RESMİ İSTATİSTİK PROGRAMI Yılı İzleme Raporu

Transkript

1 TÜİK RESMİ İSTATİSTİK PROGRAMI Yılı İzleme Raporu TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU

2 TÜİK RESMİ İSTATİSTİK PROGRAMI Yılı İzleme Raporu TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU

3 RESMİ İSTATİSTİK PROGRAMI, Yılı İzleme Raporu Programın içeriğine yönelik sorularınız için Resmi İstatistikler Programı Grubu Tel: + (312) Faks: + (312) İnternet E-posta rip@tuik.gov.tr Türkiye İstatistik Kurumu Yücetepe Mah. Necatibey Cad. No: Çankaya-ANKARA/TÜRKİYE Bu yayının 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu na göre her hakkı Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı na aittir. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından izinsiz çoğaltılamaz ve dağıtılamaz. Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara Mart 2010 MTB: Adet

4

5 İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ ııı İÇİNDEKİLER v ANA KONU 1. İSTATİSTİKSEL ALTYAPI ULUSAL ADRES KAYIT SİSTEMİ ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ İŞ KAYITLARI SİSTEMİ TARIMSAL İŞLETME KAYIT SİSTEMİ SINIFLAMALAR 3 ANA KONU 2. SOSYAL VE DEMOGRAFİK İSTATİSTİKLER NÜFUS VE DEMOGRAFİ İSTATİSTİKLERİ İŞGÜCÜ PİYASASI İSTATİSTİKLERİ EĞİTİM İSTATİSTİKLERİ KÜLTÜR VE SPOR İSTATİSTİKLERİ SAĞLIK İSTATİSTİKLERİ TÜKETİM HARCAMALARI, YOKSULLUK VE GELİR DAĞILIMI İSTATİSTİKLERİ SOSYAL KORUMA İSTATİSTİKLERİ TOPLUMSAL CİNSİYET İSTATİSTİKLERİ YAŞAM MEMNUNİYETİ ARAŞTIRMASI SUÇ VE ADALET İSTATİSTİKLERİ SEÇİM İSTATİSTİKLERİ TURİZM İSTATİSTİKLERİ ULUSLARARASI GÖÇ İSTATİSTİKLERİ ZAMAN KULLANIMI İSTATİSTİKLERİ 13 ANA KONU 3. MAKROEKONOMİK İSTATİSTİKLER ULUSAL HESAPLAR VE PARA, BANKA, MALİYE İSTATİSTİKLERİ FİYAT İSTATİSTİKLERİ VE ENDEKSLER DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ VE ENDEKSLERİ SATINALMA GÜCÜ PARİTESİ KALKINMA YARDIMLARI İSTATİSTİKLERİ KAMU ALIMLARI İSTATİSTİKLERİ 21 ANA KONU 4. İŞ İSTATİSTİKLER YILLIK İŞ İSTATİSTİKLERİ KISA DÖNEMLİ İŞ İSTATİSTİKLERİ ENERJİ İSTATİSTİKLERİ ULAŞTIRMA İSTATİSTİKLERİ BİLİM VE TEKNOLOJİ İSTATİSTİKLERİ HABERLEŞME İSTATİSTİKLERİ 26

6 Sayfa 4.7. MALİ ARACI KURULUŞ İSTATİSTİKLERİ 26 ANA KONU 5. TARIM İSTATİSTİKLER BİTKİSEL ÜRETİM İSTATİSTİKLERİ TARIMSAL YAPI İSTATİSTİKLERİ HAYVANCILIK İSTATİSTİKLERİ SU ÜRÜNLERİ İSTATİSTİKLERİ TARIMSAL FİYAT İSTATİSTİKLERİ TARIMSAL ÇEVRE, DENGE VE HESAPLAR ORMANCILIK İSTATİSTİKLERİ UZAKTAN ALGILAMA 31 ANA KONU 6. ÇEVRE İSTATİSTİKLER ÇEVRE İSTATİSTİKLERİ 33 KATILIMCI KURUM VE KURULUŞLAR 35 KONU VE ÇALIŞMA GRUPLARINA GÖRE KATILIMCI KURUM/KURULUŞLAR 40

7 ANA KONU 1. İSTATİSTİKSEL ALTYAPI 1.1. ULUSAL ADRES KAYIT SİSTEMİ 1.2. ADRESE DAYALI NÜFUS KAYIT SİSTEMİ 1.3. İŞ KAYITLARI SİSTEMİ 1.4. TARIMSAL İŞLETME KAYIT SİSTEMİ 1.5. SINIFLAMALAR 1

8 ANA KONU 1. İSTATİSTİKSEL ALTYAPI 1.1. Ulusal Adres Kayıt Sistemi (UAKS) Ülkemizde adreslerin bir standarda kavuşturulmasını, adres niteliklerinin güncel olarak takibini ve adrese dayalı kamu hizmetlerinin daha etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamak üzere Ulusal Adres Kayıt Sistemi (UAKS) nin kurulum çalışmaları TÜİK tarafından gerçekleştirilmiştir. Söz konusu sistem, Ağustos 2007 de yürürlüğe giren 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu gereği İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ne devredilmiştir. Sistemin yönetimi, güncellenmesi ve burada yer alan bilgilerin ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşımı İçişleri Bakanlığı tarafından sağlanmaktadır Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 5490 Sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu gereğince öncelikle ülke genelindeki tüm adresler Ulusal Adres Veritabanına kaydedilmiş ve daha sonra ülke sınırları içinde yaşayan T.C. vatandaşlarının yaşadıkları yerleşim yeri ayrıntısındaki adresleri T.C. kimlik numarası, yabancı uyruklu kişilerin ise pasaport numarası ile ilişkilendirilerek Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi oluşturulmuştur. Anılan Kanunun Geçici 2 nci Maddesinin (a) fıkrası gereği sistem İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ne devredilmiştir. Doğum, ölüm, evlenme ve boşanma gibi nüfus olayları ile birlikte yerleşim yeri adres değişiklikleri de bundan sonra bağlı bulunulan ilçe nüfus müdürlüklerince yapılmakta ve sistemin güncelliği İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından takip edilmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu, ADNKS deki bilgileri kullanarak güncel bilgileri yılda bir kez yayımlamaktadır İş Kayıtları Sistemi İş Kayıtları Sistemi nde NACE Rev.2 ye uygun faaliyetlerin yer alabilmesi için Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı ile birlikte sürdürülmekte olan çalışmalar 2009 sonu itibari ile sonuçlandırılmıştır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nın bu konudaki çalışmalarına da TÜİK olarak destek verilmiştir. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı ile süregelen işbirliği içerisinde veri kalitesinin artırımına yönelik çalışmalara devam edilmiş ve yerel bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Türkiye Odalar Borsalar Birliği (TOBB), İçişleri Bakanlığı Dernekler Dairesi Başkanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan İş Kayıtları Sistemi ne katkıda bulunabileceği düşünülen kayıtlar, belirli yıllar için TÜİK tarafından alınmış; kalitesi ve kullanılabilirliği incelenmiştir. İş Demografisine ilişkin verilerin üretilmesi Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, TOBB gibi idari kayıtların tutulmasında önemli rolü olan kurumların çalışmaları ile doğrudan ilişkilidir. Bu hususta yürütülen çalışmalar çerçevesinde, TOBB un hazırlamış olduğu projenin, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nın onayından sonra tüm Türkiye de kullanılmaya başlanması ile birlikte ilerleme kaydedilebileceği ortaya çıkmıştır. Bu çerçevede ilgili kurumlarla yürütülen çalışmalara devam edilecektir. Girişim Grupları çalışmalarına yönelik de ihtiyaç duyulan düzeyde idari kaynak bulunamamakla beraber, Hazine Müsteşarlığı nın bazı kayıtları değerlendirilmeye çalışılmaktadır. 2

9 4. Tarımsal İşletme Kayıt Sistemi Tarımsal İşletme kayıtlarının oluşturulması için 2009 yılında Tarım ve Köyişleri Bakanlığı nın Çiftçi Kayıt Sistemine 2008 yılında başvuru yapan tüzel kişilerin kayıtları temin edilmiş olup, 2009 yılına ait bilgiler de resmi yazıyla Tarım Bakanlığından istenmiştir. Ayrıca 2009 ve 2010 yılında çiftçi/tarımsal işletme kaydı tutan kurum ve kuruluşlardan da bu kayıt bilgileri resmi yazıyla talep edilmiştir. Kurum ve kuruluşlarından gelen bilgilerin birleştirilerek 2007 ADNKS, _TKB_ÇKS ve mevcut diğer bilgiler ile karşılaştırılarak alan çalışmasında kullanılmak üzere yeni bir tarımsal işletme listesi hazırlanması çalışmaları devam etmektedir. Tarımsal işletme kayıtlarının ana güncelleme kaynağı olan ve Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından kurulan Çiftçi Kayıt Sistemi ve Hayvan Kayıt Sistemi oluşturma çalışmaları devam etmektedir. İstatistiki Çiftçi Kayıt Sisteminin oluşturulması kapsamında, yapılması planlanan pilot çalışmalarda kullanılmak üzere Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünden Antalya- Alanya, Ankara-Gölbaşı ve Sivas-Gürün ilçelerine ait Tapu Sicil Kayıtları manyetik ortamda alınmıştır. Bu kayıtların mevcut 2007 ADNKS ve 2008 TKB_ÇKS kayıtları ile eşleştirilerek pilot çalışma yapılması için ön hazırlık faaliyetleri devam etmektedir Sınıflamalar Türkiye İstatistik Kurumu, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği ülkelerinin kullandığı sosyal ve ekonomik sınıflamaları TÜİK web sayfasında adresinde yer alan sınıflama sunucusu üzerinden tüm kullanıcıların hizmetine sunmaktadır. Tüm istatistik üreten kurumların personelinin de üye olduğu ve sınıflamalar ile ilgili problemlerin tartışıldığı sınıflama sunucusu üzerinde bir forum sayfası oluşturulmuştur. Dünya düzeyinde ve Avrupa Birliği tarafından revize edilen ekonomik ve sosyal sınıflamaların son versiyonları Türkiye ye uyarlanmış olup, tüm kurum ve kuruluşlar web servis aracılığıyla sınıflama sunucusunda bulunan sınıflama sözlüklerini kullanabilmektedir yılında dış kurum ve kuruluşlara sınıflamalar konusunda eğitim çalışmaları devam edecektir. İşgücü istatistikleri kapsamında Ocak 2010 tarihinden itibaren NACE Rev.2 e göre bilgi derlenmeye başlanmıştır. Gelir İdaresi Başkanlığı nın kayıtları Ocak 2010 tarihinden itibaren NACE Rev.2 ye geçmiştir. NACE Rev.2 ye geçmeyen diğer kurum ve kuruluşlar da Gelirler İdaresi Başkanlığı nın kayıtlarını kullanarak kendi kayıtlarının NACE Rev.2 uyarlayabilirler. Sınıflamaların uygulanmasında zamanlılık açısından sıkıntılar yaşanmaktadır. Bu gecikmeyi yok edecek önlemler alınmalıdır. 3

10 ANA KONU 2. SOSYAL VE DEMOGRAFİK İSTATİSTİKLER 2.1. NÜFUS VE DEMOGRAFİ İSTATİSTİKLERİ 2.2. İŞGÜCÜ PİYASASI İSTATİSTİKLERİ 2.3. EĞİTİM İSTATİSTİKLERİ 2.4. KÜLTÜR VE SPOR İSTATİSTİKLERİ 2.5. SAĞLIK İSTATİSTİKLERİ 2.6. TÜKETİM HARCAMALARI, YOKSULLUK VE GELİR DAĞILIMI İSTATİSTİKLERİ 2.7. SOSYAL KORUMA İSTATİSTİKLERİ 2.8. TOPLUMSAL CİNSİYET İSTATİSTİKLERİ 2.9. YAŞAM MEMNUNİYETİ ARAŞTIRMASI SUÇ VE ADALET İSTATİSTİKLERİ SEÇİM İSTATİSTİKLERİ TURİZM İSTATİSTİKLERİ ULUSLARARASI GÖÇ İSTATİSTİKLERİ ZAMAN KULLANIM İSTATİSTİKLERİ 4

11 2.1. Nüfus ve Demografi İstatistikleri 2008 yılına ilişkin evlenme ve boşanma istatistikleri Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) kullanılarak yerleşim yerine (ikametgah bazlı) göre değerlendirilmiş olup evlenme ve boşanma istatistikleri olay yeri bazında üretilmiş ve yayımlanmıştır. Doğum istatistikleri 2009 yılında üretilmeye başlanmış olup, yılına ilişkin doğum verisi de ADNKS kullanılarak yerleşim yerine göre değerlendirilmiştir. İntihara teşebbüs olaylarına ilişkin bilgilerin derlenmesi konusunda Sağlık Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü ile Türkiye İstatistik Kurumundan uzmanların katılımı ile yapılacak olan grup çalışmaları iş yoğunluğu nedeniyle 2010 yılına ertelenmiştir. Ölüm istatistiklerinde kapsam eksikliklerini gidermek için 2007 yılından itibaren TÜİK Başkanlığı, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ve Sağlık Bakanlığı işbirliği yapmıştır. AB Projeleri kapsamında TÜİK tarafından Temmuz 2009 da 26 Bölge Müdürlüğü nün bulunduğu illerde ölüm istatistiklerindeki kapsam eksikliğinin nedenlerini saptamak üzere bir pilot çalışma yapılmış olup, ilgili kurumlara sunulmak üzere bir rapor hazırlanmıştır. Yasal düşük ve geç cenin ölümü konusunda ise 2009 yılında metodolojik çalışmalara başlanmıştır. Nüfus ve Kalkınma Göstergeleri ile Türkiye için verisi mevcut olan BM Milenyum Kalkınma Göstergelerinin yıllık değerleri Türkiye toplamı ve bölgesel düzeyde 2007 yılından itibaren güncellenmiş olup internet sayfası üzerinden kullanıcıya sunulması çalışmaları devam etmektedir. Nüfus sayımları ve idari kayıtlardan elde edilemeyen temel demografik ve sağlık göstergelerinin üretilmesi amacıyla, 2008 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü tarafından tahminlerin İBBS Düzey 1 e göre yapılmasına olanak sağlayacak şekilde tasarlanmış ve 2009 yılında yayımlanmıştır. 5

12 2.2. İşgücü Piyasası İstatistikleri TÜİK İşgücü istatistikleri kapsamında ilk kez sayım ve anketle derlenen doğrudan tahminlerin dışında, modelleme çalışmaları ile elde edilen ve dolaylı tahminlere dayanan sonuçları içeren İl Düzeyinde Temel işgücü Göstergeleri ni yayımlamıştır. Çalışmada işgücü araştırmasından elde edilen orijinal verilerin yanı sıra, ekonometrik çalışmalar sonucu belirlenmiş olan çoğunlukla idari kayıtlara dayalı olan dışsal değişkenler (il nüfusu ve diğer demografik göstergeler, Sosyal Güvenlik Kurumu verileri, İŞKUR a kayıtlı işsiz sayısı vb.) bir arada kullanılmıştır. Ayrıca TÜİK, 2009 yılı II. Döneminde (Nisan, Mayıs ve Haziran), Hanehalkı İşgücü Araştırması ile birlikte Gençlerin İşgücü Piyasasına Geçişi konulu bir modüler anket uygulamıştır. Avrupa Birliği (AB) ne uyum çalışmaları kapsamında yapılan bu araştırmanın amacı, AB tarafından Avrupa İstihdam Stratejisi ve Sosyal İçerme Süreci nin hedefleri konusundaki ilerlemenin izlenebilmesi için gençlerin işgücü piyasasına girişi konusunda detaylı ve karşılaştırılabilir veri derlemek tir. Araştırmada hedef kitle yaş grubu olup bu, halen kullanılmakta olan ve yaş grubunu ifade eden genç nüfus tanımından daha geniş bir kitleyi ifade etmektedir İşgücü Maliyeti Anketi alan uygulaması 2009 yılında tamamlanmıştır yılında üçer aylık işgücü maliyeti endeksinin oluşturulması konusunda 2008 yılında başlatılan ön çalışmalara devam edilmiş olup, endeks verileri 2010 yılında üretilecektir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarının veri tabanlarının birbiriyle uyumlu hale gelebilmesi ayrıca uluslararası karşılaştırmalara olanak sağlayacak NACE sınıflama sistemine geçişleri ile ilgili İstatistik Konsey i kararı gereğince, TÜİK ve bakanlık temsilcilerinin katılımı oluşturulan çalışma grubu gerekli inceleme çalışmalarını tamamlamış ve ilgili Bakanlığa talepleri halinde TÜİK tarafından eğitim desteği verilebileceği belirtilmiştir. Ancak ilgili bakanlıktan bu konuda bir talep gelmemiştir. İŞKUR, açık işler konusunda kayda dayalı veriyi, programa uygun olarak her ayın 15 inde yayımlamaktadır. Açık işlere dair verilerin anket yoluyla derlenmesi yönündeki çalışmalar kapsamında, 2009 yılı İşgücü Piyasası İhtiyaç Analizi 1.dönem anket çalışması sisteme kayıtlı kamu ve özel tüm işyerlerini kapsayacak şekilde 81 ilde web tabanlı sistem kullanılarak uygulanmıştır. Söz konusu anketin 2.dönem anket çalışması da aynı yöntemle ve beceri ihtiyacına ilişkin sorular da eklenerek uygulanmıştır Resmi İstatistik Programı nda İŞKUR Aylık İstatistik Bülteni, İŞKUR İstatistik Yıllığı, İŞKUR İşgücü Hareket Formu başlıklarında yer alan 2007 yılından itibaren ISCO 88 ve Nace Rev.1.1 kullanılmaya başlanacaktır ifadesine uygun olarak 2007 yılından itibaren söz konusu meslek ve iktisadi faaliyet sınıflamaları yayınlanan tüm istatistiklerde kullanılmaya başlanmıştır. 6

13 2.3. Eğitim İstatistikleri Yaygın eğitim istatistiklerinde, şimdiye kadar kapsama alınmayan belediyeler, bakanlıklar, kurum ve kuruluşlar ve üniversitelerin yaygın eğitim faaliyetlerini derlemek için TÜİK Başkanlığı tarafından 2009 yılında pilot çalışma başlatılmıştır. Söz konusu pilot çalışma için Yaygın Eğitim Faaliyetleri Araştırması, 2009 soru kağıdı hazırlanarak 2010 yılı Ocak ayında alana çıkılacaktır. Alan araştırması sonuçları analiz edilerek kapsam eksikliklerinin giderilmesi için iyileştirme çalışmalarını sürdürmek hedeflenmektedir yılı sonunda Milli Eğitim Bakanlığı tarafından eğitim harcamaları konusunda UOE (UNESCO, OECD, EUROSTAT) veritabanında eksik kalan verilerin tamamlanması çalışması kapsamında MEB tarafından yürütülen Türkiye'de Eğitimin Finansmanı ve Eğitim Harcamaları Bilgi Yönetim Sistemi Projesi" TUBİTAK Kamu Araştırma Projeleri Destekleme Programı, 2009 yılında tamamlanmış, yaygınlaştırma çalışmaları devam etmektedir. Bu proje ile MEB tarafından tahsis edilen yıllık bütçenin yanı sıra, çeşitli kaynaklardan elde edilen nakdi ve ayni yardımlar ve döner sermaye gelirleri ile, çeşitli ulusal ve uluslararası fonlar aracılığı ile sağlanan gelirlerin bir taraftan kayıt altına alınması, daha etkin ve verimli bir biçimde yönetilmesi; diğer taraftan ise kurulacak şeffaf süreçler sayesinde gönüllü vatandaş ve kurumların daha fazla bağış yapmalarının desteklenmesi ve ulusal ve uluslar arası diğer kuruluşlara eğitim finansmanına ilişkin veri sağlanması amacıyla kurulacak ağ tabanlı gelir ve gider yönetim bilgi sistemi kurulması hedeflenmiştir. 7

14 2009 yılı içerisinde tamamlanmış ve pilot uygulamaları devam eden bu proje ile Milli Eğitim Bakanlığı tarafından eğitim harcamaları konusunda ulusal ve uluslararası yayınlarda eksik kalan verilerin tamamlanması sağlanacaktır. Bu konuda çalışmalar devam etmektedir Kültür ve Spor İstatistikleri 2007 yılından itibaren Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde istatistik konusunda koordinasyonu sağlayıcı bir birimin kurulacağı belirtilmiş ancak 2009 yılı sonu itibariyle çalışmalara henüz başlanmamıştır. Ayrıca, Kültür ve Turizm Bakanlığı kültür istatistikleriyle ilgili veriyi veritabanında muhafaza etmek ve web tabanlı bir yazılım ile TÜİK Başkanlığı nın bu veritabanına erişebilmesi için çalışmalara başlamış, ancak söz konusu veritabanına henüz erişim sağlanamamıştır. Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü tarafından, Uluslararası Standart Kitap Numarası (ISBN) ve Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası (ISSN) Merkezinin web tabanlı programla derlenen verilerin kapsam eksikliğinin 2007 yılında giderileceği belirtilmiştir. Bu kapsamda, ISBN çalışması tamamlanmış olup, ISSN çalışması ise devam etmektedir. 8

15 2.5. Sağlık İstatistikleri Farklı kurum ve kuruluşların tüm sağlık giderleri ile ilgili bir akış şemasının çıkarılması için OECD Sağlık Hesapları Sistemi (SHS) çerçevesinde Ulusal Sağlık Hesapları (USH) sisteminin oluşturulması gerekmektedir. TÜİK Başkanlığı tarafından Türkiye geneli için sağlık harcamalarının hesaplanabilmesi amacıyla; kamu harcamaları istatistiklerinde Maliye Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu verilerinin Ulusal Sağlık Hesapları sistemine dahil edilebilmesi kapsamında yürütülen projede yöntem belirleme çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, 2009 yılı içerisinde Hanehalkı Sağlık Harcamaları Araştırmasının hem pilot hem de alan uygulaması gerçekleştirilmiştir. Bunun yanı sıra hanehalkı dışındaki özel sağlık harcamalarının hesaplanabilmesi amacıyla, dernek/vakıflar, özel sigorta şirketleri ve özel girişimler için anket formları geliştirilerek 2009 yılı içerisinde pilot çalışma yürütülmüştür yılı Ocak ayından itibaren hekimi bulunan tüm yerleşim yerlerinde ICD 10 sınıflamasına göre uluslararası standartlara uygun yeni ölüm belgesi ile birlikte ölüm nedeni istatistiklerinin derlenmesine başlanmıştır. TÜİK Başkanlığı tarafından Türkiye genelinde ilk defa gerçekleştirilen 2008 Türkiye Sağlık Araştırması ile halk sağlığı alanında göstergeler elde edilmiştir. Araştırmada Eurostat tarafından önerilen modüllerin yanı sıra ulusal ihtiyaçların karşılanabilmesi amacıyla ilgili kurum/kuruluşlar tarafından önerilen sorulara da yer verilmiştir. Araştırmanın sonuçları Türkiye kır/kent ayrımında haber bülteni ile kamuoyuna duyurulmuştur. 9

16 2.6. Tüketim Harcamaları, Yoksulluk ve Gelir Dağılımı İstatistikleri 2008 yılından itibaren hanehalkı bütçe anketlerinin örnek hacminin artırılması planlanmıştır. Anketin örnek hacmi Ulusal Adres Veri Tabanı na dayalı olarak den e çıkarılmış ve söz konusu değişiklik, 2009 yılında gerçekleştirilmiştir Sosyal Koruma İstatistikleri TÜİK Başkanlığı tarafından yayımlanacak olan sosyal koruma verilerinin 2008 yılından itibaren Maliye Bakanlığı analitik bütçe veritabanından derlenmesi, tüm eksikliklerin giderilerek 2009 yılından itibaren yıllık olarak web üzerinden kullanıcılara sunulması planlanmıştır. Sosyal koruma verilerinin analitik bütçe veri tabanından derlenmesi konusunda yapılan çalışmalarda, bilgilerin ESSPROS ayrıntısında olmadığı belirlenmiş ve veri tabanı doğrudan kullanılamamıştır. Ancak, devlet memurları sağlık harcamalarının bu veri tabanından kullanımı söz konusu olacaktır. Sosyal koruma istatistiklerinin kapsam eksikliğinin giderilmesine yönelik olarak, belediye, dernek ve vakıflara 2009 yılı başlarında anket uygulanmış ve sosyal koruma harcamaları derlenmiştir. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu ndan gerekli veriler sağlanamadığı için haber bülteni yayımlanamamıştır Toplumsal Cinsiyet İstatistikleri Mevcut verilerle hesaplanamayan toplumsal cinsiyet göstergeleri konusunda, eksik veya yetersiz olan ya da hiç veri üretilmemiş alanlar belirlenerek üretilmesine yönelik çalışmalara 2007 yılından itibaren başlanmış TÜİK web sayfasında yıllık bazda güncellenerek kullanıma sunulmuştur yılı Kazanç Yapısı Anketi verileri kullanılarak cinsiyetler arası ücret farklılığı göstergesi hesaplanmış, Toplumsal Cinsiyet Göstergeleri setine eklenerek kullanıma açılmıştır. 10

17 Kadına karşı aile içi şiddetin sebep ve sonuçları hakkında 2007 yılında Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (KSGM) tarafından yaptırılan araştırmalar sonucunda elde edilen bulguların TÜİK Başkanlığı tarafından oluşturulacak veri tabanına aktarımı çalışmalarına başlanmıştır Yaşam Memnuniyeti Araştırması Yaşam Memnuniyeti Araştırması belirtilen tahmin düzeyi, sınıflama ve yayım dönemi çerçevesinde gerçekleştirilmektedir Suç ve Adalet İstatistikleri Adalet Bakanlığı tarafından yürütülmekte olan Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP) kapsamında, 2009 yılından itibaren hükümlü istatistiklerine ilişkin tüm veriler manyetik ortamda derlenmeye başlanmış olup, yeni veri derleme yönteminde karşılaşılan aksaklıkların giderilmesi ile ilgili çalışmalar sürdürülmektedir. Olay İstatistikleri çalışmasında, Emniyet Genel Müdürlüğü yayının içeriği ile ilgili çalışmalarını tamamlamadığından, söz konusu çalışmaya ait yayın çıkartılamamıştır Seçim İstatistikleri 29 Mart 2009 tarihinde gerçekleştirilen Mahalli İdareler Seçimi sonuçlarına ait dağıtım veritabanı oluşturularak kullanıcılara sunulmuştur. Mahalli İdareler Seçim sonuçlarına göre, seçmen, aday ve kazananların profiline yönelik çalışmalar devam etmektedir. 11

18 2.12. Turizm İstatistikleri Hanehalkı Yurtiçi Turizm Anketi çalışması 2007 ve 2008 yıllarında yıllık olarak yapılmış ve sonuçlar haber bülteni olarak yayımlanmıştır yılından itibaren çalışmanın diğer AB ülkeleri uygulamalarında olduğu gibi 3 er aylık yapılmasına başlanmıştır. Ayrıca bu çalışmaya Vatandaş Giriş Anketi soru formu da entegre edilerek çalışmanın adı Hanehalkı Yurtiçi ve Yurtdışı Turizm Anketi olarak değiştirilmiş ve sonuçların yıllık olarak açıklanmasına karar verilmiştir Uluslararası Göç İstatistikleri TÜİK Başkanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) ve Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü (NVİGM) uluslararası göç konusundaki veri kaynaklarını geliştirme ve bilgilerin istatistiklere dönüştürülmesi çabalarını sürdürmektedir sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu gereği ülkemizde ikamet eden T.C. vatandaşları ve yabancı uyruklular ile yurt dışında yaşayan T.C. vatandaşlarının ikamet ettikleri yerleşim yerlerine ilişkin bilgiler NVİGM tarafından güncellenmektedir yılından itibaren bu veritabanından ülkemizde yaşayan yabancılarla ilgili bilgiler üretilmektedir. Ayrıca, Türkiye de 6 ay ve daha uzun süre ikamet eden yabancı nüfusun yaş ve cinsiyet yapısının oturma izinlerine dayalı olarak belirlenmesi çalışmalarına devam edilmektedir. 12

19 EGM oturma izinleri, sığınma istatistikleri ve yasa dışı göçe ilişkin bilgi sağlayan tek kurumdur. TÜİK ve EGM arasında yapılan veri değişimi protokolü gereği oturma izinleri, yasa dışı göç ve sığınmacılara ilişkin bilgiler tablo formatında gelmektedir. Ancak, yapılan analizler sonucunda bu bilgilerin kullanılabilirliği sınırlıdır. Bilgiler tablo formatında olduğu için ayrıntılı analizler yapılamamakta ve birikimli tablolar olduğundan yıllık değişim izlenememektedir. Ayrıca, tablolarda yaş ve cinsiyet gibi temel değişkenlere ilişkin bilgi sınırlıdır. Tablolar kullanılabilir ya da yayınlanabilir özellikte olmadığından uluslararası göç konusunda belirtilen tarihte yayının oluşturulması mümkün olmamıştır. Verilerin iyileştirilmesine yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. Resmi İstatistik Programı kapsamında oturma izinlerine ilişkin istatistiklerin 2009 yılından itibaren aşamalı olarak kullanıcıya sunulması ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu gereği yabancı nüfusun her yıl açıklanması gerekmektedir. ADNKS deki yabancı uyruklu kişilere ait bilgilerin düzenli olarak güncellenmesi ve oturma izin istatistiklerinin üretilmesi; EGM tarafından derlenen oturma izinlerine ilişkin kişisel bilgilerin TÜİK e gönderilmesi ile mümkün olabilecektir. Ancak, Pol-Net Bilgisayar ağı sisteminde yer alan bilgilerin bir başka kurum ile paylaşılmasının mümkün olmadığı EGM tarafından belirtilmiştir. Çalışma izinleri, ÇSGB Çalışma Genel Müdürlüğü tarafından verilmektedir. Çalışma Genel Müdürlüğü, Çalışma İzin Formlarının yenilenmesi ve otomasyon sistemine geçilmesi amacıyla yeni bir çalışma başlatmıştır. Bu çalışma kapsamında, kurumumuz teknik destekte bulunmuştur. Özellikle, revize edilen Yabancı Personel Çalışma İzni Başvuru Formu incelenmiş, ulusal ve uluslararası ihtiyaçlar ve gereklilikler dikkate alınarak öneriler ve görüşler Genel Müdürlüğe bildirilmiştir. Çalışma izin formalarındaki bilgilerin bilgisayar ortamına aktarılması ve istatistik amaçlara yönelik kullanılabilirliğinin sağlanması gerekmektedir Zaman Kullanım İstatistikleri Zaman kullanım anketi, TÜİK Başkanlığı tarafından ilk olarak 2006 yılında uygulanmış, 2007 yılı Temmuz ayında Haber Bülteni yayımlanmıştır. Söz konusu anket beş yıllık aralıklarla tekrarlanacaktır. 13

20 ANA KONU 3. MAKROEKONOMİK İSTATİSTİKLER 3.1. ULUSAL HESAPLAR VE PARA, BANKA, MALİYE İSTATİSTİKLERİ 3.2. FİYAT İSTATİSTİKLERİ VE ENDEKSLER 3.3. DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ 3.4. SATINALMA GÜCÜ PARİTESİ 3.5. KALKINMA YARDIMLARI İSTATİSTİKLERİ 3.6. KAMU ALIMLARI İSTATİSTİKLERİ 14

21 3.1. Ulusal Hesaplar Ve Para, Banka, Maliye İstatistikleri Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yürütülen ulusal hesaplar alanında ESA 95'e uyum sağlanması çalışmaları kapsamında, 1998 bazlı yeni GSYH serisi 2008 yılı itibariyle tamamlanmıştır. Ancak Gelir Yöntemiyle GSYH nın, ESA 95 ile uyumunu sağlamak amacıyla tahmin ve analiz çalışmaları sürdürülmektedir. Maliye Bakanlığı tarafından üretilen mali tabloların 2008 yılı sonuna kadar ESA-95 e uyumlu olarak oluşturulmasına ilişkin çalışmalar büyük ölçüde tamamlanmış olup, 2009 yılı mali tabloları bu standartlarda oluşturulacaktır. Hazine Müsteşarlığı tarafından yurtdışına yapılan doğrudan yatırımlara ilişkin istatistiklerin uluslararası tanımlar esas alınarak oluşturulması amacıyla başlatılan ve özellikle yeni bir veri tabanı kurulmasına yönelik çalışmalar sürdürülmekte olup, 2010 yılı sonunda veri üretimine başlanabilecektir. TCMB sorumluluğundaki para ve banka istatistikleri için, parasal mali kuruluşlar sektörüne ilişkin konsolide bilançoların ESA 95 çerçevesinde üretilmesi ve akım verilerinin derlenmesi, 2008 yılında ilgili kurumların katılımıyla oluşturulan Finansal Hesaplar Çalışma Grubunca yürütülen çalışmalara paralel olarak sürdürülmüş ve taslak tablolar hazırlanmıştır. TCMB tarafından 2007 yılında tamamlanması taahhüt edilen ödemeler dengesi tablosundaki hizmet kalemlerinin ayrıntılandırılması, hizmet istatistiklerinin coğrafi dağılımının üretilmesi ve finansal türev işlemlerinin derlenmesine yönelik çalışmalardan, hizmet kalemlerinin coğrafi dağılımı 2008 verileri itibarıyla sağlanmaya başlanmış, ayrıca hizmet kalemlerinin ayrıntılandırılmasına yönelik olarak bazı hizmet alt kalemleri doğrudan raporlama yöntemiyle derlenerek ödemeler dengesine dahil edilmiştir. Kalan hizmet alt kalemleri ile finansal türev işlemlerinin derlenmesine ilişkin çalışmalar ise devam etmektedir. Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği, tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Resmi İstatistik Programı ( , Revize 2) ile birlikte sorumlu kurum olarak Program a dahil edilmiştir. Bölgesel gayrisafi katma değer, ulusal hesaplarda (GSYH hesaplarında) kullanılan tanım ve kavramlar kullanılarak hesaplanmaktadır. Bu kapsamda 2009 yılında cari temel fiyatlarla bölgesel gayrisafi katma değerin üretim yöntemiyle İBBS Düzey 2 de A3 sınıflamasına göre tarım, sanayi ve hizmetler ayrıntısında yıllarını kapsayacak şekilde hazırlanabilmesi için çok sayıda anket ve idari kayıt analiz edilmiştir. Hesaplarda temel veri kaynağı olarak TÜİK in tarım istatistikleri, yıllık sanayi ve hizmet istatistikleri ile hanehalkı işgücü istatistikleri kullanılmıştır. Bu istatistiklerin yanı sıra diğer bazı istatistikler (tüketici fiyat istatistikleri, bölgesel fiyat düzeyi endeksleri vb.) ve idari kayıtlar çeşitli düzeylerde kullanılmıştır yılları verileri 2010 yılı Ocak ayında yayımlanmıştır. 15

22 16

23 17

24 18

25 3.2. Fiyat İstatistikleri ve Endeksler 2009 yılı itibariyle Türkiye İstatistik Kurumu tarafından Konut Satış İstatistikleri üretilmeye ve yayımlanmaya başlanmıştır. Bu çalışma, Türkiye sınırları içerisinde satışa konu olan konutların sayılarının ve değişim oranlarının İstatistik Bölge Birim Sınıflaması 2. düzeyde, 3 aylık periyotlarla yayınlanmasını amaçlamaktadır. 19

26 3.3. Dış Ticaret İstatistikleri ve Endeksleri Resmi İstatistik Programı nda Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından, Genel Ticaret Sistemi ne uygun veri üretimi için gerekli olan serbest bölgelere ilişkin dış ticaret verilerinin, 2007 Ocak ayı itibariyle sağlanması taahhüt edilmiştir. Ancak bu amaçla geliştirilen Serbest Bölgeler Bilgisayar Uygulama Programı nın test aşamalarının devam etmesi nedeniyle henüz bu veriler TÜİK e aktarılamamıştır. Genel Ticaret Sistemi ne geçiş 2009 yılı itibariyle sağlanamamıştır. Serbest bölge verilerinin aktarılmasını takiben, hem serbest bölge hem de gümrük antrepo verilerinin istatistik üretmeye hazır hale getirilmesinden sonra Genel Ticaret Sistemi ne geçilebilecektir. Resmi İstatistik Programı nda; mevcut nitelik, nicelik ve zamanlılık kriterlerinin karşılanması ve Program dönemi içerisinde öngörülen kapasite artırımı alt yapısının oluşturulması halinde dış ticaret istatistiklerinin Gümrük Müsteşarlığı tarafından üretilip yayınlanacağı taahhüt edilmiştir. Gümrük Müsteşarlığı nın bu konudaki çalışmaları devam etmektedir. Ocak 2009 tarihinden itibaren dış ticaret istatistikleri haber bültenlerinde TÜİK ve Gümrük Müsteşarlığı logosuna, ayrıca verilerin Türkiye İstatistik Kurumu ve Gümrük Müsteşarlığı işbirliği ile oluşturulduğu ifadesine yer verilmeye başlanmıştır Satınalma Gücü Paritesi Satınalma Gücü Paritesi hesaplamaları çerçevesinde, ulusal fiyat tahmininde kullanılacak mekansal düzeltme katsayılarının hesaplanmasına yönelik analiz çalışmaları tamamlanmıştır. Bu kapsamda 2008 yılı Bölgesel Satınalma Gücü Paritesi Haber Bülteni yayımlanmıştır. 20