Arş.Gör.Hüseyin TOPAN - 1

Transkript

1 Mikrodalga radyometre UZAKTAN ALGILAMADA GÖRÜNTÜLEME SİSTEMLERİ Hüseyin TOPAN Algılayıcı Pasif amaçlı olmayan amaçlı Manyetik algılayıcı Gravimetre Fourier spektrometresi Diğerleri Optik Film tabanlı Dijital Optik olmayan (Mikrodalga radyometre) Mikrodalga radyometre Ayna tarama Çerçeve Doğrusal dizin amaçlı olmayan Mikrodalga altimetre Laser su derinliği ölçer 12 Mart 2008-Zonguldak Aktif Kaynak: Poli, 2005 amaçlı Laser uzaklık ölçer Optik (Hibrit sistemler (laser ve çerçeve sis. bir. gibi) Optik olmayan Düzlemsel göstergeli radar Faz aralıklı radar Gerçek açıklıklı radar Yapay açıklıklı radar Pasif ve Aktif Sistemler Pasif > Optik > Film tabanlı Çerçeve sistemler TK 350 KOMETA nın bir parçası 2000 yılına kadar fotoğraflar çekilmiştir 200 km Film boyutları 45 x 30 cm (300 km x 200 km) Yer çözünürlüğü: 10 m 300 km Çerçeve işaretleri Taramadan kaynaklanan hata Çerçeve işaretleri ve grid ağ mevcut. Küresellik vb. etkilerden kay. bozulmalar Taramadan kaynaklı hatalar Büyüksalih et al., 2004 Pasif > Optik > Film tabanlı TK 350 den üretilen SYM Referans SYM 1

2 Panoramik: KVR 1000, Pasif > Optik > Film tabanlı CORONA Pasif > Optik > Film tabanlı Panoramik: KVR 1000 KVR-1000 YÖA: 1.6 m Bulanıklığın sebebi: Filmin taranması IKONOS Pan YÖA: 1.0 m Sunu: K. Jacobsen den Landsat Landsat 5 Band 1 Landsat Serisi Çok bandlı Uçuş yönü Sınıflandırma ağırlıklı çalışmalar Landsat 5 Band 2 1: ölçekli harita (tematik) 1 CCD nin görüntü üretmemesinden kaynaklanan etki Landsat 7 Band 1 Landsat Serisi Son uydu: Landsat 7 ETM (15 m pan, 30 m MS, 60 m termal) Tarama Eğikliği Hatası Taram hızında değişiklik V Ayna tarama hızı İdeal tarama hızı Yörünge izi Mesafe 2

3 Pasif > Optik > Dijital > Çerçeve Bilsat (12.6 m pan, 27.6 m MS) Uçuş yönü t+1 t Pasif > Optik > Dijital > Çerçeve Bilsat (27.6 m MS) SPOT, IRS, IKONOS OrbView-3, QuickBird t+8 t IRS-1C V=6.65 km/sn Herbir satır için farklı izdüşüm merkezi konumu ve dönüklük elemanları Yavaşlatma etkisi (OrbView-3 için 1.4) Doğrusal dizin algılayıcı Olumlu yanları Daha yüksek düzeyde uzaysal ve radyometrik çözünürlük sağlaması, Ağırlıkları ve boyutları nedeniyle az güç gerektirmeleri, Hareketli parçalara sahip olmamaları ve dolayısıyla uzun ömürlü olmalarıdır. Olumsuz yanları Geometrik ve radyometrik açıdan kalibre edilmeleri oldukça güç olan pek çok doğrusal diziden oluşabilmeleri Herbir satır arası yüksek korelasyon Kullanılan CCD dedektörlerin sınırlı spektral duyarlılığa sahip olmalarıdır. Kaynak: Dr. D. Poli 3

4 TDI Algılayıcı (N adımlı TDI) Sunu: Dr. K. Jacobsen Ötelenmiş pikseller (SPOT 5 Supermode, OrbView-3) Ötelenmiş CCD elemanları Serbest bakışlı TDI GSD < 1m pan, 4m MS 1:10000 ölçekli harita Bindirmeli yapı Ayrık yapı (Ikonos, QuickBird, OrbView-3) Gösteri: Ikonos uydusunun görüntülemesi (IntaSpace Turk izniyle) OrbView-3 pan ile üretilen harita (görüntü tarihi: 2005) SPOT-5 in yapısı Jiroskoplar IKONOS pan ile üretilen harita (görüntü tarihi: 2002) 4

5 Pasif > Optik olmayan (Mikrodalga radyometre) SPOT 5 düzey 1A SYM Üretimi SPOT 5 düzey 1A Landsat 7 ETM Band 6 (Termal, GSD: 60 m) Çevre, hidrografi, osinografi, jeoloji vb. Aktif > Optik olmayan> Lazer Aktif > Optik (Mikrodalga radyometre) ICESAT (NASA) Ocak, 2003 Radar and Optical Data Integration for Land-Use/Land-Cover Mapping Barry N. Haack, Nathaniel D. Herold, and Matthew A. Bechdol PHOTOGRAMMETRIC ENGINEERING & REMOTE SENSING, VOLUME 66, NUMBER 6 Radar and Optical Data Sensor Integration for Land Cover Extraction Barry N. Haack, Elizabeth Solomon, Nathaniel D. Herold Pecora 15/Land Satellite Information IV/ISPRS Commission I/FIEOS 2002 Conference Proceedings Aktif > Optik olmayan > Faz tabanlı ve düzlemsel göstergeli radar Aktif > Optik olmayan > Faz tabanlı ve düzlemsel göstergeli radar Faz tabanlı Düzlemsel göstergeli Alaska, çap: 27 m den 5

6 Aktif > Optik olmayan > Gerçek Açıklıklı Radar (RAR) SRTM (ABD, Almanya, İtalya) Aktif > Optik olmayan > Gerçek Açıklıklı Radar (RAR) 30 m (X band) aralıklı SYM 90 m (C band) aralıklı SYM X ve C band Anten boyu: 60 m Koçak et al., 2005; Koçak et al., 2004 Aktif > Optik olmayan > Yapay Açıklıklı Radar (SAR) Aktif > Optik olmayan > Yapay Açıklıklı Radar (SAR) Alıcı = verici İleri hareket ile açıklık sağlanmakta Bozulmalar: Eğik-uzaklık ölçek distorsiyonu, nokta kayması vb... İnterferometri ile stereo çekim Kaynak: CCRS Aktif > Optik olmayan > Yapay Açıklıklı Radar (SAR) Kıyılarda ve denizcilikte, yerleşim alanlarında (bulutlu bölgeler) Optik Boyuna bindirme durumu Örn: MOMS-2P / SPOT-5 HRS Görüntülerin yakın zamanda alınması olanağı Enine bindirme durumu Örn: SPOT-5 HRG, IRS-1C İki görüntü arası sürenin uzun olması sorunu 6

7 Optik Yan bakış durumunda yükseklikten kaynaklanan hata Esnek bakış durumu Örnek: IKONOS, QuickBird, OrbView-3 Kompsat görüntüsü RADAR RAR ile stereo-algılama Yörünge-1 Aynı uydu ile farklı geçişlerde RADAR SAR ile stereo-algılama Yörünge-2 Aynı uydu ile farklı yüksekliklerde Alçalan yörünge Yükselen yörünge Yeryüzü Alçalan ve yükselen yörüngelerde Sonuç Teknolojik olanaklar geliştikçe seçenekler çoğalmakta Her sistemin farklı bir amacı ve özelliği bulunmakta Her zaman bozulmalar var ve gözardı edilemez Haritacılık açısından her türlü çözebilirliğin (radyometrik, geometrik, zamansal ve spektral) artışı önemli Son yıllarda SAR ve Lidar da büyük gelişme yaşanmakta ve pekçok çalışma yapılmakta İlginiz için teşekkür ederim. Bazı Kaynaklar Büyüksalih, Gürcan, 2000, Aktif Mikrodalga Algılamanın Temel Prensipleri-Uzay ve Hava Radar, KTÜ Mühendislik Mimarlık Fakültesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü Araştırma Raporları Büyüksalih, Gürcan; Koçak, Güven; Oruç, Murat; Akçın, Hakan; Jacobsen, Karsten; 2004, Accuracy Analysis, DEM Generation and Validation Using Russian TK-350 Stereo-Images, The Photogrammetric Record 19(107): Koçak, M. Güven; Büyüksalih, Gürcan; Jacobsen, Karsten; 2004, Analysis of Digital Elevation Models Determined by High Resolution Space Images, ISPRS XX. Kongresi, İstanbul Koçak, Güven; Büyüksalih, Gürcan; Oruç, Murat; 2005, Accuracy assessment of interferometric digital elevation models derived from the Shuttle Radar Topography Mission X- and C-band data in a test area with rolling topography and moderate forest cover, Optical Engineering 44(3), Poli, Daniela, 2005, Modeling of Spaceborne Linear Array Sensors, PhD Thesis, Switzerland,