Bir İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Fiziksel Bakım Sorunlarının Belirlenmesi

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Bir İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Fiziksel Bakım Sorunlarının Belirlenmesi"

Transkript

1 Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Bir İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Fiziksel Bakım Sorunlarının Belirlenmesi Determination of the Physical Care Problems of Students in A Primary School Güngör GÜLER *, Gülümser KUBİLAY ** ÖZET Bu araştırma Sivas ili Çayboyu Mahallesi nde bulunan Çayboyu İlköğretim Okulu ndaki öğrencilerinin fiziksel bakım sorunlarının belirlenmesi amacı ile tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırma kapsamına okulda öğrenim gören 65 öğrencinin tümü alınmış, veriler 2002 Eylül ve Ekim ayında toplanmıştır. Öğrencilere fizik bakım sorunlarını belirlemeye ilişkin araştırmacının hazırladığı soru formu uygulanmış ve fizik muayeneleri yapılmıştır. Öğrencilerin % 84.1 inin ailelerinde beş ve daha fazla sayıda kişi bulunmakta, çoğunluğunun anne ve babası ilkokul mezunu olup, beşte birinin sosyal güvencesi bulunmamaktadır. Öğrencilerle yapılan görüşmeler ve fizik muayeneler sonucunda en sık görülen sorunların genel vücut hijyeniyle ilgili uygulamalarında eksiklikler, ağız ve diş sağlığına ilişkin sorunlar, hemoglobinin düşük olması (% 80.0) ve parazit bulgusu (% 47.7) olduğu saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Okul Sağlığı, Okul Hemşiresi, Okul Çağı Çocuğu, Sağlığı Geliştirme SUMMARY This study was performed as descriptive to determine the physical care problems of students in a primary school in the Çayboyu District of Sivas. All students of the school were included in the study, and data was collected in September and October A questionnaire related with the determination of physical care problems prepared by researcher was applied and physical examination was made on the students. There were five or more person in 84.1 % of the family of students. Parents of most of the students graduated from primary school and one fifth of them did not have social insurance. As the results of interviews and physical examinations, the most encountered problems were lack in the applications of general body hygiene, the problems related with mouth and teeth health, lower hemoglobine level (80.0 %) and signs of parasiter infection (47.7 %). Keywords: School Health, School Nurse, School Age Children, Health Promotion. C. Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 26 (2): 60 65, 2004 GİRİŞ Okul çağı 5-19 yaşlarını kapsar ve bu yaş grubu çocuklar genel nüfusun %40 ını oluşturur [1-2]. Okul çağı çocuklardan ilköğretimde okuyanlar 6-14 yaş grubunu kapsamakta ve öğretim yılında bu grupta 10.3 milyon öğrencinin öğrenim gördüğü bildirilmektedir [3]. Okul dönemi geleceğin sağlıklı toplumunu oluşturma bakımından çok önemli bir dönemdir [4]. Bu dönemde çocuklar sürekli büyüme ve gelişme içindedirler. Kötü beslenme, alkol, uyuşturucu kullanma gibi tehlikeli alışkanlıklar okul çağında başlamaktadır [5]. Aynı zamanda çocukların birarada bulunmaları ve sağlıkla ilgili bilgi, değer ve davranışları daha çok * Öğr.Gör.Dr., Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, Sivas ** Prof.Dr., Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, Ankara 60

2 Bir İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Fiziksel Bakım Sorunlarının Belirlenmesi burada kazanmaları bu dönemin önemini daha da artırmaktadır [6]. Çocuğun sağlıklı olması okul başarısını etkileyen önemli bir faktördür. Bu nedenle okul döneminde görülen çeşitli sağlık sorunları öğrenmeyi olumsuz yönde etkiler [7]. Kulak, burun ve solunum yolu enfeksiyonları, grip, pnömoni ve dişle ilgili hastalıklar okul çağı çocuklarında görülen başlıca problemlerdir [8]. Genel vücut ve ağız hijyeni ile ilgili yetersizliklerin neden olduğu sorunlar bu yaş grubunda sık görülen diğer önemli bir sorundur. Bu konu ile ilgili yapılan bir çok çalışmada çeşitli oranlarda hijyen yetersizlikleri saptanmış ve bu konunun sağlık problemleriyle ilişkisine bakılmıştır [1, 9-14]. Türkiye'de okul çağı çocuklarında yapılan taramalar sonucunda en fazla karşılaşılan sorunların diş çürükleri, boğaz hastalıkları, parazitozlar, allerji ve deri hastalıkları, kulak hastalıkları ve görme bozuklukları olduğu belirtilmektedir [4]. Ayrıca okul çağı çocukların %30'unda anemi [15], %30-50'sinde de parazit olduğu belirtilmektedir [16]. Bütün bu sonuçlardan okul çağı çocukların toplumda önemli bir risk grubunu oluşturduğu görülmektedir. Bu gruptaki ölüm hızları giderek azalmakla birlikte hastalık hızları yüksektir [17]. Okul çağı çocuklarda sağlık sorunları yaygın görülmekte ve bu sorunlar erken dönemde tespit edilemediğinde ilerleyerek daha ciddi sağlık sorunlarına neden olabilmektedir. Ayrıca sağlık sistemi içinde sağlık ocaklarının istendik düzeyde çalışmaması sonucunda okul çağı çocuklarına yönelik hizmetler yerine getirilememektedir. Oysa tüm çocukların sağlık sorunlarının belirlenip buna yönelik çözüm bulunması bu sorunların çocuğun gelişimine olumsuz etkisini azaltan, okul başarısını artıran önemli bir etkendir [18]. Okul sağlığı hemşiresi öğrenmeyi etkileyen sağlıkla ilgili engelleri belirlemede, çocukların sağlık problemleriyle baş etmelerine yardım etmede ve okul çağında ve yetişkin döneminde sağlıklı olabilmeleri için onlara yardım etmede çok önemli bir konumdadır. Ayrıca okul hemşiresi bakım verici, değişim ajanı olma, eğiticilik ve yöneticilik gibi rollerini kullanarak okul sağlığının gelişmesine katkıda bulunacaktır. Bu sonuçlardan yola çıkarak, okul sağlığı alanında yapılan çalışmaların sınırlı olması ve bu alanda böyle bir çalışma yapılmasının hizmet planlamada yol gösterici olabileceği düşünülerek bu araştırma yapılmıştır. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ Bu araştırma Sivas ili Alibaba Sağlık Ocağı'na bağlı Çayboyu mahallesinde yer alan Çayboyu İlköğretim okulu öğrencilerinin fiziksel bakım sorunlarının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın yapıldığı okuldaki toplam öğrenci sayısı 65 olup, bu öğrencilerin tümü ilköğretimin ilk 5 sınıfındadır. Araştırmada örneklem seçilmemiş evrenin tamamını oluşturan 65 öğrenci araştırmaya alınmıştır. Çayboyu mahallesi şehirden 7 km uzaklıkta bulunan bir köydür. Daha sonra mahalle olarak Sivas Belediyesine bağlanmakla birlikte, mahalle halkı geçimlerini çiftçilik ve hayvancılıkla sağlamakta ve köy yaşantısını devam ettirmektedir. Çayboyu mahallesi Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu tarafından pilot bölge olarak seçilmiştir ve mahallede tek bir ilkokul vardır. Araştırmanın verileri Öğrencilerin Ailelerine İlişkin Bilgi Formu ve Öğrencilerin Fiziksel Bakım Sorunlarını Belirlemeye İlişkin Form olmak üzere 2 form aracılığı ile toplanmıştır. Bu formlarda öğrencileri, ailelerini tanıtıcı bilgiler ve öğrencilerin sistemik muayene bulgularına ilişkin bilgiler yer almaktadır. Sistemik muayene ölçümlerinden olan öğrencilerin boy ölçümü, kartondan yapılmış ve duvara sabitlenen hazır ölçüm aracıyla, vücut ağırlıkları banyo baskülüyle, kan basıncı ölçümleri yaşa uygun manşonlu tansiyon aletiyle, hemoglobin ölçümleri ise sahli aletiyle yapılmıştır. Görme keskinliğinin değerlendirilmesinde Shnellen Eşeli, işitmenin değerlendirilmesinde ise fısıltı testi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri Eylül 2002 Ekim 2002 tarihleri arasında toplanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerden boy ve ağırlığın değerlendirilmesinde, Dünya Sağlık Örgütü tarafından geliştirilen yaşa göre boy ve kilo standartları [19], hemoglobin ölçümlerinin değerlendirilmesinde, Dünya Sağlık Örgütü tarafından anemi kriteri olarak benimsenen 12 g / 100 ml değeri kullanılmıştır [20]. Araştırmada elde edilen tüm veriler SPSS 10.0 yazılım programında veri tabanı oluşturularak değerlendirilmiştir. BULGULAR Öğrencilerin 39 unun kız (% 60), çoğunluğunun 5-7 (% 41.5) yaş grubunda, 28 inin (% 63.6) 3 ve daha fazla sayıda kardeşi olduğu, çocukların yarıdan fazlasının ailesinin çekirdek tipte aile olduğu, ailelerden 37 sinin 61

3 Güler, Kubilay (% 84.1) 5 ve daha fazla kişiden oluştuğu, çocukların babalarının çoğunluğunun (% 68.2) ilkokul mezunu olduğu, % 34.1 inin mesleğinin işçi, emekli veya memur, % 29.5 inin ise çiftçi olduğu, annelerin ise yarıdan fazlasının (% 56.8) ilkokul mezunu olduğu, % 22.7 sinin okur-yazar olmadığı ve tamamının ev hanımı olduğu belirlenmiştir. Ailelerin sosyal güvence durumlarına bakıldığında, 36 sının (% 81.8 ) sosyal güvencesinin olduğu, yaklaşık olarak beşte birinin (% 18.2) sağlık güvencesinin olmadığı ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin 35 inin (% 79.5) oturdukları evlerin kendilerine ait olduğu, tamamının ısınma aracı olarak soba kullandığı, tamamına yakınının (% 97.7) ise evinde şebeke suyu olduğu, % 22.7 sinin tuvaletinin evlerinin dışında olduğu, dörtte birinin evinde banyo olmadığı ve banyosu olmayanların çoğunluğunun tuvalette banyo yaptığı belirlenmiştir. Tablo 1 de çocukların araştırmacı tarafından yapılan fiziksel değerlendirmesi sonucunda 17 öğrencinin saçında (% 26.2) gözle görülür derecede kepek, 10 öğrencinin saçında ise (% 15.4) kirlilik olduğu görülmektedir. Çocuklardaki görme ile ilgili bulgulara bakıldığında, 7 öğrencide (% 10.8) görme kusuru saptanmıştır. Öğrencilerin kulak muayenesinde 48 öğrencinin (% 73.8) kulakları kirli bulunmuştur. Tablo 1. Öğrencilerin Fizik Değerlendirmesinden Elde Edilen Sonuçların Dağılımı (n=65) Sorun Fizik Değerlendirme Sonucu Var Yok Toplam S % S % S % Saç ve Saçlı Deri Kepek Saçlar Kirli Göz Görme kusuru Kulak Ağrı-kaşıntı Kulak kirli Burun Burun kirli Ağız ve Dişler Dişetlerinde hiperemi Dişleri kirli Çürük diş Deri El-yüz kirli Ayaklar kirli Tırnaklar El tırnakları uzun-kirli Ayak tırnakları uzun-kirli Boşaltım İdrar yaparken ağrı-yanma Parazit bulgusu Hemoglobin 11.9 gramın altında Ağız ve diş sağlığı ile ilgili olarak 60 çocukta diş bakımı yetersizliği (% 92.3) ve 49 çocukta (% 75.4) diş çürüğü sorunu saptanmıştır. Yapılan fizik muayene sonucunda deri ile ilgili sorunların başında el, yüz ve 62

4 Bir İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Fiziksel Bakım Sorunlarının Belirlenmesi ayakların kirli, el tırnaklarının uzun olması gelmektedir. Boşaltım sistemi muayenesinde çocukların 31 inde (% 47.7) parazit bulgusuna rastlanmıştır. Çocukların hemoglobinlerinin ölçülmesi sonucunda 52 sinin (% 80) hemoglobininin 12 gramın altında olduğu belirlenmiştir. Tablo 2 de çocukların 27 sinin (% 62.8) dişlerini düzensiz olarak fırçalarken (aklına geldikçe, 2-3 günde bir, günde bir), 4 ünün (% 9.3) diş fırçasını başkası ile ortak kullandığı görülmektedir. Tabloda verilen diğer bir bulgu 9 çocuğun (% 21.0) diş fırçasını hiç değiştirmemesi, 29 çocuğun (% 67.4) ise beş ay ve daha uzun sürede değiştirmesidir. Tablo 2. Öğrencilerin Diş Fırçalama ile İlgili Özellikleri Diş Fırçalama ile ilgili özellikler S % Diş Fırçalama Sıklığı Aklına geldikçe günde Günde Günde 2 ve üzeri Kendine Ait Diş Fırçası Var Başkası ile ortak Diş Fırçasını Değiştirme Sıklığı 3-4 ay ve altı ay ve üzeri Hiç değiştirmeyen Toplam* * Dişlerini fırçalamayan 22 çocuk tabloya dahil edilmemiştir TARTIŞMA Tablo 1 de çocukların araştırmacı tarafından yapılan fiziksel değerlendirmesi sonucunda çocukların % 10.8 inde görme kusuru saptanmıştır. Öncel [21] yaptığı çalışmada öğrencilerde % 18.1, Kubilay ve arkadaşları [22] % 28, Çivi ve Koruk [23] ise % 8.5 sıklığında görme sorunu belirlemişlerdir. Çocuklardaki görmeyle ilgili sorunların öğrenmeyi güçleştirdiği ve bu nedenle bu tür sorunların erken belirlenmesi ve tedavi edilmesinin çocuğun öğrenme ve başarısı için gerekli olduğu belirtilmektedir [4, 24]. Öğrencilerin kulak muayenesinde % 73.8 inin kulakları kirli bulunmuştur. Kulak kiri işitme sorununa yol açması bakımından önemli bir sağlık sorunudur. Aydın (1996) yaptığı çalışmada % 41.3, Örsal ve arkadaşları [25] ise % 33.3 sıklığında kulak hijyeni yetersizliği saptamıştır. Ağız ve diş sağlığı ile ilgili olarak çocuklarda en fazla diş bakımı yetersizliği (% 92.3) ve diş çürüğü (% 75.4) sorunu saptanmıştır. Dişle ilgili sorunlar çocukların sağlığını ve okula devamını etkileyen başlıca problemler arasındadır [8]. Diş çürükleri çocuklar arasında yapılan araştırmalarda en fazla görülen sorun olarak belirlenmiştir [21-22, 26]. Ağız ve diş sağlığı sorunları ülkemizde yaygın olarak görülen ve öldürücü olmadığı için genellikle önemsenmeyen sorunlar arasındadır. Oysa bu sorunlar önlenebilir sorunlardır ve tedavi edilmediği sürece ilerleyerek çeşitli sistemik hastalıklara zemin hazırlarlar [10]. Yapılan fizik muayene sonucunda deri ile ilgili sorunların başında el, yüz ve ayakların kirli, el tırnaklarının uzun olması gelmektedir. El yıkama alışkanlığı bulaşıcı hastalıkların önlenmesinde basit ve çok etkili bir yoldur. Sindirim sistemi ve solunum yolu hastalıklarının bulaşmasında eller en sık bulaştırma aracıdır [4, 27]. Boşaltım sistemi muayenesinde çocukların % 47.7 gibi yarıya yakın bir kısmında parazit bulgusuna rastlanmıştır. Çocuklarda parazit bulgusunun bu kadar çok görülmesinde çocukların hijyen alışkanlıklarındaki yetersizliğin, toprak ve hayvanlarla sürekli yakın temas halinde olmalarının, gübre, çöp gibi çevredeki olumsuz koşullanın etken olduğu söylenebilir. Arslan [16] çocuklarda parazitoz görülme sıklığını % olarak belirtmektedir. Çocukların hemoglobinlerinin ölçülmesi sonucunda % 80 inin hemoglobininin 12 gramın altında olduğu belirlenmiştir. Bu sonuç Dünya Sağlık Örgütü nün gelişmekte olan ülkelerdeki 5-14 yaş grubu çocuklarda % 82 olarak bildirdiği demir yetersizliği anemisi sonucuyla uyumludur [5]. Ülkemizde demir yetersizliği anemisi çok sık görülen bir sorundur. Konu ile ilgili literatürde ülkemizde % arasında değişen anemi oranlarına rastlanmıştır [9, 15-16]. Demir yetersizliği anemisi dikkat ve algılamada azalma nedeni ile çocukların öğrenme yeteneğini azaltan ve okul başarısını düşüren, ayrıca bağışıklık sistemindeki 63

5 Güler, Kubilay yetersizlik nedeni ile sık sık hastalanmaya neden olan önemli bir beslenme sorunudur [28-29]. Tablo 2 de çocukların % 62.8 inin dişlerini düzensiz fırçaladığı, % 9.3 ünün diş fırçasını başkası ile ortak kullandığı görülmektedir. Tabloda dikkati çeken diğer bir bulgu çocukların beşte birinin diş fırçasını hiç değiştirmemesi, % 67.4 gibi bir çoğunluğunun ise beş ay ve daha uzun sürede değiştirmesidir. Aydın [9] yaptığı çalışmada çocukların % 11.7 sinin diş fırçasını hiç değiştirmediğini belirlemiştir. SONUÇ VE ÖNERİLER Yapılan fizik muayene sonucunda çocukların saç ve saçlı deriyle ilgili en fazla kepek ve saçların kirli olduğu, gözle ilgili en fazla görme kusuru, kulakta kir, burunda kir, ağız ve dişlerle ilgili en fazla dişlerde kir ve çürük sorunu, deriyle ilgili el ve yüzlerinin kirli, tırnaklarının uzun ve kirli olduğu, yarıya yakınında parazit bulgusu olduğu ve hemoglobini 11 gramın altında olanların % 80 gibi büyük bir çoğunluğu oluşturduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda aşağıdaki önerilerde bulunulmuştur. 1- Sağlık ocağı hemşirelerinin öğretmenlerle işbirliği yaparak ailelere ve öğrencilere genel vücut ve ağız hijyeniyle ilgili öğretim yapmaları ve bunun sürekliliğinin sağlanması, ocak hemşireleri ve doktorları tarafından okuldaki tüm çocuklara yılda bir kez sağlık taraması yapılması, problem saptanan çocukların tedavilerinin yaptırılması ve sağlık güvencesi olmayan öğrencilerin ilaçlarının ücretsiz olarak sağlanması, 2- Hemoglobini 11 gramın altında olan çocukların sıklığı % 80 olduğu için, okuldaki beslenme saatlerinin daha etkin kullanılması, ailelerin, öğrencilerin ve öğretmenlerin sağlık ocağındaki hemşireler tarafından bu konuda bilgilendirilmesi, fakir aileler için ilgili kaynaklardan özellikle demir içeren yiyecek yardımı sağlanması, 3- Çocuklardaki sağlık problemlerinin nedenlerine ilişkin niteliksel araştırmalar düzenlenmesi ve 4- Okul çağı çocuklar toplumda önemli bir risk grubunu oluşturduğu için okullarda okul hemşiresi görevlendirilmesi önerilir. KAYNAKLAR 1. Koç S. Okul Sağlığını Geliştirme Programlarında Öğretim Araç ve Yöntemlerinin Etkinliği, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Pekcan H. Okul Sağlığı. Bertan M Güler Ç, editörler: Halk Sağlığı, Ankara: Güneş Kitabevi; s: Okul Sağlığı Kongresi, Ekim 1999, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakultesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul. 5. T.C Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü. Dünya Sağlık Raporu, Ankara, T.C. Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı Sağlık İşleri Dairesi Başkanlığı. Sağlık Eğitim Merkezleri İçin Okul Sağlığı Eğitimi ve Uugulama Rehberi. Ankara, Promoting Health Through Schools, WHO Technical Report Series, No. 870, Igoe JB, Speer S. Community Health Nurse in the Schools. In: Stanhope M, Lancaster J, editors: Community Health Nursing. Boston: Mosby; p: Aydın A. Okul Çağı Çocuklarının Beslenme Ağız ve Genel Vücut Hijyenine İlişkin Uygulamaları ve Var Olan Sağlık Sorunlarının Belirlenmesi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara Çekiç C. Türkiye de Ağız-Diş Sağlığında Mevct Durum, Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Yeni Türkiye Sağlık Özel Sayısı 2001; Dragas Z. Hand-Washing and Disinfection. In: Tümbay E, İnci R, editors: The International Symposium and Workshop on Hospital Hygiene and Hospital Infection Control. İzmir; p: İnce N ve ark. Bir İlkokulda Baş Biti Sorunu ve Tedavi Seçeneklerinin Değerlendirilmesi. IV Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Didim; May H. Now wash your hands. Nursing Times 1998; 94: Ulaş G. Kastamonu İli Merkez İlçesindeki Lise Öğrencilerinin Vücut Hijyenine İlişkin Alışkanlıklarının İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara

6 Bir İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Fiziksel Bakım Sorunlarının Belirlenmesi 15. Pekcan G. Türkiye de Beslenme Sorunları ve Boyutları: Besin ve Beslenme Politikalarının Önemi. Yeni Türkiye Sağlık Özel Sayısı 2001; Arslan P. Okul Sütü ve Okul Beslenme Programlarının Önemi. Yeni Türkiye Sağlık Özel Sayısı 2001; Allender JA, Spradley BW. Community Health Nursing: Concepts and practice, Lippincott Williams; Fitton D, Elliman D. The School Health Service. Current Paediatrics 2001, 11: Measuring Change in Nutritional Status, Guidelines for Assessing the Nutritional Impact of Supplementary Feeding Programmes for Vulnerable Groups, Geneva; DeMaeyer EM. Preventing and Controlling Iron Defiency Anaemia Through Primary Healthcare, Genova, WHO; Öncel S. Okul Sağlığı Hemşirelik Hizmetlerinin Öğrencilerin Sağlık ve Başarı Durumuna Etkisinin İncelenmesi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir Çivi S, Koruk İ. Konya İli 4 Nolu Sağlık Ocağı Bölgesindeki İlköğretim Okulu 1. Sınıf Öğrencilerinin Genel Sağlık Düzeyleri. 8. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Diyarbakır Öztek Z, Kubilay G. Toplum Sağlığı ve Hemşireliği, Ankara, Somgür Yayıncılık; Örsal Ö ve ark. Öğrencilerin Kişisel Temizlik Bilgileri ve Durumlarının Değerlendirilmesi. 8. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Diyarbakır Pala K ve ark. Nilüfer Halk Sağlığı Eğitim ve Araştırma Bölgesi ndeki İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Sağlık Durumlarının Değerlendirilmesi. 8. Halk Sağlığı Günleri, Sivas Kuzu N. Enfeksiyon Kontrolünde El Yıkamanın Önemi. Hemşirelik Forumu Enfeksiyon Kontrol Özel Sayısı 2000; 3: Güray A. İnsan Vücudunda Demirin Önemi. Çoluk Çocuk 2002; Şubat: Rakıcıoğlu N. Demir Yetersizliği Anemisi Kansızlık. Çoluk Çocuk 2001; Mayıs: Kubilay G ve ark. Bir İlköğretim Okulu Birinci Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Durumlarının Değerlendirilmesi. 8. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Diyarbakır Yazışma Adresi : Öğr.Gör.Dr., Güngör GÜLER Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, Sivas Tel: (1350), Fax: , gguler@cumhuriyet.edu.tr 65

BİR İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRENCİLERİNİN FİZİKSEL BAKIM SORUNLARININ ÇÖZÜMLENMESİNDE TOPLUM SAĞLIĞI HEMŞİRESİNİN ETKİNLİĞİ

BİR İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRENCİLERİNİN FİZİKSEL BAKIM SORUNLARININ ÇÖZÜMLENMESİNDE TOPLUM SAĞLIĞI HEMŞİRESİNİN ETKİNLİĞİ BİR İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRENCİLERİNİN FİZİKSEL BAKIM SORUNLARININ ÇÖZÜMLENMESİNDE TOPLUM SAĞLIĞI HEMŞİRESİNİN ETKİNLİĞİ Güngör GÜLER *, Gülümser KUBİLAY ** ÖZET Bu araştırma bir ilköğretim okulu öğrencilerinin

Detaylı

ABSTRACT ÖZET. Y AÇIK, S. Erhan DEVECİ, Gülen TURACI ÇELİK, Orhan KARAASLAN

ABSTRACT ÖZET. Y AÇIK, S. Erhan DEVECİ, Gülen TURACI ÇELİK, Orhan KARAASLAN A r a ş t ı r m a m a k a l e s i Elazığ Yenimahalle Eğitim Araştırma Sağlık Ocağı Bölgesi nde Bulunan İlköğretim Okulları Birinci Sınıf Öğrencilerinin Sağlık Taraması Sonuçlarının Değerlendirilmesi Y

Detaylı

ANKARA ili YAŞ GRUBU

ANKARA ili YAŞ GRUBU Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. ofspor! Sciences 2005, 16 (1), 19-29 ANKARA ili 11-12 YAŞ GRUBU ÇOCUKLARıN FiziKSEL AKTiviTE VE BAZI BESLENME ALıŞKANLıKLARı Dr. savaş KUDAŞ*, Dr. Bülent ÜLKAR**, Dr.Ali

Detaylı

HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ

HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ Zelha Türk*, Serpil Türker **, Pelin Gökoğlu***,Eda Ulutaş**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi

Detaylı

TEMİZİK. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015

TEMİZİK. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 TEMİZİK Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Neslihan Yukarıkır ve Arş. Gör. Dr. Pınar Güner tarafından Prof.

Detaylı

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results: ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve

Detaylı

MUTLU ÇOCUKLAR DERNEĞİ

MUTLU ÇOCUKLAR DERNEĞİ S O N U Ç R A P O R U MUTLU ÇOCUKLAR DERNEĞİ ISBN: 978-605-5307-07-3 Mebusevleri Mah. Şerefli Sk. No:27/3 Tandoğan / ANKARA T: 0312 222 03 55 F: 0312 222 03 09 MUTLU ÇOCUKLAR DERNEĞİ MUTLU ÇOCUKLAR DERNEĞİ

Detaylı

Yatan Hasta Memnuniyeti. Patient Satisfaction in Clinic Deparments

Yatan Hasta Memnuniyeti. Patient Satisfaction in Clinic Deparments Gülşen AYTAR 1, Nuray YEŞİLDAL 2 1 A.İ.B.Ü. Düzce Tıp Fakültesi Sosyal Hizmet Uzmanı 2 A.İ.B.Ü. Düzce Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Düzce ÖZET Düzce Tıp Fakültesinde yatan 61 hastada memnuniyet

Detaylı

Yrd.Doç. Dr. Selma KAHRAMAN, Yrd. Doç. Dr. Fatma ERSİN Dersin Amacı

Yrd.Doç. Dr. Selma KAHRAMAN, Yrd. Doç. Dr. Fatma ERSİN Dersin Amacı HARRAN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ Dersin Adı Kodu Yarıyılı T+U Kredisi AKTS Halk Sağlığı Hemşireliği 2801801 Bahar 6+12 12 14 Ön Koşul Dersler Yok Dersin Dili Türkçe Dersin Türü Zorunlu Dersi

Detaylı

SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BONA YAPMA BECERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BONA YAPMA BECERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BONA YAPMA BECERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Yrd. Doç. Dr. Şehriban Koca Mersin Üniversitesi İlköğretim Bölümü Okul Öncesi Öğretmenliği Anabilim Dalı sehriban.koca@mersin.edu.tr

Detaylı

YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ. Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker****

YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ. Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker**** YOĞUN BAKIM HEMŞİRELERİNİN İŞ YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ Gülay Göçmen*, Murat Çiftçi**, Şenel Sürücü***, Serpil Türker**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi Yoğun Bakım Sorumlu

Detaylı

YENİ DOĞMUŞ BEBEĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ

YENİ DOĞMUŞ BEBEĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ YENİ DOĞMUŞ BEBEĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ I.Doğum Anı ve Doğumun Hemen Sonrası Akış Şeması 1 e (AŞ1) bakınız. Yeni Doğmuş Bebek II.Bebek Stabilize Olduktan Sonra Bebeğin göbek ve göz bakımını yapın (Y1) 1

Detaylı

Çocuğunuzun ilk doğduğu günden itibaren gençlik çağlarına gelinceye kadar çeşitli kontroller ve sağlıklı çocuk izlemleri yapılması gerekiyor.

Çocuğunuzun ilk doğduğu günden itibaren gençlik çağlarına gelinceye kadar çeşitli kontroller ve sağlıklı çocuk izlemleri yapılması gerekiyor. Çocuğunuzun ilk doğduğu günden itibaren gençlik çağlarına gelinceye kadar çeşitli kontroller ve sağlıklı çocuk izlemleri yapılması gerekiyor. Sağlıklı çocuk izlemi: Çocuğun yaşına uygun ruhsal, fiziksel

Detaylı

SAĞLIK BÜLTENİ POLİKLİNİĞİMİZ AÇILDI.

SAĞLIK BÜLTENİ POLİKLİNİĞİMİZ AÇILDI. SAĞLIKBÜLTENİ KadıköyBelediyesiSağlıkİşleriMüdürlüğü Cilt1,Sayı1 POLİKLİNİĞİMİZAÇILDI. SEVGİLİKADIKÖYLÜLER, KadıköyBelediyesivatandaşların sağlığıileilgilibiryenilikdahagerçek leştirdi.eğitimmahallesindebulunan

Detaylı

AYNI YÖREDE BULUNAN 242 BİREYİN PROTETİK MUAYENE BULGULARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

AYNI YÖREDE BULUNAN 242 BİREYİN PROTETİK MUAYENE BULGULARININ DEĞERLENDİRİLMESİ G.Ü. Dişhek. Fak. Der. Cilt III, Sayı 1, Sayfa 121-125, 1986 AYNI YÖREDE BULUNAN 242 BİREYİN PROTETİK MUAYENE BULGULARININ DEĞERLENDİRİLMESİ Hüsnü YAVUZYILMAZ* Celil DİNÇER** M. Emin TOPÇU*** Koruyucu

Detaylı

FETAL HAYATTAN ÇOCUKLUĞA ĠLK 1000 GÜNDE BESLENME VE AĠLE HEKĠMLĠĞĠ SĠSTEMĠNDE HEMŞĠRENĠN ROLÜ

FETAL HAYATTAN ÇOCUKLUĞA ĠLK 1000 GÜNDE BESLENME VE AĠLE HEKĠMLĠĞĠ SĠSTEMĠNDE HEMŞĠRENĠN ROLÜ FETAL HAYATTAN ÇOCUKLUĞA ĠLK 1000 GÜNDE BESLENME VE AĠLE HEKĠMLĠĞĠ SĠSTEMĠNDE HEMŞĠRENĠN ROLÜ Yrd.Doç.Dr. Gülten KOÇ Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Doğum-Kadın Hastalıkları Hemşireliği Anabilim

Detaylı

Hijyen Kurallarının Küçük Yaşta. Öğretilmesinin Esasları

Hijyen Kurallarının Küçük Yaşta. Öğretilmesinin Esasları Hijyen Kurallarının Küçük Yaşta Öğretilmesinin Esasları Hijyen ne demektir? Sağlığın korunması için her türlü hastalık etmeninin ortamdan uzaklaştırılmasıdır. Kişilerin kendi sağlığını korudukları ve devam

Detaylı

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV

ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV ÖZET Amaç: Araştırma, Aile Planlaması (AP) polikliniğine başvuran kadınların AP ye ilişkin tutumlarını ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma

Detaylı

MELLİTUS HASTALIGI VE HEMŞİRELİK BAKıMı

MELLİTUS HASTALIGI VE HEMŞİRELİK BAKıMı ATATÜRK SAGLIK MESLEK LİsESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ SON SINIF ÖGRENCİLERİNİN DİABETES MELLİTUS HASTALIGI VE HEMŞİRELİK BAKıMı HAKKINDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ Sibel KARA CA * ÖZET Bu araştırma İzmir

Detaylı

Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin İnternet Kullanımına Yönelik Görüşleri*

Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin İnternet Kullanımına Yönelik Görüşleri* Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin İnternet Kullanımına Yönelik Görüşleri* Hamza FİDANCIOĞLU**, K.Derya BEYDAĞ***, Fadime GÖK ÖZER***, Mehtap KIZILKAYA*** ÖZET Amaç: Bu çalışma, sağlık yüksek okulu öğrencilerinin

Detaylı

HİJYEN (EL YIKAMA) Hazırlayan: Prof. Dr. Hikmet PEKCAN TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU

HİJYEN (EL YIKAMA) Hazırlayan: Prof. Dr. Hikmet PEKCAN TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU HİJYEN (EL YIKAMA) Hazırlayan: Prof. Dr. Hikmet PEKCAN TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU HİJYEN Mitolojide Eskülap: Tıbbın babası Hygiea: Eskülap ın kızı Sağlığı koruyan ve insanların sağlığının bozulmasını

Detaylı

Bilim Uzmanı İbrahim BARIN

Bilim Uzmanı İbrahim BARIN ERCİYES ÜNİVERSİTESİ HASTANELERİNDE YATAN HASTALARIN HASTANE HİZMET KALİTESİNİ DEĞERLENDİRMELERİ Bilim Uzmanı İbrahim BARIN Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastaneleri AMAÇ Hasta memnuniyeti verilen

Detaylı

Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Trabzon

Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Trabzon TRABZON DA İKİ FARKLI YERLEŞİM YERİNDEKİ İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİSEL HİJYEN ALIŞKANLIKLARI * Doç. Dr. Gamze ÇAN, Öğr. Gör. Dr. Murat TOPBAŞ, Uzm. Dr. Mehmet KAPUCU Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp

Detaylı

KAVRAMSAL ÇERÇEVE/TANIMLAR HÜTF HALK SAĞLIĞI AD. HAZIRLIĞIDIR (EYLÜL 2016)

KAVRAMSAL ÇERÇEVE/TANIMLAR HÜTF HALK SAĞLIĞI AD. HAZIRLIĞIDIR (EYLÜL 2016) KAVRAMSAL ÇERÇEVE/TANIMLAR HÜTF HALK SAĞLIĞI AD. HAZIRLIĞIDIR (EYLÜL 2016) BEKLENTİLER! AMAÇ Bu dersin sonunda tüm katılımcılar sağlık ilgili kavramları açıklayabileceklerdir. ÖĞRENİM HEDEFLERİ Dersin

Detaylı

Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi

Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi 186 Bir Sağlık Yüksekokulunda Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Ve Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi Filiz Kantek, Akdeniz Üniversitesi Antalya Sağlık Yüksekokulu, Antalya,Türkiye, fkantek@akdeniz.edu.tr

Detaylı

BESTE ÖZGÜVEN ÖZTORNACI

BESTE ÖZGÜVEN ÖZTORNACI BESTE ÖZGÜVEN ÖZTORNACI İLETİŞİM BİLGİLERİ Adres: Seyhan Mh. 556/6 Sk. No:4 D:8 Buket Apt. Akıncılar Buca-İzmir Telefon: 0555 453 63 05 E-mail: besteozguven@gmail.com KİŞİSEL BİLGİLER Doğum Yeri ve Tarihi:

Detaylı

BEÜ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ

BEÜ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ BEÜ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ 24 Mart 2015 Sürveyans HIV önlenmesi Uygun antibiyotik kullanımı Hastane temizliği Dezenfeksiyon uygulamaları Enfeksiyon kontrolü İzolasyon

Detaylı

ÖZGEÇMİŞ. Yardımcı Doçent Sınıf Öğretmenliği Ondokuz Mayıs Üniversitesi 2003-

ÖZGEÇMİŞ. Yardımcı Doçent Sınıf Öğretmenliği Ondokuz Mayıs Üniversitesi 2003- ı. Adı Soyadı: Cevat ELMA ÖZGEÇMİŞ 2. Doğum Tarihi: 16.04.1972 3. Unvanı: Yardımcı Doçent 4. Öğrenim Durumu: Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Eğitim Yönetimi ve Planlaması Ankara Üniversitesi 1993 Y.

Detaylı

ü ü ü ö ü ü Ö Ö Ö öğ öğ ü ü İ ç ö ü ü ü Ü ü ö ü ü ö ö ö ö ö ç ö ö ü ö ü İ Ö Ü ü ü ü ü ö ü ö ü ü ü ü ü ç ü ö ç Ö ü ç ö ö ö ü ü ö ö ö ç ü ç ö ç ö ö ü ö ö ç ü ç ç ö ü ü ü ü ö ü ü ö ü Ö Ö ö ü ü Ö ö ö ö ü ü

Detaylı

ö Ü Ü ö Ö ğ ğ ğ ö Ü Ş ö Ü Ğ ö Ü ö Ü ö ğ ö ğ ö ö ğ ğ Ş Ü ğ ö ğ ğ ğ ğ ğ Ş Ş ğ ö ğ ğ ğ ğ ğ ö ö Ş ğ Ç ğ Ç Ş ö Ç ö ğ Ç ğ ö ğ ö ö ğ ö ğ ö Ş ğ Ç ğ Ç ğ ğ Ç Ş ö ö ö ğ Ç Ş Ç ö ö ğ ğ ğ ğ Ü Ü ö ğ «ğ ğ ğ ö ö «ö ğ ğ

Detaylı

İ Ç Ü ö üğü İ ö üğü ü öğ ü ü ü ü Ö ği İ ü ö İ ğ Ğ Ü Ç ö üğü ö ü ü Ç ğ ü ğ Ş ğ ü ü ü ü ü ğ ö ü ü ü ü ü ö Ö Ş Ö ğ ö ü Ç ğ İ Ç Ü Ç ğ ğ Ü Ü ü «ü ö üğü İ Ü Ö Ü İ Ş İ Ü ü ö ü ö ğ ü İ «Ö ü ö ü İ ğ Ş ü Ş ö ö ü

Detaylı

ü ü üğü ğ Ö ü ö üş ö İ ü ü üğü ş ğ ç İ ç Ş ç ş ğ ş ş ğ ç ö ç ğ ş ş ş ö ü ğ ş ğ ü ü üğü ü ğ ö ü ü üğü ş ğ ş ş ş ö ü ç ğ ö ü ğ ö ü ü üğü ş ö ğ ç ğ ü ü üğü ü ğ ü ü üğü ü ü ü üğ ü ğ ö ü ğ ş ö üş ü ü üğü ü

Detaylı

ç ç ö Ğ Ö Ş ö ü ü Ş ç ö ü ç ğ ü ç ç Ğ Ü Ü ÜĞÜ ç ö ö ü ç ü üç ç ğ ü ü Ş ğ ü ü üğü ç ö ö ü ç ü ö ç Ş Ş ü ü üğü Ğ Ğ Ş ü üğü Ğ ç ü ö ğ ü ö Ö Ü Ş ü ü ü Ğ ğ ü ö ğ ü ü üğü ğ Ö Ğ ğ ü ü ü ç ö ö ü ö ü ü ğ ç ç ö

Detaylı

İ Ç Ü ş ö üü ş ş ö üü Ü ü ü ö ü ç ü ü ü Ö Ü Ü Ö ç ç ş ş ç ç ü İ ü ç Ü ç ş ö üü ö ü ü ç ş ş ü ş ş ç ş ş ü ü ü ç ü ş ü ç Ş ü Ü ç ü ü ü ç ş ş ö ş Ö ş Ö ş ö ü ç ş Ç Ü Ç ş Ç İ Ü İ Ü Ş ş ü ş ö çü ü Ç Ü ü ö ş

Detaylı

Ç Ç ü Ş ç Ü İ İ İ İ İ Ü İ İ Ş ğ ü Ö ç ç ü ç İ Ü ç İ İ ü ç ü ç İç ö ö ö ö ü ü ü ü ü ü ö Ü İ Ö İ ç ö ğ ü ö ç ç ö ç ö ü ğ ğ Ş ç Ç Ç Ş ü ö ç ğ ç ü ü ü ö ö ü ö ü ü ü ğ ğ ç ğ ğ ü ü ü ç ö ğ ç ğ ö ğ ğ ğ ç ü ü

Detaylı

ç Ğ Ü ç ö Ğ «ö ç ö ç ö ç ç ö ç ç ö ö ö ç ç ç ç ö ç ç ö ç ç ç ö ö ö ç ç ç Ç Ö Ü ç ç ç ç ç ç ç Ü ç ç ö ö ç ç ç ö ç ç ç ö ö ç ç ö Ç ç ö ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç Ç ç ç ç ç ç Ü ö ç ç ç ç ç Ç Ç ç ç Ç

Detaylı

İ İ İ Ğ İ İ İ İ Ğ Ğ Ş Ç Ş Ö Ş Ç İ Ç İ Ç Ş Ç Ü İ İ İ Ş Ş Ş Ş Ö Ç Ş Ş Ğ Ş Ç Ö Ş Ö Ö İ Ş Ç Ş Ş Ç Ş Ğ Ğ Ğ Ç İ Ğ Ş Ş Ç Ç Ş İ Ç Ş Ş Ş Ş İ Ğ Ö Ö Ş Ç Ş Ç Ş Ş Ş Ü Ö Ö Ö Ö Ö Ç Ç Ç Ö Ş Ç Ö Ö Ş İ İ Ç Ş Ş Ğ Ü Ş İ Ö

Detaylı

Ü İ İ İ İ ö İ ö ğ ğ Ü ö Ş Ç ğ İç Ş Ç ğ Ü ö İ İ ğ Ü ö ğ Ü ö İ İ Ş Ç ğ İ İ ğ Ü ğ ğ ğ ç ç ö ğ ö ö ğ ğ ğ ö ç ç Ç Ç ö Ö ğ ğ ç ç Ş ğ ğ Üç Ç ğ ç ö Ş Ç ğ ğ Ş Ü ğ ğ Ş ğ ç ç ç ğ ö ö ğ ö ö İ ç ç ğ ğ Ü ö İ İ ğ Ş ğ

Detaylı

Ç Ü ö ö Ü ö ç Ö Ü ç ö ç ç Ğ ç ç ç ö ö ç ç Ü ç ö ö ç ç ç ç ç ç ö Ö Ş Ö ö ç Ç Ü Ç Ç Ü Ü ö ç ö ç ç ç ç ö ç ç ç ö ç ö ö ö ç ö ö Ü ç çö çö Ü ç çö Ö ö ö çö ç Ü ö ç ç ç çö ç ç ç ö ç çö çö ö ö ö ç Çö çö çö ö ç

Detaylı

Ç ö Ü ğ ö Ş ç ç Ş Ü Ö Ü Ü ö Ü ğ ğ ö ö ç ç Ü ğ ç ç ğ ğ ğ Ü ğ ö ö Ş ö ç ğ ö ç ç ğ ç ç ö Ş Ş ö ğ ç Ç ç ö ö ç Ç ö ğ Ü ö ğ ğ ç ö ç ğ ç ğ ö ç ö ö Üç ğ ö ç ö ç ö ç ğ ö ğ ö ç Ç ğ ç ç ğ ö ö ç ç ç ğ ğ ç ğ ç ğ ç

Detaylı

ü Ğ İ Ğ ü İ ç ü ü ü ç Ç ü ü ç Ç ü ü ç ü ü Ü Ç Ü ç ü ü ü ü ü ç Ç ü ü ç İ ü Ğ Ş İ İ ü Ğ İ Ğ ü İ Ö üçü ü Ö Ö ü Ö ü İ İ Ş Ğ İ İĞİ ü ü ü Ğİ İ Ğ İ Ğ ü Ö Ö Ü İĞİ ü Ü İ İ Ğİ ü ü Ğ İ İ İ İ İ İ ç ü ç ü ç ü ü ç ü

Detaylı

ğ ğ Ö ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ Ö ğ ğ ğ ğ

ğ ğ Ö ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ Ö ğ ğ ğ ğ İ Ş Ş İ İ Ö İ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ Ö ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ Ö ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ İ ğ ğ ğ ğ Ö Ö Ç ğ ğ ğ ğ ğ Ü ğ İ ğ ğ Ç İ ğ ğ Ç ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ Ş ğ ğ ğ Ü ğ ğ ğ ğ Ö ğ ğ Ö ğ ğ ğ

Detaylı

İ Ç Ü ö üğü İ Ö ö üğü Ş ü öğ ü ç Ç ü ü ü Ç Ü ç ğ ç ğ Ğ ç Ş ğ ç ö ğ ğ ü ç Ü Ç ö üğü ö ü ü İİ Ç ğ ü ğ ç ğ ü ü ü ç ü ü Ş ü ğ ç ü ü ç ü ü ç ö Ö Ş Ö ğ ö ü ç ğ İ Ç Ü Ç ğ Ç ğ Ü Ü İ ü ç ğ ğ ğ ğ ğ ğ ç Ç ç ü ç Ş

Detaylı

İ İ İ İ İ İ İ İ İ İ Ö İ İ İ İ İ Ü Ç İ Ş Ş İ İ Ü İ İ İ İ İ İÇİ Ö Ö Ç Ç Ç İ Ü Çİ İ Ü Ü İ İ İ İ İ İ İİ İ Ç Ş İ İ İ İ Ü Çİ Ö İ Ü Çİ İ İ Ü İİ İ Ç Ö İ Ö İ Ç Ç İ Ç Ö İ İ İİ İ Ç Ç Ç Ü İ Ç İ Ç İ Ş Ç İ Ğ İ İ İ İ

Detaylı

ç ğ ğ ğ ç ç ç ğ ç ğ ğ ç ğ ğ ç ğ ç ğ ğ ğ ç ğ ğ ç ğ ğ ç ç ğ ğ ğ Ü ç ğ ç ç ç ğ ç ç ğ ğ ğ ğ ğ ğ Ü ğ ğ ç ç ç ğ ç ğ ğ ç ğ ç ç ğ ğ ç ğ ğ ğ ğ ğ ç ğ ğ ğ ğ ç ğ ç ğ Ü ğ ğ ğ ç ç ğ ç ğ Ü ç ğ ğ ğ ç Ü ç ç ç ç ğ ç ğ ğ

Detaylı

İ Ç Ü ş ö ğ ş ö ğ Ü öğ ç ş Ö Ü ğ ç ö ç ş ş ğ Ğ ç ç ğ ğ ö ş İ ç Ü ç ş ö ğ ö ç ç ş ş İ ğ ş ğ ş ç ş ğ ş ç ş ğ ç ç ş ş ö ş Ö Ş Ö ğ ş ö ç ş ğ Ç Ü Ç ğ ş Ç ğ İ Ü İ Ü ö ş ş ş ğ ç ş ö ğ çö ğ ş ş ç ö ş ş ş ğ ç ş

Detaylı

Ü ş ğ ğ Ü ş Ç ğ ş ş Ç ğ ş Ü ğ Ü ş ğ Ü Ç ğ ğ Ü ğ ğ ğ ş ğ ğ ğ ş ş ğ ş ş ş Ç Ç Ö ş ğ ş ş ğ ş ğ ğ ş Ü Ç ğ ş ğ ş ş ğ Ü ğ ş ş ğ ş ş ş ş ş ş ğ ğ ş ş ş ş ş ş ş Ü ğ ş ş Ü Ç ğ Ç Ç ş ş ş ğ ş Ö ÇÜ Ö ş ğ Ö ş ş ğ ş

Detaylı

Ç Ç ç Ğ ç Ö Ğ Ş ç Ö Ö Ğ Ğ Ö Ö Ç Ü ç Ç Ü ç Ö ç ç ç ç Ğ ç ç Ç Ç ç Ç Ü ç ç Ç ç ç ç Ö ç Ö Ö ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç Ö Ş ç ç ç ç ç ç ç ç Ü ç ç Ü ç ç ç ç ç ç ç Ö Ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç Ö ç ç Ğ Ç Ü ç ç Ç Ü ç ç Ç

Detaylı

Ğ Ğ Ü Ü Ö Ü Ö Ö Ö Ü Ö Ü Ü Ü Ü Ü İ İ Ü Ü Ö Ö Ü Ö Ü Ö Ü Ö İ Ü Ö Ö Ö Ö Ö Ö Ö Ö Ö Ö Ü Ö İ Ö Ü Ö İ Ö İ İ İ İ İ İ İ İ İ İ Ö Ö Ö Ö Ö Ö Ö İ Ü İ Ü İ İ İ İ İ İ İ Ö İ Ü İ İ İ Ö İ Ö Ö İ İ Ö Ö İ İ İ İ İ İ İ İ İ İ Ö

Detaylı

ç ü ü ç ç ş İ Ç Ü ş İ Ç Ü ç ş ü İ Ç Ü ş ş ç ş ü Ö ü Ö İş ş ç İ Ç Ü ş ş ç ü ç ş ş İ Ç Ü ş ç Ü İ Ç Ü İ Ç Ü ü ç ş ş ş İ Ç Ü ç ü ş İ Ç Ü İş ş ş ü ş İ Ç Ü ş ü ş üç ü ş ş ş ç ü ü ç ş ş ş ş ü ş ü ü ş ç ü ç ç

Detaylı

Ç Ü ğ Ç ç Ğ ç Ü ç ğ ç ğ ğ ç ğ ç ç ğ ç ç Ö Ş Ö ğ ç ğ Ç Ü Ç ğ Ç ğ Ü Ü Ç Ü ğ ğ Ü ğ ç Ç ğ Ü ç ç ğ Ğ Ğ ç ç ğ ğ ğ ğ ğ Ğ Ğ Ğ Ğ Ğ Ş Ş Ç Ö Ö ç Ç ğ ç ç ğ ç ğ ç ç ç ğ ç ç ç Ü ç ç ç ğ Ö Ü Ç Ş Ş ç Ö ç ğ ğ ğ ç ğ ğ ğ

Detaylı

Ü Ö Ö ö ö Ü Ü Ö ö ç ç ö ç ö ç ç ö ö ö ö ö ç ö ö ç ç ç ç ç ç ö ö ö ö ç ç ö ç» ö ö ö ö ç ö ö ö ö ç ö ç ö ç ö ç ö ö ç ç ç ç ö ö ö ç ç ç ç ç ç ç ç ç ö ç ç ö ç ç ç ç ç ç ö ö ö ç ç ç ö ö ö ç ç ç ç ö ç ç ç ç

Detaylı

Ş İ İ İ ç İ İ İ İ ç ç ç Ç ç ç ç ç İ Ö İ ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç Ç ç ç ç ç ç Ö Ö ç ç ç ç Ö ç Ö ç ç ç ç ç ç ç Ç ç ç ç Ç ç ç ç ç ç Ç ç Ö ç ç ç ç Ç ç Ö Ç ç ç Ş ç ç Ç Ş ç İ ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç

Detaylı

İ» Ö İ İ ğ ğ İ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ ğ İ ö ö ç ğ ğ ğ ğ ğ Ö Ü Ü ğ ğ ğ ö ğ ğ ğ ğ ö ğ ğ İ İ İ İ ğ ğ ğ ö İ ğ ğ ğ ğ ğ ö ğ ğ ö ö ğ öğ ğ ğ ğ İ ö ç ç ğ ö ö ç ğ ç ç ğ ç ğ ö ç ğ ğ ğ ğ ğ ğ İ Ü Ş İ ö İ ğ ğ İ İ ğ ğ ğ ç ğ ğ

Detaylı

ğ Ş ğ ş ğ İ ö ç ö ö İ ğ ş ş ç ç ğ ç ğ ş ğ İ Ş Ü İş ö Ö ğ Öğ ş ğ ğ İ ö ö Çğ ö İ ö ç İ ş ş ş ç ş öğ ş Ş ğ ö ğ ş ö ğ İ ğ ö ş ş ş ğ ğ İ ş ğ çö ğ ğ ş ö öğ ç öği İ ğ ğ ğ ğ öğ ö ş ğ İ ç ş İ İ ğ ç İ İ Ö ÖĞ İ ğ

Detaylı

Ş İ İ ç İ İ İ İ ç Ş ü ü ü ü ç ü üç ü ü ü ç ü ü Ü İ Ğ Ş üç ü İ ü ü ü ç ü ç Ç ç İ ü üç ü Ç üç ü ç ç Ç ü Ç ç üç ü ç Ç ç ç ç ç Ğ Ğ ç İ ü ü ç ç ç ü ü ü Ü ç ç ü ç ç ü ü ü Ö ü ü ü ü Ü ü ü ç ü ç ç ü ü ü ü ç ü

Detaylı

Ü Ğ Ğ Ş Ö Ü Ü Ğ Ğ ü ü ü ü ü Ö Ü ü ü ü Ş ü ü Ş Ş ü ü ü ü üü ü Ş ü ü ü ü ü ü ü Ç ü ü ü ü ü ü ü üü ü ü ü üü ü ü ü ü ü ü ü ü Ş ü ü Ö ü ü ü ü ü ü ü ü Ç Ş Ç üü Ş ü ü ü ü üü ü ü ü ü ü ü ü ü ü ü Ş ü ü ü Ü ü ü

Detaylı

Ü Ü Ğ Ş Ş Ş Ş Ş Ü Ğ ç Ş Ğ Ü Ü Ğ Ü Ş Ö ç ç Ğ Ğ Ü Ş Ü Ş Ş ç ç Ç Ü Ş Ç Ç Ü Ş Ş Ü Ü Ü Ü Ü Ü ç Ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç Ç ç ç ç ç ç Ş Ğ Ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç ç Ş ç ç ç Ç ç ç ç ç ç ç Ç ç Ç ç ç ç

Detaylı

Ğ Ğ ö Ş Ş Ğ Ş Ş Ü Ş Ğ Ğ Ğ ö ö Ğ Ş Ş Ğ Ğ ö Ğ ö ö ö ö ö ö ö ö Ü Ş Ö Ö Ö Ş Ş Ç Ü ö Ü Ü Ğ ö «ö ö ö Ğ Ş ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö Ş ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö Ö ö ö Ö Ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö Ö Ö ö ö Ç Ö ö Ü ö

Detaylı

Ğ ü ü ç ş ş ğ ğ ğ ğ Ö ü ğ ş ğ ü ş Ç ş ş Ç ş ü ü ü ğ ç ç ş ü ş ş Ç ş ü ü ü ü ğ ş ş ü ü ş ş ş ü ü ğ ü üğü ş ç ü ü Ç ç ğ ü ü üğü ğ ü ç ş ş ş ş ğ ç ü ü ü ş ş ş Ç ş Ç ğ Ç ğ Ç Ç ü ş ş ü Öğ ü ş ş ğ ç Ç Ç ş Ç

Detaylı

İ Ğ Ş İ» Ğ Ğ ö Ğ ö ö Ç ö Ç İ Ş ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö Ç ö ö ö ö ö ö İ İ ö ö ö Ü ö ö ö ö ö ö ö Ş ö ö İ ö ö İ ö ö İ İ ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö Ç İ İ ö İ İ İ İ Ö İ Ç ö ö Ö Ç ö ö ö ö ö ö ö ö ö ö

Detaylı

Ğ Ğ Ö İ İĞİ» Çö İ İ İĞİ Ç İ İĞİ Ü İ İĞİ İ İ ö ö ö Ğ İ ç Ö Ö ö ö ö ç ç ö Ö ö ö ö ö ö Ö ç ç ç ç ç Ğ ç Ğ İ Çö öğ ö İ İ İ ç ö ö ç Ğ İ ö ö İ İĞİ İ İĞİ Ğ Ç Ğ ö ö ö Ğ ç Ö Ö ö ç ö Ö ö ö ç ö ö ö ç Ö ç ç ç ç ç Ğ

Detaylı

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ Doç. Dr. Deniz Beste Çevik Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı beste@balikesir.edu.tr

Detaylı

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir. ÖZET Üniversite Öğrencilerinin Yabancı Dil Seviyelerinin ve Yabancı Dil Eğitim Programına Karşı Tutumlarının İncelenmesi (Aksaray Üniversitesi Örneği) Çağan YILDIRAN Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler

Detaylı

Özel Bir Hastane Grubu Ameliyathanelerinde Çalışan Hemşirelerine Uygulanan Yetkinlik Sisteminin İş Doyumlarına Etkisinin Belirlenmesi

Özel Bir Hastane Grubu Ameliyathanelerinde Çalışan Hemşirelerine Uygulanan Yetkinlik Sisteminin İş Doyumlarına Etkisinin Belirlenmesi Özel Bir Hastane Grubu Ameliyathanelerinde Çalışan Hemşirelerine Uygulanan Yetkinlik Sisteminin İş Doyumlarına Etkisinin Belirlenmesi Sibel Yıldırım*, İlknur İnanır**, Zerrin Kaya*** * Acıbadem Hastanesi,

Detaylı

MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK - 2009, S. 20-29 İSTANBUL ISSN:1303-2429 Copyright 2009 http://www.marmaracografya.com

MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK - 2009, S. 20-29 İSTANBUL ISSN:1303-2429 Copyright 2009 http://www.marmaracografya.com MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK - 2009, S. 20-29 İSTANBUL ISSN:1303-2429 Copyright 2009 http://www.marmaracografya.com SOSYAL BİLGİLER VE SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ COĞRAFYA DERSLERİNE YÖNELİK

Detaylı

Karar Tarihi: 09/01/2015 Toplantı Sayısı:02 Sayfa:2

Karar Tarihi: 09/01/2015 Toplantı Sayısı:02 Sayfa:2 Üniversitemiz Tıp Fakültesi Çocuk Hematopoietik Kök Hücre Nakli ve Hücresel Tedavi Merkezi Çalışma Yönergesi hk. 2015.002.004 -Üniversitemiz Tıp Fakültesi Çocuk Hematopoietik Kök Hücre Nakli ve Hücresel

Detaylı