Küçük Hidroelektrik Santrallerde Yük-Frekans Kontrolü
|
|
- Yavuz Uzer
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Fırat Üniv. Mühendislik Bilimleri Dergisi Fırat Univ. Journal of Engineering 23 (2), 9-28, 2 23 (2), 9-28, 2 Küçük Hidroelektrik Santrallerde Yük-Frekans Kontrolü Ebru ÖZBAY, Muhsin Tunay GENÇOĞLU Fırat Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü, ELAZIĞ eozbay@firat.edu.tr (Geliş/Received: 6.2.2; Kabul/Accepted: ) Özet Türkiye, yenilenebilir enerji kaynaklarının çeşitliliği ve potansiyeli bakımından zengin bir ülkedir. Ülkemizde elektrik enerjisinin büyük bir kısmı, termik ve hidrolik kaynaklardan elde edilmektedir. Hidroelektrik santraller (HES), yakıt maliyeti olmadığı için, en ucuz elektrik üreten santrallerdir. Hidroelektrik enerji üretiminin büyük bir kısmı büyük HES ile elde edilmektedir. Küçük hidroelektrik santraller (KHES), özellikle diğer enerji santrallerinin yapılamadığı kırsal bölgelerde ve küçük su kaynaklarını değerlendirmek amacıyla kullanılan alternatif enerji kaynaklarıdır. Bu çalışmada, KHES lerin önemi vurgulanmış ve bir KHES in yük-frekans kontrolünü yapabilmek amacıyla, Matlab-Simulink de türbin, generatör ve regülatör modelleri oluşturulmuştur. Daha sonra bu modeller birleştirilerek, küçük bir hidroelektrik santral modeli elde edilmiştir. ve doğrusal olmayan türbinli HES modelleri kullanılarak, farklı yüklenme durumları için, güç-zaman ve frekanszaman değişimleri elde edilmiştir. Anahtar kelimeler: Küçük hidroelektrik santraller, Türbin modeli, Yük-frekans kontrolü, PID denetleyici. Load Frequency Control for Small Hydro Power Plants Abstract Turkey is a rich country in term of diversity and potential of renewable energy sources. In our country, a large amount of electrical energy is obtained from thermal and hydraulic sources. Hydroelectric power plants (HPP) that have no fuel cost are the cheapest electricity generation plants. A large section of the hydroelectric energy production is obtained from the large HP. Small hydro power plants (SHPP) are alternative energy sources which are especially used in rural areas where the other energy power plants cannot be done and in order to evaluate the small water resources. In this study, the importance of SHPP is emphasized and turbine, generator, and governor models are constructed in Matlab-Simulink to make load-frequency control of a SHPP. Then, combining these models a small hydro electric power plant model was obtained. Power-time and frequency-time variations are obtained for different loading condition using HPP models with linear and nonlinear turbines. Key words: Small hydroelectric power plants, Turbine model, Load-frequency control, PID controller.. Giriş Elektrik enerjisi tüketimi ekonomik gelişmenin ve sosyal refahın en önemli göstergelerinden birisidir. Dünya da üretilen toplam elektrik enerjisinin yaklaşık % 2 si hidroelektrik enerjiden sağlanmaktadır. Güney ve Orta Asya, Latin Amerika ve Afrika daki gelişmekte olan ülkelerle beraber, Kanada, Türkiye ve Rusya da tamamı değerlendirilmemiş hidroelektrik potansiyel bulunmaktadır. Batı Avrupa ve ABD de ise kaynakların değerlendirilmiş olması ile beraber çevresel ve politik nedenlerden dolayı kalan hidroelektrik potansiyel sınırlıdır []. Bu nedenle KHES ler, özellikle diğer enerji santrallerinin yapılamadığı kırsal bölgelerde artarak kullanılan alternatiflerdir [2]. Dünyada KHES lerin toplam hidroelektrik enerji üretimindeki payı % 5- arasında değişmektedir [3]. Türkiye nin brüt hidroelektrik enerji potansiyeli 433 milyar kwh civarında olup, ülkemizin teknik hidroelektrik enerji potansiyeli 26 milyar kwh/yıl mertebesindedir [4]. Yıllara göre küçük farklılıklar göstermekle birlikte, bugün için Türkiye nin teknik ve ekonomik hidroelektrik potansiyeli 29,9 milyar kwh dır. Bu potansiyelin % 35 i işletmede, % 8 i inşa halinde ve geri kalan % 57 si çeşitli proje seviyelerinden oluşmaktadır. Özellikle son yıllarda hidrolik üretiminin toplam elektrik
2 Ebru Özbay, Muhsin Tunay Gençoğlu enerjisi üretimi içerisindeki önemi giderek artmıştır. Ülkemizde KHES ler hidroelektrik enerji üretiminde önemli bir potansiyele sahiptir. Türkiye nin teorik olarak brüt KHES potansiyeli 5 GWh/yıl, teknik ve ekonomik yapılabilir KHES potansiyelleri ise sırasıyla 3 GWh/yıl ve 2 GWh/yıl dır [5,6]. Mevcut su potansiyelinden daha fazla yararlanabilmenin en iyi yolu büyük HES lere ilave olarak KHES lerin yapılmasıdır. [7-9]. Fosil yakıtlara alternatif enerji bulma çabaları içinde, yenilenebilir enerji kaynaklarından mümkün olduğunca fazla yararlanma politikaları, KHES leri tekrar gündeme getirmiştir [,]. Enerji literatüründe büyük HES ler, klasik yenilenebilir kaynak grubunda ele alınırken, küçük, mini ve mikro HES ler, yenilenebilir enerji kaynakları grubuna sokulmaktadırlar. KHES lerin kapasitelerine ilişkin sınıflandırma ülkelere göre değişiklik göstermektedir. Bu konuda Dünya ülkeleri arasında tam bir görüş birliği yoktur. Ancak Dünya da den fazla ülkede mini, mikro ya da KHES adı altında sistemler kullanılmaktadır. Kapasitesi kw dan daha fazla olan santraller büyük, 5- kw arasında olanlar küçük, -5 kw arasında olanlar mini ve kapasitesi kw dan daha küçük olan santraller mikro olarak sınıflandırılmaktadır [2-5]. KHES ler büyük HES ler ile karşılaştırıldığında birçok avantajlara sahiptirler Çevresel etkilerinin az olması, bilinen en önemli avantajlarından birisidir. Büyük HES lerin hem kuruluş, hem de işletme esnasında çevresel etkileri fazla olabilir. Özellikle baraj inşa edilirken, bulunduğu bölgede ciddi etkilere sebep olabilirler. Büyük santrallerde baraj inşası maliyeti oldukça fazlayken ve tüm maliyet içerisinde ciddi bir paya sahipken, özellikle nehir tipi santrallerde maliyete etki eden böyle bir unsur yoktur. Ayrıca büyük HES lerin kuruluş süreleri oldukça uzun iken, KHES lerin kuruluş süreleri oldukça kısadır. Özellikle şebekeden uzak kırsal kesimlerde, elektrik ihtiyacının karşılanması için çok uygun sistemlerdir. Bu sistemler enterkonnekte sistemin ulaşamadığı, yakıt temininde zorluk çekilen kırsal bölgelerde, şebekeden bağımsız olarak elektrik üretim imkanı sağlarlar. Ayrıca sulama ve içme suyu temin etme gibi faydaları da vardır. Bütün bu avantajlarının yanı sıra KHES lerin bazı dezavantajları da vardır. Depolama özellikleri olmadığından, elektrik talebini karşılama konusunda sorunlarla karşılaşılabilir. Yıl içerisinde akarsu rejiminde meydana gelen değişimlerden çok çabuk etkilenirler. Büyük HES lere göre daha düşük kapasitelidirler. KHES lerin en büyük dezavantajı, birim tesis bedelinin, dolayısıyla elektrik maliyetinin fazla olmasıdır. KHES lerin maliyeti, genellikle düşü ile ters orantılı olarak artar [6]. Elektrik üretiminde frekans ve gerilim çok önemli iki kriterdir. Gerilim generatörün uyartımı, frekans ise generatör rotor dönüş hızı kontrol edilerek ayarlanabilir. Başka bir deyişle gerilim reaktif güç kontrolü yapılarak, frekans ise aktif güç kontrolü yapılarak nominal değerine getirilebilir. Kaliteli elektrik enerjisi frekansı sabit olan elektrik enerjisidir. Tüketiciler sürekli, kararlı, kaliteli, ucuz ve güvenilir bir enerji isterler. Bu nedenle güç sistemlerinde aktif güç dengesinin sağlanması gerekmektedir. Tüketiciler tarafından talep edilen enerji ile üretilen enerji arasında bir denge olmalıdır. Üretilen enerji talep edilenden fazla olursa frekans artar, üretilen enerji daha az olursa frekans azalır. Güçte meydana gelen ani bir değişimde, aktif güç dengesi sağlanabilirse, frekans kontrolü de sağlanmış olur. Gerek her ülkenin kendi enterkonnekte güç sistemi içerisinde, gerekse ülkeler arası enterkonnekte sistemlerde, frekansın kontrol edilebilmesi ve sabit kalması önemli bir konudur. Bu nedenle, güç sistemlerinde yükfrekans kontrolü önemli bir yer tutmaktadır. Yük-frekans kontrolü, üretilen ve tüketilen aktif güç arasındaki dengeyi sağlayabilmek için, güç akışını sağlayarak frekansı istenen değerler arasında tutma işlemidir. Üretilen ve talep edilen aktif güç arasında bir farklılık olması durumunda oluşan frekans sapması, regülatörlerin türbin ayar kanatlarının açısını değiştirmesiyle dengelenebilir. Literatürde yük-frekans kontrolü için pek çok teknik kullanılmıştır. Bunlardan bazıları, PID, PI, bulanık mantık, yapay sinir ağları ve genetik algoritma kullanılarak oluşturulan denetleyicilerdir [7,8]. Bu çalışmada KHES lerde regülatör olarak PID denetleyici kullanımı araştırılmış ve PID denetleyicilerin genel yapısı 2
3 Küçük Hidroelektrik Santrallerde Yük-Frekans Kontrolü ve özellikleri incelenmiştir. Ayrıca bir KHES in modellenmesi için gerekli olan eşitlikler açıklamalı bir şekilde verilmiş ve oluşturulan modeller ile elde edilen benzetim sonuçları karşılaştırılmıştır. 2. PID Denetleyici PID denetleyici (oransal-integral-türevsel), yapısının basitliği nedeniyle çok fazla kullanılan bir denetleyici tipidir. KHES lerin regülatör sistemleri için tasarlanan denetleyici tipleri içerisinde en çok kullanılanıdır. PID denetleyicilerin tasarımı kolaydır, kalıcı durum hataları düşüktür, ekonomik ve verimlidirler. Fakat tüm çalışma şartlarında maksimum kontrol performansı sağlayamazlar. PID denetleyicili bir sistemin blok diyagramı Şekil de verilmiştir. Burada e(t) hata sinyali, u(t) denetleyici çıkışı (kontrol değişkeni), Kp, Ki ve Kd sırasıyla oransal, integral ve türevsel kazançlardır. Şekil den de görüldüğü gibi, PID denetleyici oransal, integral ve türevsel denetleyicilerin toplamından oluşmaktadır. Burada dir. Yani şeklinde yazılabilir. () (2) Sistemin düzgün ve istenilen şekilde çalışabilmesi için PID parametrelerinin iyi seçilmesi gerekmektedir. Parametre ayarlanması için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler içerisinde Ziegler-Nichols yöntemi oldukça yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bu yöntemde, parametre ayarı elle yapılmaktadır. Şekil, aynı zamanda geri beslemeli bir kontrol sisteminin blok diyagramını göstermektedir. Burada dir. hata sinyalidir ve referans değer ile sistem çıkışı arasındaki farkı vermektedir. Oransal kontrol sistemlerinde, çıkış sistemi talep edilen oranda ayarlanır. Yükselme zamanı azaltılabilir, fakat kalıcı durum hatası yok edilemez. Türevsel parametre kullanılarak oransalda oluşan aşırı yükselmeler ve alçalmalar azaltılmış olur. Kaymada, referans değer ile ölçülen değer arasındaki farkta (ofset farkı) bir miktar azalma olur, ama tamamen ortadan kalkmaz. Türevsel parametrenin kararlılığı arttırmada etkisi vardır, ayrıca geçici durumu düzeltir. Sisteme integral kazancı eklenerek, kayma ve kalıcı durum hatası sıfır yapılabilir. Fakat bu durum geçici rejimde daha kötü sonuçlara sebep olabilir. PI kullanılan bir kontrol sisteminde, işlem oturduktan sonra kayma olmaz. Oransal (P), Oransal Türevsel (PD) ve Oransal İntegral (PI) kontrolün yeterli gelmediği durumlarda, Oransal İntegral Türevsel (PID) kontrol kullanılabilir. İntegral süresinin çok kısa tutulması osilasyona neden olabilir. Türev parametresi de eklenerek osilasyon önlenebilir ve istenen değere daha kısa sürede ulaşılabilir. PID parametrelerinin doğru ayarlanması ile, en kısa sürede ve en düşük miktarda yükselme ve alçalmalarla (salınımlarla) iyi bir kontrol sağlanabilir [9]. Şekil. PID denetleyicili bir sistemin blok diyagramı 2
4 Ebru Özbay, Muhsin Tunay Gençoğlu 3. HES lerin Modellenmesi HES lerin modellenmesi ve denetleyici tasarımı üzerine birçok çalışma yapılmıştır. Hidroelektrik türbin modelleri genel olarak doğrusal modeller ve doğrusal olmayan (doğrusallaştırılmış) modeller şeklinde sınıflandırılırlar. Bu sınıflandırma, modelin içerdiği denklemlerin karmaşıklığına bağlıdır. Modeller kendi içerisinde, cebri borudaki elastik su yükü modeli ve elastik olmayan su yükü modeli şeklinde de sınıflandırılabilirler. laştırılmış modeller, kontrol sistem kararlılığı veya küçük sinyal kararlılığı çalışmalarında kullanılırlar. Birçok araştırmacı HES in farklı modellerini ve güç üretimi kontrolü için gerekli teknikleri, doğrusal ve doğrusal olmayan modellerde, elastik olan ve olmayan su yükü etkileri için incelemişlerdir. 3.. türbin modeli Hidroelektrik santralleri oluşturan kısımların modellenmesi oldukça zordur. Bu yüzden model oluşturulurken bazı ihmaller yapılabilir. modellemede, hidrolik direnç (hidrolik kayıplar) ihmal edilir, cebri borunun elastik yapıda olmadığı ve suyun sıkıştırılamaz olduğu kabul edilir. Suyun hızı (U); türbin dağıtıcı açıklığı (G) ve net hidrolik yüksekliğin (H) karekökü ile doğru orantılıdır (Eşitlik 3). Türbin mekanik gücü (P m ) ise, hidrolik yükseklik ve su hızının çarpımı ile doğru orantılıdır (Eşitlik 8). Hidrolik yükseklik net yüksekliktir, yani brüt yükseklikten kayıpların çıkarılmasıyla elde edilen yüksekliktir. (3) Burada K u hız sabitidir. Çalışma noktasından küçük bir sapma olduğu durumda, sürekli çalışma durumundaki değerler yazılarak hız değişimi, aşağıdaki gibi yazılabilir. (4) (5) (6) Baz değer olarak, anma değerleri seçilirse, eşitlik (6) p.u. sistemde aşağıdaki gibi yazılabilir. Türbin çıkış gücü, (7) (8) yazılabilir. Burada K pm mekanik güç sabitidir. Çalışma noktasından küçük bir sapma olduğu durumda, mekanik güç değişimi aşağıdaki gibi yazılabilir. (9) Sürekli çalışma değerleri denklemlerde yerine yerleştirilirse, () () (2) Eşitlik () ve (2), eşitlik (9) a yerleştirilirse, (3) Baz değer olarak, anma değerleri seçilirse, eşitlik (3) p.u. sistemde aşağıdaki gibi olur. (4) (4) eşitliği kullanılarak, (5) ve (6) elde edilir. (5) (6) Newton un ikinci hareket yasasına (ivme yasası) göre, rezervuardaki suyun cebri borunun giriş noktasındaki hızının sıfır olduğu kabul edilerek, türbin girişinde suyun kazandığı kinetik enerjinin, potansiyel enerji değişimine eşit olduğu bulunur. 22
5 Küçük Hidroelektrik Santrallerde Yük-Frekans Kontrolü Su kütlesi, türbin giriş basınç değişimi olmak üzere; (7) (8) yazılabilir. Burada, ρ : Su yoğunluğu (kg/m 3 ), L: Cebri boru uzunluğu (m), a g : Yerçekimi ivmesi (m/sn 2 ), A: Cebri boru kesiti (m 2 ), Q: Debi (m 3 /s) dir. Eşitlik (8) deki türevsel ifadenin sol tarafı suyun hareket süresi (T w ) olarak isimlendirilir. Suyun hareket süresi, hidrolik yükseklik H iken, cebri borudaki suyun U hızına ulaşmasına kadar geçen süredir. Bu süre, yüke bağlı olarak değişmektedir. Suyun hareket süresi, uygulamada, tam yükteki anma değerlerine göre belirlenir. Suyun hareket süresi, -4 sn arasında değişmektedir. T w, düşük yükseklikler için sn, orta yükseklikler için 2.2 sn ve büyük yükseklikler için 4 sn dir [2]. (9) (2) Su hızı değişiminin dağıtıcı pozisyonuna (G) göre değişimi incelenirse; (2) (22) elde edilir. Bu eşitlik hidrolik türbinin klasik transfer fonksiyonudur olmayan türbin modeli Bu modelde, cebri boru modellenirken, elastik yapıda olmadığı ve suyun sıkıştırılamaz bir akışkan gibi davrandığı düşünülmüştür. A (m 2 ) kesit alanlı ve L (m) uzunluğundaki boru göz önüne alınırsa, cebri boru yükseklik kaybı, cebri boru duvarındaki su sürtünmesi ile debinin karesinin çarpımıdır. (23) Cebri borudaki debi değişim oranı şöyle tarif edilir: Bu denklem birim değer olarak; (24) (25) şeklinde elde edilir. Net debi ile yüksüz durumdaki debinin farkı efektif debiyi verir. Efektif debinin yükseklikle çarpımı ise mekanik güce eşittir. Mekanik güç doğal olarak % değildir. Dağıtıcı açıklığının bir fonksiyonu olan türbin sönümleme etkisi de ilave edilirse, birim değer türbin gücü; (26) olarak bulunur. Türbin gücü (MW) baz güç olarak alınır. Dağıtıcılar tam açık (dağıtıcı pozisyonu = ) kabul edilerek, Q baz türbin debisi seçilmiştir. H baz su yüzeyinin statik yüksekliğini (H ) gösterir. D n türbin verimi üzerinde hız değişiminin (Δn) etkisini gösteren bir katsayıdır ve değeri.5 ile 2 arasında değişir. Türbindeki birim değer debi miktarı; (27) ile bulunur. Türbin kazancı, türbin kapağı açıklık oranının kazanca yaptığı etki olarak; şeklinde gösterilir. Burada; : Tam yükteki dağıtıcı pozisyonunu, : Yüksüz durumdaki dağıtıcı pozisyonunu ifade eder. (28) 23
6 Ebru Özbay, Muhsin Tunay Gençoğlu Şekil 2. KHES modeli Cebri borudaki sürtünme kayıplarının ihmali ile elastik olmayan su yükü için doğrusallaştırılmış transfer fonksiyonu; şeklinde elde edilir [2-26] Generatör Modeli (29) Generatör için temel hareket denklemi kullanılarak, generatör modeli oluşturulmuştur. (3) Burada, T mek : Mekanik tork, T elk : Elektriksel tork, J: Eylemsizlik momenti, w: Türbin açısal hızı (rad/s) 4. KHES Modeli Bu çalışmada Bölüm 3 deki eşitlikler dikkate alınarak, izole çalışan, ideal, doğrusal ve elastik olmayan su yükünü dikkate alan, doğrusal olmayan (çalışma noktasında doğrusallaştırılmış) türbinli KHES modeli oluşturulmuştur. Matlab- Simulink ile oluşturulan KHES modeli Şekil 2 de gösterilmiştir. Bir KHES i oluşturan ana bölümler regülatör, türbin ve generatördür. Bu çalışmada bu üç bölüm modellenmiştir. Modelleme yaparken, KHES ile büyük HES arasında çok büyük farklılıkların olmadığı görülmektedir. Bu çalışmada kullanılan tüm benzetimler, Matlab-Simulink yazılımı kullanılarak oluşturulmuştur. Yük frekans kontrolünde, yük değerinin yani talep edilen güç miktarının, üretilen güç değerine eşit olması gerekmektedir. PID regülatörün, oransal kazancı K p, integral kazancı K i ve türevsel kazancı K d dir. Bu çalışmada türevsel etkiye gerek olmadığı için K d, sıfır alınmıştır. Oluşturulan modellerde, verilen yük değerine göre PI denetleyicinin kazanç değerleri ayarlanarak, dağıtıcı açıklığı belirlenmektedir. Türbin çıkış gücünün, yani generatör giriş gücünün en kısa sürede verilen yük değerine eşit olması sağlanmaya çalışılmaktadır. Modelde PI denetleyici tarafından ayarlanan servomotor, regülatör olarak kullanılmaktadır. Model oluşturulduktan sonra, farklı yük değerleri için (.5,.25,.5,.75 ve.95 p.u.), doğrusal ve doğrusal olmayan modelde optimum K p ve K i değerleri simülasyonlarda deneme yanılma yoluyla bulunarak, güç-zaman ve frekans- zaman grafikleri elde edilmiştir (Şekil 3-2). Modelde kullanılan K p ve K i değerleri Tablo de görülmektedir. Tablo. Farklı yük değerleri için K p ve K i değerleri Yük K p Model K i.5 (p.u.) (p.u.) (p.u.) (p.u.) (p.u.).85.7 Yük Olmayan Model K p K i.5 (p.u.) (p.u.) (p.u.) (p.u.) (p.u.).9 24
7 Küçük Hidroelektrik Santrallerde Yük-Frekans Kontrolü Güç (pu).5 Frekans (pu).5 Şekil 3..5 p.u yük değeri için güç-zaman değişimi Şekil p.u yük değeri için frekans-zaman değişimi Frekans (pu).5 Güç (pu).5 Şekil 4..5 p.u yük değeri için frekans-zaman değişimi Şekil 7..5 p.u yük değeri için güç-zaman değişimi Güç (pu).5 Frekans (pu).5 Şekil p.u yük değeri için güç-zaman değişimi Şekil 8..5 p.u yük değeri için frekans-zaman değişimi 25
8 Ebru Özbay, Muhsin Tunay Gençoğlu Güç (pu).5 Frekans (pu).5 Şekil p.u yük değeri için güç-zaman değişimi Frekans (pu) Güç (pu).5 Şekil..75 p.u yük değeri için frekans-zaman değişimi.5 Şekil..95 p.u yük değeri için güç-zaman değişimi Şekil p.u yük değeri için frekans-zaman değişimi Elde edilen frekans ve güç değişimlerinden görüldüğü gibi, tüm yüklenme durumlarında, hem frekansın hem de gücün verilen referansa ulaşma süreleri kabul edilebilir düzeydedir. Ayrıca doğrusal model sonuçları ile doğrusal olmayan model sonuçları arasında çok büyük farkların olmadığı görülmektedir. Bir HES de su cebri boru içerisinde belirli bir hızla akarken, meydana gelen bir yük değişimiyle (yük atma) kapakçıkların kapanması durumunda, suyun hızına bağlı olarak bir basınç yükselmesi oluşmaktadır. Büyük bir basınçla kapakçıklara çarpan su, geri dönerek cebri boru içerisinde basınç değişimlerine sebep olmaktadır. Bu basınç değişimleri etkisine su koçu denir. Cebri boru et kalınlığının bu basınç darbelerine dayanması gerekmektedir. türbinli KHES modelinin benzetim sonuçları incelendiğinde, frekansın başlangıçta negatife gittiği, daha sonra arttığı, gücün ise negatiften başlayarak arttığı ve sürekli durumda sabit kaldığı görülmektedir. olmayan türbin modelinde ise bu durumun oluşmadığı görülmektedir. Suyun eylemsizliğinin türbin üzerindeki ve su koçunun cebri boru üzerindeki etkisi, bu durumun oluşmasındaki en önemli etkenlerdir. Suyun eylemsizliği ve su koçu etkileri doğrusal türbinli modelde yapılan bazı ihmallerden dolayı daha çok etkisini göstermektedir. Ayrıca T w değeri arttıkça bu etki daha da artmaktadır. 26
9 Küçük Hidroelektrik Santrallerde Yük-Frekans Kontrolü 5. Sonuç Ülkemizin içerisinde bulunduğu enerji krizinin aşılabilmesi ve dışa bağımlılığımızın azaltılabilmesi için, tüm Dünyanın yaptığı gibi, KHES lerin sayısını arttırarak boşa akan sularımıza sahip çıkmamız gerekmektedir. Bu çalışmada, doğrusal türbin kullanan KHES modeli ve elastik olmayan su yükü için doğrusal olmayan türbin kullanan KHES modeli oluşturulmuştur. Her iki modelde de, yükteki herhangi bir artış veya azalış durumunda, belirli 6. Kaynaklar. Lako, P., Eder, H., de Noord, M., Reisinger, H., (23). Hydropower development with a focus on asia and western europe. Overview in the framework of VLEEM 2. Project, Project Number: ECN Policy Studies and Verbundplan, Austria. 2. Kömürcü, M.İ., Akpinar, A. (2). Hydopower energy versus other energy sources in Turkey. Energy Sources Part B Economics. Planning, and Policy, 5, Uzlu, E., Filiz, M.H., Kömürcü, M.İ, Akpınar, A., Yavuz, O. (28). Doğu karadeniz havzası ndaki küçük hidroelektrik santrallerin durumu. VII. Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu, UTES 28, İstanbul, Balat, H., (27). A renewable perspective for sustainable energy development in Turkey: the case of small hydropower plants. Renewable & Sustainable Energy Reviews,, European Small Hydropower Association (ESHA), (24). Small hydropower situation in the new EU member states candidate countries, thematic network on small hydropower (TNSHP) project. Renewable Energy House. Rue du Trone 26, Brussel, Belgium ( 6. Punys, P., Pelikan, B., (27). Review of small hydropower in the new member states and candidate countries in the context of the enlarged european union. Renewable & Sustainable Energy Reviews,, Schwartz, F., Pegallapati, R., Shahidehpour, M. (25). Small hydro as green power. Power Engineering Society General Meeting IEEE, 2, Hanmandlu, M., Goyal, H. (28). Proposing a new advanced control technique for micro hydro power plants. Electrical Power and Energy Systems, 3, Kaldellis, J. K., Vlachou, D. S., Korbakıs, G. (25). Techno-economic evaluation of small bir süre sonunda, şebeke frekansının referans değerine ulaşıp sabit kaldığı ve generatör giriş gücünün (türbin çıkış gücü) verilen yük değerine ulaştığı ve bu değerde sabit kaldığı görülmektedir. İki türbin modeli karşılaştırıldığında, doğrusal olmayan türbin modelinin, benzetim sonuçları açısından doğrusal türbin modeline göre daha iyi bir performans gösterdiği gözlenmiştir. hydro power plants in greece: a complete sensitivity analysis, Energy Policy, 33: Güney, İ., Terzi, Ü. K. (997). Ülkemizin enerji kaynaklarının değerlendirilmesi. Türkiye 7. Enerji Kongresi, Cilt, ODTÜ, Ankara, Sarasu, J. I., Fraile-Ardanuy J., Perez, J. I., Wilhelmi, J. R., Sanchez, J. A., Member IEEE, (27). Control of a run of river small hydro power plant, Powereng 27, Setubal, Voros, N.G., Kıranoudıs, C.T., Maroulıs, Z.B. (2). Short-cut design of small hydroelectric plants. Renewable Energy, 9, Aslan, Y., Yaşar, C., Karabörk, M.Ç. (24). Bir mikro-hidro örneği: kayaboğazı barajı, Eleco 24, Bursa, Paish, O. (22). Small hydro power: technology and current status. Renewable & Sustainable Energy Reviews, 6, Frey, G. W. (22). Hydropower as a renewable and sustainable energy resource meeting global energy challenges in a reasonable way. Energy Policy, 3, Onat, N. (25). Mini hidroelektrik santraller için güneş pilleri ile uyartılan senkron generatör tasarımı, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 7. Yalçın, E., Çam, E., Vardar, T., Lüy, M. (2). PID kontrolör ile iki bölgeli güç sistemlerinde yük frekans kontrolünün incelenmesi. Int.J.Eng.Research & Development, 2, Bircan, M., (26). Türkiye elektrik sisteminin UCTE bağlantısı kapsamında frekans kontrolü kalitesinin UCTE standartlarına çıkarılması, Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi Türkiye. Enerji Kongresi, Coşkun, İ., Terzioğlu, H. (27). Hız performans eğrisi kullanılarak kazanç (PID) parametrelerinin belirlenmesi, Selçuk Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Teknik-Online Dergi,3, Cilt 6, Doolla, S., Bhatti, T. S. (26). Automatic generation control of an ısolated small-hydro 27
10 Ebru Özbay, Muhsin Tunay Gençoğlu power plant. Electric Power Systems Research, 76, Kundur, P. (994). Power System Stability and Control, New York: Mc Graw-Hill. 22. IEEE Working Group, (992). Hydraulic turbine and turbine control models for system dynamic studies, IEEE Trans Power Syst, 7, Kishora, N., Sainia, R. P., Singhb, S. P. (27). A review on hydropower plant models and control., Renewable and Sustainable Energy Reviews,, Kılıçkap, E. (27). Hidrolik santralin dinamik simülasyonu, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 25. Hannet, L., Fardanesh, B., Feltes, J. (994). Field tests to validate hydro turbine-governor model structure and parameters. IEEE Trans Power Syst, 9, De Jaeger, E., Janssens, N., Malfliet, B., De Meulebroeke, FV. (994). Hydro turbine model for system dynamic studies. IEEE Trans on Power Systems, 9,
DO U KARADEN Z HAVZASI NDAK KÜÇÜK H DROELEKTR K SANTRALLER N DURUMU
DO U KARADEN Z HAVZASI NDAK KÜÇÜK H DROELEKTR K SANTRALLER N DURUMU Ergun UZLU 1, Mustafa H. F L Z 2, Murat. KÖMÜRCÜ 3 Adem AKPINAR 4, O uzhan YAVUZ 5 Karadeniz Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi
DetaylıĐKĐ ALANLI TERMĐK GÜÇ SĐTEMĐNDE YÜK- FREKANS KONTROLÜ
ĐKĐ ALANLI TERMĐK GÜÇ SĐTEMĐNDE YÜK FREKANS KONTROLÜ Beyda Taşar, Mehmet Özdemir 2 Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Tunceli Üniversitesi, Tunceli btasar@tunceli.edu.tr 2 Elektrik ve Elektronik
DetaylıBİRİKTİRMESİZ HİDROELEKTRİK SANTRALLER: DÜNYADA VE TÜRKİYE DEKİ MEVCUT DURUMLARI
BİRİKTİRMESİZ HİDROELEKTRİK SANTRALLER: DÜNYADA VE TÜRKİYE DEKİ MEVCUT DURUMLARI Z. Fuat Toprak 1, Ebru Eriş 2 Özet Dünyada nüfusun artmasına bağlı olarak ihtiyaçların çeşitlenerek artması ve bu ihtiyaçlara
DetaylıTermik Türbinli Bir Alanlı Güç Sisteminin Bulanık Mantık Tabanlı Kontrolör İle Yük Frekans Kontrolü Analizi
6 th International Advanced Technologies Symposium (IATS 11), 1618 May 2011, Elazığ, Turkey Termik Türbinli Bir Alanlı Güç Sisteminin Bulanık Mantık Tabanlı Kontrolör İle Yük Frekans Kontrolü Analizi II.
DetaylıBİR MİKRO-HİDRO ÖRNEĞİ: KAYABOĞAZI BARAJI
BİR MİKRO-HİDRO ÖRNEĞİ: KAYABOĞAZI BARAJI Yılmaz ASLAN 1, Celal YAŞAR, M. Çağatay KARABÖRK 3 1, Dumlupınar Üniversitesi Mühendislik Fak., Elektrik-Elektronik Müh. Bölümü, 431, Kütahya 3 Dumlupınar Üniversitesi
DetaylıH DROELEKTR K SANTRALLER N MODELLENMES
H DROELEKTR K SANTRALLER N MODELLENMES Ebru ÖZBAY Muhsin Tunay GENÇO LU F rat Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Elektrik-Elektronik Mühendisli i Bölümü, Elaz eozbay@firat.edu.tr, mtgencoglu@firat.edu.tr
DetaylıDENEY.3 - DC MOTOR KONUM-HIZ KONTROLÜ
DENEY.3 - DC MOTOR KONUM-HIZ KONTROLÜ 3.1 DC MOTOR MODELİ Şekil 3.1 DC motor eşdeğer devresi DC motor eşdeğer devresinin elektrik şeması Şekil 3.1 de verilmiştir. İlk olarak motorun elektriksel kısmını
Detaylı(Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 3) HAVA KÜTLE AKIŞ SİSTEMLERİNDE PID İLE SICAKLIK KONTROLÜ. DENEY SORUMLUSU Arş.Gör.
T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MEKATRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MEKATRONİK LABORATUVARI 1 (Mekanik Sistemlerde PID Kontrol Uygulaması - 3) HAVA KÜTLE AKIŞ SİSTEMLERİNDE PID İLE SICAKLIK
DetaylıHİDROLİK MAKİNALAR YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI
HİDROLİK MAKİNALAR YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI HİDROLİK TÜRBİN ANALİZ VE DİZAYN ESASLARI Hidrolik türbinler, su kaynaklarının yerçekimi potansiyelinden, akan suyun kinetik enerjisinden ya da her ikisinin
DetaylıRÜZGAR TÜRBİNLERİNİN KANAT AÇILARININ YAPAY SİNİR AĞI TABANLI DENETİMİ
RÜZGAR TÜRBİNLERİNİN KANAT AÇILARININ YAPAY SİNİR AĞI TABANLI DENETİMİ Zafer ÖZER A. Serdar YILMAZ, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Elektrik-Elektronik Müh. Bölümü zaferozer@ksu.edu.tr ABSTRACT Bu
DetaylıENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU
ENERJİ ÜRETİMİ VE SULAMA KRİTERLERİNE GÖRE REZERVUAR KAPASİTE OPTİMİZASYONU II. Su Yapıları Konferansı, Diyarbakır, 16 18.9.211 Hazırlayanlar; Burcu Ersoy (FICHTNER, Türkiye) Ronald Haselsteiner (ENERJISA,
DetaylıOTOMATİK KONTROL. Set noktası (Hedef) + Kontrol edici. Son kontrol elemanı PROSES. Dönüştürücü. Ölçüm elemanı
OTOMATİK KONTROL Set noktası (Hedef) + - Kontrol edici Dönüştürücü Son kontrol elemanı PROSES Ölçüm elemanı Dönüştürücü Geri Beslemeli( feedback) Kontrol Sistemi Kapalı Devre Blok Diyagramı SON KONTROL
DetaylıOTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ. DİNAMİK SİSTEMLERİN MODELLENMESİ ve ANALİZİ
OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ DİNAMİK SİSTEMLERİN MODELLENMESİ ve ANALİZİ 1) İdeal Sönümleme Elemanı : a) Öteleme Sönümleyici : Mekanik Elemanların Matematiksel Modeli Basit mekanik elemanlar, öteleme hareketinde;
DetaylıYENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI RÜZGAR ENERJİSİ SİSTEMLERİ Eğitim Merkezi Projesi
YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI RÜZGAR ENERJİSİ SİSTEMLERİ Eğitim Merkezi Projesi Konu Başlıkları Enerjide değişim Enerji sistemleri mühendisliği Rüzgar enerjisi Rüzgar enerjisi eğitim müfredatı Eğitim
DetaylıDers İçerik Bilgisi. Dr. Hakan TERZİOĞLU Dr. Hakan TERZİOĞLU 1
Dr. Hakan TERZİOĞLU Ders İçerik Bilgisi PID Parametrelerinin Elde Edilmesi A. Salınım (Titreşim) Yöntemi B. Cevap Eğrisi Yöntemi Karşılaştırıcı ve Denetleyicilerin Opamplarla Yapılması 1. Karşılaştırıcı
DetaylıP u, şekil kayıpları ise kanal şekline bağlı sürtünme katsayısı (k) ve ilgili dinamik basınç değerinden saptanır:
2.2.2. Vantilatörler Vantilatörlerin görevi, belirli bir basınç farkı yaratarak istenilen debide havayı iletmektir. Vantilatörlerde işletme karakteristiklerini; toplam basınç (Pt), debi (Q) ve güç gereksinimi
DetaylıVANTİLATÖR DENEYİ. Pitot tüpü ile hız ve debi ölçümü; Vantilatör karakteristiklerinin devir sayısına göre değişimlerinin belirlenmesi
VANTİLATÖR DENEYİ Deneyin amacı Pitot tüpü ile hız ve debi ölçümü; Vantilatör karakteristiklerinin devir sayısına göre değişimlerinin belirlenmesi Deneyde vantilatör çalışma prensibi, vantilatör karakteristiklerinin
DetaylıOTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ İŞARET AKIŞ DİYAGRAMLARI SIGNAL FLOW GRAPH
OTOMATİK KONTROL SİSTEMLERİ İŞARET AKIŞ DİYAGRAMLARI SIGNAL FLOW GRAPH İŞARET AKIŞ DİYAGRAMLARI İşaret akış diyagramları blok diyagramlara bir alternatiftir. Fonksiyonel bloklar, işaretler, toplama noktaları
DetaylıÇEV207 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ KİNEMATİK-1. Y. Doç. Dr. Güray Doğan
ÇEV207 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ KİNEMATİK-1 Y. Doç. Dr. Güray Doğan 1 Kinematik Kinematik: akışkanların hareketlerini tanımlar Kinematik harekete sebep olan kuvvetler ile ilgilenmez. Akışkanlar mekaniğinde
DetaylıDOĞU KARADENİZ HAVZASINDAKİ HİDROELEKTRİK POTANSİYELİN ANALİZİ
DOĞU KARADENİZ HAVZASINDAKİ HİDROELEKTRİK POTANSİYELİN ANALİZİ Çağrıhan Karstarlı 1, Murat İhsan Kömürcü 2, Adem Akpınar 3, Ergun Uzlu 4, Murat Kankal 5, Hızır Önsoy 6 Özet Ülkemizin topografik ve hidrojeolojik
DetaylıSANTRİFÜJ POMPA DENEYİ
1 SANTRİFÜJ POMPA DENEYİ 1. Giriş Deney düzeneği tank, su dolaşımını sağlayan boru sistemi ve küçük ölçekli bir santrifüj pompadan oluşmaktadır. Düzenek, üzerinde ölçümlerin yapılabilmesi için elektronik
DetaylıKBM0308 Kimya Mühendisliği Laboratuvarı I BERNOLLİ DENEYİ. Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 1
BERNOLLİ DENEYİ Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 1 1. Amaç Yapılacak olan Bernoulli deneyinin temel amacı, akışkanlar mekaniğinin en önemli denklemlerinden olan, Bernoulli (enerjinin
DetaylıÖrneğin bir önceki soruda verilen rüzgâr santralinin kapasite faktörünü bulmak istersek
KAPASİTE FAKTÖRÜ VE ENERJİ TAHMİNİ Kapasite faktörü (KF) bir santralin ne kadar verimli kullanıldığını gösteren bir parametredir. Santralin nominal gücü ile yıllık sağladığı enerji miktarı arasında ilişki
DetaylıSANTRALLERİ SICAK SULU ISITMA DENGELENMESİ. üçüka Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Müh. M
DEÜ HASTANESİ KLİMA SANTRALLERİ SICAK SULU ISITMA SİSTEMLERİNİN N ISIL VE HİDROLİK DENGELENMESİ Burak Kurşun un / Doç.Dr.Serhan KüçüK üçüka Dokuz Eylül Üniversitesi Makina Müh. M BölümüB GİRİŞ Değişen
DetaylıÇEV207 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ KİNEMATİK-1. Y. Doç. Dr. Güray Doğan
ÇEV207 AKIŞKANLAR MEKANİĞİ KİNEMATİK-1 Y. Doç. Dr. Güray Doğan 1 Kinematik Kinematik: akışkanların hareketlerini tanımlar Kinematik harekete sebep olan kuvvetler ile ilgilenmez. Akışkanlar mekaniğinde
DetaylıTEK BÖLGELİ GÜÇ SİSTEMLERİNDE BULANIK MANTIK İLE YÜK FREKANS KONTRÜLÜ
TEKNOLOJİ, Yıl 5, (2002), Sayı 3-4, 73-77 TEKNOLOJİ TEK BÖLGELİ GÜÇ SİSTEMLERİNDE BULANIK MANTIK İLE YÜK FREKANS KONTRÜLÜ Ertuğrul ÇAM İlhan KOCAARSLAN Kırıkkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Elektrik-Elektronik
DetaylıSelçuk Üniversitesi. Mühendislik-Mimarlık Fakültesi. Kimya Mühendisliği Bölümü. Kimya Mühendisliği Laboratuvarı. Venturimetre Deney Föyü
Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Kimya Mühendisliği Laboratuvarı Venturimetre Deney Föyü Hazırlayan Arş.Gör. Orhan BAYTAR 1.GİRİŞ Genellikle herhangi bir akış
DetaylıOtomatik Kontrol. Kontrol Sistemlerin Temel Özellikleri
Otomatik Kontrol Kontrol Sistemlerin Temel Özellikleri H a z ı r l aya n : D r. N u r d a n B i l g i n Açık Çevrim Kontrol Kontrol Edilecek Sistem () Açık Çevrim Kontrolcü () () () () C : kontrol edilecek
DetaylıKüçük ve Mikro Ölçekli Enerji Yatırımları için Hibrit Enerji Modeli
Küçük ve Mikro Ölçekli Enerji Yatırımları için Hibrit Enerji Modeli Mustafa Yıldız Enerji Mühendisliği Yüksek Lisans Programı Bitirme Tezi Danışman: Yard. Doç. Dr. Ferhat Bingöl 4. İzmir Rüzgar Sempozyumu
DetaylıAkışkanların Dinamiği
Akışkanların Dinamiği Akışkanların Dinamiğinde Kullanılan Temel Prensipler Gaz ve sıvı akımıyla ilgili bütün problemlerin çözümü kütlenin korunumu, enerjinin korunumu ve momentumun korunumu prensibe dayanır.
DetaylıMikroşebekeler ve Uygulamaları
Ders 1 Güz 2017 1 Dağıtık Enerji Üretimi ve Mikroşebekeler 2 Başlangıçta... Elektriğin üretimi DC Küçük güçte üretim DC şebeke Üretim-tüketim mesafesi yakın Üretim-tüketim dengesi batarya ile sağlanıyor
DetaylıFiziksel Sistemlerin Matematik Modeli. Prof. Neil A.Duffie University of Wisconsin-Madison ÇEVİRİ Doç. Dr. Hüseyin BULGURCU 2012
Fiziksel Sistemlerin Matematik Modeli Prof. Neil A.Duffie University of Wisconsin-Madison ÇEVİRİ Doç. Dr. Hüseyin BULGURCU 2012 Matematik Modele Olan İhtiyaç Karmaşık denetim sistemlerini anlamak için
DetaylıEŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ
EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ Giriş Isı değiştiricileri (eşanjör) değişik tiplerde olup farklı sıcaklıktaki iki akışkan arasında ısı alışverişini temin ederler. Isı değiştiricileri başlıca yüzeyli
DetaylıTRANSİSTÖRLÜ YÜKSELTEÇLERDE GERİBESLEME
TRANSİSTÖRLÜ YÜKSELTEÇLERDE GERİBESLEME Amaç Elektronikte geniş uygulama alanı bulan geribesleme, sistemin çıkış büyüklüğünden elde edilen ve giriş büyüklüğü ile aynı nitelikte bir işaretin girişe gelmesi
DetaylıT.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ AKIŞKANLAR MEKANİĞİ LABORATUVARI
T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ AKIŞKANLAR MEKANİĞİ LABORATUVARI BORULARDA VE HİDROLİK ELEMANLARDA SÜRTÜNME KAYIPLARI DENEY FÖYÜ 1. DENEYİN AMACI Borularda
DetaylıAkışkanların Dinamiği
Akışkanların Dinamiği Akışkanların Dinamiğinde Kullanılan Temel Prensipler Gaz ve sıvı akımıyla ilgili bütün problemlerin çözümü kütlenin korunumu, enerjinin korunumu ve momentumun korunumu prensibe dayanır.
DetaylıMikro ve mini hidroelektrik santralleri için mikrodenetleyici tabanlı bir elektronik governor sisteminin tasarımı
130 Mikro ve mini hidroelektrik santralleri için mikrodenetleyici tabanlı bir elektronik governor sisteminin tasarımı Adem DALCALI*, Emre ÇELİK, Serdal ARSLAN Gazi Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi,
DetaylıDünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ
Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi TÜRKİYE 10. ENERJİ KONGRESİ TÜRKİYE ELEKTRİK SİSTEMİNİN UCTE BAĞLANTISI KAPSAMINDA FREKANS KONTROLÜ KALİTESİNİN UCTE STANDARTLARINA ÇIKARILMASI Mustafa BİRCAN Elektrik
DetaylıKST Lab. Shake Table Deney Föyü
KST Lab. Shake Table Deney Föyü 1. Shake Table Deney Düzeneği Quanser Shake Table, yapısal dinamikler, titreşim yalıtımı, geri-beslemeli kontrol gibi çeşitli konularda eğitici bir deney düzeneğidir. Üzerine
DetaylıANAHTARLI RELÜKTANS MOTORUN SAYISAL HIZ KONTROLÜ
ANAHTARLI RELÜKTANS MOTORUN SAYISAL HIZ KONTROLÜ Zeki OMAÇ Hasan KÜRÜM Fırat Üniversitesi Bingöl Meslek Yüksekokulu Bingöl Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik - Elektronik Mühendisliği Bölümü
DetaylıKESİKLİ İŞLETİLEN PİLOT ÖLÇEKLİ DOLGULU DAMITMA KOLONUNDA ÜST ÜRÜN SICAKLIĞININ SET NOKTASI DEĞİŞİMİNDE GERİ BESLEMELİ KONTROLU
KESİKLİ İŞLETİLEN PİLOT ÖLÇEKLİ DOLGULU DAMITMA KOLONUNDA ÜST ÜRÜN SICAKLIĞININ SET NOKTASI DEĞİŞİMİNDE GERİ BESLEMELİ KONTROLU B. HACIBEKİROĞLU, Y. GÖKÇE, S. ERTUNÇ, B. AKAY Ankara Üniversitesi, Mühendislik
DetaylıPID SÜREKLİ KONTROL ORGANI:
PID SÜREKLİ KONTROL ORGANI: Kontrol edilen değişken sürekli bir şekilde ölçüldükten sonra bir referans değer ile karşılaştırılır. Oluşacak en küçük bir hata durumunda hata sinyalini değerlendirdikten sonra,
DetaylıMakina Mühendisliği Bölümü Makine Laboratuarı
Makina Mühendisliği Bölümü Makine Laboratuarı Reynolds Sayısı ve Akış Türleri Deneyi 1. Genel Bilgi Bazı akışlar oldukça çalkantılıyken bazıları düzgün ve düzenlidir. Düzgün akım çizgileriyle belirtilen
DetaylıRETScreen International ve ALWIN Yazılımları Kullanılarak Rüzgar Enerji Santrali Proje Analizi
RETScreen International ve ALWIN Yazılımları Kullanılarak Rüzgar Enerji Santrali Proje Analizi Egemen SULUKAN, Tanay Sıdkı UYAR Marmara Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Enerji Ana Bilim Dalı Göztepe,
DetaylıDENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.
DENEY FÖYLERİ DENEYSAN EĞİTİM CİHAZLARI SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ. Küçük Sanayi sitesi 12 Ekim Cad. 52.Sok. No:18A BALIKESİR Tel:0266 2461075 Faks:0266 2460948 http://www.deneysan.com mail: deneysan@deneysan.com
DetaylıKüçük Rüzgar Türbini ve PV Güç Sistemi Modellemesi
Küçük Rüzgar Türbini ve PV Güç Sistemi Modellemesi CENGİZ Kadir 1 ER Enver 2 SUDA Cemil 3 METİN Bengül 4 TOPÇUOĞLU Kıvanç 5 BAŞDAĞ Hüseyin 6 1,2 Muğla Sıtkı Koçman Ün., Muğla M.Y.O., Elektronik ve Otomasyon
DetaylıİSTANBUL BOĞAZI SU SEVİYESİ DEĞİŞİMLERİNİN MODELLENMESİ. Berna AYAT. İstanbul, Türkiye
6. Ulusal Kıyı Mühendisliği Sempozyumu 271 İSTANBUL BOĞAZI SU SEVİYESİ DEĞİŞİMLERİNİN MODELLENMESİ Burak AYDOĞAN baydogan@yildiz.edu.tr Berna AYAT bayat@yildiz.edu.tr M. Nuri ÖZTÜRK meozturk@yildiz.edu.tr
DetaylıEK 4 PRİMER FREKANS KONTROLÜ
EK 4 PRİMER FREKANS KONTROLÜ E.4.1. Amaç Üretici, primer frekans kontrolü yükümlülüğü kapsamında, Elektrik Enerjisi üretim ve tüketimin birbirine eşit olmaması durumunda sapmaya uğrayan sistem frekansını,
DetaylıGÜÇ SİSTEMLERİNDE YÜK-FREKANS KONTROLÜ VE TESTLERİ. Hazırlayan: Hayati SUİÇMEZ Enerjisa Enerji Üretim AŞ Elektrik Elektronik Müh.
GÜÇ SİSTEMLERİNDE YÜK-FREKANS KONTROLÜ VE TESTLERİ Hazırlayan: Hayati SUİÇMEZ Enerjisa Enerji Üretim AŞ Elektrik Elektronik Müh. 1 TANIM : Enerji şebekelerinin kararlılığını sağlamak için, şebeke frekansının
DetaylıNÖ-A NÖ-B. Adı- Soyadı: Fakülte No:
Şube Adı- Soyadı: Fakülte No: NÖ-A NÖ-B Kimya Mühendisliği Bölümü, 2016/2017 Öğretim Yılı, 00323-Akışkanlar Mekaniği Dersi, Dönem Sonu Sınavı Soru ve Çözümleri 05.01.2017 Soru (puan) 1 (20) 2 (20) 3 (20)
DetaylıH04 Mekatronik Sistemler. Yrd. Doç. Dr. Aytaç Gören
H04 Mekatronik Sistemler MAK 3026 - Ders Kapsamı H01 İçerik ve Otomatik kontrol kavramı H02 Otomatik kontrol kavramı ve devreler H03 Kontrol devrelerinde geri beslemenin önemi H04 Aktüatörler ve ölçme
DetaylıSANTRALLER N DURUMU. 3 Murat KANKAL 4 Mustafa H. F L Z. Gümü hane Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, n aat Müh. Bölümü, 29000, Gümü hane.
ÇORUH HAVZASI NDAK KÜÇÜK H DROELEKTR K SANTRALLER N DURUMU 1 Adem AKPINAR 2 Murat. KÖMÜRCÜ 3 Murat KANKAL 4 Mustafa H. F L Z 1 Gümü hane Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, n aat Müh. Bölümü, 29000, Gümü
DetaylıBMÜ-421 Benzetim ve Modelleme MATLAB SIMULINK. İlhan AYDIN
BMÜ-421 Benzetim ve Modelleme MATLAB SIMULINK İlhan AYDIN SIMULINK ORTAMI Simulink bize karmaşık sistemleri tasarlama ve simülasyon yapma olanağı vermektedir. Mühendislik sistemlerinde simülasyonun önemi
DetaylıANOVA MÜHENDİSLİK LTD. ŞTİ.
ÇOK KADEMELİ POMPA PERFORMANSININ CFD YÖNTEMİYLE BELİRLENMESİ Ahmet AÇIKGÖZ Mustafa GELİŞLİ Emre ÖZTÜRK ANOVA MÜHENDİSLİK LTD. ŞTİ. KISA ÖZET Bu çalışmada dört kademeli bir pompanın performansı Hesaplamalı
Detaylı1 ALTERNATİF AKIMIN TANIMI
1 ALTERNATİF AKIMIN TANIMI Alternatif Akımın Tanımı Doğru gerilim kaynağının gerilim yönü ve büyüklüğü sabit olmakta; buna bağlı olarak devredeki elektrik akımı da aynı yönlü ve sabit değerde olmaktadır.
DetaylıELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ DENETİM SİSTEMLERİ LABORATUVARI DENEY RAPORU. Deney No: 3 PID KONTROLÜ
TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ DENETİM SİSTEMLERİ LABORATUVARI DENEY RAPORU Deney No: 3 PID KONTROLÜ Öğr. Gör. Cenk GEZEGİN Arş. Gör. Ayşe AYDIN YURDUSEV Öğrenci: Adı Soyadı Numarası
DetaylıBÖLÜM Turbomakinaların Temelleri:
1 BÖLÜM 2 2.1. Turbomakinaların Temelleri: Yenilenebilir ve alternatif enerji kaynaklarının iki önemli kategorisi rüzgar ve hidroelektrik enerjidir. Fosil yakıtların bilinenin dışındaki alternatif uygulamalarından
DetaylıÇÖZÜM 1) konumu mafsallı olup, buraya göre alınacak moment ile küçük pistona etkileyen kuvvet hesaplanır.
SORU 1) Şekildeki (silindir+piston) düzeni vasıtası ile kolunda luk bir kuvvet elde edilmektedir. İki piston arasındaki hacimde yoğunluğu olan bir akışkan varıdr. Verilenlere göre büyük pistonun hareketi
DetaylıRÜZGAR TÜRBİNİ KANAT BAĞLANTI NOKTALARINDA ŞEKİL HAFIZALI ALAŞIMLARIN KULLANILMASI
RÜZGAR TÜRBİNİ KANAT BAĞLANTI NOKTALARINDA ŞEKİL HAFIZALI ALAŞIMLARIN KULLANILMASI Doç Dr. Numan Sabit ÇETİN Yrd. Doç. Dr. Cem EMEKSİZ Yrd. Doç. Dr. Zafer DOĞAN Rüzgar enerjisi eski çağlardan günümüze
DetaylıHES NEDİR? SUYUN YERÇEKİMİNE BAĞLI POTANSİYEL ENERJİSİNİN, ELEKTRİK ENERJİSİNE DÖNÜŞTÜRÜLDÜĞÜ SANTRALLERDİR
HES NEDİR? SUYUN YERÇEKİMİNE BAĞLI POTANSİYEL ENERJİSİNİN, ELEKTRİK ENERJİSİNE DÖNÜŞTÜRÜLDÜĞÜ SANTRALLERDİR HİDROELEKTRİK SANTRALLERİ TÜRLERİ AKARSU TİPİ(BARAJSIZ) HİDROELEKTRİK SANTRALLER DEPO TİPİ(BARAJLI
DetaylıDÜZENLİ AKIMLARDA ENERJİ DENKLEMİ VE UYGULAMALARI
DÜZENLİ AKIMLARDA ENERJİ DENKLEMİ VE UYGULAMALARI, iş yapabilme yeteneği olarak tanımlanır(kg.m yada Kwh). Bir sıvının enerjisi, sıvı birim ağırlığının sahip olduğu iş yapabilme yeteneğidir. 1. Potansiyel
DetaylıAERODİNAMİK KUVVETLER
AERODİNAMİK KUVVETLER Prof.Dr. Mustafa Cavcar Anadolu Üniversitesi, Sivil Havacılık Yüksekokulu, 26470 Eskişehir Bir uçak üzerinde meydana gelen aerodinamik kuvvetlerin bileşkesi ( ); uçağın etrafından
DetaylıÇEŞME YARIMADASI RÜZGÂR SANTRALLERİNİN İLETİM SİSTEMİNE BAĞLANTISI
1 ÇEŞME YARIMADASI RÜZGÂR SANTRALLERİNİN İLETİM SİSTEMİNE BAĞLANTISI İ. Kürşat BÜLBÜL 1 ÖZET Bu çalışmada; rüzgâr santrallerinin güç sistemlerine entegrasyonu, iletim sistemi operatörünün bakış açısından
DetaylıBİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM DERSİ-DÖNEM SONU PROJELERİ
BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM DERSİ-DÖNEM SONU PROJELERİ 4. Proje: Hidrolik Türbin Tasarımı (Hydrolic Turbine) Barajlardan ve çaylardan elektrik üretmek için hidrolik (sıvı) türbinler kullanılır. Bunlar
DetaylıSistem Dinamiği. Bölüm 2- Dinamik Cevap ve Laplace Dönüşümü. Doç.Dr. Erhan AKDOĞAN
Sistem Dinamiği - Dinamik Cevap ve Laplace Dönüşümü Doç. Sunumlarda kullanılan semboller: El notlarına bkz. Yorum Soru MATLAB Bolum No.Alt Başlık No.Denklem Sıra No Denklem numarası Şekil No Şekil numarası
DetaylıELEKTROLİZ YAPMAK İÇİN PI DENETİMLİ SENKRON DA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI
5. luslararası İleri Teknolojiler Sempozyumu (IATS 09), 13 15 Mayıs 2009, Karabük, Türkiye LKTROLİZ YAPMAK İÇİN PI DNTİMLİ SNKRON DA-DA DÖNÜŞTÜRÜCÜ TASARIMI DSIGN OF A PI CONTROLLD SYNCRONOS DC-DC CONVRTR
DetaylıSoru No Puan Program Çıktısı 3, ,8 3,10 1,10
Öğrenci Numarası Adı ve Soyadı İmzası: CEVAP ANAHTARI Açıklama: Sınavda ders notları ve dersle ilgili tablolar serbesttir. SORU. Tersinir ve tersinmez işlemi tanımlayınız. Gerçek işlemler nasıl işlemdir?
DetaylıERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ AKIŞKANLAR MEKANİĞİ LABORATUARI
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ AKIŞKANLAR MEKANİĞİ LABORATUARI DENEY FÖYÜ DENEY ADI SERİ-PARALEL BAĞLI POMPA DENEYİ DERSİN ÖĞRETİM ÜYESİ DENEYİ YAPTIRAN
DetaylıSistem Dinamiği. Bölüm 4-Mekanik Sistemlerde Yay ve Sönüm Elemanı. Doç.Dr. Erhan AKDOĞAN
Sistem Dinamiği Bölüm 4-Mekanik Sistemlerde Yay ve Sönüm Elemanı Sunumlarda kullanılan semboller: El notlarına bkz. Yorum Bolum No.Alt Başlık No.Denklem Sıra No Denklem numarası YTÜ-Mekatronik Mühendisliği
DetaylıVENTURİMETRE DENEYİ 1. GİRİŞ
VENTURİMETRE DENEYİ 1. GİRİŞ Genellikle herhangi bir akış esnasında akışkanın tabakaları farklı hızlarda hareket ederler ve akışkanın viskozitesi, uygulanan kuvvete karşı direnç gösteren tabakalar arasındaki
DetaylıA.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ 10. HAFTA
A.Ü. GAMA MYO. Elektrik ve Enerji Bölümü GÜNEŞ ENERJİSİ İLE ELEKTRİK ÜRETİMİ 10. HAFTA İçindekiler FV Güneş Pili Karakteristikleri FV GÜNEŞ PİLİ KARAKTERİSTİKLERİ Bir Fotovoltaj güneş pilinin elektriksel
Detaylı26 Santral Kuyruksuyu Kotu (m) m 27 İletim Yapısı CTP Boru (basınçlı) 28 İletim Yapısı Uzunluğu (m) İletim Yapısı Eğimi ( j ) Değişken
1. ÖZET 1.1. YÖNETİCİ BİLGİLENDİRME FORMU S.NO Açıklamalar 1 Proje Adı Kale Reg. Ve HES 2 Şirket Adı Asa Enerji Elektrik Üretim San. ve Tic. A.Ş. 3 Şirket Adresi Musazade Mah. Cumhuriyet Meydanı Molla
DetaylıSU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON
SU ÜRÜNLERİNDE MEKANİZASYON 8 Yrd.Doç.Dr. Mehmet Ali Dayıoğlu Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları & Teknolojileri Mühendisliği Bölümü Su Ürünleri Teknolojileri Su temini Boru parçaları
DetaylıHİDROLOJİ. Buharlaşma. Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan. İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü
HİDROLOJİ Buharlaşma Yr. Doç. Dr. Mehmet B. Ercan İnönü Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü BUHARLAŞMA Suyun sıvı halden gaz haline (su buharı) geçmesine buharlaşma (evaporasyon) denilmektedir. Atmosferden
DetaylıBÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK490 Makine Laboratuarı Dersi Akışkanlar Mekaniği Deneyi
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK490 Makine Laboratuarı Dersi Akışkanlar Mekaniği Deneyi 1. Genel Bilgi Bazı akışlar oldukça çalkantılıyken bazıları düzgün ve düzenlidir. Düzgün
DetaylıANALİTİK HİYERARŞİ PROSES YÖNTEMİ İLE RÜZGAR TÜRBİN SEÇİMİ. Selçuk Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, KONYA
S.Ü. Müh. Mim. Fak. Derg., c.25, s.1, 2010 J. Fac.Eng.Arch. Selcuk Univ., v.25, n.1, 2010 ANALİTİK HİYERARŞİ PROSES YÖNTEMİ İLE RÜZGAR TÜRBİN SEÇİMİ Ahmet SARUCAN 1, Mehmet Cabir AKKOYUNLU 2, Aydoğan BAŞ
DetaylıG( q ) yer çekimi matrisi;
RPR (DÖNEL PRİZATİK DÖNEL) EKLE YAPISINA SAHİP BİR ROBOTUN DİNAİK DENKLELERİNİN VEKTÖR-ATRİS FORDA TÜRETİLESİ Aytaç ALTAN Osmancık Ömer Derindere eslek Yüksekokulu Hitit Üniversitesi aytacaltan@hitit.edu.tr
DetaylıDEN 322. Pompa Sistemleri Hesapları
DEN 3 Pompa Sistemleri Hesapları Sistem karakteristiği B h S P P B Gözönüne alınan pompalama sisteminde, ve B noktalarına Genişletilmiş Bernoulli denklemi uygulanırsa: L f B B B h h z g v g P h z g v g
DetaylıKüçük Hidroelektrik Santral Projelerinin Ön-fizibilite Çalışmasının RETScreen ile Yapılması
Küçük Hidroelektrik Santral Projelerinin Ön-fizibilite Çalışmasının RETScreen ile Yapılması M. İshak YÜCE İnşaat Mühendisliği Bölümü, Gaziantep Üniversitesi yuce@gantep.edu.tr Şimal YÜCE İnşaat Mühendisliği
DetaylıTÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU
TÜRKIYE NİN MEVCUT ENERJİ DURUMU Zinnur YILMAZ* *Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, SİVAS E-mail: zinnuryilmaz@cumhuriyet.edu.tr, Tel: 0346 219 1010/2476 Özet Yüzyıllardan
DetaylıAlınan Puan NOT: Yalnızca 5 soru çözünüz, çözmediğiniz soruyu X ile işaretleyiniz. Sınav süresi 90 dakikadır. SORULAR ve ÇÖZÜMLER
Gıda Mühendisliği Bölümü, 2016/2017 Öğretim Yılı, Bahar yarıyılı 0216-Akışkanlar Mekaniği Dersi, Dönem Sonu Sınavı Soru Çözümleri 30.05.2017 Adı- Soyadı: Soru (puan) 1 (20) 2 (20) 3 (20) 4 (20) 5 (20)
DetaylıNÖ-A NÖ-B. Şube. Alınan Puan. Adı- Soyadı: Fakülte No: 1. Aşağıda verilen fiziksel büyüklüklerin eşit olduğunu gösteriniz. 1/6
Şube NÖ-A NÖ-B Adı- Soyadı: Fakülte No: Kimya Mühendisliği Bölümü, 2015/2016 Öğretim Yılı, 00323-Akışkanlar Mekaniği Dersi, Bütünleme Sınavı Soru ve Çözümleri 20.01.2016 Soru (puan) 1 (20) 2 (20) 3 (20)
DetaylıMühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş
Mühendislik Mekaniği Statik Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 10 Eylemsizlik Momentleri Kaynak: Mühendislik Mekaniği: Statik, R. C.Hibbeler, S. C. Fan, Çevirenler: A. Soyuçok, Ö. Soyuçok. 10. Eylemsizlik Momentleri
DetaylıKahramanmaras Sutcu Imam University Journal of Engineering Sciences
KSU Mühendislik Bilimleri Dergisi, 20(2), 2017 97 KSU Journal of Engineering Sciences, 20(2), 2017 Kahramanmaras Sutcu Imam University Journal of Engineering Sciences Yerel Elektrik Santrallerin Dağıtım
DetaylıBernoulli Denklemi, Basınç ve Hız Yükleri Borularda Piezometre ve Enerji Yükleri Venturi Deney Sistemi
Bernoulli Denklemi, Basınç ve Hız Yükleri Borularda Piezometre ve Enerji Yükleri Venturi Deney Sistemi Akışkanlar dinamiğinde, sürtünmesiz akışkanlar için Bernoulli prensibi akımın hız arttıkça aynı anda
DetaylıŞekil.1 - Dünyanın Teknik RÜZGAR POTANSİYEL Dağılımı. [ Dünya Toplamı 53,000 TWh / yıl ] 10.600 10.600 5.400 4.800 4.600 3.000 3.000.
DÜNYA DA RÜZGAR ENERJİSİ KAYNAK POTANSİYELİ [ Derleyen - Dr.Atillâ AKALIN ] 1. Dünya da Rüzgar Potansiyeli Bu çalışma içinde yer almamasına rağmen, Rüzgar potansiyeli tespitinde, teknolojik - tarihsel
DetaylıTERMİK SANTRALLERDEKİ ATIK ENERJİNİN KULLANILABİLİRLİĞİ: ÇAN ONSEKİZ MART TERMİK SANTRALİ. Celal KAMACI. Dr. Zeki KARACA.
111 Dergisi 3 TERMİK SANTRALLERDEKİ ATIK ENERJİNİN KULLANILABİLİRLİĞİ: ÇAN ONSEKİZ MART TERMİK SANTRALİ Celal KAMACI Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çan Meslek Yüksekokulu celal@comu.edu.tr Dr. Zeki
DetaylıDeniz ERSOY Elektrik Yük. Müh.
Deniz ERSOY Elektrik Yük. Müh. AMACIMIZ Yenilenebilir enerji kaynaklarının tesis edilmesi ve enerji üretimi pek çok araştırmaya konu olmuştur. Fosil yakıtların giderek artan maliyeti ve giderek tükeniyor
DetaylıSU DAĞITIM ŞEBEKELERİNİN MODELLENMESİ
TMMOB İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI ANKARA ŞUBESİ SU DAĞITIM ŞEBEKELERİNİN MODELLENMESİ Gençer Gençoğlu 1 Giriş Su Dağıtım Şebekeleri, Su Temin Sistemleri nin bileşenlerinden biridir. Amacı ise istenilen miktarda
DetaylıELEKTRİK PİYASASI YAN HİZMET PERFORMANS TESTLERİ. Ahmet Kürşad Çanakçı SGS Türkiye Endüstri Grup Müdürü 25 Nisan 2012
ELEKTRİK PİYASASI YAN HİZMET PERFORMANS TESTLERİ Ahmet Kürşad Çanakçı SGS Türkiye Endüstri Grup Müdürü 25 Nisan 2012 Ajanda Yan Hizmetlerin Mevzuat Altyapısı Yan Hizmet Performans Testlerine Genel Bakış
DetaylıATIK SULARIN TERFİSİ VE TERFİ MERKEZİ
ATIK SULARIN TERFİSİ VE TERFİ MERKEZİ Pompa; suya basınç sağlayan veya suyu aşağıdan yukarıya terfi ettiren (yükselten) makinedir. Terfi merkezi; atık suların, çamurun ve arıtılmış suların bir bölgeden
DetaylıHidroelektrik Santrallerin Türkiye deki Gelişimi ve Kahramanmaraş Bölgesi Örnek Çalışması
KSU Mühendislik Bilimleri Dergisi, 14(2),2011 19 KSU. Journal of Engineering Sciences, 14(2),2011 Hidroelektrik Santrallerin Türkiye deki Gelişimi ve Kahramanmaraş Bölgesi Örnek Çalışması Mustafa ŞEKKELİ
DetaylıKüçük Ölçekli Hidroelektrik Santrallerinin Türkiye deki Durumu ve Değerlendirilmesi
Küçük Ölçekli Hidroelektrik Santrallerinin Türkiye deki Durumu ve Değerlendirilmesi Status and Evaluation of Small-Scale Hydroelectric Power Plants in Turkey Yıldırım BAYAZIT 1, Cenk KARAKURT 2, Mehmet
DetaylıModern Optimizasyon Yöntemleri (ABC, PSO) ile Yük-Frekans Kontrolü Load-Frequency Control with Modern Optimization Methods (ABC, PSO)
Modern Optimizasyon Yöntemleri (ABC, PSO) ile Yük-Frekans Kontrolü Load-Frequency Control with Modern Optimization Methods (ABC, PSO) İlhan Kocaarslan 1, K. Koray Gümüş 1, Emrah Bal 1, Hasan Tiryaki 1
DetaylıDers İçerik Bilgisi. Sistem Davranışlarının Analizi. Dr. Hakan TERZİOĞLU. 1. Geçici durum analizi. 2. Kalıcı durum analizi. MATLAB da örnek çözümü
Dr. Hakan TERZİOĞLU Ders İçerik Bilgisi Sistem Davranışlarının Analizi 1. Geçici durum analizi 2. Kalıcı durum analizi MATLAB da örnek çözümü 2 Dr. Hakan TERZİOĞLU 1 3 Geçici ve Kalıcı Durum Davranışları
DetaylıİÇİNDEKİLER xiii İÇİNDEKİLER LİSTESİ BÖLÜM 1 ÖLÇME VE BİRİM SİSTEMLERİ
İÇİNDEKİLER xiii İÇİNDEKİLER LİSTESİ BÖLÜM 1 ÖLÇME VE BİRİM SİSTEMLERİ 1.1. FİZİKTE ÖLÇME VE BİRİMLERİN ÖNEMİ... 2 1.2. BİRİMLER VE BİRİM SİSTEMLERİ... 2 1.3. TEMEL BİRİMLERİN TANIMLARI... 3 1.3.1. Uzunluğun
DetaylıONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KMB-305 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI I
ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ KMB-305 KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI I DENEY 2 : BORULARDA BASINÇ KAYBI VE SÜRTÜNME DENEYİ (AKIŞKANLAR MEKANİĞİ) DENEYİN AMACI:
DetaylıAkıllı Şebekelerde Enerji Depolama Çözümleri 27.04.2015
Akıllı Şebekelerde Enerji Depolama Çözümleri 27.04.2015 Prof. Dr. Engin ÖZDEMİR KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ENERJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLĞİ BÖLÜMÜ E-mail: eozdemir@kocaeli.edu.tr İÇERİK: ENERJİ
DetaylıAYLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU-5
EİGM İstatistik & Analiz Enerji İşleri Genel Müdürlüğü http://www.enerji.gov.tr/yayinlar_raporlar/ Mayıs 2014 AYLIK ENERJİ İSTATİSTİKLERİ RAPORU-5 Esra KARAKIŞ, Enerji İstatistikleri Daire Başkanlığı İçindekiler
DetaylıAÇIK KANAL AKIMI. Hopa Yukarı Sundura Deresi-ARTVİN
AÇIK KANAL AKIMI Hopa Yukarı Sundura Deresi-ARTVİN AÇIK KANAL AKIMI (AKA) Açık kanal akımı serbest yüzeyli akımın olduğu bir akımdır. serbest yüzey hava ve su arasındaki ara yüzey @ serbest yüzeyli akımda
Detaylı