VETERİNER HEKİM TANIM GÖREVLER

Transkript

1 VETERİNER HEKİM TANIM Evcil, küçük ve büyükbaş hayvanların sağlığının korunması, hastalıkların teşhisi, tedavisi, hayvanlar arasında salgın hastalık ve (zoonozlarla) hayvandan insana geçen hastalıklarla mücadele, hayvan ırklarının iyileştirilmesi, hayvansal ürünlerin artırılması, bunların insan sağlığındaki yeri konularında çalışmalar yapan kişidir. GÖREVLER Yurdun çeşitli bölgelerinin, iklim, tarımsal yapı ve pazarlama koşullarına uygun hayvan tür ve ırklarının saptanması, mevcut olanların iyileştirilmesi, hayvan davranışları ve korunmaları verimlerini artırıcı yöntemlerin geliştirilmesi ve uygulanması gibi çalışmalarda bulunur, Sağlıklı hayvanların yapısı ve fonksiyonları, hayvan yetiştiriciliği, üreme ve sağlığı, hayvan beslenme ve hayvan yemlerinin üretim ve muhafaza teknolojisi konusunda yeterli bilgiye sahip olmaları gerekir. Hayvanların hastalık, sakatlık ve yaralarını teşhis ederek, gerekli ameliyat ve tedavilerini yapar, Hayvan sürülerinde görülen hastalıkların nedenleri, yapısı, seyri, etkileri, teşhisleri, ve tedavileri konusunda ve hayvanlardan insanlara insanlardan hayvanlara bulaşan hastalılıklar konusunda yeterli bilgiye sahip olmaları, Koruyucu hekimlik konusunda yeterli bilgiye sahip olmaları, Hayvansal besinlerin sağlıklı bir biçimde ve yeterince üretilmesini sağlar, halkı hayvansal besinlerle yayılabilecek hastalıklardan korumak için, besinlerin kalite yönünden denetimini yapar ve sağlıklı bir biçimde üretilmesi hazırlanması, korunması, taşınması için yeterli hijyen teknoloji bilgisine sahip olabilmek için uygun yöntemleri araştırır, Hayvanların bakım ve beslenmesi, sağlıklarının korunması, hayvan ürünlerinin değerlendirilmesi konularında, hayvan yetiştiricilerini aydınlatmak amacıyla eğitim programları düzenler ve bu konularda yazılı kaynaklar hazırlar, bunların basım ve dağıtımının gerçekleştirilmesini sağlar, Bu konularla ilgili her türlü hukuki düzenlemeler hakkında yeterli bilgiye sahip olmaları gerekir. Salgın ve paraziter hayvan hastalıklarının önlenmesi için her türlü tıbbi çalışmaları yapar, gerekli tedbirleri alır ve aşı, serum vb. ilaçlar üzerinde araştırmalar yapar, var olanları hazırlar ve uygular, Sun'i tohumlama ve embriyo transferi gibi biyoteknolojik yöntemlerle hayvanlarda döl verimini artırma ve ıslah çalışmalarında bulunur. Damızlık hayvan yetiştirilmesini sağlar, Zoonozların yayılmasını önler ve tedavi yöntemleri geliştirir. 1

2 KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Steteskop, enjektör, sterilizatör, laboratuar aletleri, iplik, bistüri gibi her türlü cerrahi malzemeler, Yapay tohumlama alet ve malzemeleri, Aşı, serum ve tedaviye yönelik ilaçlar. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER İnceleme, araştırma merakı olan, iyi gözlem yapabilen, Fen bilimlerine özellikle biyolojiye ve kimyaya ilgi duyan, Hayvanlarla ilgilenmekten hoşlanan, Çabuk ve doğru karar verebilen, Sabırlı, dikkatli, düzenli, Görme, işitme duyuları ile el ve ayakları sağlam, Sorumluluk sahibi kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Veteriner Hekimler ayakta, oturarak, eğilerek, diz çökerek vb. çalışabilirler. Büroda çalıştığı gibi salgın ve paraziter hayvan hastalıkların görüldüğünde sık sık köylere gitmek zorunda kalabilir. Hayvanların bulunduğu ortamlar nemli olup, havada rahatsız edici koku vardır. Ayrıca tepme, düşme, ısırma, tırmalama gibi hayvanlardan gelebilecek tehlikelerle karşı karşıyadır. Veteriner hekim normal çalışma saatleri dışında, resmi tatil günlerinde de çalışmak zorunda kalabilir. Çalışırken iş elbisesi (önlük) giyer, eldiven ve maske kullanır. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitimi; aşağıdaki üniversitelere bağlı Fakültelerin Veterinerlik Bölümlerinde verilmektedir. Adnan Menderes Üniversitesi (Aydın), Afyon Kocatepe Üniversitesi(Afyon) Ankara Üniversitesi (Ankara), Atatürk Üni.-Veteriner Fakültesi (Erzurum), Dicle Üniversitesi (Diyarbakır), Erciyes Üniversitesi (Kayseri), Fırat Üniversitesi (Elazığ), Harran Üniversitesi (Şanlıurfa) İstanbul Üniversitesi (İstanbul), Kafkas Üniversitesi (Kars), Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi (Burdur) 2

3 Kırıkkale Üniversitesi, Mustafa Kemal Üniv. (Hatay) -Veteriner Fak. Ondokuz Mayıs Üniversitesi,(Samsun) Selçuk Üniversitesi (Konya), Uludağ Üniversitesi (Bursa), Yüzüncü Yıl Üniversitesinde (Van) Veteriner Fak. ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER Fizik, Kimya, Biyoloji. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Mesleğin eğitimine girebilmek için, Lise veya dengi okul mezunu olmak, Lisans programı için Yükseköğretim Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavına (LYS) girerek yeterli MF3 puanı almak, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi (ÖSYS) Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu nda Veterinerlik lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir. Bu yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Fen, Fen Bilimleri, Klasik Fen, Matematik, Tabii Bilimler alanlarından mezun iseler, ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) sınavı sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedir. Ancak kendi alan/kol/bölümlerin dışında bir yüksek öğretim programlarını tercih eden adayların yerleşme şansı azalmaktadır. Antrenörlük ve Seyislik, Atçılık ve Antrenörlüğü, At Antrenörlüğü, Atçılık İşletmeciliği, Hayvan Yetiştiriciliği ve Sağlığı, Jokeylik, Laborant ve Veteriner Sağlık, Nalbantlık, Veteriner Sağlık Teknikerliği Ön lisans programlarını başarı ile bitirenler ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavında başarılı oldukları takdirde Veteriner programına dikey geçiş yapabilirler. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Veteriner Fakültelerinin eğitim süresi 5 yıldır. Eğitimleri süresince öğrenciler: Türk Dili ve Edebiyatı, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi, Yabancı Dil gibi genel kültür dersleri ile eğitimin; 1. yılında: Veteriner Hekimliğe Giriş ve Tarihi, Anotomi, Histoloji, Genetik, Fizyoloji, Medikal Kimya, Biyofizik, Medikal Biyoloji, Mesleki Uygulama, Biokimya, 3

4 Hayvan Davranışları, Embriyoloji. 2.yılında: Genel Mikrobiyoloji, Genel Farmakoloji, İmmunoloji-Seroloji, Genel Parazitoloji ve Helmintoloji, Yem Bilgisi ve Hayvan Besleme, Psikoloji, Bilim Felsefesi Fizyoloji, Bioistatistik, Zootekni, Laboratuvar Hayvan Yetiştiriciliği Ekzotik Pat Hayvan Bakımı, Hayvancılık Ekonomisi gibi meslek derslerini alırlar. 1. ve 2. sınıflarda temel bilimler derslerini almış öğrencilere, 3. ve 4. sınıflarda: İç Hastalıkları, Cerrahi, Farmakoloji, Parazitoloji, Bakteriyoloji, Hayvan Besleme, Hayvan Yetiştiriciliği, Hayvan Irkları, bunların bakım metodları, hastalıkları, yapağı, tiftik, deri gibi hayvan ürünlerinin üretimi ve patoloji alanlarında gerekli teorik dersler verilmekte, laboratuar ve kliniklerde uygulamalar yaptırılmaktadır. Son sınıfa geçen öğrenciler ise et ve süt gibi hayvansal ürünlerin muayene ve teknolojisi; hayvanların suni ve tabii tohumlama metodları ve embriyo transferi yöntemleri ile üretilmesi: dahiliye, cerrahi, doğum gibi hekimlik yönü ağır olan konuları kapsa yan dersler almakta ve kliniklerde hasta üzerinde uygulama yapmaktadırlar. Veteriner Hekimlik alanındaki uygulama eğitimi tam zamanlı olarak, yetkili kişilerin denetiminde ve 5 yıllık veterinere eğitimi içerisinde 6 ayı geçmeyecek şekilde yapılmalıdır. Çeşitli konularda teorik ve pratik eğitim dağılımı, veteriner hekimin mesleğinde çalışırken kullanabilmesini sağlayacak şekilde düzenlenir. EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN Eğitimini başarı ile tamamlayanlara Veteriner Hekim unvanı alırlar. Veteriner Hekim lisans diploması ve ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Hayvanların ve hayvansal ürünlerin insan yaşantısındaki yeri ve önemi tartışma götürmez bir gerçektir. Bu gerçek, veterinerlerin çalışma alanlarının genişliğini ve iş bulma olanaklarını vurgulaması açısından önem arz etmektedir. Veteriner Fakültesi mezunları ve Uzman Veterinerler; Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı ve Gümrük Muhafaza Müdürlüklerinin hayvan sağlığı bölümlerinde, Türkiye Jokey Kulübüne bağlı hayvan hastanelerinde, Büyükşehir, il ve ilçe belediyelerinin hayvan hastanesi, hayvan barınakları, kesimhaneler ve gıda denetim birimlerinde, akademik personel olarak Veteriner Fakültelerinde ve Tarım ve Köyişleri Bakanlığına bağlı Veteriner Meslek Liselerinde, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü merkez ve hayvan ıslahı ve üretim kurumlarında, Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüleri bölge laboratuarlarında, Et ve Balık Kurumu, özel sektör et kombinaları, Süt Endüstrisi 4

5 Kurumu, Yapağı ve Tiftik A.Ş, Yem Sanayiinde Sağlık Bakanlığına bağlı Enstitü ve Halk Sağlığı laboratuvarlarında, TÜBİTAK Araştırma Laboratuvarlarında, Milli Prodüktivite Merkezinde, Devlet Planlama Teşkilatında, ordu hayvan sağlığı ve gıda kontrol hizmetlerinde; ilaç firmaları, özel sektör çiftlikleri ve hayvansal üretime dayalı gıda sanayiinde, halk sağlığı ve çevre sağlığıyla ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşlarında sağlık kontrol, kalite kontrol, üretme, işletme ve yönetim alanlarında, hayvan derisi işleyen fabrikalarda görev yapabilir ve mevcut kanunlara göre kendi kliniklerini açabilirler. Veterinerler, günlük normal çalışma sürelerinden fazla çalışırlar. Günün her saatinde görevli oldukları gibi, resmi tatillerde de çalışabilirler. Salgın ve paraziter hayvan hastalıkları görüldüğünde, veterinerler sık sık köylere gitmek zorundadırlar. Bu ve benzeri çalışma koşullarından ötürü veterinerlik daha çok erkeklere uygun bir meslek olarak görünüyorsa da son zamanlarda kız öğrenciler de veteriner fakültelerini tercih etmektedirler. İnsanoğlunun gelişmesi, gelişimini sürdürebilmesi ve sağlığını koruyabilmesi için hayvansal besin tüketme ihtiyacının artması yanında, evcil hayvan besleyen insan sayısının artması veterinerlere duyulan ihtiyacı artırmaktadır. Artan nüfusu beslemek için, ülkemizde ve dünyada hayvancılığın daha modern ve bilimsel yöntemlerle yürütülmesi açısından araştırmalar yapılmakta ve hayvan neslinin iyileştirilmesi, hastalıkların önlenmesi gibi alanlarda önemli adımlar atılmaktadır. Mesleğin yürütülmesinde kullanılan tekniklerin de sürekli değişimi ve gelişimi söz konusudur. Veterinerlerin, mezuniyet sonrası bulundukları yörenin Veteriner Hekimler Odasına kayıt olmaları yasal bir zorunluluktur. EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ EĞİTİM SÜRESİNCE Koşulları uygun olan öğrenciler Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu'nun vermiş olduğu krediden yararlanabilirler. Öğrencilerin, eğitimleri süresince, Yüksek Öğrenim Kurumlarına ödemek zorunda oldukları harçlar vardır ki, bu harç miktarları her yıl Yüksek Öğretim Kurulunun önerisi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından tespit edilmektedir. Ödeme zorluğu içinde bulunan öğrencilerin harçları, borçlanma veya hizmet yükümlülüğü karşılığı devletçe karşılanabilmektedir. EĞİTİM SONRASI Meslek eğitimini tamamlayan veteriner hekimler, ilk işe başladıklarında, asgari 5

6 ücretin 2 katından az olmamak üzere bir ücret almaktadırlar. Bu ücrette, hizmet süreleri, uzmanlık alanları, çalıştıkları kurum ve kuruluşların yapısı ve büyüklüğüne göre artış olabilmektedir. Kendine ait işyeri bulunanların kazanç durumu çok değişkendir. MESLEKTE İLERLEME Veteriner hekimler, mezuniyet sonrası doktora yapabilir; üniversitelerde öğretim görevlisi olarak hizmet verip, yrd. doçent, doçent ve profesörlüğe kadar devam eden akademik kariyere yönelebilir; biyokimya, mikrobiyoloji, patoloji, besin hijyeni, klinik (cerrahi, doğum vb.) gibi alanlarda uzmanlaşabilir; çalıştıkları kurum ve kuruluşların yapısı, hizmet alanı ve büyüklüğü doğrultusunda yönetim kademelerinde yer alabilirler. Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilirler. BENZER MESLEKLER Hayvan Sağlığı Memuru, Tıp Doktoru. EK BİLGİLER SORUMLULUK Hayvan sağlıklarının korunması, büyük ve küçükbaş hayvanlar, arı, su canlıları, egzotik hayvanlar ile kümes hayvanlarının beslenmesi, üretimi, ıslahı, yetiştirilmesi ve verimliliklerinin arttırılması, hayvan hastalıklarının teşhis ve tedavisi, salgın hastalıkların önlenmesi, hayvansal ürünlerin üretim teknolojisi ve insan tüketimine uygunluğunun her aşamadaki sağlık kontrolü, hayvansal ürünlerde kirlenme, hayvansal atık ve atıkların yönetimi ile çevre kirliliği konuları veteriner hekimlerin sorumluluk alanındadır. Veteriner hekimliğin görev alanını sadece hayvan sağlığı ile sınırlamak yanlış ve toplum zararına olacak kısır bir düşüncedir. Veteriner hekimliğin görev alanı doğrudan doğruya insan sağlığı ile de ilgilidir. Zira, hayvan sağlığı ile insan sağlığını birbirinden kesin olarak ayırmak mümkün değildir. Hayvanlardan insanlara direkt veya hayvansal ürünler üzerinden dolaylı olarak geçen hastalıklardan (zoonoz) insanların korunması ancak veteriner hekimlerin sorumluluğundaki çalışmalar ile mümkündür. İŞ GÜVENLİĞİ Hasta hayvanların muayenesi ve tedavisinde gerekli tıbbi önlemler alınmalıdır. Çalışılırken önlük giyilmeli, eldiven ve maske kullanılmalıdır. 6

7 YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI Meslek elemanları, 2010 ÖSYS Başvuru Kılavuzu, Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2010 Kılavuzu, ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi- 2000, Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Doktorluk, Hemşirelik, Ebelik, Diş Hekimliği, Veterinerlik, Eczacılık ve Mimarlık Eğitim Programlarının Asgari Eğitim Koşullarının Belirlenmesine Dair Yönetmelik. DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER İlgili eğitim kurumları, Türkiye İş Kurumu web sayfası Ulusal Meslek Bilgi Sistemi Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri. 7