HABER BÜLTENĐ. Haber Özetleri. Irak. 9 Eylül 2005

Transkript

1 HABER BÜLTENĐ 9 Eylül 2005 Haber Özetleri Irak Türkmeneli Sağlık ve Sosyal Yardımlaşma Derneği Başkanı Dr. Aydın Beyatlı, Irak'ın Telafer kentinde yürütülen operasyonun amacının Türkmenleri bölgeden uzaklaştırmak olduğunu öne sürdü. Beyatlı, Kerkük'te oynanan senaryonun bir benzerinin Telafer'de de sahnelenmek istendiğini söyledi. Telafer'de Şiilerle Sünniler arasında gerilim yaratılmak istendiğini iddia eden Beyatlı, devam eden saldırılar nedeniyle kentte yaşayanların yarıdan fazlasının ayrıldığını ifade etti. Irak'ta nüfusunun tamamı Türkmenler'den oluşan tek kent olan Telafer'de can güvenliğinin kalmadığını vurgulayan Beyatlı, ''Panik içindeki Şii Türkmenler Irak'ın güneyine Necef'e göç etmeye zorlanıyor. Sünniler ise Musul ve çevre yerleşim birimlerine gidiyor'' dedi. Telafer'e gönderilen Irak Milli Muhafız güçlerinin çoğunun Kürtler'den seçildiğini belirten Beyatlı, şöyle konuştu: ''Arama yapma bahanesiyle girilen evler bu kişiler tarafından yağmalanıyor. (Suriye'den terörist sızdı) gerekçesiyle yapılan operasyonlarda insanlar öldürülüyor, yaralanıyor. Bunların birçoğu Telaferli insanlardır. Operasyonun amacı Türkmenleri bölgeden uzaklaştırmak. Kerkük'te olduğu gibi buraya da Kürtleri yerleştirecekler, Kürdistan'ı kurmak için kuzeyi başka etnik gruplardan arındırıyorlar.'' 400 bine yaklaşan nüfusuyla Telafer'in önemli bir kent olduğunu vurgulayan Beyatlı, ''Bölgeye insani yardım ulaştırılması peşmergeler tarafından engelleniyor. Doktor ve tıbbi malzeme geçişine izin vermiyorlar. Aldığımız haberlere göre şu ana kadar sadece Kızılay'ın yardımları ulaşmış'' dedi. (AA) Türkmeneli Đnsan Hakları Derneği Genel Başkan Yardımcısı Savaş Avcı, ''Terör bahanesi altında Telafer de Türkmen varlığını yok etmek amacıyla Türkmenlerin şehri boşaltmasını hedefleyen askeri operasyon, dün itibariyle hedefine ulaşmıştır'' dedi. Avcı, yaptığı yazılı açıklamada, Irak'ın kuzeyinde Türkmen kenti olan Telafer'de cuma gününden bu yana ABD askerleri ve peşmergelerden oluşan 5 bin kişilik askeri birlik tarafından düzenlenen operasyonun son aşamasına gelindiğini bildirdi. ABD savaş uçakları ve helikopterleri ile gün boyunca Telafer'in Sünni mahallelerinin havadan napalm bombaları ile bombalandığını dile getiren Avcı, bu saldırılarda 100'ün üzerinde ölü olduğu ve yüzlerce kişinin de yaralandığı haberinin alındığını kaydetti. Avcı, geçen yılın Eylül ayında da Telafer'de benzer operasyonların gerçekleştirildiğini ve teröristlere rastlanılmadığını ifade ederek, o zaman da 1

2 yüzlerce Türkmen evinin bombalanarak Türkmenlerin şehir dışına gitmelerinin sağlandığını belirtti. Telafer'deki Türkmen mahallelerinin bu kez de boşaltılarak tel örgülerle çevrildiğine işaret eden Avcı, şunları kaydetti: ''Gerçek şu ki, insan haklarını hiçe sayan bu operasyonun ardında yatan bir neden var, o da 'federe Kürt devleti'nin sınırlarını genişletmek ve en önemlisi de Đran, Irak ve Suriye'de yaşayan Kürtlerin coğrafi hattını tamamlamaktır. Konum itibariyle bölgedeki tek engel Telafer'dir. Dolayısıyla kentin Türkmenlerden arındırılıp yerine Kürtlerin yerleştirilmesi amaçlanmaktadır. Açılması düşünülen Türkiye-Irak ikinci sınır kapısının Kürtlerin kontrolünde olması hedeflenmektedir. Daha düne kadar Misak-ı Milli sınırlarımız dahilinde olan Musul-Kerkük'ün etnik yapısının Türkmenlerden arındırılarak değiştirilmek istenmesinin temelinde yatan gerçek, 'güney Kürdistan kukla devleti'nin sınırlarını genişletmektir. Türkiye'nin güney ve güneydoğu sınırlarını tamamıyla peşmerge hakimiyetine vererek, Türkiye'yi abluka altına almayı hedefleyen operasyon karşısında Ankara seyirci kalmamalıdır. Çünkü asıl hedef Türkiye'yi parçalamaktır.'' (AA) Amerikalı Tümgeneral Rick Lynch, Amerikan ordusu ve Iraklı güvenlik güçlerinin Telafer'deki operasyonlarının devam edeceğini söyledi. Lynch, başkent Bağdat'ta düzenlediği basın toplantısında, koalisyon ve Irak güvenlik güçlerinin Telafer'i direnişçilerden temizlemek için muhtemel bir askeri operasyona hazırlandığını bildirdi. Direnişçilerin hedefi olan semtlerden sivillerin tahliyesiyle ilgili çalışmaların sürdüğünü belirten Lynch, birkaç hafta içinde Telafer'deki direnişe özel askeri operasyonlar düzenleneceğini ifade etti. Amerikan askerlerine, olası bir askeri operasyonda sivillerin ölmemesi için kentin boşaltılması konusunda destek verildiğini belirten Lynch, direnişçileri öldürmek için düzenlenecek olası saldırılarda sivillerin ölmemesini sağlamayı istediklerini kaydetti. Lynch, Amerikan askerlerinin Telafer'de direnişçilerin yaşadığını tespit ettiğini, istihbarat raporlarına göre bunlardan yüzde 20'sinin yabancı kökenli olduğunu bildirdi. (AA)(REU) Irak Türkmen Cephesi (ITC), 15 Ekim de referanduma sunulacak Irak anayasa taslağının düzeltilmesi çağrısında bulundu. ITC Türkiye Temsilciliği'nden yapılan yazılı açıklamada, Birleşmiş Milletler, insan hakları örgütleri ve siyasi kuruluşları, taslağın düzeltilmesi için harekete geçmeye çağrıldı. Açıklamada, ''kaygı verici'' olarak nitelendirilen anayasa taslağının hazırlanma sürecinin hiçbir aşamasında Türkmenlere danışılmadığı ve Türkmen halkının taleplerinin büyük kısmının dikkate alınmadığı ifade edildi. Yeni anayasa taslağının, genelde Irak'ın bölünmesine, bir etnik grubun kurulacak yeni devlette imtiyazlı bir ortak olarak yer almasına zemin hazırladığı, özelde ise Türkmenler bir kez daha görmezden gelinerek zaman içinde onları asimile edecek hükümler içerdiği belirtildi. (AA) Kerkük te Tuzhurmatu ile sanayi bölgesi arasında bir toplu mezar bulundu lere ait bu toplu mezarda onlarca kadın, erkek ve çocuk cesetleri bulundu. ( Kürdistan parlamentosu, Kürdistan bölgesi için bir anayasa tasarısı hazırlamak üzere komisyon oluşturdu. Komisyon, parlamentonun hukukçu üyeleri ile Türkmenler ve Asurileri temsil edecek üyelerden oluşmaktadır. (KUVEYT HABER AJANSI) ( 2

3 Kahire de gerçekleştirilen Arap Birliği nin Dışişleri Bakanları toplantısında Bağdat ta Arap Birliği ni temsil edecek bir büro açılmasına karar verilmesi beklenmektedir. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanları Suud El-Faysal, Arap Bakanlarının Irak ta diplomatik temsilciliklerinin seviyesini yükseltme konusunu ele alacaklarını bildirdi. Kahire de toplanan Arap Dışişleri Bakanlarının, başta Irak konusu olmak üzere ülkelerini ilgilendiren birçok konuyu ele almaları beklenmektedir. Bu konular arasında Arap Birliği zirvesinin olağanüstü toplanması ve terörle ortak bir mücadele stratejisinin kurulması vardır. ( Birleşmiş Milletlerin Irak Temsilcisi Eşref Kadı, yayımlamış olduğu Ağustos- Eylül 2005 tarihli raporunda, Irak ta insan hakları konusunda çok büyük endişelerinin olduğunu açıkladı. Kadı, bu endişesini sürekli olarak Irak hükümetinin değişik gruplara, uluslar arası camiaya ve sivil toplum örgütlerine naklettiğini ifade etti. ( Birleşmiş Milletler Irak ın anayasasının basımını durdurdu. Birleşmiş Milletlerin Bağdat taki yetkilisi, anayasa taslağının parlamento tarafından kabul edilmesi gerektiğini savundu. Diğer yandan, Sünniler ile Kürtler arasındaki anayasa taslağının değişimi ile ilgili görüşmelerde, Kürtler Irak ın Arap devleti olduğu fikrine karşı çıktılar. Irak Meclisi üyesi Baha El-Araci (Şii), anayasadaki en son değişikliğin, Irak ın Arap milletinin bir parçası olduğu yönündeki maddenin eklenmesi olduğunu açıklamıştı. Irak Meclisi nin Kürt üyesi Fuad Masum ise bugün, bu haberi yalanladı. Anayasa ile ilgili olarak diğer bir açıklama da Sünnilerden geldi. Sünni temsilci Salih El-Mutlak Sünnilerin hala anayasa taslağını kabul etmediğini, referandumda hayır oyu kullanacaklarını bildirdi. Parlamentonun yeniden seçilmesi ve anayasanın yeniden yazılması için üç bölgedeki halkın üçte ikisinin hayır oyu kullanması gerekmektedir. ( ( Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani nin, beraberindeki birkaç bakan ve Iraklı yetkililerden oluşan heyet ile bugün ABD ye ziyarette bulunacağı bildirildi. ABD Başkanı George Bush ile de görüşecek olan Talabani, New York ta gerçekleşecek olan Birleşmiş Milletler in Genel Kurul toplantısına da katılacağı ve Irak ın yeniden yapılandırılması ile ilgili programı sunacağı açıklandı. ( Orta Doğu Mısır'da dün yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Hüsnü Mübarek'in şimdiye kadar sayılan oyların yüzde 70'inden fazlasını aldığı açıklandı. Resmi sonuçların önümüzdeki haftadan önce ilan edilmesi beklenmiyor. Bu arada, seçimlere hile karıştırıldığı yönündeki iddialar hız kazandı. Cumhurbaşkanlığına aday olan isimlerden Eymen Nur, seçimlere hile karıştırıldığını savunarak yeniden sandığa gidilmesi çağrısında bulundu. (BBC) Đsrail Savunma Bakanı Şaul Mofaz, Đsrail ordusunun, Gazze Şeridi'nden çekilme işlemlerini Pazartesi gününe kadar tamamlayacağını söyledi. Mofaz, işlemlerin, planlanan tarihten 3 gün önce tamamlanacağını ve Pazartesi günü Gazze Şeridi'nde tek bir Đsrailli askerin kalmayacağını belirtti. Çekilme 3

4 işlemlerini sadece, Yahudi yerleşkelerindeki havraların yıkımı konusunda çıkacak münakaşanın geciktirebileceği belirtildi. Đsrail kabinesinin, havraların yıkımını görüşmek üzere Pazar günü biraraya gelmeleri bekleniyor. Bölgedeki konutlar ve diğer binalar daha önce yıkılmıştı. (AA)(AP) Kafkasya ve Orta Asya Rusya ve Almanya arasında doğal gaz boru hattı inşaatı konusunda anlaşma imzalandı. Rusya'dan Almanya'ya 2010 yılından itibaren doğal gaz nakledilmesini öngören anlaşma, Almanya'nın başkenti Berlin'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Almanya Başbakanı Gerhard Schröder'in eşliğinde imzalandı. Baltık Denizi'nin dibinden uzanacak yaklaşık 1200 km'lik boru hattıyla 2010 yılından itibaren Rusya'nın Wyborg kentinden Almanya'nın Greifswald kenti yakınlarına ve daha sonra da diğer bazı Avrupa ülkelerine doğal gaz nakledilecek. Başbakan Schröder, imza töreninden sonra Putin ile birlikte yaptığı açıklamada, söz konusu projenin hiç kimseye karşı yapılmadığını, sadece Almanya'nın ve Rusya'nın çıkarına olduğu için gerçekleştirileceğini söyledi. Putin ise, Schröder ile görüşmesinin ekonomik ağırlıklı olduğunu belirterek, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin çok iyi olduğunu, bunun da istihdamı beraberinde getirdiğini ifade etti. Söz konusu doğal gaz boru hattının gelecekte Hollanda ve Đngiltere'ye kadar uzatılmasının planlandığını kaydeden Putin, bu nedenle sözkonusu projenin Rusya'yla AB arasındaki ekonomik ilişkileride teşvik edeceğini sözlerine ekledi. Uluslararası konularda da ağırlıklı olarak BM içinde yapılması düşünülen reformları ele aldıklarını ifade eden Putin, Almanya'nın BM Güvenlik Konseyi'nde daimi üyelik isteğini de desteklediklerini kaydetti. (AA) Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'ndan (UAEK) bir heyet, Gürcistan'dan bağımsızlığını ilan eden Abhazya'yı ziyaret etti. Heyet üyelerinin, Abhazya'nın, ''Başbakanı'' Leonid Lakerbaya ve ''Dışişleri Bakanı'' Sergey Şanba ile görüştükleri kaydedildi. Görüşmelerde, bölgedeki radyoaktif maddelerin miktarıyla ilgili konuların ele alındığı ifade edildi. UAEK heyetinin, bölge ziyaretiyle ilgili olarak BM'nin Tiflis bürosuna bilgi verdiği, Abhazya'da kayıp uranyum olup olmadığının da araştırılacağı kaydedildi. (AA) Avrupa Birliği Đngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw, Avrupa Birliği'nin, daha önce alınmış kararına uygun olarak Türkiye ile müzakereleri başlatması gerektiğini vurguladı. Merkezi Londra'da bulunan Kamu Siyaseti Araştırmaları Enstitüsü tarafından düzenlenen ''Türkiye'nin AB Üyeliği Meselesi'' konulu toplantıda konuşan Straw, müzakerelerin Avrupa Komisyonu'nun dikkatli gözetim ve denetimi altında yapılacağını ve sürecin uzun ve karmaşık olabileceğini belirterek, Türkiye'de gerçekleştirilmekte olan reformların da sürdürülmesi gerektiğini ifade etti. Straw ayrıca, Türkiye'nin jeopolitik konumunun, bu ülkeye her açıdan hayati stratejik bir önem kazandırdığını vurguladı. Jack Straw'un bu açıklamalarının ardından, Avrupa Komisyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn, Türkiye'nin Avrupa Birliği ile müzakerelere başlamak için gerekli tüm 4

5 koşulları yerine getirdiğini söyledi. Rehn, müzakerelerin hedefinin, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne üyeliği olduğunu belirtti. (BBC) ABD, Avrupa Birliği'nin Türkiye ile üyelik müzakerelerine başlama yönünde daha önce belirlediği plana sadık kalması gerektiğini açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı Avrupa ve Avrasya Đşleri bakan yardımcılığının üst düzey yetkilisi Kurt Volker, yaptığı açıklamada, ''Üyelik müzakerelerinin, planlandığı gibi 3 Ekim'de başladığını görmek AB'nin çıkarınadır, Türkiye'nin çıkarınadır, ayrıca bizim de çıkarımızadır'' dedi. (AA)(AP) Diğer Haberler Ukrayna'da cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko, Yulia Timoşenko liderliğindeki hükümeti görevden aldı. Hükümet bir süredir yolsuzluk iddialarıyla sarsılıyordu. Yuşçenko ise, 'ekip olarak çalışacak bir hükümete ihtiyaçları olduğunu' belirterek, Timoşenko'nun yerine yerel valilerden Yuri Yehanurov'un atandığını açıkladı. (BBC) Dünya Basını Đngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw'un dün Londra'da bir düşünce kuruluşunda yaptığı konuşmaya, Đngiliz gazeteleri geniş yer veriyor. Straw, Avrupa Birliği'nin Türkiye'yle müzakerelere, planlandığı gibi 3 Ekim'de başlaması gerektiğini söylemişti. Independent, "Đngiltere, Avrupa Birliği'nin Türkiye'yi küçümsemesi halinde, Đslami tepki uyarısı yapıyor" diyor. Guardian ise haberinde, "Đngiltere, Türkiye'yle müzakerelerin başlaması için bastırıyor" başlığını kullanmış. Gazetenin konuyu başyazılarından birine taşıması, dikkat çekici. Yazının başlığı, "Ankara'ya destek verme". Guardian, önce Recep Tayyip Erdoğan'ın başbakanlığında Türkiye'de işkencenin yasaklanmasını, Kürtçe yayınlara başlanmasını, ordunun etkisinin azalmasını övüyor. Daha sonra da, yazar Orhan Pamuk hakkında böylesi bir dönemde dava açılmasını üzücü bulup, bunun Türkiye'nin düşmanlarına verilmiş bir hediye olduğunu belirtiyor: "Avrupa Birliği'ne giren ülkeler, geçmişleriyle yüzleşebilmeli, ifade özgürlüğüne saygı göstermeli. Yine de Bay Straw haklı. Müzakereler belirlenen takvimde başlamalı. Herhangi bir gecikme, güvene yönelik bir ihanet olup, Avrupa'nın zaten zarar görmüş güvenilirliğini zayıflatacak, Türkiye'deki reformlara zarar verecektir." Times ise "Türkiye'yle övünmeye kalkışmak, yüz kızartıcı bir yenilgiyle bitebilir" diyor. Gazeteye göre, Đngiltere, Avrupa Birliği'nin dönem başkanlığını devraldığında, Türkiye'yle müzakereleri, Avrupa vizyonu açısından, övünme fırsatı olarak görmüştü. Ancak üç gelişme, dönem başkanlığını başarısız kılabilecek bir ortamın oluşmasını sağladı. Bunlar; Avrupa Anayasası'nın Fransa ve Hollanda'da referandumda reddi, Almanya'da muhalefetin Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliğine karşı çıkması ve Ankara'nın Kıbrıs'ı tanımadığını açıklaması. 5

6 Financial Times'ın iç sayfalarında ise Avrupa Komisyonu'nun sonuçlarını açıkladığı bir kamuoyu araştırması var. Araştırma 9 Mayıs-14 Haziran tarihleri arasında 30 ülkede yaklaşık 30 bin kişiyle görüşülerek yapılmış. Financial Times'ın haberinin başlığıysa, "Avrupa Birliği'nin araştırması; Romanya, Türkiye ve Bulgaristan'ın canını sıkıyor." Birliğe aday ülkeler arasında, üyeliğine yüzde 50'den fazla destek verilen tek ülke Hırvatistan. Yüzde 52'lik desteğe sahip Hırvatistan'ı, yüzde 50'yle Bulgaristan, yüzde 45'le Romanya ve yüzde 35'le Türkiye izliyor. Mısır'daki ilk çok adaylı cumhurbaşkanlığı seçimi de, Đngiliz gazetelerinin yorumladığı gelişmeler arasında. Daily Telepraph başyazısında, "Mısır için ilk adım" diyerek, Batı Dünyası'na bir çağrıda bulunmuş: "Altı yıl daha görevde kalmayı garantileyen Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'in, liberalleşmeye kapıları kapatması yönünde bir tehlike mevcut. Mübarek'in cesaretli muhalifleri, Washington'un ve müttefiklerinin desteğini hak ediyor." Washington Post, gelecek hafta yapılacak Birleşmiş Milletler Genel Kurulu öncesinde örgütün reform ihtiyacını vurguluyor. Gazete, Amerika Merkez Bankası eski başkanlarından Paul Volcker ın açıkladığı Petrol Karşılığı Gıda Programı na ilişkin yolsuzluk raporunun da reform ihtiyacını ortaya koyduğunu belirtiyor ancak Genel Sekreter Kofi Annan ın günah keçisi haline getirilmesine de karşı çıkıyor: "Birleşmiş Milletler in beceriksizliği örgütün içine işlemiş durumda. Üye ülkelerin oluşturduğu kurallar Genel Sekreter in iyi yöneticileri işbaşına getirmesini, başarısız olanları işten atmasını, gereksiz programlara harcanan kaynakları gerçekten gerekli olan programlara kaydırmasını imkansız kılıyor. Eğer Birleşmiş Milletler de kapsamlı bir reforma gidilecekse, üye ülkeler de yaklaşımlarını gözden geçirmelidir. Genel Sekretere daha fazla yetki vermeden, yapılan yanlışlardan dolayı onu sorumlu tutmaları mümkün değildir." 6