mektepleri (vocational schools), darülfünun women who greatly contributed to the social, First professional women: are shown to highlight the social

Transkript

1 Feb16,2010 ADEEPAPPROACH TOTURKISH SUGGESTIONCARDFORSELF DIRECTEDLEARNING FOCUSONLANGUAGE andmultimedialanguageassistant(mmla) CARDNUMBER:3 THEME:Women/Kadınlar LEVEL:Advanced FocusonLanguagedevelopedbyCelileÖkten 1.Backgroundinformation Summaryofthevideo"KadınlarVardır" Culturetips 2.LanguageAssistance Keywordsforthevideopassagetranscribed GuidedQuestions Grammar Vocabulary 3.TranscriptionandGlossary Transcriptionofthevideo Glossary 1.Backgroundinformation Summaryofthevideo:Thelifestoriesof mektepleri (vocational schools), darülfünun womenwhogreatlycontributedtothesocial, (university). academic,artistic,andeconomiclifeinturkey Firstprofessionalwomen: areshowntohighlightthesocial Fatma Aliye ( ), first female novelist, representationsofwomeninturkishsociety. journalist, daughter of Ahmet Cevdet Here,thetransformativerolesofTurkishwomen Pasha focusesonthedifficultiesthesewomen NaciyeHanım,firstphotographer experiencedathomeandoutside.the Bedra Osman, first woman officer in telephone documentaryillustrateshowtheyhave company struggledindividuallyoringroupsfortheirrights Bedia Muvahhit ( ) first muslim sincethetanzimatperiod(1832)uptilltoday. theatreactress Thisallowsustoanalyzegloballyshared Belkıs Şevket first Turkish female pilot to fly a women sproblems. militaryaircraft(1913) KerimanHalis(1918?),firstTurkishmissworld Culturetips: Süreyya Ağaoğlu ( ), first female Schooling in 19th century, in the Ottoman lawyer Empire: Behice Boran ( ), sociologist, first Sıbyan mekteleri, ibtidai mektepler femalepartychair (elementary schools), rüşdiyeler (secondary FilizDinçmen(1939 ),firstfemaleconsul schools), sultaniler, idadiler (high schools), TansuÇiller(1946 ),firstfemaleprimeminister. darülmuallimat (female teacher schools), darülmuallimin (male teacher schools), sanayi

2 2.LanguageAssistance KeyWords:Turkishwomen,media,socialidentity, culturalcomparisons,women srights,education. GuidedQuestions: 1. Determine the multiple roles women play in society. 2. Discuss the evolution of social identities of Turkishwomenthroughouthistory. 3. How has education influenced the representationofturkishwomeninsociety? 4. Give examples of professions Turkish women havepracticed. 5. Reflect on changing images of Turkish women andwomen srightsinaglobalperspective. Grammar 1. Assumption in modality (verbal form with DIR): In Turkish, aorist and Dir are the principal markers of non factual probability judgements. You can also use these forms to express assumptions, marked by a modal adverbial(16.3) such as kesinlikle definitely, herhalde probably, presumably, expect, or belki perhaps. These express the strength of the speaker s confidence in the soundness of the assumption. Nominalandverbalsentenceswith DIr: Whenusingassumptionswith DIr,theparticle DIrisattachednotonlytothe3rdpersonbutalso to the 1st person predicates (Göksel & Kerslake, 2005,p.343). 2.Finiteadverbialclause: Clausesformedwithdiye 1 : Diye is the (y)a converbial form of the verb de say. As a subordinator, it stands at the end of nounandadverbialclauses.adverbialclauseswith diye are used in informal situations to express reason, purpose, precaution, or understanding (Göksel&Kerslake,2005,p.462). 1 Itismostlyusedin Kadınlarvardır documentary narrations. Time adverbial henüz (Göksel & Kerslake, 2005,p.232) Withanegativepredicateitmeans yet (Göksel &Kerslake,2005,p.232) 3.Relativeclause: A relative clause is a subordinate clause, finite or non finite,whichperformsanadjectivalor,inthe case of headless relative clauses, a pronominal functionwithinitssuperordinateclause(göksel& Kerslake,2005,p ). 4. Postpositional phrase with kadar (Göksel & Kerslake,2005,p ,259): Barepostpositionkadar: a) Postposition taking non case marked orgenitivecomplement b) Postposition taking dative complement Adjectival function in syntax Kadar functionsadjectivallywithinanounphrase with non case marked or genitive complement. 5.Thefreeauxiliaryol canformcompoundswith verbs. Ol functions as a (??) buffer stem which, acting as carriers for tense/ aspect/modality suffixes, supplement the tense/aspect marking that is already present on the lexical verb in a finiteclause(göksel&kerslake,2005,p.158). 6.Adverbialclause(reason): By far the most commonly occuring converbial marker expressing reason or cause is DIğI için because, as (Göksel&Kerslake,2005,p.480). 7.Clitics(dA, (y)sa/ise): Cliticsareparticlesthatfollowthesuffixesonthe final word of a phrase. Most clitics can attach to anytypeofphrase.theycanmoveinsideaclause, unlikesuffixes,whicharefullyintegratedwiththe wordtowhichtheyareattached.thecliticdaisa conjunction and discourse connective with additive, adversative, continuative/topic shifting andenumeratingfunctions.theclitic (y)sa/iseis a discourse connective with topic shifting and 2

3 contrastivefunctions(göksel&kerslake,2005,p ). 8.Conjunctionssuchasve and,fakat but,and yada or,jointwoormorewords,sentences,or subordinate clauses with the same syntactic function. The discourse connectives, such as aksine on the contrary, üstelik moreover and sonuç olarak as a result can be used for purposes of forming a cohesive link between conceptsexpressedbyentiregroupsofsentences. Another difference between the two classes is that while a conjunction always joins two (or more) linguistic items, this is not always the case withdiscourseconnectives,whichcansometimes be used on their own if the context presents a situation (e.g. a recent experience shared by speakerandlistener)towhichacohesivelinkcan bemade(göksel&kerslake,2005,p.512). Vocabulary: Ottoman Turkish words/osmanlı Türkçesi sözcükleri: Biçare (poor, wretched): a. (bi:ça:re) Çaresiz, zavallıkimse. Edeb(breeding, manners, politeness, respect, modesty,rule,custom,modeofaction):ar. âdâb/edeb:adab;edeb Ferâce (1. dustcoat formerly worn by Turkish women when they went out. 2. cloak worn by ulema on ceremonial occasions.) a. (fera:ce)esk.1.kadınlarınsokaktagiydikleri, mantoya benzer, arkası bol, yakasız, çoğu kez eteklere kadar uzayan üst giysisi. 2. Dervişleringiydiğibolbirtürhırka. Gayriihtiyari (involuntary, unintended, involuntarily, instinctively, without wanting to):isteğebağlıolmayan. Halvet 1.solitude, loneliness 2. retired place 3. singleroominapublicbath;veryhotplace: a. (l ince okunur) esk. 1. Issız yerde yalnız kalma.2.issızvekapalıyer.3.hamamlarda çoksıcakküçükyer. Hicâb(shame):Utanma. İtilâf devletleri (the Allied Powers of the First World War, Entente Powers): Anlaşma devletleri,ingiltere,fransa,rusya,amerika Müsaade(permission,permit):a.(müsa:ade)İzin, icazet,ruhsat. Sefâ (1. freedom from anxiety, peace, ease 2. enjoyment, pleasure, delight): a. (sefa:) 1. Gönül rahatlığı, rahatlık, kaygısız ve sakin olma.2.eğlence,zevk,neşe. Şuh(lively,fulloffun):sf.Neşeliveserbest (kadın). Usulsüzlük (irregularity): a. 1. Yöntemsizlik. 2. Yolsuzluk Vakar (staid, calm, dignified; dignity): a. (vaka:rı) Ağırbaşlılık. Yaşmak(veilwornbyOrientalwomen):a.esk. 1.Kadınlarınferaceilebirlikte kullandıkları,gözleriaçıktabırakan,ince yüzörtüsü.2.hlk.başlabirlikteyüzü,ağzı kapatanörtü. Verbs/Fiiller: Buyurmak(tocommand,ruleover):Emirvermek, misafirkarşılamak. İsabetetmek(1.tohitthemark,tostrike2.tosay or do just the right thing, to guess rightly) : Hedefivurmak,doğrutespitetmek Meydanvermek(togiveopportunity;totolerate): Fırsatvermek Nasibini almak (to enjoy): güzel, hoşa giden bir şeyden kısa bir süre de olsa yararlanmak, sebeplenmek. Şâdolmak(torejoice,tobemerry):sevinmek, memnunvemutluolmak. Talep etmek (to request, to ask for): istemek, istektebulunmak. Yılmak(tobeafraid,todread;tobecome boredanddisgusted):( den)1.birişten gözükorkupvazgeçmek.2.bıkmak, usanmak.3.dışetkilerlebozulmak, eğrilmek. 3

4 Nounsandidioms/İsimlervedeyişler: Çarşaf (1. bed sheet 2. women s outdoor overgarment): a. 1. Yatağın üstüne serilen veya yorgan kaplanan bez örtü. 2. esk. Kadınların kullandığı ve baştan örtülen, pelerinli,etekliklisokakgiysisi. Çıkın (knotted bundle): a. Bir beze sarılarak düğümlenmişküçükbohça,çıkı. Eksiketek(woman):a.hlk.Kadın. Kamu(1.all,thewhole;everybody2.thepublic): a. 1. Halk hizmeti gören devlet organlarının tümü. 2. Bir ülkedeki halkın bütünü, halk, amme.3.sf.esk.hep,bütün. Sarkıntılık(harrassmentorinsultingbehavior toawoman):a.genelliklekadınlara sataşma,lafatma,rahatsızetme,huzur bozma,tasallut. Sefertası(boxfortransportingfoodwithseveral metal dishes fastened together): a. Yemek taşımakta kullanılan ve birbiri üzerine konulup bir sapa geçirilen kaplar veya bunlardanherbiri. Yazgı (predestination): a. din b. Tanrı'nın uygun görmesi, Tanrı'nın isteği, kader, ezelî takdir, yazı, alın yazısı, hayat, mukadderat, takdir i ilahî. Yüzüasık(sulky):sf.Somurtkan,küskün (kimse). 3.TranscriptionandGlossary Transcriptionoftheexcerptofthevideo "Kadınlarvardır" Cemiyyet ihayriyye inisvâniyye,türk HanımlarıEsirgemeDerneğigibidernekler;okullar açmayı,özelliklekızokullarınıneksiklerini tamamlamayıveyoksulkızöğrencilereyardımı hedefleyenderneklerdi.kızrüştiyeleri nisanayi Mektepleriizledi.1870 teisekadınöğretmenler yetiştirmeküzeredarü l Muallimât,yani ÖğretmenOkuluaçıldı.Kızlariçinlisedüzeyinde eğitimverenokullarsaancak2.meşrȗtiyet devrindeaçılabildi.istanbulinahsultanîsi,yani bugünküistanbulkızlisesi nierenköy,çamlıcave KandilliKızLiseleriizledi.Yine1914 teilkkezkızlar içindarü l Fünȗn,yaniüniversiteaçılacaktı. ŞairYaşarNeziheşiirlerindetoplumsal konularıişleyenilkkadınşairimizdir. Gönül, elbettebirgünşȃdolursun;böylekalmazsın. dizeleriylehayatınıdeğiştirebileceğineolan inancınıdilegetirenşairyaşarnezihegibibaşka kadınlardahayatlarınıdeğiştirebileceklerine inandılar.iştebunlardanbiriulviyemevlan,1913 yılındaosmanlımüdafaa yihukuk ınisvan Cemiyyeti,yaniOsmanlıKadınınınHukukunu SavunmaDerneği nikurdu yılları arasındaçıkankadınlardünyasıdergisikanalıyla sesiniduyurandernek,birçokalandailklerin yolunuaçtı. Herşeyigörmek,anlamakveöğrenmek isteriz. diyenkadınlardünyasıyazarlarıeğitim, çalışmahayatı,ailedekadınınyeri,bilimgibi hemenherkonudasözsöylediler.kadınlaro dönemde Feminizm sözünübirçokdergide kullandılar. Feminizm kelimesininkarşılığı lisȃnımızdayoktur, diyenyazaryakupkadri ye, KadınlarDünyası ndannimetcemilşöylecevap verdi: Birçokmühîmşeylervardırki,hermillette mevcȗdolduğuhaldeismi,hattatercümesibile yoktur.varsınlisȃnımızabirecnebîkelimedaha girsin.yalnızfeminizminvarlığıinkȃredilemez. [diyalog] Feminist. Feminist? Evet. Ahevet.Anlamadım;amatebrikederim. İyibirşeyolacakherhalde. Şimdikıyafetimizdebirşeyvar,odadünyaile yüzümüzünarasındakiperde, diyenmükerrem Belkıskıyafetindeğişmesineöncülükediyor,bir yandandayazılarıylagörücüusȗlüevlenmenin kalkmasınıtalepediyordu. Avrupa yaolanekonomikbağımlılığın değiştirilmesikadınlardünyasıdergisindeençok elealınankonulardandı.1918 dedöneminmaliye NazırıCavitBeyeleştiriliyorvebütünkadınlaryerli malıkullanmayadavetediliyordu.müdafaa yi NisvanCemiyyetiveKadınlarDünyasıdergisiasıl başarısınıosmanlıtürkkadınınınilkkezbirkamu 4

5 5 kuruluşunagirmesinisağlayarakgösterdi.bedra OsmanHanımvearkadaşlarıderneğinverdiği mücadelesonucuistanbultelefonidaresi nekabul edildiler.istanbultelefonidaresi ninbuilk memurelerindenözelliklebirtanesibugünlere kadarhiçunutturmadıkendini.bediamuvahhit, öğretmenliğiyle,sahnevesinemadakiyeriyle, AteştenGömlek le,dezdamao'yla Veokendine özgüsesiylehepvaroldu. EşimMuvahhit in HaydiBedia! diyerekbenisahneyeitmesinihiç unutmam, diyordu.iyikideöyleolmuşbedia Hanım.İyiki 18Kasım1913,sabırsızlıklabugünübekleyen birhanım: Nekadargüzelbirgün.Tam manasıylatayyarehavası, diyerekkalktı yatağından.ogün,belkısşevkethanımtayyare okulundanfethibey inkullandığıuçaklaistanbul semalarındauçtu.istanbullular ınüzerinde birtakımkağıtlaruçuşuyordu: Müdafaa yinisvan CemiyyetiSizleriSelamlar! Evet,dernekve KadınlarDünyasıTürkkadınınınilminin ilerlemesineseyircikalmadığınıgöstermekiçin düzenlemiştibuuçuşu.belkısşevkethanım, ayrıcafotografıyayınlananilkmüslümantürk kadınıolarakdageçecektitarihe.başkailklerde vardı. [şarkı] HeyMatmazelinandınmı? SahnelerdeosıralaryalnızcaMüslüman olmayankadınlarbulunabiliyordu. [şarki] Uzunkızlar. [diyalog] Gözlerinidağıtmak,kalbiniçarpıtmak Neden? DörtMüslümankadınDarü l Bedâyî ye başvurdu:behire,memduha,afifeverefiha. Oyuncuolmakvesahneyeçıkmaküzereişe alındılar.yalnızcabirtanesisahneyeadımattı. Aralık1919,SultanahmetMeydanı ndabir konuşmayapanmuallimlercemiyyetibaşkanı NakiyeHanım: Yurdunbirkarıştoprağınıbile düşmanabırakmayacağız, diyordu.kastamonu Mitingi ndekonuşanzekiyehanım saşöyle sesleniyordukadınlara: Hanımlar,dünyayıkana boğan,insanlarıtavuklargibiboğazlayanerkeklere müracaatedecekdeğiliz.bizimgibişefkâtle, merhametledüşündüklerindenşüpheetmediğimiz İtilâfDevletleri ninkadınlarınamüracaatedecek vebirertelgraflabizeyapılanhaksızlıklarıyazacak veanlatacağız. AynıyılbirbaşkakadınFatih Belediyesi ninbalkonundanellibinkişiyeseslendi: Geceenkaranlıkveenebedîgöründüğüzaman, günışığıenyakındır. Biryılsonra,1920 de olağanüstümahkemetarafındanmustafakemal le birliktegıyâbındaidâmamahkȗmedilenbukadın, yazarhalideedip ti.sultanahmetaçıkhava Toplantısı ndakikonuşmasıveulusçu eylemlerindensaraypolisincearananhalideedip, İstanbul unişgâliüzerinegizliceanadolu yageçti. OgünSultanahmetMeydanı ndakikalabalık arasındabirhanımdahavardı:gazeteci yazar SabihaSerter.ŞöyleanlatırSabihaHanım: SultanahmetMeydanıonbinlerceinsanla doluydu.yüzümüsımsıkıörttüm.hocalar, Bütün felâketlerbaşımızasizinyüzünüzdengeldi. Yüzünüzaçık,baldırınızaçık NezahatHanımdahaküçücükbirçocukken savaşakatılmıştı.verdiğimücadelenedeniyleona TürkiyeBüyükMilletMeclisi ndeistiklâlmadalyası vepaşaunvânıverilmesiteklifedildi.ancako sıralarkadınlaraaskerîrütbelervermeyepek eğilimliolmayanmeclis,gençkadınıbirçeyizle ödüllendirmekleyetindi. Glossary(Kaynak:TürkDilKurumu) Tanzimat( Ottomanreform). HalideEdip( ,author,journalist,academic,politician) Harem(livingquartersreservedforwives,concubines,andfemalerelativesinaMuslimhousehold) LeylaSaz( ,poetandcomposer) II.Abdülhamid( ,34.OttomanSultan) NigarBintiOsman( ,poet)

6 Kadın dernekleri (organizing donations; taking care of orphans, poor and unfortunate women and children;muslimandnon Muslimcollaboration;supportingfemaleeducationandwork) Kadıngazetevedergileri(HanımlaraMahsusGazete,Mehasin,Demet,Kadın,KadınlarDünyası) AfifeJale( ,theatreactress) SabihaSertel( ,journalist,author) Afetİnan( ,historyprofessor) NeziheMuhiddin( ,activist,journalist,politicalleader) TezerTaşkıran(? 1979,educator,deputy,) SevgiSoysal( ,activist,author) AdaletAğaoğlu(1929,novelist,playwright) NazlıEray(1945,novelist,activist) TomrisUyar( ,storywriterandtranslator) LatifeTekin(1957,novelist) REFERENCEANDCOPYRIGHTINFORMATIONFORTHISFOCUSONLANGUAGE ThisFocusonLanguagehasacopyright.Itmaybereproducedanddistributedforeducational purposesonlyifthefollowingcitationisincludedinthedocument: ThisFocusonLanguagewasoriginallypublishedontheDeepApproachwebsite ( Ökten,C.,andTochon,F.V.(2010).Women/Kadınlar.Module3,FocusonLanguage,Advancedlevel. Madison,WI:WisconsinCenterforEducationResearch(WCER). herewithpermissionoftheauthorandthepublisher,thewisconsincenterforeducation ResearchattheUniversityofWisconsin Madison. Toviewrelatedmodules,movies,powerpoints,theoreticalarticles,Q&As,viewwebcastsor commentpublicallyonthismoduleinaforumofdiscussion,pleasegoto 6