Polonya da Ticari Varlık Oluşturma :00:00

Transkript

1 Polonya da Ticari Varlık Oluşturma :00:00

2 2 Polonya da EU/EFTA ülkeleri ve diğer ülkeler tarafından yatırımcıları şartlandırmada farklılıklar. Polonya da Ticari Varlık Oluşturma Ekonomik Faaliyet Özgürlüğü (2004) Kanunu na göre Polonya da ekonomik faaliyet... üretim, yapı, ticaret, servis, araştırma, tanıma ve doğal kaynakları çıkarma ve bunun yanı sıra profesyonel etkinlik, kar elde etme amacı ve organize ve sürekli bir davranış rehberliğini izlemiştir. Burada EU/EFTA ülkeleri ve diğer ülkeler tarafından yatırımcıları şartlandırmada farklılıklar vardır. Diğer ülkeler, Polonya da ikamet etmelerine ve ticari etkinliklerini yürütmelerine kanunen izin verilirse ekonomik faaliyetlerine yön verebilirler. Diğer taraftan uluslararası bir anlaşmayı sağlamasa da, ekonomik faaliyet yürütebilme aracılığıyla söz konusu izinleri kapsamayan bu ülkelerden yatırımcılar: sınırlı ortaklıklar (spółka komandytowa sp.k.), sınırlı sermaye ortaklığı (spółka komandytowo-akcyjna S.K.A.), sınırlı sorumluluk şirketleri (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. z o.o.) ve sermaye şirketleri (spółka akcyjna S.A.) meydana getirir. Böyle şirketlerde hisse elde eder ve satın alır. Ticari faaliyetin hangi biçimi seçilir? Sınırlı ortaklik ve sınırlı sermaye ortaklığı kişisel ortaklıklardır, meşru kişiler değillerdir. Onların, Ulusal Sicil Mahkemesi ne kayıt ve 750 PLN harç, ( artı 500 PLN Monitor Sądowy i Gospodarczy da bir ilan kaydına bağlı masrafı) ek olarak şirketin iş hazırlığına bağlı ek gideri kapsayan harcı ödemeleri gerekir. Sınırlı ortaklik doğal ve meşru kişileri belirtir. Ortaklardan en az birinin sorumluluğunun sınırlanmasına önemli ölçüde imkan verir genel ortak, hiç bir sınırlama olmaksızın tüm ortaklık yükümlülüklerinden sorumludur ve sınırlı ortakların sorumluluğu, sınırlı ortak hissesiyle - belirli bir tutarda sınırlandırılmıştır. Ancak eğer sınırlı bir ortaklığın ticari adı sınırlı bir ortağın ticari adını yada kendi adını içeriyorsa, bu ortak hiç bir sınırlama olmaksızın ortaklığın yükümlülüklerinden sorumludur. Ortaklık statüsü tüm genel ortaklarca imzalı ve noterden tasdikli bir biçimde gerçekleştirilebilmektedir, ortaklık ondan sonra Ulusal Sicil Mahkemesi ne (Krajowy Rejestr Sądowy) girebilmektedir. Ortaklık sadece genel ortak tarafından temsil edilebilir. Bir sınırlı ortak sadece yetkili temsilci olarak bir şirketi temsil edebilir, diğer bir deyişle önceki şirketin yetkisi haricinde üstlendiği şirketin yükümlülüklerinden sorumludur. Sınırlı ortaklık vekaletle temsil edilebilir. Vergi ödemesi: Şahsi Gelir Vergisi yada Şirket Gelir Vergisi İlanı; ortaklardan her biri vergileri ayrı ayrı öder. Ticari faaliyet yönetimi biçimlerinden çoğu tamamlanmış olanlardan biri, en az PLN vergi (var olan bir ortaklığa rağmen) isteyen sınırlı sermaye ortaklığıdır. Sorumluluk alanı, bir bakıma sınırlı ortaklığa ve ortaklardan en az birine muadil düzenlenmiştir genel ortak, ortaklık yükümlülükleri için mutlak sorumluluğu üstüne alır, hissedar tüm sorumluluklardan muaf tutulur. Ancak eğer sınırlı bir sermaye ortaklığının ticari adı hissedarın ticari adını yada kendi adını içeriyorsa, bu hissedar hiç bir sınırlama olmaksızın ortaklığın yükümlülüklerinden sorumludur. Ortaklık kontratı tüm genel ortaklarca imzalı ve noterden tasdikli bir formla gerçekleştirilebilmektedir, ortaklık ondan sonra Ulusal Sicil Mahkemesi ne (Krajowy Rejestr Sądowy) girebilmektedir. Uluslararası karşılıklı anlaşmalar yürürlükte olabilir. Diğer bir deyişle, yabancı bir yatırımcı yurt dışını temsil eden Polonya yetkilisi tarafından çıkarılmış bir belge ibraz etmeyi gerekli bulur, bu durum karşılıklılık ilkesi uyarınca Polonyalı girişimcilerin, yatırımcının sürekli ikamet ettiği yada ofisinin kayıtlı bulunduğu ülkede ticari aktivite yürütmesine izin verir. Sınırlı sermaye ortaklığı sadece genel bir ortak tarafından temsil edilebilir. Bir hissedar sadece yetkili temsilci olarak bir şirketi temsil edebilir, diğer bir deyişle önceki şirketin yetkisi haricinde üstlendiği şirketin yükümlülüklerinden sorumludur. Sınırlı sermaye ortaklığında bir

3 3 Denetleme Heyet isteğe bağlı görevli olabilir. Vergi ödemesi: Şahsi Gelir Vergisi yada Şirket Gelir Vergisi İlanı; ortaklardan her biri vergileri ayrı ayrı öder. Ticari faaliyet yönetiminin açık farkla en popüler biçimi daha geniş bir iş dünyasından seçilmiş olan sınırlı sorumluluk şirketi ve anonim şirketidir. Girişimcilerin sicile giriş ücreti (Ulusal Sicil Mahkemesi nin bir parçası) 1000 PLN dir. Ticari Ortaklık ve Şirket Kanunu her ikisine de yasal kişilikler yükler. Anonim Şirket Bir Polonya anonim şirketi bir yada daha fazla kurucu üye ile kurulabilir. Tek hissedarlı bir sınırlı sorumluluk şirketi, yalnız bir anonim şirket kurucu üyesinden oluşamaz. Ancak kanun, yalnız bir hissedarlı bir anonim şirket oluşturan yalnız bir hissedarlı bir anonim şirketin sonraki işlemlerine engel olmaz. Kurucu üyeler anonim şirketin Şirket Maddelerini imzalar ve anlaşırlar, ilk sermayenin en az %25 ini temin ederler (aynı yükümlülükleri içermesi halinde) ve şirketin Yönetim Kurulu ndan önce şirketle ilgili tüm önemli kararlar alınır ve Denetleme Heyeti ne karar verilir. Şirket maddeleri kurucu üyeler tarafından imzalı bir noter senedi şeklinde olmalıdır. Bütün kurucu üyeler, yasal statülerini tanımlayan noter belgelerini arz etmelilerdir ( yabancı bir tüzel hissedar için, yeminli Lehçe tercüme[1] ile birlikte bir apostil yada bir Polonya Büyükelçiliği veya Konsolosluğu tarafından onaylı ana sözleşme yada ticari sicile uygun alınmış sözleşme). Sermaye hissesinin koşulu en az PLNdir. Bir hisse en az 0,01 (1 grosz) değere sahip olmalıdır. Hisseler bölünmez ve eşitlerdir. Sahip olunan hisselerin, şirket kaydından bir yıl sonraya kadar aynı yükümlülüklerle tamamı ödenmelidir. Şirket, her hangi bir sınırlama olmaksızın tüm mülkiyetiyle beraber yükümlülüklerinden ve borçlarından sorumludur. Hissedarlar şirketin yükümlülüklerinden sorumlu değildir, onlar hisselerin artış öneminin riskini artırırlar. Hissedarlar şirketin yükümlülüklerinden kişisel olarak sorumlu değildir. Eğer şirketin karşı uygulaması etkisiz olursa, Yönetim Kurulu üyeleri şirketin ödenmiş vergi borçları için tüm hissedarların varlığından ayrı ayrı ve ortaklaşa sorumludurlar. Kurul üyelerinin bu sorumluluklarına bir Kurul üyesinin görevini yapmasından kaynaklanan vergi yükümlülükleri dahildir. Ticari Şirketler Kanunu; şirket kurucularının, Yönetim Kurulu ve Denetleme Heyeti üyelerinin ve hissedarların girişilen bütün faaliyetlerin hukuk ihlali için sivil ve cezai sorumluluklarını önceden hazırlar. Şirketin yüksek mercisi Genel Meclis dir. Anonim şirket, Yönetim Kurulu tarafından (en az bir kişiden ibaret) temsil edilir. Denetleme Heyeti zorunlu görevlidir. Anonim şirket sadece vekaletname ile temsil edilebilir. Hissedarların kontrol hakkı yoktur. Kanun, hariç tutulan bir hissedarın sorumluluğunu temin edemez. Ancak çoğunluk hissesini satma ( pay sahibinin şirketten çıkarılması olarak adlandırılır) zorunluluğunun sorumluluğu vardır. Vergi ödemesi: Şirket Gelir Vergisi İlanı. Sınırlı Sorumluluk Şirketi Bir sınırlı sorumluluk şirketi sadece bir hissedara sahip olabilir. Ancak, bir sınırlı sorumluluk şirketi, bir hissedarlı farklı bir sınırlı sorumluluk şirketi tarafından meydana getirilemez. Bir sınırlı sorumluluk şirketine katılım büyük ölçüde bir sermaye şirketine katılımla benzer prosedürü gerektirir. Bir sınırlı sorumluluk şirketi her yıl denetimi gerekli bulmaz.

4 4 Bir sınırlı sorumluluk şirketinin sermaye hissesi en az PLN dir. Sermaye hissesinin tüm ücreti kayıttan önce ödenmelidir. Bir hissenin nominal değeri 50 PLN den az olmamalıdır. Bir hissedar, ya bir hisseye (hisseler bölünebilir ve eşit olmadığında), ya da bir hisseden daha fazlasına (hisseler bölünmez ve eşit olduğunda) sahip olabilir. Bir şirketin üst mercisi Hissedarlar Toplantısıdır. Şirket, Hissedarlar Toplantısı tarafından seçilen bir Yönetim Kurulu (en az bir kişiden ibaret) aracılığıyla temsil edilir Eğer şirket PLN yi aşan sermaye hissesi ve 25 ten fazla hissedara sahip değilse bir Denetleme Heyeti (yada Denetleme Kurulu) isteğe bağlı olarak atanabilir. Bir şirket vekaletname ile temsil edilebilir. Her hissedar inceleme hakkına sahiptir. Yalnız, mahkeme tüm geri kalan hissedarların isteği üzerine bir hissedarın ihracına karar verebilir., ancak bu hisselerin değeri hissedarlar tarafından alınır, ihraç istirhamı ilk sermayenin yarısını aşar. Vergi ödemesi: Şirket Gelir Vergisi İlanı. Diğer ticari belgeler Şubeler ve Temsilcilik Ofisleri Ekonomik Özgürlük Kanunu gereğince yabancı yatırımcılar aşağıdaki ticari varlık biçimlerini kullanabilirler: şube temsilcilik ofisi. Yabancı girişimcilerin hakları, Polonyalı yurtdışı girişimcilerinin uluslararası anlaşma (karşılık ilkesi kanunu) gereğince eşdeğer haklardan yararlandığına ve Polonya tarafından onaylı herhangi bir uluslararası anlaşmanın başka türlü temin edilmediğine bağlıdır. Şubeler Bir şube Girişimciler Sicil Kaydı na (Ulusal Kayıt Sistemi nin bir parçası), Polonya da şube ekiyle yabancı yatırımcının adı altında kaydedilir. Bir şube sadece varlığını onaylayan yabancı yatırımcının ticari kapsamındaki faaliyetlerle yönetilebilir. Bir şubenin ticari faaliyeti yabancı girişimciyle örtüşmek zorundadır. Bir şube, yabancı girişimci tarafından yürütülen bütün ticari işlemlerin yalnızca bir parçasını yapabilir. Ekonomiden sorumlu bakan, kanunlarda belirlenmiş durumlarda bir şube tarafından yürütülen faaliyetleri yasaklayabilir. Bir şube, Girişimciler Sicil Kaydı na girişinin aşağıdaki ticari faaliyetlerinde yer tutabilir. Kayıt ilkeleri, Ulusal Kayıt Sistemi nin (düzeltilen 769. madde, 121. numaralı Kanun Dergisi) 20 Ağustos 1997 tarihli yasasına göre açıklanır. Yukarıda sözü edilen kanunların gereğine uymanın yanı sıra; yabancı girişimci, aşağıdaki Girişimciler Sicil Kaydı na girişte gereken resmi gerekleri yapmak zorundadır: Şubede yabancı girişimciyi temsil eden yetkili kişinin Polonya da isim ve adres ibraz etmesi;

5 5 Şubede yabancı girişimciyi temsil eden yetkili kişinin noter tasdikli imzası; Eğer kişi kurucu bir belgeye uygun olarak çalışıyorsa, tüzük veya şirket maddeleri, yeminli Lehçe tercümeyle birlikte şubenin kayıt dosyasına konulur. Eğer yabancı girişimci Polonya da birden fazla şube açacaksa, şubenin kayıt dosyasında yer alan böyle bir belgeye ihtiyacı olur, ancak başvuru, Sicil Dairesi şube numarası ve alınan benzer dosyalardaki Mahkeme tespitiyle birlikte diğer şubelerin kayıt dosyalarında yapılır; Eğer kişi ticari kaydın bulunduğu ülkede ticari kayıt girişine uygun çalışıyor ve yaşıyorsa girişimci Polonya şubesinin kayıt dosyasında bulunan yeminli Lehçe tercümeyle birlikte buna benzer bir kayıttan bir parçaya yer vermelidir. Eğer yabancı girişimci Polonya da birden fazla şube açacaksa, bir şubenin kayıt dosyasında yer alan benzer dökümanlara ihtiyacı vardır, ancak başvuru, Sicil Dairesi şube numarası ve alınan benzer dosyalardaki Mahkeme tespitiyle birlikte diğer şubelerin kayıt dosyalarında yapılır. Bir şubenin yükümlülükleri şunlardır: Yabancı girişimcinin işleyen yasal formunun Lehçe tercümesi ve "oddział w Polsce" ibaresiyle birlikte ofisini kurduğu ülkenin resmi dilinde bir ad kullanması; Polonya muhasebe hukukuyla uyumlu Lehçe bireysel kitaplar muhafaza etmek ; Herhangi bir gerçek ve yasal değişikliği (sahip olunan mülkiyetin veya ticari faaliyeti yürütme hakkının elinden alınması yada şubenin yabancı işletmecisinin tasfiyesi gibi) değişikliği takip eden 14 gün içinde Ekonomi Bakanlığı na bildirmek. Yukarıda belirtilen zorunluluklar Polonyalı işletmeler içinde geçerlidir. Hesap, girişimcinin ikamet ettiği ülkedeki gerekli şartlara göre devam edebilir. Polonya kanunları ise bir ofisin bireysel hesaplarını 29 Eylül 1994 Muhasebe Hukuku hükümlerine göre sürdürmesini ister. Temsilcilikler Temsilcilik ofisleri, yabancı yatırımcıların mevcudiyetlerini resmileştirerek, promosyon ve reklam faaliyetlerini yürütebilir. Bunun dışında ekonomik faaliyetler de bu şekilde yürütülebilecektir. Bir Temsilcilik ofisi, Polonya ya ait özel bölgelerde yabancı girişimcilerin ticari işlerini onların adına yönetir. Bu o kişilerin ticaretinin, örgütsel ve işlevsel yapısının bir parçasıdır. Bu sebeple girişimci, ticari faaliyetlerini yürütürken yabancı yatırımcı olduğu göz önüne alınır. Yasal olarak, yabancı girişimci tarafından kurulan bir temsilcilik ofisi, yabancı girişimcinin ticaretinin reklam ve promosyonunu sağlamak amacıyla yürürlükteki örgütsel varlığa tabidir. Pazarlama ve promosyon, yabancı girişimcinin ticari faaliyetlerini meydana getiren unsurlardır. Temsilcilik ofisinin nesneleri ile ticari faaliyetlerinin nesneleri dengeli olmak zorunda değildir. Çünkü temsilcilik ofisi, girişimcinin ticari işlerini pazarlama ve promosyonunu yapma amacı ile çalışır. Temsilcilik ofisi, Ekonomi Bakanlığı tarafından kaydı tutulan, Yabancı Girişimciler Temsilcilik Ofisleri Sicil Kaydı na kaydolmalıdır. Kayıt işlemleri için başvurular Leh dilinde yapılmalı ve: yabancı girişimcinin kurmuş olduğu temsilcilik ofisinin kayıtlı yerleşim yeri, yasal statüsü ve ismi,

6 6 Yabancı girişimcinin kurmuş olduğu temsilcilik ofisinin ticari amaçları, Yabancı girişimciyi temsilcilik ofisinde temsil edecek olan kişinin adı, soyadı, ve Polonya da ikamet ettiği adresi, Temsilcilik ofisinin Polonya daki adresi belirtilmelidir. Aşağıdaki belgeler başvuruya eklenmelidir: Yabancı girişimcinin (yabancı girişimci, bazı kuruluş belgeleri işletiyorsa) kuruluş belgeleri (kurum yazıları, yönetmeliği) Ticari Kayıt veya bunun dengi bir belgenin örneği (yabancı girişimci, bazı kuruluş belgeleri işletiyorsa) Yabancı girişimci tarafından kurumun Polonya da bulunan bir temsilcilik ofisine ait beyanname, Yabancı girişimciye ait ve içinde temsilcilik ofisinin çalışmalarının yürütüldüğü, mülk veya gayrimenkule ait kullanım hakkını onaylayan belge Yabancı dildeki belgeler, yeminli Lehçe tercümeleri ile birlikte sunulmalıdır. Ticari faaliyetlerin amaçlarını açıklama koşulu, bir temsilcilik ofisinde beklenen, reklam ve pazarlama faaliyetlerinin, yabancı işletmecinin ticari faaliyetlerine uygun olup olmadığına karar verilmesine yardımcı olur. Her ne kadar, yasada, ticari faaliyetlerinin nasıl açıklanacağı belirtilmesede, öngörülen, yeteri kadar ayrıntıyı içermelidir. Kayıt yetkililerinin, hükümlere ve görevlerine verilen sorumluluklara uygun olarak, temsilcilik ofisinin faaliyetlerinin kayıt altına alınmasına veya işlemlerinin reddedilmesine karar vermesini sağlar. İlgili belgeler başvuruya eklenmelidir, özellikle yabancı girişimcinin kuruluş sözleşmesine dikkat edilmelidir. Bunlar, girişimcinin tüzüğü ve görevi için bir hukuki belgedir. Özelliği yasal bir sistemden başka bir sisteme değiştirilebilir. Bu yasal değişiklikler girişimcinin ticari faaliyetlerine bağlı olarak değişebilir. Bu ticari şirketler için önemli bir noktadır. Temsilcilik ofisi kurmak isteyen girişimcinin Ekonomi Bakanlığı na bağlı olan yabancı girişimciler için temsilcilik ofisinden gerekli olan kayıt belgelerini alması gerekir. Kayıt için bir sertifika oluşturulur. Başvurular giriş numarası ve tarih gibi bilgiler içermelidir. Bu bilgiler, başvuru sırasında doğru değilse veya temin edilmemişse yabancı girişimci düzeltme için tekrar başvuru yapmalıdır. Ekonomi Bakanlığı aşağıda belirtilen sebeplerden dolayı girişimcinin başvurusunu reddetme hakkına sahiptir: temsilcilik ofisinin oluşumu güvenliğe, savunmaya veya devlet sırrına zarar verirse, giriş başvurusunun olması gerekenin dışında reklam yapmaya yönelik olması, zaman limitinin aşılması ve gereken belgelerin eksikliği durumunda. Bir temsilcilik ofisi aşağıdaki maddeleri uygulamaya mecburdur: "przedstawicielstwo w Polsce" ibaresi ve ekonomik girişimcinin yasal formunun Lehçe ye çevrilmiş adıyla birlikte ofisin kayıtlı bulunduğu ülkenin resmi dilindeki yabancı girişimcinin adının kullanılması, muhasebecilik kurallarını tedarik ederek cilt şeklinde bulundurulması; Herhangi bir bilgi değişikliği durumunda yasal bir formda Ekonomi Bakanlığı na bilgi verilmesi, bunlar finansal değişimler, tüzükteki değişimler, faaliyetlerin yok oluşları gibi değişiklikler olabilir. Bu tip olaylar gerçekleştiği günden itibaren 14 gün içinde bildirilmelidir.

7 7 Bakanlığa yapılan başvurudan sonra alakalı konular, ilgili makamlarda görüşülür ve gerekirse bazı faaliyetler yasaklanabilir, Ekonomi Bakanlığı bu konulara aşağıdaki şartlar çerçevesinde eğilim gösterir: temsilcilik ofisi Polonya yasalarına aykırı şekilde hareket ediyor yada yasa hükümlerinden kaynaklanan sorumluluklarını gerçekleştirmeyi ihmal ediyorsa; faaliyetleri durdurması için temsilcilik ofisini kuran kişinin tahrik edilmesi yada girişimci tarafından sahip olunan malların müsadere edilmesi; Yabancı girişimcinin faaliyetleri ve temsilcilik ofisinin faaliyetlerinin ulusal güvenliği ve savunmayı etkilemesi de göz önünde tutulan diğer bir önemli noktadır. [1] Leh dilinde ibraz edilen belgelerin koşulu Ekonomik Faaliyet Özgürlüğü Kanunu ndan ve Polonya nın resmi dili olan Leh dilinde hazırlanmış Polonya Cumhuriyeti Tüzüğü nün 27. Maddesinden ileri gelir.

8 8