Bir UTEV Hizmetidir. Levent Emmungil, Elif Akyol Temmuz 2007 Son Güncelleme: Ekim 2007 ISBN:

Transkript

1

2 Bu kitap Ulusal Teknoloji ve Eğitim Derneği ( faaliyetlerine destek olma amacı ile Levent EMMUNGİL ve Elif AKYOL tarafından hazırlanmıştır. Linux gibi özgür yazılımlar başta olmak üzere donanım ve yazılım ürünlerinin etkili ve verimli kullanılması üzerine çalışmalar yapmakta olan yazarlar özellikle eğitim amaçlı teknoloji kullanımı üzerine uzmanlaşmaktadırlar. Kişisel deneyimleri ile teknolojik ürünlerin etkili ve verimli kullanım stratejilerini ülkemiz insanı ile paylaşma ihtiyacı ile bu kitabı hazırlamışlardır. Ulusal Teknoloji ve Eğitim Derneği nin amacı insanlarımızı teknoloji kullanımı konusunda bilinçlendirmek, ülkemizin en önemli ithalat kalemlerinden biri olan teknolojiyi en etkili ve verimli biçimde kullanmalarına yardımcı olmaktır. Atatürk'ün gösterdiği çağdaş medeniyetler seviyesini geçmenin teknolojiyi bilinçsizce tüketmeyle mümkün olmayacağı düşüncesiyle hazırlanan bu kitap teknolojik cihazların ihtiyacınıza uygun olanını seçebilmenize yardımcı olmak amacıyla hazırlanmıştır. Kitabın bilgisayar ile ilgili dersler için de yararlı bir kaynak olacağına inanıyoruz. Kitabın hazırlık sürecinde bize yardımcı olan Yrd.Doç. Dr. Talip CAN hocamıza teşekkür ederiz. Ayrıca derneğimizin isim ve fikir babası Kenan KORKMAZ a (UTEM) şükranlarımızı sunarız. Levent Emmungil, Elif Akyol Temmuz 2007 Son Güncelleme: Ekim 2007 ISBN:

3 İçindekiler GİRİŞ...2 VİDEO KAMERA...4 Nasıl kullanılır?:...11 DİJİTAL FOTOĞRAF MAKİNESİ...12 Nasıl kullanılır?:...18 PROJEKSİYON CİHAZI...19 TELEVİZYON...24 TELEVİZYON KARTI...29 CEP BİLGİSAYARI...33 VoIP (Skype, Msn vb.) TELEFONU...38 YAZICI...42 KASA...49 ANAKART...52 İŞLEMCİ...59 RAM...64 SABİT DİSK...66 EKRAN KARTI...69 MONİTÖR...72 Nasıl kullanılır?:...76 DVD YAZICI...77 ADSL MODEM...80 CEP TELEFONU...87

4 GİRİŞ Teknoloji hayatımızda çok önemli bir yer edindi ve bu yer giderek büyümektedir. Kameralar, televizyonlar, bilgisayarlar artık yaşamımızın vazgeçilmez ürünleri arasında yer almaktadır. Fakat bunları ne kadar tanıyor, ne kadar iyi seçiyor ve ne kadar verimli kullanıyoruz? Bu kitabın amacı teknolojik cihazları seçerken ve kullanırken bunları daha iyi tanıyarak daha verimli kullanabilmenizi sağlamaktır. Bu cihazların araştırma-geliştirme maliyetleri yüksek olduğundan ve çok büyük kısmı ülkemizde üretilmediğinden fiyatları yüksek olmaktadır. Gerekmediği halde satın alınan yüksek özellikte ve yüksek fiyatta ürünler hem kendi ekonominize hem de ülke ekonomisine zarar vermektedir. Elinizdeki kitap herhangi bir markayı veya ürünü önermekten özellikle kaçınmıştır. Kitabın amacı sizi belli bir ürüne yönlendirmek değil daha bilinçli bir şekilde kendi seçiminizi yapabilmenizi sağlamaktır. Teknolojik ürünlerde markadan çok özellikler önemlidir. Bu yüzden mecbur kalınmadıkça markaların isimleri belirtilmeyecektir. Bu kitaptaki bilgilerle ihtiyacınız olan teknolojik ürüne, mümkün olan en düşük ücretle sahip olabileceksiniz. Eğer bir ürünün teknik özelliklerini merak ediyorsanız kitapta ek bilgi yazan bölümler 2

5 okuyabileceğiniz yerlerdir. Sadece ürünü seçerken hangi noktalara dikkat etmeniz gerektiğini merak ediyorsanız bu bölümleri atlayabilirsiniz. Tabi ki bizim önerimiz bu bölümlere de göz atmanızdır. Yazarın önerisi kısımlarında ise yazarın kendi fikrini görebilirsiniz. Bu yazarın kişisel fikri olup doğruluğunun % 100 olmadığını unutmamalısınız. Kişisel deneyimlerle varılmış olan bu sonuçlar kişiden kişiye değişebilmektedir. Önem derecesi: (yıldız) bölümleri ise sizlerin daha kolay karşılaştırma yapabilmeniz için ürünlerin özelliklerinde dikkat etmeniz gereken sırayı belirtmektedir. Ürünler önem derecesi sırasıyla yerleştirilmiş olup; önem derecesindeki yıldız ne kadar fazla ise, seçiminizde belirtilen özelliğe o kadar dikkat etmeniz gerekmektedir. Önem dereceleri ürün özelliklerine göre sadece o ürün için sıralanmıştır. Nasıl kullanılır bölümü ise cihazı kullanırken özellikle dikkat etmeniz gereken noktaları içerir. 3

6 VİDEO KAMERA Yeni video kameralarda dijital video çekimi, video işleme, çekim üzerinde çeşitli etiketleri uygulama gibi özellikler kolaylıkla yapılabilmektedir. Kamera içinde kullanılabilen hafıza kartları sayesinde resim veya kısa video çekerek, hafıza kartındaki verileri farklı ortamlara taşımak kolay bir hale gelmiştir. Piyasada YTL ye kadar kamera bulmak mümkündür. Resim 1 Video Kamera 4

7 Kayıt ortamı (Önem derecesi: ): Kamera alırken Hi8, Dijital8, MiniDV, DVD ve sabit disk gibi çeşitli özellikler görebilirsiniz. Bu özellikler yapılacak kayıtın hangi ortamda olacağını göstermektedir. Hi8 piyasada zorlukla bulabileceğiniz eski tip analog medya üründür. Bunun dışında kalanlar kaydı dijital olarak yaparlar. Dijital8 yerine daha yeni olan ve DVD kalitesinde kayıt yapabilen MiniDV veya DVD formatlarını seçmeniz sizin için kolaylıklar sağlayacaktır. Aralarındaki fark ise, DVD ortamını bilgisayar ve DVD okuyucularında doğrudan kullanabilmenizdir. Fakat DVD ortamındaki kayıtlarda, kamera içinde düzenleme yapmak isterseniz DVD okuyucu veya bilgisayarlarda doğrudan DVD ortamındaki kayıtları kullanamayacağınızı unutmamalısınız. Kayıt yapabileceğiniz süre ise MiniDV kasetlerde 90 dakikaya kadar, tek yüzlü DVD lerde (8cm lik küçük DVD) 60 dakikaya kadardır. Sabit diskli kameralar fiyat yüksekliği ve dönüştürme işlemi ihtiyacı nedeniyle önermediğimiz bir türdür. Fiyatları makul düzeye indiğinde DVD ortamına kayıt yapan kameralar yerine sabit diskli kameralar tercih edilebilir. Fakat verilerin üzerinde işlem yapabilmek ve tüm cihazlarda kullanabilmek için standart formata dönüştürme işlemi gerektiği unutulmamalıdır. 5

8 ek bilgi Dijital8, MiniDV ve DVD ortamları arasındaki temel bir farklılık yoktur. Bunlar kameraya hangi medyayı koyacağınız ile ilgilidir. Mesela DVD ye kayıt yapmanız durumunda bunları DVD oynatıcıda rahatlıkla kullanabilirsiniz. Kasetli ortamlarda ise görüntünüzü bilgisayar ortamına aktarabilmek için USB/Firewire bağlantısı veya görüntü aktarma kartı kullanmanız gerekmektedir. Sadece dijital olmayan Hi8 gibi ortamlara kayıt yaparsanız USB veya Firewire bağlantısı üzerinden aktarım yapamazsınız. Bu aktarım için MPEG kartı veya görüntü aktarım kartına ihtiyaç duyacaksınız. Çözünürlük (Önem derecesi: ): Her karede kaç tane nokta olduğunu gösteren değer çözünürlük değeridir. Çözünürlük değeri görüntünüzün kalitesini belirlemektedir. Fotoğraf makineleri için daha önemli ve yüksek olan çözünürlük değeri video kameralarda ise düşüktür. Çünkü bu değerin yüksekliği görüntü kalitesini artıracak, fakat çekim sürenizi düşürecektir. Daha uzun süreli çekimler yapılabilmesi için bu değer kameralarda çok yüksek olmamaktadır. 800K ( ) piksel çözünürlük 1024x768 bir ekranı tam olarak kaplayacağından bilgisayar ortamında kullanmak için yeterlidir. Daha yüksek çözünürlükler özellikle bilgisayar ortamı için çok anlamlı olmasa da resim de çekebilen bu kameraların resim kalitelerinin yüksek olması açısından kullanılabilir. Piyasada şu 6

9 anda 800K pikselin altında az sayıda model bulunmaktadır. ek bilgi Çözünürlük değerleri sensör tipinin çözünürlük değeridir. CCD ve CMOS olarak iki çeşit olan sensörler ışığın düşüp görüntünün oluştuğu yerdir. Bu sensörlerde ne kadar piksel varsa görüntü o kadar kalitelidir. CCD ve CMOS arasındaki temel fark teknoloji farkıdır. CCD daha gelişmiş bir dijital teknoloji olup daha masraflıdır. CMOS yüksek kaliteli değildir, fakat üretim maliyeti düşüktür. Özellikle dijital fotoğraf makinelerinde kendini hissettiren bu fark kameralarda o kadar önemli değildir. Bu yüzden eşit fiyatlarda CCD tercih edilmelidir. Üzerinde 3CCD yazan modellerin ise içinde 3 adet CCD sensör bulunmakta ve her renk ışık ayrı bir sensör üzerinde görüntü oluşturarak daha yüksek çözünürlükte görüntü elde edilebilmektedir. 7

10 Yakınlaşma (zoom) özelliği (Önem derecesi: ): Yakınlaştırma özelliği optik ve dijital olmak üzere iki çeşittir. Optik yakınlaştırma, mercek ile yapılan gerçek yakınlaştırmadır. Resimde kalite kaybı oluşturmaz. Dijital yakınlaştırma ise yazılımsal yakınlaştırmadır. Kalite kaybı oluşturacağı için pek anlamı yoktur. Cihazların özellikle dijital yakınlaştırma özelliği göz ardı edilebilir. Dikkat edilmesi gereken optik yakınlaştırmadır. Çünkü cihaz nesnelerin resimlerini insan gözünün algıladığından daha uzakta oluşturur. Kendi gördüğümüz boyutta resim oluşturabilmek için optik yakınlaştırma kullanışlı olabilmektedir. Fakat yine de bu özellik, çözünürlük gibi dijital fotoğraf makinelerinde daha önemli olan bir özelliktir. ek bilgi Dijital yakınlaştırmanın diğer adı interpolasyon dur. Bu yazılım ile görüntüyü oluşturan pikseller arasına tahmini piksel değerlerini oluşturarak resmi büyütmek anlamına gelir. Yazılım kullandığı algoritmaya göre ara değerleri tahmin eder. Kısacası ara değeri kesin olarak bilemediğinden, resmin kalitesinde bozulma olur. Mümkün olduğu kadar kullanılması önerilmez. 8

11 Ekran boyutu (Önem derecesi: ): Kamera üzerinde çekim yaparken kullanacağınız veya çektiğiniz görüntüleri izleyebileceğiniz alandır. Inch ölçü birimi ile belirtilir, ('') işareti ile gösterilir ve 1'' 2.54 cm ye eşittir. 2.7 inch bir ekranın köşegen uzunluğu yaklaşık 7 cm dir. Bu ekran ne kadar büyük olursa çekimlerinizi o kadar rahat yapma imkânınız olur. Bunun yanında büyük ekranlar daha çok güç tüketeceğinden pil ömrünü de azaltacaktır. Genişleme yuvası (Önem derecesi: ): Farklı birimlerin kameranız ile iletişimini sağlar. Kamera genişleme yuvası çok önemli değildir. Bunun sebebi, birim maliyetinin kasetlere göre yüksek olmasıdır. Genişleme yuvalarına takılan hafıza kartları genellikle fotoğraf çekimi için kullanılır. Hareketli görüntüler için kullanıldığında hafıza kartlarının kapasiteleri yeterli gelmeyecektir. Hafıza kartları alırken cihazın kabul ettiği kart türünün istediğiniz boyutta olanını alabilirsiniz. Markanın önemi yoktur. Fiyat karşılaştırması yaparak ucuz olanı alabilirsiniz. Bazı markalar hafıza kartlarına ömür boyu garanti vermektedir. Marka tercihi yapmak isterseniz bu markalardan birisini seçmeniz daha uygun olacaktır. 9

12 ek bilgi Hafıza kartları çeşitli türlerde olabilir. Önemli olan cihaz hangi türde kartı kullanabiliyorlarsa o türde kart takmaktır. Secure Dijital (SD), Compact Flash (CF), Multi Media Card (MMC), Memory Stick ve bu kartların çeşitli boyutları bulunmaktadır. Kartlar kullanım açısından pek farklılık göstermemektedir. Yapılması gereken cihazın kabul ettiği kartı almaktır. Kartların markalarının da bir önemi yoktur. Örneğin Sony kameraya Sony Memory Stick kart takılması zorunluluğu yoktur. Sony kameralar da Sandisk Memory Stick kartlar da uyumlu bir şekilde çalışmaktadır. Yazarın önerisi Video kamera için en fazla 900 YTL bütçe ayırmanız yeterlidir. Bu fiyata ihtiyacınıza uygun video kamera modellerini rahatlıkla bulabilirsiniz. Sabit diskli kameralar ile ilgili ayrıntı bilgi verilmemesinin nedeni de bu kameraların fiyatlarının yüksek olmasıdır. Size önerilse bile, daha yüksek fiyatlı ürünlere kullanmayacağınız özellikler nedeniyle fazla para ödeyeceğinizi unutmamalısınız. 10

13 Nasıl kullanılır?: Kameraların ekranları pili çabuk tükettiği için sabit çekimlerde ekranı kapatarak pilin kullanım süresini arttırabilirsiniz. Örneğin üçayak kullanarak yapılan sabit sahne çekiminde bunu uygulayabilirsiniz. DVD ortamında kayıt yaparsanız DVDx veya benzeri ücretsiz programlar ile kayıtlarınızı MPEG dosyası haline getirebilirsiniz. Bu işlem görüntü üzerinde oynamanızı ve farklı bilgisayarlarda daha kolay izlemenizi sağlar. Kasette yaptığınız kayıtları MPEG kartı denilen görüntü aktarma kartları ile bilgisayar ortamına aktarabilirsiniz. 11

14 DİJİTAL FOTOĞRAF MAKİNESİ Fotoğraf çekmeyi seviyor, fakat tab edilen filmler hüsranla sonuçlanıyorsa dijital fotoğraf makineleri tam size göre. Dijital fotoğraf makinesi fotoğrafları dijital ortama kaydederek istenmeyen sonuçlarla karşılaşılmasının önüne geçebiliyor. Bekleme ve poz sınırlaması derdiniz olmadığı için dilediğinizce fotoğraf çekebiliyorsunuz. Dijital fotoğraf makinelerinde yaklaşık 100 YTL den başlayıp YTL nin üzerinde modeller bulabilirsiniz. Dijital fotoğraf makinesi seçerken dikkat edilmesi gereken bazı özellikler video kameralarla aynıdır. Resim 2 Dijital Fotoğraf Makinesi Çözünürlük ( Önem derecesi: ): Her karede kaç nokta olduğunu gösteren bu değer 12

15 görüntünüzün kalitesini belirlemektedir. Çözünürlük video kameralarına göre fotoğraf makinelerinde çok daha önemli ve makine seçiminde birinci etkendir. Çözünürlük değerinin yüksekliği kaliteyi arttıracaktır fakat fotoğrafın hafızada kapladığı alanı da arttıracaktır. Kısacası aynı boyuttaki hafıza kartı daha az fotoğraf alacaktır. Şu anda piyasada en düşük 4MP (Mega Piksel) fotoğraf makinesi bulunmaktadır. Yaklaşık 2300x1700 piksel görüntü verebilen bu kameralar genelde kullanılan 1024x768 ekran çözünürlüğü düşünülünce bilgisayar ortamı için yeterli gelmektedir. Fotoğraflarınızın baskısını almak istiyorsanız daha büyük çözünürlükleri tercih etmelisiniz. ek bilgi Çözünürlük değerleri sensör tipinin çözünürlük değeridir. CCD ve CMOS olarak iki çeşit olan sensörler ışığın düşüp görüntünün oluştuğu yerdir. Bu sensörlerde ne kadar piksel varsa görüntü o kadar kalitelidir. CCD ve CMOS arasındaki temel fark teknoloji farkıdır. CCD daha gelişmiş bir dijital teknoloji olup daha masraflıdır. CMOS yüksek kaliteli değildir, fakat üretim maliyeti düşüktür. Özellikle dijital fotoğraf makinelerinde kendini hissettiren bu fark kameralarda o kadar önemli değildir. Bu yüzden eşit fiyatlarda CCD tercih edilmelidir. 13

16 Genişleme yuvası (Önem derecesi: ): Video kameralarda çok önemli olmayan genişleme yuvaları dijital fotoğraf makinelerinde önem kazanmaktadır. Bu cihazların çözünürlükleri yüksek, fakat iç hafızaları düşük olduğundan fotoğraf çekme kapasiteleri tamamen hafıza kartlarına bağlıdır. 6MP bir resim yaklaşık 2.7 MB (Mega Byte) alan kaplayacaktır. Bu durumda 32 MB iç hafızası bulunan bir makine ile 11 tane resim çekebileceksiniz. Fakat bu cihaza 1 GB (Giga Byte) hafıza kartı takarsanız çekebileceğiniz fotoğraf sayısı 380 e çıkacaktır. Hafıza kartı alırken cihazın kabul ettiği kart türünün istediğiniz boyutta olanını alabilirsiniz. Markanın önemi yoktur. Fiyat karşılaştırması yaparak ucuz olanı alabilirsiniz. Bazı markalar bu kartlara ömür boyu garanti vermektedir. Marka tercihi yapmak isterseniz bu markalardan birini seçmeniz daha uygun olacaktır. ek bilgi Dijital fotoğraf makineleri genelde resimleri JPEG resim biçiminde kaydederler. Bu biçim doğal resimler (bilgisayarda oluşturulmamış) için kullanılan dosya biçimidir. Çok çeşitli resim biçimleri olsa da kalite/boyut oranı açısından en verimli resim türüdür. Bundan dolayı görüntü cihazları tarafından kullanılmaktadır. 14

17 ek bilgi Hafıza kartları çeşitli türlerde olabilmektedir. Önemli olan cihaz hangi türde kartı kullanabiliyorlarsa o türde kart takmaktır. Secure Dijital (SD), Compact Flash (CF), Multi Media Card (MMC), Memory Stick ve bu kartların çeşitli boyutları bulunmaktadır. Kartlar kullanım açısından pek farklılık göstermemektedir. Yapılması gereken cihazın kabul ettiği kartı almaktır. Kartların markalarının da bir önemi yoktur. Örneğin Sony marka bir fotoğraf makinesine Sony Memory Stick kart takılması zorunluluğu yoktur. Sony fotoğraf makineler de Sandisk Memory Stick kartlar da uyumlu bir şekilde çalışmaktadır. Yakınlaşma (zoom) özelliği (Önem derecesi: ): Yakınlaştırma özelliği optik ve dijital olmak üzere iki çeşittir. Optik yakınlaştırma, mercek ile yapılan gerçek yakınlaştırmadır. Resimde kalite kaybı oluşturmaz. Dijital yakınlaştırma ise yazılımsal yakınlaştırmadır. Kalite kaybı oluşturacağı için pek anlamı yoktur. Cihazların özellikle dijital yakınlaştırma özelliği göz ardı edilebilir. Dikkat edilmesi gereken optik yakınlaştırmadır. Çünkü cihaz nesnelerin resimlerini insan gözünün algıladığından daha uzakta oluşturur. Kendi gördüğümüz boyutta resim oluşturabilmek için optik yakınlaştırma kullanışlı olabilmektedir. 15

18 ek bilgi Dijital yakınlaştırmanın diğer adı interpolasyon dur. Bu yazılım ile görüntüyü oluşturan pikseller arasına tahmini piksel değerlerini oluşturarak resmi büyütmek anlamına gelir. Yazılım kullandığı algoritmaya göre ara değerleri tahmin eder. Kısacası ara değeri kesin olarak bilemediğinden, resmin kalitesinde bozulma olur. Mümkün olduğu kadar kullanılması önerilmez. Ekran boyutu (Önem derecesi: ): Fotoğraf makinesi üzerinde çekim yaparken kullanacağınız veya çektiğiniz görüntüleri izleyebileceğiniz alandır. Inch ölçü birimi ile belirtilir, ('') işareti ile gösterilir ve 1'' 2.54 cm e eşittir. 2 inch bir ekranın köşegen uzunluğu yaklaşık 5 cm dir. Bu ekran ne kadar büyük olursa çekimlerinizi o kadar rahat yapma imkânınız olur. Bunun yanında büyük ekranlar daha çok güç tüketeceğinden pil ömrünü de azaltacaktır. Video kaydı (Önem derecesi: ): Dijital fotoğraf makinelerinin çoğunda hareketli görüntü kayıt özelliği bulunmaktadır. Video kayıt özelliği için dikkat etmemiz gereken faktörlerden biri video çözünürlüğüdür. Resim 3 te göründüğü gibi 1024x768 çözünürlükte bir ekranda çeşitli çözünürlüklerin kaplayacağı alan gösterilmektedir. Resimde de görüldüğü gibi 320x240 boyutunda çekilen bir video 16

19 bu ekranın ancak ¼ ünü kaplayacak ve görüntünün ayrıntılarını seçmek çok zor olacaktır. Bu boyuttaki bir görüntü büyütülse bile kalite kaybı yaşanacaktır. Fotoğraf makinenizi video çekimi için de kullanmak istiyorsanız, 640x480 çözünürlükte video kaydı yapabilen bir cihazı tercih etmeniz daha uygun olacaktır. Dikkat edilmesi gereken bir diğer özellik ise hareketli görüntü kayıt biçimidir. AVI, MPEG1, MPEG4 gibi çeşitlerde olabilen bu özellik videonun boyutu ile ilgilidir. MPEG4 biçiminde video sıkıştırma oranı daha yüksek olduğundan, aynı dosya boyutunda daha uzun hareketli görüntüler çekilebilirsiniz. Video çekimi sizin için önemli ise dijital fotoğraf makinesi satın alırken video çözünürlüğünün mümkün olduğu kadar yüksek ve kayıt biçiminin MPEG4 olmasına dikkat etmeniz gerekmektedir. Resim 3 Çözünürlük Oranları 17

20 Yazarın önerisi Dijital fotoğraf makinesi için en fazla 500YTL bütçe ayırmanızdır. Bu fiyata ihtiyacınızı fazlasıyla karşılayabilecek modeller bulabilirsiniz. Size önerilse bile kullanmayacağınız özellikler nedeniyle daha yüksek fiyatlı ürünlere fazla para ödeyeceğinizi unutmayınız. Nasıl kullanılır?: Fotoğraf makinelerinin flaşları belirli mesafelerde etkilidir. Çok yakın veya çok uzak çekimlerde flaş kullanmamanız gereksiz parlamaları önleyerek daha iyi sonuç verecektir. Bunun yanında güneşli olmayan ortamlarda ve flaşın etki mesafesindeki her çekimde kullanmanız resimlerinizin daha kaliteli olmasına yardımcı olacaktır. Bu makinelerde yüksek güçte piller kullanmanız gerektiğini unutmayınız. Dahili pili olmayan ürünlerde yüksek güçteki şarjlı pilleri kullanabilirsiniz. Yaklaşık 2000 mah ve üzeri piller ihtiyacınızı karşılayacaktır. 18

21 PROJEKSİYON CİHAZI Lamba ömrü (Önem derecesi: ): Lamba ömrü projeksiyon cihazları için en önemli özelliktir. Lamba ömrünün önemli olmasının nedeni ise yedek parça olarak, projeksiyon cihazının fiyatına yakın olmasıdır. Bir diğer deyişle, lamba ömrü bittiğinde cihazınıza lamba almak yerine bir cihaz almayı tercih edebilirsiniz. Işık kaynağı olarak LED kullanan yeni tip cihazlarda bu süre saate kadar çıkmıştır. Diğer cihazlarda bu değer ile saat arasında değişmektedir. Fakat dikkat etmeniz gereken diğer bir nokta cihazlarda daha az parlaklık sağlayan ekonomik modun da olmasıdır. Bu sayede lamba ömrü %50 kadar artmaktadır. Bu değerin normal mod da mı, yoksa ekonomik mod da mı olduğunu kontrol ediniz. ek bilgi Lamba ile ilgili 150 watt ile 200 watt arasında değişen değerler görülebilir. Bunlar ışık gücü ve harcadığı elektrik ile ilgilidir. LED kullanan cihazlar ile bu değerler daha da azalacaktır. 19

22 Resim 4 Projeksiyon Cihazı Işık gücü (Önem derecesi: ): Projeksiyon cihazların önemli özelliklerden biri ışık gücüdür. Işık gücü ansi-lümen olarak belirtilir. Bu değer ne kadar yüksekse görüntünüz o kadar aydınlık oluşur. Yüksek ışık gücü olan cihazlarla siyah perdeler kullanmadan veya ışıkları kapatmadan ortamda sunumlar yapabilirsiniz. Düşük değerli cihazlar kullandığınızda ortamdaki aydınlatmayı en aza indirmeniz gerekmektedir. 20

23 Yansıtma teknolojisi (Önem derecesi: ): Projeksiyon cihazları görüntü oluşturmada DLP veya LCD teknolojilerini kullanırlar. DLP renk çarkı kullanarak görüntüyü oluştururken, LCD ise monitörlerdekine benzer bir teknoloji kullanır. Her iki türün de birbirine göre iyi yönleri vardır. DLP teknolojisini kullanan cihazlar, ev sineması sistemlerinde, LCD teknolojisini kullanan cihazları ise daha sabit görüntüleri (örneğin sunumlar) yansıtmada kullanmak daha verimli olacaktır. LCD projeksiyonlar daha keskin görüntüler oluştururken, DLP teknolojisini kullanan cihazlar zıtlık oranı daha yüksek (örneğin siyah renklerin daha canlı olması) görüntüler oluştururlar. Çözünürlük (Önem derecesi: ): Projeksiyon cihazlarında çözünürlük değeri görüntünün kaç nokta (piksel) ile oluşturulduğunu gösterir. Çözünürlük görüntünün boyutu ile ilgili değil, görüntünün daha çok noktadan oluşarak daha ayrıntılı olmasıyla ilgilidir. Ev sinema sistemleri için 800x600 çözünürlük yeterli olacaktır. Fakat, cihazın yakın mesafeli ayrıntılı grafik sunumları için kullanılacaksa 1024x768 gibi daha yüksek çözünürlüklü olanın tercih edilmesi daha uygundur. 21

24 Kontrast (Önem derecesi: ): Zıtlık değeri 500:1 şeklinde yazılır ve renklerin birbirine olan en yüksek karşıtlık değerini verir. Bu değer yükseldikçe renkler gerçeğe daha çok yaklaşır. Düşük değerde siyahlar koyu gri gibi görünürken, yüksek değerlerde siyahlar gerçek siyaha daha yakındır. Başka bir örnek olarak beyaz ile açık gri arasındaki farklılık verilebilir. Monitördeki görüntüde açık gri olarak görünen yerler yansıtılan görüntüde olduğundan farklı görünüyorsa cihazın zıtlık değeri düşüktür. Normal kullanım için 500:1 kontrast oranı olan bir cihaz sizin için yeterli olacaktır. Yazarın önerisi Projeksiyon cihazı için önerimiz 1.200YTL lik bir projeksiyon makinesi sizin için yeterli olacaktır. Daha yüksek fiyatlı ürünlerde, diğerlerinden daha farklı kullanacağınız özellikler olmayacaktır. Işık kaynağı olarak LED kullanan uzun ömürlü küçük boyutlu cihazlar olsa da henüz gelişme aşamasında olduklarından, onların oluşturduğu görüntünün ve ışık gücünün düşük kalabileceğini unutmamalısınız. 22

25 Nasıl kullanılır?: Yedek parça olarak projeksiyon cihazlarının lambalarının YTL gibi fiyatları ve sınırlı ömürleri olduğundan kullanırken dikkatli olmak gerekmektedir. Kullanılmadığı zaman cihaz kapatılmalıdır. Örneğin bilgisayar açılırken projeksiyon cihazının çalışmasına gerek yoktur. Sunum yapacağınız zaman bilgisayar ekranından ilk işlemleri yapıp daha sonra cihazı açmanız ve ara verme gibi durumlarda cihazınızı kapatmanız daha uzun süreli bir kullanım sağlayacaktır. Bu cihazlar çok ısındığından soğutma sistemleri önemlidir. Fanların önünü kapatmamaya, tozlu ortamlarda çalıştırmamaya dikkat etmeniz gerekmektedir. Ortam uygunsa cihazı tavana monte ederek kullanmanız gereksiz müdahaleleri ve sarsıntıları önleyecektir. 23

26 TELEVİZYON Tepki süresi(önem derecesi: ): Bir diğer özellik tepki süresidir. Tepki süresi bir sonraki görüntüyü oluşturma süresidir. LCD ve plazmalarda kayan yazıların çok zor okunmasının sebebi hareketli görüntülerin arkasında iz bırakmasıdır. Bu tepki süresinin düşürülmesi ile çözülebilmektedir. LCD televizyonlar çok geliştiğinden tepki süresi açısından plazmaları yakalamışlardır. LCD ekranlar 2 ms seviyesine düşen tepki süreleri çok akıcı görüntüler oluşturabilmektedir. ek bilgi Tepki süresi ile ilişkili olan eski görüntünün izinin kalması, yeni teknolojiler sayesinde tepki süresini düşürmeden de azaltılabilmektedir. Clear LCD bu teknolojilere bir örnektir. Bu sayede daha keskin hareketli görüntüler oluşturulabilmektedir. 24

27 Parlaklık ve Zıtlık (kontrast) Değerleri (Önem derecesi: ): Parlaklık ve zıtlık (kontrast) değerleri görüntü kalitesini en çok belirleyen etkenlerdir. Parlaklık ışık gücü ile ilgilidir ve cd/m 2 ile gösterilir. 500 cd/m 2 gibi bir değer yeterlidir. Zıtlık değeri ise 1600:1 şeklinde gösterilir ve renkler arasındaki karşıtlık seviyesini gösterir. Değer ne kadar yüksekse renklerin canlılıkları o kadar fazla olur. Plazmalarda bu değer 10000:1 düzeyine çıkabilmektedir. Fakat kaliteli bir görüntü için 1600:1 oranı da yeterlidir. Yayın uyumluluğu(önem derecesi: ): Yayınlar analog ve dijital olarak iki çeşittir. Dijital yayınlar daha kalitelidir. Önemli olan bu yayınların nasıl alındığıdır. İki tür yayın da karasal anten, karasal kablo ve uydu antenleriyle alınabilir. DVB (Dijital Video Broadcast) cihaz özelliklerinde karşılaşabileceğiniz bir terimdir. DVB-S Dijital uydu, DVB-T Dijital karasal, DVB-C Dijital kablolu yayınları alabildiğini göstermektedir. Tür (Önem derecesi: ): Televizyonlarda LCD, Plazma, projeksiyon ve CRT (tüplü) olmak üzere dört tür bulunmaktadır. CRT (tüplü) denilen tür özellikle boyutlarından dolayı artık tercih edilmemektedir. Projeksiyon televizyonlarda ise görüntü kalitesi düşük kalmaktadır. LCD ve Plazma giderek yaygınlaşan iki türdür. LCD ve Plazma kavramları görüntünün nasıl oluşturulduğu ile ilgilidir. LCD sıvı kullanırken Plazma gaz kullanır. İki türün de 25

28 birbirine göre üstün özellikleri olsa da dikkat edilmesi gereken diğer özelliklerdir. Çünkü görüntü teknolojisi ile kalite arasında doğrudan bağlantı yoktur. Parlaklık, zıtlık gibi özellikler görüntü kalitesini belirlediğinden bir modelde LCD daha iyiyken, başka bir modelde plazma daha iyi olabilmektedir. ek bilgi LCD plazma karşılaştırmalarında birçok eski bilgi ile karşılaşabilirsiniz. İki teknoloji de çok hızlı gelişmektedir ve eksik yönleri giderek azalmaktadır. Plazma ekranlarda gaz olduğu için, LCD ekranlardan farklı olarak deniz seviyesinden yükseklikten etkilenmektedirler. Fakat bu, örneğin deniz seviyesinden 850 metre yükseklikteki Ankara için sorun oluşturacağı anlamına gelmez. Bu tür ortalama yüksekliklerde rahatlıkla Plazma televizyon kullanabilirsiniz. Bu özellik daha çok uçaklarda ekran olarak LCD kullanılması gibi sonuçlar doğurur. Bunun dışında LCD televizyonlar Plazma olanlara göre biraz daha hafif olmaktadır. Bu da taşıma, montaj gibi işlerin daha kolay yapılması anlamına gelir. 26

29 ek bilgi Dikkat edilmesi gereken bir özellik LCD televizyonların plazma olanlara göre daha az elektrik harcamasıdır. Bu tüketim plazmaların yaklaşık yarısı kadardır. Bu da televizyon ömürlerinin saat civarında olduğu düşünülürse maddi açıdan yüksek olmasa da ciddi bir farklılık haline gelmektedir. Ek özellikler: HDMI yeni türde bir veri giriş ara yüzüdür. HD (High Definition) yayınlar daha yüksek veri aktarımına ihtiyaç duyduğu için klasik ara yüzler yeterliliğini kaybetmektedir. Televizyonunuzda hem HD yayınlara uygunluk hem de HDMI giriş olması yakın zamanda yaygınlaşacak yüksek çözünürlükte yayınları izleyebilmeniz için daha yararlı olacaktır. ek bilgi Televizyon seçimi için Plazma ve LCD türleri karşılaştırılmıştır. Televizyonlarda projeksiyon ve tüplü televizyonlar gibi çeşitler bulunsa da yeni ve daha popüler olarak plazma ve LCD televizyon teknolojilerinin karşılaştırılması daha uygun görülmüştür. 27

30 Yazarın önerisi Genel bir yaklaşım olarak ekran boyutu büyüdükçe plazma ekranları tercih etmeniz yerinde olacaktır. Düşük boyutlu ekranlarda özellikle de televizyonunuzu aynı zamanda bilgisayar ekranı olarak kullanmayı düşünüyorsanız LCD televizyonları tercih etmelisiniz. 28

31 TELEVİZYON KARTI Yayın uyumluluğu (Önem derecesi: ): Yayınlar analog ve dijital olarak iki çeşittir. Dijital yayınlar daha kalitelidir. Önemli olan bu yayınların nasıl alındığıdır. İki tür yayın da karasal anten, karasal kablo ve uydu antenleriyle alınabilir. DVB (Dijital Video Broadcast) cihaz özelliklerinde karşılaşabileceğiniz bir terimdir. Televizyon kartlarında görebilceğiniz DVB-S Dijital uydu, DVB-T Dijital karasal, DVB-C Dijital kablolu yayınları alabildiğini göstermektedir. Kartı hangi amaçla kullanacaksanız ona uygun bir kart almanız gerekmektedir. ek bilgi Dijital karasal yayınlar hala deneme aşamasında olup yakın zamanda devreye girecektir. Devlet uydu yayınlarını denetlemekte zorlandığı için karasal yayınların kalitesini arttıracak olan dijital karasal yayınları desteklemektedir. Dijital uydu kartı alacaksanız düşük gürültü oranlı bir LNB ile kullanmanız yayınları daha rahat izleyebilmenizi sağlayacaktır. Kullandığınız işletim sisteminin de yayın kalitesine etkisi olduğunu unutmamalısınız. 29

32 Bağlantı ara yüzü (Önem derecesi: ): Televizyon kartlarında bağlantı seçeneklerine baktığınızda PCI, PCMCI, USB, VGA gibi seçenekler karşınıza çıkacaktır. VGA ara yüzü hariç diğerleri bilgisayara bağlı olarak çalışır. VGA televizyon kartlarını bilgisayarınızı çalıştırmaya ihtiyaç duymadan monitörden televizyon izlemek için kullanabilirsiniz. PCI boş genişleme yuvası bulunan kasalara takılarak kullanılır. Böyle bir kart almadan önce bilgisayarınızda boş genişleme yuvası olup olmadığını kontrol etmeniz gerekmektedir. PCI yuvası dizüstü bilgisayarlarda bulunmamaktadır. Bunun yerine PCMCI ara yüzlü kartlar dizüstü bilgisayarların genişleme yuvalarına takılarak kullanılmaktadır. Artık tüm bilgisayarlarda USB girişi bulunmaktadır. Bu nedenle USB kartları masaüstü ve dizüstü bilgisayarlarınızda kullanabilirsiniz. USB kartları tüm bilgisayarlara uyumlu oldukları için fiyatları diğerlerine göre biraz daha yüksektir. Uzaktan Kumanda (Önem derecesi: ): Bilgisayara takılan televizyon kartları uzaktan kumanda ile kontrol edilebilmektedir. Her ne kadar bilgisayar başındayken klavye ve fare kullanarak işlem yapılabileceği düşünülse de, kartın kumandasının olması özellikle büyük ekranlı bilgisayarlarda kullanım açısından kolaylık sağlamaktadırlar. Bilgisayarınızın ekranı özellikle 19" ve üzeri büyüklükteyse uzaktan kumandası olan kartları tercih etmeniz daha uygun olacaktır. 30

33 Resim 5 Televizyon Kartı Radyo alıcısı (Önem derecesi: ): Çoğu televizyon kartında radyo alıcısı bulunmaktadır. Uydu kartları dijital radyo kanallarını televizyon kanallarından ayrı olarak göstermekte ve dinletebilmektedir. Çoğu kartta radyo kartı standart hale gelmişti. Dijital kartlar ile normal radyo yayınlarını dinleyemeyeceğinizi unutmamanız gerekmektedir. 31