GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Temmuz Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü

Transkript

1 GIDA VE KONTROL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Temmuz 2015

2 HAYVAN SAĞLIĞI VE KARANTİNA: Kuduz Hastalığına Karşı Oral Aşılama Projesi Projenin planlanan bütçesi Avro olup Avro AB hibesi, Avro ulusal katkı olarak sağlanmıştır. Yürütülecek olan proje ile kilometrekare alanda (Ege Bölgesi, Kuzeybatı Akdeniz, İç Anadolu nun Batısı ve Marmara Bölgesinin Güneyi) yaban hayatı ağız yolu ile aşılanacaktır. Yaban hayatından çiftlik hayvanlarına ve sahipsiz hayvanlara hastalık bulaşması engellenecek, hastalığa duyarlı tüm hayvan topluluklarında eş zamanlı bağışıklık sağlanarak hastalığın eradikasyonuna imkân sağlanacak, ülkemiz insan ve hayvan sağlığı statüsü kuduz hastalığı bakımından AB standartları seviyesine getirilecektir. Koyun ve Keçilerin Küpelenmesi ve Aşılanması Projesi AB yardımları kapsamında 3 yıl sürecek olan projenin planlanan bütçesi 44.6 Milyon Avro olup avrosu AB hibesi, 10.1Milyon avrosu Ülkemiz katkısıdır. Yapılan ihaleler neticesinde proje bütçesi 29.6 Milyon Avro olarak kesinleşmiştir. Türkiye deki tüm koyun keçi cinsi hayvanların küpelenmesi, kayıt altına alınması ve PPR hastalığına (koyun keçi vebası) karşı tüm populasyonun aşılanarak hastalığın kontrol altına alınması hedeflenmiştir ilkbahar aşılama kampanyası ile başlanan projede aşı ve küpe tedariki gerçekleşmiş, kampanyalara lojistik destek sağlanması amacıyla araç ve yakıt dağıtımı yapılmıştır. Hastalığın Ülkemizdeki durumu, sosyoekonomik kayıpları vb. konularda proje uzmanlarından teknik destek alınmış, iletişim materyalleri hazırlanarak il müdürlüklerine dağıtılmıştır yılında sonbahar aşılama kampanya döneminde de aşılama ve küpeleme faaliyetleri sürdürülecektir. Yapılan aşılama ve küpeleme faaliyetlerinin kayıt altına alınmasına yönelik geçici veritabanı oluşturulmuş ve kullanıma açılmış olup 2012 yılı itibarı ile kalıcı veritabanı kullanıma hazır hale getirilmiştir.

3 HAYVAN SEVKLERİ Yurt içi canlı hayvan sevkleri; Yurt İçinde Canlı Hayvan ve Hayvansal Ürünlerin Nakilleri Hakkında Yönetmelik çerçevesinde yapılmaktadır. Söz konusu Yönetmelik ticarete konu olmayan hayvanların nakilleri dışında bir ilden başka bir ile yapılacak olan hayvan sevklerinin veteriner sağlık raporu ile gerçekleştirileceğini hüküm altına almıştır. Düzenlenen veteriner Sağlık raporu hayvan sahibinin isteği üzerine gideceği yer belirtilerek tanzim edilmektedir. Hayvan sahibi sevk edeceği hayvanları söz konusu mevzuat gereği veteriner sağlık raporunda belirtilen işletme dışında başka bir yere nakledemez. YILLARA GÖRE HAYVAN HAREKETLERİ HAYVAN HAREKETLERİ Büyükbaş Küçükbaş

4 HAYVAN SATIŞ YERLERİ Ülkemizde hayvan satış yerleri, tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Hayvan Satış Yerlerinin Ruhsatlandırılma ve Denetleme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde ruhsatlandırılmaktadır. Bu kapsamda ülkemizde toplam 105 Ruhsatlı Hayvan Pazarı ve 14 Hayvan Borsası olmak üzere toplam 119 ruhsatlı hayvan satış yeri bulunmaktadır. Ruhsatlı Hayvan Pazarı ve Borsası Sayısı Bulunan İl Sayısı Bulunmayan İl Sayısı Hayvan Pazarı Hayvan Borsası Hayvan Pazarı ve Borsası

5 BÜYÜKBAŞ VE KÜÇÜKBAŞ HAYVAN SAYISI Büyükbaş Hayvan Sayıları (TÜİK) Küçükbaş Hayvan Sayıları (TÜİK) Yıl Adet Adet

6 BÜYÜKBAŞ VE KÜÇÜKBAŞ İŞLETME SAYISI Türkvet te Kayıtlı Büyükbaş Hayvancılık İşletme Sayısı: Adet KKKS de Kayıtlı Küçükbaş Hayvancılık İşletme Sayısı: Adet Türkvet ve KKKS de Toplam İşletme Sayısı (Diğer işletmeler dâhil): Adet Kayıtlı Kulak Küpesi Üretici Firma Sayısı: 11 Adet BÜYÜKBAŞ VE KÜÇÜKBAŞ HAYVANLARIN KAYIT ALTINA ALINMASI Büyükbaş hayvanlar Türkvet veri tabanına, küçükbaş hayvanlar Koyun ve Keçi Kayıt Sistemi (KKKS) veri tabanına kayıt edilmektedir. Büyükbaş hayvanların kayıt altına alınması çalışmalarına 2001 yılında Vetbis olarak başlanmış, 2006 yılından itibaren Türkvet yazılım sistemi devreye sokulmuştur. Küçükbaş hayvanların tanımlanarak kayıt altına alınması çalışmaları 2010 yılında başlamıştır.

7 SIĞIR CİNSİ HAYVANLARIN KAYIT ALTINA ALINMASI Ülkemizde sığır cinsi hayvanlar; tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği hükümlerine göre tanımlanmakta ve kayıt altına alınmaktadır. Türkvet e yılları arasında kaydedilen büyükbaş hayvan sayıları Yıl Kayıt Altına Alınan Büyükbaş Hayvan Sayısı

8 KOYUN VE KEÇİ TÜRÜ HAYVANLARIN KAYIT ALTINA ALINMASI Küçükbaş hayvanların tanımlanarak kayıt altına alınması çalışmaları 2010 yılında başlamıştır tarihinde AB mevzuatına uyumlu Koyun ve Keçi Türü Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği yayımlanmıştır. Koyun ve keçi türü hayvanların kayıt edildiği Koyun-Keçi Kayıt Sistemi (KKKS) nin 2012 yılı başında geçici kabulü yapılmıştır. Koyun Keçi Kayıt Sistemi (KKKS) ye kaydedilen hayvan sayıları: Yıl Kayıt Altına Alınan Küçükbaş Hayvan Sayısı

9 HAYVAN VE HAYVANSAL ÜRÜNLER 1.İTHALAT 2014 Yılında Hayvan ve Hayvansal Ürün-Hayvansal Yan Ürünler İçin Ülkeye Girişte Gerçekleştirilen Veteriner Kontrolleri; Veteriner Kontrolleri (İthalat, Geçici İthalat, Transit Geçiş Toplam İşlem Sayısı) Analiz Sayısı İthalat İçin Düzenlenen Uygunluk Yazısı Sayısı İthalat İçin Düzenlenen Uygunsuzluk Yazısı Sayısı Hayvan, Hayvansal Ürün ve Hayvansal Yan Ürün Canlı Hayvan İthalatı -Sağlık Sertifikası Üzerinde Anlaşılan Ülkeler ve Yayınlanan Sağlık Sertifikaları: AB ülkeleri: Damızlık, besilik ve kesimlik amaçlı sığır cinsi hayvan veteriner sağlık sertifikaları Hollanda: Damızlık keçi cinsi hayvanların veteriner sağlık sertifikası Uruguay: Damızlık ve besilik amaçlı sığır cinsi hayvan veteriner sağlık sertifikaları Tüm Ülkeler: 1 Ocak 2015 den itibaren geçerli olan Su Hayvanları (2 sertifika), Damızlık Günlük Civciv veteriner sağlık sertifikaları

10 1.2.Hayvansal Ürün ve Hayvansal Yan Ürün İthalatı -Onaylanan Ülkeler ve Ürünler: Ülke Faaliyet Alanı Onaylanan İşletme Sayısı Azerbaycan Pikle Deri 6 Gürcistan Deri/post, Balık Unu ve yağı, Yün/kıl 8 Kırgızistan Çiğneme Ürünleri Üretiminde Kullanılan 2 KKTC Ham Deri, Kanatlı unu/yağı 5 Libya Ham Deri, İşlenmiş Deri, Pikle Deri,Yün/Kıl,Post 6 Moritanya Pikle Deri 1 Sudan Pikle Deri 2 Türkmenistan İşlenmiş Deri ve Post 3 Serbest Bölge (İzmir Menemen Deri S.B.) Deri-Yün 41 Rusya Federasyonu Deri/post ve yün/kıl 2 Irak Deri/post, Pikle ve daha ileri işlem görmüş deri 3 Suriye Yün/kıl 3 İran Yün/Kıl 1 Katar Deri/post 1 Ürdün Deri/Post 1 Birleşik Arap Emirlikleri Deri/post 2 Pakistan Yün 1 Bosna Hersek Kanatlı Unu 1 Lübnan Ham deri/post 1 Surinam Deri/post 1 TOPLAM 91

11 -Sağlık Sertifikası Üzerinde Anlaşılan Ülkeler ve Yayınlanan Sağlık Sertifikaları: Sağlık Sertifikası Üzerinde Anlaşılan Ülkeler ve Yayınlanan Sağlık Sertifikaları: 1- Bosna Hersek: Sığır eti 2- Tüm Ülkeler: Türkiye Cumhuriyeti ne İnsan Tüketimi Amaçlı Olmayan, Yem Materyali Olarak veya Yem Zinciri Dışındaki Amaçlar İçin Kullanılacak, Balık Yağı İthalatı İçin Veteriner Sağlık Sertifikası 3- Tüm Ülkeler: Türkiye Cumhuriyeti ne İnsan Tüketimi Amaçlı Olmayan İşlenmiş Hayvan Proteini İçeren Pet Hayvanı Yemi Dışındaki Karışım ve Ürünler de Dahil, İşlenmiş Hayvan Proteini İthalatı İçin Veteriner Sağlık Sertifikası 2.İHRACAT 2014 Yılında Hayvan ve Hayvansal Ürün-Hayvansal Yan Ürünler İçin Gerçekleştirilen İhracat Kontrolleri; İhracat Kontrolleri (Denetim Sayısı) Analiz Sayısı Düzenlenen Sağlık Sertifikası Sayısı Hayvan, Hayvansal Ürün ve Hayvansal Yan Ürün

12 2.1.Canlı Hayvan İhracatı Ülke Büyükbaş Damızlık (Baş) Küçükbaş (baş) Damızlık Büyükbaş Kesimlik (Baş) Küçükbaş (Baş) Koyun Keçi Koyun Keçi Suriye Azerbaycan Türkmenistan Katar Kuveyt Lübnan Nahcivan TOPLAM Kesimlik

13 2.2.Hayvansal Ürün ve Hayvansal Yan Ürün İhracatı yılı içerisinde ülkemizde bulunan tesislere yapılan denetimler sonucunda 62 tesis için ihracat onayı verilmiştir. -Sağlık Sertifikası Üzerinde Anlaşılan Ülkeler ve Yayınlanan Sağlık Sertifikaları: Rusya: Süt ve süt ürünleri, kırmızı et ve et ürünleri, kanatlı et ve et ürünleri ile diğer hayvansal ürünler (Bombus arısı, arıcılık ürünleri, balık unu, deri-post ve bağırsak, kedi köpek maması ve işlenmiş et ürünleri) Lübnan: Kanatlı eti ve ürünleri Fas: Kedi-Köpek Maması Azerbaycan: Kanatlı Eti ve Ürünleri BAE: Kanatlı eti ve ürünleri S.Arabistan: Kanatlı eti ve ürünleri Sudan: Damızlık Erkek Sığır Lübnan: Kesimlik Koyun ve Keçi Meksika: Trofe Avrupa Birliği (AB): İşlenmiş Tüyler ve Döküntüleri Ek Beyanı Güney Afrika: Trofe Fas: Bal ve Arı Kovanları Fransa: Kemik, boynuz, toynak, pençe, geyik boynuzu, diş, post veya deriden meydana gelen kuş ve toynaklı hayvanlarının işlenmiş av trofeleri ve diğer preparatlarının AB ülkelerine sevki için Sağlık Sertifikası

14 Irak, Hongkong, Gürcistan, Azerbeycan, S.Arabistan, BAE, Rusya için ülkemizde görülen Avian İnfluenza hastalığı nedeniyle kanatlı eti ve ürünleri sertifikaları değiştirildi yılında ilk kez İspanya ya aynı ülkemizden kolajen ihracatı başlamıştır yılında ilk kez Sırbistan a jelatin ihracatı başlamıştır Yılında Ukrayna resmi ülke listesinde kolajen üretimi yapan bir firmamız Ukrayna resmi web sitesinde ithalata izinli firma listesinde yayınlamıştır Nisan ayında Rusya Federasyonu resmi otoritesinden gelen mektuba istinaden Mayıs ayında yapılacağı düşünülen denetim için garanti mektubu yazılan firmaların tüm dokümanları Rusçaya çevrilerek söz konusu ülkeye iletilmek üzere hazırlanmıştır. - Japonya ya kanatlı eti ve ürünleri ihracatına ilişkin çalışmalarla ilgili olarak; Avian influenza aktif survey ve Newcastle aktif survey programları hazırlanmıştır. Bununla ilgili olarak, Ticari İşletmelerde ve Köy Tavukçuluğunda Newcastle Hastalığı Aktif Survey Programı ile Ticari İşletmelerde, Köy Tavukçuluğunda ve Su Kuşlarında Avian Influenza Aktif Survey Programı 17 Mart 2015 tarihinde hazırlanarak illere gönderilmiştir. Rusya Federasyonu resmi web sitesinde yayımlı işletme sayıları Ürün Grubu Onaylı İşletme Sayısı Süt ve süt ürünleri 8 Su ürünleri 45 Kanatlı et ve ürünleri 16 Günlük civciv ve kuluçkalık yumurta 14 TOPLAM 83

15 3. Veteriner Sınır Kontrol Noktası Müdürlükleri hedeflerinde yer alan 23 adet Veteriner Sınır Kontrol Noktası (VSKN) Müdürlüğü sayısına ulaşılmıştır yılı içerisinde 14 adet VSKN müdürlüğünün kurulumu tamamlanmıştır. -Atatürk Havalimanı, Esenboğa Havalimanı, Adnan Menderes Havalimanı, Antalya Havalimanı için yer tahsisleri yapılmıştır. -Kapıkule Sınır Kapısına kara taşıtları için dezenfeksiyon sitemi kurulmuştur.

16 BİTKİ SAĞLIĞI VE KARANTİNA: SÜNE MÜCADELESİ SÜNE MÜCADELESİ 2015 Program 2015 Uygulama Kontrol Yapılan İl Kimyasal Müc. Yapılan İl Sayısı - 22 Sürvey Yapılan Alan (da) Mücadele Programı (da) Mücadele Yapılan Alan (da) Emgi Oranı (%) - - Buğdayın en önemli zararlısı olan süne ile zamanında ve etkin bir şekilde mücadele yapılmadığında %100 lere varan zararlar oluştura bilmektedir. Süne ile etkili mücadele amacıyla Bakanlığımız teknik elemanlarınca yaşam döngüsü ve popülasyon yoğunluğu izlenmekte buna göre sürveyler yapılmakta ve ekonomik zarar eşiğine göre küresel mücadele yapılması ve yapılmaması gereken yerler ile ilaçlama zamanı belirlenerek üreticilere duyurulması ve üreticiler tarafından ilaçlama yapılması sağlanmaktadır.

17 DEVLET YARDIM MÜCADELESİ Çekirge Mücadelesi Devlet Yardım Mücadelesi şeklinde yürütülmektedir. Mücadele ile ilgili özet bilgiler aşağıdadır. ÇEKİRGE MÜCADELESİ 2015 Program 2015 Uygulama Kontrol Yapılan İl Kimyasal Mücadele Yapılan İl Sayısı - 29 Mücadele Programı (da) Mücadele Yapılan Alan (da) Kullanılan Pestisit BİTKİSEL ÜRETİMDE KULLANILAN BİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİNİN KAYITLARININ TUTULMASI VE İZLENMESİ Bakanlığımızca bitkisel üretimde kullanılan kimyasalların kontrollü kullanımı, kayıt altına alınması ve izlenmesi amacıyla daha önce yürürlükte olan 3 yönetmelik birleştirilerek Bitki Koruma Ürünlerinin Önerilmesi, Uygulanması ve Kayıt İşlemleri Hakkında Yönetmelik çıkartılmış, 03 Aralık 2014 tarih ve Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak, tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu doğrultuda 2015 yılı ilk 6 aylık dönemde adet üretici kayıt defteri dağıtılmış olup, üretici kontrol edilmiştir. Denetlenen BKÜ uygulayıcı sayısı ise dir. Bakanlığımızca bugüne kadar bitkisel üretimde kullanılan kimyasalların kayıt edileceği yaklaşık adet üretici kayıt defteri bastırılmış yine ayrıca 2014 yılında 27 konuda kitapçık, 4 konuda afiş, 9 konuda liflet ve 5 konuda DVD kayıtlı film hazırlanarak ücretsiz olarak çiftçilerimize ulaştırılmıştır

18 BİTKİ KORUMA ÜRÜNLERİ VE MAKİNELERİ İLE İLİŞKİLİ ÖZET VERİLER Sayısal Gösterge Konusu Değer (Adet) Bitki koruma ürünleri ile iştigal olan firma sayısı 442 Bitki koruma ürünleri üretim tesisi sayısı 87 Ruhsatlı bitki koruma ürünü sayısı Ruhsatlı aktif madde sayısı 343 Kullanımdan kaldırılan aktif madde sayısı 180 Bitki koruma ürünleri deneme yetkisine sahip kişi sayısı Bitki koruma ürünleri bayi sayısı Zirai mücadele alet ve makineleri firma sayısı 315 Zirai mücadele alet ve makineleri imalathane sayısı 146 Ruhsatlı zirai mücadele alet ve makine sayısı Zirai mücadele alet ve makine bayi sayısı 4722

19 GIDA VE YEM: 2012 ve 2013 YILI GIDA İŞLETMELERİ DENETİM DEĞERLENDİRME RAPORU Bakanlığımız tarafından 2012 ve 2013 yıllarında gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemeleri üreten, satan ve toplu tüketime sunan işyerlerinde gerçekleştirilen denetim sayıları aşağıda verilmiştir. Denetim Yeri Yıllar Denetim İdari Para Savcılığa Suç Sayısı Cezası Sayısı Duyurusu Sayısı Gıda Üretim Yerleri Gıda Satış Yerleri Toplu Tüketim Yerleri TOPLAM DENETİM SAYISI* *Toplam Denetim Sayısı İthalat ve ihracat denetimleri hariç her türlü denetimi kapsamaktadır. (yıllık kontrol planı, diğer programlar, rutin, takip, şikayet, ALO 174, numuneli ve numunesiz denetimler)

20 Denetim Sayısı İPC Savcılığa Suç Duyurusu Denetim Sayısı İPC Savcılığa Suç Duyurusu Denetim Sayısı İPC Savcılığa Suç Duyurusu Denetim Sayısı İPC Savcılığa Suç Duyurusu 2014 YILI ve 2015 YILI GIDA İŞLETMELERİ DENETİM DEĞERLENDİRME RAPORU Bakanlığımız tarafından 2014 yılı ve 2015 yılı gıda işletmelerinde yapılan denetimlere ilişkin veriler aşağıdaki tabloda bildirilmiştir. GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI GENEL GIDA DENETİM SONUÇLARI GIDA ÜRETİM YERİ GIDA SATIŞ YERİ TOPLU TÜKETİM YERİ TOPLAM* YIL ** *Toplam Denetim Sayısı İthalat ve ihracat denetimleri hariç her türlü denetimi kapsamaktadır (yıllık kontrol planı, diğer programlar, rutin, takip, şikayet, ALO 174, numuneli ve numunesiz denetimler) **2015 yılı verileri Temmuz ayı sonu itibariyle olan verileri kapsamaktadır yılı veri girişleri devam ettiğinden rakamlar değişiklik gösterebilir.

21 GIDA İŞLETMELERİ SAYISI ( tarihi itibariyle) Kayıt ve Onay kapsamında toplam gıda işletmesi bulunmaktadır. Onay Almışİşletme Onay Kapsamındaki İşletme sayısı Sayısı % Oran Süt işleme Tesisi Süt Toplama Merkezi ,1 80,9 Kesimhane Kırmızı Kanatlı Et Parçalama ve İşleme Tesisi ,3 34,8 77,2 93,1 Su Ürünleri ,2 Hayvansal Yan Ürün ,8 Yumurta ve Ürünleri ,2 Onay kapsamında Üretim Yeri ,2 Toplam ,0 Kayıt Kapsamındaki İşletmeler Kayıt Almış İşletme Sayısı Üretim Yeri Satış Yeri Toplu Tüketim Yeri Toplam

22 YEM Tarihine Kadar Tarihinden a kadar Tarihinden e kadar Toplam Verilen/ Yayımlanan Verilen/ Yayımlanan Verilen/ Yayımlanan Verilen/ Yayımlanan Karma Yem, Yem Katkı, Rendering ve Ev Hayvanı Yemleri Üreten İşletmelere Verilen Ruhsat Sayısı Tarihinden e kadar Temmuz 2015 Toplam Verilen/ Yayımlanan Verilen/ Yayımlanan Verilen/ Yayımlanan Karma Yem, Premiks Üreten, Premiks Satan, Yem Katkı Üreten, Yem Katkı Satan, Rendering, Kedi-Köpek Maması, Köpek Çiğneme Ürünü İşletmelerine Verilen Onay Belgesi Sayısı

23 KARMA YEM ÜRETİM MİKTARI ( YILLARI ) (Ton/Yıl) YILLAR ETLİK PİLİÇ YEMİ YUMURTA YEMİ SIĞIR BESİ YEMİ SIĞIR SÜT YEMİ DİĞER YEMLER GENEL TOPLAM * Temmuz sonu itibariyle

24 RİSK DEĞERLENDİRME: RİSK DEĞERLENDİRME FAALİYETLERİ Gıda ve yem güvenilirliğini doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen konularda Bakanlığımızın çalışmalarını desteklemek ya da kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla tavsiye niteliğinde bilimsel görüş oluşturmak üzere 2 komisyon kurulmuş ve faaliyetlerine devam etmektedir. Bunlar; Gıda Olarak Kullanılabilecek Bitkiler Komisyonu ve Bulaşanlar Komisyonudur. Gıda Olarak Kullanılabilecek Bitkiler Komisyonu, takviye edici gıdalar ile gıda veya gıda bileşeni olarak kullanılmak istenen bitkilerin insan tüketimine uygunluklarına ilişkin değerlendirmeyi yapmak üzere; 07 Ağustos 2012 tarih ve 2058 sayılı Makam Olur u ile kurularak görevine başlayan komisyonun 9 üyesi bulunmaktadır. Bulaşanlar Komisyonu, bulaşanların (mikotoksinler, ağır metaller, dioksinler, vb.) insan sağlığı ile ilgili riskleri ile gıdalarda ve yemlerde bulunabilecek maksimum limitlerini bilimsel çerçevede değerlendirerek bilimsel görüş oluşturmak, gerekli hallerde mevzuat çalışmaları için tavsiyelerde bulunmak üzere; 08 Şubat 2013 tarih ve 444 sayılı Makam Olur u ile kurularak görevine başlayan komisyonun 11 üyesi bulunmaktadır. Komisyon adı Gerçekleştirilen Toplantı Sayısı Gıda Olarak Kullanılabilecek Bitkiler Komisyonu Bulaşanlar Komisyonu