OTSTK VE ZHNSEL ENGELL ÇOCUU OLAN ALELERN STRESLE BAETME YOLLARI ANNE-BABA FARKLILIKLARI

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "OTSTK VE ZHNSEL ENGELL ÇOCUU OLAN ALELERN STRESLE BAETME YOLLARI ANNE-BABA FARKLILIKLARI"

Transkript

1 Bu aratırma 1998 yılında 10. Ulusal Psikoloji Kongresinde sunulmu ve lkıık Dergisi Temmuz 2000 sayısında yayınlanmıtır. OTSTK VE ZHNSEL ENGELL ÇOCUU OLAN ALELERN STRESLE BAETME YOLLARI ANNE-BABA FARKLILIKLARI Uzm. Psk. Arzu YURDAKUL* Uzm. Psk. Alev GRL* Psk. Dr. Mustafa ÖZEKES * Psk. Murat SARISOY* ÖZET Engelli çocuu olan ailelerin kronik stres yaadıkları ve bu stresin dourduu depresyon, kaygı, bozuk aile ve evlilik ilikileri Batı literatüründe birçok aratırmada incelenmitir. Ülkemizde ise, engelli çocuu olan ailelerin stres düzeyini inceleyen çalımalar olmasına ramen, stresle baetme yöntemleri henüz incelenmemitir. Bu aratırmada, otistik (n= 54) ve zihinsel engelli (n=79) çocuu olan ebeveynlerin engelli çocua sahip olmanın ve onu yetitirmenin verdii stresi, bu stresle nasıl baettikleri ve anne-baba farklılıkları aratırılmaktadır. Nolan (1995) ın gelitirdii Kronik Bir Hastaya Bakmakla Yükümlü Olanların Baetme Yöntemleri Ölçei Türkçe ye Yurdakul ve arkadaları tarafından (1998) uyarlanmıtır. Bu ölçek, aratırma örnekleminde uygulanmadan önce standardizasyon çalıması yine engelli çocua sahip olan ebeveynlerle (n=89) yapılmıtır. engelli ve otistik çocua sahip olan anne-babaların en çok kullandıkları yöntemler problemi çözmeyi yönelik yöntemler olup, çocuun ne kadar süreden beri eitim aldıı ve özrünün derecesi farklı baetme yöntemlerini etkilemektedirler. En az kullanılan yöntemler ise stresin belirtilerini azaltmaya yönelik yöntemlerdir. Stres düzeyi aır engelli ve otistik çocukların ebeveynlerinde eitilebilir çocukların ebeveynlerine göre anlamlı olarak farklı çıkmıtır. Stres düzeyinin artması ile ebeveynler problemi çözmeye yönelik yöntemleri daha az kullanmaktadırlar. Bütün grupta hem anneler hem de babalar tarafında en fazla kullanılan yöntemler, problem hakkında olabildiince çok bilgi edinmek, problemi çözmek için her yolu denemek, ev ortamını ileri kolaylatıracak biçimde düzenlemektir. En az kullanılan baetme yöntemi ise di gıcırdatıp ie devam etmektir. ABSTRACT Families with handicapped children live chronicle stresses, for this reason they have uneven family and marriage relationships, depression, anxiety and these have been studied in many researches done in the West countries.but in our country, although the stress levels of families with handicapped children have been examined, the methods of coping with stress haven t been yet. In this research, the stress of being families of autistic (n=54) and handicapped children (n=79), nurturing them and the way they cope with that stress and the differences between mothers-fathers were studied. The.Carer s Assessment of Managing Index scale that is evolved by Nolan (1995) is adapted to Turkish by Yurdakul and friends (1998). Before the scale is carried out in the research sample, its standardization is done again with the handicapped children s parents (n=89).the most common methods used by parents with mentally handicapped and autistic children are aimed at solving problems. In addition, the time span of the child s educational process, the level of his/her handicap effect these different coping methods. The methods that were used least are inclined towards diminishing the indications of stress. It is documented in our research that severely handicapped and autistic children s parents have a significant difference than the parents with educable children. By the increasing stress level, parents use the methods including problem solving less. In the whole group ; the methods used most commonly by the mothers and the fathers are; learning more about the problem, trying various ways for problem solving, arranging the home settings to make things easier. The coping method which is used rarely is grinding teeth and continuing the current work. ( *) Iık Özel Eitim ve Rehabilitasyon Merkezi, ZMR 1

2 GR Ailelerle yapılan ilk çalımalarda özürlü çocuun aile üzerindeki etkileri incelenmi, anne-babaların bu duruma uyum salayıncaya kadar birçok aamadan geçtikleri, inkar, ok, kaygı, kızgınlık, korku gibi duyguları yaadıkları, sıklıkla kendilerinin çocuklarının durumlarından sorumlu tuttukları ve birçok anne babanın suçluluk duyguları ifade ettikleri belirtilmitir. Çocuun yetersizliinin ortaya çıkması, bunun sonucunda özürlü tanısı alması ile anne babalar hem kendi duygularıyla baetmek, hem de toplumun özürlü bireylere karı olan olumsuz duygularıyla karı karıya gelmek durumunda kalmaktadırlar. Engelli çocua sahip olmak ailenin sorumluluklarını artırmakta, ilevlerini farklılatırmaktadır. baba daha fazla zamana ve paraya gereksinim duymaktadırlar (Seligman, 1991). Ancak bazı ailelerin durumla daha kolay baedebildikleri, aile (büyüklük, kültürel yapı, sosyoekonomik düzey) ve çocua (özrün türü, derecesi, vb.) ait bazı özelliklerin problemlerle baetme becerilerini etkileyen etmenler olduu görüü benimsenmektedir (Kaplan, 1996; Sucuolu, 1997). Bu etmenlerin arasında en çok vurgulananı ailenin aldıı sosyal destein niteliidir. Ailenin destek sistemlerinin olması problemlerle daha kolay baedebilmesini salamakta, ailenin stresini azaltmakta ve uyumu kolaylatırmaktadır. babalar; dier çocukları, eleri, kendi anne-babaları, akrabaları gibi kiilerden destek alabilmektedirler. babanın stresle baetmede kullandıı yöntemler de duruma uyum salamada belirleyici faktörlerdir. Problemi çözmeye yönelik, plan yapma, yardım için uzmanlara danıma gibi yöntemler, duygusal boalım salamaya yönelik, alamak, hayal kurmak gibi yöntemlerden uyum salamada daha fazla etkilidir. Bregman (1980) çalımasında anne-babaların öncelikle gününü o ana göre yaa felsefesini benimsediklerini ve imdiki zamana odaklandıklarını, böylelikle günlük aktivitelerin planlı olup, bitirilebildiini gözlemlemitir. kinci olarak, ebeveynler olabildii kadar normal bir hayat tarzı salamayı amaçlamaktadırlar. Örnein çocuun kendi kendine giyinebilecei türden kıyafetler hazırlamak ve olabildiince çocuun salıklı çocuklarla birlikte olmasını salamaya çalıtıklarını belirtmitir. Brown ve Hepple (1989) birden fazla özrü olan çocua sahip ebeveynlerin stresle baetme yöntemi olarak en çok ele konumak ve kendi kendine daha da kötü olabileceini hatırlatmak olduunu bulmutur. Bu aratırmanın amacı zihinsel engelli ve otistik bir çocuu olan anne-babaların stres kaynaklarını, stresle baa çıkma yöntemlerini ve baa çıkmayı etkileyen deikenleri aratırmaktır. Yöntem Örneklem Aratırmanın örneklemi 54 otistik ve 79 zihinsel engelli çocuu olan 76 anne 57 babadan olumaktadır. Iık Özel Eitim Merkezi nde özel eitim alan çocukların anne-babalarından gönüllü olanları aratırmaya alınmıtır. engelli çocuu olan ebeveynlerin ya ortalamaları annelerde 35.45, babalarda 39.91; otistik çocuu olan ebeveynlerin ya ortalamaları da annelerde 34.64, babalarda dır. Çocukları zihinsel engelli olan annelerin % 30.2 si babaların % 55.3 ü ilkokul mezunu, annelerin % 40.5 i babaların 31.6 sı lise mezunu, annelerin % 28.3 ü babaların %13.2 si üniversite mezunudur. çocukların annelerinin % 35.6 sı babaların % 19.2 si ilkokul mezunu, annelerin % 32.6 sı babaların % 19.2 si lise mezunu, annelerin % 30.4 ü babaların % 61.5 i ise üniversite mezunudur. Eitim almakta olan zihinsel engelli çocukların (39 kız, 94 erkek) % 40.2 si 0-6 yalar arasında, % 46.7 si 7-13 yaları arasında ve % 13.1 i 14 ya ve üzerindedir. 44 tanesi eitilebilir, 25 öretilebilir, 10 tanesi aır derecede zihinsel engellidir. engelli çocukların % 26 sı, otistik çocukların % 33 ü 6 aydan beri, zihinsel engelli çocukların % 30 u, otistik çocukların % 26 sı 18 aydan beri, zihinsel engelli çocukların % 39 u, otistik çocukların % 29 u 36 aydan beri, zihinsel engelli çocukların % 6 sı, otistik çocukların % 12 si 36 aydan daha fazla süreden beri özel eitim almaktadır. Veri Toplama Araçları Aratırmada üç grup veri toplanmıtır. lk bölümde anne-babaların ya, eitim düzeyleri, özürlü çocukların yaı, cinsiyeti ve özrüne ilikin bilgiler elde edilmitir. kinci bölümde anne-babaların yaadıkları stres düzeyi ölçülmütür. "Özürlü Çocuk -larının Stres Düzeyini Ölçme Aracı" (QRS) - kısa form Holroyd (1987) tarafından gelitirilmi ve Akkök (1989) tarafından Türk örneklem gruplarında geçerlilik ve güvenirlik çalımaları yapılmıtır (güvenirlik katsayısı:.55). 66 maddeden oluan kısa formda 11 alt boyutta aile bireylerinden özürlü çocuk ve ev ortamına ilikin maddelere, doru veya yanlı olarak cevap vermesi istenilmektedir. 2

3 Aratırmanın üçüncü bölümünde ise, anne-babaların çocuklarının durumlarından kaynaklanan stresle nasıl baettiklerini ölçen 38 maddelik bir form yer almıtır. Bu ölçek Nolan, Keady ve Grant tarafından (1995), kronik bir rahatsızlıı olan kiilere bakmakla yükümlü olan ailelerin, bakım stresiyle nasıl baettiklerini belirlemek için gelitirilmitir. Ölçein Türkçe ye çevrilmesi ve Türk örneklem gruplarında standardizasyon çalımaları, bu aratırmadan önce baka bir örneklem üzerinde Yurdakul, Girli ve Özekes (1998) tarafından yapılmıtır. Ölçek, ngilizce yi ve Türkçe yi çok iyi bilen iki psikolog tarafından ayrı ayrı Türkçe ye çevrilmitir. Elde edilen çeviriler, Ege Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu nda bir öretim görevlisi tarafından da kontrol edilmitir. Ölçek, problem çözmeye yönelik, stres belirtilerini azaltmaya yönelik ve olayların alternatifini algılamaya yönelik baetme yöntemlerini belirten 38 maddeden olumaktadır. Deneklere ölçekteki baetme yöntemlerini ne kadar yardımcı buldukları sorulmaktadır. Denekler, her bir baetme yöntemini ne kadar yardımcı bulduklarını (4) çok yardımcı, (3) oldukça yardımcı, (2) pek yardımcı deil, (1) bu yöntemi hiç kullanmam seçeneklerinden birini iaretleyerek belirtmektedirler. % 70 ve üzerinde iaretlenen "oldukça yardımcı" ve "çok yardımcı" olarak belirtilen maddeler en çok kullanılan baetme yöntemlerini göstermektedir. Ölçein güvenirlii, Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı hesaplanarak belirlenmitir. Bunun için 89 deneklik bir örneklem üzerinde çalıılmıtır. Alpha katsayısı.86 bulunmutur. ki yarı güvenirlii de hesaplanmıtır ve güvenirlik katsayısı.84 bulunmutur. Bulgular Özürlü çocua sahip anne-babaların, stres düzeyini ölçme aracından elde edilen puanlarının aritmetik ortalaması 30.71, standart sapması ise 4.81 olarak bulunmutur. Aratırmada stres düzeyini çocuun yaı, cinsiyeti, özür tipi, çocuun ne kadar süre özel eitim aldıı gibi faktörlerin nasıl etkilediine varyans analizi ile bakılmıtır. Analiz sonuçlarına göre, özrün derecesinin anne-babaların stres düzeyini anlamlı olarak etkiledii bulunmutur; otistik ve aır zihinsel engelli çocukların anne-babalarının stresleri, eitilebilir zihinsel engelli çocukların anne-babalarına göre daha yüksektir (F(3, 79)=7.39, p<.001). Çocuun yaının büyümesi ise (F(2, 91)=3.04, p<.05) stres düzeyini azaltmaktadır. Çocuun ne kadar süreden beri özel eitim aldıı bu aratırmada stres düzeyini etkileyen bir faktör deildir. Stres Düzeyini Ölçme Aracı nın alt boyutlarından alınan stres puanlarının ortalamaları ve standart sapmaları Tablo 1 de verilmitir. Tablo 1 Alt Boyutlar Engelli X SD X SD X SD X SD 1.Baımlılık ve kendini yönetme Bilisel bozukluk Ailenin yaamına getirdii sınırlılıklar Ömür boyu bakım Aile içi uyumsuzluu kiisel ödül eksiklii Sürekli hastalık kaygısı Fiziksel sınırlılıklar Mali kaygılar Bir kurumun bakımını tercih etme Aileye getirecei zorluklar Tüm Ölçek

4 Baetme Yöntemleri Stresle baetme yöntemleri problemi çözmeye yönelik, olayların alternatifini algılama ve stres belirtilerini azaltmaya yönelik olarak 3 grupta incelenmitir. Buna göre Tablo 2 de de görüldüü gibi tüm denek grubu tarafından en çok kullanılan yöntemler "problemi çözmeye yönelik olanlar", ikinci olarak "olayların alternatifini algılama" ve en az kullanılanlar ise "stres belirtilerini azaltmaya yönelik" yöntemlerdir. Tablo 2 Stresle Baetme yolları Stres belirtilerini azaltmaya yönelik Tüm Grup ler lar Alamak Olaylardan bir süre uzaklamak için herhangi bir eyler okumak, TV seyretmek, vb Yemek yiyerek, içki içerek kendinizi teselli etmek, avutmak Spor yapmak Kendi kendine yardım gruplarına katılmak Rahatlama teknikleri kullanmak, meditasyon yapmak Bakım dıında ilgi alanları, hobiler oluturmak Dearj olmak için baırmak, haykırmak Problemi çözmeye yönelik Tüm Grup ler lar Problem hakkında olabildiince çok bilgi edinmek Ev ortamını ileri kolaylatıracak biçimde düzenlemek Problem hakkında düünmek ve üstesinden gelecek bir yol düünmek Baktıınız kiiyi olabildiince aktif tutmak Güvendiiniz birisiyle problemlerinizi paylamak Uzmanlardan ve kurumlardan olabildiince yardım almak e yarayanını bulana kadar birçok çözümü denemek Yapılacak eyleri önceden planlamak Öncelikli olan problemleri belirleyip onlara konsantre olmak Problemler olumadan önlemek Pratik ilerinizde ailenizden olabildiince yardım alabilmek Kendi tecrübelerinize ve ustalıınıza güvenmek Düzenli bir rutin bulup hep onu uygulamak Katı olmak ve baktıınız kiiye ondan neler beklediinizi belirtmek Olayların alternatifini algılama Tüm Grup ler lar Onunla geçirdiiniz güzel zamanları hatırlamak Durumu olduu gibi kabullenmek Her durumun olumlu tarafını görmeye çalımak Bu durumun üstesinden gelirken kendinize ve yeteneklerinize inanmak Sizin durumunuzdan daha kötü durumda birisinin olacaını düünmek Özründen dolayı suçlanmaması gerektiini düünmek Her eyin eskisine göre daha iyi olduunu düünmek Durumu olduu gibi kabullenmek Kimsenin suçlu olmadıını düünmek Duygu ve hislerinizi sıkıca kontrol altında tutmak Olayların gülünç taraflarını görmek Problemleri bir an bile olsa unutmak için gün içinde hayal kurmak Kiisel veya dini inançlara yönelmek Problemi yok saymak Di gıcırdatıp iinize devam etmek

5 Tüm deneklerin %93 ü problem hakkında olabildiince çok bilgi edinmek maddesini çok yardımcı bir baetme yöntemi olarak belirtmilerdir. Di gıcırdatıp iimize devam etmek yöntemi en az kullanılan yöntemdir. (%11) engelli ve otistik çocuu olan anne-babaların en çok ve en az kullandıkları baetme yöntemleri Tablo 3 ve Tablo 4 de verilmektedir. Tablo 3 engelli çocuu olan anne-babaların kullandıı yöntemler ve tercih yüzdeleri lar 1. Onunla geçirdiiniz güzel zamanları hatırlamak Ev ortamını ileri kolaylatıracak biçimde düzenlemek Problem hakkında olabildiince çok bilgi edinmek Baktıınız kiiyi olabildiince aktif tutmak Problem hakkında düünmek ve üstesinden gelecek bir yol düünmek e yarayanını bulana kadar birçok çözümü denemek Güvendiiniz birisiyle problemlerinizi paylamak Yapılacak eyleri önceden planlamak Her durumun olumlu tarafını görmeye çalımak Her eyin eskisine göre daha iyi olduunu düünmek 82.4 ler 1. Problem hakkında olabildiince çok bilgi edinmek Problem hakkında düünmek ve üstesinden gelecek bir yol düünmek e yarayanını bulana kadar birçok çözümü denemek Baktıınız kiiyi olabildiince aktif tutmak Ev ortamını ileri kolaylatıracak biçimde düzenlemek Yapılacak eyleri önceden planlamak Onunla geçirdiiniz güzel zamanları hatırlamak Her durumun olumlu tarafını görmeye çalımak Her eyin eskisine göre daha iyi olduunu düünmek Bu durumun üstesinden gelirken kendinize ve yeteneklerinize inanmak 86.7 Tablo 4 çocuu olan anne-babaların kullandıı yöntemler ler 1. Ev ortamını ileri kolaylatıracak biçimde düzenlemek Problem hakkında olabildiince çok bilgi edinmek Uzmanlardan ve kurumlardan olabildiince yardım almak Bu durumun üstesinden gelirken kendinize ve yeteneklerinize inanmak Her eyin eskisine göre daha iyi olduunu düünmek Güvendiiniz birisiyle problemlerinizi paylamak 81.8 lar 1. Her durumun olumlu tarafını görmeye çalımak Uzmanlardan ve kurumlardan olabildiince yardım almak Problem hakkında olabildiince çok bilgi edinmek Problem hakkında düünmek ve üstesinden gelecek bir yol düünmek e yarayanını bulana kadar birçok çözümü denemek Pratik ilerinizde ailenizden olabildiince yardım alabilmek Her eyin eskisine göre daha iyi olduunu düünmek 86.7 Buna göre zihinsel engelli çocuu olan anneler en çok problem hakkında bilgi edinmek (%97.8), problem hakkında düünmek ve üstesinden gelecek bir yol düünmek (%93.3), ie yarayanı bulana kadar bir çok çözümü denemek (%91.1) seçerken; babalar çocuumuzla geçirdiiniz güzel zamanları hatırlamak (%91.2), ev ortamını ileri kolaylatıracak biçimde düzenlemek (%88.3), baktıımız kiiyi olabildiince aktif tutmak (%88.2); otistik çocuu olan anneler; ev ortamını ileri kolaylatıracak biçimde düzenlemek (%96.9), problem hakkında bilgi edinmek (%90.9), uzman ve kurumlarından olabildiince yardım almak (%90.9) yöntemlerini kullandıklarını belirtmilerdir. engelli çocuu olan anneler en az Di gıcırdatıp iine devam etmek (%13.3), yemek yiyerek, içki içerek kendini avutmak (%24.4), dearj olmak için baırmak, haykırmak (%31.2) ; otistik çocuu olan anneler ise Di gıcırdatıp iine devam etmek (%12.1), yemek yiyerek, içki içerek kendini avutmak (%18.2), problemi yok saymak (%21.2) yöntemlerini kullandıklarını belirtmilerdir. 5

6 çocuu olan babalar, her durumun olumlu tarafını görmeye çalımak (%100), problem hakkında bilgi edinmek (%95.2), problem hakkında düünmek ve üstesinden gelecek bir yol düünmek (95.2); zihinsel engelli çocuu olan babalar ise onunla geçirdii güzel zamanları hatırlamak (%91.2), ev ortamını ileri kolaylatıracak biçimde düzenlemek ve problem hakkında olabildiince çok bilgi almak (%88.2) yöntemlerini yardımcı bulduklarını belirtmilerdir. çocuu olan babaların en az kullandıı yöntemler Di gıcırdatıp iine devam etmek (%0), Alamak (%9.5), dearj olmak için baırmak, haykırmak (%19), kiisel ve dini inançlara yönelmektir (%19). engelli çocuu olan babaların babaların en az kullandıı yöntemler Di gıcırdatıp iine devam etmek (%11.8), dearj olmak için baırmak, haykırmak (%20.6), problemi yok saymak (%23.5) tır. -babaların kullandıkları yöntemlerden sadece stres belirtilerini azaltmaya yönelik bir yöntem olan alamak (F(1,106)=4.83, p<.05) ve di gıcırdatıp iinize devam etmek F(1,106)=5.48, p<.05 ebeveynler arasında anlamlı olarak farklı çıkmıtır. engelli anneler alamak yöntemini %66.7, yardımcı bulurken, babalar %38.2; otistik anneler %48.5, babalar %9.5 olarak belirtmilerdir. Anlamlı olarak farklılık göstermese de, u yöntemler anne-babalar arasında farklı yardımcı olarak belirtilmitir: çocuu olan ebeveynlerden; annelerin %48.5, babaların %9.5 alamak maddesi annelerin %30.3, babaların %19 dearj olmak için baırmak maddesi annelerin %78.8, babaların %100 her durumun olumlu tarafını görmeye çalımak maddesi annelerin %42.4, babaların %19 dini inançlara yönelmek maddesi annelerin %12, babaların %0 di gıcırdatıp iine devam etmek maddesi farklı gözükmektedir. çocuu olan ebeveynlerden; annelerin %66.7 si babaların %38.2 si alamak maddesi, annelerin %71 i babaların %52 si kimsenin suçlu olmadıını düünmek maddesi farklı çıkmıtır. Gruplara göre anne-babaların baetme yöntemlerini tercih etme yüzdeleri Tablo 5 te verilmitir. Tablo 5 Engelli ve çocuu olan anne-babaların baetme yöntemlerini tercih etme yüzdeleri Problemi çözmeye yönelik Grup grup Problem hakkında olabildiince çok bilgi edinmek Ev ortamını ileri kolaylatıracak biçimde düzenlemek Problem hakkında düünmek ve üstesinden gelecek bir yol düünmek Baktıınız kiiyi olabildiince aktif tutmak Güvendiiniz birisiyle problemlerinizi paylamak Uzmanlardan ve kurumlardan olabildiince yardım almak e yarayanını bulana kadar birçok çözümü denemek Yapılacak eyleri önceden planlamak Öncelikli olan problemleri belirleyip onlara konsantre olmak Problemler olumadan önlemek Pratik ilerinizde ailenizden olabildiince yardım alabilmek Kendi tecrübelerinize ve ustalıınıza güvenmek Düzenli bir rutin bulup hep onu uygulamak Katı olmak ve baktıınız kiiye ondan neler beklediinizi belirtmek Stres belirtilerini azaltmaya yönelik Grup Grup Alamak Olaylardan bir süre uzaklamak için herhangi bir eyler okumak, TV seyretmek, vb. Yemek yiyerek, içki içerek kendinizi teselli etmek, avutmak Spor yapmak Kendi kendine yardım gruplarına katılmak Rahatlama teknikleri kullanmak, meditasyon yapmak Bakım dıında ilgi alanları, hobiler oluturmak Dearj olmak için baırmak, haykırmak Kendinize biraz zaman ayırmak

7 Olayların alternatifini algılama grup Grup Her durumun olumlu tarafını görmeye çalımak Her eyin eskisine göre daha iyi olduunu düünmek Bu durumun üstesinden gelirken kendinize ve yeteneklerinize inanmak Onunla geçirdiiniz güzel zamanları hatırlamak Kimsenin suçlu olmadıını düünmek Özründen dolayı suçlanmaması gerektiini düünmek Sizin durumunuzdan daha kötü durumda birisinin olacaını düünmek Durumu olduu gibi kabullenmek Duygu ve hislerinizi sıkıca kontrol altında tutmak Olayların gülünç taraflarını görmek Problemleri bir an bile olsa unutmak için gün içinde hayal kurmak Kiisel veya dini inançlara yönelmek Problemi yok saymak Di gıcırdatıp iinize devam etmek Her günü teker teker yaamak Stres düzeyi ile baetme yöntemlerinin kullanılması arasındaki iliki Tablo 6 da görülmektedir. Buna göre stres düzeyi arttıkça problem çözmeye yönelik yöntemlerden Yapılacak eyleri önceden planlamak, Baktıınız kiiyi olabildiince aktif tutmak, Ev ortamını ileri kolaylatıracak biçimde deitirmek, Kendi tecrübelerinize güvenmek yöntemleri daha az kullanılmakta, stres belirtilerini azaltmaya yönelik yöntemlerden alamak ve dearj olmak için baırmak, haykırmak yöntemleri ve olayların alternatifini algılama yöntemlerinden Durumu olduu gibi kabullenmek yöntemi daha çok kullanılmaktadır. Tablo 6. Stres düzeyi ile baetme yöntemlerinin kullanılması arasındaki iliki Baetme Yöntemleri r Dearj olmak için baırmak.28* Yapılacak eyleri önceden planlamak -.21* Baktıınız kiiyi olabildiince aktif tutmak -.21* Ev ortamını ileri kolaylatıracak biçimde deitirmek -.28** Alamak.23* Durumu olduu gibi kabullenmek -.23* Kendi tecrübelerinize güvenmek -.20* *p<.05; **p<.01 Çocuun özel eitim alma süresi arttıkça Kendi tecrübelerime ve ustalııma güvenirim yöntemi (F(3,78)=3.23, p<.05), Her durumun olumlu tarafını görmeye çalımak yöntemi (F(3,121)=3.18, p<.02), Bakım dıında ilgi alanı, hobiler oluturmak yöntemi (F(3,121)=2.79, p<.05), Yapılacak eyleri önceden planlamak (F(3,122)=2.52, p<.05), Olayların komik taraflarını görmek (F(3,122)=3.17, p<.02), Problemler hakkında olabildiince çok bilgi edinmek (F(3,122)=2.39, p<.05), daha fazla kullanılmaktadır. Kiisel ve dini inançlara yönelmek yöntemi çocuun özrünün derecesine göre farklılık göstermektedir. Bu yöntem aır engelli olan çocuklarda otistik ve eitilebilir özellikleri olan çocuklara göre daha fazla kullanılmaktadır (F(3,78)=2.38, p<.05). Tartıma Bu aratırmanın amacı, otistik ve zihinsel engelli bir çocua sahip anne ve babaların yaadıkları stresi etkileyen faktörleri incelemek, ebeveynlerin stresle nasıl baettiklerini belirlemektir. Yapılan analizler sonucunda, stres düzeyini çocuun yaının ve özür derecesinin etkiledii bulunmutur. Bulgular eitilebilir çocuk yerine otistik çocua ve aır engelli çocua sahip olmanın stresi arttırıcı olduunu göstermitir. Eitilebilir düzeydeki çocuklar bir çok temel beceriyi kazanmı ve bir ölçüde baımsız çocuklardır. Aır engelli düzeydeki otistik çocukların ailelerinin kısıtlı eitim olanaklarından dolayı daha fazla stres yaadıkları birçok çalımada belirtilmitir (Akkök, 1992; McConachie, 1994). Stres ölçeindeki alt boyutlara bakıldıında anne-babalarda stresin en büyük kaynaının çocuktan kaynaklanan stres, dier bir deyile çocuklarının ömür boyu bakım ihtiyacı olması ve çocuklarında bilisel bozukluk olmasıdır. kinci olarak stresi artıran faktör anne-babalardaki kiisel ödül eksikliidir. 7

8 Tüm grupta anne babaların en az kullandıkları (%70 in altında) yöntemler, olaylardan bir süre uzaklamak için TV seyretmek maddesi (%79) dıında, stresin belirtilerini azaltmaya yönelik yöntemlerdir. Problemi çözmeye yönelik baetme yöntemleri anne-babaların en çok yardımcı buldukları yöntemlerdir. Problem hakkında olabildiince çok bilgi edinmek, ev ortamını ileri kolaylatıracak biçimde düzenlemek, uzmanlardan olabildiince yardım almak, problem hakkında düünmek ve üstesinden gelecek bir yol düünmek, ie yarayanını bulama kadar bir çok çözümü denemek, aileden yardım istemek, bütün anne- babalar tarafından en çok kullanılan problemi çözmeye yönelik yöntemlerdir. Olayların alternatifini algılamaya yönelik yöntemlerden çocukla geçirilen güzel zamanları hatırlamak, durumun üstesinden gelmek için kendine ve yeteneklerine inanmak, her durumun olumlu tarafını görmeye çalımak ve her eyin eskiye göre daha iyi olduunu düünmek bütün anne- babalar tarafından en çok kullanılan yöntemlerdir. Stres düzeyi arttıkça kullanılan baetme yöntemleri deimekte, problem çözmeye yönelik yöntemler daha az kullanılırken stres belirtilerini azaltmaya yönelik ve alternatif algı yaratan yöntemler daha fazla kullanılmaktadır. Çocuun özel eitim alma süresi arttıkça anne-babalar daha fazla problem çözmeye yönelik yöntemleri kullanmaktadırlar. Frey (1989) in örenme güçlüü olan çocua sahip ebeveynlerle yaptıı aratırmada, problemi çözmeye yönelik baetme yöntemleri kullanan anne-babaların daha az stres yaadıkları, kendini suçlayan annelerin ise daha fazla stres yaadıkları bulunmutur. Batı literatüründeki bazı çalımalarda (Miller, 1990; Baum ve Grunberg, 1991) baetme yöntemlerinin seçiminde anne-babalar arasında farklılıklar olduunu belirtilmesine ramen, bu sonuçları açıklamanın bir yolu anne-babanın engelli çocua ilikin neyi stresli buldukları ile yakından ilikili olduudur (Beresford, 1994). Bu çalımada anne babaların arasındaki en büyük farklılık stres belirtilerini azaltmaya yönelik bir yöntem olan alamak ve dearj olmak için baırmak, haykırmak yöntemidir. Ancak burada kadınların duygularını erkeklere oranla daha fazla dıarı vurdukları ve kadın ile erkein farklı yetitirilme tarzları unutulmamalıdır (Schilling, Schinke ve Kirkham 1985). Özetle, bu çalımanın amacı öncelikle anne-babaların engelli bir çocua sahip olmanın ve ona bakmanın verdii stresle baederken hangi yöntemleri kullandıklarını belirlemekti. Stres düzeyi azaldıkça problemi çözmeye yönelik yöntemler daha fazla kullanılmakta, arttıkça da stres belirtilerini azaltmaya yönelik yöntemlerin daha fazla kullanıldıı görülmütür. Kaynaklar Akkök, F., Akar, P. Karancı, N. (1992). Özürlü Bir Çocua Sahip -lardaki Stresin Yordanması, Özel Eitim Dergisi, 1(2), Baum, A. & Grunberg, N.E. (1991). Gender, stress and health. Health Psychology, 10, Beresford, B.A. (1994). Resources and Strategies: How parents cope with the care of a disabled child. Journal of Child psychology and Psychiatry, 35(1), p Frey, KS., Greenberg, M.T., & Fewell, R.R. (1989). Stress and coping among parents of handicapped children: a multidimensional approach. American Journal of Mental Retardation, Nov 94(3), Holroyd, J. (1987). Questionnaire on resources and stress. Brandon: Clinical Psychology Pub. Co. Inc. Kaplan, P.S. (1996). Pathways for exceptional children. St Paul: West Publishing Compay. McConachie, H. (1994). Implications of a model of stres and coping for services to families of young disabled children. Child Care, health and development, 20,p Miller, B. (1990). Gender differences in spouse caregiver strain: socialization and role explanations. Journal of Maarriage and Family, 52, Nolan, M., keady, J., Grant, G. (1995). CAMI: a basis for assessment and support with family carers. British Journal of Nursing, 4(14), p Schilling, R. Schinke, S.P. & Kirkham, M. (1985). Coping with a handicapped child: differences between mothers and fathers. Social Science Medicine, Vol 21(8), p Seligman, M. (1991). The family with a handicapped child. Massachusettes: Allyn and Bacon. Sucuolu, B. (1997). Özürlü çocukların aileleriyle yapılan çalımalar. N. Karancı (ed). Farklılıklarla yaamak: Aile ve toplumun farklı gereksinimleri olan bireylerle birliktelii,

ENGELL ÇOCUU OLAN ALELERN SOSYAL DESTEK ÖRÜNTÜLER VE BUNUN PSKOLOJK SALIK LE L KS. Uzm. Psk. Arzu YURDAKUL* Uzm. Psk. Alev GRL *

ENGELL ÇOCUU OLAN ALELERN SOSYAL DESTEK ÖRÜNTÜLER VE BUNUN PSKOLOJK SALIK LE L KS. Uzm. Psk. Arzu YURDAKUL* Uzm. Psk. Alev GRL * Bu aratırma 1998 yılında 10. Ulusal Psikoloji Kongresinde sunulmu ve lkıık Dergisi Mart 1999 sayısında yayınlanmıtır. NGLL ÇOCUU OLAN ALLRN SOSYAL DSTK ÖRÜNTÜLR V BUNUN PSKOLOJK SALIK L L KS Özet Uzm.

Detaylı

OTSTK ÇOCUKLARIN ALELERNE YÖNELK GRUP REHBERL NN ANNE BABALARIN DEPRESYON VE BENLK SAYGISINA ETKS

OTSTK ÇOCUKLARIN ALELERNE YÖNELK GRUP REHBERL NN ANNE BABALARIN DEPRESYON VE BENLK SAYGISINA ETKS Bu aratırma 2005 yılında 1. Uluslararası zmir Özel Eitim ve Otizm Sempozyumu'nda poster bildiri olarak sunulmutur. OTSTK ÇOCUKLARIN ALELERNE YÖNELK GRUP REHBERL NN ANNE BABALARIN DEPRESYON VE BENLK SAYGISINA

Detaylı

EL PARMAKLARINA DEERLER VEREREK KOLAY YOLDAN ÇARPMA ÖRETM YÖNTEMYLE ZHN ENGELL ÖRENCLERE ÇARPIM TABLOSU ÖRETM UYGULAMASI

EL PARMAKLARINA DEERLER VEREREK KOLAY YOLDAN ÇARPMA ÖRETM YÖNTEMYLE ZHN ENGELL ÖRENCLERE ÇARPIM TABLOSU ÖRETM UYGULAMASI Bu aratırma 2005 yılında 1. Uluslararası zmir Özel Eitim ve Otizm Sempozyumu'nda poster bildiri olarak sunulmutur. EL PARMAKLARINA DEERLER VEREREK KOLAY YOLDAN ÇARPMA ÖRETM YÖNTEMYLE ZHN ENGELL ÖRENCLERE

Detaylı

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ Doç. Dr. Deniz Beste Çevik Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı beste@balikesir.edu.tr

Detaylı

SINIF ÖRETMEN ADAYLARININ NTERNET KULLANIMINA LKN TUTUMLARININ DEERLENDRLMES

SINIF ÖRETMEN ADAYLARININ NTERNET KULLANIMINA LKN TUTUMLARININ DEERLENDRLMES Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007), 209-222 209 SINIF ÖRETMEN ADAYLARININ NTERNET KULLANIMINA LKN TUTUMLARININ DEERLENDRLMES Erturul USTA Ahi Evran Üniversitesi,

Detaylı

MATEMATK ÖRETMNDE BULMACA ETKNLNN ÖRENC BAARISINA ETKS

MATEMATK ÖRETMNDE BULMACA ETKNLNN ÖRENC BAARISINA ETKS MATEMATK ÖRETMNDE BULMACA ETKNLNN ÖRENC BAARISINA ETKS THE EFFECT OF PUZZLE EXPERINCE TO THE STUDENTS SUCCESS IN MATHS TEACHING Yrd.Doç.Dr. EMN AKKAN ÖZET Bu çalımanın amacı; bulmaca etkinliinin, ilköretim

Detaylı

OTSTK ÇOCUKLARDA TEACCH PROGRAMININ GELMSEL DÜZEYE ETKS: OLGU SUNUMU

OTSTK ÇOCUKLARDA TEACCH PROGRAMININ GELMSEL DÜZEYE ETKS: OLGU SUNUMU Bu aratırma 2005 yılında 1. Uluslararası zmir Özel Eitim ve Otizm Sempozyumu'nda poster bildiri olarak sunulmutur. OTSTK ÇOCUKLARDA TEACCH PROGRAMININ GELMSEL DÜZEYE ETKS: OLGU SUNUMU Psk. Deniz VARIR

Detaylı

EVLLK LKSNDE ENGELL ÇOCUA SAHP OLMANIN ROLÜ. Dr. Mustafa ÖZEKES *, Uzm. Psi. Alev GRL *, Uzm. Psi. Arzu YURDAKUL * Psi.

EVLLK LKSNDE ENGELL ÇOCUA SAHP OLMANIN ROLÜ. Dr. Mustafa ÖZEKES *, Uzm. Psi. Alev GRL *, Uzm. Psi. Arzu YURDAKUL * Psi. Bu aratırma 1998 yılında 10. Ulusal Psikoloji Kongresinde sunulmutur. EVLLK LKSNDE ENGELL ÇOCUA SAHP OLMANIN ROLÜ Dr. Mustafa ÖZEKES *, Uzm. Psi. Alev GRL *, Uzm. Psi. Arzu YURDAKUL * Psi. Murat SARISOY*

Detaylı

GRUP REHBERLİĞİ PROGRAMININ ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUĞA SAHİP ANNELERİN STRES DÜZEYLERİNE ETKİSİ

GRUP REHBERLİĞİ PROGRAMININ ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUĞA SAHİP ANNELERİN STRES DÜZEYLERİNE ETKİSİ Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute Yıl/Year: 2013 Cilt/Volume: 10 Sayı/Issue: 24, s. 181-196 GRUP REHBERLİĞİ PROGRAMININ

Detaylı

ZHNSEL ENGELL VE OTSTK ÇOCUKLARIN EBEVEYNLERNE YÖNELK GRUP DANIMANLIININ DEPRESYON, BENLK SAYGISI VE TUTUMLARI ÜZERNE ETKS

ZHNSEL ENGELL VE OTSTK ÇOCUKLARIN EBEVEYNLERNE YÖNELK GRUP DANIMANLIININ DEPRESYON, BENLK SAYGISI VE TUTUMLARI ÜZERNE ETKS Bu aratırma 1998 yılında 10. Ulusal Psikoloji Kongresinde sunulmutur. ZHNSEL ENGELL VE OTSTK ÇOCUKLARIN EBEVEYNLERNE YÖNELK GRUP DANIMANLIININ DEPRESYON, BENLK SAYGISI VE TUTUMLARI ÜZERNE ETKS Uzm. Psk.

Detaylı

Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi

Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 7 Sayı: 33 Volume: 7 Issue: 33 www.sosyalarastirmalar.com Issn: 1307-9581 FARKLI SPOR BRANINDAK ÜNVERSTE ÖRENCLERNN

Detaylı

T.C. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI TEZ KONUSU

T.C. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI TEZ KONUSU T.C. ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI TEZ KONUSU AİLE DANIŞMANLIĞININ ENGELLİ ÇOCUK ANNELERİNDEKİ ANKSİYETE, DEPRESYON VE STRES DÜZEYLERİNE ETKİSİ TEZ ARAŞTIRMACISI

Detaylı

T. C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJESİ KESİN RAPORU

T. C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJESİ KESİN RAPORU T. C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJESİ KESİN RAPORU Öğretmenlerin Ve Anne-Babaların Öz-Yetkinlik İnançları, Tükenmişlik Algıları Ve Çocukların Problem Davranışları Proje Yürütücüsü: Prof.

Detaylı

Öretmen Adaylarının letiim Becerisi Algıları Üzerine Bir Çalıma

Öretmen Adaylarının letiim Becerisi Algıları Üzerine Bir Çalıma Öretmen Adaylarının letiim Becerisi Algıları Üzerine Bir Çalıma Kevser Baykara Pehlivan Mula Üniversitesi, Eitim Fakültesi, Eitim Bilimleri Bölümü E-posta: baykara@mu.edu.tr ÖZ: Bu çalımada, Hacettepe

Detaylı

GÜNCEL GELMELER IIINDA LKÖRETM: MATEMATK-FEN-TEKNOLOJ-YÖNETM

GÜNCEL GELMELER IIINDA LKÖRETM: MATEMATK-FEN-TEKNOLOJ-YÖNETM KTAP NCELEMES GÜNCEL GELMELER IIINDA LKÖRETM: MATEMATK-FEN-TEKNOLOJ-YÖNETM Editörler: Arif Altun ve Sinan Olkun Orhan KARAMUSTAFAOLU Yrd.Doç.Dr., Amasya Üniversitesi, Eitim Fakültesi, Dekan Yrd., AMASYA

Detaylı

Her aile çocukları olacağını öğrendiğinde, hatta bundan önceki süreçlerde de doğacak çocuklarının mükemmel olması temelinde hayaller kurar. Bu doğal süreç içerisinde problemli bir çocuğun doğması fikri

Detaylı

ÖRETMEN ADAYLARININ ALGILADIKLARI LETM BECERS DÜZEYLERNN NCELENMES

ÖRETMEN ADAYLARININ ALGILADIKLARI LETM BECERS DÜZEYLERNN NCELENMES Ahi Evran Üniversitesi Kırehir Eitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 8, Sayı 1, (2007), 123-135 123 ÖRETMEN ADAYLARININ ALGILADIKLARI LETM BECERS DÜZEYLERNN NCELENMES Mehmet Arif ÖZERBA Gazi Üniversitesi

Detaylı

Tez adı: Babalar... Tez Danışmanı:(HACER NERMİN ÇELEN)

Tez adı: Babalar... Tez Danışmanı:(HACER NERMİN ÇELEN) GÜLÇİN KARADENİZ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ E-Posta Adresi Telefon (İş) : 2166261050-2244 Faks : 2166281113 Adres : : gulcinkaradeniz@maltepe.edu.tr Maltepe Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü

Detaylı

ÜNVERSTELERN GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM/ANASANAT DALI BRNC SINIF ÖRENCLERNN KSEL PROFLLER *

ÜNVERSTELERN GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM/ANASANAT DALI BRNC SINIF ÖRENCLERNN KSEL PROFLLER * ÜNVERSTELERN GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM/ANASANAT DALI BRNC SINIF ÖRENCLERNN KSEL PROFLLER * Ara.Gör.Ilgım KILIÇ *1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öretmeni Yetitirme Sempozyumu

Detaylı

Effect of Stress Coping Program on the Level of Vocational Burnout of Counselors

Effect of Stress Coping Program on the Level of Vocational Burnout of Counselors Elementary Education Online, 7(3), 600-613, 2008. lköretim Online, 7(3), 600-613, 2008. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr Effect of Stress Coping Program on the Level of Vocational Burnout of Counselors

Detaylı

Yöntem Ara tırma Modeli Evren ve Örneklem Veri Toplama Aracı Verilerin Analizi Bulgular

Yöntem Ara tırma Modeli Evren ve Örneklem Veri Toplama Aracı Verilerin Analizi Bulgular Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 8 Sayı: 38 Volume: 8 Issue: 38 Haziran 2015 June 2015 www.sosyalarastirmalar.com Issn: 1307-9581 ÖRETMENLK UYGULAMASI

Detaylı

ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUĞA SAHİP ANNE/BABALARIN STRESLE BAŞA ÇIKMA TARZLARINA VE DEPRESYON DÜZEYLERİNE PLANLI EĞİTİMİN ETKİSİ

ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUĞA SAHİP ANNE/BABALARIN STRESLE BAŞA ÇIKMA TARZLARINA VE DEPRESYON DÜZEYLERİNE PLANLI EĞİTİMİN ETKİSİ C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005, 9 (2) ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUĞA SAHİP ANNE/BABALARIN STRESLE BAŞA ÇIKMA TARZLARINA VE DEPRESYON DÜZEYLERİNE PLANLI EĞİTİMİN ETKİSİ Ferda YILDIRIM*, Zeynep

Detaylı

ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ANNELERİN SÜREKLİ KAYGI DÜZEYİ İLE DURUMLUK KAYGI DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ANNELERİN SÜREKLİ KAYGI DÜZEYİ İLE DURUMLUK KAYGI DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ANNELERİN SÜREKLİ KAYGI DÜZEYİ İLE DURUMLUK KAYGI DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI S. Sunay Yıldırım DOĞRU * Emel ARSLAN ** ÖZET Bu araştırmada, engelli çocuğu olan annelerin sürekli

Detaylı

THE RELATIONSHIP BETWEEN THE PERCEIVED STRESS LEVEL AND THE STRESS COPING STRATEGIES IN UNİVERSİTY STUDENTS

THE RELATIONSHIP BETWEEN THE PERCEIVED STRESS LEVEL AND THE STRESS COPING STRATEGIES IN UNİVERSİTY STUDENTS ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE ALGILANAN STRES DÜZEYİ İLE STRESLE İLE BAŞAÇIKMA STRATEJİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ Mustafa SAVCI Fırat Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, mustafasavci045@hotmail.com Ferda AYSAN Dokuz

Detaylı

A RESEARCH ON THE RELATIONSHIP BETWEEN THE STRESSFULL PERSONALITY AND WORK ACCIDENTS

A RESEARCH ON THE RELATIONSHIP BETWEEN THE STRESSFULL PERSONALITY AND WORK ACCIDENTS tesi Sosyal Bilimler Dergisi 6 31 Bahar 2017/1 s.471-482 Asena Deniz ERSOY 1 Osman BAYRAKTAR 2 ÖZ A RESEARCH ON THE RELATIONSHIP BETWEEN THE STRESSFULL PERSONALITY AND WORK ACCIDENTS ABSTRACT Expressed

Detaylı

BELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI

BELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI BELEDYELERDE NORM KADRO ÇALIMASI ESASLARI Belediyelerin görevlerini etkin ve verimli bir ekilde yerine getirebilmeleri için ihtiyaç duydukları optimal (ihtiyaçtan ne fazla ne de az) kadronun nicelik ve

Detaylı

OTİZMLİ VE ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUKLARIN ANNELERİNİN OTİSTİK BELİRTİLER GÖSTERME EĞİLİMLERİ

OTİZMLİ VE ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUKLARIN ANNELERİNİN OTİSTİK BELİRTİLER GÖSTERME EĞİLİMLERİ DIŞ TİCARET ENSTİTÜSÜ WORKING PAPER SERIES Tartışma Metinleri WPS NO/ 39/ 2016-06 OTİZMLİ VE ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUKLARIN ANNELERİNİN OTİSTİK BELİRTİLER GÖSTERME EĞİLİMLERİ Kadriye ÖZENER* * kadriyeozener@gmail.com,

Detaylı

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN

KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ

Detaylı

Ortaö retim Alan Ö retmenli i Tezsiz Yüksek Lisans Programlar nda Akademik Ba ar n n Çe itli De i kenlere Göre ncelenmesi: Mersin Üniversitesi Örne i

Ortaö retim Alan Ö retmenli i Tezsiz Yüksek Lisans Programlar nda Akademik Ba ar n n Çe itli De i kenlere Göre ncelenmesi: Mersin Üniversitesi Örne i Ortaö retim Alan Ö retmenli i Tezsiz Yüksek Lisans Programlar nda Akademik Ba ar n n Çe itli De i kenlere Göre ncelenmesi: Mersin Üniversitesi Örne i Devrim ÖZDEM R ALICI * Özet Bu ara t rmada 2002-2003

Detaylı

ENGELLĠ ÇOCUĞU OLAN EBEVEYNLERDE EVLĠLĠK UYUMU VE YAġAM DOYUMUNUN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ VE ETKĠLEYEN FAKTÖRLERĠN BELĠRLENMESĠ*

ENGELLĠ ÇOCUĞU OLAN EBEVEYNLERDE EVLĠLĠK UYUMU VE YAġAM DOYUMUNUN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ VE ETKĠLEYEN FAKTÖRLERĠN BELĠRLENMESĠ* ENGELLĠ ÇOCUĞU OLAN EBEVEYNLERDE EVLĠLĠK UYUMU VE YAġAM DOYUMUNUN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ VE ETKĠLEYEN FAKTÖRLERĠN BELĠRLENMESĠ* Zuhal ENDE İNCE 1, Fatma GÜDÜCÜ TÜFEKCİ 2 ÖZET Araştırma, engelli çocuğu olan

Detaylı

MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK - 2009, S. 20-29 İSTANBUL ISSN:1303-2429 Copyright 2009 http://www.marmaracografya.com

MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK - 2009, S. 20-29 İSTANBUL ISSN:1303-2429 Copyright 2009 http://www.marmaracografya.com MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK - 2009, S. 20-29 İSTANBUL ISSN:1303-2429 Copyright 2009 http://www.marmaracografya.com SOSYAL BİLGİLER VE SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ COĞRAFYA DERSLERİNE YÖNELİK

Detaylı

Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi

Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi 186 Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi Filiz Kantek, Akdeniz Üniversitesi Antalya Sağlık Yüksekokulu, Antalya,Türkiye, fkantek@akdeniz.edu.tr

Detaylı

Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2007; 10: 1

Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2007; 10: 1 ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP EBEVEYNLERİN DEPRESYON DÜZEYİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ* Dilek ERGİN** Nesrin ŞEN*** Nurten ERYILMAZ**** Saadet PEKUSLU**** Melek KAYACI**** Kabul Tarihi:9.11.2005 ÖZET

Detaylı

Emine Sevinç Tok. İzmir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü. Gürsel Aksel Bulvarı No: 14 35350 Üçkuyular İzmir

Emine Sevinç Tok. İzmir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü. Gürsel Aksel Bulvarı No: 14 35350 Üçkuyular İzmir Emine Sevinç Tok İzmir Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü Gürsel Aksel Bulvarı No: 14 35350 Üçkuyular İzmir sevinc.tok@izmir.edu.tr EĞİTİM 2009-devam Klinik Psikoloji Doktora Programı

Detaylı

TÜRKÇE ÖRETMEN ADAYLARININ KONUMA KAYGILARINA LKN BR NCELEME A STUDY ON SPEECH ANXIETY OF TURKISH LANGUAGE TEACHER CANDIDATES Esra LÜLE MERT

TÜRKÇE ÖRETMEN ADAYLARININ KONUMA KAYGILARINA LKN BR NCELEME A STUDY ON SPEECH ANXIETY OF TURKISH LANGUAGE TEACHER CANDIDATES Esra LÜLE MERT Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 8 Sayı: 7 Volume: 8 Issue: 7 Nisan 015 April 015 www.sosyalarastirmalar.com Issn: 107-9581 TÜRKÇE ÖRETMEN ADAYLARININ

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Zeynep Çatay Çalışkan 2. Doğum Tarihi: 18 Şubat 1975 3. Unvanı: Yardımcı Doçent 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Psikoloji Boğaziçi Üniversitesi 1996 Y. Lisans

Detaylı

AİLE İRŞAT VE REHBERLİK BÜROLARINDA YAPILAN DİNİ DANIŞMANLIK - ÇORUM ÖRNEĞİ -

AİLE İRŞAT VE REHBERLİK BÜROLARINDA YAPILAN DİNİ DANIŞMANLIK - ÇORUM ÖRNEĞİ - T.C. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı AİLE İRŞAT VE REHBERLİK BÜROLARINDA YAPILAN DİNİ DANIŞMANLIK - ÇORUM ÖRNEĞİ - Necla YILMAZ Yüksek Lisans Tezi Çorum

Detaylı

Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Ailelere Verilen Grup Danışmanlığının Etkinliğinin Değerlendirilmesi

Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Ailelere Verilen Grup Danışmanlığının Etkinliğinin Değerlendirilmesi 84 ORİJİNAL MAKALE / ORIGINAL ARTICLE Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Ailelere Verilen Grup Danışmanlığının Etkinliğinin Değerlendirilmesi Evaluation of Group Counseling for Families of Intellectually Disabled

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. 1. Ünal, H., Ortaokul Dönemindeki Kız Çocuklarda Antropometrik Ölçümlerin Farklılaşmasının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi. 1985.

ÖZGEÇMİŞ. 1. Ünal, H., Ortaokul Dönemindeki Kız Çocuklarda Antropometrik Ölçümlerin Farklılaşmasının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi. 1985. ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı : Nergiz Meltem Güven Email :nergismeltem@gmail.com 2. Doğum Tarihi : 11.03.1954 Tel : 0535 895 03 29 3. Ünvanı : Profesör 0312 441 39 11 Adres : Hilal Mah. Hollanda Cad. No:20 Daire

Detaylı

Tip 1 diyabetli genç yetişkinlerin hastalığa psikososyal uyumları ve stresle başa çıkma tarzları

Tip 1 diyabetli genç yetişkinlerin hastalığa psikososyal uyumları ve stresle başa çıkma tarzları Tip 1 diyabetli genç yetişkinlerin hastalığa psikososyal uyumları ve stresle başa çıkma tarzları 1 Selda Çelik, 2 Meral Kelleci, 3 Dilek Avcı, 1 Elif Temel 1 İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi

Detaylı

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe]. ofsport Sciences 2004 1 15 (3J 125-136 TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN ış TATMiN SEViYELERi Ünal KARlı, Settar KOÇAK Ortadoğu Teknik

Detaylı

Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Psikoloji Hacettepe 1999

Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Psikoloji Hacettepe 1999 EK 3 ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Ferzan Curun 2. Doğum Tarihi: 11.04.1975 3. Unvanı: :Yrd.Doç.Dr 4. Öğrenim Durumu: :Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Psikoloji Hacettepe 1999 Yüksek Lisans Doktora

Detaylı

ERGENLERDE İNTERNET BAĞIMLILIĞI

ERGENLERDE İNTERNET BAĞIMLILIĞI ERGENLERDE İNTERNET BAĞIMLILIĞI Bilgisayar ve internet kullanımı teknoloji çağı olarak adlandırabileceğimiz bu dönemde, artık hayatın önemli gereçleri haline gelmiştir. Bilgiye kolay, hızlı, ucuz ve güvenli

Detaylı

TEOG Sınavına Hazırlanan Öğrencilerin Algıladıkları Sosyal Destek Düzeyinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi 1

TEOG Sınavına Hazırlanan Öğrencilerin Algıladıkları Sosyal Destek Düzeyinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi 1 International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES) June 2016 : 2 (1) ISSN : 2548-9373 Doi : Field : Education Psychology Type : Review Article Recieved: 21.03.2016 - Accepted:13.05.2016

Detaylı

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT The purpose of the study is to investigate the impact of autonomous learning on graduate students

Detaylı

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 Lösemiye bağlı Psikososyal Geç Etkiler Fiziksel Görünüm (Saç

Detaylı

Analysis of Emotional Intelligence Job Satisfaction and Burnout Levels of Preschool Teachers According to Some Variables*

Analysis of Emotional Intelligence Job Satisfaction and Burnout Levels of Preschool Teachers According to Some Variables* Elementary Education Online, 7(3), 578-599, 2008. lköretim Online, 7(3), 578-599, 2008. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr Analysis of Emotional Intelligence Job Satisfaction and Burnout Levels

Detaylı

ZĠHĠNSEL ENGELLĠ ÇOCUKLARIN (MENTAL RETARDASYONLU ÇOCUKLARIN) ANNE VE BABALARININ YAġADIĞI GÜÇLÜKLERĠN BELĠRLENMESĠ

ZĠHĠNSEL ENGELLĠ ÇOCUKLARIN (MENTAL RETARDASYONLU ÇOCUKLARIN) ANNE VE BABALARININ YAġADIĞI GÜÇLÜKLERĠN BELĠRLENMESĠ ZĠHĠNSEL ENGELLĠ ÇOCUKLARIN (MENTAL RETARDASYONLU ÇOCUKLARIN) ANNE VE BABALARININ YAġADIĞI GÜÇLÜKLERĠN BELĠRLENMESĠ Diğdem LAFÇI 1, Gürsel ÖZTUNÇ 2, Z. Nazan ALPARSLAN 3 ÖZET Zihinsel yetersizlik, diğer

Detaylı

İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN MÜZİK DERSİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN MÜZİK DERSİNE İLİŞKİN TUTUMLARI www.muzikegitimcileri.net Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirisi, 26-28 Nisan 2006, Pamukkale Ünv. Eğt. Fak. Denizli GİRİŞ İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN MÜZİK DERSİNE İLİŞKİN TUTUMLARI Arş. Gör. Zeki NACAKCI

Detaylı

Yerinde Masaj ın İş Hayatına Etkileri İstanbul - 17.11.2008 Konulu Akademik Araştırma Sonuçları Sayfa 1/4

Yerinde Masaj ın İş Hayatına Etkileri İstanbul - 17.11.2008 Konulu Akademik Araştırma Sonuçları Sayfa 1/4 Önsöz Yerinde Masaj hizmetleri ile Türkiye deki iş hayatı kalitesini yükseltmek üzere çıktığımız yolda, bugüne kadarki tüm pazarlama faaliyetlerimizde Yerinde Masaj ın kurumlar tarafından çalışanlarına

Detaylı

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET ABSTRACT

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET ABSTRACT Muğla Üniversitesi SBE Dergisi Güz 2001 Sayı 5 ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET Erdoğan GAVCAR * Meltem ÜLKÜ

Detaylı

Zihin Engelli Çocuğu Olan Ailelerin Algıladıkları Sosyal Destek Düzeyinin İncelenmesi *

Zihin Engelli Çocuğu Olan Ailelerin Algıladıkları Sosyal Destek Düzeyinin İncelenmesi * Zihin Engelli Çocuğu Olan Ailelerin Algıladıkları Sosyal Destek Düzeyinin İncelenmesi * Öğr. Gör. Meral Deveci 1 Prof. Dr. Emine Ahmetoğlu 2 1 Namık Kemal Üniversitesi/ Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu,

Detaylı

Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Psikoloji Hacettepe 1999

Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Psikoloji Hacettepe 1999 EK 3 ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Ferzan Curun 2. Doğum Tarihi: 11.04.1975 3. Unvanı: :Yrd.Doç.Dr 4. Öğrenim Durumu: :Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Psikoloji Hacettepe 1999 Yüksek Lisans Doktora

Detaylı

9-12 YAŞ ÇOCUKLARININ KAYGI DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ (A Study On The Chıldren Anxıety Levels Accordıng To Some Varıables)

9-12 YAŞ ÇOCUKLARININ KAYGI DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ (A Study On The Chıldren Anxıety Levels Accordıng To Some Varıables) Ege Eğitim Dergisi 2003 (3), 1: 1-9 9-12 YAŞ ÇOCUKLARININ KAYGI DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ (A Study On The Chıldren Anxıety Levels Accordıng To Some Varıables) ÖZ Yrd.Doç.Dr. Serap

Detaylı

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ * Abant Ýzzet Baysal Üniversitesi Eðitim Fakültesi Dergisi Cilt: 8, Sayý: 1, Yýl: 8, Haziran 2008 KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE

Detaylı

Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Psikoloji Hacettepe 1999

Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Psikoloji Hacettepe 1999 EK 3 ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı: Ferzan Curun 2. Doğum Tarihi: 11.04.1975 3. Unvanı: :Yrd.Doç.Dr 4. Öğrenim Durumu: :Doktora Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Psikoloji Hacettepe 1999 Yüksek Lisans Doktora

Detaylı

Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Özel Yetenek Sınavına Katılan Adayların Stresle Başa Çıkma Stillerinin İncelenmesi *

Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Özel Yetenek Sınavına Katılan Adayların Stresle Başa Çıkma Stillerinin İncelenmesi * SELÇUK ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR BİLİM DERGİSİ, 2011; 13 (2): 177 181 SELÇUK UNIVERSITY JOURNAL OF PHYSICAL EDUCATION AND SPORT SCIENCE Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Özel Yetenek Sınavına

Detaylı

The Knowledge of the Basic- Relational Concepts of the Turkish Children

The Knowledge of the Basic- Relational Concepts of the Turkish Children Elementary Education Online, 7(1), 203-217, 2008. lköretim Online, 7(1), 203-217, 2008. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr The Knowledge of the Basic- Relational Concepts of the Turkish Children

Detaylı

ÖĞRETMENLERE GÖRE MESLEK LİSESİ ÖĞRENCİLERİNİN REHBERLİK GEREKSİNİMLERİ

ÖĞRETMENLERE GÖRE MESLEK LİSESİ ÖĞRENCİLERİNİN REHBERLİK GEREKSİNİMLERİ M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi Yıl : 2005, Sayı 22, Sayfa : 171-184 ÖĞRETMENLERE GÖRE MESLEK LİSESİ ÖĞRENCİLERİNİN REHBERLİK GEREKSİNİMLERİ ÖZET M. Hülya KARAGÜVEN * Sibel CENGİZHAN

Detaylı

İşitme Engelli Çocuğu Olan ve Olmayan Ana-Babaların Stres, Depresyon ve Sürekli Kaygı Belirtileri Yönünden Karşılaştırılması 2

İşitme Engelli Çocuğu Olan ve Olmayan Ana-Babaların Stres, Depresyon ve Sürekli Kaygı Belirtileri Yönünden Karşılaştırılması 2 İşitme Engelli Çocuk Ana-Babası: Stres, Depresyon, Kaygı, 231 Murat Doğan 1 İşitme Engelli Çocuğu Olan ve Olmayan Ana-Babaların Stres, Depresyon ve Sürekli Kaygı Belirtileri Yönünden Karşılaştırılması

Detaylı

Okulöncesi Öğretmen Adaylarının Bilgisayar Destekli Eğitim Yapmaya İlişkin Tutumlarının İncelenmesi

Okulöncesi Öğretmen Adaylarının Bilgisayar Destekli Eğitim Yapmaya İlişkin Tutumlarının İncelenmesi Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2015, Cilt 5, Sayı 1, 44-50 Trakya University Journal of Education 2015, Volume 5, Issue 1, 44-50 Okulöncesi Öğretmen Adaylarının Bilgisayar Destekli Eğitim

Detaylı

ADAY ÖRETMENLERDE ÖFKE * Emine BABAOLAN ** ÖZET

ADAY ÖRETMENLERDE ÖFKE * Emine BABAOLAN ** ÖZET ADAY ÖRETMENLERDE ÖFKE * Emine BABAOLAN ** ÖZET Aday öretmenlerin yeni bir i ve sosyal çevreye uyum salama sürecinde, karılatıkları sorunlardan dolayı engellenmeleri ve bunların sonucunda öfke duygusunu

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ ÖZGEÇMİŞ Adı Soyadı: Yücel ÖKSÜZ Doğum Tarihi: 05 Şubat 1966 Öğrenim Durumu: Doktora/S.Yeterlik/ Tıpta Uzmanlık Psikolojik Danışma ve Rehberlik Doc. / Prof. ----------------------------

Detaylı

Özürlü Bir Çocuğa Sahip Anne - Babalardaki Stresin Yordannıası

Özürlü Bir Çocuğa Sahip Anne - Babalardaki Stresin Yordannıası e ÖZEL EĞİTİM DERGİSİ, 1992 1 (2), 8-12 Özürlü Bir Çocuğa Sahip Anne - Babalardaki Stresin Yordannıası Bu çalışma ODTÜ Araştırma Fonu tarafından desteklenmiştir. Doç. Ot. Füsun AKKOK DoT >'««>< AŞ KAK

Detaylı

ÜNVERSTE ÖRENCLERNN ÇEVRE DUYARLILIKLARININ NCELENMES

ÜNVERSTE ÖRENCLERNN ÇEVRE DUYARLILIKLARININ NCELENMES ! "#$#%$#%&$#' #$$ ÜNVERSTE ÖRENCLERNN ÇEVRE DUYARLILIKLARININ NCELENMES Ar. Gör. Burcu ÇABUK Ankara Üniversitesi Eitim Bilimleri Fakültesi lköretim Bölümü Okulöncesi Eitim Anabilim Dalı Öretim Elemanı

Detaylı

Yıldım Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimari Tasarım Sorunları Bilim Dalı

Yıldım Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimari Tasarım Sorunları Bilim Dalı TÜRKİYE'DE HENK TERCİHLERİ COLOUR PREFERENCES IN TURKEY AZİZ KIRAN Yıldım Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimari Tasarım Sorunları Bilim Dalı ÖZET Renk tercihleri üzerine yapılan araştırmalar değişik ülkelerde

Detaylı

KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol

KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol KULLANILAN MADDE TÜRÜNE GÖRE BAĞIMLILIK PROFİLİ DEĞİŞİKLİK GÖSTERİYOR MU? Kültegin Ögel, Figen Karadağ, Cüneyt Evren, Defne Tamar Gürol 1 Acibadem University Medical Faculty 2 Maltepe University Medical

Detaylı

Bilisel Stiller le Yabancı Dil Baarısı Arasındaki liki: 8. Sınıf Fransızca Örnei

Bilisel Stiller le Yabancı Dil Baarısı Arasındaki liki: 8. Sınıf Fransızca Örnei Bilisel Stiller le Yabancı Dil Baarısı Arasındaki liki: 8. Sınıf Fransızca Örnei Mehtap Çakan Abant zzet Baysal Üniversitesi, 14100 Bolu ÖZ: Bu aratırmanın amacı Fransızca yı ikinci dil olarak örenen örencilerin

Detaylı

ÖRETM ELEMANLARININ ETM VE LETM SORUNLARI EDUCATIONAL AND COMMUNICATIONAL PROBLEMS OF FACULTIES

ÖRETM ELEMANLARININ ETM VE LETM SORUNLARI EDUCATIONAL AND COMMUNICATIONAL PROBLEMS OF FACULTIES ÖRETM ELEMANLARININ ETM VE LETM SORUNLARI EDUCATIONAL AND COMMUNICATIONAL PROBLEMS OF FACULTIES Yrd. Doç. Dr. Vedat SALAM* Yrd. Doç. Dr. Yüksel TERZ** Ör.Gör. Nurettin SAVA*** Naci MURAT**** Özet Üniversitelerde

Detaylı

2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu 25-26 Ekim 2007, zmir

2. Bölgesel Kalkınma ve Yönetiim Sempozyumu 25-26 Ekim 2007, zmir Türkiye de Bölgesel Kalkınmanın Aracı Olarak Kalkınma Ajansları: zmir Kalkınma Ajansı Örnei Ergüder Can zmir Kalkınma Ajansı Giri: Türkiye de dier ülkeler gibi bölgelerarası hatta bölgeler içinde kalkınma

Detaylı

Primary School Teachers Computer Self Efficacies: Sample of Balıkesir*

Primary School Teachers Computer Self Efficacies: Sample of Balıkesir* Elementary Education Online, 6(3), 441-451, 2007. lköretim Online, 6(3), 441-451, 2007. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr Primary School Teachers Computer Self Efficacies: Sample of Balıkesir*

Detaylı

IETC - May 25-27, 2011 Istanbul, TURKEY

IETC - May 25-27, 2011 Istanbul, TURKEY BĐLGĐSAYAR ve ÖĞRETĐM TEKNOLOJĐLERĐ (BÖTE) ÖĞRENCĐLERĐNĐN FACEBOOK KULLANIM AMAÇLARI ve EĞĐTSEL BAĞLAMDA KULLANIMI ĐLE ĐLGĐLĐ GÖRÜLERĐ: MAKÜ ÖRNEĞĐ CEIT STUDENTS PURPOSES ABOUT USING FACEBOOK AND THEIR

Detaylı

ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP EBEVEYNLERİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ 1

ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP EBEVEYNLERİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ 1 ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP EBEVEYNLERİN DEPRESYON DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ 1 Havva KAÇAN SOFTA Kastamonu Üniversitesi, Fazıl Boyner Sağlık Yüksekokulu, Hemşirelik Bölümü. İlk Kayıt Tarihi: 28.09.2012 Yayına

Detaylı

Zihinsel Engelli Çocuğa Sahip Annelerin Stresle Baş Etme Yöntemlerinin Değerlendirilmesi

Zihinsel Engelli Çocuğa Sahip Annelerin Stresle Baş Etme Yöntemlerinin Değerlendirilmesi Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, Cilt 11, Sayı 2, 2012 Zihinsel Engelli Çocuğa Sahip Annelerin Stresle Baş Etme Yöntemlerinin Değerlendirilmesi Tülay AYYILDIZ 1,*, Dilek KONUK ŞENER 2, Hülya KULAKÇI 1

Detaylı

International Journal of Family, Child and Education

International Journal of Family, Child and Education ACEDULUSLARARASI AİLE ÇOCUK VE EĞİTİM DERGİSİ International Journal of Family, Child and Education 7-7 YAŞ ARASI FARKLI GELİŞİMSEL ÖZELLİKLERİ OLAN ÇOCUKLARA SAHİP AİLELERİN STRESLE BAŞA ÇIKMA YÖNTEMLERİNİN

Detaylı

MÜZK ETM YÖNETM ve DEERLENDRME LKLER *

MÜZK ETM YÖNETM ve DEERLENDRME LKLER * MÜZK ETM YÖNETM ve DEERLENDRME LKLER * Prof. Dr. lknur OKATAN *1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik Öretmeni Yetitirme Sempozyumu Bildirisi SDÜ, 7-10 Nisan 2004, Isparta Sunu Sayın Bakan

Detaylı

International Journal of Family, Child and Education

International Journal of Family, Child and Education ACEDULUSLARARASI AİLE ÇOCUK VE EĞİTİM DERGİSİ International Journal of Family, Child and Education 7-7 YAŞ ARASI FARKLI GELİŞİMSEL ÖZELLİKLERİ OLAN ÇOCUKLARA SAHİP AİLELERİN STRESLE BAŞA ÇIKMA YÖNTEMLERİNİN

Detaylı

Hemşirelik Öğrencilerinin Algıladıkları Stresörler ve Kullandıkları Başetme Yöntemlerinin Belirlenmesi

Hemşirelik Öğrencilerinin Algıladıkları Stresörler ve Kullandıkları Başetme Yöntemlerinin Belirlenmesi Hemşirelik Öğrencilerinin Algıladıkları Stresörler ve Kullandıkları Başetme Yöntemlerinin Belirlenmesi ÖZET Özgül GÜLER*, Sezgi ÇINAR** Amaç: Bu araştırma, hemşirelik bölümü öğrencilerinin algıladıkları

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion: ÖZET Amaç: Yapılan bu çalışma ile Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Eğitim Hastanesinde görevli hemşirelerin zihinsel iş yüklerinin değerlendirilmesi ve zihinsel iş yükünün hemşirelerin sosyo-kültürel özelliklerine

Detaylı

Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma

Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma Sınavlı ve Sınavsız Geçiş İçin Akademik Bir Karşılaştırma Öğr. Gör. Kenan KARAGÜL, Öğr. Gör. Nigar KARAGÜL, Murat DOĞAN 3 Pamukkale Üniversitesi, Honaz Meslek Yüksek Okulu, Lojistik Programı, kkaragul@pau.edu.tr

Detaylı

Aratırma Koordinatörü: Prof. Dr. Faruk en. Hazırlayanlar: Gülay Kızılocak Cem entürk Dr. Martina Sauer

Aratırma Koordinatörü: Prof. Dr. Faruk en. Hazırlayanlar: Gülay Kızılocak Cem entürk Dr. Martina Sauer Download von www.bteu.de / Avrupali Türk Isadamlari Birligi Hannover / TAM Vakfi Yayinlari!" #"# Aratırma Koordinatörü: Prof. Dr. Faruk en Hazırlayanlar: Gülay Kızılocak Cem entürk Dr. Martina Sauer Bu

Detaylı

Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi

Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 7 Sayı: 33 Volume: 7 Issue: 33 www.sosyalarastirmalar.com Issn: 1307-9581 SOKAKTA YAAYANLARA YÖNELK SOSYAL SORUMLULUK

Detaylı

Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Kişisel ve Mesleki Gelişim Yeterlilikleri Hakkındaki Görüşleri. Merve Güçlü

Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Kişisel ve Mesleki Gelişim Yeterlilikleri Hakkındaki Görüşleri. Merve Güçlü Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Kişisel ve Mesleki Gelişim Yeterlilikleri Hakkındaki Görüşleri Merve Güçlü GİRİŞ Öğretme evrensel bir uğraştır. Anne babalar çocuklarına, işverenler işçilerine, antrenörler

Detaylı

: Marmara Eğitim Köyü Maltepe/İSTANBUL. :

: Marmara Eğitim Köyü Maltepe/İSTANBUL. : ÖZGEÇMİŞ 1. Adı Soyadı :Ferzan Curun İletişim Bilgileri Adres : Marmara Eğitim Köyü 34857 Maltepe/İSTANBUL. Telefon Mail :216 626 10 50-2243 :ferzancurun@maltepe.edu.tr 2. Doğum Tarihi :11.04.1975 3. Unvanı

Detaylı

ZİHİN ENGELLİ ÇOCUKLARIN ANASINIFINA GEÇİŞ SÜRECİNDE EBEVEYN GEREKSİNİMLERİNİN BELİRLENMESİ İlknur ÇİFCİ TEKİNARSLAN **, Özlem BİRCAN *** ÖZET Bu araştırma, zihin engelli çocukların anasınıfına geçiş sürecinde

Detaylı

5-6 Yaş Grubunda Çocuğu Olan Ebeveynlerin Tutumlarının İncelenmesi. Examining the Attitudes of Parents who have Children at the Age of 5-6

5-6 Yaş Grubunda Çocuğu Olan Ebeveynlerin Tutumlarının İncelenmesi. Examining the Attitudes of Parents who have Children at the Age of 5-6 GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 25, Sayı 2 (2005) 19-34 5-6 Yaş Grubunda Çocuğu Olan Ebeveynlerin Tutumlarının İncelenmesi Examining the Attitudes of Parents who have Children at the Age of 5-6

Detaylı

ÖNSÖZ. beni motive eden tez danışmanım sayın Doç. Dr. Zehra Özçınar a sonsuz

ÖNSÖZ. beni motive eden tez danışmanım sayın Doç. Dr. Zehra Özçınar a sonsuz i ÖNSÖZ Bu çalışma uzun ve zor, ancak bir o kadar da kazançlı bir sürecin ürünüdür. Öncelikle; bilgi ve deneyimleri ile bu süreçte bana yol gösteren, anlayışlı tutumuyla beni motive eden tez danışmanım

Detaylı

İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRETMENLERİNİN ZAMAN YÖNETİMİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ Emine GÖZEL * ÖZET

İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRETMENLERİNİN ZAMAN YÖNETİMİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ Emine GÖZEL * ÖZET Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (İLKE) Bahar 2010 Sayı 24 İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRETMENLERİNİN ZAMAN YÖNETİMİ HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ Emine GÖZEL

Detaylı

KOÇ ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER (KÜSB) KULÜBÜ TÜZÜÜ

KOÇ ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER (KÜSB) KULÜBÜ TÜZÜÜ KOÇ ÜNVERSTES SOSYAL BLMLER (KÜSB) KULÜBÜ TÜZÜÜ YAPI Madde 1. Koç Üniversitesi Sosyal Bilimler Kulübü, kısa adıyla K.Ü.S.B., Koç Üniversitesi örenci kulüpleri tüzüüne balı ve Koç Üniversitesi örencilerinin

Detaylı

ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPORA İLİŞKİN TUTUMLARI SECONDARY SCHOOL STUDENTS ATTITUDES OF PHYSICAL EDUCATION AND SPORT

ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPORA İLİŞKİN TUTUMLARI SECONDARY SCHOOL STUDENTS ATTITUDES OF PHYSICAL EDUCATION AND SPORT Ulusal Beden Eğitimi ve Spor Öğrt. Kongresi 25-27 Mayıs 2011, VAN/YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi Özel Sayısı,115-121 115 ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPORA İLİŞKİN TUTUMLARI ÇELİK Zekeriya*,

Detaylı

Çocuk Ýstismarýna Birimler Arasý Yaklaþým: Bir Olgu Sunumu

Çocuk Ýstismarýna Birimler Arasý Yaklaþým: Bir Olgu Sunumu OLGU SUNUMU Çocuk Ýstismarýna Birimler Arasý Yaklaþým: Bir Olgu Sunumu Multidisciplinary Approach to Child Abuse: A Case Report Muhammed Ayaz 1, Ayþe Burcu Ayaz 1 1 Uz.Dr., Sakarya Üniversitesi Týp Fakültesi

Detaylı

MUSK MUALLM MEKTEBNDEN GÜNÜMÜZE MÜZK ÖRETMEN YETTRME PROGRAMLARINDAK YAYLI ÇALGI ÖRETMNE LKN SINAMA-ÖLÇME-DEERLENDRME DURUMLARININ NCELENMES

MUSK MUALLM MEKTEBNDEN GÜNÜMÜZE MÜZK ÖRETMEN YETTRME PROGRAMLARINDAK YAYLI ÇALGI ÖRETMNE LKN SINAMA-ÖLÇME-DEERLENDRME DURUMLARININ NCELENMES MUSK MUALLM MEKTEBNDEN GÜNÜMÜZE MÜZK ÖRETMEN YETTRME PROGRAMLARINDAK YAYLI ÇALGI ÖRETMNE LKN SINAMA-ÖLÇME-DEERLENDRME DURUMLARININ NCELENMES 1. GR Yrd.Doç.Dr.Cansevil TEB *1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden

Detaylı

Yazılım Süreç yiletirmede Baarı Faktörleri

Yazılım Süreç yiletirmede Baarı Faktörleri Yazılım Süreç yiletirmede Baarı Faktörleri Seçkin TUNALILAR Doç. Dr. Onur DEMRÖRS ASELSAN A., Mikroelektronik, Güdüm ve Elektro-Optik Grubu, Görüntü leme Müdürlüü, 6, Akyurt, Ankara Orta Dou Teknik Üniversitesi,

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Telefon: Mezuniyet Tarihi Derece Alan Kurum 2017 Doktora Gelişim Psikolojisi Hacettepe Üniversitesi

ÖZGEÇMİŞ. Telefon: Mezuniyet Tarihi Derece Alan Kurum 2017 Doktora Gelişim Psikolojisi Hacettepe Üniversitesi ÖZGEÇMİŞ Arş. Gör. Dr. E. Helin Yaban E-Posta: hyaban@hacettepe.edu.tr Telefon: 312 297 83 25 Adres: Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü 06800 Beytepe/ANKARA Eğitim Mezuniyet Tarihi Derece Alan Kurum 2017

Detaylı

BURSA DA GÖREV YAPAN MÜZK ÖRETMENLERNN ULUDA ÜNVERSTES ETM FAKÜLTES GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM DALI LE LETM VE ETKLEM

BURSA DA GÖREV YAPAN MÜZK ÖRETMENLERNN ULUDA ÜNVERSTES ETM FAKÜLTES GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM DALI LE LETM VE ETKLEM BURSA DA GÖREV YAPAN MÜZK ÖRETMENLERNN ULUDA ÜNVERSTES ETM FAKÜLTES GÜZEL SANATLAR ETM BÖLÜMÜ MÜZK ETM ANABLM DALI LE LETM VE ETKLEM Dr. Ayhan HELVACI *1924-2004 Musiki Muallim Mektebinden Günümüze Müzik

Detaylı

LKÖRETM OKULU YÖNETCLERNDE TÜKENMLN BAZI DEKENLERE GÖRE ARATIRILMASI. Emine BABAOLAN *

LKÖRETM OKULU YÖNETCLERNDE TÜKENMLN BAZI DEKENLERE GÖRE ARATIRILMASI. Emine BABAOLAN * LKÖRETM OKULU YÖNETCLERNDE TÜKENMLN BAZI DEKENLERE GÖRE ARATIRILMASI * Aratırmanın amacı, ilköretim okulu yöneticilerinin duygusal tükenme, duyarsızlama, kiisel baarısızlık ve toplam tükenmiliklerini kiisel

Detaylı

ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP AİLELERİN AİLE İŞLEVLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP AİLELERİN AİLE İŞLEVLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ENGELLİ ÇOCUĞA SAHİP AİLELERİN AİLE İŞLEVLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ S.H.U. Fuat ÖZŞENOL (*), Dr. Vedat IŞIKHAN (**), Dr. Bülent ÜNAY (*), Dr. Halil İbrahim AYDIN (*), Dr. Rıdvan AKIN (*), Dr. Erdal GÖKÇAY

Detaylı

! "#$ % %&%' (! ) ) * ()#$ % (! ) ( + *)!! %, (! ) - )! ) ) +.- ) * (/ 01 ) "! %2.* ) 3."%$&(' "01 "0 4 *) / )/ ( +) ) ( )

! #$ % %&%' (! ) ) * ()#$ % (! ) ( + *)!! %, (! ) - )! ) ) +.- ) * (/ 01 ) ! %2.* ) 3.%$&(' 01 0 4 *) / )/ ( +) ) ( ) ! "#$ % %&%' (! ) ) * ()#$ % (! ) ( + *)!! %, (! ) - )! ) ) +.- ) * (/ 01 ) "! %2.* ) 3."%$&(' "01 "0 4 *) / )/ ( +) ) ( )! )! ) 1 87 Seri No'lu Gider Vergileri Genel Teblii Resmi Gazete Sayısı 27737 Resmi

Detaylı

ÜNVERSTELERN GÖREVLER

ÜNVERSTELERN GÖREVLER ÜNVERSTELERN GÖREVLER VE YENDEN YAPILANMA Günümüz Türkiye sini gelecee taıyanlar i adamlarıdır. Ancak, i hayatının gayretleri Türkiye yi belli bir sınıra kadar ilerletebilir. Eer Türkiye, kaybettii bilimin

Detaylı

OTİSTİK ÇOCUĞA SAHİP EBEVEYNLERLE NORMAL ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN ATILGANLIK, SUÇLULUK VE UTANÇ DÜZEYLERİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ

OTİSTİK ÇOCUĞA SAHİP EBEVEYNLERLE NORMAL ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN ATILGANLIK, SUÇLULUK VE UTANÇ DÜZEYLERİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ OTİSTİK ÇOCUĞA SAHİP EBEVEYNLERLE NORMAL ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN ATILGANLIK, SUÇLULUK VE UTANÇ DÜZEYLERİ BAKIMINDAN İNCELENMESİ INVESTIGATION OF PARENTSH HAVE A CHILD WITH AUTISM AND PARENTS WITH

Detaylı