Sinaps D fl leti. kimyasal sinir iletisinden temel almaktad r. Nöronlar aras ndaki
|
|
- Özgür Atalay
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Derlemeler/Reviews Ö. Akyol, S. Ünal Sinaps D fl leti Ömer Akyol 1, Süheyla Ünal 2 ÖZET: Sinaps d fl ileti Bilgi beyinde sinaptik ve sinaps d fl ileti (SD ) arac l ile aktar l r. SD, sinaps d fl varikositlerden sal nan hücre d fl s v n n yay lmas, yüksek afiniteli reseptörler ve tafl y c lar arac l ile gerçekleflir. Bu yüksek afiniteli al m sistemleri noradrenalin, dopamin, serotonin, asetilkolin, nitrik oksit (NO) gibi birçok nörotransmitteri, trisiklik antidepresanlar, psikostimulanlar, serotonin geri al m blokerler ve antikonvulzanlar gibi ilaçlar hedef al r. SD ayn zamanda NO, karbon monoksit gibi maddelerin hücre d fl s v ve hücre membranlar na yay lmas n da içerir. NO un tafl y c sistemlerin ifllevlerini etkileyebildi i de gösterilmifltir. Bu yaz da SD nin beyin aktivitesinde ve ilaç etkisindeki olas rolleri gözden geçirilmektedir. Anahtar sözcükler: sinaps d fl ileti, hacim iletisi, nitrik oksit Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2003;13: ABSTRACT: Nonsynaptic neurotransmission Information in the brain is transmits by both synaptic and nonsynaptic neurotransmission (NSN). NSN includes the diffusion through the extracellular fluid of neurotransmitters released from nonsynaptic varicosities and high-affinity transmitter receptors and transporters. This high-affinity uptake system is the target of many neurotransmitters such as noradrenaline, dopamine, serotonin, acetylcholine and nitric oxide (NO) and also many drugs such as tricyclic antidepressants, psychostimulants serotonin reuptake blockers, and anticonvulsants. NSN also includes the diffusion of substances such as NO and carbon monoxide (CO) through both extracellular fluid and cellular membranes. It has been shown that NO can influence the function of uptake carrier systems. In this paper, the possible roles of NSN in the brain activity and drug actions are reviewed. Key words: nonsynaptic neurotransmission, volume transmission, nitric oxide Bull Clin Psychopharmacol 2003;13: Doç. Dr., nönü Üniversitesi T p Fakültesi Biyokimya AD, 2 Prof. Dr., Psikiyatri AD, Malatya - Turkey Yazışma Adresi / Address reprint requests to: Doç. Dr. Ömer Akyol, nönü Ü. T p Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dal, Turgut Özal T p Merkezi Malatya - Turkey Telefon / Phone: /3304 Faks / Fax: Elektronik posta adresi / address: oakyol@inonu.edu.tr Kabul tarihi / Date of acceptance: 19 Kas m 2003 / November 19, 2003 G R fi Beyin ifllevleri birincil olarak kimyasal sinir iletisinden temel almaktad r. Nöronlar aras ndaki haberleflmenin, sinaptik ba lant larla sa land uzun zamandan beri biliniyordu. Son y llarda nöronlar n birbiri ile sinaptik ba lant olmadan da haberleflebilece i düflüncesi ortaya at larak, bunun fizyolojik önemi üzerinde duruldu. Günümüzde nöronlar aras ndaki haberleflmenin iki türde oldu u kabul edilmektedir: Sinaptik ileti (S ) (a sinir iletisi) ve sinaps d fl ileti (SD ) (hacim iletisi) (1). Bu yaz da özgül olarak SD nin beyin aktivitesinde ve ilaç etkisindeki olas rolleri gözden geçirilecektir. Sinaps d fl iletinin tarihçesi Son zamanlardaki birçok morfolojik ve fonksiyonel gözlem, araflt r c lar nöronlar aras iletiflim aç s ndan sinaptik iletiden farkl bir yolun bulundu unu düflünmeye zorlam flt r (1). Bundan on üç y l önce merkezi sinir sisteminde (MSS) hücreleraras iletiflimin s n fland r lmas na iliflkin bir giriflimde a iletisi (wiring transmission) ve hacim iletisi (volume transmission) terimleri gündeme gelmifltir (2). Bu terimler iletide sinyallerin kaynakland yap lar n say s (S) ve sinyallerin hedefledi i yap - lar n say s (T) aras ndaki oran üzerine kurulmufltur (3). Buna göre S, elektrik sinapslardaki kavflak yap lar (gap junction) ve kimyasal sinapslardaki bitiflik membran pozisyonlar arac l ile h zl, bire-bir, bir noktadan di erine hücreleraras iletidir ve S/T oran 1 dir. Buna karfl l k SD, hücreleraras bofllukta ve BOS ta yavafl, bire-çok, yayg n hücreleraras iletidir S/T oran <1 dir. Herhangi bir hücre tipi (nöron, astroglia, mikroglia) ve herhangi bir substrat (iyon, aminoasitler, monoaminler, peptidler, gazlar, nörosteroidler) S veya SD ye kat labilir. MSS de bunlar n d - fl nda sinaps d fl iletiflimin baflka bir Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, Cilt: 13, Say : 4, 2003 / Bulletin of Clinical Psychopharmacology, Vol: 13, N.: 4,
2 Sinaps d fl ileti formunun daha oldu u düflünülmektedir (4): bu ileti glutamaterjik ve monoaminerjik nöronlar aras nda nitrik oksitin (NO) yard m ile gerçekleflmektedir. Bu etkileflim tipinde spesifik reseptörlere gereksinim duyulmamaktad r. Postsinaptik bölgede sentezlenen NO retrograd olarak presinaptik uca dönebilmekte ve guanilat siklaz cgmp üzerinden sinaps aral na glutamat (Glu) sal verilmesini indüklemektedir. Sinaps aral na sal verilen Glu ise postsinaptik membranda NMDA reseptörleri gibi glutamaterjik reseptörleri uyarmaktad r (5,6). SD nin tipleri Nöronal sistemde de iflik SD tipleri tan mlanm flt r (3); 1. SD nin ilk örne i aç k sinapst r. Bu sinaps tipinde sinaptik aral a salg lanan transmitter sinaptik yar n d fl na yay larak varikozitlerde bulunan reseptörler üzerinden etki ederler. 2. Baz nöronal sistemlerde nöropeptidlerden zengin büyük veziküllerin bulundu u transmitter salg lanma bölgeleri sinaps d fl na salg lar, transmitterler sinaps d fl reseptörlere ba lanarak etki oluflturur. 3. Sinaptik özelli i olmayan yüksek dansiteli küçük veziküller içeren varikozitler hücreler aras bofllu- a ekzositozla transmitterleri salg lar ve parakrin nöronal etki oluflur. 4. Veziküler sal n mdan ayr nöronal ve glial SD sinyalleri, tafl y c arac l mekanizmalarla yani transmitter geri al m tafl y c lar n n tersine ifllev görmesiyle d flar ya salg lanabilir. 5. Nöron d fl hücrelerden (glial, endotelial) kimyasal sinyallerin hücre d fl bofllu a salg lanmas. Bu salg lanma veziküler veya veziküler olmayan mekanizmalarla gerçekleflebilir. 6. Gaz fleklindeki transmitterler (NO ve CO) ve nörosteroidler (nöronlar, glial hücreler ve endotel hücrelerinden salg lanabilir) SD sinyallerinin özel bir tipini oluflturur. Bunlar biyolojik membranlar geçerek hücrelerin içinde kendilerine ait hedef molekülleri bulurlar ve etki olufltururlar. SD ye arac l k eden komponentler a. Sinaps d fl varikozitler MSS ve otonomik sinir sisteminde aksonlar n varikoz dallar oluflturdu u bilinmektedir (7). Anatomik çal flmalar sinaps d fl varikozitlerin varl n ve bunlar n transmitter salg lad n göstermifltir. Akson ucunun çevresine yay lan ya da salg lanan bu maddeler, temel transmitterin sal n m n module edebilmektedir (8). MSS deki noradrenerjik, serotonerjik, dopaminerjik ve kolinerjik varikozitlerin büyük bir bölümü sinaptik ba lant yapmamaktad r (9-12). Serebellar kortekste milyon/mm 3 civar nda serotonerjik varikozit, serebral kortekste ise 6000/mm 3 civar nda noradrenerjik varikozit bulundu u bildirilmektedir (12). Sinaps d fl yay l mdaki ba lant lar daha az enerji gerektirdi i için bu tür iletinin daha ekonomik oldu u ileri sürülmektedir (13). b. Sinaps d fl iletinin haber kanal olarak hücre d fl boflluk MSS de hücre d fl boflluktaki transmitter konsantrasyonunu belirleyen birçok etken vard r. Hücre d fl K + konsantrasyonundaki art fla paralel olarak hücre d fl bofllu un küçülme pay in vivo olarak gösterilmifltir (14). Bu da hücre d fl bofllu a sal nan transmitter konsantrasyonunu etkileyebilmektedir. Di er önemli etken ise akson uçlar ndan salg lanan transmitter miktar d r (15). Birkaç yüz bin sinaps d fl sonlanma varikoziti bulunan bir nöron, transmitterin nöron d fl konsantrasyonunu tek bafl na önemli derecede de ifltirecek güce sahip de ildir. E er bu nöron di er birçok nöron ile birlikte ayn anda uyar l rsa bunlar n kombine etkisi genifl bir alan etkileyebilecek flekilde hücre d fl bofllukta transmitter konsantrasyonunu artt rabilir. Salg lanan transmitterin yar ömrü de hücre d fl bofllukta transmitter miktar n belirleyen bir etkendir. Substansia nigra da ekstrasellüler serotoninin yar ömrü 0.21 saniye iken dorsal raphe nukleusta 0.09 saniyedir. Bu da göstermektedir ki dorsal raphe nukleustaki iletiflimde SD, substansia nigrada oldu undan daha fazla kullan lmaktad r (16). c. Yüksek afiniteli sinaps d fl reseptörler Uzun mesafelerde düflük konsantrasyonla etki oluflturabilmek için transmitterler yüksek afiniteli reseptörlere gereksinim duyarlar (17). Tranmitterlerin sinaptik yar ktaki konsantrasyonlar mM aras nda de iflti i için postsinaptik reseptörler görece duyars zd r ve düflük afinitelidir (18). Bu yüzden bu reseptörler vücutta düflük konsantrasyonlarda yay labilen ilaçlar taraf ndan etkilenmezler; ilaçlar bu intrasinaptik reseptörleri sadece afl r yüksek ve toksik dozlarda etkileyebilir. Bu reseptörler SD yoluyla uzaktan modulasyon için hedef olamazlar. Bununla beraber, sinaptik ba lant s olmayan varikozitlerdeki reseptör ve tafl y c lara endojen maddeler (transmitter, modulatör vs) ve ilaçlar (antidepresanlar, nikotin) kolayca ulaflabilmektedir. Bu reseptörler daha düflük konsantrasyondaki ilaçlar taraf ndan (0.01-1µM) etkilenebilmektedir (19). Bir araflt rmada subs- 198 Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, Cilt: 13, Say : 4, 2003 / Bulletin of Clinical Psychopharmacology, Vol: 13, N.: 4,
3 Ö. Akyol, S. Ünal tansia nigra pars retikulatada sinaps d fl lokalizasyonlu 5-HT1 reseptörleri gösterilmifl olup, buradaki hücre d fl 5-HT konsantrasyonu yaklafl k 55nM olarak ölçülmüfltür (18). Bu durum varikozitlerdeki reseptörlerin agonist, parsiyel antagonist veya antagonist etkili ekzojen bilefliklerin hedefi olabilece ini göstermektedir. d. Yüksek afiniteli sinaps d fl tafl y c lar MSS de tafl y c lar n yo unlu u ve lokalizasyonu üzerine yap lm fl çok az say daki çal flman n verileri nöronlar aras nda sinaptik olmayan etkileflimleri anlamam za fl k tutmaktad r. Tafl y c yo unlu unun daha az oldu u bölgeler uzaktan etkileflimlerin daha s k kullan ld yerlerdir. flaretli serotonin (5-HT) ve noradrenalin (NA) nin varikozitlerce herhangi bir sinaptik ba lant yapmadan hücre d fl boflluktan al nd gösterilmifltir (12). Daha sonraki çal flmalarda sinaps d fl varikozitlerde transmittere göre seçicili i olan tafl y c - lar n sentezlendi i bulunmufltur (20). Tafl y c lar hücre d fl bofllukta transmitterin ömrünü ve dolay s yla salg - land yerden daha uzak yerlere ulaflmas n düzenlerler. Bir transmitterin salg land hücre d fl boflluk alan ve transmitter konsantrasyonu, tafl y c n n lokal dansitesine ba l olarak bölgeden bölgeye de iflir. Noradrenerjik, serotonerjik ve dopaminerjik tafl y c lar n önemi uzun zamandan beri bilinmektedir (21). Örne in antidepresanlar n tedavi edici etkisi, bu tafl y c lar üzerine olan bloke edici etkilerinden kaynaklanmaktad r. mipramin ve fluoksetin gibi antidepresanlar düflük dozda sinaps d fl nda lokalize olan yüksek afiniteli membran tafl y c lar n etkileyerek NA ve/veya 5-HT nin geri al m n inhibe eder, dolay s yla konsantrasyonunu, yar ömrünü ve transmitterin salg land mikroçevrede ulaflaca mesafeyi artt r rlar (15). e. Nöronlar aras nda reseptörler olmadan meydana gelen sinaps d fl etkileflimler Son y llarda ayn zamanda bir serbest radikal olan NO in ve CO in MSS de sinyal transmitterleri olarak etki etti i bulundu (22). Bu bileflikler henüz tam olarak transmitter s n f nda de erlendirilmemektedir. Çünkü sinaptik veziküllerde sentez edilmezler, gaz olarak sentezlenip serbestlefltikleri yerden uzaklara ulaflabilirler. Uzaktaki hücrelerin G proteinlerini aktive ederler ve tafl y c lar etkilerler. NO in fizyolojik ifllevlerinden birisi baz nörotransmitterlerin geri al - m n engellemektir. NO, [ 3 H]DA ve [ 3 H]Glu geri al m - n inhibe etmifl fakat 5-HT geri al m n artt rm flt r (23,24). Bu çal flmalarda yöntem olarak farkl NO donörleri taraf ndan ekzojen olarak üretilen NO varl - nda transmitter geri al m ölçülmüfltür. Bir grup araflt r c da hipokampal preparatlarda nöronal nitrik asit sentetaz (nnos) enzimini inhibe ederek endojen NO üretimini azaltm fllard r (25). Sonuçta endojen olarak üretilen NO in, NA geri al m tafl y c s n inhibe etti i gösterilmifltir. Mikrodiyaliz yönteminin kullan ld baflka bir çal flmada bir NOS inhibitörü olan L-NAME in sistemik uygulanmas striatumdan dopamin (DA) salg lanmas n önemli ölçüde azaltm flt r (26). Son olarak beynin birkaç bölgesinde inos taraf ndan sentez edilen NO in asetilkolin salg latabildi i ve NO donörü olan sodyum nitroprussitin striatumda Ca ++ konsantrasyonuna ba ml bir flekilde hücre d fl DA düzeyini artt rd bulunmufltur (27). NO, L-arjinin aminoasitinden NOS enzimi arac l ile üretilir. Bu enzimin üç izoenzimi vard r: endotelial, indüklenebilir ve nöronal NOS. Sonuncusu sinir hücrelerinde bulunmaktad r. Her ne kadar bu izoenzimlerin hepsi MSS de bulunsa da sinir iletisi üzerine olan spesifik etkiler nnos taraf ndan üretilen NO e ba ml d r. Di er reseptörlerin aktivasyonundan kaynaklanan Ca ++ enzimin etraf na ulaflt nda muhtemelen oldukça seyreltik hale gelir. Bu yüzden NMDA reseptörleri ile NO sentezi aras nda daha yak n bir iliflki olmas gerekir. Enzim aktive olmufl NMDA reseptörlerinin iyon kanallar na girerek ortama gelen Ca ++ a maruz kal r. Böylece nnos sadece NMDA reseptörleri ile aktiflefltirilir (28,29). MSS de NO in sentezi NMDA reseptörlerinin Glu taraf ndan aktivasyonu ile olmaktad r (fiekil 1). Bir araflt rmada, deney hayvan serebral korteksinde sinaptozomal preparatlarda NMDA reseptörlerinin aktivasyonu Glu ve NA sal n m n sa lam flt r ve bu sal n m NO üretimini engelleyen veya hücre d fl boflluktan uzaklaflt ran ilaçlar taraf ndan bloke edilmifltir (28). Bu bulgular akson terminallerinden salg lanan Glu n, NMDA reseptörlerinin aktivasyonu üzerinden NO üretimini artt rd n göstermektedir. NO art fl komflu sinapslardan Glu ve di er transmitterlerin salg lanmas n artt rd ndan, NO in ayn zamanda NMDA ile indüklenen nörotransmitter sal n m n n modulasyonunda görev ald söylenebilir. NO, membranlara kolayca nüfuz edebilme gibi fizikokimyasal özellikleri nedeni ile sinaps d fl etkileflimlerin ideal bir mediatörüdür (15). Her ne kadar yar ömrü sadece birkaç saniye olsa da bu k sa sürede birkaç yüz mm yol alabilir ve daire fleklinde yaklafl k µm çap nda bir alan n ifllevini etkileyebilir (30,31). Bu mesafe sinaptik yar n çap ile (20nm) veya bir hücrenin hacmi ile (birkaç µm 3 ) karfl laflt r ld nda, nnos taraf ndan postsinaptik olarak üretilen NO in sinapslar n etraf nda bulunan çok say daki nöronun ifllevini etkileyebilece i aç kt r. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, Cilt: 13, Say : 4, 2003 / Bulletin of Clinical Psychopharmacology, Vol: 13, N.: 4,
4 Sinaps d fl ileti NMDA reseptör L-Arg Glutamaterjik At m PSD95 nnos NO NO NO bulutunun da l m fiekil 1. Merkezi sinir sisteminde nöronal nitrik oksit sentaz n (nnos) aktivasyonu. Glutamat n salg lanmas NMDA reseptörlerini stimüle eder. Bu da iliflkili oldu u PSD95 proteini ile nnos'u aktive eder. Burada sentez edilen NO daha sonra üç boyutlu olarak da larak monoaminerjik varikozitlere ulafl r. Monoaminlerin gerçek hücre d fl konsantrasyonlar salg lanma ve geri al m dengesine ba l d r. Dolay s yla NO in tafl y c lar inhibe etmesi sonucunda hücre d fl s v da monoamin konsantrasyonu artar. DA: dopamin; NA: noradrenaline; 5-HT: 5- hidroksi triptamin; NMDA: N-metil-D-aspartat; L-Arg: L-arjinin; T: transporter (tafl y c ). Bu flekil Kiss JB, Vizi ES. Nitric oxide: a novel link between synaptic and nonsynaptic transmission. Trends Neurosci 2001;24: makalesinden uyarlanm flt r. Bir SD olarak NO in etki mekanizmas T Al m Sal n m Elde edilen veriler NO in monoamin arac l nörotransmiyonun düzenlenmesine katk da bulundu unu göstermektedir. Di er mekanizma ise NO in monoaminlerin ifllevini inhibe etmesidir. Dimetilfenilpiperazinin s çan hipokampal kesitlerinden tafl y c arac l NA sal n m n indükleyebilece i gösterilmifltir (32). Bunun aksine nnos un inhibisyonu bu yan t artt rmaktad r. Sonuçta NO yoklu unda NA in geriye transportu artmaktad r (fiekil 1). Striatal kesitlerden DA in elektriksel uyar lar ile sal n m bir NOS inhibitörü olan L-NAME taraf ndan azalt lm flt r (33). Yak n zamanlarda yap lan bir yay n bu inhibisyonun mekanizmas n, en az ndan NA tafl y c s için aç klam flt r. Kaye ve arkadafllar (34) NO donörü olan S-nitrozo-penisilaminin insan NA tafl y c s n n cdna s n n transfekte edildi i hamster over hücrelerine NA (3H ile iflaretli) geri al m n önemli oranda azaltt n buldular. Tafl y c proteinin yer tan yan bölgesine karfl l k gelen Cys351 in Ser351 e mutagenezi NO donörünün inhibe edici etkisine dirençli ifllevsel bir NA tafl y c s oluflturmufltur. Çal flmalar DA geri al m için de benzer mekanizmalar n olabilece ini düflündürmektedir. Yaln z buradaki inhibitör etki NO in kendisi taraf ndan de il, reaktif oksijen türleri (ROS) taraf ndan, özellikle NO T Monoaminerjik (DA, NA, 5-HT) varikositler ile ROS un reaksiyonundan elde edilen peroksinitrit (ONOO-) taraf ndan oluflturulur (35). Glutamat beynin major eksitatör transmitteridir ve esas olarak sinaptik etkileflimlere kat l r. Ancak NO in yard m ile Glu genifl aral kl nonsinaptik etkileflimlere de kat labilir. Spesifik beyin bölgelerinin ifllevlerinde (ör: hipokampüste ö renme ve bellek) glutamaterjik ve monoaminerjik yollar aras ndaki etkileflim önemlidir (36). Bu bölgelerde monoaminlerin sal n m Glu taraf ndan farkl yollarla etkilenebilir (36): 1. Glutamaterjik projeksiyonlar monoaminerjik varikozitler üzerinde akso-aksonik sinapslar oluflturabilir. Bu durumda glutamaterjik sinapslar tek bir varikozitteki monoaminlerin sal n m n de ifltirir. 2. Glutamaterjik nöronlar monoaminerjik nöronlar n hücre gövdesine bir projeksiyon gönderebilir. Bu da monoaminlerin hedef alanda daha genifl hacimlerde sal n m n artt rabilir. Çünkü tek bir hücre yüzbinlerce varikozite sahip olabilir. 3. Glutamaterjik hücre hedef alan içinde nnos içeren tek bir nörona projeksiyon gönderebilir. Bu durumda NO bulutu monoaminlerin geri al m n genifl bir alanda (birkaç bin varikozite) azalt r. Bu etki monoaminlerin hücre d fl konsantrasyonunu, sinaps etraf ndaki yerel alanda bu monoaminlerin yar ömrünü uzatarak artt rabilir. SD sinyalleri olarak nöropsikoaktif ilaçlar Nöropsikoaktif ilaçlar n mekanistik olarak SD sinyalleri gibi çal flt kabul edilebilir (3). Bu ilaçlar sanki ekzojen SD sinyalleri imifl gibi sistemik kandan gelerek beyine difüze olmaktad r. Ayr ca, ilaçlar göreceli olarak s n rlanmam fl durumda olan SD yi, tek yönlü olarak s n rland r lm fl S den daha kolay etkilemektedir. Bu konunun daha iyi anlafl labilmesi için beyinde moleküllerin hareketi ile ilaçlar n S ve SD ile iliflkilerinin bilinmesi gerekmektedir. Beyinde moleküllerin hareketi Beyinde moleküllerin davran fl n aç klayabilecek önemli parametreler ortaya konulmufltur. Hacim fraksiyonu (37), verilen herhangi bir ilac n difüze olabilece i beyin dokusudur. Bunun miktar tipik olarak hücre d fl kompartmana da lan moleküller için 0.2, beyin hücrelerine girebilen gaz transmitterler ve nörosteroidler gibi lipofilik moleküller için ise daha yüksektir. Moleküllerin beyinde hareketi hacimlerine ve ayn zamanda flekline ba ml d r. Eldeki s n rl veriler moleküler yükün beyin hücre d fl s v s nda yay lmas üzerine herhangi bir etkisinin olmad n göstermektedir (38). Bununla beraber hücre d fl matriks proteoglikanlar, özellikle hyaluronik asit (negatif yüklü 200 Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, Cilt: 13, Say : 4, 2003 / Bulletin of Clinical Psychopharmacology, Vol: 13, N.: 4,
5 Ö. Akyol, S. Ünal dallar içerir) anyonlar n difüzyonunu azaltabilmektedir. Difüzyon parametreleri bölgeye spesifiktir. Bölgeler aras nda heterojenlik gösterir ve geliflme, yafll l k ve patolojik durumlar s ras nda de iflebilir. Hücre d fl matriksteki moleküller hücre d fl bofllukta difüzyon parametrelerini kontrol etmede önemli bir role sahiptir ve patofizyolojik durumlarda de iflebilir (39,40). Beyin hücre d fl bofllu unda ilaç difüzyonunun özellikleri Nöropsikoaktif ilaçlar n ekzojen olarak uygulanm fl SD sinyalleri oldu u varsay ld nda baz spesifik etkenlerin göz önüne al nmas gerekmektedir. Belirli kaynaklardan köken alan endojen SD nin aksine sistemik olarak uygulanan ilaçlar tüm beyine geçifl yapar. Kan ak m nda ve kan-beyin bariyeri geçirgenli inde bölgesel farkl l klardan kaynaklanabilecek belli heterojenlikler olmas olas d r. SD sinyallerini etkileyen o bölgeye özgü etkenler beyinde ilerleyen ilaçlar n kaderini belirgin flekilde etkilerler. Örne in, bölgelere spesifik geri al m veya y k m mekanizmalar (monoaminoksidazlar n, peptidazlar n lokal konsantrasyonlar ) hücre d fl bofllukta ilaç temizlenmesini h zland rabilir (41). Psikoaktif ilaçlar n birço u lipofilik oldu u için bunlar n beyinde ilerlemesi hücre d fl boflluk ile s n rl de ildir. Bunlar n davran fl gazlar ve nörosteroidler gibi lipofilik endojen SD sinyallar n nkine benzer (42,43). Bu nedenle hücre d fl boflluk özelliklerinden çok, hücre içi ortam n difüzyon özellikleri (ör: hücre içi tamponlay c moleküller) ilaçlar n beyinde ilerlemesinin önemli belirleyicileri olarak kabul edilebilir. Nöropsikoaktif ilaçlar n hedefi olarak SD Beyinde madde göçü; lokal hücre d fl s v n n genel özellikleri; transmitterlerin y k m veya biyolojik olarak aktif formlara (peptidik fragmentler) çevrimi (monoamin oksidaz ve peptidaz ile); nöron veya di er hücre tipleri taraf ndan transmitterin geri al m ; kanbeyin bariyeri yolu ile transmitter klirensi gibi etkenlere ba l d r (3). Kapal sinapslarda transmitter etkisinin sonland r lmas Glu örne inde oldu u gibi transmitterin yar k d fl na difüzyonu ile sa lan r. Dolay s yla intrasinaptik parçalay c enzimler baz kapal sinapslarda önemli bir role sahiptir (ör: nöromüsküler kavflakta asetilkolinesteraz). Geri al m blokerleri sinaptik yar ktan çok hücre d fl bofllukta transmitter düzeylerinin kuvvetli regulatörleridir ve SD yi kontrol ederler. Geri al m mekanizmas n n olmamas durumunda, hücre d fl bofllukta parçalay c veya çevirici enzimler olarak görev yapan peptidler transmitterlerin ana regulatörleri görevini üstlenirler (44). Bunlar da hücre d fl bofllukta veya hedef nöron hücresi ve glial hücrelerin sinaps d fl membranlar nda lokalize olmufltur. SD ile patolojik süreçler aras ndaki iliflki Birçok patolojik durum SD deki de iflikliklerin bir sonucu olabilir veya SD de de iflikliklere yol açabilir. Patolojik durumlarla ilgili birçok hücresel ve moleküler olaylar anormal SD sinyallerin sal n m na ve hücre d fl bofllu un iyonik komposizyon ve fizikokimyasal parametrelerinde de iflikliklere yol açabilir. Bunlar, enerji rezervinin tükenmesi, afl r transmitter ve di- er nöroaktif bilefliklerin sal n m, hücre kayb veya proliferasyonu, glial fliflme ve iyonik homeostaz n kayb d r (3). Hipoksi ve terminal anoksi esnas nda, hem transmitter ve iyon sal n m nda artma (Glu ve K + ) hem de hücre d fl bofllukta yüzeysel bir de ifliklik söz konusudur. Anoksi esnas nda glial Glu geri al m n n azalmas, bu transmitterin sal nmas için önemli bir mekanizmad r (45). Rat korteksinde veya spinal kordda hücre d fl boflluk hacim fraksiyonunun in vivo olarak belirgin azald gösterilmifltir (46). Bu de ifliklikler moleküllerin difüzyonunu azaltabilir, iyonlar n, eksitotoksik transmitterlerin ve nörotoksik metabolitlerin birikimini artt rabilir ve böylece iskemik hasara katk - da bulunabilir. Ayr ca, difüzyon parametrelerindeki de ifliklikler lezyonlu dokuda terapötik ajanlar n hücrelere geçiflini etkileyebilir. Hücre d fl bofllu un hacim fraksiyondaki azalman n epilepside rol oynayabilece i bildirilmektedir (37). Beynin patolojik durumlar nda SD deki de ifliklikler, bozulmufl bir iletiyi düzeltmek için gerekli kompensatuvar de ifliklikleri gösterebilir. Parkinson hastal n n hayvan modellerinde yap lan deneylerde dopaminerjik striatal iletide k sa mesafeli SD den uzun mesafeli SD ye bir geçifl söz konusu olmaktad r (47). Bu da yükselen dopamin yollar ndaki nöronlar n dejenerasyonu ile ortaya ç kan motor belirtilerin bafllamas n geciktiren major kompensatuvar bir mekanizmad r. Bu tür uzun mesafeli SD ye geçifllerin MSS hasar ndan sonra rehabilitasyonu h zland rd savunulmaktad r (48). SONUÇ Sonuç olarak, SD beyinde bilginin iletimi konusunda yeni bir anlay fl sunmaktad r. MSS hastal klar esnas nda SD de belirgin de ifliklikler görülmektedir. Bu, doku de iflikliklerini h zland rmakta veya tersine devam edegelen patolojik süreçleri kompanse etmektedir. Her durumda bu bulgular araflt r c lara MSS hastal klar n n patogenezini anlamada ve optimal bir farmakolojik strateji seçiminde önemli bir yol göstermektedir. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, Cilt: 13, Say : 4, 2003 / Bulletin of Clinical Psychopharmacology, Vol: 13, N.: 4,
6 Sinaps d fl ileti Kaynaklar: 1. Fields RD, Stevens-Graham B New insights into neuron-glia communication. Science 2002;298: Agnati LF, Fuxe K, Zoli M, Ozini I, Toffano G, Ferraguti F A correlation analysis of the regional distribution of central enkephalin and beta-endorphin immunoreactive terminals and of opiate receptors in adult and old male rats. Evidence for the existence of two main types of communication in the central nervous system: the volume transmission and the wiring transmission. Acta Physiol Scand 1986;128: Zoli M, Jansson A, Sykova E, Agnati LF, Fuxe K Volume transmission in the CNS and its relevance for neuropsychopharmacology. Trends Pharmacol Sci 1999;20: Park JH, Straub VA, O'Shea M Anterograde signaling by nitric oxide: characterization and in vitro reconstitution of an identified nitrergic synapse. J Neurosci 1998;18: Bredt DS, Snyder SH Nitric oxide, a novel neuronal messenger. Neuron 1992;8: Uzbay IT, Oglesby MW Nitric oxide and substance dependence. Neurosci Biobehav Rev 2001;25: Galabov PG Light- and electron microscopic characteristics of the vegetative centers in the guinea pig sacral spinal cord intermediate zone. Anat Anz 1980;147: Starke K Regulation of noradrenaline release by presynaptic receptor systems. Rev Physiol Biochem Pharmacol 1977;77: Oleskevich S, Descarries L and Lacaille JC Quantified distribution of the noradrenaline innervation in the hippocampus of adult rat. J Neurosci 1989;9: Oleskevich S, Descarries L, Watkins KC, Seguela P and Daszuta A Ultrastructural features of the serotonin innervation in adult rat hippocampus: an immunocytochemical description in single and serial thin sections. Neuroscience 1991;42: Descarries L, Seguela P, Watkins KC Nonjunctional relationships of monoamine axon terminals in the cerebral cortex of adult rat, in Volume Transmission in the Brain (Fuxe K and Agnati LF eds) 1991; pp 53-62, Raven Press, New York 12 Descarries L, Gisiger V and Steriade M Diffuse transmission by acetylcholine in the CNS. Prog Neurobiol 1997;53: Aiello GL, Bach-y-Rita P The cost of an action potential. J Neurosci Methods 2000;103: Svoboda J and Sykova E Extracellular space volume changes in the rat spinal cord produced by nerve stimulation and peripheral injury. Brain Res 1991;560: Vizi ES Role of high-affinity receptors and membrane transporters in nonsynaptic communication and drug action in the central nervous system. Pharmacol Rev 2000;52: Bunin M and Wightman RM Quantitative evaluation of 5-hydroxytryptamine (serotonin) neuronal release and uptake: An investigation of extrasynaptic transmission. J Neurosci 1998;18: Isaacson JS, Solis JM and Nicoll RA Local and diffuse synaptic actions of GABA in the hippocampus. Neuron 1993;10: Bunin MA and Wightman RM Paracrine neurotransmission in the CNS: involvement of 5-HT. Trends Neurosci 1999;22: Vizi ES and La bos E Nonsynaptic interactions at presynaptic level. Progr Neurobiol 1991;37: Lester HA, Cao Y and Mager S Listening to neurotransmitter transporters. Neuron 1996;17: Amara SG Monoamine transporters: Basic biology with clinical implications. Neuroscientist 1995;1: Moncada S, Higgs A and Furchgott R XIV. International Union of Pharmacology nomenclature in nitric oxide research. Pharmacol Rev 1997;49: Lonart G and Johnson KM Inhibitory effects of nitric oxide on the uptake of [3H]dopamine and [3H]glutamate by striatal synaptosomes. J Neurochem 1994;63: Miller KJ and Hoffman BJ Adenosine A3 receptors regulate serotonin transport via nitric oxide and cgmp. J Biol Chem 1994;269: Kiss JP, Sershen H, Lajtha A and Vizi ES Inhibition of neuronal nitric oxide synthase potentiates the dimethylphenylpiperazinium-evoked carrier-mediated release of noradrenaline from rat hippocampal slices. Neurosci Lett 1996;215: Kiss JP, Hennings ECP, Zsilla G and Vizi ES A possible role of nitric oxide in the regulation of dopamine transporter function in the striatum. Neurochem Int 1999;34: Ikarashi Y, Takahashi A, Ishimaru H, Shiobara T and Maruyama Y The role of nitric oxide in striatal acetylcholine release induced by N-methyl-D-aspartate. Neurochem Int 1998;33: Montague PR, Gancayco CD, Winn MJ, Marchase RB, Friedlander MJ Role of NO production in NMDA receptor-mediated neurotransmitter release in cerebral cortex. Science 1994;263: Brenman JE, Bredt DS. Synaptic signaling by nitric oxide. Curr Opin Neurobiol 1997;7: Garthwaite J, Boulton CL. Nitric oxide signalling in the central nervous system. Annu Rev Physiol 1995;57: Gally JA, Montague PR, Reeke GN Jr, Edelman GM The NO hypothesis: possible effects of a short-lived, rapidly diffusible signal in the development and function of the nervous system. Proc Natl Acad Sci USA 1990;87: Kiss JP, Windisch K, Balla A, Sershen H, Lajtha A Dual effect of DMPP on the resting release of noradrenaline from rat hippocampal slices. Brain Res Bull 1997;43: Sandor NT, Brassai A, Puskas A, Lendvai B Role of nitric oxide in modulating neurotransmitter release from rat striatum. Brain Res Bull 1995;36: Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, Cilt: 13, Say : 4, 2003 / Bulletin of Clinical Psychopharmacology, Vol: 13, N.: 4,
7 Ö. Akyol, S. Ünal 34. Kaye DM, Gruskin S, Smith AI, Esler MD Nitric oxide mediated modulation of norepinephrine transport: identification of a potential target for S-nitrosylation. Br J Pharmacol 2000;130: Fleckenstein AE, Metzger RR, Beyeler ML, Gibb JW, Hanson GR Oxygen radicals diminish dopamine transporter function in rat striatum. Eur J Pharmacol 1997;334: Kiss JB, Vizi ES Nitric oxide: a novel link between synaptic and nonsynaptic transmission Trends Neurosci 2001;24: Aiello GL, Bach-y-Rita P Brain cell microenvironment effects on neuron excitability and basal metabolism. Neuroreport 1997;8: Nicholson C, Phillips JM Ion diffusion modified by tortuosity and volume fraction in the extracellular microenvironment of the rat cerebellum. J Physiol 1981;321: Margolis RK, Margolis RU Nervous tissue proteoglycans. Experientia 1993;49: Yong VW, Krekoski CA, Forsyth PA, Bell R, Edwards DR Matrix metalloproteinases and diseases of the CNS. Trends Neurosci 1998;21: Davis TP, Gillespie TJ, Konings PN Specificity of neurotensin metabolism by regional rat brain slices. J Neurochem 1992;58: Paul SM, Purdy RH Neuroactive steroids. FASEB J 1992;6: Wood J, Garthwaite J Models of the diffusional spread of nitric oxide: implications for neural nitric oxide signalling and its pharmacological properties. Neuropharmacology 1994;33: Konkoy CS, Davis TP Ectoenzymes as sites of peptide regulation. Trends Pharmacol Sci 1996;17: Takahashi M, Billups B, Rossi D, Sarantis M, Hamann M, Attwell D The role of glutamate transporters in glutamate homeostasis in the brain. J Exp Biol 1997;200: Lundbaek JA, Hansen AJ Brain interstitial volume fraction and tortuosity in anoxia. Evaluation of the ion-selective micro-electrode method. Acta Physiol Scand 1992;146: Bjelke B, Stromberg I, O'Connor WT, Andbjer B, Agnati LF, Fuxe K Evidence for volume transmission in the dopamine denervated neostriatum of the rat after a unilateral nigral 6-OHDA microinjection. Studies with systemic D-amphetamine treatment. Brain Res 1994;662: Bach-y-Rita P Non-synaptic diffusion neurotransmission: a novel concept for future migraine research. Cephalalgia 1994;14: Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, Cilt: 13, Say : 4, 2003 / Bulletin of Clinical Psychopharmacology, Vol: 13, N.: 4,
Hücre zedelenmesi etkenleri. Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015
Hücre zedelenmesi etkenleri Doç. Dr. Halil Kıyıcı 2015 Homeostaz Homeostaz = hücre içindeki denge Hücrenin aktif olarak hayatını sürdürebilmesi için homeostaz korunmalıdır Hücre zedelenirse ne olur? Hücre
Detaylı2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL
2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL NOT: Düzeltmeler bold (koyu renk) olarak yaz lm flt r. YANLIfi DO RU 1. Ünite 1, Sayfa 3 3. DÜNYA HAYVAN POPULASYONU
Detaylı6 MADDE VE ÖZELL KLER
6 MADDE VE ÖZELL KLER TERMOD NAM K MODEL SORU 1 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER MODEL SORU 2 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER 1. Birbirine temasdaki iki cisimden s cakl büyük olan s verir, küçük olan s al r. ki cisim bir
DetaylıGAZLAR ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g)
ÖRNEK 16: ÖRNEK 17: X (g) Y (g) Z (g) Sürtünmesiz piston H (g) He Yukar daki üç özdefl elastik balon ayn koflullarda bulunmaktad r. Balonlar n hacimleri eflit oldu una göre;. Gazlar n özkütleleri. Gazlar
Detaylı08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D
VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D Vitamin D ve İmmün Sistem İnsülin Sekresyonuna Etkisi Besinlerde D Vitamini Makaleler Vitamin D, normal bir kemik gelişimi ve kalsiyum-fosfor homeostazisi için elzem
DetaylıNörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler
46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ, 2010 Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler Dr.Canan Yücesan Ankara Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Akış Sitokinler ve depresyon Duygudurum bozukluklarının
DetaylıK MYA K MYASAL TEPK MELER VE HESAPLAMALARI ÖRNEK 1 :
K MYA K MYASAL TEPK MELER VE ESAPLAMALARI ÖRNEK 1 : ÖRNEK : X ile Y tepkimeye girdi inde yaln z X Y oluflturmaktad r. Tepkimenin bafllang c nda 0, mol X ve 0, mol Y al nm flt r. Bu tepkimede X ve Y ten
DetaylıTRAVMATİK SPİNAL KORD LEZYONLARINDA MEDİKAL TEDAVİ
TRAVMATİK SPİNAL KORD LEZYONLARINDA MEDİKAL TEDAVİ Dr.Hakan BOZKUŞ VKV Amerikan Hastanesi, Nöroşirurji Bölümü Omurilik Hasarı Birincil hasar İkincil hasar Sistemik değişiklikler (bradikardi, hipotansiyon,
DetaylıKISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul
KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin Madde: Her bir ampul 1000 mg Kolin alfoskerat a
DetaylıAnimasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi
Otomasyon Sistemleri E itiminde Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi Murat Ayaz Kocaeli Üniversitesi Teknik E itim Fakültesi, Elektrik E itimi Koray Erhan Kocaeli Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi,
DetaylıProteinler. Fonksiyonlarına göre proteinler. Fonksiyonlarına göre proteinler
Proteinler Canlılarda miktar olarak en çok bulunan biyomoleküllerdir. Amino asit birimlerinden oluşurlar Yapısal ve işlevsel olabilirler Genlerle aktarılan kalıtsal bilginin ortaya çıktığı moleküllerdir.
DetaylıKendimiz Yapal m. Yavuz Erol* 16 Sütunlu Kayan Yaz
Kendimiz Yapal m Yavuz Erol* 16 Sütunlu Kayan Yaz Bu yaz da 8 sat r, 16 sütundan oluflan LED li kayan yaz projesi anlat l yor. Projenin en önemli özelli i gerek donan m gerekse yaz l m olarak basit olmas.
Detaylıwww.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar
www.mercedes-benz.com.tr Mercedes-Benz Orijinal Ya lar Kazand ran Güç Mercedes-Benz orijinal ya lar arac n z üreten uzmanlar taraf ndan, gelifltirilmifltir. Mercedes-Benz in dilinden en iyi Mercedes-Benz
DetaylıK MYA 8 ÜN TE III KARBON H DRATLAR 3. 1. GENEL YAPILARI VE ADLANDIRILMALARI 3. 2. MONOSAKKAR TLER 3. 3. D SAKKAR TLER
ÜN TE III KARBON H DRATLAR 3. 1. GENEL YAPILARI VE ADLANDIRILMALARI 3. 2. MONOSAKKAR TLER 3. 3. D SAKKAR TLER 31 BU ÜN TEN N AMAÇLARI Bu üniteyi çal flt n zda; Karbon hidratlar n genel yap lar n, adland
Detaylıfiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)
over kanseri taramas ndaki yetersizli ini göstermektedir. (1) Transvaginal ultrasonografinin sensitivitesinin iyi olmas na ra men spesifitesinin yeterli olmamas kullan m n k s tlamaktad r. Son yay nlarda
DetaylıK MYA ATOM VE PER YOD K CETVEL. Kavram Dersaneleri 10 ÖRNEK 1 :
K MYA ATOM VE PER YOD K CETVEL ÖRNEK 1 : Bir elementin 60 X +2 iyonunda 25 elektron vard r. Ayn elementin, 58 X izotopunun atomundaki proton (p), nötron (n) ve elektron (e) say lar kaçt r? ÖRNEK 2: Bir
DetaylıAraflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama
21 G R fi Araflt rman n amac na ba l olarak araflt rmac ayr ayr nicel veya nitel yöntemi kullanabilece i gibi her iki yöntemi bir arada kullanarak da araflt rmas n planlar. Her iki yöntemin planlama aflamas
DetaylıCO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?
CO RAFYA GRAF KLER ÖRNEK 1 : Afla daki grafikte, y llara göre, Türkiye'nin yafl üzerindeki toplam nufusu ile bu nüfus içindeki okuryazar kad n ve erkek say lar gösterilmifltir. Bin kifli 5. 5.. 35. 3.
DetaylıTarifname BCL2 BASKILAMA İŞLEVİYLE ANTİ-KARSİNOJENİK ETKİ GÖSTERMEYE YÖNELİK BİR FORMÜLASYON
1 Tarifname BCL2 BASKILAMA İŞLEVİYLE ANTİ-KARSİNOJENİK ETKİ GÖSTERMEYE Teknik Alan YÖNELİK BİR FORMÜLASYON Buluş, bcl2 baskılama işleviyle anti-karsinojenik etki göstermeye yönelik oluşturulmuş bir formülasyon
DetaylıD VİTAMİNİ TARİHSEL BAKI 01.11.2008. 25-D vitamini miktarına göre değişir. öğünde uskumru yesek de, böbrekler her
VİTAMİN BİYOKİMYASI D VİTAMİNİ BU BÖLÜMDE ANLATILACAK KONULAR: Tarihsel Bakış D vitamininin kimyasal ve biyolojik fonksiyonları Besin kaynakları Hazırlayan: V. Murat BOSTANCI Toksisite 1 2 TARİHSEL BAKI
DetaylıMALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z
MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z Nisan 2010 ISBN 978-9944-60-631-8 1. Bask, 1000 Adet Nisan 2010 stanbul stanbul Sanayi Odas Yay nlar No: 2010/5 Araflt rma fiubesi Meflrutiyet
DetaylıK MYA GAZLAR. ÖRNEK 2: Kapal bir cam kapta eflit mol say s nda SO ve NO gaz kar fl m vard r. Bu kar fl mda, sabit s - cakl kta,
K MYA GAZLAR ÖRNEK 1 : deal davran fltaki X H ve YO gazlar ndan oluflan bir kar fl m, 4,8 mol H ve 1,8 mol O atomu 4 8 içermektedir. Bu kar fl m n, 0 C ve 1 atm deki yo unlu u,0 g/l oldu una göre, kütlesi
DetaylıUluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m
Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.8 Finansal Raporlama çin Maliyet Yaklafl m 1.0 Girifl 1.1 Bu K lavuz Notu nun (KN) amac finansal raporlama için De erleme Raporu nu kullananlar ve haz rlayanlar Uluslararas
Detaylı6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN
GEOMETR Geometrik Cisimler Uzunluklar Ölçme 6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN 1. Prizmalar n temel elemanlar n belirler. Tabanlar n n karfl l kl köflelerini birlefltiren ayr tlar tabanlara
DetaylıMehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü
Nükleer Santrallerde Enerji Üretimi ve Personel E itimi Mehmet TOMBAKO LU* Girifl Sürdürülebilir kalk nman n temel bileflenlerinden en önemlisinin enerji oldu unu söylemek abart l olmaz kan s nday m. Küreselleflen
DetaylıBuzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi. Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:205-210
Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:205-210 KONU İLGİ Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi Besleme TERCÜME VE DERLEME Ürün Müdürü Esra ÇINAR
DetaylıBasit Elektrik Devresi FEN VE TEKNOLOJ
Basit Elektrik Devresi FEN VE TEKNOLOJ Temel Kaynak 5 Yaflam m zdaki Elektrik BAS T ELEKTR K DEVRES Devrede Ampullerin n Nas l De ifltirebiliriz? Basit bir elektrik devresinde pil ampul anahtar ba lant
Detaylı01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436
01 OCAK 2015 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBA PARLAKLIĞI SALİH MERT İLİ DENİZLİ ANADOLU LİSESİ 10/A 436 ELEKTRİK AKIMI VE LAMBALAR ELEKTRİK AKIMI Potansiyelleri farklı olan iki iletken cisim birbirlerine dokundurulduğunda
DetaylıYakıt Özelliklerinin Doğrulanması. Teknik Rapor. No.: 942/7193278-00
Müşteri : Kozyatağı Mahallesi Sarı Kanarya Sok. No: 14 K2 Plaza Kat: 11 Kadıköy 34742 İstanbul Türkiye Konu : Seçilen Yakıt Özelliklerin Belirlenmesi için Dizel Yakıtlara İlişkin Testlerin, Doğrulanması
DetaylıRomatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit
www.printo.it/pediatric-rheumatology/tr/intro Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit 2016 un türevi 1. ROMATİZMAL ATEŞ NEDİR? 1.1 Nedir? Romatizmal ateş, streptokok adı
DetaylıBĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ
tasarım BĐSĐKLET FREN SĐSTEMĐNDE KABLO BAĞLANTI AÇISININ MEKANĐK VERĐME ETKĐSĐNĐN ĐNCELENMESĐ Nihat GEMALMAYAN Y. Doç. Dr., Gazi Üniversitesi, Makina Mühendisliği Bölümü Hüseyin ĐNCEÇAM Gazi Üniversitesi,
DetaylıSantral Sinir Sistemi Farmakolojisinin Temelleri. Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN
Santral Sinir Sistemi Farmakolojisinin Temelleri Yrd.Doç.Dr. Önder AYTEKİN Her nöron, dentritleri aracılığı ile diğer nöronlardan gelen uyarıları alır ve nöron gövdesine iletir. Bu uyarılar ya inhibitör
DetaylıAra rma, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba
1.1 Ara rman n Amac Ara rmada, Dokuz Eylül Üniversitesi Strateji Geli tirme Daire Ba kanl na ba olarak hizmet vermekte olan; 1. Bütçe ve Performans Program ube Müdürlü ü 2. Stratejik Yönetim ve Planlama
DetaylıSIÇANLARDA LİPOPOLİSAKKARİT İLE OLUŞTURULAN SİSTEMİK İNFLAMASYONA EŞLİK EDEN TERMOREGÜLATUVAR DEĞİŞİKLİKLER
SIÇANLARDA LİPOPOLİSAKKARİT İLE OLUŞTURULAN SİSTEMİK İNFLAMASYONA EŞLİK EDEN TERMOREGÜLATUVAR DEĞİŞİKLİKLER Eyüp S. Akarsu Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Farmakoloji ABD 2. Ulusal Farmakoloji
Detaylı3- Kayan Filament Teorisi
3- Kayan Filament Teorisi Madde 1. Giriş Bir kas hücresi kasıldığı zaman, ince filamentler kalınların üzerinden kayar ve sarkomer kısalır. Madde 2. Amaçlar İnce ve kalın filamentlerin moleküler yapı ve
Detaylı6. Tabloya bakt m za canl lardan K s 1 CEVAP B. 7. Titreflim hareketi yapan herfley bir ses kayna d r ve. II. ve III. yarg lar do rudur.
SES DALGALARI 1. Kesik koni biçiminde k vr lm fl bir mukavvan n dar k sm kula a tutuldu unda sesin daha iyi duyulmas sesin mukavvan n yüzeyinde çarp p yans mas n n bir sonucudur. Di erleri sesin iletimi
DetaylıİÇİNDEKİLER. 1 Projenin Amacı... 1. 2 Giriş... 1. 3 Yöntem... 1. 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6. 5 Kaynakça... 7
İÇİNDEKİLER 1 Projenin Amacı... 1 2 Giriş... 1 3 Yöntem... 1 4 Sonuçlar ve Tartışma... 6 5 Kaynakça... 7 FARKLI ORTAMLARDA HANGİ RENK IŞIĞIN DAHA FAZLA SOĞURULDUĞUNUN ARAŞTIRILMASI Projenin Amacı : Atmosfer
DetaylıSÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com
SÜREÇ YÖNETİMİ VE SÜREÇ İYİLEŞTİRME H.Ömer Gülseren > ogulseren@gmail.com Giriş Yönetim alanında yaşanan değişim, süreç yönetimi anlayışını ön plana çıkarmıştır. Süreç yönetimi; insan ve madde kaynaklarını
DetaylıMerkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar
Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar Hmfl. Sevgili GÜREL Emekli, Ac badem Sa l k Grubu Ac badem Hastanesi, Merkezi Sterilizasyon Ünitesi, STANBUL e-posta: sgurkan@asg.com.tr H
Detaylı30 > 35. nsan Kaynaklar. > nsan Kaynaklar Yönetimi > Personel E itimleri > Personel Otomasyonu
30 > 35 nsan Kaynaklar > nsan Kaynaklar Yönetimi > Personel E itimleri > Personel Otomasyonu > nsan Kaynaklar Personele Göre fl De il, fle Göre Personel. stanbul Büyükflehir Belediyesi, Personele Göre
DetaylıX +5 iyonunda; n = p + 1 eflitli i vard r. ATOM VE PER YOD K CETVEL ÖRNEK 15: ÖRNEK 16:
A ÖRNEK 15: I. X +5 iyonunun proton say s, nötron say s ndan 1 eksiktir II. 14 Y 2 iyonunun elektron say s, X +5 iyonunun elektron say s ndan 6 fazlad r Buna göre X elementinin izotopunun atom ve kütle
DetaylıD KEY T P S GORTALI YÜK AYIRICILAR
Dikey Sigortal Yük Ay r c lar Üç Faz Ayr Ayr Aç labilen FVS160 NH00 / 160A Üç Faz Birlikte Aç labilen Ç NDEK LER Özellikler Teknik Tablo Teknik Resimler 1 2 FVS2 NH1 / 2A FVS400 NH2 / 400A FVS60 NH / 60A
DetaylıDers 3: SORUN ANAL Z. Sorun analizi nedir? Sorun analizinin yöntemi. Sorun analizinin ana ad mlar. Sorun A ac
Ders 3: SORUN ANAL Z Sorun analizi nedir? Sorun analizi, toplumda varolan bir sorunu temel sorun olarak ele al r ve bu sorun çevresinde yer alan tüm olumsuzluklar ortaya ç karmaya çal fl r. Temel sorunun
DetaylıUSB KVM Switch. Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch. Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch
USB KVM Switch Ses özellikli ve 2 portlu USB KVM switch Ses özellikli ve 4 portlu USB KVM switch Kullanma Kılavuzu DS-11403 (2 Portlu) DS-12402 (4 Portlu) 1 NOT Bu cihaz FCC kurallarının 15. Bölümü uyarınca,
DetaylıÜN TE V SOSYAL TUR ZM
ÜN TE V SOSYAL TUR ZM Bu ünitede turizmin çeflitlerinden biri olan sosyal turizmi daha ayr nt l bir flekilde ö renip, ülkemizdeki sosyal turizmin geliflimi hakk nda bilgiler edinece iz. Ç NDEK LER A. S
DetaylıSerbest radikal. yörüngelerinde) eşleşmemiş tek. gösteren, nötr ya da iyonize tüm atom veya moleküllere denir.
Superoxide Dismutase Hazırlayanlar: Funda İLHAN (050559017) Ebru KORKMAZ (050559021) Mehtap BİRKAN (050559008) Nihan BAŞARAN (050559007) Prof. Dr. Figen ERKOÇ Gazi Eğitim Fakültesi GAZİ İ ÜNİVERSİTESİİ
DetaylıFTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi. Sinapslar. yrd.doç.dr. emin ulaş erdem
FTR 231 Fonksiyonel Nöroanatomi Sinapslar yrd.doç.dr. emin ulaş erdem TANIM Sinaps, nöronların (sinir hücrelerinin) diğer nöronlara ya da kas veya salgı bezleri gibi nöron olmayan hücrelere mesaj iletmesine
DetaylıMADEN HUKUKU İLE İLGİLİ İDARİ YARGI KARARLARI VE MEVZUAT
I MADEN HUKUKU İLE İLGİLİ İDARİ YARGI KARARLARI VE MEVZUAT HARUN HAKAN BAŞ Ankara 2009 II Yay n No : 2195 Hukuk Dizisi : 1031 1. Bas Eylül 2009 - STANBUL ISBN 978-605 - 377-113 - 5 Copyright Bu kitab n
DetaylıAlmanya dan Bir Örnek WESER-EMS UNION
Almanya dan Bir Örnek WESER-EMS UNION Prof.Dr. Selahattin Kumlu Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Antalya Faaliyet Onayı Alma Koşulları Hayvansal üretimin geliştirilmesine katkıda bulunacak
DetaylıPara Arzı. Dr. Süleyman BOLAT
Para Arzı 1 Para Arzı Bir ekonomide dolaşımda mevcut olan para miktarına para arzı (money supply) denir. Kağıt para sisteminin günümüzde tüm ülkelerde geçerli olan itibari para uygulamasında, paranın hangi
DetaylıG ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl
220 ÇEfi TL ADLARLA ÖDENEN C RO PR MLER N N VERG SEL BOYUTLARI Fatih GÜNDÜZ* I-G R fi G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl Primi,Has lat Primi, Y l Sonu skontosu)
DetaylıPLATFORM VE KÖPRÜ UGULAMALARINDA KULLANILAN AKIŞ BÖLÜCÜLER
279 PLATFORM VE KÖPRÜ UGULAMALARINDA KULLANILAN AKIŞ BÖLÜCÜLER Ahmet DİNÇER ÖZET Akışı bölmek, hidrolik uygulamalarda karşılaşılan en büyük problemlerden birisidir. Hidrolik enerji en kolay hareket ettirebildiği
DetaylıTürkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1
Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık
DetaylıKAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI
KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI PVD Kaplama Kaplama yöntemleri kaplama malzemesinin bulunduğu fiziksel durum göz önüne alındığında; katı halden yapılan kaplamalar, çözeltiden yapılan kaplamalar, sıvı ya
Detaylıstanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye
215 ROMANYA LE BULGAR STAN IN AB YE EKONOM K ENTEGRASYONU Yrd. Doç. Dr. Mesut EREN stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye 1. Girifl Avrupa Birli i nin 5. ve son genifllemesi 2004 y l nda 10 Orta ve Do u
Detaylı11. SINIF KONU ANLATIMLI. 2. ÜNİTE: KUVVET ve HAREKET 4. KONU AĞIRLIK MERKEZİ - KÜTLE MERKEZİ ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ
11. SINIF KNU ANLATIMLI 2. ÜNİTE: KUVVET ve HAREKET 4. KNU AĞIRLIK MERKEZİ - KÜTLE MERKEZİ ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ 2 2. Ünite 4. Konu 3. A rl k Merkezi - Kütle Merkezi A nn Çözümleri su 1. BM fiekil I fiekil
DetaylıVeri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün
Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi
DetaylıMAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 9.HAFTA
MAKİNE VE MOTOR DERS NOTLARI 9.HAFTA Hazırlayan: Öğr. Gör. Tuğberk ÖNAL MALATYA 2016 SUPAP SİSTEMLERİ 1. KÜLBÜTOR MEKANİZMASI Eksantrik milinden aldığı hareketle silindirlerde emme ve egzoz zamanlarının
DetaylıYedi Karat Kullanım Klavuzu. Yedi Karat nedir? Neden Karat?
Yedi Karat Kullanım Klavuzu Yedi Karat nedir? Karat, fiziksel dünya ile iletişim ve etkileşim kurulabilmesini sağlayan, elektronik prototip geliştirme kartıdır. Karat, tek başına çalışabilen interaktif
DetaylıBalans Vanalar Termostatik Radyatör Vanalar. www.gedikdokum.com
www.gedikdokum.com Balans Vanalar Termostatik Radyatör Vanalar Is tma sistemlerinin balanslanmas sayesinde tüm sisteme do ru zamanda, gerekli miktarda debi ve dolay s yla gereken s her koflulda sa lanabilir.
Detaylı.. 95. Çeviren: Dr. Almagül sina
.. 95 Türkiye ile Kazakistan: Karfl l kl Kazan mlara Dayal Bir flbirli i Bektas Mukhamejanov * Çeviren: Dr. Almagül sina Kazakistan ba ms zl n kazand ndan itibaren, d fl politika stratejisinde çok yönlü
DetaylıMİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-10 TAM REKABET PİYASASI
MİKRO İKTİSAT ÇALIŞMA SORULARI-10 TAM REKABET PİYASASI 1. Firma karını maksimize eden üretim düzeyini seçmiştir. Bu üretim düzeyinde ürünün fiyatı 20YTL ve ortalama toplam maliyet 25YTL dir. Firma: A)
DetaylıDKEY TP SGORTALI YÜK AYIRICILAR
DKEY TP SGORTALI YÜK AYIRICILAR Dikey Sigortal Yük Ay r c lar Üç Faz Ayr Ayr Aç labilen FVS160 NH00 / 160A Üç Faz Birlikte Aç labilen Ç NDEK LER Özellikler Aksesuarlar Teknik Tablo Teknik Resimler Dikey
DetaylıHepatit B. HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r.
Hepatit B HASTALIK Hepatit B nin etkeni nedir? Hepatit B hepatit B virüsü (HBV) ile meydana getirilen bir hastal kt r. HBV nas l yay l r? Hepatit B, hepatit B li kiflilerin kan veya vücut s v lar yoluyla
DetaylıAraştırma Notu 15/177
Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon
DetaylıÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR
ÇOCUK ve ERGENL KTE GUATR GUATR NED R? Bu kitapç n içeri i Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derne i nin web sitesinden faydalan larak haz rlanm flt r. www.cocukendokrindiyabet.org Tiroid bezi Guatr Tiroid
DetaylıAile flirketleri, kararlar nda daha subjektif
Dr. Yeflim Toduk Akifl Aile flirketleri, kararlar nda daha subjektif flirket birleflmeleri ve sat nalmalar, türkiye deki küçük iflletmelerden, dev flirketlere kadar her birinin gündeminde olmaya devam
Detaylıelero SoloTel Kullan m talimat Lütfen kullan m k lavuzunu saklay n z!
SoloTel elero Kullan m talimat Lütfen kullan m k lavuzunu saklay n z! elero GmbH Antriebstechnik Linsenhofer Str. 59 63 D-72660 Beuren info@elero.de www.elero.com 309400 Nr. 18 101.5401/0305 çerik Güvenlik
DetaylıHAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI. Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı
HAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Hava kirliliğinin kaynakları Solunum yolu enfeksiyonları ile ilişkili
DetaylıF Z K BASINÇ. Kavram Dersaneleri 42
F Z BASINÇ ÖRNE : ÇÖZÜ : Özdefl iki tu lan n I, II, III konumlar ndayken yere uygulad klar toplam bas nç kuvvetleri, iki tu lan n a rl klar toplamlar na eflittir. Bu nedenle F = F = F olur. yer I II III
DetaylıYÖNTEM 1.1. ÖRNEKLEM. 1.1.1. Örneklem plan. 1.1.2. l seçim ölçütleri
BÖLÜM 1 YÖNTEM Bu çal flma 11, 13 ve 15 yafllar ndaki gençlerin sa l k durumlar ve sa l k davran fllar n saptamay hedefleyen, kesitsel tan mlay c ve çok uluslu Health Behavior in School Aged Children,
DetaylıYÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ
YÜKSEK HIZLI DEMİRYOLU YOLCULUKLARININ ÖZELLİKLERİ Hazırlayan: Doç.Dr. Hakan Güler Sakarya Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Karlsruhe Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Almanya
DetaylıBUĞDAY RUŞEYMİ (WHEAT GERM)
BUĞDAY RUŞEYMİ (WHEAT GERM) Buğday rüşeymi buğday başağının alt kısmında bulunan embriyodur. Buğdayın 1 tonundan sadece 1 kilogram rüşeym elde edilebilmektedir. Rüşeym özel yöntemlerle elde edilmediği
DetaylıMADENCĠLĠK SEKTÖRÜNDE SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ UYGULAMALARI
TC. TEKĠRDAĞ VALĠLĠĞĠ Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü MADENCĠLĠK SEKTÖRÜNDE SU KĠRLĠLĠĞĠ KONTROLÜ YÖNETMELĠĞĠ UYGULAMALARI 12 OCAK 2011 MALKARA/TEKĠRDAĞ SU KĠRLĠLĠĞĠ: Yeryüzündeki sular, güneşin sağladığı
DetaylıBasit Kafes Sistemler
YAPISAL ANALİZ 1 Basit Kafes Sistemler Kafes sistemler uç noktalarından birleştirilmiş narin elemanlardan oluşan yapılardır. Bu narin elemanlar, yapısal sistemlerde sıklıkla kullanılan ahşap gergi elemanları
Detaylı... ANADOLU L SES E T M YILI I. DÖNEM 10. SINIF K MYA DERS 1. YAZILI SINAVI SINIFI: Ö RENC NO: Ö RENC N N ADI VE SOYADI:
2009-2010 E T M YILI I. DÖNEM 10. SINIF K MYA DERS 1. YAZILI SINAVI A 1. Plastik bir tarak saça sürtüldü ünde tara n elektrikle yüklü hale gelmesinin 3 sonucunu yaz n z. 2. Katot fl nlar nedir? Katot fl
DetaylıYETİŞKİNLER DİN EĞİTİMİ Akdeniz Müftülüğü
YETİŞKİNLER DİN EĞİTİMİ Akdeniz Müftülüğü YETİŞKİNLER DİN EĞİTİMİNİN TANIMI Yetişkinler din eğitimi kavramını tanımlayabilmek için önce yetişkinler eğitimini tanımlayalım. En çok kullanılan ifade ile yaygın
DetaylıHart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar.
Cerebral palsi gibi hareket ve postüral kontrol bozukluklar na yol açan hastal klar olan çocuklar, hastal klar n n derecesine ba l olarak yürüme güçlü ü çekmekte veya hiç yürüyememektedir. Hart Walker,
DetaylıUluslararas De erleme K lavuz Notu, No.9. Pazar De eri Esasl ve Pazar De eri D fl De er Esasl De erlemeler için ndirgenmifl Nakit Ak fl Analizi
K lavuz Notlar Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.9 Pazar De eri Esasl ve Pazar De eri D fl De er Esasl De erlemeler için ndirgenmifl Nakit Ak fl Analizi 1.0 Girifl 1.1 ndirgenmifl nakit ak fl ( NA)
Detaylı1-MSS (Merkezi Sinir Sistemi-CNS) 2-PSS (Perifer Sinir Sistemi-PNS)
1-MSS (Merkezi Sinir Sistemi-CNS) 2-PSS (Perifer Sinir Sistemi-PNS) 1-Sinir Hücresi (Nöron, nörosit) -Sitoplazması:Nöroplazma -Gövdesi(Perikaryon) -Uzantıları: a.dendrit (=ağaç) -Sitoplazması:Dendroplazma
DetaylıNitrik Oksit ve Solunum Sistemi Doç. Dr. Bülent GÜMÜŞEL Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı
Nitrik Oksit ve Solunum Sistemi Doç. Dr. Bülent GÜMÜŞEL Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Türk Farmakoloji Derneği ne Teşekkür Ederim. 1 1980 Robert Furchgott EDRF=Nitrik
DetaylıANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR
ANKARA EMEKLİLİK A.Ş GELİR AMAÇLI ULUSLARARASI BORÇLANMA ARAÇLARI EMEKLİLİK YATIRIM FONU ÜÇÜNCÜ 3 AYLIK RAPOR Bu rapor Ankara Emeklilik A.Ş Gelir Amaçlı Uluslararası Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım
DetaylıYILDIZLAR NASIL OLUŞUR?
Zeki Aslan YILDIZLAR NASIL OLUŞUR? Yıldız nedir sorusunu insanlık yüz binlerce belki de milyonlarca yıldır soruyordu? Fakat yıldızların fiziksel doğası ve yaşam çevrimleri ancak 1900 lü yıllardan sonra
DetaylıMAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının
MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının bağlantıları kontrol edilir. Güz ve Bahar dönemindeki
DetaylıANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER
ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER Şekil-1: BREADBOARD Yukarıda, deneylerde kullandığımız breadboard un şekli görünmektedir. Bu board üzerinde harflerle isimlendirilen satırlar ve numaralarla
DetaylıGeleceğe Açılan Teknolojik Kapı, TAGEM
HAKKIMIZDA Kuruluşu 1997 yılına dayanan ABS SU ARITMA TEKNOLOJİLERİ ve 2001 yılında Almanya nın Berlin şehrinde kurulan TEMKAR WASSER BEHANDLUNG GmbH firmalarının teknolojik güç birliği ile TEKNOLOJİ ARAŞTIRMA
DetaylıDEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog
DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,
DetaylıKUDOS. Laboratuvar Cihazları. 195 www.sahinlerkimya.com Tel: (0212) 659 54 00 pbx ULTRASON K SU BANYOLARI
Laboratuvar Cihazları ULTRASON K SU BANYOLARI en yüksek kalite ultrasonic temizleyicileri dünya çap na sunmaktan gurur duyar. Ultrasonik teknoloji bir lider üreticisi olarak, Kudos yenilikçi ve patent
DetaylıKıbrıs ın Su Sorunu ve Doğu Akdeniz in Hidrojeopolitiği
Kıbrıs ın Su Sorunu ve Doğu Akdeniz in Hidrojeopolitiği Dursun Yıldız SPD Başkanı 2 Nisan 2016 Giriş Gelişmenin ve karşı duruşun, doğuya karşı batının, kuzey kıyısına karşı güney kıyısının, Afrika ya karşı
DetaylıKONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ
Hasta Rehberi Say 6 KONJEN TAL ADRENAL H PERPLAZ Orta kolayl kta okunabilir rehber Konjenital Adrenal Hiperplazi - Say 6 (A ustos 2006 da güncellenmifltir) Bu rehber Reading Üniversitesi, Sa l k Bilimleri
DetaylıEGZERSİZ REÇETESİNİN GENEL PRENSİPLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ
EGZERSİZ REÇETESİNİN GENEL PRENSİPLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ EGZERSİZ REÇETESİ? Egzersiz reçetesi bireylere sistematik ve bireyselleştirilmiş fiziksel aktivite önerileri yapılmasıdır. EGZERSİZ REÇETESİNİN GENEL
DetaylıÖğr. Gör. Süleyman GÖKMEN
Öğr. Gör. Süleyman GÖKMEN GİRİŞ Fonksiyonel Gıda Tanımı Et Ürünlerine Tedbirli Yaklaşım Et ürünlerine Konjuge Linoleik asit ilavesi Et ürünlerine Diyet Lifi İlavesi Et ürünlerine Probiyotik İlavesi Et
DetaylıTam yağlı süt ürünleri tüketen erkeklere kötü haber
Tam yağlı süt ürünleri tüketen erkeklere kötü haber Sağlıklı, güçlü kuvvetli bir erkeksiniz ama çocuğunuz olmuyorsa bu önemli sorunun sebebi yediklerinizle ilgili olabilir. Erkekler üzerinde yapılan bilimsel
DetaylıTesislerde Akustik Boyutland rma Yeni VDI 2081 in Uygulamalar
Tesisat Mühendisli i Dergisi Say : 92, s. 17-22, 2006 Tesislerde Akustik Boyutland rma Yeni VDI 2081 in Uygulamalar Prof. Dr. Karl-Josef Albers * Bu makale, Alman So utma ve klimlendirme Tekni i Derne
Detaylı1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ
1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına
Detaylıstandartlar Standartlar ve Sertifikalar sertifika
standartlar Standartlar ve Sertifikalar sertifika Standartlar ve Sertifikalar.1. Genel Önceki bölümlerde paslanmaz çeliklere ait pek çok özellikler, standartlar ve karfl l klar hakk nda baz bilgiler verilmiflti.
DetaylıEkonomi Alan ndaki Uygulamalar ve Geliflmeler 2
Atütürk ün Dünyas Cengiz Önal Ekonomik kalk nma, Türkiye'nin özgür, ba ms z ve daima daha kuvvetli olmas n n ve müreffeh bir Türkiye idealinin bel kemi idir. Tam ba ms zl k ancak ekonomik ba ms zl kla
Detaylı50 ELEKTR K VE ELEKTRON K
50 EETR E EETRO ODSTÖRER ODE SORU DE SORURI ÇÖZÜER. ε. ba nt - s na göre, ε azal nan konan- satörün s as azal r. I. yarg o ruur. + onansatör üretece ba l iken, levhalar aras naki potansiyel fark e iflmez.
DetaylıAsgari Ücret Denklemi
Asgari Ücret Denklemi Av. Mesut Ulusoy MESS Hukuk Müflaviri ve Dr. Aykut Engin MESS E itim Müdürü flçilere normal bir çal flma günü karfl l olarak ödenen ve iflçinin g da, konut, giyim, sa l k, ulafl m
Detaylıkonacak bir veya daha fazla tek hat sayfas üzerinden sistemin daha kolay ve anlafl l r olarak izlenmesi
kwh ve/veya kvar) 2- Enerji kalitesi / devaml l izleme ve kontrol otomasyonu a. Enerji izleme ve kontrol b. Kontrol Otomasyonu / yük atma otomasyonu Not: Tüm bunlar n yan nda, makine otomasyonu, proses
Detaylı