SAYISAL KARTOGRAFİK MODELLERDE YOL OBJELERİ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SAYISAL KARTOGRAFİK MODELLERDE YOL OBJELERİ"

Transkript

1 SAYISAL KARTOGRAFİK MODELLERDE YOL OBJELERİ (ROAD OBJECTS IN DIGITAL CARTOGRAPHIC MODELS) İ. Öztuğ BİLDİRİCİ Doğan UÇAR ÖZET Bu çalışmada, önemli harita objelerinden biri olan yolların sayısal kartografyadaki gösterim biçimleri incelenmektedir. Yollar ilk olarak kartografik model teorisi açısından ele alınarak, birincil ve ikincil modellerde yol objelerinin yapıları tartışılmaktadır. Büyük ölçekli veri tabanlarında genel olarak yer almayan, ancak işaretleştirme ve mekansal sorgulamalarda önemli rol oynayan yol eksenlerinin elde edilmesindeki yöntemler, yol eksenlerine uygulanacak çizgi temizleme ve basitleştirme işlemleri tanıtılmaktadır. Yol eksenleri üzerinde kurulacak ağ topolojisi hakkında da bilgi verildikten sonra yol objelerinin işaretleştirilmesi ayrıntılı olarak tartışılmaktadır. Bu bağlamda, çift çizgili işaret oluşturmada uygulanan üç farklı yaklaşım irdelenerek, bu yaklaşımlardan gerçek anlamlı çift çizgi yaklaşımı yapılan uygulama ışığında daha ayrıntılı olarak incelenmektedir. ABSTRACT In this study the visualization techniques of the streets, which are one of the important map objects, has been investigated in the realm of digital cartography. According to cartographic model theory, the structures of streets in primary and secondary models were discussed. The street centerlines that are generally not included in large-scale base maps are important, because they build a basis for symbolization of streets. The topologic queries are also performed on this basis. Hence methods of building, line-cleaning and generalizing of street centerlines were introduced. Having mentioned the network topology, the symbolization of streets in cartographic sense was in detail discussed. Different approaches to symbolization were analyzed, and then a case study that was performed using real mode double symbolization approach was introduced, and the results of the case study were discussed. 1. GİRİŞ Bir haritada yer alan objeler arasında önemli bir yeri olan yollar, büyük ölçekli haritalarda ölçekli, orta ve küçük ölçekli haritalarda işaretleştirilerek 1 gösterilirler. Yollar, orta ölçeklerde genel olarak çift çizgili, küçük ölçeklerde tek çizgili işaretlerle gösterilir. Klasik kartografyada daha güçlü bir görselleştirme aracı olması ve haritanın görünümüne ve okunaklılığına önemli derecede katkı sağlaması nedeniyle çift çizgili işaretler çok yaygın olarak kullanılmaktadır. 1 Semiotik de (işaret bilim) sembol kavramının belli özellikte bilgiler aktaran işaretler olarak tanımlanması nedeniyle İngilizce kaynaklarda kullanılan symbol ve symbolization deyimleri, sembol ve sembolleştirme yerine işaret ve işaretleştirme olarak türkçeleştirilmiştir. 1

2 Sayısal kartografyada çift çizgili işaret oluşturmak için çeşitli yaklaşımlar geliştirilmiştir. Bu bağlamda yol objelerini sayısal anlamda yol eksenleri temsil ettiğinden çift çizgili işaretler eksenlerden elde edilirler. Yol eksenlerinin Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) uygulamalarında topolojik olarak önemi vardır. Çeşitli mekansal sorgulamalar yol eksenlerinin oluşturduğu topolojik ağ yapısı yardımıyla gerçekleştirilir. 2. KARTOGRAFYADA MODEL TEORİSİ Sayısal kartografyada üç aşamalı bir model teorisi kullanılmaktadır. Haritası yapılacak arazi parçası ya da gerçek dünyanın problemle ilgili kesiti olarak tanımlanabilecek orijinal, ilk olarak birincil modele dönüştürülür. Birincil model gerçek dünyanın modellenmesi (seçme ve sınıflandırma) sonucu elde edilir. Kartografyada birincil model Topografik Arazi Modeli (DLM: Digital Landscape Model) olarak da tanımlanır. Topografik arazi modeli kavramı, hem yükseklik hem de detay bilgilerini içerdiğinden sayısal arazi modeli ya da sayısal yükseklik modeli kavramlarından farklıdır. Bilgi sistemlerinde ise birincil model, veri analizi amaçlı kullanılan görselleştirilmemiş, yalnızca topolojik karakterli CBS veri modelidir. İkincil modeller verilerin çeşitli amaçlarla görselleştirilmesi için birincil modellerden türetilirler. Birincil modelden istenildiği kadar ikincil model türetilebilir (Şekil-1) /2/. Görselleştirilmemiş veri toplama, modelleme, obje genelleştirmesi Birincil Model 1 genelleştirme genelleştirme İkincil Model 1 Birincil Model 2 genelleştirme İkincil Model 2 İkincil Model 1 genelleştirme genelleştirme genelleştirme İkincil Model m İkincil Model n Görselleştirilmiş Şekil-1: Orijinalden birincil ve ikincil modellere geçiş /1/ 2

3 Kartografyada ikincil modeller Kartografik Arazi Modeli ya da kısaca Kartografik Model olarak adlandırılırlar. Kartografik modeller, hem analog hem de sayısal biçimde olabilir. Başka bir deyişle, klasik kartografyada herhangi bir altlık üzerinde yer alan harita, bir kartografik model olarak yorumlanır. Bu noktada klasik kartografyada birincil model gibi bir kavramın olmadığı sonucu çıkmaktadır. İkincil modellerin kartografik model olarak nitelendirilebilmesi için, hem pafta hem de bilgilerin gösterimi bakımından kartografik tasarım ilkelerine uyulmuş, kartografik iletişim gerekleri yerine getirilmiş olmalıdır. Bilgi sistemlerinde, birincil modelden herhangi bir sorgulama sonucu türetilmiş tematik veri modeli de ikincil bir modeldir, ancak her zaman kartografik model olarak nitelenemez (Şekil-1). İkincil modelin son kullanıcı tarafından yorumlanması ile, gerçek dünyaya ilişkin bilgi aktarımı sona ermiş olur. Bu noktada kullanıcı belleğinde de bir model oluştuğu söylenebilir. Bazı uzmanlar bu modeli Üçüncül Model (/4, 11/) ya da Zihinsel Harita (Mental Map) (/6/) olarak yorumlayarak kartografik model teorisini genişletmişlerdir. Yol objeleri kartografik model teorisi açısından ele alınırsa, birincil model ya da topografik arazi modelinde eksenleri ile temsil edilir. Büyük ölçekli temel harita bazında yol sınır çizgi çiftleri eksenlerle ilişkilendirilmiş alt objeler olarak birincil modelde yer alabilir. Bu noktada sınır çizgileri işaretleştirilmeyip, ölçekli olarak gösterilir. Yine birincil modellerde yol objelerinin kapladığı alanı temsil eden kapalı objeler de eksenle ilişkili alt obje olarak birincil modele eklenmiş olabilir. İkincil ya da kartografik modellerde ise yol eksenlerinden türetilen tek ya da çift çizgili kartografik işaretler kullanılır. 3. YOL EKSENLERİ Temel harita ölçeğinde bir veri modelinde (örneğin 1: 1 000) yollar arazide ölçülmüş olan sağ ve sol sınır çizgileri ile gösterilirler. Yol eksenleri arazide ölçülmesi mümkün olmayan sanal çizgiler olduğundan doğal olarak bu tür veri modellerinde yer almazlar, otomatik ya da manuel olarak elde edilmeleri gerekir. Yol objelerinin sınır çizgileri ile gösterilmesi en çok 1: ölçeğine kadar mümkündür. Örneğin 1: ölçeğinde işaretleştirilmiş yol genişlikleri doğaya göre kat daha geniştir. Lichtner bu konuda tablolar halinde daha kapsamlı bilgi vermektedir /7/. Söz konusu abartmaya rağmen yerleşim merkezlerinde bazen işaretleştirilmiş yol genişliği doğadan daha dar olabilir. Böyle durumlarda ölçekli gösterim tercih edilebilir. Yolların abartılması, komşu objelerle (örneğin binalar) gösterim uyuşumsuzluklarına neden olacağından, eksen oluşturma sırasında doğal yol genişlikleri, daha sonra uygulanacak öteleme işleminde kullanılmak üzere öznitelik olarak saklanabilir. Yol ekseni oluşturmak için üç yöntem önerilmektedir /9/: Yöntem A: 1. Eksenler klasik olarak sayısallaştırılacak altlığa çizilir. 2. Eksenler ve yol genişliklerini belirlemek için belli sayıda sınır noktası sayısallaştırılır. 3. Genişliklerin belirlenmesi için yazılım geliştirilir. Yöntem B: 1. Eksenler klasik olarak sayısallaştırılacak altlığa çizilir. 2. Eksenler ve sınırlar sayısallaştırılır. 3. Sınırlar ve eksenlerden otomatik olarak genişlikler belirlenir. 3

4 Yöntem C: 1. Sınırlar belli ön koşullar gözetilerek sayısallaştırılır. 2. Eksenler ve genişlikler vektör formatında otomatik olarak belirlenir. Çeşitli kaynaklardan elde edilmiş sayısal verilerin elde olması durumunda ise aşağıdaki yöntemler uygulanabilir. Yöntem D: 1. Spagetti yapıda veriler otomatik analiz edilir, yol objesi oluşturan sınır çizgileri belirlenir. 2. Sınır çizgilerinden otomatik olarak eksen oluşturulur. Yöntem E: 1. Yol sınır çizgileri üzerinde TIN modeli oluşturulur. 2. TIN modelinden eksenler elde edilir. Yöntem F: 1. Sınır çizgileri raster formatına dönüştürülür. 2. Raster formatında eksenler üretilir. 3. Eksenler vektör formatına dönüştürülür. Yöntem G: 1. Eksenler interaktif olarak vektör formatında sayısallaştırılır. Yukarıdaki yöntemlerden D, Bildirici tarafından CHANGE yazılımı ile birlikte uygulanmıştır /1/. Yöntem E ve F de çeşitli uzmanlar tarafından başarıyla uygulanmıştır /5, 10/. 4. AĞ TOPOLOJİSİNİN KURULMASI VE ÇİZGİ TEMİZLEME İŞLEMLERİ Yol eksenleri hangi yöntemle üretilirse üretilsin topolojik olarak tutarlı olmaları beklenemez. Özellikle kavşak bölgelerinde yol eksenlerinde kopukluklar oluşur. Eksenler elle sayısallaştırma ile elde edilseler bile çeşitli hatalar içerebilirler. Bu nedenle sağlıklı bir ağ topolojisi kurabilmek için eksenlere çizgi temizleme işlemleri uygulanmalıdır. Söz konusu işlemler genel anlamda yalnızca topoloji oluşturmak için değil, aynı zamanda geometrik veri kalitesini artırmak için gereklidirler. En önemli çizgi temizleme işlemleri Tablo-1 de şekillerle gösterilmiştir. Tabloda görülen işlemler, şekillerden de anlaşılacağı üzere belli tolerans değerleri içerisinde gerçekleştirilirler. Bu işlemler ile şüphesiz yol objelerinin topolojik yapısındaki tutarsızlıkların giderilmesi amaçlanmaktadır. Eksenlere çizgi temizleme işlemleri uygulandıktan sonra uygun bir yazılımla ağ topolojisi kurulabilir. Ancak topoloji kurulabilmesi için verilerin hatalardan tamamen arındırılmış olması gerekir. Uygulanan temizleme işlemlerine rağmen verilerde bazı hatalar kalabilir. Pratik olarak hiç bir otomatik çizgi temizleme yazılımı topolojik uyuşumsuzlukların tümünü düzeltemez. Kullanılan yazılım arka planda (batch mod) çalışıyorsa, interaktif müdahale yapılamayacağından topolojik yapıdaki hataları ayıklamak oldukça güçtür. 5. ÇİZGİ BASİTLEŞTİRMESİ Yol objelerinin basitleştirilmesinde üç yöntem uygulanabilir /9/: Yol sınır çizgilerinden üretilen yol eksenlerinin basitleştirilmesi 4

5 Tablo-1: Çizgi temizleme işlemleri /1/ İşlem Temizleme öncesi Temizleme sonrası Çift (çakışık) objelerin silinmesi Kısa parçaların kaldırılması Kesişen objelerin kopartılması, bu şekilde düğüm noktası oluşturulması Eksiklerin (Undershoot) tamamlanması suretiyle düğüm noktası oluşturulması Düğüm noktalarının düzeltilmesi Pseudo (yalancı-sözde) düğüm noktalarının kaldırılması Fazlalıkların (overshoot) kaldırılması Eksen üretmeden önce yol sınır çizgilerini genelleştirerek, eksenlerin dolaylı olarak genelleştirilmesi Eksenlerden abartılarak üretilen çizgisel yol işaretlerinin genelleştirilmesi Birinci yaklaşım, yazılım geliştirme ve hesaplama tekniği bakımından en uygun yaklaşımdır. Ancak Menke bu yaklaşımda öteleme için hesaplanacak ve her eksen noktası için depolanacak doğadaki obje genişliğine ilişkin bilgilerin korunamayacağı gerekçesi ile ikinci yaklaşımı tavsiye etmektedir /9/. İkinci yaklaşımda yol sınır çizgilerinde yer alan cep vb. gibi girinti ve çıkıntıların yol eksenine etkisi de azaltılmış olur. Ancak sınır çizgilerinde basitleştirme uygulansa bile, otomatik eksen üretme yöntemleri eksenlerde gereksiz nokta yoğunluğuna yol açabilirler. Bu nedenle ikinci yaklaşımda elde edilen eksenlere de çizgi basitleştirmesi uygulanması gerekebilir. Eksenlerde çizgi basitleştirmesi uygulanırken topolojik tutarlılığın korunması açısından başlangıç ve bitiş noktalarının değişmemesine 5

6 dikkat edilmelidir. Çift çizgili işaretlerde paralelliğin basitleştirme sonrası korunması garanti edilemeyeceğinden, üçüncü yaklaşımın uygulanması, kartografik olarak tatmin edici sonuçlar vermez. Douglas ve Peucker, çizgi basitleştirmesinin, nokta eliminasyonu yoluyla, çizgiye matematiksel fonksiyon uydurarak ve belli kartografik özellikteki parçaları silerek uygulanabileceğini belirterek, sayısal ortamda son iki yaklaşımın uygulanmasının çok karmaşık ve zaman alıcı olması nedeniyle nokta eliminasyonunu tavsiye etmektedirler /3/. Sayısal kartografyada çizgiler, nokta dizileri biçiminde depolandığı için, nokta eliminasyonu dışındaki yaklaşımların uygulanması gerçekten pratik değildir. Bu nedenle çizgi basitleştirmesi konusunda geliştirilen yöntem ve algoritmaların büyük bir çoğunluğu nokta eliminasyonu temeline dayanır. Nokta eliminasyonu yaklaşımına alternatif olarak Wang ve Müller şekil tanıma tekniğine dayanan, Bendsimplification olarak adlandırdıkları bir algoritma geliştirmişlerdir /13/. Söz konusu algoritma Bendsimplify Operatörü adı ile Arc/Info yazılımına eklenmiştir /14/. Diğer yöntemlere göre kartografik kalitesi çok yüksek sonuç verdiği düşünülen Bendsimplify Operatörü, Visvalingam ve Herbert tarafından analiz edilmiştir /12/. Bu araştırmada Arc/Info paketinde yer alan Bendsimplification algoritması, Douglas Peucker algoritması ve Visvalingam algoritması ile karşılaştırılmıştır. Özellikle fraktal şekiller üzerinde yapılan denemelerde Bendsimplification algoritmasının iyi sonuç vermediği görülmüştür. İteratif nokta eliminasyonu ilkesine dayanan Visvalingam algoritmasının daha iyi sonuç verdiği vurgulanırken, Bendsimplification algoritmasının çok fazla noktayı korumasına rağmen dengesiz ve kabul edilemez sonuçlar ürettiği belirlenmiştir /12/. Çizgi basitleştirmede çizgi üzerinde n. noktayı atma algoritmasından, çizgiyi global olarak analiz ederek nokta seyrelten algoritmalara kadar çok sayıda algoritma geliştirilmiştir /8, 1/. 6. İŞARETLEŞTİRME 1: ve daha küçük ölçekli topografik haritalarda yollar, sabit genişlikte, genelde doğadaki boyutuna göre daha geniş çizgisel işaretler ile gösterilir. Topografik harita çizim yönetmelikleri yolları çeşitli kategorilere ayırırlar ve kategorilerin görsel olarak ayırt edilmesi için çizgisel işaretler öngörürler. Bu kapsamda öncelikli olarak çift çizgili işaretler kullanılır. Yalnızca en düşük kategorideki yollar (ya da patikalar) tek çizgili olarak gösterilir. Topografik haritalardan fiziki haritalara geçiş için sınır kabul edilebilecek 1: ölçeğinden itibaren yollar çoğunlukla tek çizgili olarak gösterilir. Bunun temel nedeni ölçek küçülmesiyle (genelleştirme nedeniyle) yol kategorilerinde sayısal olarak azalma düşünülebilir. Söz konusu azalma görsel olarak daha etkin ve ayrıntılı bir iletişime imkan veren çift çizgili gösterime gerek duyulmamasına neden olmaktadır. Görsel iletişim açısından tek çizgili ve çift çizgili gösterim karşılaştırılırsa, tek çizgili gösterimde çizgi kalınlığı ve rengi olmak üzere iki grafik görsel değişken söz konusudur. Çizgi renginin açık tonlara doğru değişmesi çizginin algılanmasını güçleştireceğinden tek çizgili işaretlerde çizgi kalınlığı daha etkin bir değişken olarak ortaya çıkar. Çift çizgili işaretlerde ise, işaret genişliği (ya da kalınlığı), sınır çizgilerinin kalınlığı ve rengi, sınır çizgileri arasında kalan alanın (dolgu) rengi olmak üzere dört görsel değişken etkili olur. 6

7 Özellikle işaret genişliği ve dolgu rengi değişkenleri tek çizgili işaretlere göre oldukça fazla yol kategorisinin gösterilebilmesine olanak sağlarlar. Çift çizgili gösterimin bir diğer yararı ise yolların doğadaki görünümünü görsel olarak daha iyi temsil etmeleridir. Çift çizgili gösterim, yol ekseninin de eklenmesiyle daha da zenginleştirilebilir (üç çizgili gösterim). Bu durumda bir görsel değişken daha eklenmiş olur. a. Gerçek anlamda çift çizgi yaklaşımı Klasik kartografyada yaygın olarak kullanılan ve gerekçeleri kısaca yukarıda açıklanmış olan çift çizgili gösterim geleneğinin sayısal kartografyada da devam ettirilip ettirilmemesi konusu çeşitli uzmanlarca tartışılmıştır. Bu tartışmanın temel nedeni, sayısal ortamlarda çift çizgili gösterimin uygulanmasının tek çizgili gösterime göre fazladan yazılım geliştirme, hesaplama yükü getirmesidir. Konuyu oldukça kapsamlı olarak tartışan Menke görsel iletişim açısından çok daha güçlü olan çift çizgili gösterimin sayısal ortamlarda da devam ettirilmesi gerektiğini önermiş ve bu amaçla yöntem ve yazılım geliştirmiştir /9/. Hannover Yaklaşımı olarak da nitelenebilecek bu yaklaşım gerçek anlamda çift çizgi yaklaşımı olarak isimlendirilmiştir. Hannover Üniversitesi Kartografya Enstitüsü, genelleştirme konusundaki çalışmalarıyla kartografya alanında tüm Dünyada tanınmaktadır. Adı geçen kurumda yol ve bina objelerinin büyük ölçek aralığında genelleştirilmesi konusunda geliştirilen çözümler ticari hale de getirilmiş olan bir yazılım sistemi içerisinde toplanmıştır. CHANGE olarak adlandırılan söz konusu sisteme Menke tarafından alt yapısı oluşturulan yaklaşım entegre edilmiştir /9/. Çift çizgili işaretlerin Şekil-2 de görüldüğü gibi yol eksenine paralel olarak oluşturulması klasik kartografyada kullanılan gösterimi sayısal ortamda elde etmek için yeterli değildir. İşaret sınır çizgileri arasındaki renk dolgusunu sayısal ortamda elde etmek için işaret sınır çizgileri ile tam çakışan, eksenin başlangıç ve bitiş yönlerinde kapalı, poligonlar oluşturulabilir. Görselleştirme sırasında bu poligonların içi renk ile doldurulup, çizgileri görünmez yapılarak, renk dolgusu oluşturulur. Bu şekilde bir yol objesinin üç bileşeni oluşur: s Sınır Çizgisi α α/2 Eksen Poligon Eksen Sınır çizgisi Poligon Şekil-2: Eksenlerden işaret oluşturma (s: işaret genişliği, α: kırılma açısı) 7

8 Sayısal ortamda çift çizgili işaret oluştururken kavşaklarda oluşan işaret uyuşumsuzluklarının da düzeltilmesi gerekir (Şekil-3). Bu tür uyuşumsuzlukların giderilmesi ya da başka bir deyişle görsel ve grafik pisliklerin temizlenmesi gerekir. Menke geliştirdiği yöntemde işaret dolgular için kapalı poligon oluşturmuş ve kapalı poligonlardan çizgisel işaretlerdeki pisliklerin temizlenmesinde yararlanmıştır /9/. Bu yaklaşımda kapalı poligonların içinde çizgilere ait nokta olup olmadığı Point in Polygon Testi ile araştırılır /1, 3/, nokta bulunursa ilgili çizginin poligonun içine düşen kısmı kesilip atılır. Menke, poligonlardan yolların başka objelerle (örneğin binalar) oluşturabileceği uyuşumsuzlukların giderilmesinde de yararlanılabileceği düşüncesiyle poligonların birbirini örtmesine karşı bir çözüm geliştirmemiştir. Bildirici poligonları bina yol uyuşumsuzluklarının giderilmesi amacıyla da kullanmıştır /1/. Bildirici tarafından geliştirilen yazılım ile poligonların kendi aralarındaki uyuşumsuzlukları da çözülebilir /1/. Öte yandan poligonların bulunduğu tabakaların birbirlerinin üstünde ya da altında olmaları yol kategorileri arasındaki hiyerarşiye göre düzenlenerek sorun görsel olarak çözülebilir. Uyuşumsuzluklar (grafik pislikler) Şekil-3: Çift çizgili işaretlerde kavşaklara ortaya çıkan uyuşumsuzluklar Gerçek anlamda işaret yaklaşımının en önemli sakıncası verilerin güncelleştirilmesinin güç olmasıdır. Yöntemin doğası gereği, işaret genişlikleri önceden belirlenmektedir. Yeni yol objeleri eklenmesi ya da belli yol objelerinin sınıflarının değiştirilmesi gerektiğinde sınır çizgilerinin ve poligonların yeniden oluşturulması gerekmektedir. Öte yandan bu yaklaşımın uygulanabilmesi için, ağ topolojisi kurulmuş, topolojik açıdan hiç bir sorun içermeyen yol eksenleri gerekmektedir. Aşağıda açıklanan pseudo (sözde) çift çizgi yaklaşımında ise topolojik tutarlılık şart değildir. b. Pseudo çift çizgi yaklaşımı Çift çizgili işaret oluşturmada pratik bir yaklaşım, geometrik olarak sağ ve sol sınır çizgilerinin oluşturulmadığı, ancak oluşturulmuş gibi göründüğü pseudo çift çizgi yaklaşımıdır. Bu yaklaşımda yol eksenleri ikinci bir tabakaya birebir kopyalanırlar. Bu şekilde her yol sınıfı için biri dolgu, diğeri sınır etkisi gösterecek birbirleri ile çakışık obje çiftleri elde edilir. Dolgu amaçlı tabakalar sınır tabakalarından daha üstte yer alırlar. Böyle bir yapı oluşturulduktan sonra, sınır tabakalarında koyu renk atanan (örneğin siyah) eksenlerin çizgi 8

9 kalınlıkları yol genişliği kadar alınır. Üstte yer alan dolgu tabakasındaki eksenlere ise açık bir renk atanarak (örneğin sarı) çizgi kalınlığı sınır çizgisi tabakasında atanan değerden sağ-sol çizgi kalınlığının iki katı kadar eksik alınır. Örneğin işaret genişliği 2 mm, sağ-sol çizgilerin kalınlığı ise 0.2 mm olacaksa, alt tabakadaki eksenin (siyah renkli) çizgi kalınlığı 2 mm, üst tabakadaki eksenin (sarı renkli) çizgi kalınlığı ise 1.6 mm alınır. Bu şekilde çift çizgili işaret görünümü elde edilir. Şekil-4 de E5 Karayolu gösteriminde bu yaklaşım uygulanmıştır. Şekil-4: Pseudo çift çizgi yaklaşımı örneği (orijinali renkli) Ekran haritalarının tasarımında, ekran çözünürlüğünün baskı çözünürlüğüne göre daha az olması nedeniyle çift çizgi ve tek çizgi gösterimi birlikte kullanılmaktadır. Önem derecesi yüksek olan yollar çift çizgili işaretlerle gösterilirken, daha az önemli yollar zeminle iyi bir kontrast oluşturacak şekilde tek çizgili olarak gösterilmektedir. Tek çizgili işaretlerde çizgi kalınlığı uygun büyüklükte seçilerek yeterli görsel vurgulama elde edilebilmektedir (Şekil-4 de anayollar). Farklı sınıflardaki yolların birbirleri ile uyuşumsuzluklarını çözebilmek için her sınıfın sınır çizgisi tabakaları önceliklerine göre altta, dolgu tabakaları ise bunların üstüne uygun sırada yer almalıdır. Bu yaklaşımda geometrik olarak sınır çizgileri oluşturulmadığından özellikle pafta kenarlarında çeşitli gösterim sorunları ile karşılaşılır. Bu sorunu çözmek için, ya pafta çerçevesi kalınlaştırılır, ya da yol eksenleri pafta çerçevesinin dışına taşacak şekilde uzatılır, daha sonra harita raster yapıya dönüştürülünce taşan kısımlar kesilerek uygun bir görünüm sağlanır. Bu amaçla uygulanabilecek bir diğer yaklaşım ise, beyaz renkte kalın olarak çizilen pafta çerçevesinin üzerine, koyu renkte daha ince bir pafta çerçevesi daha çizilmesidir. Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşıldığı gibi, bu yaklaşımda bir yol objesinin sınır çizgisi etkisi yaratan bir alt bileşeni, dolgu etkisi yaratan bir üst bileşeni vardır. Bu yaklaşım pratik bir çözüm olup sayısal kartografyada çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Anılan yöntem 9

10 tabaka yapısını destekleyen her tür grafik tasarım yazılımında kolayca uygulanabilir, özel bir yazılım gerektirmez. Verilerin güncelleştirilmesi gerçek anlamlı işaret yaklaşımına göre çok daha kolaydır. Tasarım aşamasında bile işaret genişlikleri kolayca değiştirilebilir. Bu yolla elde edilen harita görünümü klasik olarak üretilmiş haritalara çok yakın olabilmektedir. Başka bir deyişle, klasik kartografik üretime yakın kalitede ürünler elde etmek mümkündür. c. Yazılımlara özgü çözümler Çift çizgili işaret oluşturmada çeşitli yazılımların kendilerine özgü çözümleri vardır. Bu çözümler genelde pseudo çift çizgi yaklaşımına benzer ve ilgili yazılım ortamında geçerli çözümlerdir. Örnek olarak AutoCAD yazılımına son yıllarda eklenen MLINE objesi verilebilir. MLINE çizilirken iki paralel çizgi oluşur. Burada ilk sakınca çift çizgilerin bir eksene göre yerleştirilmemesidir. Bunun yerine çizgilerden biri kullanıcının belirlediği noktalardan geçen bir çizgi, diğeri bu çizgiye paralel bir çizgidir. Bu şekilde yollar işaretleştirildiğinde kavşaklarda oluşan uyuşumsuzlukların giderilmesi otomatik değil, interaktif olarak ekran başında yapılmak zorundadır. Bu biçimde üretilen verilerin başka yazılım ortamlarına aktarımı oldukça güçtür. 7. ÖRNEK UYGULAMA Bu başlık altında gerçek anlamda çift çizgi yaklaşımının Bildirici tarafından yapılan bir uygulaması özetlenecektir /1/. Pseudo çift çizgi yaklaşımına ait örnek Şekil-4 de verilmiş olup, daha ayrıntılı bir incelemeye gerek duyulmamıştır. Uygulamada 1: ölçekli temel veriler kullanılarak 1: ölçekli bir haritada kullanılacak yol objelerinin üretilmesi amaçlanmaktadır. Kullanılan yazılımlar fonksiyonları ile birlikte Tablo-2 de görülmektedir. CHANGE modülleri ve ACAD MAP yazılımı dışındaki yazılımlar (DCB, SSB, GQE) /1/ tarafından geliştirilmiş yazılımlardır. Tablo-2: Uygulamada kullanılan yazılımlar ve fonksiyonları Yazılım AutoCAD MAP ACHSE DOPPLI/RESI SSB DCB GQE Fonksiyon CAD ve CBS ortamı CHANGE sistemi, eksen oluşturma modülü CHANGE sistemi, işaretleştirme modülleri ACHSE yazılımı ile eksen oluşturmak için verilerin hazırlanması/dönüştürülmesi CHANGE dosya formatları ile DXF formatı arasında dönüşüm Bina verilerinin topolojik tutarlılığının kontrol edilmesi ve düzeltilmesi, yol bina uyuşumsuzluklarının giderilmesi Uygulamada kullanılan donanım, PentiumPro200 işlemcili, 196 MB belleğe sahip, 14 GB disk kapasitesi olan bir iş istasyonu ve çevresel birimlerden (yazıcı, çizici, tarayıcı vb.) oluşmaktadır. Kullanılan PC donanımı oldukça güçlü olmasına rağmen söz konusu uygulamayı yapmak için 64 MB belleği olan, Pentium166 işlemcili bir PC donanımı yeterlidir. CHANGE sistemi daha düşük donanımlarda da çalışabilmesine rağmen AutoCAD yazılımı için gerekli en düşük donanım yukarıdaki gibidir. 10

11 Uygulamada İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından üretilmiş olan 1: ölçekli sayısal haritalar kullanılmıştır. Söz konusu kaynak veriler yol eksenlerini kapsamadığından, eksenler uygulama kapsamında üretilmiştir. Yollara uygulanan işlemler aşağıdaki gibi özetlenebilir: Kaynak veriler AutoCAD ortamına aktarılmış, yol objeleri ile ilgili tabakalar ayrılmıştır. Yol sınır çizgilerinin interaktif olarak incelenmesi, yol sınıflarının oluşturulması: Temel verilerde yol sınır çizgilerinde kopukluklar belirlenmiş olup, bunların interaktif olarak düzeltilmesi gerekmiştir. Öte yandan sınır çizgilerinin tabaka yapısı da tutarlı olmadığından bu açıdan da zorunlu düzeltmeler yapılmıştır. Yol eksenleri yapılan interaktif düzeltmelere rağmen CHANGE sisteminin eksen oluşturma modülü ACHSE yazılımında işlenebilecek yapıda değillerdir. Genel anlamda spagetti yapıda verileri CHANGE sisteminin gerektirdiği önkoşullara göre yapılandırmak amacıyla SSB adlı bir yazılım hazırlanmış ve veriler önce bu yazılımla işlenmiştir (CHANGE önkoşulları ve SSB yazılımı hakkında ayrıntılı bilgi için /1/ den yararlanılabilir). CHANGE önkoşullarına uygun hale getirilen veriler ACHSE yazılımı ile işlenerek ağ topolojisi kurulması için yol eksenleri oluşturulmuştur. Yol eksenlerinin incelenmesi ve topoloji kurulması: Oluşturulan yol eksenlerinde kavşaklarda kopukluklar ve eksiklikler olması doğaldır. Ağ topolojisi kurmadan önce bu tür tutarsızlıkların mutlaka giderilmesi gereklidir. Bu işlem ACAD MAP altında çizgi temizleme araçları kullanılarak otomatik olarak yapılabilmektedir. Ancak çizgi temizlemesi uygulandıktan sonra da düzeltme gerektiren kısımlar olabilir. Bu amaçla veriler çizgi temizlemesi uygulandıktan sonra interaktif olarak kontrol edilmiş gerekli düzeltmeler yapılmıştır. Ağ topolojisi kurmak için hazır hale getirilen yol eksenlerine gereksiz sayıda nokta içermeleri nedeniyle 1: ölçeği göz önüne alınarak ACAD MAP ortamında çizgi basitleştirmesi uygulanmıştır. Çizgi basitleştirmesinde çizgilerin ilk ve son noktaları (düğüm noktaları) değiştirilmediğinden çizgilerin topolojik tutarlılığı bozulmamıştır. Yol eksenleri üzerinde ağ topolojisi kurularak veriler işaretleştirmeye hazır hale getirilmiştir. Bu noktada eksenler üzerinde işaretleştirmeden bağımsız olarak en kısa yol analizi gibi mekansal sorgulamalar yapılabilir. Bu aşamada verileri birincil model olarak nitelendirmek mümkündür. İşaretleştirme sonrası ise kartografik model elde edilmiş olacaktır. CHANGE sisteminin DOPLI ve RESI yazılımları kullanılarak yol objeleri işaretleştirilmiştir. Bu aşamada iki farklı tabakada sınır çizgileri ve poligonlar elde edilmiştir. Yol genişlikleri işaretleştirme sırasında doğaya göre abartıldığından, yolların bina objelerini kısmen veya tamamen örtmesi gibi uyuşumsuzluklar çıkması doğaldır. Bu uygulama öncesi farklı bir tabakada bina objeleri 1: ölçeği için 11

12 genelleştirilmişlerdir. Genelleştirilmiş bina objeleri ile yol objelerinin uyuşumsuzlukları /1/ tarafından hazırlanan temelde binaların birbirleri ile uyuşumsuzluklarını gidermek için tasarlanmış olan GQE yazılımı ile giderilmiştir. Bu bağlamda yol objelerine ait poligonlar kullanılarak; Yol poligonu ile üst üste gelen bina objesinin yol poligonu içine düşen kısmı kesilmiş, geriye kalan bina objesinin alanı hesaplanmıştır. Hesaplanan değer, gösterilebilecek en küçük obje alanı büyüklüğü ile karşılaştırılarak, obje yeteri kadar büyükse korunmuş, değilse elimine edilmiştir. Tamamen yol poligonu içine düşen binalar ise başka bir araştırmaya gerek kalmaksızın elimine edilmiştir. Tablo-3 de oluşturulan yol sınıfları ve işaret genişlikleri görülmektedir. Ancak uygulama bölgesinden geçen TEM otoyolunun doğal genişliği, olası bir işaret genişliğinden fazla olduğu için otoyol ölçekli olarak (alansal bir obje gibi) gösterilmiştir. Ancak otoyol ekseni, sınır çizgileri ve poligonlar interaktif olarak oluşturulmuştur. Tablo-3: Yol obje sınıfları ve işaret genişlikleri Sınıflar Genişlik (mm) Otoyol - Bulvar 1.2 Cadde 0.8 Sokak/çıkmaz sokak 0.5 Yol objelerinin poligon bileşenlerinden yararlanarak değişik amaçlarla kullanılabilecek istatistiksel sonuçlar elde etmek mümkündür. Tablo-4 de uygulama sonucu yol verileri hakkında elde edilen global istatistiksel verilerden bazı örnekler görülmektedir. Tablo-4: Yol objelerine ilişkin global istatistiksel parametreler. Obje sayısı Köşe ya da kenar sayısı Toplam obje alanı (km 2 ) Toplam obje alanının bölge alanına oranı (%) Toplam çevre uzunluğu (km) Yol Objeleri Model bölgesi alanı: km 2 Şekil-5 de önceden hazırlanmış bina objeleriyle kombine edilmiş yol objeleri görülmektedir. Kullanılan genelleştirilmiş bina objelerinin nasıl üretildiği konusu /1/ de açıklanmaktadır. Şekil-5 de verilen harita, grafik olarak kaliteli bir görünüm elde etmek için CORELDRAW yazılımında hazırlanmıştır. Verilerin CORELDRAW yazılımına aktarımında DXF formatı kullanılmıştır. 8. SONUÇ Uygulamada verilen otomatik eksen elde etme yaklaşımının kaynak verilerin yapısındaki tutarsızlıklar nedeniyle kolaylıkla uygulanamayacağı düşünülebilir. Buradaki en önemli sorun sınır çizgilerindeki tutarsızlıkların interaktif olarak düzeltilme zorunluluğudur. Sınır 12

13 çizgilerinde düzeltmeler yapılması yerine, eksenlerin ekranda sayısallaştırılması da pratik bir yaklaşım olarak düşünülebilir. Eksenler elde edildikten sonra yukarıda bahsedilen yöntemlerden biri uygulanarak işaretleştirme yapılabilir. Bu çalışmada yolların işaretleştirilmesinde değişik yaklaşımlar incelenerek gerçek anlamda işaretleştirme yaklaşımı yapılan uygulama ışığında kapsamlı olarak incelenmiştir. Pseudo çift çizgi yöntemi uygulama kolaylığı nedeniyle çok yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu yaklaşımda uygulama kolaylığı yanında güncelleştirme kolaylığı da söz konusudur. Ancak yolların birbirini örtmesi ya da başka kartografik objeleri (örneğin binaları) örtmesi gibi uyuşumsuzlukların çözümü zordur. Gerçek anlamda çizgi yaklaşımında ise yollara ait poligonlardan yararlanarak bu tür sorunların otomatik olarak belirlenmesi mümkündür. Öte yandan yol objeleri hem poligon bileşenleri sayesinde alansal objeler olarak hem de eksenleri sayesinde çizgisel objeler olarak düşünülebilir. Ancak bu yaklaşımda güncelleştirme gerektiğinde işaretleştirme yeniden yapılmalıdır. Yazılımların kendine özgü çözümleri ise ilgili yazılıma son derece bağımlı olup, değişik yazılım ortamlarına veri aktarımı gerektiğinde sorun yaratırlar ve bu bağlamda tavsiye edilmemektedir. KAYNAKLAR /1/ Bildirici, İ.Ö. : 1: : Ölçek Aralığında Bina ve Yol Objelerinin Sayısal Kartografik Genelleştirmesi, Doktora Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, /2/ Bill, R. : Grundlagen der Geo-informationssyteme Band 2, Wichmann Verlag, Heidelberg, /3/ Cromley, R.G. : Digital Cartography, Prencite Hall Inc., New Jersey, /4/ Grünreich, D. : Development of Computer Assisted Generalization on the Basis of Cartographic Model Theory, GIS and Generalization: Methodology and Practice, s.47-56, Eds. Müller, J.C., Lagrange, J.P., Weibel, R., Taylor and Francis, London, /5/ Jones, C.B., Bundy, G.L., Ware, J.M. : Map Generalization with a Triangulated Data Structure, CAGIS, v.22, n.4, s , /6/ Kraak, M.J., Ormeling, F.J. : Cartography: Visualization of Spatial Data, Addison Wesley Logman Ltd., /7/ Lichtner, W. : Ein Einsatz zur Durchführung der Verdrängung bei der EDV-unterstützten Generalisierung in topographischen Karten, WissArbUH Nr. 66, Hannover, /8/ McMaster, R. B. : Automated Line Generalization, Cartographica, v.24, n.2, s ,

14 /9/ Menke, K. : Zur rechnergestützten Generalisierung der Verkehrwegeund Gewässernetzes, insbesondere für den Maßstab 1: , WissArbUH Nr. 119, Hannover, /10/ Thomas, F. : Generating Street Center-Lines from Inaccurate Vector City Maps, CAGIS, v.25, n.4, s , /11/ Vickus, G. : Digitale topographische und kartographische Modelle sowie Entwicklung ihrer Überführungsstrukturen am Beispiel von ATKIS, Schriftreihe des Instituts für Kartographie und Topographie der Rheinischen Friedrich- Wilhelms-Universität Bonn, Bonn, /12/ Visvalingam, M., Herbert, S. : A Computer Science Perspective on the Bendsimpflification Algorithm, CAGIS, v.26, n.4, s , /13/ Wang, Z., Müller, J.C. : Line Generalization Based on Analysis of Shape Characteristics, CAGIS, v.25, n.1, s.3-15, /14/ whitepapers/ai_lit.html# Generalization : Map Generalization in GIS: Practical Solutions with Workstation ArcInfo Software, An ESRI White Paper, 2000 ( tarihindeki durum). 14

15 Şekil-5: Uygulama (Ölçek: 1: ) 15

16

SAYISAL KARTOGRAFYADA GENELLEŞTİRME YAKLAŞIMLARI

SAYISAL KARTOGRAFYADA GENELLEŞTİRME YAKLAŞIMLARI SAYISAL KARTOGRAFYADA GENELLEŞTİRME YAKLAŞIMLARI İ. Öztuğ BİLDİRİCİ*, Doğan UÇAR* * İTÜ İnşaat Fakültesi, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü, Kartografya Anabilim Dalı, 80626 Maslak, İstanbul

Detaylı

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNDE AĞ TOPOLOJİSİ VE GENELLEŞTİRME

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNDE AĞ TOPOLOJİSİ VE GENELLEŞTİRME COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNDE AĞ TOPOLOJİSİ VE GENELLEŞTİRME İ. Öztuğ BİLDİRİCİ ÖZET Coğrafi bilgi sistemlerinde yollar, nehirler gibi çizgisel objeler üzerinde mekansal analiz önemli bir konudur. Yollar

Detaylı

Koordinat Referans Sistemleri

Koordinat Referans Sistemleri Koordinat Referans Sistemleri Harita yapımında geometrik süreç Küre Referans yüzeyin seçimi Elipsoit Ölçek küçültme Dünya/Jeoit Harita düzlemine izdüşüm Harita Fiziksel yer yüzünün belli bir şekli yok,

Detaylı

BÜYÜK ÖLÇEKLİ YAPILANDIRILMIŞ VERİLERDE BİNA GENELLEŞTİRMESİ

BÜYÜK ÖLÇEKLİ YAPILANDIRILMIŞ VERİLERDE BİNA GENELLEŞTİRMESİ BÜYÜK ÖLÇEKLİ YAPILANDIRILMIŞ VERİLERDE BİNA GENELLEŞTİRMESİ İ. Öztuğ BİLDİRİCİ Doğan UÇAR ÖZET Bu çalışmada Hannover Üniversitesi Kartografya Enstitüsü tarafından geliştirilmiş ve kategorisinde ilk ticari

Detaylı

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ VE HARİTA: KARTOGRAFYA

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ VE HARİTA: KARTOGRAFYA 1 COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ VE HARİTA: KARTOGRAFYA Necla ULUĞTEKİN, A.Özgür DOĞRU İTÜ İnşaat Fakültesi Jeodezi ve Fotogrametri Müh. Böl. Kartografya ABD 34469 Maslak-İstanbul ulugtekin,dogruahm@itu.edu.tr

Detaylı

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ ve HARİTA

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ ve HARİTA COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ ve HARİTA Necla ULUĞTEKİN İ. Öztuğ BİLDİRİCİ ÖZET Coğrafi Bilgi Sistemleri, konumsal verinin işlenmesi için bir araçtır ve aynı zamanda veri analizi ve sonuçlarının sunumunu da içerir.

Detaylı

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İNŞAAT FAKÜLTESİ HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ARAZİ ÇALIŞMASI - 2 UYGULAMA PLANI İSTANBUL, 2018 Dersin Tanıtımı 1) Ders fotogrametri Kamu Ölçmeleri ve Kartografya Anabilim dalları

Detaylı

ArcGIS ile Elektrik Dağıtımı Uygulamaları Eğitimi

ArcGIS ile Elektrik Dağıtımı Uygulamaları Eğitimi ArcGIS ile Elektrik Dağıtımı Uygulamaları Eğitimi http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 5 Gün 30 Saat ArcGIS ile Elektrik Dağıtımı Uygulamaları

Detaylı

Jeoloji Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi

Jeoloji Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi Jeoloji Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi http://facebook.com/esriturkey https://twiter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 4 Gün 24 Saat Jeoloji Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi Genel

Detaylı

Vektör veri. Doç. Dr. Saffet ERDOĞAN 1

Vektör veri. Doç. Dr. Saffet ERDOĞAN 1 Vektör veri Nokta, çizgi ve alanların temsilinde kullanılır. Bunların hepsi koordinatlar kullanılarak mekansal temsilde kullanılır. Noktalar en küçük boyutsuz gösterimlerdir Doç. Dr. Saffet ERDOĞAN 1 Vektör

Detaylı

CBS Arc/Info Kavramları

CBS Arc/Info Kavramları Arc/Info Kavramları Prof.Dr. Emin Zeki BAŞKENT Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi (ESRI) Environmental Systems Research Institute Dünyadaki 50 büyük yazılım şirketinden birisidir Pazarın 1/3

Detaylı

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ HARİTA TABANLI PLANLAMA VE YÖNETİM Prof.Dr. Vahap TECİM Dokuz Eylül Üniversitesi HARİTADAN DA ÖTE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ BİLGİ SİSTEMİ Donanım Yazılım Veriler Personel Yeryüzü

Detaylı

3.2. Raster Veriler. Satırlar. Sütunlar. Piksel/hücre büyüklüğü

3.2. Raster Veriler. Satırlar. Sütunlar. Piksel/hücre büyüklüğü 3.2. Raster Veriler Satırlar Piksel/hücre büyüklüğü Sütunlar 1 Görüntü formatlı veriler Her piksel için gri değerleri kaydedilmiştir iki veya üç bant (RGB) çok sayıda bant Fotoğraf, uydu görüntüsü, ortofoto,

Detaylı

ArcGIS ile Tarımsal Uygulamalar Eğitimi

ArcGIS ile Tarımsal Uygulamalar Eğitimi ArcGIS ile Tarımsal Uygulamalar Eğitimi Kursun Süresi: 5 Gün 30 Saat http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr ArcGIS ile Tarımsal Uygulamalar Eğitimi Genel

Detaylı

Bilgisayar Destekli Haritacılık 2017/ D ve Veri Değişimi. Netcad 7.6

Bilgisayar Destekli Haritacılık 2017/ D ve Veri Değişimi. Netcad 7.6 B Bilgisayar Destekli Haritacılık 2017/2018 3D ve Veri Değişimi Netcad 7.6 Kartoğrafya Kartografya Anabilim Dalı Dalı Dalı 2018 K T Ü H a r i t a M ü h e n d i s l i ğ i 3D+: 'NETCAD 3D+', kent ve arazi

Detaylı

CBS Arc/Info Kavramları

CBS Arc/Info Kavramları Arc/Info Kavramları Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Arc/Info 9.3? ArcGIS Desktop o ArcView: çok kapsamlı veri kullanımı, haritalama ve analizler üzerine odaklanır. o o ArcEditor: ArcView

Detaylı

ARAZİ ÖLÇMELERİ. Coğrafik Objelerin Temsili. Nokta:

ARAZİ ÖLÇMELERİ. Coğrafik Objelerin Temsili. Nokta: Coğrafik Objelerin Temsili eryuvarı üzerindeki coğrafik objelerin haritaya aktarılması aşamasında, ilk olarak coğrafik objelere ait detaylarının koordinatları ölçüm aletleri kullanılarak elde edilir. Sonrasında

Detaylı

KADASTRO HARİTALARININ SAYISALLAŞTIRILMASINDA KALİTE KONTROL ANALİZİ

KADASTRO HARİTALARININ SAYISALLAŞTIRILMASINDA KALİTE KONTROL ANALİZİ KADASTRO HARİTALARININ SAYISALLAŞTIRILMASINDA KALİTE KONTROL ANALİZİ Yasemin ŞİŞMAN, Ülkü KIRICI Sunum Akış Şeması 1. GİRİŞ 2. MATERYAL VE METHOD 3. AFİN KOORDİNAT DÖNÜŞÜMÜ 4. KALİTE KONTROL 5. İRDELEME

Detaylı

ArcGIS for Desktop Giriş Eğitimi

ArcGIS for Desktop Giriş Eğitimi ArcGIS for Desktop Giriş Eğitimi Eğitim Süresi: 5 Gün 30 Saat http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr ArcGIS for Desktop Giriş Eğitimi Genel Esri yazılımları

Detaylı

Autodesk Robot Structural Analysis Professional İnşaat Müh. için Yapısal Modelleme, Analiz ve Tasarım çözümü

Autodesk Robot Structural Analysis Professional İnşaat Müh. için Yapısal Modelleme, Analiz ve Tasarım çözümü Autodesk Robot Structural Analysis Professional İnşaat Müh. için Yapısal Modelleme, Analiz ve Tasarım çözümü İnş. Yük. Müh. Burçin ŞAHİNALP PROTA BİLGİSAYAR A.Ş. Autodesk Robot Structural Analysis Professional

Detaylı

KARTOGRAFYA ve HARİTA KARTOGRAFYA KARTOGRAFYA

KARTOGRAFYA ve HARİTA KARTOGRAFYA KARTOGRAFYA 1205321/1206321 KARTOGRAFYA ve HARİTA İlk kartografik yapıtların tarihçesi yaklaşık 6000 yıl geriye uzandığı halde, nın bağımsız bir bilim olarak kabul edilmesi oldukça yakın bir zamana rastlar. Bunun

Detaylı

Web adresi : http://www.gislab.co MEKANSAL VERİLER İLE ÜRETİLECEK TÜM ÇÖZÜMLER İÇİN... BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ LTD. ŞTİ.

Web adresi : http://www.gislab.co MEKANSAL VERİLER İLE ÜRETİLECEK TÜM ÇÖZÜMLER İÇİN... BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ LTD. ŞTİ. MEKANSAL VERİLER İLE ÜRETİLECEK TÜM ÇÖZÜMLER İÇİN... BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ LTD. ŞTİ. Misyonumuz coğrafi bilgilerin elde edilmesinden yönetimine kadar olan tüm süreçlerde son teknolojiyi kullanarak geliştirme

Detaylı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİNİN temellerinin atıldığı Çanakkale zaferinin 100. yılı kutlu olsun.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİNİN temellerinin atıldığı Çanakkale zaferinin 100. yılı kutlu olsun. Doç.Dr.Mehmet MISIR-2013 TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİNİN temellerinin atıldığı Çanakkale zaferinin 100. yılı kutlu olsun. Son yıllarda teknolojinin gelişmesi ile birlikte; geniş alanlarda, kısa zaman aralıklarında

Detaylı

Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgi Sistemi AutoCAD Map İle Gerçekleştirilen Bir Uygulama

Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgi Sistemi AutoCAD Map İle Gerçekleştirilen Bir Uygulama Yıldız Teknik Üniversitesi Bilgi Sistemi AutoCAD Map İle Gerçekleştirilen Bir Uygulama Arzu Çöltekin Yıldız Teknik Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Yük. Müh. Araştırma Görevlisi 1/5 Özet Günümüzde

Detaylı

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ Building Geodatabase Eğitimi

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ Building Geodatabase Eğitimi COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ Building Geodatabase Eğitimi Kursun Süresi: 3 Gün 18 Saat http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ Building

Detaylı

GRAFİK VE FOTOĞRAF FOTOĞRAF BASKI OPERATÖRÜ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

GRAFİK VE FOTOĞRAF FOTOĞRAF BASKI OPERATÖRÜ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü GRAFİK VE FOTOĞRAF FOTOĞRAF BASKI OPERATÖRÜ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2008 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde mesleklerin değişim ile

Detaylı

SEC 424 ALTYAPI KADASTROSU. Yrd. Doç. Dr. H. Ebru ÇOLAK ecolak@ktu.edu.tr

SEC 424 ALTYAPI KADASTROSU. Yrd. Doç. Dr. H. Ebru ÇOLAK ecolak@ktu.edu.tr SEC 424 ALTYAPI KADASTROSU Yrd. Doç. Dr. H. Ebru ÇOLAK ecolak@ktu.edu.tr Karadeniz Teknik Üniversitesi, GISLab Trabzon www.gislab.ktu.edu.tr Pilot Bölge Uygulaması Altyapı bilgi sistemlerine altlık olacak

Detaylı

KARTOGRAFYA ve HARİTA

KARTOGRAFYA ve HARİTA 1205321/1206321 KARTOGRAFYA ve HARİTA İlk kartografik yapıtların tarihçesi yaklaşık 6000 yıl geriye uzandığı halde, nın bağımsız bir bilim olarak kabul edilmesi oldukça yakın bir zamana rastlar. Bunun

Detaylı

Trafik Yoğunluk Harita Görüntülerinin Görüntü İşleme Yöntemleriyle İşlenmesi

Trafik Yoğunluk Harita Görüntülerinin Görüntü İşleme Yöntemleriyle İşlenmesi Trafik Yoğunluk Harita Görüntülerinin Görüntü İşleme Yöntemleriyle İşlenmesi ISITES 2016 4 TH INTERNATIONAL SYMPOSIUM ON INNOVATIVE TECHNOLOGIES IN ENGINEERING AND SCIENCE Dr. G. Çiğdem Çavdaroğlu ISITES,

Detaylı

KENT BİLGİ SİSTEMLERİ DOÇ. DR. VOLKAN YILDIRIM ARŞ. GÖR. ŞEVKET BEDİROĞLU. Kent Bilgi Sistemlerinde Veritabanı Organizasyonu Ders 3

KENT BİLGİ SİSTEMLERİ DOÇ. DR. VOLKAN YILDIRIM ARŞ. GÖR. ŞEVKET BEDİROĞLU. Kent Bilgi Sistemlerinde Veritabanı Organizasyonu Ders 3 KENT BİLGİ SİSTEMLERİ DOÇ. DR. VOLKAN YILDIRIM ARŞ. GÖR. ŞEVKET BEDİROĞLU Kent Bilgi Sistemlerinde Veritabanı Organizasyonu Ders 3 2018 1 Kent Bilgi Sistemlerinde Veritabanı Tasarımı Veri tabanları birbirleriyle

Detaylı

Genelleştirme. Bu, haritanın haritası olduğu bölgenin basitleştirilmiş durumunu yansıtması anlamına gelir.

Genelleştirme. Bu, haritanın haritası olduğu bölgenin basitleştirilmiş durumunu yansıtması anlamına gelir. Genelleştirme Haritayı uydu görüntüsü veya hava resminden ayıran en büyük özellik, haritanın haritası olduğu bölge ile ilgili tüm somut objelerin gösterimini içermemesidir. Bu, haritanın haritası olduğu

Detaylı

KONUMSAL VERİNİN ELDE EDİLMESİNDE MOBİL CBS OLANAKLARI: GELENEKSEL YÖNTEMLERLE KARŞILAŞTIRMA. Fatih DÖNER

KONUMSAL VERİNİN ELDE EDİLMESİNDE MOBİL CBS OLANAKLARI: GELENEKSEL YÖNTEMLERLE KARŞILAŞTIRMA. Fatih DÖNER KONUMSAL VERİNİN ELDE EDİLMESİNDE MOBİL CBS OLANAKLARI: GELENEKSEL YÖNTEMLERLE KARŞILAŞTIRMA Fatih DÖNER TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri CBS'2007 Kongresi, 30

Detaylı

Temel Haritacılık Bilgisi. Taha Sözgen İzmir, 2015

Temel Haritacılık Bilgisi. Taha Sözgen İzmir, 2015 1 Temel Haritacılık Bilgisi Taha Sözgen İzmir, 2015 2 İçerik Tarihçe Harita Türleri Topoğrafya Haritaları Hidrografya Haritaları Ortofoto Haritaları Ölçek Kavramı Bir Haritada Bulunması Gerekenler Küresel

Detaylı

UNIVERSAL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ

UNIVERSAL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ UNIVERSAL BİLGİ TEKNOLOJİLERİ Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile Bilgisayar Destekli Tasarım (CAD) Sistemleri Arasındaki Temel Farklar Universal Bilgi Teknolojileri Ltd. Şti. 2010. Tüm hakları saklıdır.

Detaylı

ArcGIS ile Su Yönetimi Eğitimi

ArcGIS ile Su Yönetimi Eğitimi ArcGIS ile Su Yönetimi Eğitimi http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 5 Gün 30 Saat ArcGIS ile Su Yönetimi Genel Bir platform olarak ArcGIS,

Detaylı

Büyüklük. Biçim. Dolgu. Beyazlık değeri (renkli ya da siyah beyaz) Yön. Renk (Çizgi ya da dolgu rengi)

Büyüklük. Biçim. Dolgu. Beyazlık değeri (renkli ya da siyah beyaz) Yön. Renk (Çizgi ya da dolgu rengi) HARİTANIN GRAFİK TASARIMI (KARTOGRAFİK TASARIM) Haritaya konu olan objelerin özellikleri Haritanın çizimsel tasarımı sırasında kartografa düşen sorumluluk, kartografik işaretler olarak adlandırılan grafik

Detaylı

MAPINFO PRO TEMEL SEVİYE EĞİTİM İÇERİĞİ

MAPINFO PRO TEMEL SEVİYE EĞİTİM İÇERİĞİ MAPINFO PRO TEMEL SEVİYE EĞİTİM İÇERİĞİ Başarsoft Bilgi Teknolojileri A.Ş. Web site: http://www.basarsoft.com.tr Kontak mail: egitim@basarsoft.com.tr Ankara Merkez Adres Ehlibeyt Mah. Ceyhun Atıf Kansu

Detaylı

CBS AÇISINDAN TOPOLOJİNİN ÖNEMİ VE ALAN - ÇİZGİ GEOMETRİK DÖNÜŞÜM YÖNTEMLERİ

CBS AÇISINDAN TOPOLOJİNİN ÖNEMİ VE ALAN - ÇİZGİ GEOMETRİK DÖNÜŞÜM YÖNTEMLERİ CBS AÇISINDAN TOPOLOJİNİN ÖNEMİ VE ALAN - ÇİZGİ GEOMETRİK DÖNÜŞÜM YÖNTEMLERİ * H. Zahit Selvi * İ. Öztuğ Bildirici * Selçuk Üniversitesi, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü, Konya, hzselvi@selcuk.edu.tr

Detaylı

Yapısal Analiz Programı SAP2000 Bilgi Aktarımı ve Kullanımı. Doç.Dr. Bilge Doran

Yapısal Analiz Programı SAP2000 Bilgi Aktarımı ve Kullanımı. Doç.Dr. Bilge Doran Yapısal Analiz Programı SAP2000 Bilgi Aktarımı ve Kullanımı Dersin Adı : Yapı Mühendisliğinde Bilgisayar Uygulamaları Koordinatörü : Doç.Dr.Bilge DORAN Öğretim Üyeleri/Elemanları: Dr. Sema NOYAN ALACALI,

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ. BEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF336 FOTOGRAMETRİ II DERSi NOTLARI

Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ. BEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF336 FOTOGRAMETRİ II DERSi NOTLARI FOTOGRAMETRİ II FOTOGRAMETRİK ÜRÜNLER BEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JDF336 FOTOGRAMETRİ II DERSi NOTLARI http://geomatik.beun.edu.tr/marangoz/ GİRİŞ Giriş Ortofoto Ortofoto Ürün

Detaylı

Harita Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi

Harita Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi Harita Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi http://facebook.com/esriturkey https://twiter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 4 Gün 24 Saat Harita Mühendisleri için ArcGIS Eğitimi Kursu

Detaylı

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ 3D&Spatial Analyst ve ModelBuilder Eğitimi

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ 3D&Spatial Analyst ve ModelBuilder Eğitimi COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ 3D&Spatial Analyst ve ModelBuilder Eğitimi http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 5 Gün 40 Saat COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ

Detaylı

3. Bölüm Algoritmalar

3. Bölüm Algoritmalar 3. Bölüm Algoritmalar Algoritma ve Programlamaya Giriş Dr. Serkan DİŞLİTAŞ 3.1. Veri ve Bilgi Şekil 3.1 de bilgisayar sistemin temelini oluşturan veri işlem modeli görülmektedir. Hesaplama, saklama gibi

Detaylı

ADA TEMELLİ BİR YOL AĞI SEÇME/ELEME YÖNTEMİ

ADA TEMELLİ BİR YOL AĞI SEÇME/ELEME YÖNTEMİ TMMOB COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KONGRESİ 2011 31 Ekim - 04 Kasım 2011, Antalya ADA TEMELLİ BİR YOL AĞI SEÇME/ELEME YÖNTEMİ Gülgen Fatih, Gökgöz Türkay YTÜ, Yıldız Teknik Üniversitesi, harita Müh. Bölümü,

Detaylı

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ BİLGİSAYAR DONANIM VE TEKNİK SERVİS GELİŞTİRME VE UYUM EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ BİLGİSAYAR DONANIM VE TEKNİK SERVİS GELİŞTİRME VE UYUM EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ BİLGİSAYAR DONANIM VE TEKNİK SERVİS GELİŞTİRME VE UYUM EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2014 ANKARA ÖN SÖZ

Detaylı

Uzaktan Algılama Uygulamaları

Uzaktan Algılama Uygulamaları Aksaray Üniversitesi Uzaktan Algılama Uygulamaları Doç.Dr. Semih EKERCİN Harita Mühendisliği Bölümü sekercin@aksaray.edu.tr 2010-2011 Bahar Yarıyılı Uzaktan Algılama Uygulamaları GÖRÜNTÜ İŞLEME TEKNİKLERİ

Detaylı

MAPINFO PRO TEMEL VE İLERİ SEVİYE EĞİTİM İÇERİĞİ

MAPINFO PRO TEMEL VE İLERİ SEVİYE EĞİTİM İÇERİĞİ MAPINFO PRO TEMEL VE İLERİ SEVİYE EĞİTİM İÇERİĞİ Başarsoft Bilgi Teknolojileri A.Ş. Web site: http://www.basarsoft.com.tr Kontak mail: egitim@basarsoft.com.tr Ankara Merkez Adres Ehlibeyt Mah. Ceyhun Atıf

Detaylı

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ FAALİYET VE PROJELERİ

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ FAALİYET VE PROJELERİ COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ FAALİYET VE PROJELERİ 1- BELEDİYEMİZ TEKNİK BİRİMLERİNİN İHTİYAÇ DUYDUĞU COĞRAFİ VERİLERİN BENTLEY CBS EKLENTİSİ İLE SUNULMASI: İhtiyaç duyulan coğrafi verilerin

Detaylı

EROZYONUN KANTİTATİF OLARAK BELİRLENMESİ. Dr. Şenay ÖZDEN Prof.Dr. Nuri MUNSUZ

EROZYONUN KANTİTATİF OLARAK BELİRLENMESİ. Dr. Şenay ÖZDEN Prof.Dr. Nuri MUNSUZ EROZYONUN KANTİTATİF OLARAK BELİRLENMESİ Dr. Şenay ÖZDEN Prof.Dr. Nuri MUNSUZ Havza koruma projelerinde erozyonun azaltılması ile sediment problemlerinin ıslahı, temel amaçları oluşturmaktadır. Bunun için

Detaylı

MMT 106 Teknik Fotoğrafçılık 3 Digital Görüntüleme

MMT 106 Teknik Fotoğrafçılık 3 Digital Görüntüleme MMT 106 Teknik Fotoğrafçılık 3 Digital Görüntüleme 2010-2011 Bahar Yarıyılı Ar. Gör. Dr. Ersoy Erişir 1 Konvansiyonel Görüntüleme (Fotografi) 2 Görüntü Tasarımı 3 Digital Görüntüleme 3.1 Renkler 3.2.1

Detaylı

1999 yılı sonundan itibaren 1/25.000 ölçekli harita üretimi sayısal olarak yapılmaya başlanmıştır.

1999 yılı sonundan itibaren 1/25.000 ölçekli harita üretimi sayısal olarak yapılmaya başlanmıştır. Kartografya Dairesi Başkanlığı Faaliyetleri 1. Fotogrametri Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan, yurt içi 1/25.000 ölçekli ve yurt dışı 1/50.000 ölçekli sayısal verilerin, kartografik düzenlemeleri

Detaylı

HARİTA-TAPU KADASTRO BİLGİSAYAR DESTEKLİ HARİTA ÇİZİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

HARİTA-TAPU KADASTRO BİLGİSAYAR DESTEKLİ HARİTA ÇİZİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü HARİTA-TAPU KADASTRO BİLGİSAYAR DESTEKLİ HARİTA ÇİZİMİ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2011 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde mesleklerin

Detaylı

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM AUTOCAD DERSİ. 1. HAFTA 27.09.2012 Öğr. Gör. Serkan ÖREN

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM AUTOCAD DERSİ. 1. HAFTA 27.09.2012 Öğr. Gör. Serkan ÖREN BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM AUTOCAD DERSİ 1. HAFTA 1 AutoCAD, tüm dünyada başta mühendisler ve mimarlar tarafından kullanılan, dünyaca tanınan yazılım firması Autodesktarafından hazırlanan, bilgisayar

Detaylı

Süreklilik Göstergesi. Kavram Haritaları. Etkileşim Göstergesi. Problem/Çözüm Göstergesi Karşılaştırma Matrisi. (Anlam Çözümleme Tablosu)

Süreklilik Göstergesi. Kavram Haritaları. Etkileşim Göstergesi. Problem/Çözüm Göstergesi Karşılaştırma Matrisi. (Anlam Çözümleme Tablosu) Kavram Haritaları Hiyerarşik KH Hiyerarşik Olmayan KH ( Ağ, Örümcek Harita) Zincir KH Sınıflandırma Haritası Vee Diyagramları Neden-Sonuç Diyagramları Balık Kılçığı Döngü Göstergesi Olay Zinciri Dizileri

Detaylı

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ARCGIS GİRİŞ EĞİTİMİ

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ARCGIS GİRİŞ EĞİTİMİ COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ARCGIS GİRİŞ EĞİTİMİ http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 5 Gün 30 Saat COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ ARCGIS GİRİŞ

Detaylı

CBS Veri. CBS Veri Modelleri. Prof.Dr. Emin Zeki BAŞKENT. Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi 2010, EZB

CBS Veri. CBS Veri Modelleri. Prof.Dr. Emin Zeki BAŞKENT. Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi 2010, EZB Modelleri Prof.Dr. Emin Zeki BAŞKENT Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Objelerin temsili Raster -- Grid Piksel Konum ve değeri Uydu görüntüleri ve hava fotoları bu formatta Vector -- Linear

Detaylı

Avlanmaya Açık ve Kapalı Alanlara İlişkin Coğrafi Bilgi Sistemi Projesi

Avlanmaya Açık ve Kapalı Alanlara İlişkin Coğrafi Bilgi Sistemi Projesi Avlanmaya Açık ve Kapalı Alanlara İlişkin Coğrafi Bilgi Sistemi Projesi Kurum adı : T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Av ve

Detaylı

Çok Katlı Perdeli ve Tünel Kalıp Binaların Modellenmesi ve Tasarımı

Çok Katlı Perdeli ve Tünel Kalıp Binaların Modellenmesi ve Tasarımı Çok Katlı Perdeli ve Tünel Kalıp Binaların Modellenmesi ve Tasarımı Mustafa Tümer Tan İçerik 2 Perde Modellemesi, Boşluklu Perdeler Döşeme Yükleri ve Eğilme Hesabı Mantar bandı kirişler Kurulan modelin

Detaylı

HARİTA GENEL KOMUTANLIĞI

HARİTA GENEL KOMUTANLIĞI HARİTA GENEL KOMUTANLIĞI TOPOĞRAFİK VERİLERİN HAZIRLANMASI VE SUNUMU Mühendis Yüzbaşı Mustafa CANIBERK 08 Ekim 2013 TAKDİM PLANI TOPO25 Veritabanı Tanıtımı Topoğrafik Verilerin Hazırlanması Topoğrafik

Detaylı

SAMGAZ ve SelÇukGAZ DOABİS CBS UYGULAMALARI

SAMGAZ ve SelÇukGAZ DOABİS CBS UYGULAMALARI SAMGAZ ve SelÇukGAZ DOABİS CBS UYGULAMALARI Özge ÖZDEMİR GIS-Harita Şefi Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu 06.07.2004 tarih ve DAG/336-12/058 sayılı kurul kararı doğrultusunda Tekkeköy, Canik, İlkadım ve

Detaylı

Lejant tabanlı harita sunumları

Lejant tabanlı harita sunumları Lejant tabanlı harita sunumları Haritalar genel olarak klasik kitabe bilgileriyle donatılmış olarak, kartoğrafik ilkelerde göz önüne alınarak hazırlanıp kullanıma sunulurken, taşıdıkları özellikleri tam

Detaylı

4.1. Grafik Sihirbazını kullanarak grafik oluşturma

4.1. Grafik Sihirbazını kullanarak grafik oluşturma BÖLÜM14 4. EXCEL DE GRAFİK Excel programının en üstün özelliklerinden bir diğeri de grafik çizim özelliğinin mükemmel olmasıdır. Excel grafik işlemleri için kullanıcıya çok geniş seçenekler sunar. Excel

Detaylı

AKSARAY ÜNİVERSİTESİ WEB TABANLI VE 3 BOYUTLU KAMPÜS BİLGİ SİSTEMİ BURHAN BAHA BİLGİLİOĞLU SEMİH SADIÇ DOÇ.DR.SELÇUK REİS

AKSARAY ÜNİVERSİTESİ WEB TABANLI VE 3 BOYUTLU KAMPÜS BİLGİ SİSTEMİ BURHAN BAHA BİLGİLİOĞLU SEMİH SADIÇ DOÇ.DR.SELÇUK REİS AKSARAY ÜNİVERSİTESİ WEB TABANLI VE 3 BOYUTLU KAMPÜS BİLGİ SİSTEMİ BURHAN BAHA BİLGİLİOĞLU SEMİH SADIÇ DOÇ.DR.SELÇUK REİS AKSARAY ÜNİVERSİTESİ Aksaray üniversitesi, 2006 yılı içinde kurulması kabul edilen

Detaylı

MAKİNE TEKNOLOJİSİ ÜÇ BOYUTLU ÇİZİM-SOLIDWORKS MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

MAKİNE TEKNOLOJİSİ ÜÇ BOYUTLU ÇİZİM-SOLIDWORKS MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü MAKİNE TEKNOLOJİSİ ÜÇ BOYUTLU ÇİZİM-SOLIDWORKS MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2011 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde mesleklerin değişim

Detaylı

COĞRAFİ SANAL GERÇEKLİK MODELLEME DİLİ VE 3B KARTOGRAFYA

COĞRAFİ SANAL GERÇEKLİK MODELLEME DİLİ VE 3B KARTOGRAFYA TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı 28 Mart - 1 Nisan 2005, Ankara COĞRAFİ SANAL GERÇEKLİK MODELLEME DİLİ VE 3B KARTOGRAFYA M.A. Yücel, M.Selçuk

Detaylı

ÜNİT E ÜNİTE GİRİŞ. Algoritma Mantığı. Algoritma Özellikleri PROGRAMLAMA TEMELLERİ ÜNİTE 3 ALGORİTMA

ÜNİT E ÜNİTE GİRİŞ. Algoritma Mantığı. Algoritma Özellikleri PROGRAMLAMA TEMELLERİ ÜNİTE 3 ALGORİTMA PROGRAMLAMA TEMELLERİ ÜNİTE 3 ALGORİTMA GİRİŞ Bilgisayarların önemli bir kullanım amacı, veri ve bilgilerin kullanılarak var olan belirli bir problemin çözülmeye çalışılmasıdır. Bunun için, bilgisayarlar

Detaylı

ELN1001 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA I

ELN1001 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA I ELN1001 BİLGİSAYAR PROGRAMLAMA I DEPOLAMA SINIFLARI DEĞİŞKEN MENZİLLERİ YİNELEMELİ FONKSİYONLAR Depolama Sınıfları Tanıtıcılar için şu ana kadar görülmüş olan özellikler: Ad Tip Boyut Değer Bunlara ilave

Detaylı

MUHASEBE VE FİNANSMAN MUHASEBEDE WEB TABANLI PROGRAM KULLANMA GELİŞTİRME VE UYUM EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAM (YETERLİĞE DAYALI)

MUHASEBE VE FİNANSMAN MUHASEBEDE WEB TABANLI PROGRAM KULLANMA GELİŞTİRME VE UYUM EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAM (YETERLİĞE DAYALI) T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü MUHASEBE VE FİNANSMAN MUHASEBEDE WEB TABANLI PROGRAM KULLANMA GELİŞTİRME VE UYUM EĞİTİMİ MODÜLER PROGRAM (YETERLİĞE DAYALI) 2014 ANKARA 1

Detaylı

INS4801 Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) (3 + 0)

INS4801 Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) (3 + 0) Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü INS4801 Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) (3 + 0) Prof.Dr.YALÇIN ARISOY yalcin.arisoy@deu.edu.tr DERSİN KAPSAMI: Coğrafi Bilgi Sistemlerine

Detaylı

UYDU GÖRÜNTÜLERİ VE SAYISAL UZAKTAN ALGILAMA

UYDU GÖRÜNTÜLERİ VE SAYISAL UZAKTAN ALGILAMA UYDU GÖRÜNTÜLERİ VE SAYISAL UZAKTAN ALGILAMA Son yıllarda teknolojinin gelişmesi ile birlikte; geniş alanlarda, kısa zaman aralıklarında ucuz ve hızlı sonuç alınabilen uzaktan algılama tekniğinin, yenilenebilir

Detaylı

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ İLERİ SEVİYE EĞİTİMLERİ BUILDING GEODATABASE EĞİTİMİ

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ İLERİ SEVİYE EĞİTİMLERİ BUILDING GEODATABASE EĞİTİMİ COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ İLERİ SEVİYE EĞİTİMLERİ BUILDING GEODATABASE EĞİTİMİ http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 3 Gün 18 Saat COĞRAFİ

Detaylı

AKARSULARDA KİRLENME KONTROLÜ İÇİN BİR DİNAMİK BENZETİM YAZILIMI

AKARSULARDA KİRLENME KONTROLÜ İÇİN BİR DİNAMİK BENZETİM YAZILIMI AKARSULARDA KİRLENME KONTROLÜ İÇİN BİR DİNAMİK BENZETİM YAZILIMI *Mehmet YÜCEER, **Erdal KARADURMUŞ, *Rıdvan BERBER *Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Tandoğan - 06100

Detaylı

Dr. Organizer Diş. Ver. 4.5. 1992 den beri. Program özellikleri, sistem gereksinimleri

Dr. Organizer Diş. Ver. 4.5. 1992 den beri. Program özellikleri, sistem gereksinimleri 1992 den beri Dr. Organizer Diş Ver. 4.5 Program özellikleri, sistem gereksinimleri Alp Bilişim&Danışmanlık Halitağa cad. 42/7Tınaz iş merkezi Kadıköy İstanbul (216) 418 60 44 (216) 418 60 37 (532) 246

Detaylı

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ VE UZAKTAN ALGILAMA

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ VE UZAKTAN ALGILAMA TAŞINMAZ GELİŞTİRME TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ VE UZAKTAN ALGILAMA Yrd.Doç.Dr. Aziz ŞiŞMAN 1 ÜNITE: 1 CBS DE VERI TEMINI Yrd.Doç.Dr. Aziz ŞiŞMAN İçindekiler 4.1. CBS DE VERİ TEMİNİ...

Detaylı

ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü Veri Tabanı (ÇED Veri Tabanı)

ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü Veri Tabanı (ÇED Veri Tabanı) ÇED ve Planlama Genel Müdürlüğü Veri Tabanı (ÇED Veri Tabanı) 1 GÜNDEM 1. Amacı 2. Veri Tabanı Kapsamı 3. Özellikleri 4. Uygulama 2 1-Amacı Mekansal (haritalanabilir) Bilgilerin Yönetimi Sağlamak (CBS)

Detaylı

VERİ TABANI OLUŞTURULMASI VE WEB SAYFASININ HAZIRLANMASI (İP 6)

VERİ TABANI OLUŞTURULMASI VE WEB SAYFASININ HAZIRLANMASI (İP 6) VERİ TABANI OLUŞTURULMASI VE WEB SAYFASININ HAZIRLANMASI (İP 6) Bu iş paketi kapsamında, İP1, İP2 ve İP3 iş paketlerinden elde edilen bilgiler kullanılarak Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) destekli bir veri

Detaylı

BULANIK MANTIK VE SİSTEMLERİ 2014 2015 BAHAR DÖNEMİ ÖDEV 1. Müslüm ÖZTÜRK 148164001004 Bilişim Teknolojileri Mühendisliği ABD Doktora Programı

BULANIK MANTIK VE SİSTEMLERİ 2014 2015 BAHAR DÖNEMİ ÖDEV 1. Müslüm ÖZTÜRK 148164001004 Bilişim Teknolojileri Mühendisliği ABD Doktora Programı BULANIK MANTIK VE SİSTEMLERİ 2014 2015 BAHAR DÖNEMİ ÖDEV 1 Müslüm ÖZTÜRK 148164001004 Bilişim Teknolojileri Mühendisliği ABD Doktora Programı Mart 2015 0 SORU 1) Bulanık Küme nedir? Bulanık Kümenin (fuzzy

Detaylı

Temel Kavramlar-2. Aşağıda depolama aygıtlarının kapasitelerini inceleyebilirsiniz.

Temel Kavramlar-2. Aşağıda depolama aygıtlarının kapasitelerini inceleyebilirsiniz. Temel Kavramlar-2 Byte = 8 Bit in bir araya gelmesiyle oluşan bellektir. Bilgisayarın tanıdığı harf rakam ve özel karakterlerden her biri 1 byte lık yer kaplar. Yani her bir harfin 1 veya 0 dan oluşan

Detaylı

Mühendislikte Veri Tabanları Dersi Uygulamaları (ArcGIS-SQL)

Mühendislikte Veri Tabanları Dersi Uygulamaları (ArcGIS-SQL) Mühendislikte Veri Tabanları Dersi Uygulamaları (ArcGIS-SQL) İstanbul Teknik Üniversitesi, İnşaat Fakültesi, Geomatik Mühendisliği Bölümü 2014 2015 Güz Yarıyılı Uygulama 2 ArcGIS Yazılımı ile Mekânsal

Detaylı

MODEL GENELLEŞTİRMESİNDE GEOMETRİ DEĞİŞİMLERİNDEN ALAN-ÇİZGİ DÖNÜŞÜM YÖNTEMLERİ

MODEL GENELLEŞTİRMESİNDE GEOMETRİ DEĞİŞİMLERİNDEN ALAN-ÇİZGİ DÖNÜŞÜM YÖNTEMLERİ TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı Mart 2005, Ankara MODEL GENELLEŞTİRMESİNDE GEOMETRİ DEĞİŞİMLERİNDEN ALAN-ÇİZGİ DÖNÜŞÜM YÖNTEMLERİ İ. Öztuğ Bildirici

Detaylı

Dünya CBS Günü 2015. 19 Kasım 2015, Ankara

Dünya CBS Günü 2015. 19 Kasım 2015, Ankara Dünya CBS Günü 2015 19 Kasım 2015, Ankara Amaç Projenin amacı; kentsel analiz, planlama, tasarım ve karar destek süreçlerinin iyileşmesine katkı sağlamak amacıyla 3 Boyutlu Kent Veri Modelinin ve örnek

Detaylı

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ

TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ SAKARYA ÜNİVERSİTESİ TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ Hafta 2 Yrd. Doç. Dr. Semra BORAN Bu ders içeriğinin basım, yayım ve satış hakları Sakarya Üniversitesi ne aittir. "Uzaktan Öğretim" tekniğine uygun olarak hazırlanan

Detaylı

BELEDİYEDE YAPILAN CBS ÇALIŞMALARINDAN ELDE EDİLEN 2 BOYUTLU VE 3 BOYUTLU TEMATİK HARİTALARIN SUNUMU

BELEDİYEDE YAPILAN CBS ÇALIŞMALARINDAN ELDE EDİLEN 2 BOYUTLU VE 3 BOYUTLU TEMATİK HARİTALARIN SUNUMU TMMOB COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ KONGRESİ 2011 31 Ekim - 04 Kasım 2011, Antalya BELEDİYEDE YAPILAN CBS ÇALIŞMALARINDAN ELDE EDİLEN 2 BOYUTLU VE 3 BOYUTLU TEMATİK HARİTALARIN SUNUMU Eylem Kaya 1, M. Erkan

Detaylı

VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ

VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ VERİ TABANI YÖNETİM SİSTEMLERİ Veri Tabanı Nedir? Sistematik erişim imkânı olan, yönetilebilir, güncellenebilir, taşınabilir, birbirleri arasında tanımlı ilişkiler bulunabilen bilgiler kümesidir. Bir kuruluşa

Detaylı

İÜ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ. Süreç İyileştirme Standardı

İÜ AÇIK VE UZAKTAN EĞİTİM FAKÜLTESİ. Süreç İyileştirme Standardı Dök. No: AUZEF-SS-1.2-11 Yayın Tarihi:30.12.2015 Rev No:00 Rev Tarihi: Sayfa 1 / 12 1. AMAÇ İÜ AUZEF süreçlerinin kalite, verimlik ve etkinliğini arttırmak için yapılan sürekli iyileştirme çalışmalarında

Detaylı

Coğrafi Bilgi Sistemlerine Giriş

Coğrafi Bilgi Sistemlerine Giriş Coğrafi Bilgi Sistemlerine Giriş İçerik Mekansal veri ve bileşenleri Mekansal verinin CBS ortamında sunumu ve Vektör Model Hücresel Model Modeller arası dönüşüm ve temel karşılaştırmalar Mekansal veri

Detaylı

24. Yazdırma ve Plot Alma

24. Yazdırma ve Plot Alma 24. Yazdırma ve Plot Alma Bu Konuda Öğrenilecekler: Yazdırma işlemini gerçekleştirmek Plot etme işlemini gerçekleştirmek PlotMaker programı ile çalışmak Projenin kağıda dökülme evresinde yazdırma ve plot

Detaylı

Synergi Gas. Gelişmiş Hidrolik Modelleme. Doğalgaz dağıtım şebekeleri için optimizasyon ve simülasyon yazılımı ARCUMSOFT

Synergi Gas. Gelişmiş Hidrolik Modelleme. Doğalgaz dağıtım şebekeleri için optimizasyon ve simülasyon yazılımı ARCUMSOFT Synergi Gas Gelişmiş Hidrolik Modelleme Doğalgaz dağıtım şebekeleri için optimizasyon ve simülasyon yazılımı ARCUMSOFT 1 Giriş Doğalgaz dağıtım ve iletim şebekelerinde günlük ve uzun dönemli işletme ihtiyaçlarının

Detaylı

DİJİTAL FOTOGRAMETRİK HARİTA ÜRETİMİ VE TAPU VE KADASTRO ÖRNEĞİ

DİJİTAL FOTOGRAMETRİK HARİTA ÜRETİMİ VE TAPU VE KADASTRO ÖRNEĞİ Selçuk Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Öğretiminde 30. Yõl Sempozyumu,16-18 Ekim 2002, Konya SUNULMUŞ BİLDİRİ DİJİTAL FOTOGRAMETRİK HARİTA ÜRETİMİ VE TAPU VE KADASTRO ÖRNEĞİ Orhan ERCAN,

Detaylı

MOCKUS HİDROGRAFI İLE HAVZA & TAŞKIN MODELLENMESİNE BİR ÖRNEK: KIZILCAHAMAM(ANKARA)

MOCKUS HİDROGRAFI İLE HAVZA & TAŞKIN MODELLENMESİNE BİR ÖRNEK: KIZILCAHAMAM(ANKARA) MOCKUS HİDROGRAFI İLE HAVZA & TAŞKIN MODELLENMESİNE BİR ÖRNEK: KIZILCAHAMAM(ANKARA) Tunç Emre TOPTAŞ Teknik Hizmetler ve Eğitim Müdürü, Netcad Yazılım A.Ş. Bilkent, Ankara, Öğretim Görevlisi, Gazi Üniversitesi,

Detaylı

KÖY HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TOPRAK VE SU KAYNAKLARI ULUSAL BİLGİ MERKEZİ. Doç.Dr. D.Murat ÖZDEN Ziraat Yüksek Mühendisi

KÖY HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TOPRAK VE SU KAYNAKLARI ULUSAL BİLGİ MERKEZİ. Doç.Dr. D.Murat ÖZDEN Ziraat Yüksek Mühendisi KÖY HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ TOPRAK VE SU KAYNAKLARI ULUSAL BİLGİ MERKEZİ Doç.Dr. D.Murat ÖZDEN Ziraat Yüksek Mühendisi 1.Giriş Ulusal düzeyde belirlenen görev, sorumluluk ve yetki çerçevesinde, kurumlar

Detaylı

New Project. User guide

New Project. User guide New Project User guide Table of Contents New Project... 3 Katman Yöneticisi... 4 Katman Yöneticisi Araçları... 6 Katman İşlemleri... 8 Katman Görünümü... 9 Katman Ekleme... 10 Aktif Katman Yapma... 12

Detaylı

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ İLERİ SEVİYE EĞİTİMLERİ BUILDING GEODATABASE EĞİTİMİ

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ İLERİ SEVİYE EĞİTİMLERİ BUILDING GEODATABASE EĞİTİMİ COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ İLERİ SEVİYE EĞİTİMLERİ BUILDING GEODATABASE EĞİTİMİ http://facebook.com/esriturkey https://twitter.com/esriturkiye egitim@esriturkey.com.tr Kursun Süresi: 3 Gün 18 Saat COĞRAFİ

Detaylı

Uydu Görüntüleri ve Haritaların Düzenlenmesi Mozaik Hale Getirilmesi ve Servislerin Geliştirilmesi

Uydu Görüntüleri ve Haritaların Düzenlenmesi Mozaik Hale Getirilmesi ve Servislerin Geliştirilmesi Uydu Görüntüleri ve Haritaların Düzenlenmesi Mozaik Hale Getirilmesi ve Servislerin Geliştirilmesi Kurum adı: T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı Proje durumu: Tamamlandı. Proje

Detaylı

Metadata Tanımı. Bilgi hakkında bilgi Bilgisayarların yorumlayabileceği ve kullanabileceği standart, yapısal bilgi BBY 220

Metadata Tanımı. Bilgi hakkında bilgi Bilgisayarların yorumlayabileceği ve kullanabileceği standart, yapısal bilgi BBY 220 Metadata Tanımı Bilgi hakkında bilgi Bilgisayarların yorumlayabileceği ve kullanabileceği standart, yapısal bilgi BBY 220 Metadata Ne Değildir? Standart numaralar (ISBN, ISSN, SICI, DOI, vd.) BBY 220 Metadata

Detaylı

Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı. Coğrafi Bilgi Sistemleri Çalışmaları

Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı. Coğrafi Bilgi Sistemleri Çalışmaları Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı Coğrafi Bilgi Sistemleri Çalışmaları Özel Çevre Koruma Bölgeleri K a r a d e n i z E g e A k d e n i z Toplam Alan: 12112 km 2 Top. Karasal (göllerle) Alan: 10347 km

Detaylı

Bir bölgede başka bir bölgeye karşılıklı olarak, veri veya haberin gönderilmesini sağlayan.sistemlerdir.

Bir bölgede başka bir bölgeye karşılıklı olarak, veri veya haberin gönderilmesini sağlayan.sistemlerdir. 1.1.3. Scada Yazılımından Beklenenler Hızlı ve kolay uygulama tasarımı Dinamik grafik çizim araçları Çizim kütüphaneleri Alarm yönetimi Tarih bilgilerinin toplanması Rapor üretimi 1.1.4. Scada Sistemleri

Detaylı

MONTAJ MODELLEME ( ASSEMBLY MODELING)

MONTAJ MODELLEME ( ASSEMBLY MODELING) MONTAJ MODELLEME ( ASSEMBLY MODELING) Bilgisayar destekli çizim araçlarında temel montaj modelleme 3 yöntem ile yapılır. 1. YUKARIDAN AŞAĞIYA (TOP-DOWN) MODELLEME: Bu montaj tekniği daha çok, montajı oluşturan

Detaylı

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ VE UZAKTAN ALGILAMA

COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ VE UZAKTAN ALGILAMA Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Taşınmaz Değerleme ve Geliştirme Tezsiz Yüksek Lisans Programı COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ VE UZAKTAN ALGILAMA 1 Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama İçindekiler

Detaylı

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ LAZER KESİMİ İLE APLİKE MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ LAZER KESİMİ İLE APLİKE MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ LAZER KESİMİ İLE APLİKE MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI) 2013 ANKARA ÖN SÖZ Günümüzde mesleklerin değişim ile

Detaylı