LYS FİZİK ÖZET ÇÖZÜMLERİ TEST - 1

Transkript

1 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST -. Hız-zaman grafğnn altına kalan alan, yerğştrmey err. Grafğ nceleğmze nn alığı yolun nnknen büyük oluğu görülür. Ancak t 0 anınak konumları blnmyor. (I e II blnemez.) Hız-zaman grafğne eğm mey err. Eğmler eşt oluğunan araçların me büyüklükler e eşttr. 3. Yatay üzlemek csme etk een sürtünme kuet: F S kmg 0, N ur. yatay F F S kg k0,5 p T8N kg Alttak csmn mesn bulalım: 0N F m. a 0 8. a a mls r. O hale sstemn mes e mls r. 0 F F S (m + m ) a 0 F 5 ( + ). F N. bağıl gözlenen r. Yan gözlemcnn hızı gözleyen ters çerlp gözlenenn hızı le bleşkes alınır. Doğuya hızıyla gen X aracınak gözlemc Y y oğuya gyormuş gb görüyor. Yan X n hızı ters çerlp Y le toplanınca bleşke oğu yönüne olmuş. O hale Y > X e Y oğu yönüner. (I oğru) Z ek gözlemc, X batıya gyormuş gb görüyor. Yan Z nn hızını ters çerp oğuya gen X n hızıyla toplaığımıza bleşke batı olmuş. O hale Z > X e Z oğuya gtmekter. (II oğru, III kesn eğl) 4. İme zaman grafğnn altına kalan alan hız eğşmn err. (0-t) e (t-t) aralıklarına alan poztftr. Bu yüzen araç sürekl hızlanmıştır. Hız - zaman grafğn çzersek, altına kalan alan yer eğştrmey err. 3at at 0 t0 t X X X X X < X t t t t D seçeneğne bakalım: Araç t anına en geçmşse x < x oluğunan ye yakın olmalıır (Yanlış).

2 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST - 5. Csmler e karşılaşana kaar sırasıyla X, X yolunu alıyor. X at ye göre X e a oğru orantılıır. Yan meler sırasıyla a, a ır. F m. a m 4 F m. a m 4 Yanıt:? 8. X e Y nn üşey hızları eşt oluğunan çıkablecekler maksmum yükseklkler eşttr. (I oğru) Y e Z nn yatay hızları eşttr ancak Y nn üşey hızı Z nnknen büyük oluğu çn haaa kalma süres aha uzunur. Yan Y nn menzl Z nnknen büyük olur (II yanlış) X e Y nn üşey hızları eşttr ancak Y nn yatay hızı X nknen büyüktür. Bu yüzen Y nn menzl X nknen büyüktür. (III yanlış) 6. Csmlern hız zaman grafklern çzelm: 0 4 t sanyee csm en taralı alan kaar fazlaan ger. Taralı alan: ( 4). 6 m r. O hale aralarınak uzaklık başlangıçta 6 metre + sanyee 6 metre olmak üzere toplam 3 metre olur. 9. h h yer 5 7. Csmn e aralıklarınak melern bulalım: mg sn 37 : a gsn ,6 6mls m mg sn 37 F mg sn kmg cos : a S m m m ler saeleşr. a g(sn37 k cos37)0( ,8) 0 Yan csm arasına hızlanır, arasına sabt hızla ger. Yatay atılan csm yataya sabt hızlı, üşeye se serbest üşme hareket yapar. Csmn üşey hızı e sıfır, e, e se oluyor. Zamansız hız formülünü e arasına üşeye kullanalım: : gh : () g (h + h ) Bu enklemler oranlanıp üzenlenrse, h h 3 0. Gezegenn çekm mes g 8 m/s olarak erlmş.

3 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST -., h o sn o 0 8 a ^ h 6m g. 8 sn. sn(. ) x o 0 53 a g sn53. cos m. Csm serbest bırakılıyor. arasına hızlanmış, arasına sabt hızla gtmş, N arasına yaaşlamış e N en br hızla geçmş. Csmn hız zaman grafğ şöyle olur. hız N 0 N zaman Csmn ortalama hızları: N Yan: > 3 > r. 3

4 YS İYA FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST --?. 3 br 6 brm X X a. t 3 P Y kıyı kıyı 3. T 4N oluğunan kg kütlel csmn mes, Fnet a m/s m olur. m kütlel csmn e mes aynı olur: F m. a T 4 m. 4 m kg X yüzücüsü, heefleğ noktaya göre a. t 3 brm kaar sürüklenmş. Suya göre hızı 3 olan Y yüzücüsünün üşey hızı X nknn yarısı oluğunan arış süres katına çıkar. Yan heeflenğ noktaan a. t 6 brm sürüklenr m/s T 30 H 30 h x yer α 50m/s Eğk atışta csm yataya sabt hızla ger. Düşeye se aşağıan yukarıya üşey atış hareket yapar. Csm T noktasınayken mg kuetnn etksner. Bu yüzen haaa e T e g mes le hareket eer.. Serbest bırakılan csmlern mes: mg + mg -mg g a tr. m+ m+ m 5, N csmler arasınak p kopunca N csm mg a N g mes le üşey aşağı hızlanmaya m eam eer. mg mg g e nn meler se, a I olur. m+ m 3 Net kuet başlangıçtak hareket yönünün ters oluğunan csm yaaşlar, urur e ters yöne hızlanır. 5. csm hareketl makaraya bağlı oluğunan nn brm zamanak yer eğrmes nnknn k katı kaar olur. Yan nn hız büyüklüğü se nnk r. (I e III kesn farklı) e nn knetk enerjler eşt se: E E m.( ) m. 4 m m olmalı Csmler serbest bırakılığına yanyana gelyorlarsa csm yükselmş, se alçalmıştır. Yan m > m olmalıır. (II olablr) 4

5 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST - 6. C seçeneğne bakalım: O r a erkezcl me 0 ya oğruur. / / 9. Pönce P sonra m. + 0 (m + m ) ortak tır. m aha büyük olsayı. ortak aha küçük oluru. Yere üşme süres, yatay hızla lgl eğlr e h gt r (t eğşmez). Yan csm nn soluna üşer. 0. Yer yüzünek çekm mes g G r. 7. Tüm patlamalara yatay e üşey momentumlar korunur. aksmum yükseklkte patlayan parçacıkların yere üşme süreler e bu süre çnek yatay momentum büyüklükler eşt olur. ütleler farklı oluğunan yatay hız büyüklükler e farklı olur. Aynı yükseklkten üştüklernen yere çarptıkları anak üşey hızları eşt olur. O m G e pay e payayı le çarpalım G. g. &. 8. aksmum hız: o ωr, herhang br yerek hız: ~ r x ~ r r ` j 3 ~ r V O hale; V O ~ r 3 ~ r 3. eyken me maksmum, hız sıfır; 0 ayken hız maksmum, me sıfırır. (I oğru) Çzgsel momentum: artar (II oğru) P m, arttığınan P Açısal momentum: rxp r. Yönü e sağ el kuralı le Sağ el kapalı olmak koşulu le ört parmak hız yönüne olacak şekle tutulursa baş parmağın yönü açısal momentumun yönünü gösterr. Yan 9 yönüner. (III oğru) 5

6 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST -. uet zaman grafğne alan: F. Δt tme y yan momentum eğşmn err. O hale (0 t) e (t t) arasına tme yan momentum eğşm poztftr, (t 3t) arasına se negatftr. 3. Dönerek lerleyen csmn: Öteleme knetk enerjs: E k m Dönme knetk enerjs: E Iω mr c m~ ωr yerne yazılırsa, E m 4 r. E E t m + m 4 m

7 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST E 0 E E + + E/4. ^ h 4. E k k r. ssteme epolanan elektrksel enerj: E ^ h. ^ h. k + k + k 3 k ` + 3 j E k r. Br yerek elektrk alan bulunurken sank o noktaa + brm yük armış gb üşünülür. E E E E E E E E k r 3 & k 3 olur. r ^ h VO k + k + k k r r r r V ^ h k + k + k k r r r r V V O k r k 3 ek yük ye getrlnce; ^ h. ^ h E k + k + k k ^ + h k Yapılan ş: W E E k Yan: W 3 4 E r. 4 k 3 -e- k 3 r. o $ 3 olur. 3. 0µF 5. Elektron e protonun elektrk yüklernn büyüklüler eşt, protonun kütles se elektronunknen büyüktür. İks serbest bırakılınca elektron (+) yüklü lehaya, proton se (-) yüklü lehaya oğru hareket eer.. F m. a. V V m. a & a r.. m lar eşt, m el < m p oluğunan a el > a p ur. 0µF 30µF Etk een kuetler: F el F p. V r. uzaklığına elektron e protonların kazanığı enerjler: 60µF onansatörlern heps brbrne paralel oluğunan eşeğer sığayı bulmak çn hepsnnk toplanır. C eş µf E el. V E p ur.. V m oluğunan V sabt, m el. < m p el. > p olur. 7

8 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST Şekl I en: V mg r. Şekl II e lehaların şaret eğşyorsa csmn ağırlığı e elektrksel kuet aşağı oğru olur. F m. a mg + 3 V m. a mg + 3 mg m. a a 5 g 9. E. V m r. E X E Y X. V Y. V X Y r. E m e E sabt X < Y se m X > m Y r. 7. İletken kürelern çnek herhang br noktanın potansyel, yüzeynekne eşttr. V k _ r b `V V k r b a V se olur. 0. X, Y parçacıkları üşeye eşt mktara (kşer bölme) gtmş. Yataya se X, Y en az gtmş. O hale lehalara çarpma süreler arasına t X < t Y lşks arır. Düşeye h at h brm at t X < t Y se a X > a Y Parçacıkların lehalara çarpma hızları blnmeğnen kütleler e elektrk yükler e karşılaştırılmaz. 8. O + +x Elektrk alanı e elektrksel potansyel bulmak çn O noktasına + brm yük koyalım: E: k k 0 E k + k r. 9 arttırılırsa bu fae azalır e E azalır. V kc m+ k r. 9 arttırılırsa bu fae azalır e V azalır. ^ h. U k $, arttırılırsa U a artar.. X Y Z erlmş. X Y, Z olsun konansatörlern lehaları arasınak potansyel farkları şöyle br bağıntı arır. V X + V Y V Z r. C V X Y Z + & + C C C C C C X Y Z I. C X C Y olablr, II. C X C Z olamaz, III. C Z < C Y olablr. X Y Z e V ler yazılırsa, 8

9 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST Ω 5Ω 4Ω 4Ω 0Ω arası eşeğer renç: eş olur. Derenn eşeğer şöyler. 5Ω 4Ω Ω 4Ω Üst kolak eşeğer renç, Ω olur Ω X S V V r0 ε ε u X Y e Y Z arasınak rençlerle oğru orantılı paylaştırablrz. Çünkü V. e eşt, V le oğru orantılıır. S anahtarı kapatılığına X - Y arasınak eşeğer renç azalır, ε V + V oluğunan ε sabt, V azalır; V artar. Y Z 4. ε. Voltmetreen akım geçmez. O hale ere şöyle çzleblr: 4Ω ε8v 4Ω 4Ω 4Ω 4Ω rω N arasınak eşeğer renç 8 4Ω Derenn eşeğer renc Ω olur. Ana kolan geçen akımı bulalım: A r. Voltmetre noktaları arasınak potansyel farkını ölçer. + V olt N Nokta potansyelnen, erenn eşeğer şöyler: 5 3 eş 3/ ε ε eş + 3 eş e paralel oluğunan V ler eşt. V. ye göre akımlar rençlerle ters orantılıır. Bu akımları lk ereye taşıyalım: ε

10 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST f fl, V ε. r ε' +. r' r + r l otorun erm se; h fl fl r. fl + r. l V ε' e V blnyor; o hale η bulunablr. η, ε' e blnyorsa r' e bulunablr, ancak ε bulunamaz. 7. Ampermetrelern ç rençler çok küçük oluğunan amperpetre yerne tel konulablr. ε 6V + 6Ω ε 6V 6Ω 6Ω + ε 3 6V 6. f - fl 0 - fl otorun erm: h fl, + + fl + r. l 5 6 es.. fl & fl 5 fl fl $ A 5 olt V ε' + r' olt Nokta potansyelnen erenn eşeğer şöyle bulunur: ε 6V 6Ω ε 6V 6Ω ε 3 6V 6Ω.6 eş 4Ω +6 ε le ε paralel, eşeğerler yne 6V, ε 3 bunlara serr. ε eş.. eş.. 4 3A Ampermetre, ε en geçen akımı ölçer yan 3 A eğern gösterr. 8. S V ε 3 A S anahtarı kapalıyken le 3 paralel, bunlara ser olur. ε u e le 3 ün eşeğerler, rençle orantılı paylaşır. S anahtarı açılırsa arasınak eşeğer renç e potansyel artar olayısıyla 3 ten geçen akım artar. Bununla brlkte ε V + V oluğunan V azalır. 0

11 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST ε ε 4 ε 5 ε ε ε 3 Şekl I Şekl II Şekl I e ε le ε 3 ser e ters bağlıır. Özeş oluklarınan eşeğerler sıfırır. Eşeğer ere se şöyle olur: ε 0. P 4Ω 4Ω 4Ω 3 Ω V V 4Ω& 6 & V 8 4 olt olur. 4Ω 3 4 Ω le 3 paralel, eşeğerler 3 Ω se Ω olur. 4+ 3V V 8V 4Ω 3 4 Ω 3 Yan e ışık err. V V 8V Şekl II e ε 5 e ε 6 brbrne paralel olur. V e V rençlerle orantılıır. V 8 & V olt tur. 3 ε 5 ε 6 ε se eşeğerler e ε olur. Eşeğer ere se şöyle olur: ε 4 ε + + ε 5, ε 6 ε ε 5 e ε 6 nın eşeğer, ε e ser e ters bağlıır. Eşeğerler sıfır olur. lambası yanmaz.. 0Ω 3 5Ω 5V + I + 5V II A + 0V I e II numaralı oacıklara rşof un knc yasasını uygulayalım: Σε Σ. I : A II: A A

12 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST - 4. ε 80V r 4Ω 4. A+3ε A+ε + + 3ε A+ε ε 5A rω ε00v arasınak potansyel farkı: V ε -. r V tur. Elektrk motoru üretece paralel oluğunan moturuna uçları arasına 90V potansyel farkı oluşur. 90 ε I +.r I ,5A A A A Nokta potansyelnen: V (A + 3ε) (A + ε) ε V (A + ε) A ε _ V P 4 f b b P ` 4 V P P f b b a Drençte üretece paralel bağlıır. V. 90 (5,5). 36Ω ur. 3. A) B) C) D) E) watt (amper) P olt amper V ^olth. ^sanyeh V. t joule V $ t (watt). (sanye).. t joule brmsz. $ $ t (olt). (sanye) (coulamb) Vt. $ t 5. Voltmetreen akım geçmez. S anahtarı açıkken; ε. r 6 ε. Aynı zamana oltmetre 4Ω luk rencn e uçları arasınak potansyel farkını ölçer r. Yukarıak formüle akım eğern yazarsak: 6 ε 3 $ & f 7, 5 olt tur. S anahtarı kapatılırsa 4Ω luk rençler paralel e eşeğerler 4 Ω olur. Eşeğer renç se + 3Ω ur., Yen uruma akım: I f 75 5, A r. 3 Voltmetrenn gösterğ eğer e: V I ε. r 7,5,5. V I 5 olt

13 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST ε 6V Ω Ω + ε 6V Ampermetre A eğern gösteryorsa ana kol akımı + A r. Voltmere aynı zamana e noktalarına bağlı gb üşünüleblr. Acaba akım en ye m yoksa en ye m akıyor? A V + ε 3 Ω en ye olsa V olt en ye olsa V 6. 4 olt olur. Voltmerenn gösterğ eğern 8 olt oluğu söylenmş. O hale akım en ye oğruur. V ε 3. r 8 ε. ε 0 olt 8. / 3/ / 3/ ε r r0 ε / 3/ arasınak le brbrne paralel e V ler eşt oluğunan akımlar, rençle ters orantılıır. Elektrk motoru, altınak rence paralel oluğunan uçları arasınak potansyel farkları eşttr. fl + $. & fl. r. Ortaak e rençler arasınak potansyel farkı, üretecn uçları arasınak potansyel farkına eşttr. f +.. r. O hale f.. 4 fl 7. Elektrolz kapları özeş oluğunan X ten akımı geçerse Y e Z en akımları geçer. (+) uca bağlı tüplere oksjen, ( ) uca bağlı tüplere se hrojen gazı toplanır. Tüplere brken gaz hacmler akımla oğru orantılıır e brm yük başına hrojen toplayan tüplere brken hacm, oksjennknn katı olur. e 4 cm 3 H toplanmışsa e akım yarısı kaarır e O toplanır e 4 6 cm 4 3 tür. e nn yarısı kaar akım geçer e e O e H toplanır. Yan cm 3 H, 6 cm 3 O cm 3 H + O toplanır. 3

14 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST -? 5. X P Y B X B.. 9 yönüne B Y.. B yönüne O hale B P, B X le B Y nn bleşkesr. B p B 4. Brbrne paralel aynı yönlü akım geçen teller brbrn çeker, zıt yönlü akım geçen teller brbrn ter. F aşağı yönlü oluğunan X tel T y tmştr. (II yanlış) Y e Z teller se T teln tmş ya a çekmş. Y nn T ye uzaklığı, Z nn T ye uzaklığının yarısı kaar oluğunan Z x r. (I oğru) Y e Z nn T ye uygulaığı kuetler eşt büyüklükter. Ancak mktarı blnemez (III kesn eğl). B X. B Y. r r r 7 yönüne. P r yönüne 5. Parçacık olanırken merkezl kuet, manyetk kuete eşttr. B m. a.. B a r. m B X le B Y nn bleşkesnn B büyüklüğüne erlmş. O hale B Y B r Y. & 6 r r Y 6. anyetk alana hareket een yüklü parçacığa etk een manyetk kuetn yönü şöyle Sağ el açık olmak koşuluyla baş parmak hızın yönü, ört parmak manyetk alanın yönünü gösterecek bçme tutulur. Auç çnn gösterğ yön, manyetk kuetn yönüür. 3. I x x B X Yanak kural uygulanırsa nüksyon e.m.k snn oluğu görülür. Akımlaran olayı şeklek noktasına I yönüne manyetk alan oluşur. anyetk kuet, F.. B snα ır. B Y Yanak kurala göre Y nn şeklek yüzey (+) görülmeyen (alttak) yüzey ( ) olur. Uçları arasına e.m.k oluşmaz. B le paralel oluğuna sn0 0, sn80 0 oluğunan manyetk kuet sıfır olur. II e III numaralı yönlere geçerse manyetk kuetn etks altına kalır. B 3 Z ++++ Yanak kurala göre üst yüzey ( ), alt yüzey (+) olur. Ancak uçları arasına nüksyon e.m.k s oluşmaz. 4

15 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST Öznüksyon e.m.k s:, $ T - f 0, 5 T t c 00, m olt 0. bobnne akım (+) uçtan ( ) uca oğru, yan III yönüner. eosta ok yönüne çeklrse artar, azalır. O hale bu bobne akımı arttıracak yöne yan III yönüne öznüksyon akımı oluşur. bobnnek akımınan olayı sağ el kuralına göre ( ) yönüne manyetk alan oluşur. Akım azalığınan bu manyetk alan a azalır. Dolayısıyla nn çnen geçen manyetk akı a azalır. Bu uruma bobnne bu akıyı arttıracak bçme e I yönüne nüksyon akımı oluşur. 8. kısmına oluşan nüksyon e.m.k. s: ε B..l 0,. 0,5. 0, ε 0 olttur. ε ,. 50. amper Sağ el kuralına göre: Baş parmak hız, ört parmak manyetk alan yönünü gösterecek bçme tutulursa auç ç (+) yüklü parçacıklara etk een kuet gösterr. O hale akım a en ye oğru yan I yönüne olur.. X B Y Z 9. B nn y-z üzlemne oluğu söylenmş. B y k bleşene ayıralım. B nn y eksen üzernek bleşen le aynı yönlüür. F.. B snα ya göre α 0 oluğunan F 0 olur. Ancak B nn z eksen üzernek bleşennen olayı manyetk kuet etk eer. Bu kuet şöyle bulunur: Sağ eln baş parmağı ört parmağı B nn yönünü gösterecek bçme tutulursa auç çnn gösterğ yön, + yüklü parçacığa etk een kuetn yönüür. Buna göre kuet +x yönüne anyetk kuet: F B.. l. snα ır. üç tel çne l. snα eşt, B e e eşt oluğunan F ler eşt şette olur. 5

16 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST - 5. Bobnn nüktansı: X ω 50π r Ω ur. Drenç yagramı şöyler: 5. V V P S N. N & 0 6 $ & V 50 N. N V 5 S olt P S Z 50Ω X 40Ω 30Ω V e Vm 50 & Ve 50 olt V e e. Z 50 e. 50 e A 6. Akımla gerlm aynı fazaysa: X X C r. X X C 3. Akımla gerlm aynı ana maksmum e mnmum oluyor. Yan aynı fazlaır. O hale ere rezonans urumunaır. X X C Yan: X X C r. Ancak karşılaştıralamaz. X X C oluğunan Z olur. I. S kapatılırsa renç azalır. Z azalır. V e e. Z ye göre V e sabt Z azalırsa e artar (Doğru) II. S kapatılırsa X 0 olur. Z artar. V e e. Z ye göre V e sabt Z artarsa e azalır. (Yanlış) III. S 3 kapatılırsa X C 0 olur. Z artar. Güç çarpanı yan cos { r. Z artarsa Z cos{ azalır. (Doğru) 4. S anahtarı kapatılırsa eşeğer sığa C olur. apastansı X C oluğunan C artacağınan X C ~ C azalır. Deree akım gerlmen gere oluğunan X > X C r. V N V3 N 7., r. V N V N 3 I. V > V 3 N > N (Yanlış) II. e brbrne bağlı oluğunan Z ϕ X X C X C azalırsa X X C e Z artar. ϕ artar, cosϕ azalır. V e e. Z ye göre V e sabt Z artarsa e azalır. V V V 3 tür. N, N ye bağlı eğlr. (Doğru olablr.) III. V > V 3 N > N (Doğru) 6

17 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST - 6. Peryotlu su algalarına aynı noktaa art ara tepe çn gerekl süre T, tepe le çukur arasına gerekl süre T r. T erlmş. Yan T s olur. 5. X Y Z enge konumu X e Z noktaları maksmum e mnmum konumaır. Dalga hang yöne gerse gtsn bu noktalar enge konumuna oğru yan oklarla belrtlen yönlere hareket eer. Yan atmanın lerleme yönü blnemez.. Dern otama hız, sığ ortama göre büyüktür. m ye göre alga kaynağı eğşmeyeceğnen f f sabt azalırsa λ azalır. Düğüm katar çzgler arasınak uzaklık m oluğunan kaynaklar 4 arasınak grşm çzglernn sayısı artar. Faz farkı olmaığınan esene kayma gözlenmez. 6. 3S < & n. m < & n < 5 & n 4 5m merkez oğrusunun br tarafınak katar çzglernn sayısıır. O hale merkezek le brlkte tane katar çzgs gözlenr. 3. 3t süre sonra atmaların görünümü şöyle olur: arasınak grsmen olayı bleşke atma şöyle olur. 7. Snell Yasası (ırılma yasası): sn r. sn sn 53 X X & 4 sn 37 3 Y Y 8. Şekl I e algalar oaklanığı çn ortamı yakınsak mercek gb aranmıştır. Yan haa, cam ortamı gb üşünülürse ek hız eknen fazla h > h r. 4. Dalgalar ortam eğştrğne alga kaynağı eğşmeğnen frekansları a eğşmez. Ses algaları suan haaya geçerken hızları azalır. m ye göre f sabt azalırsa λ a azalır. f Şekl II e e algalar oaklanığı çn yakınsak mercek etks olmuş. Yan cam, e haa gb üşünülürse ek hız, eknen büyük e h > h r. O hale h > h > h olur. 7

18 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST aynakların frekansı ne olursa olsun P noktasının kaynaklara uzaklıkları farkı (ΔS) eğşmez.. O X Y 0. ΔS ΔS λ 3 m 3 & & c m m m m tür. m 4 λ f ye göre leğenek suyun ernlğ sabt oluğunan sabttr. λ le f ters orantılıır. f 4 f 3 O t anı () O 3t anı (O) 5t anı () 3t anı () Şeklek görülüğü gb atmanın her noktası t süree brm ger. Yansıma yasası kkate alınıp, O, noktaları lertlrse atmanın 5t anınak görünümü şöyle olur: O Atma t o anına X yayına 0 ya oğru lerlyor. Bu atmanın letlen sabt ucuna ters üşmüş e ok yönüne hareket etmş. İletlen atmalar, ama gelen atmalarla aynı yönlü olur. Yan gelen atma baş aşağı gelmş, Y ye baş aşağı letlmş, e ters önmüştür (I oğru). Gelen atmanın yansıyanı a ters önmüş yan baş yukarı olmuş (II oğru). Yan X yayı Y en aha haff (yumuşak) olmalıır. Y yayına letlen atma haff yaya lerler yan hızı azalır. Buna ragmen t anına kaar e yansıyıp önmüş, X yayınak yansıyan atma se aha ye gelmemş. Demek k X yayının boyu Y nnknen uzunur (III yanlış). 3. aynaktan en uzaktak atmalar arası uzaklık az, kaynağa yaklaştıkça atmalar arası uzaklık gttkçe artıyor. Yan alga boyu zamanla artmış. Bunun k neen olablr:. λ. T ye göre ernlk sabt ( sabt), T arttığınan λ artmıştır (I olablr.). λ ye göre f sabt, kaynaktan uzaklaştıkça su sığlaşıyor yan azalıyor, λ azalıyor (II f olablr.) 4. 0 cm, x n 5 cm, 00 cm erlmş.. aynaklar aynı faza olsa. üğüm çzgsnn merkez oğrusuna uzaklığı m 4 cm oluru. O hale esen, 0, cm 4 4 kaymış. x P. m & 0, P. 4 & P 0,. üğüm çzgs üzernek nokta çn: S X c - mm cm n & 0 00 & m & m 8

19 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST Sesn şet genlğn (A) kares le oğru orantılıır. Yan nn şet, nnknn 4 katı kaarır (I oğru). Dalgalar aynı ana maksmum e mnmum oluyor. Yan frekansları (yükseklkler) eşttr (II yanlış, III oğru). 6. aynaklara en yakın üğüm çzgler göstermş. Bunların merkez oğrusuna uzaklıkları farklı oluğunan kaynaklar aynı faza çalışmamaktaır (I yanlış). aynaklar zıt faza çalışsa ble üğüm çzgler merkez oğrusuna göre smetrk olur (II yanlış). aynaklar, merkez oğrusuna smetrktr. Ancak şekle gösterlen üğüm çzglernn merkez oğrusuna uzaklıkları farklı oluğunan, kenklerne en yakın kaynaklara uzaklıkları a farklı olur (III yanlış). 7. Düğüm çzgleren peş peşe gelen k tanes arasınak uzaklık bölme. O hale ğerler çzlrse merkez oğrusu üzerne katar eğle üğüm çzgs gelr. Yan kaynaklar zıt faza çalışmaktaır (I yanlış, II oğru). aynaklar zıt faza çalıştırılınca üğüm le katar çzglernn yerler eğşr, ancak merkez oğrusuna göre yne smetrk olur (III oğru). 9

20 0

21 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST - 7. S yarığının önüne cam konursa bu yarıktan geçen ışınlar geckmeye uğrar e grşm esen gecken kaynağa oğru ( yönüne) kayar. 4. Dalgalar ortam eğştrrken, alga kaynağı aynı oluğunan frekansları eğşmez. E h. f formülüne göre f sabtse E e sabt olur. Işın ortamınan ye geçerken normalen uzaklaşmış. O hale ortamının kırma ns nnknen aha büyüktür. Bu uruma ışının ortamınak hızı nnknen aha küçüktür.. Saçak aralığı, 3x. m r.. n I. azaltılırsa Δx azalır, pereek saçak sayısı artar (I olur) II. Su konulursa n kırılma ns artar, Δx azalır e pereek saçak sayısı artar (II olur). III. artırılırsa Δx azalır e pereek saçak sayısı artar (III olur). 5. Akım, letkenn kestnen brm zamana geçen yük mktarıır. Akımı büyütmek çn ye ulaşan elektronların sayısı arttırılmalı. büyütülürse ye ulaşan elektronların sayısı azalır (olmaz) S büyütülürse aha çok foton sabet eer e kapan elektronların sayısı artar, artar (olur) 3. 3 S X n ye göre; w. karanlık saçak çn,. m X n w. ayınlık saçak çn, c + mm Xn w l w. X n çarpımlarını eştlersek, λ. 3 λ. & l 3 O hale ekran I yönüne kayırılmalıır. 3 3 I büyütülürse foton sayısı artar e artar (olur) λ büyütülürse, E hc. ya göre E azalır. Yan m kopan elektronların enerjs azalır. Elektronların ye ulaşma olasılığı azalır. (olmaz) 6. Ensten n fotoelektrk enklem: E f E b + E ur. h.,0 x 0 5 h.0,5 x E E h( 0,5). 0 5 h.,5 x 0 5 h. 0,5 x E E h(,5 0,5). 0 5 E E

22 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST Ensten n fotoelektrk enklem: E f E O + E km E f açılırsa; h. c m E O + E km ,.. 30, x , x0 + Ekm 30, x. 0 6, ,0 x E km E km,6 x 0 9 j. Tek yarıkla yapılan kırınım eneyne merkez ayınlık saçağın genşlğ Δx e Δx. m r. w. n (n: kırma ns) Δx 6 mm se Δx 3 mm r. Δx A Şekle görülüğü gb le A O arasınak uzaklık Δx tr. O hale yanıt 6 mm olur. Δx A 0 Δx 8. De Brogle alga boyu: λ p h r. h (planck sabt) e λ ler eşt oluğunan P ler e eşt olur. 9. Compton olayınan enerj korunur. E gf E sf + E.. el. & hc hc + E & E hc.. m m c - m m m 3. De Brogle alga boyu: λ p h e momentum p le knetk enerj arasınak lşk E r. m P çeklp üsttek formüle yazılırsa: λ h me m m oluğuna göre, λ le E ters orantılıır. m Yan m 0. De Brogle alga boyu: λ m çeklrse, m h m h p h r. m.. Fotoelektrk olaya maksmum knetk enerj frekans grafğne eğm h: planck sabtn err. 4. Ensten n fotoelektrk enklem: E gf E O + E km ur. Sorua sökülen fotoelektronların knetk enerjsn yorumlamamız stenmş. Bu anot katot arası uzaklığa bağlı eğlr (III olamaz) Işığın şet arttırılırsa sökülen fotoelektronların sayısı artar ancak yukarıak formüle göre kopan elektronların knetk enerjs eğşmez (I olmaz) E hc gf gelen fotonun enerjsr. λ artarsa m E gf e E km azalır (II olur.)

23 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST - 8. utherfor un eneyne göre, α tanecklernn küçük br kısmının saçılmasının neen, atom çekreğnn, atom çersne çok az yer kaplamasınanır. Ayrıca atom çekreğ çok yoğun oluğunan parçacıklar çekreğe çarpıp ger yansır. 4.,8 e enerjl elektronlarla bombarıman elen hrojen atomları,75 ev yan n 4 e uyarılır. Uyarılan atomun elektronu ışımalar yapar. n 4 n 3 α β yman sers γ H α H β Balmer sers n n Şekle görülüğü gb H atomu yman ın α, ß, γ e Balmer n H α, H ß ışımasını yapar.. I. Compton olayına foton serbest elektrona çarpar, elektron saçılır, ancak saçılan fotona br mktar enerj kalır (yanlış). II. Fotonlar atomu uyarığına atom tarafınan sağrulur, yansıyan ışın olmaz. Ayrıca fotonla atomu uyarablmek çn gelen fotonun enerjs, atomun enerj üzeylernen brne eşt olmalıır (oğru). III. Fotoelektrk olaya gelen foton sağrulur e enerjsnn br kısmı bağlanma enerjsne (eşk enerjsne) ger, arta kalanı se kopan fotoelektronun knetk enerjsne ger (oğru) 5. Uyarılan atoma elekton n. enerj üzeynen n'. enerj üzeyne geçerken açısal momentum eğşm: Δ ^n nlh h r. r Bu eğer h r olarak erlmş. Yan ^n nlh h h & ^n- nlh kaar azalmıştır. r r Buna br tek C seçeneğ uyar. 3. Oluşan spektrom çzglernn sayısı: nn ^ h r. n : Baş kuantum sayısı 6. Elektronun k sezyum atomunu uyarması çn enerjs en az.,38,76 ev olmalı. Elektrona 0,0 ev enerj kalığına göre başlangıçtak enerjs,76 + 0,0,86 ev olmalıır. 3

24 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST Orbtal kuantum sayısı: l 0,,... oluğuna s, p,, f... orbtaller oluşur. Yan l, p orbtalne enk gelr. m l l, (l ),..., 0,,..., l eğerlern alablr. m l, 0, yan 3 farklı eğer alablr. 0. oern atom teorsne göre, I., h ^ + h e l 0 se 0 olablr r (yanlış) II. Açısal momentum (), orbtal kuantum sayısına (l) bağlı oluğunan, baş kuantum sayıları farklı olsa a l ler aynı se k elektronun açısal momentumu eşt olablr (Doğru). III. Baş kuantum sayısı n olan kabuktan n tane orbtal, n tane elektron bulunur (Doğru). 8. Elektronlar 8,5 ev enerj le gönerlğne, I. 8,5 ev 6,67 ev,83 ev enerj le çıkablr (oğru) II. 8,5 ev 4,86 ev 3,64 ev enerj le çıkablr (oğru) III. Cıa atomları 6,67 ev yan n 3 e uyarılmışsa atomun elektronu n 3 ten n ye geçerken 6,67 4,86,8 ev enerjl foton salınmasına neen olur (oğru).. Atomun elektronu n eyken, E 3,6 Z 3, 6. 3, 6 ev n Atomun elektronu temel hale (n e) önüğüne E 3,6 Z 3, 6 54, 4 ev n olur. O hale salınan fotonun enerjs: 54,4 3,6 40,8 ev. orbtal çn l r., h ^, + h & + & 6& ^ h ır. r 9. ΔP. Δx h 4r Δx h $ 00 r 0 34 Δx, Δx en az Δx 0,55 tr. 3. Elektronun hızı, n eyken se n eyken r. Yan momentumlar sırasıyla m e m r. λ h P en λ le P ters orantılı oluğunan: m m 4

25 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST uyarılma üzey, 4. enerj üzeyr (n 4) α β γ yman sers n 4 n 3 n n Şekle görülüğü gb yman sersnen 3 tane spektrum çzgs gözlenr. 8. Protonlar baryonur, temel parçacık eğlr. uarklaran oluşur (I yanlış) Protonlar yapısına yukarı up (u), aşağı own () kuark bulunur (II oğru) Baryon sınıfının en kararlı e en haff olanıır. (III oğru) 5. I. eptonlar e kuarklar temel parçacıktır. (Doğru) II. Baryon e mezonlar haronur. Bunlar kuark e karşıt kuarkların brleşmesnen oluşur (Doğru) III. Baryonlar temel parçacık eğlr. Baryonlar kuarkların brleşmesnen oluşur (Yanlış) 9. Her t süree yarılanmışsa, ,5 t t t O hale 00,5 %87,5 luk kısmı bozunmuştur. 6. Açısal momentum eğşm: Δ Δn h h & Δn r. r r Atom başlangıçta n e yan temel hale oluğunan n 3 e uyarılmıştır. Bu uruma atoman nn ^ - h 33 ^ - h 3 farklı ışıma yayılır. 0. α, ß, ß + parçacıkları yüklü oluğunan elektrk e manyetk alana sapar. γ se yüksüzür, elektromanyetk algaır. Ayrıca elektrk e manyetk alan sapmaz. 7. Becuerel e Cure (C) aktflk brmr.. ß ışınları yüklüür e elektromanyetk alga eğlr. Dğerler elektromanyetk algaır e boşlukta ışık hızı le yayılır. 5

26 YS FİZİ ÖZET ÇÖZÜEİ TEST t 3t O - c & c & 7 4 c 3. Yılızın uzaklığı p r. (p, paralaks açısıır) Yan, P < P se > r (II oğru) yılızı aha uzakta olmasına rağmen görünen parlaklıkları eştse yılızının yüzey sıcaklığı nnknen büyüktür. (I yanlış, III oğru) 6