GLOBALLEŞME İNDEKSİ: TÜRKİYE VE AB

Transkript

1 LU. işletme Fakültesi işletme Dergisi Nisan 27 C:36 Sayırl Sayfa: GLBALLEŞME İNDEKSİ: TÜRKİYE VE AB Dç. Dr. rhan ÇBAN Nevşehir İİBF, Erciyes Üniversitesi, cbantateunev,edu.tr Dç. Dr. Şevki ÖZGENER Nevşehir İİBF, Ercİyes Üniversitesi edu. tr ÖZET Bu çalışmada, Türkiye ile AB üyesi 15 ülkenin rekabet güçleri, glballeşme indeksi yardımıyla belirlenmiştir. Ayrıca, tekli faktör analizi yardımıyla Gümrük Birliği sürecinin ülkelerin glballeşmesi üzerindeki etkisi analiz edilmiştir. Glballeşme indeksi snuçlara göre, Belçika&Lüksembuıg, İrlanda ve Hllanda üst sıralarda, Almanya, İngiltere ve Fransa ise alt sıralarda yer almıştır. Tekli faktör analizi snuçlara göre, göreceli larak en glballeşmiş ülkenin Fransa lduğu tespit edilmiştir. Diğer taraftan Gümrük Birliği sürecinin Türkiye'nin glballeşmesini lumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Eknmik Entegrasyn, Glballeşme İndeksi, Faktör Analizi,Gümrük Birliği Bu çalışman özeti Devlet İstatistik Enstitüsü tarafdan düzenlenen 14. İstatistik Sempzyumunda sunulmuştur. 27

2 ABSTRACT In this study, cmpetitive pwers Turkcy and 15 cuntries which are members EU are determined by the help glbalizatin index. Mrever, the effect Custm Unin prcess n glbalizatin the cuntries is analyzed by means a single factr analysis. Accrding t the results glbalizatin index, Belgİum& Luxemburg, Ireland and Netherlands take place at upper levels the ranking; while Germany, England and France take place at lwer levels the rank. Taking int cnsideratin the results a single factr analysis, France is ranked as the mst glbalized cuntry rclatively. n the ther hand, it is stated that Custm Unin prcess affects the glbalizatin Turkey psitively. Key Wrds: Ecnmic Integratin, Glbalizatin Index, Factr Analysis, Custm Unin 1. GİRİŞ 1980'li yıllar ikinci yarısdan itibaren yayg bir şekilde kullanılmaya başlanan glballeşmenin etkileri knusunda çeşitli tartışmalar yapılmaktadır. Dünya eknmisinde yaşanan değişimler, uluslararası piyasalarda daha rekabetçi bir rtam luşumunu hızlandırmaktadır. Genel anlamda glballeşme larak adlandırılan bu süreçte siyasi luşumlar yerini, eknmik temele dayanan bölgesel ve küresel işbirlikleri almakta ve teknljik üstünlüğe sahip ülkeler uluslararası rekabetten artı katma değer elde edebilmektedirler. Bu bağlamda ülkelerin glballeşme derecesinin ölçülmesi, söz knusu ölçümlerde kullanılacak veri setinin belirlenmesi ve karşılaştırmalı analizlere esas lacak göstergeler bulunması knularda bazı srunlarla karşılaşılmaktadır. Glballeşme, dünya çapda birbirine bağımlı luşumlara yl açan ticaret, yatırım, işbirliği, bilgi akışı gibi bağlantılar yayılması, yğunlaşması ve güçlenmesi sayesinde uluslar üstü eknmilerdeki entegre edilmiş faaliyetleri kapsayan uzun vadeli bir süreçtir (Zrska, 22). Başka bir ifadeyle glballeşme, eknmik plitika ve bireysel davranış eksenli serbest pazarlara uyum sağlamak amacıyla dünya çapda entegrasyna katkıda bulunan teknljik, plitik ve kısmen de eknmik faktörlerle şekillenen tarihsel bir süreçtir. Kısacası, pazar eknmilerinin günümüzdeki gelişme aşaması larak da nitelendirilen glballeşme, uluslararası ticarette 28

3 artan açıldık, liberalizasyn, uluslararası fansal piyasalar gelişimi ve eknmide devletin rlünün azaltılmasıyla tanımlanmaktadır (Santarelli and Fiğini, 22). Özellikle bilgi-iletişim teknljilerinde meydana gelen gelişmeler glballeşme surecine yeni byutlar kazandırmaktadır. Bu gelişmeler, uluslararası entegrasyn sürecinde daha ileri adımlar atılmasa imkan sağlamaktadır. Glballeşmenin en önemli göstergeleri, taşımacılık ve iletişim maliyetlerinin yanı sıra rekabet eksenli engellerin azaltılmasıdır. Ayrıca, bu süreçte sermaye akımları, dlaysız yabancı yatırımlar, uzmanlaşma, ticari yapılanmalar, plitik bağlantılar ve kültürel etkileşimler de önem arz etmektedir. Uluslararası entegrasyn kapsamda bîr ülkenin uluslararası piyasalara ne şekilde entegre lacağı srusunun cevabı önem kazanmaktadır. Bu bağlamda, A.T. Kearney Danışmanlık Şirketi tarafdan geliştirilen bir indeks yardımıyla glballeşme rijinli etkileşûnlerin tanımlanması amaçlanmıştır. Bu indeks sayesinde ülkelerin rekabet güçlerinin belirlenmesi hususunda farklı bir açılım sağlanmıştır. Glballeşme indeksi esas alarak faktör analizi yardımıyla çeşitli değişkenler bir araya getirilmektedir. Faktör analizinin temel amacı, rijinal veri setinden temel bilgiyi kaybetmeksizin çk sayıda değişkeni az sayıda değişken setine dönüştürmektir. Bu nedenle uluslararası entegrasynla İlgili lan çeşitli değişkenlerin glballeşmeyi açıklamada bir ölçüm aracı larak nasıl bir araya getirilebileceği srusunun cevabı önem arz etmektedir. Bu çalışman amacı, Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) üyesi 15 ülkenin karşılaştırmalı rekabet güçlerini ve glballeşme düzeylerini belirlemektir. Glballeşme indeksinin yanı sura faktör analizinin kullanıldığı analizlerde Öncelikli larak glballeşme indeksi yardımıyla ülkelerin rekabet gücü sıralaması yapılmıştır. Tekli faktör analizi yardımıyla Gümrük Birliği sürecine bağlı larak ülkelerin glballeşme düzeylerinde meydana gelen değişimler tespit edilmiştir. Bu kapsamda çalışman diğer bir amacı, Türkiye İle AB ülkeleri arasdaki karşılıklı bağımlılığ nedenlerinin yanı sıra, eknmik entegrasyn eksenli etkileşimlerin özet bir yaklaşımla rtaya knulmasıdır. 2. VERİ SETİ VE YÖNTEM döneminin dikkate aldığı bu çalışmada analizlerde kullanılan ve ülkeler bazda tplam ihracat, tplam ithalat ve gayri safî milli 29

4 hasıla serilerinden luşan veri seti ECD'nin veri tabandan derlenmiştir (ECD,24). ' Bu çalışmada yöntem larak glballeşme indeksi ve tekli faktör analizinden yararlanılmıştır. Glballeşme indeksi, Birleşmiş Milletler Kalkma Prgramı'n Beşeri Kalkma İndeksini luşturmada kullandığı yönteme dayanmaktadır. İlk etapta, indeks hesaplamasda kullanılacak değişkenler belirlenmekte ve söz knusu değişkenlerin niceliksel ölçümleri yapılmaktadır. Daha snra elde edilen nicel değerler, farklı birimlerle tanımlanan çeşitli değişkenlerde karşılaşılabilecek srunlar rtadan kaldırılması İçin nrmalleştirilmektediı*. Sn larak, nrmal leştir İ İmiş değişkeni erin, her ülke için sayısal bir snuç veren ağırlıklı tplamı hesaplanmaktadır (Lckvvd, 21; Çban ve Çban, 24). Ülkelerin uluslararası rekabet gücü ölçümlerinde kullanılan glballeşme indeksi yardımıyla glballeşmenin birer unsuru larak görülen eknmik bütünleşme, plitik bağlantılar, teknlji ve kişisel İletişim gibi knular parametrik larak ifade edilebilmektedir (Cckburn vd. 1998; Bellak, 1999; JCER, 22; Shin, 22; Randlph, 22; Andersen and Herbertssn, 23; Çban ve Çban, 24). Bununla birlikte, söz knusu indeks sayesinde uluslararası ilişkiler vc plitikalar, ticari ve finansal akımlar, insanlar hareketliliği, fikirler ve ülkelerarası bilgi akışı gibi knular daha smut hale dönüştürülebilmektedir. Bu bağlamda glballeşme indeksinin hesaplanmasda mal ve hizmetlerde glballeşme, finansal glballeşme, kişisel iletişimde glballeşme ve internet bağlantısı lmak üzere dört kategri dikkate almaktadır (A.T. Kearney, 21; A.T. Kearney, 23). Bu çalışmada ise amacımız dğrultusunda mal ve hizmetlerde glballeşme kategrisi esas almıştır. Faktör analizi ise, değişkenler arasdaki ilişkilere dayanarak verilerin daha anlamlı ve Özet bir biçimde sunulması sağlayan bir analiz türüdür (Ayrtılı bilgi için bkz.; Kurtuluş, 1998; Tavşancıl, 22; Akgül ve Çevik, 23; Göçer, 24). Faktör analizi sayesinde glballeşme İndeksi kullanılarak çeşitli değişkenler bir araya getirilmekte ve rijinal veri setinden temel bilgiyi kaybetmeksizin çk sayıda değişken az sayıda değişken setine * Nrmalleştirme (standartlaştırma), herhangi bir değişkenin ölçeğinin değiştirilmesi, diğer bir deyişle ilgili değişkenin ölçüm birimlerinin standart Z (rtalaması sıfır, varyaıisı bir ve dağılımı nrmal lan Z değişkeni) birimlerine dönüştürülmesi işlemidir (Kutsyiannis, 1989: ). 30

5 mdirgenmektedir. Bu nedenle uluslararası entegrasynla ilgili çeşitli değişkenlerin glballeşmeyi açıklamada bir ölçüm aracı larak nasıl kmbine edilebileceği srusunun cevabı önem arz etmektedir. Dlayısıyla, çalışmada değişkenler arasdaki etkileşimler tek bir faktör esas alarak analiz edilmiş ve incelemelerde tekli faktör analizi kullanılmıştır. Tekli faktör analizinde değişkenler arasdaki ilişkilerin büyük bir kısmı, genel faktör larak adlandırılan tek bir temel faktörün etkisi snucu gerçekleşmektedir. Burada, genel faktörün tplam varyans en az 2/3'ünü açıklaması beklenmektedir. Genel faktörün tplam varyansı açıklama ranı ne kadar yüksek lursa, mdelin uyumu da randa 'iyi' lmaktadır. Bu çalışmada tekli faktör analizi çerçevesinde Temel Eksenler Yöntemi (Principal Axis Factring Methd) ile Varimax Dönüştürme Yöntemi 'nden (Varimax Rtatin Methd) yararlamlmıştır. 3. ANALİZ SUÇLARI 3.1. Glballeşme İndeksine İlişkin Analiz Snuçları Çalışmada öncelikli larak glballeşme indeksi yardımıyla Türkiye ile AB üyesi ülkelerin rekabet güçleri belirlenmiş; ülkelere ait indeks değerlerinin yanı sıra ülke sıralamaları Ek-1 ve Ek-2'de verilen tabllarda düzenlenmiştir. Ek-1 ve Ek-2'deki tabllar incelendiğinde, Belçika&Lüksemburg'un ilk sırada, AB içerisinde etkin rl ynayan Almanya, İngiltere, Fransa ve İtalya gibi ülkelerin ise alt sıralarda yer aldığı görülmüştür. Sn sırada yer almakla birlikte zaman içerisinde rekabet gücü artan Türkiye'nin, dönemler arasdaki değişim ranları dikkate aldığda ilk sırada yer aldığı tespit edilmiştir Tekli Faktör Analizi Faktör analizinin ilk adımı veri setinin faktör analizi için uygun lup lmadığ belirlenmesidir. Faktör analizi yardımıyla krelasyn matrisi 31

6 luşturulmuş, Kaiser-Meyer-kin (KM)* örnekleme yeterlilik ölçüsü dikkate almış ve Barlett testi yapılmıştır, Faktör analizi çerçevesinde Ek-3'deki tablda düzenlenen krelasyn matrisi indeks değerleri incelendiğinde, değişkenler arasda genel larak yüksek bir krelasyn ilişkisinin lduğu tespit edilmiştir. Bu tespit, değişkenlerin hmjen değişkenler seti larak grup]andırılabileceği ve dlayısıyla faktör analizinde kullanılabileceği anlama gelmektedir. Ayrıca, KM örnekleme yeterlilik ölçüsünün değeri, 0,83 larak bulunmuştur. Bu değer 0,8'den büyük lduğu için, 'iyi' larak kabul edilebilir. Bartlett testinin değeri ise, 839,27'dir (Tabl-l). Tabl-1: KM ve Barlett Testi Kaİser-Meyer-kin Measure Sampling Adequacy 0,83 Bartlett's Test Sphericity Apprx. Chi-Square 839,27 df 105 Sig. 0, Tekli faktör analizinde analize dahil edilen tüm değişkenlerin tanımladığı birinci temel bileşen/glballeşme indeksi (genel faktör), Tabl- 2'de de görüldüğü üzere tplam varyans % 66,7'sini açıklamaktadır. Bu ran, söz knusu veri seti kullanılarak, genel bir glballeşme sıralamas yapılabileceğine işaret etmektedir. KM, gözlemlenen krelasyn katsayılar büyüklüğü ile kısmi krelasyn katsayılar büyüklüğünün karşılaştimasda kullanılan bir ölçüdür. KM değeri 0,9'dan büyükse mükemmel, 0,8'den büyükse iyi, 0,7'den büyükse rta ve 0,6'dan büyükse kabul edilebilir şeklinde yrumlanmaktadır. Söz knusu değerin 0,6'daıı küçük lması halinde ise KM'nun kabul edilemez lduğu ifade edilmektedir (Kaiser and Rice, 1974). 32

7 Factr Tabl- 2: Açıklanan Tplam Varyans Initial Eigenvalues Ttal % Variance Extracün Sums Squared Ladtngs Cumulative % Ttal % Variance Cumulative 1 10,24 68,27 68,27 10, 66,70 66,70 2 2,05 13,66 81,93 3 0,99 6,63 88,55 4 0,79 5,28 93,84 5 0,27 1,81 95,64 6 0,25 1,70 97,34 7 0,13 0,88 98,23 8 0,09 0,60 98,83 9 0,06 0,43 99, ,04 0,28 99, ,03 0,22 99, ,02 0,12 99, ,01 0,07 99, ,01 0,03 99, , 0,02 1, Ejrtracun Methd: Principal Axis Factring.% 3.3. Tekli Faktör Analizinin Faktör Skrları Tekli faktör analizinde veri setini luşturan değişkenler genel faktör larak adlandırılan tek bir faktör tarafdan açıklanmaktadır. Çalışmamızdakİ genel faktör, glballeşme indeksidir döneminin esas aldığı analizlerde Gümrük Birliği'nİn hem Türkiye hem de AB ülkelerinin glballeşmesi üzerindeki etkisini gözlemlemek amacıyla 1996 yılı kırılma nktası (break pint) larak almış ve analiz snuçları Tabl-3'te düzenlenmiştir. 33

8 Tabl- 3: Tekli Faktör Analizinin Faktör Skrları Ülkeler Almanya 1,37-0,72 Avusturya 1,51. -0,06 Beiçika&Lüksemburg (B&L) 0,55 0,08 Danimarka -1,09-0,09 Finlandiya 0,28-0,21 Fransa 4,98 2,44 Hllanda -2,15. 0,09 İngiltere -1,46-0,05 İrlanda -0,19-0,28 İspanya -2,29-0,74 İsveç 1,58 0,16 İtalya -1,48 0,15 Prtekiz -3,51-0,37 Yunanistan 0,35-0,01 Türkiye 1,24 0,40 KM-Test 0,73 0,83 Analizlere esas lan dönemler karşılaştırıldığda ülke sıralamalarda marjinal değişimlerin lduğu görülmüştür. Her iki dönem açısdan KM test değerleri, kabul edilebilir düzeydedir. Tabl-3'den hareketle yapılan ülke sıralamaları incelendiğinde (Tabl- 4), her iki dönemde de glballeşme derecesi göreceli larak en yüksek ülkenin Fransa lduğu belirlenmiştir. Fransa'yı döneminde İsveç, Avusturya ve Almanya, döneminde İse Türkiye, İsveç ve İtalya takip etmiştir. Glballeşme eğilimi açısdan en düşük faktör skrlara sahip ülkeler ise, döneminde Prtekiz, İspanya ve Hllanda, döneminde İse İspanya, Almanya ve Prtekiz lmuştur. 34

9 Tabl- 4: Faktör Skrları ve Ülke Sıralaması İjikcScr Almanya 4 14 Avusturya 3 9 B&L 6 6 Danimarka Finlandiya 8 11 Fransa 1 1 Hllanda İngiltere 11 8 İrlanda 9 12 İspanya İsveç 2 3 İtalya 12 4 Prtekiz Yunanistan 7 7 Türkiye 5 2 Gümrük Birliği sürecinin Türkiye'nin glballeşmesi üzerindeki etkisi analiz edildiğinde ise, Gümrük Birliği'nin Türkiye'nin glballeşmesini ve dlayısıyla AB ile entegrasynunu lumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Tabl-4'dekİ ülke sıralamaları dikkate aldığda, döneminde 5. sırada yer alan Türkiye, döneminde 2. sıraya yükselmiştir. 4. SUÇ Bu çalışmada glballeşme indeksi ve faktör analizi yardımıyla Türkiye ve AB üyesi 15 ülkenin karşılaştırmalı rekabet güçleri ve glballeşme dereceleri tespit edilmiştir. Faktör analizine ilişkin incelemelerde tekli faktör analizinden yararlanılmıştır. Glballeşme indeksine ilişkin analizler snucu, rekabet gücü en yüksek ülkenin Belçİka&Lüksemburg lduğu tespit edilmiştir. Buna karş AB içerisinde önemli bir yeri lan Almanya, İngiltere, Fransa ve İtalya gibi ülkelerin glballeşme indeksi açısdan alt sıralarda yer aldığı görülmüştür. Bu bağlamda sn sırada yer alan Türkiye'nin zamanla rekabet gücünün arttığı ve dönemler arasdaki değişim ranları dikkate aldığda ilk sırada yer aldığı tespit edilmiştir. 35

10 Tekli faktör analizi snuçlara göre, her iki dönemde de ( ve ) glballeşme derecesi göreceli larak en yüksek ülkenin Fransa lduğu belirlenmiştir. Fransa'yı döneminde İsveç, Avusturya ve Almanya, döneminde ise Türkiye, İsveç ve İtalya takip etmiştir. Glballeşme eğilimi açısdan en düşük faktör skrlara sahip ülkeler ise döneminde Prtekiz, İspanya ve Hllanda, döneminde ise İspanya, Almanya ve Prtekiz lmuştur. Gümrük Birliği sürecinin ülkelerin glballeşmesi üzerine etkisi incelendiğinde ise, bu sürecin Türkiye'nin glballeşmesini ve dlayısıyla AB ile entegrasynunu lumlu yönde etkilediği görülmüştür. Yukarıda özetlenen snuçlar bir arada değerlendirildiğinde glballeşme İndeksine ilişkin analiz snuçları, Andersen ve Herbertssn (23) tarafdan yapılan çalışman snuçlarıyla benzerlik arz ederken, tekli faktör analizinin snuçları ise farklılık arz etmektedir. Söz knusu çalışmada İrlanda, Belçika, Hllanda gibi AB ülkeleri glballeşen ülkeler sıralamasda ilk sıralarda yer sdırken, İspanya, italya, Fransa, ingiltere gibi AB ülkeleri göreceli larak alt sıralarda yer almıştır. KAYNAKÇA A.T. Kearney/ Freign Plicy Glbalizatin Index, 21, Freign Plicy, Washingtn, D.C., Carnegie Endwment fr Internatinal Peace, Erişim: [ Erişim Tarihi: A.T. Kearney/ Freign Plicy Glbalizatin Index, 23, "Measuring Glbalizatin: Wh's Up, Wh's Dwn?", Freign Plicy, Washingtn, D.C., Carnegie Endwment fr Internatinal Peace, s: AKGÜL, A., ÇEVİK,., 23, İstatistiksel Analiz Teknikleri, Emek fset, Ankara. ANDERSEN, T. M., HERBERTSS, T. T., 23, Measuring Glbalizatin, IZA Discussin Papers, Institute fr the Study Labr, IZADPN:817. BELİ.AK, C, 1999, Explaining Freign wnership by Cmparative and Cmpetitive Advantage: Empirical Evidence, Internatinal SMPEC Prject n ŞMall Pen ECnmies Papers, WP N: 62. CCKBURN, J., SIGGEL, E., CULIBALY, M., VEZINA, S., 1998, Measuring Cmpetitiveness and Its Surces: The Case MalFs Manufacturing Sectr, African Ecnmic Plicy Papers, DP N:

11 ÇBAN,., ÇBAN, S., 24, "Glballeşme İndeksiyle Türkiye'nin Rekabet Gücünün Ölçülmesi: AB Ülkeleriyle Bir Karşılaştırma, ", Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Ssyal Bilimler Dergisi, Vl: 10, s: GÖÇER, K., 24, "İletişim Altyapıs Avrupa Birliğinde ve İllere Göre Türkiye'de Ssyeknmik Gelişmişlik Düzeyine Etkisinin Çk Değişkenli İstatistik Tekniklerle Ölçülmesi", /. Ulusal Genç Bilim Adamları Sempzyumu: Değişen Dünyada Türkiye'nin Önemi, 6-7 Mayıs 24, Bursa, s: JCER (Research Department fr Glbal Ecnmy and Japan Center fr Ecnmic Research), 22, "Measuring Glbalizatin Japanese Ecnmy", Erişim: fwww.jcer.r.jp/eng/pdf/glbaul201.pdf], Erişim Tarihi: KAISER, H.F., RICE, J., 1974, ll Little Jiffy, Mark TV" Educatinal and PsychlgicalMeasurement, Vl: 34, s: KUTSYIANNIS, A., 1989, Eknmetri Kuramı, (Çev: Ü. Şenesen ve G. G. Şenesen), Birinci Baskı, Vers Yaycılık, Ankara. KURTULUŞ, K., 1998, Pazarlama Araştırmaları, 6.Baskı, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayı, Yay N: 274, İstanbul. LCKWD, B., 21, Hw Rbust is The Freign Plicy/Kearney Indes Glbalizatin?, Center fr the Study Glbalizatin and Reginalisatin (CSGR) Wrking Papers University Warwick, WP N: 79/01. ECD (rganisatin fr Ecnmic C-peratin and Develpment), 24, Erişim: [ Erişim Tarihi: RANDLPH, J., 22, G-Index, Erişim: [ gindexreprt.pdf], Erişim Tarihi: SANTARELLL E., FIGINI, P., 22, Des Glbalizatin Reduce Pverty? Sme Empirical Evidence fr The Develping Cutries, University Blgna, Wrking Paper Department Ecnmics,, WP N: 459. S HİN, M. E., 22, "Measuring Ecnmic Glbalizatin: Spatial Hierarchies and Market Tplgies", Envirmnent and Planning A, Vl: 34, s:

12 TAVŞANCIL, E., 22, Tutumlar Ölçülmesi ve SPSS İle Veri Analizi, Nbel Yayevi, Ankara. ZRSKA, A., 22, Glbalizatin and Cnvergence: pprtunities and Threats fr a Catching-Up Prcess, Erişim: [ waw.pl/sgh/insty tuty/ism/ism/publikacje/ publikpdf/tresc/publikl az/glba[izafiqn_and_cnvergence.pdf1, Erişim Tarihi:

13 s Tl - " 0,74 1 0,84 1 v ö" " t^ı r- " " N " l \ " m fi _ [ N Tt l f *T. VI rn m - i Yunanistan ı i t v ff - ı m 1- İ v - s- VD ı >n î l İ î î j Prtekiz j i rt " ı î ı - 10 >_ \ -<} <N CNT v l (S n l **: fî > v ^" v Tf" t 1*" -, fî " ı "t" J v v -. 1*1 (S (S (N î t- r-l fn CN n t" N t n ) î İ ı ı v ı İ î î i > A v M" î î fı i t fı fi" cı" Vı fi ti fi" ft ff ff v v t*f ff 0- v^ ft v_ ft Tt rı * n fî v " fî l it" a, -'a >û en " (N i t - \ <n m M m n N - 0 D v ^ v l i v î -3 (N e* fı fi" T) >0 v". ** t--" l r-t t-. t-~" r- v v" t~v v v N "1 -" N v* v" r-t i t cn r-" "3- fı ı f-t v" - -" -" a r G «3 -*,, - El 1 CJN i t fı î (S t î P1 M" ^ fi v m v^ v $ N î C " fi i ı î İ 1f î &\ î 1 al fi v" t- * v r- İTİ v* >" ıt V? -=t " v" S 5- " l " -" t- t-" l t-" st v -" t--" ı 0 N" _ v t--»» * î i î t- aa N " T > i t v ı ı =t î ıt l v î n rt I - fi" Cl fi _ cî - r-f C î M" n r<l - r t v î - - l > tt l" f~ 0 fî >n i t " -I 1 1 Q vq f) v as tn m" >û cî r- fî' rt - i f" v T" rf v l a l * n! v_ S. ff v " v ^t * _ ft ı i t -1 «01 M? v" t> N f> " - f~-" >" * - t> C j_ " ^ ı m " v in - c«" l v I" ı * i t " vq f fı v_ fî m İ ff m İ fî fî r-- fî d m m" rn ^ en t* ı ft ff it ı "T rt» **" 5! ı T" U-" \ *" it" Sı < î - î î l î *t *n i t VD cs y- >n 0 N cı "5- ft J ft ılfı fî fi" " -Nt " v (S fi" fi" N. î t-- r-- t - - s "S- - m r- ı c~c~. a> v <TN t m, n > cr. t- l ı -* U-

14 : E 1 23! 1 3,82 Ul E 4,47 I 20 I 3, ,63 11,37 3, I j 3,33 S C T v \ U) Ul y. ÎÂ t 1 10,04 i 1 9,82! fi- fi * Kİ V > t y a\ 3,68 1 2,93 1 3,74 N V Ul " u> 0\! 2,73 1 4,55 9,04 1 4,05 Ul Ul t! 2,56 i 2,73 VD ,43 3,37 4,66 UJ 4,74 Z*Z 2,72 \ 6,34 Kİ İn 1 8,51 1*1 t.) 4* 2,94 4,92 1 2,43 2,32 1 5,88 Ki '* [ 3,19 1 4,65 JK> -J -T* b\ D w 1 2,15 Uı h\ \ 2,54 i 1 8,25 1 3,12 i 1 4,75 6,08 L 2,67 1 7,74' 1 1 2,96 1 4,33 1 K> Kt \ V t -T*. *. 2,49 U) VD fi- *- Ul 2,33 1 t _K> Wı 1 2,74 ı 05 l '-. 1 4,07 ı 1 2,58 i 4,34 i 2,17 1

15 1 J 1 -! i n vı VI vı W. VI VI VI VI VI VI «VI VI n Vı VI vı VI v-ı VI VI <N fı "3- t-. r- t-- ITI ir ıl- VI VI VI VI fs İN _ I t- <--. VI v N v N ND VD N VI N VD VD t-- t-- r- t- VD * Tt ir <* ir rr -it -t t t li -çf- ıf- ı* "t T a- (N JŞ s 1 I ingiltere S J X id v f> fı f> <N cs fi (S (N <N (S (N (N - 0\ (N İN İN l f) <N (N <N (N (S (N ) fı fı ın <N (N (M (S IN r-j --t r>l - (N İN Finlandiva V) VI VD t-. ( r~- t-~ t-- r-- t"- t~- r-- 0 a 1 D ti m Avusturya * VI ır f *r ıt v-ı v> <n f it -* VI VI r- v VD v VD VI VD t- **- t v> VC VI VI rr u- 1- *r VI v m "* & T VI VI VI ir <3- ir Almanya v - r-- t» ı v f> t-- VI v VD t-- 55 \ C7N es V) VD r~ ı İN ı VI

16 1-j

17

18 E"