RADYASYON VE RADYASYONDAN KORUNMA. Doç. Dr. R. Burcu ÇAKIRLI İstanbul Üniversitesi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "RADYASYON VE RADYASYONDAN KORUNMA. Doç. Dr. R. Burcu ÇAKIRLI İstanbul Üniversitesi"

Transkript

1 RADYASYON VE RADYASYONDAN KORUNMA Doç. Dr. R. Burcu ÇAKIRLI İstanbul Üniversitesi

2 İÇERİK Radyasyon Nedir? Radyasyon dozimetrisinde nicelikler ve birimler Radyasyondan korunma ve radyasyon güvenliği

3 RADYASYON NEDİR? Atom PROTON ve NÖTRON taneciklerini içine alan bir çekirdek ile bunun çevresinde dönmekte olan ELEKTRON lardan oluşmaktadır. Radyasyon yüklü parçacık elektron, alfa parçacığı (He) vs yüksüz parçacık foton Eğer radyasyon vücuda girerse, atomlarla etkileşir ve radyasyon bitene kadar absorbe olur Nükleer çekirdekler alfa bozunumu yaparak bozunabilir En çok protonun nötrona ya da nötronun protona dönüştüğü betabozunuması ile bozunabilir Zayıf etkileşme Fisyon Bozunma -- ısı. Bütün fizik sistemlerinin en düşük enerjiye gitmek istemesi ve ısı çıkması - yanardağ

4 Nükleer çekirdek tablosu

5 RADYASYON NEDİR? Radyasyon atomların çekirdeklerinin kararsız olmasıyla ortaya çıkar. Atom kararlı hale gelene dek parçacık veya elektromanyetik dalga yayınlar. Yayınlanan enerji RADYASYON dur. Enerji yayınlayan bu maddelere de RADYOAKTİF MADDELER denir. Kararsız durumdaki atom veya çekirdeklerin fazla enerjilerini parçacık veya elektromanyetik dalga olarak yayınlayarak gidermeleri olayına RADYOAKTİVİTE, bu çekirdeklere ise RADYOAKTİF ÇEKİRDEKLER denir.

6 Other types of radiation - electrons, alpha particles (small nuclei)

7 İYONİZE (GİRİCİ) RADYASYON Doğal ve yapay olmak üzere çok sayıda radyoaktif madde bulunmaktadır. Radyasyon madde ile etkileşerek onları iyonlaştırır. Madde ile etkileşmesi durumunda iyonlaşma meydana getiren radyasyonlara da iyonlayıcı radyasyonlar denir. İnsanlar bugün iyonlaştırıcı ve iyonlaştırıcı olmayan radyasyonlara maruz kalmaktadır. İyonlaştırıcı radyasyon olarak; Alfa Işınları Beta Işınları X ve Gamma Işınları Nötronlar n Bu radyasyonlar X-ışınları hariç atom çekirdeğinden çıkmakta ve bundan dolayı bunlara nükleer radyasyonlar denilmektedir.

8 İYONİZE (GİRİCİ) RADYASYON Alfa Işınları, kütlesi ağır olduğundan oldukça yavaş hareket eder. Bunların giriciliği çok küçük olup enerjisine bağlı olarak havanın bir kaç cm si veya cildin ölü tabakası veya bir kağıt tarafından durdurulabilir. Beta Işınları, alfa taneciklerine nazaran kütlesel olarak çok daha hafif, hızlı ve girgin olmasına rağmen enerjisine bağlı olarak bir kaç metre hava, oldukça ince bir plastik veya alüminyum tabaka tarafından durdurulabilir. İnsan vücuduna ancak 1-2 cm girebilirler.

9 İYONİZE (GİRİCİ) RADYASYON X ve Gama Işınları, çok girgin olup insan vücudundan kolayca geçerler. X ve gama ışınları enerjilerine bağlı olarak oldukça kalın beton duvarlarla veya kurşun gibi ağır metallerden yapılmış zırhlarla durdurulabilir. Nötronlar, çok girici olup nükleer reaktörlerde meydana getirilir. X ve gama ışınlarının aksine su ve hidrojen ağırlıklı diğer bazı hafif elementler nötronların durdurulmasında çok etkindir.

10

11 Doğadaki radyasyon kaynakları Kozmik ışınlar 14 C, 7 Be, 26 Al Primordail radyoaktivite Bozunma zinciri, 232 Th, 235 U Doğal ikincil radyoaktivite İnsan yapımı radyoaktivite Endüstriyel aktivitelerden kaynaklanan ışınlar Medikal

12 Doğal radyoaktivite

13 RADYASYONDAN KORUNMANIN AMACI Radyasyondan korunmanın hedefi, radyasyona maruz kalmaya neden olabilecek faydalı uygulamaları aksatmadan, kişilerin ve toplum üyelerinin maruz kalacağı radyasyon dozunu mümkün olabildiği kadar düşük düzeye indirerek kişilerin ve toplumun korunmasını sağlamaktır. Bu amaç ve hedefe erişebilmek için radyasyon korunması International Commission of Radiation Protection (ICRP, Uluslararası Radyolojik Korunma Komisyonu) tarafından yayınlanan 26 No'lu raporda bir doz sınırlama sistemi önerilmiştir.

14 ICRP DOZ SINIRLAMA SİSTEMİ JUSTİFİKASYON (Gereklilik): İyonlayıcı radyasyonla yapılacak çalışmalarda net bir yarar sağlamayan hiçbir uygulamaya yer verilmeyecektir. OPTİMİZASYON (ALARA Prensibi): Radyasyona maruz kalarak çalışan kişiler tarafından alınan tüm radyasyon dozları, ekonomik ve sosyal koşullar da göz önüne alınarak, mümkün olduğu kadar düşük tutulacaktır. DOZ SINIRLARI: Kişilerin maruz kaldıkları eşdeğer radyasyon dozları normal şartlar altında ICRP tarafından önerilen sınırları aşmayacaktır.

15 ICRP DOZ SINIRLARI Doz Sınırları Mesleki Etkin Doz 20 msv/yıl * Tek bir yılda 50 msv Toplum 1 msv/yıl* Tek bir yılda 5 msv Yıllık Eşdeğer Doz Göz Merceği 150 msv 15 msv Cilt 500 msv 50 msv El-Ayak 500 msv - *Ardışık 5 yılın ortalaması

16 İzotop İnsan vücudundaki Radyoaktivite Ağırlığa bağlı ortalama miktar Aktivite

17 RADYASYON DOZİMETRİSİNDE NİCELİKLER VE BİRİMLER

18 NİCELİKLER VE BİRİMLER Radyolojik nicelikler; Işınlama dozu (exposure), X Absorblanmış Doz, D KERMA Eşdeğer doz (Equivalent Dose), H Etkin doz (Effective Dose), E

19 1.IŞINLAMA DOZU (Exposure), X Radyasyonun havada iyonizasyon yapma yeteneğine dayanan iyonizan elektromanyetik radyasyonun dozimetrik bir niceliğidir. Işınlama dozu yalnızca havada iyonizasyona neden olan elektromanyetik radyasyon için tanımlanmıştır.

20 1.IŞINLAMA DOZU (Exposure), X X- ışınları hastayla (direkt ışın) veya personelle (saçılmış radyasyon) etkileşmeden önce, hava ile etkileşir. Exposure niceliği, havada belirli bir etki oluşturan X-ışınlarının kapasitesinin bir göstergesini vermektedir. Genellikle, X-ışınlarının dokuda oluşturacağı etki, havadaki etki ile orantılı olacaktır.

21 1.IŞINLAMA DOZU (Exposure), X Işınlama dozu (exposure), havanın birim kütlesinde elektromanyetik radyasyon (X ve gama ışınları) tarafından açığa çıkarılan bütün elektronlar havada tamamen durdurulduğunda, havada oluşan aynı işaretli iyonların toplam elektrik yükü olarak ifade edilmektedir. X= dq/dm Işınlama doz birimi [SI] [C/kg]. Işınlama dozunun önceki birimi Röntgen [R]. 1 R = 2.58 x 10-4 C/kg 1 C/kg = 3876 R

22 IŞINLAMA DOZ ŞİDDETİ, X/t Işınlama doz şiddeti, birim zamandaki ışınlama dozudur. Işınlama doz şiddeti birimi [SI] veya (eski birimde) [R/s]. Radyasyon korunmasında bu birim saniye yerine saat (h) olarak gösterilmektedir, (R/h).

23 2.ABSORBLANMIŞ DOZ, D Absorblanmış doz D, birim kütlede absorblanmış enerjidir. Bu nicelik herhangi bir malzeme için (yalnızca ışınlama dozu olan elektromanyetik radyasyon için değil) bütün iyonizan radyasyon için tanımlanmıştır. D = de/dm. Birimi [SI] Gray [Gy] dir. 1 Gy = J/kg. Önceki birimi rad idi. 1 Gy = 100 rad.

24 ABSORBLANMIŞ DOZ VE IŞINLAMA DOZU ARASINDAKİ İLİŞKİ Şayet ışınlama dozu biliniyorsa bir malzemenin absorbladığı dozu hesaplamak mümkün. 1 R lik X-ışınlarına maruz kalan 1 gram havada absorblanan enerji rad dır. D (rad) = f. X(R) f değerleri Foton Su Kemik Kas enerjisi 10 kev kev

25 3.ABSORBLANMIŞ DOZ, D ve KERMA KERMA (Kinetic Energy Released in a MAterial) bir malzemenin birim kütlesinde yüksüz iyonize radyasyon ile serbest hale getirilen bütün yüklü iyonize parçacıkların ilk kinetik enerjilerinin toplamına oranı olarak ifade edilmekte birim J/kg = Gray (Gy) K de tr d m Diagnostik radyolojide, Kerma ve absorblanmış doz, D birbirine eşittir.

26 IŞINLAMA DOZU ve ABSORBLANMIŞ DOZ veya KERMA Işınlama dozu uygun dönüşüm faktörleri kullanarak hava dozu veya kerma ile ilişkilendirilebilir. Örnek olarak, bir noktada 1 R lik ışınlama dozu oluşturan 100 kev X-ışınları, o noktada yaklaşık 8.7 mgy (0.87 rad) bir hava kerma ve yaklaşık 9.5 mgy (0.95 rad) bir doku kerma oluşturmaktadır

27 YUMUŞAK DOKUDAKİ ABSORBLANMIŞ DOZUN HAVADAKİNE ORANI Dokudaki absorblanmış doz değerleri yumuşak dokuyu temsil eden ortamın bileşimine bağlı olarak düşük bir yüzdeyle değişecektir. 80 kv ve 2.5 mm Al için, faktör 1.06 kullanılır: Yumuşak dokudaki doz = 1.06 Havadaki doz

28 4.EŞDEĞER DOZ, H Eşdeğer doz, absorblanmış doz ile boyutsuz olan radyasyon ağırlık faktörünün çarpımıdır. H = D.w R H = Eşdeğer doz D = Absorblanmış doz w R = Radyasyon ağırlık faktörü Dokudaki ve malzemedeki absorblanmış doz arasındaki karışıklığı önlemek için, eşdeğer dozun SI birimine sievert (Sv) denilmiştir. Eski birimi rem 1 Sv = 100 rem

29 RADYASYON AĞIRLIK FAKTÖRÜ, w R Tıpta kullanılan hemen hemen bütün radyasyon enerji türleri için, w R 1 e eşittir. Böylelikle; Absorblanmış Doz ve Eşdeğer Doz sayısal olarak eşittir. Enerji tipi ve düzeyi W R Fotonlar, bütün enerjileri 1 Elektronlar ve muonlar, bütün enerjileri 1 Nötronlar, enerjisi: < 10 kev 5 10 kev ile 100 kev 10 > 100 kev ile 2 MeV 20 > 2 MeV ile 20 MeV 10 > 20 MeV 5 Protonlar, recoil protonlardan başka, enerji > 2 MeV Alfa parçacıkları, fisyon ürünleri, ağır çekirdekler 5 20

30 5. ETKİN DOZ, E Vücudun tüm doku ve organlarındaki eşdeğer dozun neden olduğu stokastik etkilerin sonucunda oluşan hasarı göstermek amacıyla, her bir organ ve dokudaki eşdeğer doz, doku ağırlık faktörü, w T, ile çarpılır ve bu veriler tüm vücut üzerinden toplanarak Etkin doz (E) elde edilir. Vücuttaki farklı organ ve dokuların radyasyona maruz kalması, farklı şiddetlerde ve farklı olasılıklarda hasara neden olmaktadır.

31 5.ETKİN DOZ, E E = T w T.H T E = etkin doz w T = T doku veya organ için ağırlık faktörü H T = T doku veya organdaki eşdeğer doz veya E = D. w R. T w T

32 DOKU AĞIRLIK FAKTÖRÜ, w T ORGAN / DOKU W T ORGAN / DOKU W T KEMİK İLİĞİ 0.12 AKCİĞER 0.12 MESANE 0.05 YEMEK 0.05 BORUSU KEMİK YÜZEYİ 0.01 DERİ 0.01 MEME 0.05 MİDE 0.12 KALIN 0.12 TİROİD 0.05 BAĞIRSAK GONADLAR 0.20 VÜCUDUN GERİ 0.05 KALANI KARACİĞER 0.05

33 MESLEKİ DOZİMETREDEKİ NİCELİKLER Yüzey ve derin dozlar genellikle personel dozimetrisinde kullanılan niceliklerdir. Bu nicelikler (msv) personel dozimetresinde, dokunun 1 cm derinliğinde ve cilt yüzeyinde alınan doku eşdeğeri dozları olduğu kabul edilmektedir. Genellikle, derin doz efektif doz olarak alınır.

34

35 Radyasyonun insan vücuduna etkisi msv or mrem, 1mSv = 100 mrem 3 msv yıllık ortalama normal background 50 msv sağlığa etkilerinin ölçülebildiği en düşük seviye. %0.3 artış kanser oranı %25% den %25.3 e çıkar 1000 msv kanser riski %5 artar msv -- yaklaşık 2 hafta içinde ölüm

36 RADYASYONDAN KORUNMA YÖNTEMLERİ Dış Radyasyondan Korunmak İç Radyasyondan Korunmak

37 DIŞ RADYASYONDAN KORUNMA Dış radyasyon tehlikelerine karşı korunma yöntemlerinde, vücut dışında bulunan radyasyon kaynaklarından alınan radyasyon dozlarının, temel radyasyon korunması standartlarıyla öngörülen sınırlar içinde tutulmaları için uzaklık, zaman ve zırhlama olmak üzere üç fiziksel korunma yönteminden yararlanılır.

38 DIŞ RADYASYONDAN KORUNMA MESAFE : Radyoaktif madde veya radyasyon üreten cihazlarla çalışırken mümkün olduğunca uzakta durmak gerekmektedir. ZAMAN : Radyoaktif madde veya radyasyon üreten cihazların yanında, çalışma esnasında gerekenden fazla sürede kalmamak ZIRHLAMA : Radyoaktif madde veya radyasyon yayınlayan cihazlar ile çalışırken radyasyon kaynağı ile çalışılacak yer arasına radyasyonu tamamen durdurabilecek veya şiddetini azaltacak nitelikte bir engelin konmasıdır.

39 DIŞ RADYASYONDAN KORUNMA Hızlı hareket edilmeli Temastan kaçınılmalı Amaca uygun zırh malzemesi kullanılmalı Birim alandaki X ışınları yoğunluğu uzaklık ile ters orantılıdır. Uzaklık arttıkça doz %75 azalır. Bariyer, kurşun bloklar, kurşun elbiseler (önlük, tiroid koruyucu) Yüzük dosimetre (cilt dozu) Röntgen cihazı üzerinde ek koruyucular kolimatör, kurşun plaka

40 İÇ RADYASYONDAN KORUNMA İç ışınlanma, radyoaktif partiküllerin gıda yolu ile, solunum, yara ve kesiklerden vücut içerisindeki belirli doku ve organlara yerleşerek etrafına ışıma yapmasıdır. İç ışınlanmanın oluşumunu engellemek için açık radyoaktif maddelerle çalışılırken uyulması gereken kurallara titizlikle dikkat etmek gerekmektedir.

41 İÇ RADYASYONDAN KORUNMA Laboratuvarda çalışan personel dozimetre kullanmalı, Çeker ocaklarda çalışılmalı ve eldiven kullanılmalı, Laboratuvarın havalandırılması sağlanmalıdır.

42

43

44

45 Laboratuvarlarda DİKKAT!

46 DERSİN SONU Katılımınızdan dolayı teşekkür ederim

HIZLANDIRICILARDA RADYASYON GÜVENL

HIZLANDIRICILARDA RADYASYON GÜVENL HIZLANDIRICILARDA RADYASYON GÜVENLİĞİ Doç. Dr. Yeşim ÖKTEM İstanbul Üniversitesi İÇERİK Radyasyondan korunma ve radyasyon güvenliği Radyasyon dozimetrisinde i i d nicelikler ve birimler Hızlandırıcılarda

Detaylı

Radyasyon, Radyoaktivite, Doz, Birimler ve Tanımlar. Dr. Halil DEMİREL

Radyasyon, Radyoaktivite, Doz, Birimler ve Tanımlar. Dr. Halil DEMİREL Radyasyon, Radyoaktivite, Doz, Birimler ve Tanımlar Dr. Halil DEMİREL Radyasyon, Radyoaktivite, Doz ve Birimler Çekirdek Elektron Elektron Yörüngesi Nötron Proton Nükleon Atom 18.05.2011 TAEK - ADHK 2

Detaylı

Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti

Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti Radyasyonun Keşfi 1895 yılında Wilhelm Conrad Röntgen tarafından X-ışınlarının keşfi yapılmıştır. Radyasyonun Keşfi 1896 yılında

Detaylı

Nötronlar kinetik enerjilerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılırlar

Nötronlar kinetik enerjilerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılırlar Nötronlar kinetik enerjilerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılırlar Termal nötronlar (0.025 ev) Orta enerjili nötronlar (0.5-10 kev) Hızlı nötronlar (10 kev-10 MeV) Çok hızlı nötronlar (10 MeV in üzerinde)

Detaylı

RADYASYON GÜVENLİĞİ. Öğr.Gör. Şükrü OĞUZ KTÜ Tıp Fakültesi Radyoloji AB

RADYASYON GÜVENLİĞİ. Öğr.Gör. Şükrü OĞUZ KTÜ Tıp Fakültesi Radyoloji AB RADYASYON GÜVENLİĞİ Öğr.Gör. Şükrü OĞUZ KTÜ Tıp Fakültesi Radyoloji AB İyonlaştırıcı radyasyonlar canlılar üzerinde olumsuz etkileri vardır. 1895 W.Conrad Roentgen X ışınını bulduktan 4 ay sonra saç dökülmesini

Detaylı

Bölüm 7 Radyasyon Güvenliği. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU

Bölüm 7 Radyasyon Güvenliği. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU Bölüm 7 Radyasyon Güvenliği Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU RADYASYON NEDİR? Radyasyon, elektromanyetik dalgalar veya parçacıklar biçiminde enerji yayılımı ya da aktarımıdır. RADYASYON ÇEŞİTLERİ İYONLAŞTIRICI

Detaylı

Doz Birimleri. SI birim sisteminde doz birimi Gray dir.

Doz Birimleri. SI birim sisteminde doz birimi Gray dir. Doz Birimleri Bir canlının üzerine düşen radyasyon miktarından daha önemlisi ne kadar doz soğurduğudur. Soğurulan doz için kullanılan birimler aşağıdaki gibidir. 1 rad: Radyoaktif bir ışımaya maruz kalan

Detaylı

6- RADYASYON KAYNAKLARI VE DOZU

6- RADYASYON KAYNAKLARI VE DOZU 6- RADYASYON KAYNAKLARI VE DOZU Güneşten gelen ısı ve ışık enerjisi radyasyonun doğal formudur. Bunlar çevremizde doğal olarak bulundukları gibi yapay olarak da elde edilmektedir. O nedenle radyasyon kaynağına

Detaylı

ALARA RGD RKS SINAVI ÇALIŞMA SORULARI

ALARA RGD RKS SINAVI ÇALIŞMA SORULARI 1) Radyoaktivite nedir? ALARA RGD RKS SINAVI ÇALIŞMA SORULARI a. Çekirdeğin enerji açığa çıkararak 2 farklı atoma bölünmesidir b. Atomun yörünge elektronlarından birinin koparılmasıdır. c. Karasız atom

Detaylı

1. Hafta. İzotop : Proton sayısı aynı nötron sayısı farklı olan çekirdeklere izotop denir. ÖRNEK = oksijenin izotoplarıdır.

1. Hafta. İzotop : Proton sayısı aynı nötron sayısı farklı olan çekirdeklere izotop denir. ÖRNEK = oksijenin izotoplarıdır. 1. Hafta 1) GİRİŞ veya A : Çekirdeğin Kütle Numarası (Nükleer kütle ile temel kütle birimi arasıdaki orana en yakın bir tamsayı) A > Z Z: Atom Numarası (Protonların sayısı ) N : Nötronların Sayısı A =

Detaylı

TIPTA RADYASYONDAN KORUNMA

TIPTA RADYASYONDAN KORUNMA TIPTA RADYASYONDAN KORUNMA 1. Ulusal Radyasyondan Korunma Kongresi İş Sağlığı ve Güvenliğinde Temel Radyasyondan Korunma Kursu Prof. Dr. Doğan BOR Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fizik Mühendisliği

Detaylı

27.01.2014. İçerik. Temel Atom ve Çekirdek Yapısı RADYASYON TEMEL KAVRAMLAR. Çekirdek. Nötronlar (yüksüz) Elektronlar (-1)

27.01.2014. İçerik. Temel Atom ve Çekirdek Yapısı RADYASYON TEMEL KAVRAMLAR. Çekirdek. Nötronlar (yüksüz) Elektronlar (-1) TEKNİKERLERE YÖNELİK BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ SİSTEMLERİNDE RADYASYONDAN KORUNMA VE PERFORMANS TESTLERİ BİLGİLENDİRME SEMİNERLERİ 24-25 OCAK 2014 RADYASYON TEMEL KAVRAMLAR Dr. Aydın PARMAKSIZ Türkiye Atom

Detaylı

Radyasyon nedir Nasıl ölçülür Günlük pratikte alınan radyasyon ERCP de durum ne Azaltmak için ne yapılabilir

Radyasyon nedir Nasıl ölçülür Günlük pratikte alınan radyasyon ERCP de durum ne Azaltmak için ne yapılabilir MÖ 460-377 980-1037 MÖ 460-377 980-1037 Radyasyon nedir Nasıl ölçülür Günlük pratikte alınan radyasyon ERCP de durum ne Azaltmak için ne yapılabilir RADYASYON NEDİR X ışınını 1895 te Wilhelm Conrad Roentgen

Detaylı

Sağlık Fiziği. 1. Bölüm

Sağlık Fiziği. 1. Bölüm Sağlık Fiziği 1. Bölüm Tıbbi Uygulamalar Tanı Radyasyon başta Radyoloji olmak üzere, Nükleer Tıp, Radyoterapi ve çeşitli tıp dallarında tanı amaçlı kullanılmaktadır. En yüksek oranda tanı amaçlı kullanımı

Detaylı

RADYASYON ve RADYASYONDAN KORUNMA. Cansu Akbay Biyomedikal Yük. Mühendisi Elektrik Mühendisleri Odası Ankara Şubesi

RADYASYON ve RADYASYONDAN KORUNMA. Cansu Akbay Biyomedikal Yük. Mühendisi Elektrik Mühendisleri Odası Ankara Şubesi RADYASYON ve RADYASYONDAN KORUNMA Cansu Akbay Biyomedikal Yük. Mühendisi Elektrik Mühendisleri Odası Ankara Şubesi Radyasyon: Dalga veya parçacık şeklinde uzayda enerji yayılımı RADYASYON İyonlaştırıcı

Detaylı

RADYASYON GÜVENLİĞİ BARIŞ ÜNLÜ BİYOMEDİKAL MÜHENDİSİ

RADYASYON GÜVENLİĞİ BARIŞ ÜNLÜ BİYOMEDİKAL MÜHENDİSİ RADYASYON GÜVENLİĞİ BARIŞ ÜNLÜ BİYOMEDİKAL MÜHENDİSİ Radyasyon Nedir? Radyasyon veya ışınım, elektromanyetik dalgalar veya parçacıklar biçiminde ki enerji yayımı ya da aktarımıdır.radyoaktif maddelerin

Detaylı

RADYASYON VE RADYASYONDAN KORUNMA

RADYASYON VE RADYASYONDAN KORUNMA RADYASYON VE RADYASYONDAN KORUNMA Mehmet YÜKSEL Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fizik Anabilim Dalı MADDENİN YAPISI (ATOM) Çekirdek Elektronlar RADYASYON NEDİR? Radyasyon; iç dönüşüm geçiren

Detaylı

9- RADYASYONUN ETKİ MEKANİZMALARI 9.1- RADYASYONUN İNDİREKT (DOLAYLI) ETKİSİ

9- RADYASYONUN ETKİ MEKANİZMALARI 9.1- RADYASYONUN İNDİREKT (DOLAYLI) ETKİSİ 9- RADYASYONUN ETKİ MEKANİZMALARI 9.1- RADYASYONUN İNDİREKT (DOLAYLI) ETKİSİ Radyasyonun indirekt etkisi iyonlaştırdığı su moleküllerinin oluşturdukları serbest radikaller aracılığıyla olmaktadır. Çünkü

Detaylı

Morötesi ışınlar (ultraviole ışınlar); güneş ışını içerisinde bulunduğu gibi yapay olarak da meydana getirilir ve x-ışınlarına göre dalga boyları

Morötesi ışınlar (ultraviole ışınlar); güneş ışını içerisinde bulunduğu gibi yapay olarak da meydana getirilir ve x-ışınlarına göre dalga boyları RADYASYON 1.Radyasyonun tanımı, türleri, kaynakları: Radyasyon Latince bir kelime olup dilimizde ışıma olarak kullanılır. Atomlardan, Güneş ten ve diğer yıldızlardan yayılan enerjiye, radyasyon enerji

Detaylı

Türkiye de Kişisel Dozimetri Hizmeti

Türkiye de Kişisel Dozimetri Hizmeti 1. ULUSAL RADYASYONDAN KORUNMA KONGRESİ 19-21 Kasım 2015 Türkiye de Kişisel Dozimetri Hizmeti Dr. Çiğdem YILDIZ Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Sarayköy Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi Sağlık Fiziği Bölümü

Detaylı

Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu. Test 1 in Çözümleri

Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu. Test 1 in Çözümleri 7 Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu 225 Test 1 in Çözümleri 1. Elektrikçe yüksüz parçacıklar olan fotonların kütleleri yoktur. Işık hızıyla hareket ettikleri için atom içerisinde bulunamazlar. Fotonlar

Detaylı

Fisyon,Füzyon, Nükleer Güç Santralleri ve Radyasyon. Prof. Dr. Niyazi MERİÇ A.Ü. Nükleer Bilimler Enstitüsü

Fisyon,Füzyon, Nükleer Güç Santralleri ve Radyasyon. Prof. Dr. Niyazi MERİÇ A.Ü. Nükleer Bilimler Enstitüsü Fisyon,Füzyon, Nükleer Güç Santralleri ve Radyasyon Prof. Dr. Niyazi MERİÇ A.Ü. Nükleer Bilimler Enstitüsü Fisyon Otto Hahn ve Fritz Strassmann 1939 yılında 235 U i bir n ile bombardıman edilmesiyle ilk

Detaylı

RADYASYON VE SAĞLIK A.HİKMET ERİŞ TIBBİ RADYOFİZİK UZM. BEZMİALEM VAKIF ÜNİV.TIP FAK.

RADYASYON VE SAĞLIK A.HİKMET ERİŞ TIBBİ RADYOFİZİK UZM. BEZMİALEM VAKIF ÜNİV.TIP FAK. RADYASYON VE SAĞLIK A.HİKMET ERİŞ TIBBİ RADYOFİZİK UZM. BEZMİALEM VAKIF ÜNİV.TIP FAK. RADYASYON ÇALIŞANLARI VE BİLİNMESİ GEREKENLER RADYASYON TANIMI: DALGA VE TANECİK ÖZELLİKTE UZAYDA DOLAŞAN ENERJİ PAKETİ.

Detaylı

İŞYERLERİNDE İYONLAŞTIRICI RADYASYONDAN KORUNMA

İŞYERLERİNDE İYONLAŞTIRICI RADYASYONDAN KORUNMA İŞYERLERİNDE İYONLAŞTIRICI RADYASYONDAN KORUNMA Dr. Sibel TÜRKEŞ YILMAZ Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Radyasyon Sağlığı ve Güvenliği Dairesi sibel.turkes@taek.gov.tr İçerik Türkiye Atom Enerjisi Kurumu

Detaylı

İYONLAŞTIRICI RADYASYON BULUNAN İŞYERLERİNDE RİSK DEĞERLENDİRMESİ

İYONLAŞTIRICI RADYASYON BULUNAN İŞYERLERİNDE RİSK DEĞERLENDİRMESİ İYONLAŞTIRICI RADYASYON BULUNAN İŞYERLERİNDE RİSK DEĞERLENDİRMESİ Dr. Sibel TÜRKEŞ YILMAZ İçerik Türkiye de Radyasyon Kaynakları Radyasyona Maruz Kalma Çeşitleri Temel Güvenlik Standartları Doz Sınırları

Detaylı

Prof. Dr. Niyazi MERİÇ

Prof. Dr. Niyazi MERİÇ Prof. Dr. Niyazi MERİÇ Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü meric@ankara.edu.tr Proton (pozitiv yük) Nötron (yüksüz) Elektron (negativ yük) Prof. Dr. Niyazi MERİÇ 2 Prof. Dr. Niyazi MERİÇ ÇEKİRDEKTE

Detaylı

RADYASYONDAN KORUNMA. Radyofizik Uzm.YÜCEL SAĞLAM VKV Amerikan Hastanesi

RADYASYONDAN KORUNMA. Radyofizik Uzm.YÜCEL SAĞLAM VKV Amerikan Hastanesi 1 RADYASYONDAN KORUNMA Radyofizik Uzm.YÜCEL SAĞLAM VKV Amerikan Hastanesi 2 Sunum İçeriği Radyasyon birimleri Radyasyonun biyolojik etkileri Radyasyondan Korunmada Prensipleri Doz sınırlamaları Radyoterapide

Detaylı

ÇEKİRDEK KİMYASI. Kimya Ders Notu

ÇEKİRDEK KİMYASI. Kimya Ders Notu ÇEKİRDEK KİMYASI Kimya Ders Notu ÇEKİRDEK KİMYASI Atomaltı Tanecikler Atomaltı parçacıklar bağımsız olarak ömürleri çok kısa olduğu için normal şartlar altında gözlemlenemezler. Bu amaçla oluşturulan parçacık

Detaylı

İçerik. İçerik. Radyasyon. Radyasyon güvenliği ve radyasyondan korunma yöntemleri

İçerik. İçerik. Radyasyon. Radyasyon güvenliği ve radyasyondan korunma yöntemleri İçerik Radyasyon güvenliği ve radyasyondan korunma yöntemleri Dr. Zeynep Yazıcı Uludağ Üniversitesi, Radyoloji AD Radyasyon ve iyonlaştırıcı radyasyon nedir? İyonlaştırıcı radyasyonun biyolojik İyonlaştırıcı

Detaylı

Nükleer Tekniklerin Endüstriyel Uygulamalarında Radyasyondan Korunma. Prof.Dr.Ali Nezihi BİLGE İstanbul Bilgi Üniversitesi

Nükleer Tekniklerin Endüstriyel Uygulamalarında Radyasyondan Korunma. Prof.Dr.Ali Nezihi BİLGE İstanbul Bilgi Üniversitesi Nükleer Tekniklerin Endüstriyel Uygulamalarında Radyasyondan Korunma Prof.Dr.Ali Nezihi BİLGE İstanbul Bilgi Üniversitesi Endüstride Nükleer Teknikler Radyoaktif izleyiciler Radyasyonla Ölçüm Cihazları

Detaylı

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İŞ HİJYENİ-4 PROF. DR. SARPER ERDOĞAN İş Hijyeni-4 Işınlar İyonizan olmayan ışınlar İyonizan ışınlar Eşik değerler 1 Işınlar

Detaylı

Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti

Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve Güvenliği için Eğitim Seti Endüstriyel Uygulamalar Radyasyon endüstriyel alanda oldukça yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Örneğin, X ve gama ışınlarından

Detaylı

Nükleer Spektroskopi Arş. Gör. Muhammed Fatih KULUÖZTÜRK fatih.fizik@gmail.com

Nükleer Spektroskopi Arş. Gör. Muhammed Fatih KULUÖZTÜRK fatih.fizik@gmail.com BİTLİS EREN ÜNİVERSİTESİ FİZİK BÖLÜMÜ BÖLÜM SEMİNERLERİ 26.03.2014 Nükleer Spektroskopi Arş. Gör. Muhammed Fatih KULUÖZTÜRK fatih.fizik@gmail.com NÜKLEER SPEKTROSKOPİ Radyasyon ve Radyoaktivite Radyasyon

Detaylı

Radyoaktivitenin Canlılar Üzerindeki Etkisi

Radyoaktivitenin Canlılar Üzerindeki Etkisi Radyoaktivitenin Canlılar Üzerindeki Etkisi Atom: Elementin tüm özelliklerini gösteren en küçük yapı taşıdır. Yunanlı filozofların, tüm maddelerin bölünmeyen yapıtaşları ndan oluştuğunu ilk olarak öne

Detaylı

ATOM ve İZOTOPlar RADYOAKTİVİTE ve RADYASYON. Prof. Dr. Arif Altıntaş

ATOM ve İZOTOPlar RADYOAKTİVİTE ve RADYASYON. Prof. Dr. Arif Altıntaş ATOM ve İZOTOPlar RADYOAKTİVİTE ve RADYASYON Prof. Dr. Arif Altıntaş Atom nedir? Atomlar tüm maddeler için yapıyı oluşturan çok küçük partiküllerdir. Atom; bir elementin kimyasal özelliklerini gösteren

Detaylı

RÖNTGEN FİZİĞİ 6. X-Işınlarının madde ile etkileşimi. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak

RÖNTGEN FİZİĞİ 6. X-Işınlarının madde ile etkileşimi. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak RÖNTGEN FİZİĞİ 6 X-Işınlarının madde ile etkileşimi Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak X-IŞINI MADDE ETKİLEŞİMİ Elektromanyetik enerjiler kendi dalga boylarına yakın maddelerle etkileşime

Detaylı

ATOM ve İZOTOPLAR. Prof. Dr. Arif Altıntaş.

ATOM ve İZOTOPLAR. Prof. Dr. Arif Altıntaş. ATOM ve İZOTOPLAR RADYOAKTİVİTE TE ve RADYASYON Prof. Dr. Arif Altıntaş altintas@veterinary.ankara.edu.tr Atom nedir? Atomlar tüm maddeler için yapıyı oluşturan çok küçük partiküllerdir. Atom; bir elementin

Detaylı

RADYASYON FİZİĞİ 1. Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu

RADYASYON FİZİĞİ 1. Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu RADYASYON FİZİĞİ 1 Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu Herbirimiz kısa bir süre yaşarız ve bu kısa süre içerisinde tüm evrenin ancak çok küçük bir bölümünü keşfedebiliriz Evrenle ilgili olarak en anlaşılamayan

Detaylı

İYON ODALARI VE DOZİMETRE KALİBRASYONLARI

İYON ODALARI VE DOZİMETRE KALİBRASYONLARI İYON ODALARI VE DOZİMETRE KALİBRASYONLARI Dr. Doğan YAŞAR TAEK,ÇNAEM Radyasyon Metrolojisi Birimi dogan.yasar@taek.gov.tr İçerik 2 Tedavi amaçlı dozimetreler Korunma amaçlı dozimetreler - doz hızı ölçerler

Detaylı

ÇALIŞTAY İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE RADYASYONDAN KORUNMANIN YERİ VE ÖNEMİ. Prof. Dr. Doğan Bor

ÇALIŞTAY İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE RADYASYONDAN KORUNMANIN YERİ VE ÖNEMİ. Prof. Dr. Doğan Bor ÇALIŞTAY İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNDE RADYASYONDAN KORUNMANIN YERİ VE ÖNEMİ 11, Ekim, 2014 Antalya Radyasyondan Korunma Uzmanlığı Eğitim programları ve Uygulamaları Prof. Dr. Doğan Bor RADYASYON Yaşamın

Detaylı

İŞYERLERİNDE İYONLAŞTIRICI RADYASYONDAN KORUNMA

İŞYERLERİNDE İYONLAŞTIRICI RADYASYONDAN KORUNMA İŞYERLERİNDE İYONLAŞTIRICI RADYASYONDAN KORUNMA Dr. Sibel TÜRKEŞ YILMAZ Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Radyasyon Sağlığı ve Güvenliği Dairesi sibel.turkes@taek.gov.tr İçerik Türkiye Atom Enerjisi Kurumu

Detaylı

Bölüm 4 Nükleer Fiziğin Uygulamaları. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU

Bölüm 4 Nükleer Fiziğin Uygulamaları. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU Bölüm 4 Nükleer Fiziğin Uygulamaları Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU İÇİNDEKİLER Maddede Radyasyon Tahribatı Radyasyon Birimleri Radyasyonun Zararları Maddede Radyasyon Tahribatı Madde tarafından absorbe

Detaylı

Radyoaktif elementin tek başına bulunması, bileşik içinde bulunması, katı, sıvı, gaz, iyon halinde bulunması radyoaktif özelliğini etkilemez.

Radyoaktif elementin tek başına bulunması, bileşik içinde bulunması, katı, sıvı, gaz, iyon halinde bulunması radyoaktif özelliğini etkilemez. RADYOAKTİFLİK Kendiliğinden ışıma yapabilen maddelere radyoaktif maddeler denir. Radyoaktiflik çekirdek yapısıyla ilişkilidir. Radyoaktif bir atom hangi bileşiğin yapısına girerse o bileşiği radyoaktif

Detaylı

MANYETİK REZONANS TEMEL PRENSİPLERİ

MANYETİK REZONANS TEMEL PRENSİPLERİ MANYETİK REZONANS TEMEL PRENSİPLERİ Dr. Ragıp Özkan Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji ABD REZONANS Sinyal intensitesini belirleyen faktörler Proton yoğunluğu TR T1 TE T2

Detaylı

Radyasyondan Korunma Prensipleri ve Yönetmelikler Dr. Emin GÜNGÖR

Radyasyondan Korunma Prensipleri ve Yönetmelikler Dr. Emin GÜNGÖR Radyasyondan Korunma Prensipleri ve Yönetmelikler Dr. Emin GÜNGÖR İçerik Radyasyon Nedir? Radyasyonun Biyolojik Etkileri Radyasyondan Korunma Yapay kaynaklardan toplum ışınlanmaları Radyasyon etkilerinin

Detaylı

Temel Radyoterapi ye Giriş. F.Ü. SHMYO Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Selami SERHATLIOĞLU

Temel Radyoterapi ye Giriş. F.Ü. SHMYO Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Selami SERHATLIOĞLU Temel Radyoterapi ye Giriş F.Ü. SHMYO - 2014 Tıbbi Görüntüleme Teknikleri Selami SERHATLIOĞLU Radyoterapi Nedir? Radyoterapi, radyasyonla tedavi demektir. Radyasyon dalga, parçacık veya foton olarak adlandırılan

Detaylı

Lineer Enerji Transferi (LET) ve Rölatif Biyolojik Etkinin (RBE) Radyobiyolojik Önemi

Lineer Enerji Transferi (LET) ve Rölatif Biyolojik Etkinin (RBE) Radyobiyolojik Önemi Lineer Enerji Transferi (LET) ve Rölatif Biyolojik Etkinin (RBE) Radyobiyolojik Önemi Klinik Radyobiyoloji Kursu 19-20 Şubat 2010 Dr. Serra Kamer serra.kamer@ege.edu.tr Radyosensitiviteyi Etkileyen Fiziksel

Detaylı

İYONLAŞTIRICI RADYASYON BULUNAN İŞYERLERİNDE İŞ HİJYENİ

İYONLAŞTIRICI RADYASYON BULUNAN İŞYERLERİNDE İŞ HİJYENİ İYONLAŞTIRICI RADYASYON BULUNAN İŞYERLERİNDE İŞ HİJYENİ Dr. Sibel TÜRKEŞ YILMAZ Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Radyasyon Sağlığı ve Güvenliği Dairesi Tel: +90 312 295 88 09 Fax: +90 295 89 56 İçerik Ayrıntılı

Detaylı

RADYASYON FİZİĞİ 5. Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu

RADYASYON FİZİĞİ 5. Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu RADYASYON FİZİĞİ 5 Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu X ışını atenuasyonu X ışını, madde içerisinden geçerken başlıca fotoelektrik absorbsiyon ve compton saçılma ile şiddetini kaybeder Işın demetinin absorbsiyonu

Detaylı

Bölüm 1 Maddenin Yapısı ve Radyasyon. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU

Bölüm 1 Maddenin Yapısı ve Radyasyon. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU Bölüm 1 Maddenin Yapısı ve Radyasyon Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU İÇİNDEKİLER X-ışınlarının elde edilmesi X-ışınlarının Soğrulma Mekanizması X-ışınlarının özellikleri X-ışını cihazlarının parametreleri

Detaylı

X IŞINLARININ NİTELİĞİ VE MİKTARI

X IŞINLARININ NİTELİĞİ VE MİKTARI X IŞINLARININ NİTELİĞİ VE MİKTARI X IŞINI MİKTARINI ETKİLEYENLER X-ışınlarının miktarı Röntgen (R) ya da miliröntgen (mr) birimleri ile ölçülmektedir. Bu birimlerle ifade edilen değerler ışın yoğunluğu

Detaylı

Prof. Dr. Niyazi MERİÇ Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü

Prof. Dr. Niyazi MERİÇ Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü 101537 RADYASYON FİZİĞİ Prof. Dr. Niyazi MERİÇ Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü TEMEL KAVRAMLAR Radyasyon, Elektromanyetik Dalga, Uyarılma ve İyonlaşma, peryodik cetvel radyoaktif bozunum

Detaylı

Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel kavramlar Atomsal yapı

Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN. Temel kavramlar Atomsal yapı Malzeme Bilgisi Prof. Dr. Akgün ALSARAN Temel kavramlar Atomsal yapı İçerik Temel kavramlar Atom modeli Elektron düzeni Periyodik sistem 2 Temel kavramlar Bütün maddeler kimyasal elementlerden oluşur.

Detaylı

İşyeri ortamlarında, çalışanların sağlığını. ve güvenliğini korumak amacıyla yapılan bilimsel çalışmaların tümü diye tanımlanabilir.

İşyeri ortamlarında, çalışanların sağlığını. ve güvenliğini korumak amacıyla yapılan bilimsel çalışmaların tümü diye tanımlanabilir. İş Sağlığı ve Güvenliği İşyeri ortamlarında, çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak amacıyla yapılan bilimsel çalışmaların tümü diye tanımlanabilir. Çalışanların sağlığı ve güvenliğin bozulması

Detaylı

Radyasyona Bağlı Hücre Zedelenmesi. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015

Radyasyona Bağlı Hücre Zedelenmesi. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015 Radyasyona Bağlı Hücre Zedelenmesi Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015 Radyasyon nedir? «Yüksek hızlı partiküller ya da dalgalar şeklinde yayılan enerji» Radyasyon kaynakları 1- Doğal kaynaklar 2- Yapay kaynaklar

Detaylı

Bölüm 5. Tıbbi Görüntüleme Yöntemlerinin Temel İlkeleri. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU

Bölüm 5. Tıbbi Görüntüleme Yöntemlerinin Temel İlkeleri. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU Bölüm 5 Tıbbi Görüntüleme Yöntemlerinin Temel İlkeleri Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU İÇİNDEKİLER X-ışınları Görüntüleme Teknikleri Bilgisayarlı Tomografi (BT) Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRI) Nükleer

Detaylı

Radyasyondan Korunma. Radyofizik Uzm.Dr.Öznur Şenkesen

Radyasyondan Korunma. Radyofizik Uzm.Dr.Öznur Şenkesen Radyasyondan Korunma Radyofizik Uzm.Dr.Öznur Şenkesen Acıbadem Kozyatağı Hastanesi İçerik Radyasyonun biyolojik etkileri Radyasyon dozu birimleri Radyasyondan korunmada temel prensipler ve doz sınırlamaları

Detaylı

KİM-117 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü

KİM-117 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü KİM-117 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler ve örnek çözümleri derste verilecektir. BÖLÜM 5 ATOM ÇEKİRDEĞİNİN

Detaylı

BAKIR ATOMUNDA K,L,M ZARFLARI

BAKIR ATOMUNDA K,L,M ZARFLARI HER ATOMUN YÖRÜNGE ZARFLARINDA (K,L,M,..) BULUNABİLECEK MAKSİMUM ELEKTRON SAYISI 2n 2 FORMÜLÜ İLE BULUNABİLİR. SON YÖRÜNGE ZARFINDA EN ÇOK 8 ELEKTRON BULUNUR. Helyum atomu BAKIR ATOMUNDA K,L,M ZARFLARI

Detaylı

FİZ314 Fizikte Güncel Konular

FİZ314 Fizikte Güncel Konular FİZ34 Fizikte Güncel Konular 205-206 Bahar Yarıyılı Bölüm-7 23.05.206 Ankara A. OZANSOY 23.05.206 A.Ozansoy, 206 Bölüm 7: Nükleer Reaksiyonlar ve Uygulamalar.Nötron İçeren Etkileşmeler 2.Nükleer Fisyon

Detaylı

NÖTRON RADYASYONU ZIRHLAMA MALZEMESİ OLARAK POLYESTER MATRİSLİ VERMİKÜLİT TAKVİYELİ NUMUNE HAZIRLANMASI VE ZIRHLAMA KABİLİYETİNİN ARAŞTIRILMASI

NÖTRON RADYASYONU ZIRHLAMA MALZEMESİ OLARAK POLYESTER MATRİSLİ VERMİKÜLİT TAKVİYELİ NUMUNE HAZIRLANMASI VE ZIRHLAMA KABİLİYETİNİN ARAŞTIRILMASI NÖTRON RADYASYONU ZIRHLAMA MALZEMESİ OLARAK POLYESTER MATRİSLİ VERMİKÜLİT TAKVİYELİ NUMUNE HAZIRLANMASI VE ZIRHLAMA KABİLİYETİNİN ARAŞTIRILMASI Selim AYDIN-Tuncay TUNA TAEK SANAEM-ÇNAEM 2017 ÇALIŞMANIN

Detaylı

Hayat Kurtaran Radyasyon

Hayat Kurtaran Radyasyon Hayat Kurtaran Radyasyon GÜNLÜK HAYAT KONUSU: Kanser tedavisinde kullanılan radyoterapi KĐMYA ĐLE ĐLĐŞKĐSĐ: Radyoterapi bazı maddelerin radyoaktif özellikleri dolayısıyla ışımalar yapması esasına dayanan

Detaylı

NÜKLEER FİSYON Doç. Dr. Turan OLĞAR

NÜKLEER FİSYON Doç. Dr. Turan OLĞAR Doç. Dr. Turan OLĞAR Ankara Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü Birçok çekirdek nötron yakalama ile β - yayınlayarak bozunuma uğrar. Bu bozunum sonucu nötron protona dönüşür

Detaylı

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ "RADYASYON GÜVENLİĞİ ÜST KURULU KURULUŞ VE ÇALIŞMA ESASLARI YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Yasal Dayanak ve Tanımlar

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ RADYASYON GÜVENLİĞİ ÜST KURULU KURULUŞ VE ÇALIŞMA ESASLARI YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Yasal Dayanak ve Tanımlar SELÇUK ÜNİVERSİTESİ "RADYASYON GÜVENLİĞİ ÜST KURULU KURULUŞ VE ÇALIŞMA ESASLARI YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Yasal Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1- Bu yönerge, Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi

Detaylı

Geçen Süre/Yarı ömür. İlk madde miktarı. Kalan madde miktarı

Geçen Süre/Yarı ömür. İlk madde miktarı. Kalan madde miktarı 27.10.2017 1 27.10.2017 2 27.10.2017 3 Geçen Süre/Yarı ömür Kalan madde miktarı İlk madde miktarı 27.10.2017 4 Soru 1: Yarı ömrü 18 gün olan radyoaktif bir elementin, 72 gün sonunda % kaçı bozunmadan kalır?

Detaylı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ölçme Değerlendirme ve Açıköğretim Kurumları Daire Başkanlığı

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ölçme Değerlendirme ve Açıköğretim Kurumları Daire Başkanlığı T.C. MİLLÎ EĞİTİM BKNLIĞI EĞİTİM TEKNOLOJİLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ölçme Değerlendirme ve çıköğretim Kurumları Daire Başkanlığı KİTPÇIK TÜRÜ T.C. SĞLIK BKNLIĞI PERSONELİNİN UNVN DEĞİŞİKLİĞİ SINVI 12. GRUP:

Detaylı

Kişisel dozimetre nedir?

Kişisel dozimetre nedir? TEKNİKERLERE YÖNELİK BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ SİSTEMLERİNDE RADYASYONDAN KORUNMA VE PERFORMANS TESTLERİ BİLGİLENDİRME SEMİNERLERİ 24-25 Ocak 2014 KİŞİSEL DOZİMETRİ SİSTEMİ VE DOZİMETRE KULLANIMI Erinç REYHANİOĞLU

Detaylı

BĠR BETA KAYNAĞININ LÜMĠNESANS ÖLÇÜMLERĠ ĠÇĠN KALĠBRASYONU

BĠR BETA KAYNAĞININ LÜMĠNESANS ÖLÇÜMLERĠ ĠÇĠN KALĠBRASYONU BĠR BETA KAYNAĞININ LÜMĠNESANS ÖLÇÜMLERĠ ĠÇĠN KALĠBRASYONU Ş. KAYA, K. DURUER, B. KOZANLILAR, H.Y. GÖKSU Ankara Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü, Ankara, Türkiye sule.kaya@ankara.edu.tr LÜMİDOZ

Detaylı

RADYASYON ALANLARINDA RADYASYON GÜVENLİĞİ VE İŞ GÜVENLİĞİ

RADYASYON ALANLARINDA RADYASYON GÜVENLİĞİ VE İŞ GÜVENLİĞİ RADYASYON ALANLARINDA RADYASYON GÜVENLİĞİ VE İŞ GÜVENLİĞİ İYONİZE RADYASYON ALANINDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ Fizikçi Okan ŞAR A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı Radyasyon Güvenliği Uzmanı İSG DE BAZI TANIMLAR VE

Detaylı

ISTAKOZ KABUĞUNDAKİ KİTİN SAYESİNDE RADYASYONDAN KORUNUYORUM

ISTAKOZ KABUĞUNDAKİ KİTİN SAYESİNDE RADYASYONDAN KORUNUYORUM ISTAKOZ KABUĞUNDAKİ KİTİN SAYESİNDE RADYASYONDAN KORUNUYORUM HAZIRLAYAN ÖĞRENCİLER 7-E Janset GÜNEY Su Hazal ÇALLI DANIŞMAN ÖĞRETMEN Nilüfer DEMİR İZMİR 2014 İÇİNDEKİLER 1.PROJENİN AMACI...2 2. RADYASYON

Detaylı

RADYASYON ETKİLERİ ve KORUNMA. Doç. Dr. M. Esin OCAKTAN

RADYASYON ETKİLERİ ve KORUNMA. Doç. Dr. M. Esin OCAKTAN RADYASYON ETKİLERİ ve KORUNMA Doç. Dr. M. Esin OCAKTAN 1 Amaç Radyasyonun tanımı, tarihçesi, kaynakları, birimleri, türleri, sağlık üzerine etkileri, korunma yöntemleri hakkında bilgi ve tutum kazandırmak.

Detaylı

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ LİSANS. SAĞLIK FİZİKÇİSİ UNVAN DEĞİŞİKLİK SINAVI 10 TEMMUZ 2015 Cuma, Saat: 10:00 GENEL AÇIKLAMA

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ LİSANS. SAĞLIK FİZİKÇİSİ UNVAN DEĞİŞİKLİK SINAVI 10 TEMMUZ 2015 Cuma, Saat: 10:00 GENEL AÇIKLAMA ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ LİSANS SAĞLIK FİZİKÇİSİ UNVAN DEĞİŞİKLİK SINAVI 10 TEMMUZ 2015 Cuma, Saat: 10:00 ADI SOYADI T.C.KİMLİK NO SALON NO SIRA NO :.. :. :. :. 1. Bu soru kitapçığında aşağıdaki testler yer

Detaylı

Radyoterapide Zırhlama Hesapları (NCRP 151) Medikal Fizik Uzmanı Güngör ARSLAN

Radyoterapide Zırhlama Hesapları (NCRP 151) Medikal Fizik Uzmanı Güngör ARSLAN Radyoterapide Zırhlama Hesapları (NCRP 151) Medikal Fizik Uzmanı Güngör ARSLAN Radyasyon Kaynakları Birincil Radyasyon ; Cihaz kolimatörleri ile yönlendirilen ve tedavi amacıyla kullanılan radyasyasyon

Detaylı

Radyasyon Uygulamalarının Fizik Mühendisliği ve Eğitiminden Beklentileri. Dr. Abdullah ZARARSIZ Fizik Mühendisleri Odası

Radyasyon Uygulamalarının Fizik Mühendisliği ve Eğitiminden Beklentileri. Dr. Abdullah ZARARSIZ Fizik Mühendisleri Odası Radyasyon Uygulamalarının Fizik Mühendisliği ve Eğitiminden Beklentileri Dr. Abdullah ZARARSIZ Fizik Mühendisleri Odası İÇERİK - İYONLAŞTIRICI RADYASYON Endüstriyel Uygulamalar Medikal Uygulamalar Diğer

Detaylı

BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Güz Dönemi (2. Dönem) Hizmet İçi Eğitim Programı

BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Güz Dönemi (2. Dönem) Hizmet İçi Eğitim Programı BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ 2017 Güz Dönemi (2. Dönem) Hizmet İçi Eğitim Programı RADYASYON GÜVENLİĞİ Hazırlayan: Ufuk CENGİZ ( Radyoloji Teknikeri ) Hastanemizde Kullanılan

Detaylı

T. C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ FİZİK EĞİTİMİ A. B. D. PROJE ÖDEVİ

T. C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ FİZİK EĞİTİMİ A. B. D. PROJE ÖDEVİ T. C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ GAZİ EĞİTİM FAKÜLTESİ FİZİK EĞİTİMİ A. B. D. PROJE ÖDEVİ ÖĞRETİMİ PLANLAMA VE DEĞERLENDİRME Dr. Yücel KAYABAŞI ÖLÇME ARACI Hazırlayan : Hasan Şahin KIZILCIK 98050029457 Konu : Çekirdek

Detaylı

RADYASYON FİZİĞİ 4. Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu

RADYASYON FİZİĞİ 4. Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu RADYASYON FİZİĞİ 4 Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu Filtrasyon X ışın demeti içerisinde farklı enerjili fotonlar bulunur (farklı dalga boylu ışınlar heterojen ışın demetini ifade eder) Sadece, anatomik yapılardan

Detaylı

ATOMUN YAPISI ATOMUN ÖZELLİKLERİ

ATOMUN YAPISI ATOMUN ÖZELLİKLERİ ATOM Elementlerin özelliğini taşıyan, en küçük yapı taşına, atom diyoruz. veya, fiziksel ve kimyasal yöntemlerle daha basit birimlerine ayrıştırılamayan, maddenin en küçük birimine atom denir. Helyum un

Detaylı

Radyasyondan Korunmanın Temel Kriterleri. Temel Radyasyondan Korunma Kursu 21 Kasım 2015-Ankara

Radyasyondan Korunmanın Temel Kriterleri. Temel Radyasyondan Korunma Kursu 21 Kasım 2015-Ankara Radyasyondan Korunmanın Temel Kriterleri Temel Radyasyondan Korunma Kursu 21 Kasım 2015-Ankara Radyasyondan korunma çalışanların, halkın ve çevrenin radyasyonun zararlı etkilerinden korunmasıdır. Radyasyondan

Detaylı

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Ayşe Gülbin ÖZGER CEYHAN, YUMURTALIK VE POZANTI BÖLGELERİNİN DOĞAL RADYOAKTİVİTE DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ FİZİK ANABİLİM DALI ADANA, 2005

Detaylı

RÖNTGEN FİZİĞİ X-Işını oluşumu. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak

RÖNTGEN FİZİĞİ X-Işını oluşumu. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak RÖNTGEN FİZİĞİ X-Işını oluşumu Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak X-IŞINI OLUŞUMU Hızlandırılmış elektronların anotla etkileşimi ATOMUN YAPISI VE PARÇACIKLARI Bir elementi temsil eden en küçük

Detaylı

Radyoaktivite - Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu

Radyoaktivite - Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu 40 Radyoaktivite - Büyük Patlama ve Evrenin Olşm 1 Test 1 in Çözümleri 1. Elektrikçe yüksüz parçacıklar olan fotonların kütleleri yoktr. Işık hızıyla hareket ettikleri için atom içerisinde blnamazlar.

Detaylı

Radyasyon Yaralılarının Tıbbi Yönetimi

Radyasyon Yaralılarının Tıbbi Yönetimi Radyasyon Yaralılarının Tıbbi Yönetimi İyonize Radyasyonun Tipleri Radyasyon Kaynağı Alfa Partikülü Kağıt Beta Partikülü Plastik, Deri Gamma Işını Kurşun veya beton 2 / 19 Radyoaktif Materyal ÖLÇÜM FİZİKİ

Detaylı

tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yönetmelik ile

tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yönetmelik ile 5.7.2012 tarih ve 28344 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Yönetmelik ile YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞTIR. Sağlık Bakanlığından: KAMU SAĞLIK HİZMETLERİNDE İYONLAŞTIRICI RADYASYON KAYNAKLARI İLE ÇALIŞAN PERSONELİN

Detaylı

Dr. Fiz. Nezahat OLACAK

Dr. Fiz. Nezahat OLACAK Dr. Fiz. Nezahat OLACAK E.Ü. Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi AD. İZMİR Sağlık fiziği yüksek programımızda sadece radyoterapide uzman sağlık fizikçisi (Uzman Radyoterapi Fizikçisi) yetiştirilmektedir.

Detaylı

RÖNTGEN FİZİĞİ 5 X-ışınlarının özellikleri, kalitesi ve kantitesi. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak

RÖNTGEN FİZİĞİ 5 X-ışınlarının özellikleri, kalitesi ve kantitesi. Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak RÖNTGEN FİZİĞİ 5 X-ışınlarının özellikleri, kalitesi ve kantitesi Doç. Dr. Zafer KOÇ Başkent Üniversitesi Tıp Fak X-ışınlarının özellikleri, kalitesi ve kantitesi X-ışınları cam veya metal kılıfın penceresinden

Detaylı

ATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0

ATOMİK YAPI. Elektron Yükü=-1,60x10-19 C Proton Yükü=+1,60x10-19 C Nötron Yükü=0 ATOMİK YAPI Atom, birkaç türü birleştiğinde çeşitli molekülleri, bir tek türü ise bir kimyasal öğeyi oluşturan parçacıktır. Atom, elementlerin özelliklerini taşıyan en küçük yapı birimi olup çekirdekteki

Detaylı

ÜNİTE 13. Radyoaktivite. Amaçlar. İçindekiler. Öneriler

ÜNİTE 13. Radyoaktivite. Amaçlar. İçindekiler. Öneriler ÜNİTE 13 Radyoaktivite Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra, Radyoaktivite, Çekirdek kararlılığı, Radyasyon ve etkileri, İyonlaştırıcı radyasyon etkileri, Radyasyon ölçü ve birimleri hakkında bilgi edineceksiniz.

Detaylı

Atomun Yapısı Boşlukta yer kaplayan, hacmi, kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Maddeyi (elementi) oluşturan ve maddenin (elementin)

Atomun Yapısı Boşlukta yer kaplayan, hacmi, kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Maddeyi (elementi) oluşturan ve maddenin (elementin) Atomun Yapısı Boşlukta yer kaplayan, hacmi, kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Maddeyi (elementi) oluşturan ve maddenin (elementin) kendi özelliğini taşıyan en küçük yapı birimine atom

Detaylı

RADYASYON. İşyerlerinde radyasyonun kullanılmasını ve denetlemesini «Türkiye Atom Enerjisi Kurumu» yapar.

RADYASYON. İşyerlerinde radyasyonun kullanılmasını ve denetlemesini «Türkiye Atom Enerjisi Kurumu» yapar. 5 RADYASYON TANIM VE DENETİM Radyasyon Latince bir kelime olup dilimizde ışıma olarak kullanılır. Atomlardan, güneşten ve diğer yıldızlardan yayılan enerjiye radyasyon enerji denir. İşyerlerinde radyasyonun

Detaylı

Radyoaktif Çekirdekler

Radyoaktif Çekirdekler NÜKLEER TIP Tıpta radyoaktif çekirdeklerin kullanılması esasen 1920 lerde önerilmiş ve 1940 larda kullanılmaya başlamıştır. Nükleer tıp görüntülemede temel, hasta vücudunda bir gama aktif bölge oluşturmak

Detaylı

Soru 1 (20) 2 (20) 3 (30) 4 (30) Toplam Puan Radyasyon Fiziği Final Sınavı

Soru 1 (20) 2 (20) 3 (30) 4 (30) Toplam Puan Radyasyon Fiziği Final Sınavı 1 Adı Soyadı: No: 4 Ocak 2018 İmza: Soru 1 (20) 2 (20) 3 (30) 4 (30) Toplam Puan 101537 Radyasyon Fiziği Final Sınavı Soru 1) 0,1 gram tabii rutheryum bir araştırma reaktöründe reaktör çekirdeği yüzeyinde

Detaylı

Radyasyon ve Tipleri

Radyasyon ve Tipleri Radyasyon ve Tipleri RADYASYON İYONLAŞTIRICI RADYASYON PARÇACIK TİPİ Hızlı elektronlar Alfa parçacıkları Beta parçacıkları Dolaylı iyonlaştırıcı Nötron parçacıkları DALGA TİPİ X-Işınları Gama ışınları

Detaylı

3- KİMYASAL ELEMENTLER VE FONKSİYONLARI

3- KİMYASAL ELEMENTLER VE FONKSİYONLARI 3- KİMYASAL ELEMENTLER VE FONKSİYONLARI Doğada 103 elementin olduğu bilinmektedir. Bunlardan 84 metal elementlerdir. Metal elementler toksik olan ve toksik olmayan elementler olarak ikiye ayrılmaktadır.

Detaylı

Epsilon Landauer Hakkında. OSL Nedir? Neden OSL? Kişisel Dozimetre Sistemi Kullanım. Kişisel Dozimetre Değerlendirme ve Doz Raporu.

Epsilon Landauer Hakkında. OSL Nedir? Neden OSL? Kişisel Dozimetre Sistemi Kullanım. Kişisel Dozimetre Değerlendirme ve Doz Raporu. İçindekiler Epsilon Landauer Hakkında 2 OSL Nedir? 5 Neden OSL? 7 Kişisel Dozimetre Sistemi Kullanım 11 Kişisel Dozimetre Değerlendirme ve Doz Raporu 12 OSL Teknolojisi 15 Dozimetre Teknolojilerinin Karşılaştırılması

Detaylı

TÜRK RADYASYON ONKOLOJİSİ DERNEĞİ

TÜRK RADYASYON ONKOLOJİSİ DERNEĞİ TEMEL RADYASYON FİZİĞİ KAVRAMLARI, BİRİMLER Dr.Nural ÖZTÜRK Tıbbi Rad.Fiz.Uz. TÜRK RADYASYON ONKOLOJİSİ DERNEĞİ Radyofizik Kursu 11-12 Haziran 2010 ATOMUN YAPISI ATOM ** Atom; bir elementi meydana getiren

Detaylı

radyasyonlar olmak üzere iki sınıfta toplayabiliriz. İyonlaştırıcı radyasyonlar; kozmik radyasyonlar yada kozmik ışınları (uzaydan gelen X ve gama

radyasyonlar olmak üzere iki sınıfta toplayabiliriz. İyonlaştırıcı radyasyonlar; kozmik radyasyonlar yada kozmik ışınları (uzaydan gelen X ve gama ATOM, RADYOAKTİVİTE, RADYOİZOTOPLAR ve RADYASYON TÜRLERİ Ahmet Cangüzel Taner Fizik Yüksek Mühendisi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu ( acant@taek.gov.tr ) Radyasyon yaşamın gerçeği veya bir parçası kabul

Detaylı

ESM 309-Nükleer Mühendislik

ESM 309-Nükleer Mühendislik Gazi Üniversitesi Teknoloji Fakültesi Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü ESM 309-Nükleer Mühendislik Prof. Dr. H. Mehmet ŞAHİN Ders İçeriği Bölüm 1: Atomik Yapı ve Atomik Yoğunluk Nükleer Mühendislik

Detaylı

27.01.2014. İçerik. Radyasyondan Korunmada RADYASYONDAN KORUNMA SİSTEMİ VE BT ZIRHLAMA

27.01.2014. İçerik. Radyasyondan Korunmada RADYASYONDAN KORUNMA SİSTEMİ VE BT ZIRHLAMA 7.01.01 TEKNİKERLERE YÖNELİK BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ SİSTEMLERİNDE RADYASYONDAN KORUNMA VE PERFORMANS TESTLERİ BİLGİLENDİRME SEMİNERLERİ -5 OCAK 01 RADYASYONDAN KORUNMA SİSTEMİ VE BT ZIRHLAMA Emine BULUR

Detaylı