Önce Kadın. Vodafone. Vodafone Vakfı'nın Desteğiyle. Mobil Teknolojilerin Kadınların Güçlenmesindeki Rolü

Transkript

1 Önce Kadın Mobil Teknolojilerin Kadınların Güçlenmesindeki Rolü Vodafone Vodafone Vakfı'nın Desteğiyle

2

3 İçindekiler Bu rapor, Vodafone Vakfı'nın desteği, Oxford Üniversitesi Saïd İşletme Fakültesi ve Accenture Sustainability Services işbirliği ile Vodafone Grup tarafından hazırlanmıştır. Raporda, Vodafone ve Vodafone Vakfı tarafından sağlanan mobil hizmetlerin yeni fırsatlardan faydalanma ve yaşam kalitesini yükseltme konusunda kadınları nasıl desteklediği incelenmektedir. Bu hizmetlerin incelenmesi ve 2020 itibariyle Vodafone'un faaliyet gösterdiği pazarlarda yaygın bir biçimde erişilebilir olmaları durumunda yapacakları olası sosyal ve ekonomik etkilerin değerlendirilmesi için Accenture Sustainability Services firmasından destek alınmıştır. Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler 02 Önsöz-Gökhan Öğüt 03 Önsöz-Vittorio Colao 04 Mobil teknoloji ve kadınların güçlenmesi 06 Giriş-Andrew Dunnett 06 Metodoloji özeti 12 Eğitim 16 Sağlık 20 Güvenlik 36 Önemli bulgular ve geleceğe bakış 38 Ek-1: Yazarlar, katkıda bulunanlar ve paydaşlar 40 Ek-2: Verilere dayalı varsayımlar ve modelleme 44 Ek-3: Referanslar 07 Bağlam-Linda Scott 24 İstihdam 28 Yaşlılıkta yalnızlık 32 Mobil teknolojilere erişim

4 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Önsöz Gökhan Öğüt, CEO, Vodafone Türkiye İçinde bulunduğumuz 21 inci yüzyıl; ekonomik, sosyal ve politik gelişmelerin yanı sıra, yaşam biçimleri ve iş yapma modellerinin de her geçen gün farklılaştığı hızlı bir değişim dönemine işaret etmektedir. Bizler de bu değişimin en önemli lokomotifi olan iletişim sektöründe faaliyet gösteren bir şirket olarak, topluma karşı sorumluluklarımızı bir kez daha düşünmenin ve gelişen ihtiyaçlara yönelik daha duyarlı çözümler geliştirmenin gerekliliğine inanmaktayız. Mobil iletişim teknolojileri, bireylerin ve toplumların yaşamlarını iyi yönde değiştirecek önemli fırsatlar barındırmaktadır. Günümüzde, eğitimden sağlığa, her alanda benzersiz çözümler sunan mobil teknolojiler; nakit ödemelerin yapılmasından vatandaşların demokratik süreçlere katılımının teşvik edilmesine kadar her konuda önemli kolaylıklar sağlamaktadır. Ne var ki, mobil iletişim teknolojilerinden her kesimin eşit yararlandığını söylemek mümkün değildir. Pek çok alanda olduğu gibi, mobile erişimde de cinsiyet uçurumu olduğu görülmektedir. Bu bağlamda, özellikle cep telefonu sahipliğinde kadın-erkek dağılımının eşit olmadığını ve bu durumun, milyonlarca kadının hayatını kolaylaştırma fırsatından yoksun bırakılması anlamına geldiğini üzülerek gözlemlemekteyiz. Faaliyet gösterdiği ülkelerde mobil hizmetler aracılığıyla insanların yaşamlarında olumlu değişim yaratmayı misyon edinen Vodafone, kadınların mobil teknolojiyi kullanmaları karşısındaki engelleri daha iyi anlamak amacıyla, hükümetler ve sivil toplum kuruluşları nezdinde iş ortaklarıyla beraber hareket etmektedir. Bu doğrultuda hazırlanan Önce Kadın Raporu; Vodafone un, sağlık, eğitim, çalışma, güvenlik, yaşlılıkta yalnızlık ve erişim temaları çerçevesinde geliştirdiği mobil iletişim çözümlerinin, kadınlara sağladığı sosyal ve ekonomik katkıları, somut bir biçimde ortaya koymaktadır. Ülkemizde de Türkiye Vodafone Vakfı çatısı altında Teknoloji Hayatın Hizmetinde vizyonuyla yürüttüğümüz kurumsal sosyal sorumluluk projelerini, kadınların da önemli bir parçası olduğu farklı gruplar için, mobil teknolojiler aracılığıyla çözüm üretme hedefiyle geliştiriyoruz. Kadın istihdamı, Türkiye nin toplumsal sorunları arasında önemli bir yere sahiptir. Türkiye İstatistik Kurumu Toplumsal Cinsiyet İstatistikleri 2013 raporuna göre, Türkiye de erkeklerin işgücüne katılım oranı %71,8 iken, kadınların işgücüne katılım oranı %30,8 dir. Bireylerin yaşamlarını değiştirme gücüne sahip olan mobil teknolojilerin, kadın istihdamı ve girişimciliğinin önündeki engelleri de ortadan kaldırabileceğine inanmaktayız. Türkiye de ilk kez kadına yönelik tüm ürün, servis, proje ve hizmetlerimizi tek çatı altında topladığımız ve Nisan 2013 te hizmete sunduğumuz sosyal iş modelimiz Önce Kadın Programı, bu inancımızın en somut yansımasını oluşturmaktadır. Kadınların sosyal ve ekonomik hayattaki varlıklarını artırmak ve teknolojiyle fırsat eşitliği sağlamak amacıyla başlattığımız program kadına ulaşmıştır. Program dahilinde yayınlanan ilan 1,5 milyondan fazla görüntülenmiştir. Önce Kadın Programı kapsamında, Mersin de kendi yaptığı el emeği ürünleri Önce Kadın İlan Servisi aracılığıyla internet üzerinden satışa sunan ve kazancını yaklaşık %500 oranında artıran Muazzes Özer, bu örnek girişimiyle, Vodafone Önce Kadın Raporu nda bir kişisel başarı hikâyesi olarak yer almıştır. Türkiye için değer yaratma vizyonumuz çerçevesinde, Vodafone Grubu ndan aldığımız destek ve cesaretle, kadınlara yönelik sosyal yatırımlarımızı artırarak sürdüreceğiz. Önce Kadın Raporu nun, ülkemizde ve dünyada, kadınların güçlendirilmesinde mobil iletişim teknolojilerinin sahip olduğu rolün anlaşılmasında yeni bir dönemin başlangıcı olmasını diliyoruz. Gökhan Öğüt, CEO, Vodafone Türkiye 2 Vodafone Önce Kadın

5 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Önsöz Vittorio Colao, CEO, Vodafone Grubu Mobil teknolojiler dünyanın her yerinde ekonomik kalkınma ve kişisel refah üzerinde büyük ve olumlu bir etki yaratmaktadır. Bu durum hem gelişmekte olan hem de gelişmiş pazarlar için geçerlidir. Mobil teknoloji, insanlara sağlık ve bankacılık gibi hizmetlere erişim ve yeni girişimcilik fırsatlarını değerlendirme imkânı sunmaktadır. Vodafone olarak biz de insanları birbirine yakınlaştıran ve yaşam kalitelerini yükseltmelerine destek olan mobil hizmetler aracılığıyla olumlu bir sosyal değişim yaratma fırsatı bulduğumuz için çok heyecanlıyız. Bu kapsamda en çok kazanım sağlayacak gruplardan biri de, içinde bulunduğumuz 21. yüzyılda dahi eğitim, sağlık ve istihdam gibi kritik alanlarda erkeklere göre çoğunlukla daha az ve daha kısıtlı imkanlara sahip olan kadınlardır. Pek çok alanda olduğu gibi, mobil teknolojilere erişimde de eşit bir dağılım söz konusu değil. Cep telefonuna sahip olma oranlarında büyük bir cinsiyet uçurumu göze çarpıyor. Tüm dünyada, mobil cihaza sahip kadınların sayısının erkeklere kıyasla 300 milyon daha az olduğu tahmin ediliyor. 1 Bu kadınların 91 milyonunun Vodafone un faaliyet gösterdiği ülkelerde yaşadığını tahmin ediyoruz ve büyüme oranları bugünkü seyrini korursa, bu rakamın 2020 itibariyle 142 milyona çıkması beklenmektedir. Bu durum, sektörümüz açısından potansiyeli tam olarak değerlendirilmeyen inanılmaz büyüklükte bir pazara işaret ediyor. Ancak çok daha önemlisi, mobil teknolojiler her geçen gün hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelirken, bu cinsiyet uçurumu, milyonlarca kadının gerçek potansiyeline ulaşamamasına neden olan faktörlerden biri oluyor. Hem kadınlar, hem de çocukları için daha az kazanç fırsatı ve daha kısıtlı imkânlar anlamına geliyor. Dünyanın lider operatörlerinden biri olarak biz, kadınların mobil teknoloji kullanmalarının önündeki engelleri daha iyi anlamayı ve kamudaki ve sivil toplumdaki ortaklarımız ile iş birliği yaparak, bu engellerin aşılmasına yardımcı olmayı amaçlıyoruz. Mobil teknolojinin dönüştürücü gücüne duyduğumuz inançla, Vodafone ve Vodafone Vakfı olarak kadınların özel ihtiyaçlarına uygun yeni yaklaşımlar ve hizmetler geliştiriyoruz. Bunlardan bazıları bu raporda yer almakta ve doğru bir şekilde tasarlanan mobil hizmetlerin; eğitim içeriklerinin düşük maliyetle sunulması, güvende hissetme ve hayatın bir parçası olma hissinin arttırılması, anne sağlığı şartlarının iyileştirilmesi ve kadın girişimcilere verimlilik fırsatları sunulması yoluyla kadınları nasıl güçlendirebileceğini göstermektedir. Araştırmalarımız, bu hizmetlerin faaliyet gösterdiğimiz tüm pazarlarda yaygınlaştırılmasının 2020 yılında 8,7 milyon kadına fayda sağlayabileceğini ve 2020 itibariyle hem kadınlara, hem de topluma sağlayacağı ekonomik faydanın yıllık 6,6 milyar doları bulacağını göstermektedir. Bu önemli ve heyecan verici bir fırsat. Dahası, kadınların cep telefonu sahibi olma hızının arttırılması ve cep telefonu sahibi olma oranlarındaki cinsiyet uçurumunun büyümesinin önlenmesi, hem kadınlar hem de genel anlamda toplum üzerinde 22,3 milyar dolarlık bir ekonomik fayda yaratabilecektir. Bu projeler bize, mobil teknolojilere ve hizmetlere erişimi olan kadınların, bu teknoloji ve hizmetleri hem kendilerinin, hem çocuklarının hem de çevrelerinin yaşam kalitelerini yükseltmek için kullandıklarını göstermektedir. Cep telefonu sahibi kadınların sayısını arttırarak ve hayatı kolaylaştıran mobil hizmetleri daha geniş bir kitleye yayarak, bu yolculukta kadınlarımıza destek olabiliriz. Vittorio Colao, CEO, Vodafone Grubu Doğru bir şekilde tasarlanan mobil hizmetler, eğitim içeriklerinin düşük maliyetle sunulması, kendini güvende hissetme ve hayatın bir parçası olma hissinin arttırılması, anne sağlığı şartlarının iyileştirilmesi ve kadın girişimcilere verimlilik fırsatları sunulması yollarıyla kadınları güçlendirebilir. Vodafone Önce Kadın 3

6 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Mobil teknoloji ve kadınların güçlenmesi Mobil teknolojinin sağladığı faydalar Mobil teknoloji, yeni iş imkânları, üretkenlik ve verimlilik artışı sağlayarak ekonomik kalkınmayı desteklemektedir. Mobil penetrasyonda gerçekleşen her %10 luk artış, ülkelere %1,2 GSYH artışı getiriyor. %10+ %1.2+ %99 Yetişkinlerin %70 i M-Pesa kullanıyor. Kenya da toplam internet aboneliklerinin %99 u mobil cihazlar üzerinden yapılıyor. %70 Mobil teknoloji insanların temel hizmetlere erişimini sağlıyor. Kenya da, toplam internet aboneliklerinin %99 u mobil cihazlar üzerinden yapılıyor ve yetişkinlerin %70 i mobil ödeme hizmeti M-Pesa yı kullanıyor. Yeni mobil hizmetler kadınların yaşam kalitesini ve geçim kaynaklarını arttırabilir. %90 Kadınların %90 ı bir mobil cihaz ile kendilerini daha güçlü hissediyor. %41 %41 i ise daha fazla gelir elde etme fırsatı yakalıyor. Mobil teknoloji kullanımında cinsiyet uçurumu Ancak pek çok kadın, cep telefonu olmadığı için bu fırsatlardan mahrum kalıyor. Cep telefonu olan kadın sayısı, erkek sayısından 300 milyon daha az Vodafone un faaliyet gösterdiği 27 pazarda CİNSİYET UÇURUMU 91 milyon %15 Mobil kapsama alanı içerisinde yaşayan kadınların %15 i şimdiye kadar hiç cep telefonu kullanmamış. Bu cinsiyet uçurumunun kapatılması önemli bir ticari fırsat sunuyor. Cinsiyet uçurumunun kapatılması, daha fazla kadının faydalı hizmetlere erişmesine yardımcı olacak. 4 Vodafone Önce Kadın

7 Kadınların güçlenmesinin önündeki engellerden bazıları Eğitim Sağlık Güvenlik İstihdam Yaşlılıkta yalnızlık Mısır daki kadınların %35 i okuma yazma bilmiyor. Asya ve Sahra Altı Afrika da yaşayan iki milyon kadın, obstetrik fistül hastası. Birleşik Krallık'ta her dört kadından biri, aile içi şiddete maruz kalıyor. Hindistan'daki kadınların sadece %29'u ekonomiye aktif olarak katılıyor. İspanya da 65 yaş üstü kişilerin %28 i yalnızlık çekiyor. Yaşamın her evresinde faydalanılabilecek hizmetler Bu raporda tanıtılan mobil hizmetler, 2020 itibariyle Vodafone un faaliyet gösterdiği pazarlarda yaşayan 8,7 milyon kadının yaşam kalitesini yükseltmesine yardımcı olabilir. Eğitim Mobil eğitim ile 5,3 milyon kadına okuryazarlıklarını geliştirmeleri konusunda destek verilebilir. Sağlık Mobil teknolojinin anne sağlığına ilişkin komplikasyonlarla mücadelede kullanılması sayesinde 1,8 milyon Yeti Kaybı Kaynaklı Sağlıksız Yaşam Yılının önüne geçilebilir. Yaşlılıkta yalnızlık Mobil ortamdaki sanal buluşma uygulamaları sayesinde, ileri yaşlardaki 0,6 milyon kadın kendini daha az yalnız hissedebilir yılında yeni mobil hizmetlerin olası etkisi İstihdam Kırsal bölgelerde yaşayan kadın esnaflar, mobil sipariş sistemi ile günde ortalama iki saat tasarruf edebiliyorlar. Güvenlik Özel olarak tasarlanmış bir mobil hizmet sayesinde aile içi şiddet riskiyle karşı karşıya olan kadınların %93 ü kendini daha güvende ve %85 i de daha bağımsız hissediyor. Bu tür hizmetlerin sunulması, daha fazla kadını mobil cihaz sahibi olmaya teşvik edebilir. Vodafone Önce Kadın 5

8 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Giriş Andrew Dunnett, Vodafone Grup Vakfı Direktörü Vodafone Vakfı olarak, bu raporun yayınlanmasına destek olmaktan mutluluk duyuyoruz. Raporu okuduğunuzda göreceğiniz üzere Vakfımız, Vodafone un faaliyet gösterdiği birçok pazarda kadınların hayatlarında fark yaratmak amacıyla bağış faaliyetleri ile mobil teknolojiyi bir araya getiren çeşitli projelere destek vermektedir. Bu, vakfımızın "Teknoloji Hayatın Hizmetinde" programının bir parçasıdır. Raporda, söz konusu projelerden ve bu projelerde yer alan kişilerin çalışmalarından övgüyle bahsedilirken, 'ölçeklerinin arttırılması ve sektörel çapta bir büyüme yakalamaları durumunda bu tür projelerin kadınlara ve genel olarak topluma sağlayacağı faydalar neler olur' sorusuna yanıt aranmaktadır. Böylece, Vakfımızın yalnızca pilot çalışmalar yürütme amacı taşımadığı, Mütevelli Heyeti üyelerimizin devrim niteliğinde değişimlere yol açacak projeler gerçekleştirmeyi hedeflediği görülmektedir. Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için, raporda kadınlar ve topluma yönelik faydalar incelenmekte ve ticari oyuncuların devreye girmesinin söz konusu alanlarda nasıl sektörel ve sürdürülebilir büyüme sağlayabileceğine dair bir finansal modelleme sunulmaktadır. Accenture tarafından hazırlanan bu modelleme, raporun kamu yararı ve konuya ilişkin farkındalık yaratma hedefi doğrultusunda, sektördeki herkesin anlaması ve paylaşması için açık bir şekilde sunulmuştur. Mütevelli Heyetimiz, bu raporun oluşturulmasında Oxford Üniversitesi ve Accenture ile yaptığımız iş birliğinin yalnızca mevcut yardım programlarının genişletilmesini özendirmekle kalmayıp aynı zamanda hayır amaçlı başka sosyal veya ticari girişimlerin tohumlarının atılmasına vesile olacağını ummaktadır. Andrew Dunnett, Vodafone Vakfı Direktörü Metodoloji Özeti Bu rapor, Accenture Sürdürebilirlik Servisleri tarafından yürütülen araştırmanın özetini kapsamaktadır. Accenture, kadınlar arasında artan cep telefonu sahipliği oranlarının etkisini değerlendirmenin yanı sıra eğitim, sağlık, güvenlik, istihdam ve yaşlılıkta yalnızlık konularıyla ilgili beş ayrı hizmetin olası sosyal, ekonomik ve ticari etkilerine ilişkin modellemeler yaptı. Bu hizmetler aşağıdaki gibidir: 1. Yetişkin okuryazarlığı için mobil eğitim. 2. Bir mesajla tedavi hizmeti (Text to Treatment): Anne sağlığıyla ilgili rahatsızlıkların tedavisi için yapılan ulaşım masraflarının mobil ödeme yoluyla karşılanması. 3. Aile içi şiddete maruz kalma riski yüksek olan kadınlar için alarm sistemi. 4. Kırsal bölgelerdeki kadın perakendeciler için mobil envanter yönetimi sistemi. 5. Yaşlıların, aileleri, arkadaşları ve bakıcıları ile iletişim kurmalarını sağlayan yeni hizmetler. Her bir hizmet ile ilgili yapılan modellemede, Vodafone'un faaliyet gösterdiği 27 ülke arasından uygun olanlara odaklanılmaktadır: Gelişmekte olan ülkeler: Hindistan, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Mısır, Fiji, Gana, Kenya, Lesoto, Mozambik, Katar, Güney Afrika, Tanzanya, Türkiye 6 Vodafone Önce Kadın Gelişmiş ülkeler: Arnavutluk, Avustralya, Çek Cumhuriyeti, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Malta, Hollanda, Yeni Zelanda, Portekiz, Romanya, İspanya, Birleşik Krallık. Yazarların ve katkıda bulunanların listesi için sayfa 36 da bulunan Ek-1'e bakınız. Accenture tarafından kullanılan metodoloji ile ilgili ek bilgiler, 38. sayfada yer alan Ek-2'de bulunabilir.

9 Bağlam Profesör Linda Scott, Oxford Üniversitesi, Saïd İşletme Fakültesi Mobil teknolojiler ile cinsiyet uçurumunun kapatılması Dünya kamuoyu eğitim, çalışma hayatı, sağlık ve liderlik alanlarındaki cinsiyet uçurumunun kapatılmasının sağlayacağı olağanüstü faydaların farkına varmış durumda. Ülkeler, kadınlara daha fazla özgürlük vererek ve kız çocuklarına yatırım yaparak, verimlilik ve rekabeti arttırabilir ve tüm vatandaşları için daha yüksek bir refah düzeyi yaratabilirler. Bu ekonomik faydalar, sadece insan sermayesinin daha iyi kullanılmasının değil aynı zamanda şiddet ve doğurganlık oranlarının yüksek olması gibi cinsiyet eşitsizliği ile alakalı maliyetlerin azaltılmasının sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Örneğin, iş gücüne katılımdaki cinsiyet uçurumunun GSYH büyümesini azalttığı geçtiğimiz günlerde IMF tarafından ortaya konmuştur.² Tarihsel olarak bakıldığında, cinsiyet eşitliği ile ilgili yaklaşımlar temelde kişisel haklar üzerine odaklanmıştır. Yasal özgürlükler halen önemini korumakla birlikte, cinsiyet eşitsizliği yaratan karmaşık uygulamaları ortadan kaldırmak için farklı taktiklere ve yeni araçlara ihtiyaç duyulduğu her geçen gün daha aşikar hale gelmektedir. Çokuluslu şirketler, beraberlerinde getirdikleri yeni uzmanlıklar, stratejiler ve kaynaklar ile bu konuda yapılan çalışmalar için önemli işbirliği ortakları olabilirler. Cinsiyet sorununa çözüm üretmek için tüm dünyada gerçekleştirilen çalışmaların ortaya çıkardığı dikkat çekici bir nokta, kadınların eğitime, kaynaklara, finansman ve sermayeye ve daha geniş bir toplumsal kesime erişmesini sağlama ihtiyacıdır. Kültürel normlar, genellikle kadınların gittikleri yerlerin ve iletişimlerinin kontrol altında tutulmasını öngörmektedir. Bu uygulamalar, kadınların eğitime, sağlığa ve iş olanaklarına ulaşmasını sınırlayan engellere dönüşebilmektedir. Dolayısıyla, kadınların bu engelleri aşmalarına yardım edebilecek ürün ve hizmetler, cinsiyet uçurumunun kapatılması açısından ümit vaat etmektedir. Örneğin bir cep telefonu, bir kadını tamamen izole ve mobil bir şekilde dış dünyaya bağlamakta ve daha önce ulaşılması imkânsız olan fırsatların kapısını açmaktadır. Bu raporda tanıtılan uygulamalar; eğitim, sağlık, ekonomiye katılım, güvenlik alanlarında ve sosyal hayatta erişimin önündeki temel zorlukları gidermek için mobil teknolojinin nasıl kullanılabileceğini göstermek üzere seçilmiştir. Her bir örnek sadece temsili niteliktedir ve erişim imkânlarının arttırılması durumunda elde edilecek çok daha büyük faydaların küçük bir izdüşümüdür. Kız çocuklarının eğitimi ve ulusal kalkınma Günümüzde, kız çocuklarının ortaöğretimin sonuna kadar okutulmasının, ülke refahını arttırma yolunda yapılabilecek en etkili ve hızlı müdahale olduğuna inanılmaktadır. Ancak, birçok gelişmekte olan ülkede kızlar ilköğretimi tamamlamadan okuldan alınmakta, ortaöğretime devam edenlerin de çok azı tamamlamaktadır. Milli servet ve eğitimde cinsiyet eşitliği Kadınların ortalama eğitim yılı Erkeklerin ortalama eğitim yılı OECD Yüksek gelir: OECD dışı Düşük gelir Orta-düşük gelir Orta-yüksek gelir Denklik doğrusu Kaynak: Barro, R.J. and J.-W. Lee (2010), A New Data Set of Educational Attainment in the World, [Dünyada Eğitime Katılım ile ilgili Yeni Veri Seti, ], NBER Working Paper No , Cambridge, ABD. Şekil 1: Kız çocuklarının eğitimine yapılan yatırım ile ulusal refah arasında güçlü bir ilişki vardır. Daha yoksul ülkeler, kıt kaynaklar sebebiyle eğitime daha az yatırım yaparken, kız çocuklarının yeterli eğitim alamaması, doğurganlık oranı ile ilgili sonuçları içeren çarpan etkisi ile yoksulluk döngüsünün devam etmesine sebep olmaktadır. Vodafone Önce Kadın 7

10 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Ülkenin sahip olduğu insan sermayesinin yarısından yararlanılamaması, ekonomik kalkınma üzerinde yıkıcı etkiler ortaya çıkarmakta ve okuldan alınan kız neslinin yanı sıra bu kızların gelecekteki çocuklarını da etkilemektedir. Genel olarak kız çocukları ne kadar uzun süre eğitim alırlarsa çocuk doğurma yaşı o kadar ileri çekilmekte ve sonuç olarak, genel doğum oranları azalmaktadır. Eğitimli kadınlar arasında hastalık bulaşma ve aile içi şiddete maruz kalma oranları daha düşüktür. Ayrıca bebek ve anne ölümleri, ergenlik döneminde doğum yapma ile yakından ilişkilidir. Dolayısıyla, doğumların daha geç yaşlarda yapılması hayat kurtarmaktadır. İlk kez doğum yaptıklarında daha olgun ve eğitimli olan genç anneler çocuklarına daha iyi bakmakta ve çocukların eğitime devam etmesinde daha ısrarcı olmaktadır. ³ Bu sebeple kız çocuklarının eğitilmesi, tüm toplum üzerinde nesiller boyu devam eden kalıcı bir etki bırakmaktadır. Doğurganlık ve kadınların eğitimi Çocuğun hayatta kalmasını ve mümkün olan en iyi şekilde büyümesini sağlamak için hamile kadınlar ve bebekleri, uygun sağlık hizmetlerine erişebilmelidir. Gelişmekte olan ülkelerde, kırsal bölgelerde yaşayan kadınlara sağlık hizmeti ulaştırma konusunda mesafelerin uzunluğu, iletişim imkânlarının kötü, masrafların yüksek ve tesislerin yetersiz olması gibi bir dizi engelle karşılaşılmaktadır. Doğum, hem anne hem de çocuk için bir akut risk anıdır ve bu sırada, hızlı ve bilinçli müdahale çok önemlidir. Gebelik sürecinde iyi bakım gören annelerin çocuklarının hayatta kalma ve sağlıklı olma ihtimalleri çok daha yüksektir. 4 Ayrıca, güçlü annelerin çocukları, çocukluk dönemleri boyunca daha iyi sağlık hizmeti, gıda ve eğitim elde ederler. 5 Anne ve çocuk bakımı iletişim teknolojileri ile desteklenebildiğinde yeni doğan hayatta kalma oranı ve genel sağlık koşulları daha iyi hale gelir. 6 Doğum esnasında profesyonel bakımın anne ve çocuk sağlığı üzerindeki etkisi 6 Doğurganlık Oranı Ortaöğretimi bitiren kadın nüfusunun yüzdesi Kaynak: CIA World Factbook 2013 (doğurganlık) ve UNDP Gender Inequality Index Report (Cinsiyet Eşitsizliği Raporu) Şekil 2: Bir ulusun doğurganlık oranı, ortalama olarak bir kadının tüm hayatı boyunca sahip olacağı çocuk sayısına karşılık gelmektedir. Bu grafikte, kadınlar daha eğitimli oldukça doğurganlık oranının düştüğünü görüyoruz. Veri noktaları Vodafone un faaliyet gösterdiği ülkeleri göstermektedir. Eğitimin sunduğu faydalar, hatta temel okuryazarlık ve matematik bilgisi bile, kadınların bizzat kendileri için de önemlidir. Birtakım haklara sahip olmak, bu hakların ne olduğunu bilmediğiniz takdirde, pek de bir anlam taşımamaktadır. Okuyabilen bir kadın, hayatını değiştirecek bilgilere erişebilir. Son olarak, bilinçli vatandaşlık, işleyen bir demokrasinin olmazsa olmazlarındandır. Kadın sağlığının iyileştirilmesi ile ailelerin güçlendirilmesi Jinekolojik kontroller, aile planlaması ve cinsel yolla bulaşan hastalıkların tedavisinin yanı sıra doğum öncesi ve doğum sonrası bakımı içeren sağlık hizmetleri yelpazesini kapsayan üreme sağlığı, ulusal refah üzerinde en az kızların eğitilmesi kadar etkilidir. Kadınlar cinsellik konusuna hakim olduklarında, hastalık bulaşma oranları azalır, daha sağlıklı bebekler dünyaya gelir ve daha güçlü aileler oluşur. Eğitimli bir sağlık personelinin yer aldığı doğum (%) Gebelikte anne ölümü (her canlı doğumda gerçekleşen ölüm sayısı) Bebek ölümü (canlı doğan bebekten doğum sonrası 1 sene içerisinde ölenlerin sayısı) 5 yaş altı çocuk ölümü (her canlı doğumda) Tanzanya Kenya Hindistan Gana Mısır Güney Afrika Türkiye Yeni Zelanda Almanya Birleşik Krallık Avustralya İtalya Kaynak: Birleşmiş Milletler Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi Raporu, 2012 ve Dünya Bankası Veri Bankası, Dünya Kalkınma Göstergeleri, Şekil 3 : Doğum uzmanı tarafından gerçekleştirilen doğumların oranı arttıkça, anne ve bebek ölüm oranı azalmaktadır. Beş yaş altı çocuklardaki ölüm oranı, başta hijyen ve su temizliği olmak üzere, çeşitli faktörlerden etkilenir. Ancak, anne bakımı ile sonraki dönemde anne ve çocuklar açısından ortaya çıkan sonuçlar arasındaki güçlü ilişki, daha iyi bakım gören hamile kadınların daha güçlü, sağlıklı ve çevre koşullarına daha dayanıklı bebekler dünyaya getirdiğini göstermektedir. 8 Vodafone Önce Kadın

11 Kadınların güvenliğini sağlama Kadına karşı şiddet, dünya genelinde yaşanan bir sorundur. Gelin yakma, yeni doğan kız çocuklarını öldürme ve namus cinayeti gibi bazı uygulamalar belli başlı kültürlere özgü olsa da, kadınlar tüm toplumlarda yoğun bir şekilde eş/erkek arkadaş şiddetine maruz kalmakta ve tecavüze uğramaktadır. Yoksulluk ve çatışmalar kadına şiddeti arttırmakta ve sonuç olarak, istenmeyen doğum ve hastalık oranlarında artış ortaya çıkmaktadır. Şiddetin gelecek nesiller üzerinde birçok olumsuz etkisi bulunmaktadır. Kadınlar, hamilelik esnasında dayağa maruz kalabilmekte ve bu, hem kadın hem de çocuk için psikolojik krizin tetikleyicisi olabilmektedir. Şiddet olayları sıklıkla çocuğun gözü önünde gerçekleşir ki bu, çocuğun zihinsel sağlığında ve öğrenme becerilerinde olumsuz etki yaratmanın yanı sıra yetişkinlikte şiddete meyilli olmasına yol açar. Utanç duygusu, yaşananların sır olarak kalması ve hukuki yollara başvurmanın zor olmasının yanı sıra çoğu kadın, kendinden intikam alınacağı korkusu ile veya şiddet görmeyi hak ettiği düşüncesinin geçmişte kendisine öğretilmesi sebebiyle yardım istemekten çekinir. Dolayısıyla, aile içi şiddete maruz kalan kadınları, sahip oldukları haklar ile ilgili olarak bilgilendirmek ve gerekirse onlara, kendi topluluklarının dışında yardım için başvurabilecekleri yerler göstermek çok önemlidir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından gerçekleştirilen çığır açıcı, kültürler arası bir çalışma, aile içi şiddetin, başta kadınlara uygulanan şiddetin hoş görülmesi olmak üzere kadınlara karşı olumsuz davranışların bulunduğu ve kadın erkek arasındaki ekonomik eşitsizliğin fazla olduğu toplumlarda daha yaygın olduğunu ortaya koymaktadır. Kadınların eş/erkek arkadaş şiddetine maruz kalması ile ilgili risk faktörleri arasında, daha önce aile içi şiddete maruz kalmış olmanın yanı sıra eğitim ve ekonomik bağımsızlık seviyeleri yer almaktadır. Çocukken aile içi şiddete şahit olanların yetişkinlik döneminde şiddet uygulama veya şiddete maruz kalma riski artmaktadır. 7 Ekonomiye katılımı arttırarak büyüme sağlama Dünya Bankası, Uluslararası Para Fonu, Dünya Ekonomik Forumu ve OECD gibi uluslararası ekonomi kuruluşları, kadınların gelir elde etme gücü üzerindeki kısıtların küresel ekonomik büyüme üzerindeki olumsuz etkisinden şikayet etmektedir. Tüm dünyada kadınlar, kayıtlı işlerde daha az çalışıyor, erkeklere oranla daha az ücret alıyor, nadiren kendi işini kuruyor ve ev işlerinin ağır yükü sebebiyle gelir elde etme imkânları sınırlanıyor. 8 Gelişmekte olan ülkelerde kadınlar genellikle tarım sektöründe çalışmaktadır ki bu sektörde ücretler daha zor bulunan ve çoğunlukla erkekler tarafından kapılan tarım dışı işlere kıyasla daha düşüktür. Aslına bakılırsa, tarım işlerinin çoğu kadınlar tarafından yapılmaktadır ancak, kadınlar genellikle eşlerine veya babalarına ait tarlalarda çalıştıklarından, karın tokluğuna çalışmaktadır. Ülkelerin, ekonomik büyümeyi arttırmak için girişimciliği teşvik etmelerine rağmen, çoğunlukla sahip oldukları sınırlı yasal haklar ve aile ile ilgili sorumlulukları sebebiyle kadınların kendi işlerini kurma oranı erkeklere göre daha düşüktür. 9 Günümüzde, gelişmiş ülkelerde kayıtlı iş gücünün neredeyse yarısını kadınlar oluşturmaktadır: Bu ülkelerdeki kadınların %70 ila %90 ı çalışmaktadır. Ancak çalışan kadınlar, meslek hayatlarında erkekler kadar hızlı yükselememektedirler. Tüm ülkelerde, işe başlangıç seviyesinde erkek ve kadınların sayısının hemen hemen aynı olduğu ancak daha üst seviyelerde kadınların daha az temsil edildiği çelişkili bir havuz denklemi (leaky pipeline) ile karşılaşmaktayız. 10 Ayrımcılığın fırsat eşitliği mevzuatı ile yasaklandığı ülkelerde dahi erkekler ile benzer iş yapan kadınlar, erkeklere göre daha düşük ücret almaktadır. OECD ülkelerinde, üst seviyelerde çalışan kadınlar, daha da fazla ücret eşitsizliğine maruz kalmaktadır. 11 Özel sektörde kadınların liderlik pozisyonlarına terfi etmede zorlanmaları, İstihdam ve ücretlerde cinsiyet uçurumu Kadın iş gücü katılımı (% erkeklere oranla) Tarım dışı istihdamda kadınların temsil edilme oranı (% toplamda) Kaynak: Dünya Ekonomik Forumu Global Cinsiyet Uçurumu Raporu, Benzer işler için maaş eşitliği (% erkeklere oranla) Avustralya Almanya İtalya Yeni Zelanda Güney Afrika İspanya Birleşik Krallık Gana Kenya Tanzanya Hindistan Türkiye Mısır Şekil 4: Vodafone un faaliyet gösterdiği pazarlar da global eğilimi yansıtmaktadır. İlk grupta yer alan ülkelerde kadınlar, erkeklere göre yüksek iş gücü katılım oranlarına sahiptir ve tarım dışı işlerin yaklaşık yarısını kadınlar yapmaktadır. Fakat, aynı işler için eşit ücret almamaktadırlar. En az gelişmiş ülkelerde kadınların ekonomik hayata katılımı neredeyse erkekler ile eşit düzeyde olmakla birlikte, tarım dışı alanlarda istihdam oranları oldukça düşüktür. Üçüncü grup ülkelerde kadınların hem iş gücüne katılım oranı hem de tarım dışı alanlarda istihdam oranı düşüktür. Ücret eşitliği de bulunmamaktadır. Ücret eşitliği farklı yöntemler ile ölçülmekle birlikte tüm ölçüm yöntemleri gözle görülür bir eşitsizlik ortaya koymaktadır. Yukarıdaki ölçüm, Dünya Ekonomi Forumu tarafından her yıl olarak gerçekleştirilen bir ankete dayanmaktadır. Vodafone Önce Kadın 9

12 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Politika uzmanları, daha kapsayıcı istihdam uygulamaları hayata geçirmek, kadınların finansal pazarlara erişimini arttırmak, kadınlara yönelik mesleki eğitimler sunmak ve özellikle kendi işlerini kurmalarına yardımcı olmak için hükümetlerin hızlı adımlar atmasını tavsiye etmektedir. o ülkenin kaynaklarının israf edilmesi anlamına gelmektedir. Çalışmalar ayrıca, başta şirketlerin yönetim kurulları olmak üzere kadınların liderlik pozisyonlarında daha fazla görev almalarının, kurumsal yönetişim ve hesap verebilirlik açısından daha iyi sonuçlar elde edilmesini, kârların artmasını ve risklerin azalmasını sağladığını göstermektedir. 12 Dünya genelinde kadınlar, hem para kazanıp hem ailevi sorumluluklarını yerine getirmekte zorlanmaktadır. Ancak, OECD ülkelerinde çift gelirli aileler, norm haline gelmekte ve kadınların aile bütçesine yaptığı katkı hane halkının refahı Kadınların elde ettiği ekonomik fırsatlar ve ülkenin rekabet gücü Kadınların Elde Ettiği Fırsat Puanı Ülkenin Rekabet Gücü Puanı 2012 Kaynak: Economist Intelligence Unit ve Dünya Ekonomik Forumu, düşmekte hem de doğum oranları azalmaktadır, çünkü kadınlar ikisini birden değil, ikisinden birini seçmektedir. İş gücü arzında azalma, ekonomik büyümenin frenlenmesine; eğitime yapılan yatırımın geri dönüşünün alınamaması, verimsizliğe sebep olmakta, bu da ülkenin rekabet gücünü azaltmaktadır. Politika uzmanları daha kapsayıcı istihdam uygulamaları hayata geçirmek, kadınların finansal pazarlara erişimini arttırmak, kadınlara yönelik mesleki eğitimler sunmak ve özellikle kendi işlerini kurmalarına yardımcı olmak için hükümetlerin hızlı adımlar atmasını tavsiye etmektedir. Gelişmiş ülkelerde büyümeyi sürekli kılmak, gelişmekte olan ülkelerde ise milli serveti arttırmak için bu adımların gerekli olduğu düşünülmektedir. Yaşlanma, yalnızlık ve sosyal dışlanma İnsanlar hayatlarının tüm dönemlerinde yalnızlık ve sosyal dışlanma ile karşı karşıya kalabilirler; ancak, yaşlılar bu konuda özellikle savunmasız durumdadır. Fiziksel hareketlilikte yaşlılıkla birlikte gelen azalma ve modern ailelerde görülen coğrafi olarak dağınık ve ayrı yaşama eğilimi ile birlikte, yaşlılar kendilerini eve hapsolmuş bir halde bulabilmektedir. Neredeyse tüm ülkelerde kadınlar erkeklerden daha uzun yaşadığı için, yaşlandıklarında yalnız kalma ihtimalleri daha yüksektir ve hayat mücadelesinde erkeklere göre daha sınırlı kaynaklara sahiptirler. Yaşlı kadınların erkeklere kıyasla fakirlik çekme riski daha yüksektir; bunun nedeni, iş hayatları boyunca erkeklere kıyasla daha az ücret almaları ve ailevi durumlar için aldıkları izinlerden dolayı daha az birikim yapabilmeleri ve daha az emekli maaşı almalarıdır. Erkeklerden daha uzun yaşamalarına rağmen, sınırlı gelir kaynaklarına sahip olmaları nedeniyle, Emekli maaşlarındaki cinsiyet uçurumu 50% 40% 30% Şekil 5: Kadın Ekonomik Fırsat Puanı, Economist Intelligence Unit tarafından tasarlanmış bileşik bir ölçümdür ve kadınların istihdam ve girişimcilik bakımından ekonomik hayata katılım oranlarını yansıtır. Ülke Rekabet Gücü Puanı, Dünya Ekonomik Forumu tarafından tasarlanmış bileşik bir ölçümdür ve ülkenin kaynaklarını ne kadar iyi kullanabildiğini gösterir. Veri noktaları, Vodafone un faaliyet gösterdiği pazarlardır. için elzem olmaktadır. Buna rağmen kadınlar, tüm ülkelerde erkeklere göre daha fazla ücretsiz ev işi yapmaktadır. 13 Birbiriyle çelişen bu ihtiyaçlar sebebiyle, giderek daha çok sayıda ülkede doğum oranları azalmaktadır. Sorun, özellikle her geçen gün artan çocuk büyütme ve eğitim masrafları ile karşı karşıya kalan kadınların, aile kurmak ve iş sahibi olmak arasında seçim yapmak zorunda kalmasından kaynaklanmaktadır. 14 Sonuç olarak genellikle aynı anda hem iş gücü katılımı 20% 10% 0 Estonya Macaristan Çek Cumhuriyeti Slovak Cumhuriyeti İrlanda Polonya İzlanda Finlandiya Danimarka İspanya İtalya Norveç İsveç OECD Belçika Avusturya Slovenya Lüksemburg Portekiz Fransa Hollanda Birleşik Krallık Yunanistan Almanya Kaynak: OECD (2013), Women and Pensions, OECD Publishing, Paris (Kadınlar ve Emekli Maaşları, OECD Yayını, Paris). Şekil 6: Bu grafik kadınlara yapılan zorunlu emeklilik maaşı ödemeleri ile erkeklere yapılan ödemeler arasındaki farkları göstermektedir. Bu fark, kadınların yaşamları boyunca erkeklere göre daha az maaş aldığını ve iş hayatında daha az süre yer aldıklarını göstermektedir. 10 Vodafone Önce Kadın

13 yaşlı kadınlar daha kötü koşullarda yaşayabilmekte ve sosyal dışlanmanın olumsuz etkilerine karşı daha savunmasız olabilmektedir. Sosyal olarak dışlanan kişiler, birtakım sağlık risklerine karşı daha savunmasızdır. Yalnızlık, yaşlılarda kalp hastalıkları, bunama ve Alzheimer riskini arttırmaktadır. 15 Yalnız insanların egzersiz yapma veya sağlıklı beslenme eğilimleri daha düşük olduğundan, sosyal dışlanmanın kötü yaşam tarzı tercihlerine yol açtığı söylenebilir. Sosyal olarak dışlanan insanların depresyona girme eğilimleri daha yüksektir. Bunun en iyi panzehri sosyal bağı arttırmaktır ve çalışmalar, sağlıkla ilgili olarak sosyal bağın sağladığı faydaların, sigarayı bırakmakla eşit düzeyde olduğunu göstermektedir. 16 Ancak, fiziksel hareketin kısıtlı olması durumunda sosyal bağın arttırılması zor olabilir. 17 Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), özellikle eşleri öldüğünde veya hareket yetenekleri sınırlandığında yaşlı insanların toplumla bağlarını sürdürmelerini veya yeni topluluklar oluşturmalarını sağlayabilecek önemli bir unsur olarak teknolojiye işaret etmektedir. 18 sıra sosyal ağlara erişiminin yolunu açan iletişim hizmetleri sayesinde elde edilebilecek başka sosyal faydalar da söz konusu. Ancak, politika geliştirme açısından bakıldığında, çoğu hükümetin hâlâ kadınlara teknoloji erişimi sağlama zorunluluğunun farkında olmadığı görülmektedir. İnternet platformları için ortalama nispi fiyatlandırma $350 $300 $250 $200 $150 $100 $50 Bilgi ve iletişim teknolojilerine erişimin yolunu açmak Kadınların teknolojiye erişimi ekonomik kalkınma seviyesi ile doğru orantılıdır. Gelişmiş ülkelerde iletişim teknolojilerinin 0 Masaüstü/ Dizüstü Tablet İnternet etkin özellikli telefon Hindistan, Meksika, Mısır ve Uganda dan elde edilen veriler temel alınmıştır. Kaynak: Women and the Web (2012, Intel, Dalberg, and GlobeScan). Akıllı Telefon Gelişmekte olan bölgelerde cinsiyete göre internet erişimi dağılımı Cinsiyete göre erişim (% olarak) Kadın ve genç kızların internet erişim düzeyi Erkek ve genç erkeklerin internet erişim düzeyi Cinsiyet ayrımı (ağırlıklı) Doğu Asya Pasifik Güney Asya Sahra Altı Afrika Gelişmekte olan 144 ülke baz alınmıştır. Kaynak: Women and the Web (2012), Intel, Dalberg, and Globescan. Avrupa ve Orta Asya Latin Amerika ve Karayipler Orta Doğu ve Kuzey Afrika Şekil 7: Kadınların her türden iletişim imkanına erişimi erkeklere oranla daha düşüktür. Bu eşitsizliğin nedenleri arasında fiyatlar, ihtiyaç algısı, teknoloji fobisi, yasaklar ve tehlikeli kişilerle iletişim kurma korkusu sayılabilir. kullanılması açısından cinsiyetler arasındaki fark oldukça düşüktür. Ancak, gelişmekte olan ülkelerde erkekler ve kadınlar arasındaki internet kullanım farkı %40 gibi büyük bir orandadır. 19 Kanıtlar, teknoloji kullanımının ekonomik kalkınmanın itici gücü olduğunu göstermektedir ve bu nedenle kadınların bu teknolojilere erişiminin arttırılması gelişmekte olan ülkelerin yararına olacaktır. 20 Raporda halihazırda belirtilmiş olduğu gibi, kadınların eğitim, sağlık, istihdam ve güvenlik imkanlarının yanı Şekil 8: Bazı toplumlarda, cep telefonları kadınlar açısından internete girmek için diğer bilgi ve iletişim teknolojisi cihazlarına göre daha iyi bir yöntem olabilir. İlk olarak, kadınların en fazla dezavantaja sahip olduğu uzak bölgelerde dahi cep telefonlarının erişilebilirlikleri daha yüksektir. İkincisi, mobil platform diğerlerine göre daha ucuz olma eğilimindedir. Cep telefonlarının ev işleri arasında, sakin anlarda, hareket halindeyken, başkalarının görmeyeceği şekilde ve normal mesai saatleri öncesi veya sonrasında kullanılabiliyor olması, bu teknolojiyi kadınlar için yararlı kılmaktadır. Zor olan ise kadınların, erişimin önündeki engelleri aşmalarına yardımcı olmaktır ki buna kendilerinin iyice benimsemiş ve kabullenmiş oldukları engeller de dahildir. Kolay erişim sağlayan ürünlerin daha düşük fiyatlarla sunulması, maliyete ilişkin kaygıları hafifletebilir ve engel olmak isteyen kişilerin olası itirazlarının önüne geçilmesine yardımcı olabilir. 21 Örneğin cep telefonlarının ailelerin güvenliğini arttırdığını savunan argümanlarla, kadınların teknoloji kullanımını karar verici konumundaki erkeklerin gözünde daha kabul edilebilir hale getirmek etkili olabilir. Kadınların, cep telefonu kullanan diğer kadınlarla bağlantı kurması toplulukların oluşturulmasını ve ürünün kullanımıyla ilgili kadın dostu öğrenme yöntemlerinin geliştirilmesini sağlayabilir. Aynı şekilde, geleneksel faaliyetleri destekleyen bilgi ve hizmetler (çocuk bakımına ilişkin ipuçları veya yemek tarifleri) sunmak cep telefonlarına verilen değeri arttırabilir. 22 İletişim teknolojilerine aşina oldukça, tıpkı erkekler gibi kadınlar da bu teknolojinin uygulama kapsamını genişletme eğiliminde olmaktadır. 23 O zaman amaç, geleneksel bölgelerde dahi, uygun görünen ve acil toplumsal ihtiyaçları kadınlar açısından pratik bir şekilde karşılayan uygulamalar tasarlayarak, iletişim teknolojilerinin kapılarını kadınlara açmak olmalıdır. Vodafone Önce Kadın 11

14 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Eğitimsizliğim nedeniyle birçok sorunla karşılaştım. Komşum için içeriğini bilmediğim bir belge imzaladım. Bu şekilde evimi, mücevherlerimi ve sahip olduğum küçük bir dükkânı başkasına devretmiş oldum. O gün bugündür eğitim almaya ve herhangi bir belgeyi imzalamadan önce daha dikkatli olmaya söz verdim. Büyük bir değişim geçirdim; sanki karanlıktan aydınlığa çıkmış gibiyim. Wafaa Mohamad Ramadan, hem sınıfta hem de sınıf dışında kendisine yardımcı olması için mobil okuryazarlık uygulamasını kullanıyor. Uygulamayı komşularına ve çocuklarına da öğretmeye başlamış. 12 Vodafone Önce Kadın

15 Eğitim Mobil eğitim ile okuryazarlık oranının yükseltilmesi Mısır da yaşayan kadınların yaklaşık %35 i 24 okuma yazma bilmiyor ve bu rakam kırsal alanlarda daha da yüksek olabiliyor. Şimdi, Knowledge is Power (Bilgi Güçtür) programı ile birlikte, mobil teknolojiler Mısır daki kadınlara, ihtiyaçlarına uygun bir eğitim fırsatı sunuyor Derslere kişi kaydedildi. %60 Kursu tamamlayanların %60 ı kadınlardan oluşuyor genç eğitim gönüllüsü oldu. Knowledge is Power (Bilgi Güçtür), Vodafone Mısır Vakfı tarafından Mısır Okuryazarlık ve Yetişkin Eğitimi Genel Müdürlüğü ve yerel STK lar ile iş birliği içinde yürütülen bir projedir. Amaç, sınıf içi ve mobil eğitimi birlikte kullanarak okuma yazma becerilerini geliştirmek ve Mısır da, bireylerin güçlenmesi, ekonomik büyüme ve demokratik katılımın önündeki engellerin kaldırılmasına yardım etmektir. Projenin temel bileşenlerinden biri de Vodafone Okuryazarlık Uygulamasıdır. Bu ücretsiz mobil uygulamada, öğrenmeyi daha kolay ve esnek bir hale getirmek için resimlerden ve 'talk back' özelliğinden yararlanılmaktadır. Bu uygulama Android yazılımına sahip tüm akıllı telefonlara, Nokia marka akıllı telefonlara, iphone a ve temel özelliklere sahip bazı telefonlara kurulabilmekte ve kadınların evde boş zamanlarında veya diğer işlerini yaparken öğrenmelerine imkan tanımaktadır. Uygulama, eğitimli gönüllüler ve eğitmenler tarafından verilen yerel sınıf içi eğitimlere ek olarak kullanılmaktadır. Pilot projeye 2011 yılında başlanmış ve şimdiye kadar kırsal kesimde okuryazarlık eğitimi vermek üzere genç eğitim gönüllüsü projeye dahil edilmiştir yılına gelindiğinde yaklaşık kişi Knowledge is Power derslerine kaydedilmiş ve %60 ı kadın olmak üzere den fazla kişi okuryazarlık programını başarıyla tamamlamıştır. Dört milyon kişi, programdan Vodafone Mısır Facebook sayfası yoluyla haberdar olmuştur yılı sonu itibariyle dersler kişiye daha sunulmuş olacaktır. Proje herkese açık olup özellikle okuryazarlık becerilerini geliştirme konusunda karşılaştıkları engelleri aşabilmeleri için kadınlara destek olacak çözümlere odaklanmaktadır. Örneğin, okuryazarlık uygulaması kadınları evde öğrenmeye teşvik ederken, sınıf içi eğitimler yerel toplum merkezleri, okullar, camiler ve gönüllü öğretmenlerin evleri gibi kadınların kolaylıkla erişebileceği yerlerde gerçekleştirilmektedir. Gönüllü öğretmen ve eğitmenlerin çoğu kadınlardan oluşmaktadır. Knowledge is Power projesi; Life Makers Foundation, Coptic Evangelical Organization for Social Services (CEOSS) ve Rotay Egypt olmak üzere Mısır merkezli üç STK tarafından yürütülmektedir. Bu kuruluşlar, güçlü yerel kadroları sayesinde uzak kırsal topluluklarda yaşayanlar da dahil olmak üzere, ulaşılması daha güç olanlarla bağlantıya geçip onları da programa kaydetme imkânı bulmaktadır. Bu STK lar ayrıca çoğu yeni üniversite mezunu olan eğitim gönüllüleri ile çalışmaktadır. Ayrıca, bu kuruluşlar tarafından eğitmen ve gözetmenlerin okuryazarlık müfredatı konusundaki becerilerini geliştirmek için atölye çalışmaları ve gönüllüleri okuryazarlık eğitimi teknikleri konusunda eğitmek için bir haftalık kamplar düzenlenmiştir. Temel bilgiler Projeler, yerel STK'lar tarafından yürütülmektedir. Sınıf-içi eğitimler yerel olarak düzenlenmektedir. Okuryazarlık Uygulaması evde veya dışarıda ders çalışma imkânı sağlamaktadır. Katılımcılar çevrimiçi sınavlara girerek resmi sertifika alabilmektedir. Vodafone Önce Kadın 13

16 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Eğitim ve okuryazarlık zorluklar Profesör Linda Scott Oxford daki ekibim, çok sayıda kız öğrencinin okullarını bitirmesinin önündeki engelleri araştırırken yoğun bir saha çalışması yaptı. Yüzlerce kız öğrenciyle, düzinelerce ebeveynle, öğretmenle ve sağlık hizmetleri görevlisiyle görüştük. Kız öğrencilerin okullarını bitirememesinin nedenleri oldukça karmaşık, ancak hepsinin temelinde aynı gerçek var: İnsanlar, kız çocuklar ergenlik dönemine girdiğinde, eğitimlerine devam etmek yerine çocuk doğurup bakmak gibi geleneksel roller üstlenmelerini bekliyorlar. Ben ise, seyahatlerimde kız çocukların eğitimlerine devam etmeyi ne kadar çok istediklerine bizzat şahit oldum. En yoksul ve en uzak köylerde bile, kızların en çok istedikleri şey okullarını bitirebilmekti. Annelerin büyük çoğunluğu, ister kız ister erkek olsun, çocuklarının eğitimlerine devam etmeleri konusunda çok istekli; ancak bazen kızların okulu bırakıp evlenmelerini şart koşan toplumsal kurallar karşısında çaresiz kalabiliyorlar. Kadınlar için uygun olduğu düşünülen evine yakın bir ortamda derslere devam edebilme ve ödevlerin gerektiğinde gizli gizli de olsa, ev işleri yapıldıktan sonra veya işlerin arasındaki boş vakitlerde yapılabilmesi, eğitimine devam etmek isteyen genç bir kadın için bunu mümkün kılabilir. Bu nedenle, cep telefonu üzerinden modüler bir şekilde eğitim almak, bu gibi koşullarla mücadele eden kızlar ve hatta yetişkin kadınlar için bir devrim niteliğinde. Fırsatlar 7,2 milyon 2020 itibariyle, okuma yazma bilmeyen 7,2 milyon kadına ulaşma potansiyeli. %1,2 artış 2020 itibariyle, okuryazar kadın oranında %1,2 artış. 3,4 milyon dolar Daha fazla istihdam yaratarak yıllık 3,4 milyar USD ekonomik fayda sağlanabilir. % 0,4 artış Ortaokula kaydolan öğrenci sayısında %0,4 artış. Yetişkinlerde okuryazarlık becerilerini arttırmak ve yeni genç kadın neslinin okuma yazma bilmesini sağlamak, bireyler, aileler, toplumlar ve ekonomiler üzerinde önemli faydalar sağlayacaktır. Vodafone un faaliyet gösterdiği ülkelerde yaşayan 187 milyon okuma yazma bilmeyen yetişkin kadın düşünüldüğünde, Knowledge is Power gibi programlar için geniş bir potansiyel pazar var. Modellememize göre, Knowledge is Power gibi servisler temel özellikli telefonlar ve akıllı telefonlar ile uyumlu olurlarsa, 2020 ye kadar tüm Vodafone pazarlarında 7,2 milyon kadına ulaşabilirler. Bu müşterilerin çoğunluğu (yaklaşık %70), geniş nüfusu ve kadınlar arasındaki düşük okuryazarlık oranı ile Hindistan da olacaktır. Erişimin bu şekilde genişletilmesi şunları sağlayabilir: Daha yüksek okuryazarlık oranı Program ile, 2020 ye kadar tahmini 5,3 milyon kadının okuma yazma öğrenmesi başarıyla desteklenebilir (bu tahmini rakama ulaşılırken, bazı kadınların programı tamamlamayacağı olasılığı göz önüne alınmıştır) ve bu da okuryazar kadınların sayısında tahmini olarak kümülatif %1,2 lik bir artış sağlayacaktır. Ekonomik avantajlar Okuryazarlık oranındaki bu artış, ekonomik anlamda daha fazla fırsat sağlayacaktır ve araştırmamıza göre, kadın kullanıcıların yaklaşık %17 si bu artan istihdam oranından faydalanacaktır. Bu da 2020 yılında toplamda yaklaşık 3,4 milyar ABD doları ekonomik fayda sağlayacaktır. Okullara kayıt oranının yükselmesi Kadınların okuryazarlık oranının artması, genellikle zincirleme etki ile çocuklarına ve ailelerine de fayda sağlamaktadır. 25 Yapılan çalışmalar, gelişmekte olan pazarlarda kadınların okuryazarlık oranındaki tahmini artışın, 2020 yılına kadar ilkokula kaydolan çocuk sayısında ( çocuğun daha okula kayıt olması anlamına gelen) %0,1 lik bir kümülatif artışı da beraberinde getireceğini göstermektedir. Ortaokullarda ise bu artışın, 2020 itibariyle %0,4 seviyelerinde olacağı öngörülmektedir. 14 Vodafone Önce Kadın

17 Geleceğe bakış Bu ve benzeri projelerin başarı ile yaygınlaştırılması için, mobil operatörler hükümetlerle ve sivil toplum örgütleriyle iş birliği yapmalı ve olası engelleri aşmak için birlikte çalışmalıdır. Daha da önemlisi, bu çalışmaların geniş bir tabana yayılması için, gelişmekte olan pazarlarda kadınların cep telefonlarına daha kolay erişebilmeleri gerekmektedir. Uygun fiyatlı akıllı telefonların kullanımını yaygınlaştırmak ve uygulamaları temel özellikli telefonlarda da kullanılabilir hale getirmek, interaktif özellikleri değişmeden uygulamanın boyutunu küçültmek ve bu sayede 3G üzerinden hızla yüklenmelerini sağlamak araştırmamızda tanımlanan avantajlara ulaşmak açısından kritik önem taşıyor. Başarılı sınıf içi eğitimler için devlet veya diğer kuruluşların finansman desteği gerekmektedir. Örneğin, Knowledge Is Power projesine benzer bir model için, yıllık olarak kullanıcı başına yaklaşık 30 Amerikan doları tutarında bir yatırım gerekiyor. Ayrıca, uygulama yerel dil ve lehçeyi yansıtması açısından her bir pazara uygun şekilde tasarlanmalı ve özelleştirilmeli. Uygulama için küçük bir ücret talep etmek, geliştirme maliyetlerinin karşılanmasına ve projenin bu unsurunun kendi başına sürdürülebilir bir hale gelmesine yardımcı olabilir. Knowledge is Power projesi, geleneksel eğitim sisteminin ulaşamadığı kadınlara ulaşmak için kendi yerel ağlarından yararlanabilen doğru STK larla kurulan işbirliklerinden güç alıyor. Bu işbirlikleri özellikle uzak ve kırsal bölgelerde daha da büyük önem kazanıyor. İşbirliği yapılan STK lar, kadınların eğitim almasının önündeki olası kültürel engelleri aşmak için hem kadınlar hem de onların aileleri arasında güven yaratabilmeliler. Ayrıca, modellememiz kadınlara yönelik daha net, hedefe daha odaklı ve yerel olarak anlamlı girişimler gerçekleştirilirse, daha geniş bir katılım oranına ulaşılabileceğini gösteriyor. ChangeCorp daki projelerimizde, kadınların öğrenmeye ne kadar hevesli olduklarını görüyoruz. Birbirleriyle iletişim kurmak, hem kendilerini, hem ailelerini, hem de içinde yaşadıkları toplumu geliştirmek istiyorlar. Zor olan ise onlara erişim imkanının sağlanması. Louise Guido, CEO, ChangeCorp Mobil teknoloji ve eğitim Diğer Vodafone Projeleri Ezber bozan eğitim, Hindistan Vodafone Vakfı, Pratham Eğitim Vakfı iş birliğiyle, Hindistan da yeterli imkânlara sahip olmayan çocuğun eğitimini iyileştirmek için mobil teknolojileri kullanmaktadır. Vodafone Çözüm Ekibi tarafından geliştirilen bulut temelli bir platformdan yararlanan öğretmenler, yenilikçi eğitim yöntemleri ile desteklenen zengin grafik ve multimedya içerik ile birlikte sınıf içi öğrenme deneyimini üst seviyeye çıkarabilmektedirler. 12 eyalette Vodafone şebekesi üzerinden basit TV ler ve Android tabanlı Webbox kullanılarak sunulan bu zengin deneyim ile teknoloji kullanımındaki uçurumun kapanması sağlanmaktadır. Öğrenciler, öğrenecekleri konuları internet üzerinden interaktif bir şekilde keşfetme şansına sahip olmaktadır. Mülteci çocuklar için eğitim Mülteci çocuklar genellikle kaliteli eğitim elde etme imkânına sahip olamamaktadır. Vodafone Vakfı, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Kenya ve Güney Sudan da mülteci kamplarında yaşayan binlerce çocuğa kaliteli bir ilköğretim imkânı sağlamak için UNHCR ve önde gelen STK lar ile iş birliği yapmaktadır. Bu programın amacı tablet, ağ desteği ve eğitsel içerik sağlayarak mobil temelli eğitim programlarının sunulmasına imkan vermektir. An itibariyle, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki Goma mülteci kampında yaşayan 400 çocuk her hafta bu eğitimlerden yaralanmaktadır ve program, Kenya ve Güney Sudan daki çocuğu kapsayacak şekilde yaygınlaştırılmaktadır. Vodafone Önce Kadın 15

18 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Bir Mesajla Tedavi (Text to Treatment) hizmeti sayesinde CCBRT hastanesinde fistül tedavisi gördüm. M-Pesa sayesinde seyahat masraflarım ödendi. İki operasyon geçirdim ama artık çalışabiliyor ve aktif bir yaşam sürebiliyorum. CCBRT gönül elçiliği yapıp tedavi ihtiyacı olan diğer hastaları buluyor, yardımcı oluyorum. Hatta onlara kalabilecekleri bir ev bile kiralıyorum. Elizabeth, Darüsselam ın 830 km uzağındaki Mbeya da kocası ve iki çocuğuyla birlikte yaşamaktadır. Obstetrik fistül tedavisi sonrasında hastane elçisi olarak görev yapmaya başladı ve şimdiye kadar 13 hastanın tedavi olmasını sağladı. 16 Vodafone Önce Kadın

19 Sağlık Kadınların, hayatlarını değiştirebilecek nitelikteki tıbbi tedavi imkanlarına erişiminin sağlanması Asya ve Sahra Altı Afrika da yaklaşık 2 milyon kadın obstetrik fistül hastalığıyla yaşamaya devam etmekte ve dünyada her yıl e yakın yeni vaka ortaya çıkmaktadır. 26 Tamamen tedavi edilebilir bir hastalık olmasına karşın, bilinçsizlik, yoksulluk ve toplum tarafından damgalanma korkusu çoğu kadının yardım istemesini engellemektedir. Hâlihazırda, Vodafone Vakfı tarafından finanse edilen Bir Mesajla Tedavi hizmeti Tanzanya da, daha fazla kadının ihtiyaç duyduğu yardıma ulaşmasını sağlamaktadır. %270 artış kadın 400 gönül elçisi Tedavi edilen kadın oranında %270 artış olmuştur kadın, yaşamlarını değiştirebilecek nitelikte tedavi imkanlarına erişmiştir. 400 gönül elçisi, kadınları tedavi olmaya teşvik etmektedir. Obstetrik fistül, doğum esnasındaki komplikasyonlar ve gebelik döneminde yetersiz bakım sebebiyle ortaya çıkmaktadır. Tanzanya da yaklaşık kadın bu hastalık ile yaşamakta ve her yıl yeni vaka ortaya çıkmaktadır. İdrar kaçırma gibi fiziksel etkilerin yanı sıra kadınlar ayrıca, fizyolojik ve psikolojik travma yaşamakta ve toplum tarafından damgalanmakta ve izole edilmektedir. Fistül hastası kadınların 11 Yeti Kaybı Kaynaklı Sağlıksız Yaşam Yılı geçirdiği, yani başka bir ifadeyle, hayatlarının 11 sağlıklı yılını kaybettikleri tahmin edilmektedir. i Tanzanya Kapsamlı Toplum Temelli Rehabilitasyon Merkezi (CCBRT), Vodafone Vakfı'nın finansmanı ile fistül hastalığından muzdarip kadınlar için ücretsiz tedavi, seyahat ve danışmanlık sağlamaktadır. 400 den fazla gönül elçisinden oluşan CCBRT ağı, kırsal bölgelerde çalışarak, kadınları bilinçlendirmekte ve fistül hastalığına sahip kadınları bulup tedavi olmaları için CCBRT hastanesine ve anlaşmalı kliniklere yönlendirmektedir. CCBRT ve Vodafone Vakfı tedavinin önündeki önemli engellerden biri olan yoksullukla ilgili çözümler geliştirmek için birlikte çalışmaktadır tedavi ücretsiz bile olsa birçok kadın, hastaneye ulaşım masrafı çok fazla olduğu için tedavi olamamaktadır. Gönül elçisi, 'Bir Mesajla Tedavi' hizmeti ile bir hastanın adını hastaneye bildirdiğinde, hastane hastanın otobüs biletini alması için M-Pesa ödeme sistemi üzerinden para gönderir. Hasta hastaneye ulaştığında, M-Pesa aracılığıyla elçiye küçük bir teşvik ödemesi yapılır. Böylece gönül elçisi program için çalışmaya devam etmeye ve daha fazla potansiyel hasta aramaya teşvik edilmiş olur. Çalışmaları radyo ve TV tanıtımları ile desteklenir. Bir Mesajla Tedavi hizmeti, CCBRT nin, Tanzanya nın yeni bölgelerinde daha fazla hastaya ulaşmasını sağlamaktadır ve i Bir DALY, erken ölüm ve sakatlık sebebiyle kaybedilen yılları göz önünde bulundurularak hesaplanır, kaybedilen bir sağlıklı yıla eşittir. girişimin başlatıldığı 2009 yılından beri tedavi olan hasta oranı %270 artmıştır. Bugün dünyanın en büyük obstetrik fistül tedavi merkezlerinden biri olan bu hastane Vodafone Vakfı'nın yanı sıra İsviçre ve Hollanda devletleri gibi bağışçılar tarafından desteklenmektedir. "Bir Mesajla Tedavi" hizmetinin uygulanmaya başladığı 2010 yılından bu yana, yeniden çalışmalarına ve normal bir yaşam sürmelerine imkan veren fistül ameliyatı 1.900'den fazla kadının hayatını değiştirdi. Gebelikte anne ölümü gibi obstetrik fistül de gebelik döneminde annenin yeterli bakımı alamaması sebebiyle ortaya çıkmaktadır. Vodafone Vakfı, USAID (ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı) ile birlikte kırsal bölgelerdeki sağlık çalışanlarının, hayati tehlike içeren doğum riski bulunan kadınları tespit etmelerine ve güvenli bir doğum yapabilecekleri sağlık merkezlerine nakletmelerine yardım etmek için Bir Mesajla Tedavi programının geliştirilmesine 5 milyon dolarlık yatırım yapmaktadır. Bu program, doğum sancısı esnasında komplikasyon yaşayan kadınların nakledilmesi için kullanılan yerel taksiler ile bağlantılı acil durum uyarı sistemi tarafından desteklenmektedir. Bu program sayesinde Tanzanya nın iki büyük kırsal bölgesinde yaşayan den fazla kadın, sadece iki yıl içerisinde güvenli doğum bakımı elde edebilecektir. Temel bilgiler Ciddi bir anne sağlığı sorunu için ücretsiz tedavi. Gönül elçileri, hastaları tedavi olmaya teşvik etmektedir. Tedavi olacak kadınların seyahat masrafı, M-Pesa aracılığıyla karşılanır. Vodafone Önce Kadın 17

20 Giriş Projelerimiz Geleceğe bakış Ekler Anne sağlığı zorluklar Profesör Linda Scott UNICEF desteği ile Batı Afrika nın kırsal bölgelerine yaptığım bir gezide kadınların sağlık hizmeti elde etmede karşılaştığı zorlukları ilk elden öğrenme fırsatı buldum. Kırsal bölgelerde saatlerce yol giderek küçük yerleşim birimlerinde gerçekleştirdiğimiz ziyaretlerde kliniklerin durumunu değerlendirdik ve hijyenik olmayan doğum koşulları nedeniyle ortaya çıkan ve hızla ölüme sebep olan ve hem anne hem de çocuk için risk teşkil eden bir tetanos türü olan neonatal tetanos hastalığına karşı yapılan aşılamalar başta olmak üzere doğum öncesindeki sağlık bakım hizmetleri hakkında kadınlarla görüşmeler gerçekleştirdik. Bölgenin iç kısımlarına doğru ilerledikçe en yakın şehirde bulunan büyük hastane bizim için adeta uzak bir anıya dönüşürken yerel klinikler gittikçe daha küçük, kirli ve seyrek bulunur hale geldi. Her yerde karşılaştığımız kadınlar bize, otoyola ulaşmak için yapmaları gereken uzun yolculuğun ve en yakın sağlık merkezine gitmek için ödemeleri gereken yüksek otobüs bileti fiyatının eşlerinin veya eşlerinin ailelerinin kendilerine izin vermede ve doğum öncesi bakım görecekleri yere gitmek için gerekli olan maddi desteği sağlamada isteksiz davranmalarına sebep olduğunu söyledi. Çok nadiren kadının kendi kararını vermesine izin verilmekteydi. Bazı topluluklar, kendi küçük kliniklerini ayakta tutmak için yoğun çaba göstermekteydi. Yer yer temiz ancak yetersiz sağlık merkezleri gördük. Ancak bunlar bile, bağışçı desteğine bağımlı olduklarından zaman zaman kapanıp tekrar açılmaktaydı. Kadınlar bir sağlık merkezine ulaşma şansı bulduklarında da, genellikle anneden ziyade çocuk ile ilgili kayıtlar tutulmaktaydı. Her bir gebelikte tedavi döngüsü baştan başladığı için tek bir sefer yapılması yeterli olan aşılar gereksiz yere tekrar tekrar yapılmaktaydı. Bir yerde, işinin ehli bir ebenin bulunması bile ölüm ile yaşam arasındaki farkı belirleyebilir. Bununla birlikte Tanzanya, Kenya, Gana ve Mozambik gibi ülkelerde doğumların sadece yarısı nitelikli bir sağlık profesyonelinin gözetiminde gerçekleştirilmekte ve bu sebeple, anne ve bebek ölüm oranları artmaktadır. 27 Bu gibi köylerde yaşayan kadınlara ulaşabilecek, merkezi bir sağlık merkezi ile iletişim kurarak ilgili vakaları değerlendirebilecek ve seyahat ayarlamalarını yapıp kayıtları tutabilecek eğitimli sağlık çalışanlarından oluşan bir ağ, olağanüstü bir fark yaratabilir. Fırsatlar 200 milyon dolar 2020 itibariyle yıllık 200 milyon Amerikan doları, tutarında ekonomik fayda. 0,3 milyon kadın 2020 itibariyle her yıl 0,3 milyon kadın tedavi edilebilir. 0,7 milyon 2020 itibariyle her yıl 0.7 milyon Yeti Kaybı Kaynaklı Sağlıksız Yaşam Yılı engellenebilir. Araştırmamız göstermektedir ki Bir Mesajla Tedavi programı, anne sağlığı ile ilgili acil durum kapsamında olmayan prosedürler ve doğum öncesi ve sonrası randevular dahil olmak üzere farklı sağlık durumları için tedavi sağlamada kullanılabilir. Benzer bir gönül elçisi ağı ve teşvik sisteminden yararlanarak programları daha hızlı bir şekilde arttırabilir ve uzak bölgelerde bulunan daha fazla potansiyel hastaya erişebiliriz. Bir Mesajla Tedavi programının anne sağlığı ile ilgili komplikasyonlar üzerindeki etkisini değerlendirdik 28 ve geliştirdiğimiz model, 2020 itibariyle Vodafone un faaliyet gösterdiği gelişmekte olan pazarlarda yaşayan 0,7 milyon kadının bu programdan yararlanabileceğini göstermektedir. Bu piyasalar içinde en fazla kadına ulaşma şansı, doğum esnasında veya doğumdan hemen sonra komplikasyona maruz kalan kadınların daha fazla olduğu Hindistan, Tanzanya ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti nde bulunmaktadır. Programın kapsamının genişletilmesi, tedaviye ihtiyaç duyanlar ve toplumun daha geniş kesimleri için önemli faydalar sağlayabilir, şöyle ki: Tedaviye ulaşma imkânları artar. Anne sağlığı ile ilgili komplikasyonlar için tedaviye erişim imkânlarını arttırmada Bir Mesajla Tedavi programından yararlanıldığı takdirde, 2020 itibariyle yılda 0,3 milyon kadın tedavi görebilir ve normal yaşamlarına geri dönebilir. Yaşam kalitesi artar. Bu boyutta bir artış ile birlikte 2020 itibariyle kümülatif olarak 1,8 milyon potansiyel Yeti Kaybı Kaynaklı Sağlıksız Yaşam Yılı engellenebilir. Ekonomik fayda Program, kadınların yeniden çalışmaya başlayıp gelir elde etmelerini sağlayarak 2020 itibariyle yıllık 200 milyon dolarlık ekonomik etki yaratabilir. 18 Vodafone Önce Kadın