Otomasyon ve Üretim Teknolojileri Dünyasi

Transkript

1 Managers Navigator Otomasyon ve Üretim Teknoojieri Dünyasi German Engineering Industry Partner for Turkey 1. Baskı 2016 VDMA Pubishing

2 VDMA Pubishing Knowedge Bakan dan Mesaj Sevgii okuyucuar, VDMA Pumps + Systems Compressors, Compressed Air and Vacuum Technoogy Lyoner Str Frankfurt am Main Germany Phone Fax E-Mai urike.maetje@vdma.org Internet pu.vdma.org kdv.vdma.org pu.vdma.org kdv.vdma.org Pumps and Compressors for the Word Market with Compressed Air and Vacuum Technoogy vf???????-e Pumps and Compressors for the Word Market 2016 VDMA Pumps + Systems Compressors, Compressed Air and Vacuum Technoogy Pumps and Compressors for the Word Market 2016 with Compressed Air and Vacuum Technoogy This is the VDMA speciaised magazine for engineers and the technica management. Pease order your copy free of charge simpy by sending an e-mai to martina.scherbe@vdma.org or register onine via The magazine is pubished once a year in Apri. Sigmar Gabrie Federa Ekonomi ve Enerji Bakanı Türkiye ie Amanya çok yakın iş ortakarı. Birbirimize ihtiyacımız var, özeike de şu günerde yaşamakta oduğumuz müteci sorununda bunu görüyoruz. Ortakığımızın sağam bir temee, yani karşııkı ticari iişkiere dayanması bu nedene oumu bir husustur. Bu iişkier uzun yıardan beri dinamik biçimde geişiyor. Ükeerimiz arasındaki ticaret hacmi son 20 yıda üç katından fazasına çıktı te 37 miyar Euro uk rekor bir rakama uaştı. Aman yatırımcıar için de Türkiye çok cazip bir üke. Onar için Türk ortakarının sağam ve güveniir bir hukuki çerçeveyi garanti etmesi önem taşıyor. Bu yıın Ocak ayında Türk ve Aman hükümeterinin görüşmeeri vesiesiye Başbakan Yardımcısı Sayın Mehmet Şimşek ve Ekonomi Bakanı Sayın Mustafa Eitaş ie karşııkı ekonomik iişkierin gediği nokta ve geişme oanakarı hakkında konuştum. Amanya daha şimdiden Türkiye nin en önemi ticaret ortağı. Bu konumu daha da geiştirmek istiyoruz. Burada çok potansiye buunduğunu düşünüyorum, örneğin enerji, Industrie 4.0 ve ieri teknooji aanarında. Makine ve sistem imaatı tam da bu aanardaki geişmeer için bir okomotif işevi görüyor. Makine ve sistem imaatı her sanayinin be kemiğidir. Türkiye de şu sıraarda üretimde giderek daha çok otomasyona geçiiyor. Bu aanda Aman şirketeri geenekse oarak öncü konuma sahip. Bu şirketer Türk sanayinin daha da güçenmesine ve modernize edimesine önemi katkıarda buunabiir bunu da pek çok örnekte görebidiğimiz gibi yapıyorar zaten: Aman şirketer açık araya Türkiye nin en önemi makine ve sistem tedarikçisi konumunda yıında Türkiye ye topam 3,5 miyar Euro tutarında fabrika donanımı ihraç ettier. Fakat ticaret tek yönü bir yo değidir. Aman şirketeri de Türkiye den giderek daha çok makine imaatı ürüneri itha ediyor. VDMA nın ve Turkish Machinery nin bu sektör rehberi karşııkı ticaret iişkierinin sağam temei üzerinde yükseiyor. Orta öçeki işetmeerin ağırıkta oduğu Aman makine ve sistem imaatı sektörü hakkında bigi edinmek isteyen Türk şirketeri için bu yayın oağanüstü bir yo gösterici oacak. Bu rehber, yeni iişkierin kurumasına ve Türkiye ie Amanya arasındaki ticari işbiriğinin daha da geiştirimesine katkıda buunacaktır. Bu sektör rehberinin okurarının tümüne ticari iişkierini kurmaarında ve geiştirmeerinde başarıar dierim. Saygıarıma, Sigmar Gabrie Federa Ekonomi ve Enerji Bakanı Managers Navigator 3

3 İstediğiniz havayı yaratıyoruz İçindekier Bakan dan Mesaj 3 Amanya nın Makine Sanayi 8 Türkiye nin Geeceği İçin Teknooji Ortağı Rekabetçiik İçin Daha Faza 12 İnovasyon ve ArGe Otomasyon, Verimiik, Endüstri "Venti Oede" oarak da biinen Ventiatorenfabrik Oede GmbH; havanın, buhararın, gazarın, tozun ve havadaki katı maddeerin topanması, işenmesi ve fitreenmesi için geniş kapsamı ürüner ve hizmeter sunan bir tesis ve bieşen üreticisidir. Üretim programı kapsamında çevreyi koruma amaçı havaandırma, hava şartandırma ve ısı geri kazanım tesiseri, yüzey teknoojisi, endüstriye fanar ve geri dönüşüm sistemeri ve tesiserinin yanı sıra toz topama tesiseri buunmaktadır yıında kuruan Venti Oede, yakaşık 270 çaışanı buunan ve Ruhr bögesinin kuzeydoğusundaki Oede de yer aan, orta öçeki bir şirkettir. Tesisere yöneik bakım, koruma, kontro, onarım, geiştirme, iyieştirme ve büyütme çaışmaarı mevcut hizmeteri tamamamaktadır. Venti Oede, çok sayıdaki saha ofi si, temsicieri ve isansöreri sayesinde tüm iş ortakarı ie yakın temas haindedir. Fan Ürüneri Grubumuz: Santrifüj fanar Yüksek basınçı fanar Mazeme işeme fanarı Öze fanar Baca gazı fanarı Kağıt yırtma fanarı Sıcak gaz sirküasyon fanarı Endüstriye Aanar: Çimento endüstrisi Çeik endüstrisi Enerji santraeri Kimya endüstrisi Matbaa ve kağıt endüstrisi Proses ve Hava İşeme Teknoojisine yöneik ürün yepazemiz: Mazeme tahiye ve taşıma tesiseri Kuru tip fi treer Suu tip fi treer Çözücü egzoz ve oksidasyon tesiseri Kurutma tesiseri Atık arıtma tesiseri Geri dönüşüm tesiseri Isı geri kazanımı endüstriye havaandırma ve hava şartandırma tesiseri Dijita Otomasyonda Sürekiik 14 ve Yeni Verimiik Potansiyeeri Kompresör İstasyonarının Duruma Odakı 16 ve Otomasyona Bakımını Yapmak Sanayide Dijita Dönüşüm 18 Öçüm Sistemerinin Otomasyonu 20 ve Ağandırıması: Üretim Öçüm Teknoojisi 4.0 dan Kaynakı Değişimer Hidroik Sistemer İçin Öngörüü Bakım 22 LINEAR AXES Zoru kaynakar için bütünse çözüm 24 We ive motion. Robotik Çözümeri: Otomasyon Çözümünün 26 Bir Parçası oarak Kumanda Teknoojisi Hannover, Germany Apri HANNOVER MESSE Ha 16 Booth E04

4 Her eksene uygun çözümer apha Vaue Line İçindekier İnek kotuğa nası yereşti? 28 Proses güveniği için bir aternatif 30 Hande in the Box Industrie 4.0 Anahtar Sanayi Oarak Aman 32 Makine ve Sistem İmaatı Industrie 4.0 ie biişim ve internet teknoojieri ürünerde ve fabrikaarda daha güçü biçimde yer aacaktır. 32 Robotik ve Otomasyona Daha 34 Faza Verimiik Başarıı Ürüner İçin Modern 36 Yüzey Teknoojisi Tüm eksenerde verimiik Yeniikçi hassas aeterde 38 geecekteki bekentier Üretimde otomasyon-otomasyona geçener kaıcı our. 34 Yeni apha Vaue Line redüktör serisi farkı sektörerdeki tüm eksenerde üniversa kuanıma uygundur ve takriben tüm uyguamaar için en ekonomik çözümü sağar. İrtibat bigieri: Te Ayrıntıardan faydaanın: maksimum ekonomi adeti siparişer için dahi kısa tesim süreeri yüksek esnekik yüksek güveniirik Tam Anamıya Kaite 39 Aman Öçüm ve Kontro Teknoojisi Made in Germany tahrik ve akışkan 40 teknoojisi: Geeceğin makine imaatı için en üst düzey teknooji ve daha faza verimiik WIN Otomasyon fuarındaki standımıza ziyareterinizi bekeriz, Mart: Ho 3, Stand C120 Künye 42 Industrie 4.0 ve Predictive Maintenance sanayi üretimini kaıcı biçimde değiştirecek ve yeni iş modeeri ouşturacak. 41 WITTENSTEIN apha akıı tahrik sistemeri apha Managers Navigator 7

5 vdma vdma Amanya nın Makine Sanayi Türkiye nin Geeceği İçin Teknooji Ortağı Dr. Reinhod Festge Makine imaatı aanında Türk-Aman iişkieri sağam bir temee oturuyor ve her iki taraf temsicierinin bei araıkara buuşmaarından makine imaatı sanayimizin yararına ortak pozisyonar geiştiriebiiyor. Karşııkı iişkierin daha da derineştirimesine yöneik çeşiti fırsatar 2016 yıına da damgasını vuruyor. Son ayarda iki ükenin hükümet başkanarı ve kabine üyeeri bei araıkara bir araya gedi. Bu görüşmeerin ana konusunu günce göçmen sorununun üstesinden geinmesi ouşturmuş osa da, daha yakın bir ticari işbiriği, AB nin Türkiye ie gümrük biriğinin genişetimesi ve Türkiye nin AB ye katıımı perspektifi gibi ekonomiye iişkin konuar da gündemde yerini adı. Yön açık biçimde beirenmiş durumda. Hem Türk hükümeti hem şirketer Türkiye yi ieri teknooji merkezi haine getirmek istiyor. Endüstrinin daha faza otomasyona ve enerji verimiiğine doğru modernizasyonu özeike de ihracata yöneik üretim yapan neredeyse tüm sektörerdeki şirketere dış pazararda daha çok başarı getirmesi bekeniyor. Burada Türkiye özeike de Aman şirketeriye iişkier kurmayı hedefiyor. Bu panarı uyguamaya koyma yönünde bir adım oarak hükümet kısa süre önce araştırma ve geiştirme projeerinin daha güçü biçimde destekenmesini, ekonomi ie araştırma kurumarı arasındaki işbiriğinin güçendirimesi için daha yoğun biçimde çaba gösterimesini kararaştırdı. Uzun sürei bir büyümenin ardından Aman makine ve sistem imaatçıarının Türkiye ye ihracatı 2014 te geriemişti. Fakat 2015 te pazarda taep yeniden artış gösterdi ve Aman yatırım maarı endüstrisi geçen yı yakaşık 3,8 miyar Euro değerinde ürünü Türkiye ye ihraç etti. Bu, bir önceki yıa göre yakaşık yüzde 11 ik bir artış anamına geiyor. Özeike de kaıpar ve sanayi robotarı gibi üretim bakımından önem taşıyan sektörerdeki imaatın modernizasyonu için dünya ortaamasının üzerinde bir taepe karşıaşıdı. Fakat Türkiye ie ma aışverişi tek yönü bir yo deği. Aman makine imaatı sanayi uzun yıardan beri Türk makine imaatı sanayinin dünyadaki en büyük aıcısı du- rumunda yıında Türk makine imaatı sanayi Amanya ya 775 miyon Euro değerinde ma ihraç etti. Bu, geçen yıa göre yakaşık yüzde 10 uk bir artışa karşıık geiyor yıında da bu eğiim devam etti. Kasım ayına kadar ithaat %7 artış göstermişti. Böyece Türk ürünerinin Amanya da giderek daha çok kabu gördüğü kanıtanmış ouyor. Fakat ma aışverişi Türkiye ye yöneik faaiyeterimizin yanızca bir yüzünü ouşturuyor. Bunun ötesinde son yıarda Türkiye Aman makine imaatçıarı için önemi bir yatırım merkezi durumuna yüksedi. VDMA ya üye şirketerin orada yaptığı üretim ihracat rakamarının içinde yer amıyor. Bu nedene Amanya nın Türkiye pazarındaki payı sat ihracat rakamarının üzerindedir. Türkiye den bögedeki başka ükeere yapıan ihracatarda Aman makine imaatçıarı Türkiye nin teknooji merkezi oarak Avrupa ie Asya arasında bir köprü ouşturduğu yönündeki ününün artmasına da katkı sağıyor. POWERTRAIN PRODUCTION SYSTEMS PRE ASSEMBLY LASER-WELDING MAIN ASSEMBLY END OF LINE TEST PACKAGING power take-off units and front drive units + + transfer cases + rear drive units YOUR TURNKEY PRODUCTION SYSTEM PROVIDER FOR HIGHTECH POWERTRAIN UNITS + engines and anciary components + manua and automatic transmissions EUROPE NORTH AMERICA ASIA 8 Managers Navigator M&R AUTOMATION saes@mr-automation.com automation.com

6 vdma vdma de nedenerinden biri. Aman yatırım maarı sanayinin 38 uzmanık aanı üretim zincirinin tamamını kapsıyor ve böyece tek tek ürünerden çok daha fazasını sunuyor. Bieşenden sisteme kadar, sistem tedarikçisinden sistem uyumuaştırıcısına ve oradan hizmet şirketine kadar uzanan bir çizgide Aman makine ve sistem imaatı şirketeri bütünse çözümer sağayan bir iş ortağı oarak faaiyet gösteriyor. Geniş kapsamı hizmet seçenekerinden doayı Türk müşteriere üretim için gerek duydukarı bütünse çözümer sunuabiiyor. Danışmanık, eğitim, bakım ve servis aanarında bireyse oarak uyaranmış tekifer memnuniyete katkı sağıyor ve müşteri sadakatini güçendiriyor. Bu müşteri sadakatini en optima hae getirmek ve uzun vadei oarak biçimendirmek, Aman yatırım maarı endüstrisinin özeike güçü oduğu bir konu. Amanya dünyanın en başta geen üretim teknoojisi merkezerinden biri. Amanya nın bu konumu kasik makine ve sistem imaatının yanı sıra yazıım, sensorik ya da Micro Technoogy gibi yeni sektörer için de geçeri. Bu yeni aanarı ve genişetimiş bir hizmet portföyünü Aman makine ve sistem imaatı sektörü doğrudan birbirine entegre etti. Böyece müşterierinin sektörerine özgü gereksinimeri için kompe çözümer sunabiecek duruma gedi. Bu oağanüstü konumunu Aman yatırım maarı sanayi araştırma ve geiştirme aanındaki yoğun çabaara ve goba düzeyde faaiyet göstererek daha da sağamaştırmayı amaçıyor. Pek çok uzmanık aanında Türkiye ie uzun süredir sağam iişkier kurudu ve bu iişkier iyi işeyen bir ortakık için örnek ouşturuyor. Bu sektör rehberi Türk şirketerine Aman makine ve sistem imaatı sanayinde yer aan potansiye iş ortakarı hakkında doğrudan bigi edinme oanağı sağıyor. Bu iş ortakarının giderek artan bir böümü Türkiye de doğrudan faaiyet gösteriyor. Bu da ietişim kurmayı ve işbiriğine gitmeyi koayaştırıyor. Buradan yeni ve iginç işbirikerinin ve ortakıkarın doğacağından umutuyuz. Ükeerimize bu yoda başıar diiyorum. Dr. Reinhod Festge VDMA Başkanı Aman makine imaatçıarı yıardan beri dünya çapında endüstriye ieremeyi hızandırıyor. Bundan sonraki önemi adım, Industrie 4.0 vizyonunu uyguamaya koymak ve inovatif ürüneri ve ürün konseperini geiştirmek oacaktır. VDMA, bu konunun sanayimize sağayabieceği fırsatardan yararanıabimesine tam destek veriyor. Industrie 4.0 kavramının arkasında, değer yaratma zincirinin tamamını değiştirme potansiyeini taşıyan karmaşık bir teknik devrim yatıyor. Yaın bir ifadeye Industrie 4.0 ın arkasındaki amaç, geenekse üretim yöntemerini bigisayaraştırmak ve akıı bir fabrika tasaramaktır. Evrense dijitaeşme bir ekonomideki tüm üretim birimerini birbirine bağıyor ve tedarikçierin, müşterierin ve iş ortakarının süreçerini üretime entegre ediyor. Müşteri taeperine hızı ve esnek biçimde yanıt verebime ve düşük parti büyükükerinde yüksek değişken sayıarını verimi biçimde üretebime yetisi artacak ve böyece rekabet gücü ayrıca yükseecektir. Türkiye de sanayi maarına oan taep artmaya devam edecek. Bu da tüketim maarını üreten, enerjierin verimi biçimde kuanımasını sağayan ya da artan mobiite gereksinimini karşıayan ve akıı bir atyapıyı garanti eden makineeri gerektiriyor. Aman makine imaatçıarı inovatif bireyse çözümere 21. yüzyı dünyasına yeni bir bakışı mümkün kııyor. 1 miyondan faza çaışanı ve neredeyse %77 ye varan ihracat oranıya Aman makine ve sistem imaatı Amanya nın en büyük sanayi daarından biri durumunda. Ortaama 170 çaışana (2013) sahip oan sektör şirketeri ağırıkı oarak küçük ve orta öçeki işetme yapısına sahip. Bu yapı, değişen pazar koşuarı karşısındaki büyük esnekiğin ve inovasyon gücünün MONORAIL MR Takım tezgahar için Profi Kıavuzamaar En iyi çaışma karakteristiğine sahip Masuraının O-Düzeneğinde oması, tüm yönerde yüksek taşıma ve moment kapasiteye sahip oması AMS Entegre öçüm sistem seçeneği mevcut Etkii sızdırmazık için çift ön ve boyamasına sıyırıcıı AMS Entegrei öçüm sistemi Mutak ve inkrementa öçüm sistemi Yüksek hassas, güveniir ve az bakımı Tüm MONORAIL Profi kıavuzar için mevcut Güveniir ve sağam manyeto dirençi sensörü Anaog veya dijita arayüzü (interface) 10 Managers Navigator SCHNEEBERGER GmbH Türkiye İrtibat Bürosu Dumankaya Vizyon A1-Bok K:6 D:32 Esentepe Mah. Miangaz Cad. No:77 Karta İstanbu ismai.aykut@schneeberger.com

7 MAİB MAİB Rekabetçiik İçin Daha Faza İnovasyon ve ArGe Adnan DALGAKIRAN Dünya makine ihracatı sıraamasında 26. sırada yer amakta oan Türkiye, 2015 yıını yakaşık 14 miyar $ makine ihracatı ie kapattı. Ükemiz ekonomisinde okomotif görevini üstenmiş oan ve Türkiye nin ihracat ideri omaya doğru iereyen makine sektöründe ihracatın ithaatı karşıama oranı ise 2002 yıında % 27 iken 2014 yıında %52 seviyeerine yüksedi. Otomasyon, Verimiik, Endüstri 4.0 Dr. Hüseyin HALICI Günümüzde artık rekabet ve sürdürüebiir bir başarı sağamak için teknoojiye otomasyona dayaı üretim kaçınımaz bir ha amaktadır. Türk-Aman İşbiriği bir mode oma potensiyainde ve özeiğinindedir! Adnan Dagakıran Fotoğrafar: OAİB Dünyada ve ükemizde yaşanan oumsuz ekonomik koşuara rağmen Türk makine sektörü son 10 yıda önemi geişmeer gösterdi. Makine ihracatımız, son 5 yıda ortaama % 15 ihracat artışıya dünya ihracat artışıya dünya ihracat artışı sıraamasında 3. sırada yer aıyor. Tüm at sektörerde kaitei üretim ve ihracat yapan firmaarımız mevcut. Ancak bu firmaarımızın uusararası arenada uzun vadede rekabet gücünü artırmaarı gerekiyor. Mevcut durumda üretimimizin, yüzde 75 ini orta düşük ve düşük teknoojiye yapıyoruz. Eksik yönerimizi de düzeterek bu taboyu daha iyi seviyeere çekmemiz gerekiyor. Kaynak kuanımı, enerji verimiiği, süreç optizimasyonu aanında iereme sağayarak ve teknooji kuanımımızı artırarak ancak Türk makine sektörünün rekabet edebime gücünü artırabiiriz. Türkiye nin Makinecieri kuruduğu yıdan itibaren, Türk makinesinin daha iyi tanıtıabimesi için yurt içinde ve dışında faaiyeter yürütmektedir. Özeike hedef pazar oarak beirediğimiz Amanya da bu tanıtım faaiyeterimiz daha yoğun şekide gerçekeşmektedir da yakaşık 25 fuarda Türkiye nin Makinecierini temsi edeceğiz ve bunarın çoğu Amanya da oacak. Türkiye nin Makinecieri oarak biz, sektörün günümüzde gediği duruma sağadığımız katkıdan gururuyuz. Ancak sektörün geişmesinin otomasyon ve endüstri 4.0 konuarına ağırık vermekten geçtiğinin biincindeyiz. Robotar Çağı oarak da anıan bu dönemde, makineerin akıanmasının ve istihdamın insandan makineere geçişinin tamamanması öngörüüyor. Bu dönemin 20 yı içinde entegrasyonunun tamamanarak firmaar tarafından uyguanabiir hae geeceği düşünüüyor. Amacımız, Endüstri 4.0 atyapı hazırık sürecinin bir an önce tamamanmasında firmaarımıza yo göstererek, bu aanda dünyada parmaka gösterien ükeer arasında yer amaktır. Bu amaça, 2016 yıında Türkiye nin uusararası pazararda görece düşük işgücü maiyeterine dayaı rekabet anayışını; Türk makinesinin gücüye teknooji üreten ve geiştiren mode ie üst seviyeye çıkarmayı amaçıyoruz. Yeni ogomuza Türkiye nin Makinecierini, bu ükeden yükseen ve dünyaya ışık veren bir yıdız oarak simgeedik. Bundan sonra, AR-GE sayesinde üretim maiyeterinin düşürümesi, yatırım ortamının iyieştirimesi, firmaarımızın iş yaptıkarı dış pazarara uaşım imkânarının iyieştirierek sektörün ihracat kapasitesini artırabimesi konuarına daha faza odakanacağız. Bu amaça 2016 yıında üyeerimizi otomasyon ve endüstri 4.0 konuarında bigiendirecek eğitimer vermeyi panıyor, Amanya ve Türkiye de düzeneyeceğimiz Teknooji Forumarı na firmaarımızı davet ederek bir taraftan teknoojik trenderi yakından takip etmeerini diğer taraftan işbiriği yapacak firma arayışarına yardımcı omayı panıyoruz. Üke oarak ieri gitmemizin you Ar-Ge ve inovasyona yatırım yapmaktan geçiyor. Bu biinçten harekete sağam adımara geeceğe yatırım yapıyor, ihracatçımızın vizyonu açacak faaiyeter yürütmeyi panıyoruz. Adnan DALGAKIRAN Makine İhracatçıar Biriği Başkanı Endüstriye otomasyon sektörü, gene endüstriden demir çeiğe, petrokimyadan suya, kağıttan enerjiye, inşaat, çevre gibi aka geen tüm sektörere hizmet eden ve çok geniş bir yepazeye sahip bir sektördür. Bu sektörerin geişimeri otomasyon sektörünün geişimi ie birebir orantııdır. Geişmiş bir üke konumuna geebimek ve kürese öçekte rekabet edebiir seviyeye uaşmak için kesinike geişmiş imaat sanayiine sahip omak gerekiyor. Günümüzde modern imaat sektöründe insansız üretim amaçanmaktadır. Bu da artık makinaara akı katma döneminin başadığını göstermektedir. Özeike Bigisayar teknoojierinin oağanüstü hıza geişimine parae oarak akıı fabrika dönemi başayacak. Bu dönem, günümüz başangıç aınarak Endüstri 4.0 oarak tanımanıyor. Makinaarda her bieşenin birbiriye habereştiği, kendi kendine karar veren ve deneteyen üretim tesiseri devri başayacak. Siber Fizik Sistemer oarak tanımanan ya da IoE Internet of Everythings oarak da tarifenen Yapay zekaya sahip üretim sistemeri haya edimektedir. Özete akıı makinaar dönemi yaygınaştığında, ki yaygınaşma için start aındığını görüyoruz, o zaman en az adama en az enerji ie en yüksek verim ve kaitenin yaratıması sonucu işetmenin Kar maksimizasyonunun you açımış oacak. Bunu en çabuk yapan üreticier rekabette yanız kaacakar. Geenekse yöntemere yapıacak üretimer ise muhtemeen bu durumda girdieri açısından rekabet avantajarını kaybedeceker. Bu durumda satış şansarını kaybetme riskeri doğacak. Bu gün dünyada oağan üstü bir teknooji savaşı yaşanıyor. Bu konuda öne geçener özeike Amerika, Amanya ve Japonya dır. Ar- Fotoğrafar: ENOSAD, MAİB tık emek yoğun ağırıkı işer yerini akıı makineerin yönetimine bırakmaktadır. Gün geçtikçe artan rekabet koşuarı bir maı oabidiğince uygun maiyeterde, kaitei, verimi, hızı ve sürdürüebiir üretimesini gerektirir. Bu da maiyet girdierini süreki oarak kontro etmek ie mümkün oacaktır. Bir üretimin Hammadde, enerji ve işgücü oarak ayırabieceğimiz 3 ana girdisi mevcuttur. Ham maddeyi azatmak çok faza mümkün değidir. Ancak bei oranda enerji girdisi azatıabiir ve insan gücü nerdeyse tamamen ortadan kadırıabiir. Bu durum sadece geişmiş ükeerde deği aynı zamanda geişmekte oan ve işgücüne dayaı üretim yapan Çin gibi ükeerde bie agıanmış ve onarda bu konuda gereki adımarı atmışardır. Bu durumu dünyadaki robot kuanımı dikkate aınarak örnekemek istersek dünyada en çok robot kuanım oranı artan üke Çin dir. Doayısıya sadece geişmiş ükeer deği geişmekte oan ükeer de Endüstri 4.0 kavramını dikkate amak ve üretim teknoojierini buna göre düzenemeeri gerekmektedir. Endüstri 4.0 da diğer bir nokta niteiki işgücüdür. İnsandan bağımsız üretim ve sanayi hedefinde oan firmaar ve bu firmaara proje geiştirerek çözüm sunan şirketer için mühendisik, teknisyenerin istihdamı giderek daha önemi bir hae gemektedir. Çünkü kaifiye ve geişen teknoojiye ayak uydurabien mühendis ve teknisyen bumak tüm dünyada firmaarın en önemi sorunarından biri haine gemiştir. Bunun için persone bumak, çaıştırabimek, faydaanabimek ve firmada tutabimek çok ama çok önem arz etmektedir. Bunun için yeni jenerasyonarı anayıp onarın taeperi ie iş gereksinimerini ortak bir noktaya taşıyarak yeni bir iş anayışı ve yaşantısı ouşturumaıdır. Özete beirtmek gerekirse, geişmemiz ve potansiyeimizi daha da arttırmamız için teknoojiyi sadece kuanmak deği aynı zamanda üretmek hedefi ie çaışmaarımızı yürütmeiyiz. Bu bizi dünyada pazar buan ve tercih sebebi yapan üke konumuna getirecektir. Türkiye hem jeopoitik açıdan çok önemi bir konuma sahip hem de genç ve dinamik iş gücü kaynağı mevcuttur. Gobaeşen dünyada bizim firmaarımızın da goba düşünmeeri gerekmektedir. Dr. Hüseyin HALICI ENOSAD Yönetim Kuruu Başkanı Şubat Managers Navigator Managers Navigator 13

8 sanayi 4.0 sanayi 4.0 Dijita Otomasyonda Sürekiik ve Yeni Verimiik Potansiyeeri OLAF GRAESER From the Top Foor to the Shop Foor bu motto Epan, Ritta ve Phoenix Contact şirketerinin ortak angajmanını çok güze özetiyor. Smart Engineering and Production 4.0 başıkı teknooji ağı çerçevesinde bu iş ortakarı otomasyonda sürekiik prosesini sergiemektedirer. Örnekeme prosesi, dijita bazda ürün izahı, iyi bir mühendisike geiştirimiş devre panosunun termina keepçe bok üretimini kapsıyor. Geeceğin projesi oan sanayi 4.0, A dan Z ye mühendisik ve bireyseeştirimiş bir üretim gerektiriyor. Bunu sağamak için gereki verierin dijita biçimde erişiebiir oması gerekmektedir. Çünkü devre panoarı ve makineer neredeyse tüm karmaşık ürüner gibi bei bieşenerin bireşiminden ouşmaktadır. Bieşenerin doğru ve verimi biçimde bir araya getiriebimesi için doğru yazıım araçarına (Engineering-Toos) ve bu bieşenere iişkin bigiere gerek duyumaktadır. Fakat bu bigier, haa çoğu kez ürün özeikeri formarında (Datenbätter) yer aıyor. Modern mühendisik araçarı, Veri-Portaı oarak adandırıan, kuanıcı bieşenerine iişkin dijita bigieri çoğu kez kişiye özgü, yani standartaştırımamış veri formatında sağayabiiyen portaar üzerinden çaışmaktadır. Bu nedene bieşen üreticieri, ürün verierini çok sayıda farkı formatta hazır buundurmak zorunda kaıyor. Standartaştırımış veri formatarının ve arayüzerin kuanıması asında daha biimse bir yakaşım oacaktır. Bu bağamda örneğin ec@ss formatının kuanımakta oduğu görümektedir. Teknooji ağı senaryosunda Epan ın mühendisik aracı, dijita ürün açıkamaarını ec@ss formatında itha yöntemiye bunardan yararanabiir. Ritta ve Phoenix Contact gibi üreticier (dijita ürün oarak adandırıan) bu tarzdaki ürün açıkamaarını kuanıma sunmaya başadıar bie. Dijita ürüner, kataogarda ve teknik ürün özeikerinde beirtien bigierin daha fazasını içermektedir. Şöye ki, bu dijita ürüner aynı zamanda, otomasyona dayaı işemeyi destekeyen ürün öze- Resim: Phoenix Contact Smart Engineering and Production 4.0 adı teknooji ağı çerçevesinde Epan, Ritta ve Phoenix Contact A dan Z ye otomasyonu gerçekeştirimiş bir süreci gösteriyor. ikerini de kapsayabimektedir. Bir termina keepçe boku örneğinde oduğu gibi, hat kanaarı sayısının yanı sıra bunarın konumarı ve açıım yöneri, etiketerin mekana uygun yönendirimesi gibi bigier oabimektedir. Bu bigier daha sonra otomasyona geçirimiş -örneğin robot desteki kaboama ve yazı yazma işeminde yardımcı ouyor. Bieşen üreticier dijita ürünü çeşiti yoardan sağayabiiyor -örneğin bir web sayfası üzerinden ya da buut tabanı uyguamaardan da temin edimesi gibi. Bir sonraki adımda mühendisik işemi başıyor. Burada bieşener uygun bir mühendisik yönteminde bireştiriip sana bir prototip hazıranıyor. Daha sonra tüm proses aşamaarı uyguanarak nihai ürünün eksiksiz bir görüntüsü ede ediiyor. Ürün zinciri tüm kompeks yapı hakkında bigi sahibi Bütünse bir tanımama, ürün özeikerinin tek tek isteenmesinden daha fazasını içermek zorundadır. Bunun yanı sıra, kuanıan bieşener arasındaki iişkier de tanımanmaıdır: Devre panosu nası bir mekanik yapıya sahip? Komponenter birbiriye nası iişkiendiriiyor, bağanıyor? Bir Fiedbus sistemi kuanııyor mu? Eğer kuanııyorsa konfigürasyonu nası yapııyor? Bu soruarın yanıtı artık yanızca ec@ss ie cevapanabimektedir. Asında makine ve sistem imaatında kompeks iişkierin daha net tanım ve özeikerini anatan yeni bir betimeme diine gerek duyuuyor. Bunun için de Automation- ML in uygun bir format oduğu ieri sürümektedir. AutomationML in ve ec@ss ın önemi bir özeiği, her iki standardın farkı biçimerde birbiriye iişkiendiriebimesidir. Örneğin ec@ss-xml i AutomationML nin bir ro sınıfarı kütüphanesine aktarmak mümkün ouyor. Böyece AutomationML e göre dizayn edimiş bir sistemde yer aan her bir nesne bir ec@ss sınıfıya eşeştiriebiiyor.böyece, hangi tür komponenterin birbirerine entegre edidiği üretim zincirinin tamamı tarafından biinebiiyor. Sonuçta mühendisik aşamasında ouşturumuş oan sana prototip, üretim sırasında veri tabanı oarak kuanıabimektedir. Sanayi 4.0 ın gerekiikerini yerine getiremeyen mevcut makine ve sistemer gerek duyuan bigieri bu yönteme sana prototipten edinebiiyor. Örneğin devre panosu imaatında, bu kayıtar montaj pakasının işenmesine iişkin bigierden ouşuyor. Burada yer aan önemi bigier arasında; montaj pakasının ebatarı, deme noktaarının koordinatarı ve geometrisi gemektedir. Yeni geiştirien sistemer için dijita ürün betimemesi daha çok bigi sunmakta ve böyece daha çok biginin doğru biçimde kuanıması sağamaktadır. Akıı kumanda sistemeri tüm üretim sürecini yönendiriyor Akıı kumanda sistemerine bir örnek oarak Phoenix Contact ın Industrie 4.0 Demonstrator diye adandırıan bu yeni sistemi gösterimektedir. Bu sistem It s OWL öncü teknooji Custer inin dönüştürüebiir üretim teknoojisine yöneik otomasyon (AWaPro) araştırma projesinde Phoenix Contact tarafından üretidi. Fakat sistem üzerinde çaışmaar haa devam etmektedir. Demonstrator un akıı ietim sistemi önce sana prototipi anaiz ediyor ve yanızca parçaarı takımış oan taşıma rayarına bakıyor; ik adımda hangi üretim aşamaarının gereki oduğunu kontro edi- know-how Veri aışverişi formatı yor. Bu aşamaar içinde, taşıma rayarının ihtiyaca göre boyamasına kesimesi, farkı termina keepçe bok tırnakarının oturtuması, keepçeerin etiketendirimesi ve bağantıarın gerçekeştirimesi buunmaktadır. Ardından ietim sistemi, beirtien üretim adımarının edeki üretim hücreeriye uyguanabiir oup omadığını kontro etmektedir. Herşey uygun ise üretim süreci başatıabiir durumdadır. Demonstrator un önemi bir özeiği de personein üretime dahi edimesidir. Zira, otomasyona geçirimesi yüksek maiyetere neden oacak sistemerde, e montaj yöntemiye yapıması gerekeneri öngörebimektedir. Buna örnek oarak, bağantıarın sağanması ve keepçeerin sırasıya etiketenmesi veriebiir. Sana prototipten geen verierden yoa çıkıarak, parçaarın takıacağı taşıma rayarının şematik görüntüeri ouşturuarak personee yaptıkarı işemde destek ounmaktadır. Bu nedene parçaara RFID etiketeri yapıştırııyor. Etikette başangıçta, parça takıı taşıma rayının yanızca sipariş numarası yer aıyor. Tesiz etiket e işçiiğinin yapıdığı birimden geçerken okunuyor. Hücre bu parçanın nası işeneceğini kumanda sisteminde soruyor. Yanıt oarak kumanda sistemi, bağantıarı yapımış ve etiketenmiş taşıma rayının görüntüsünü montaj yapıacak birimdeki ekrana gönderiyor ve etiketerin basım işemini başatıyor. Montajda çaışan persone de ekranda beirtien işemerin montajını bu görüntü doğrutusunda gerçekeştiriyor. Demonstrator, ayrıca parçaarın görse kontroünü yapabien bir istasyona da sahip. Bu istasyonda geçerken de RFID etiketi okunuyor. İstasyon kumanda sistemine neerin kontro edieceğini tekrar sorguatıyor. Kumanda sistemi sana prototipin verierinden harekete kontro parametreerini ouşturuyor ve bunarı kontro istasyonuna gönderiyor. İstasyon istenien kontroeri uyguuyor ve sonucu kumanda sistemine geri bidiriyor. Sana prototip uyguaması değişik endüstriye uyguamaarda da kuanımaktadır. Örneğin görseeştirmenin, montaj ve kaboama işemerinde yardımcı oması için de kuanıabimektedir, hatta genişetimiş gerçekik (Augmented Reaity) için bie bu sistemden yararanıabiinir. Detayandırımış ve standartaştırımış dijita ürün izahı, bir çok teknooji uyguamaarında kuanıarak yeni otomasyon oanakarı yaratacak ve verimiiğin daha da arttırımasına katkı sağayacaktır. Oaf Graeser Technoogy Deveopment Industria Automation Manufacturing Soutions Phoenix Contact GmbH & Co. KG Bomberg AutomationML nin mühendisik araçarı için veri aışverişi formatı oarak geiştirimesi ve standartaştırıması yönünde ik adımar 2006 yıında Daimer AG tarafından atıdı. O dönemin sanayi konsorsiyumu 2009 yıında bir derneğe dönüştü ve yeni üyeerin katıımına açıdı. Mühendisik araçarı arasında aışveriş formatı oarak AutomationML, tüm araçarın formatta betimenen bigier konusunda aynı anayışa sahip omaarını sağamaktadır. Yeni görev sınıfandırmaarında anambiimse tanımdan yararanımaktadır. Veri aışverişi formatındaki tüm nesneer için bir görev tasnifi/grupandırma yapımak zorunda. Böyece bunarın anamı, yani sınıfandırıması tüm mühendisik sistemeri için aynı omaktadır. Bu kadar geniş kapsamı sınıfandırma/tasnif süreki devam ettirimesi gereken zoru bir görevdir. Bu nedene anambiimse tanımama için haihazırda yereşmiş bir formatın kuanımasında yarar vardır yıından bu yana yine bir dernek çatısı atında geiştirien sınıfandırma standardı, ec@ss da ürün sınıfandırması ve karakteristik özeiğiye piyasadaki ürünerin büyük bir böümünü kapsamaktadır. Bu bağamda Automation-ML ie ec@ss ın kombinasyonu her iki dernek tarafından şu sıraarda işbiriği içinde yapıan çaışmaar sistemin anamsa bakımından daha açık ve anaşıır bir veri aışverişi formatı oma yönünde çok umut vaat etmektedir Managers Navigator Managers Navigator 15

9 sanayi 4.0 sanayi 4.0 Kompresör İstasyonarının Duruma Odakı ve Otomasyona Bakımını Yapmak matthias eicher Kuanıcıar durum, bakım bidirimi, sıcakık, basınç gibi süreç verierini ve arızaarı bigisayararında, tabeterinde ya da akıı teefonarında dünyanın herhangi bir yerinden ve derha tanıayabiiyor, anaiz edebiiyor ve sonuçara uygun tepkier verebiiyor. Bu da hataarın düzetimesini önemi öçüde hızandırıyor. Sanayi 4.0 çağında, üretim süreçeri ağ bağantıarı üzerinden birbiriye iişkiendirimiş ve şeffaf hadedir. Tanıama süreçeri giderek daha da çok otomatikeştiriiyor. Condition Monitoring (durum izeme), çevrimiçi ve gerçek zamanı uzaktan tanıama işemerine oanak sağıyor. Tüm bunar verimiiği arttırıyor, kapasite panamasını iyieştiriyor ve imaat sektöründeki yüksek bakım ve onarım gidererini beirgin biçimde azatıyor. Big Data ve sanayi 4.0 çağında sistemer ve uyguamaar giderek daha akıı hae geiyor ve karmaşık/kompeks bir sanayi yapısına bağanıyor. Geeceğin işetme tipi oan Smart Factory böyece tüm süreçerin entegre edimiş oduğu bütünse bir sistem oarak işiyor: makineer ve ürüner sensörerin ve çiperin yardımıya teşhis ediebiiyor ve geçmişeri, günce durumarı ve sonraki işem adımarı biinebiiyor. Makineerden, depo sistemerinden ve sarf mazemeerden bir ağ ouşuyor ve bu ağın bieşeneri birbireriye gerçek zamanı bigi aışverişinde buunuyor. İş ortakarı, tedarikçier ve müşterier arasında, şirketin kendi içinde (geiştirme aşamasından mamü ürüne kadar) ouşturuan bu veri geçişkeniği yepyeni ietişim yoarı yaratıyor. Basınçı hava uzmanı Boge Kompressör, ürün geiştirmede kendini sanayi 4.0 a göre ayaradı ve Condition Monitoring vasıtasıya basınçı hava sistemerinin şirketin bigi işem sistemi bir ağ üzerinden birbirine bağanmasına yöneik somut çözümer sunuyor. Modern Condition Monitoring ie kuanıcıar makineerini ve sistemerini süreki çevrimiçi deneteme oanağına sahip omaktadırar gerçek zamanı oarak ve uzaktan izeyebimektedirer. Böyece modern tanıama araçarı katı bakım araıkarını ve öneyici bieşen değişimerini gereksiz kııyor, esnek ve durum odakı bakımar sayesinde verimiiği arttırmak ve gidereri düşürmek için geniş kapsamı bir potansiyeer havuzu ouşturuyor. Fotoğrafar: Boge Kuanıcı ve servis hizmeti veren iş ortağı, Condition Monitoring sayesinde bakımın öne çekimesi gerektiğini ya da henüz hiç gereki omadığını zamanında anayabiiyor. Basınçı hava kuanıcıarı için bunun somut anamı şu; akıı sistemer ve zeki makine parkarı sayesinde işetmeer pananmış bakımardan öngörüü bakımara geçiş yapabiiyor ve böyece kuanım ömrü döngüsü gidererini ciddi biçimde düşürebiiyorar. Makineerin ve sistemerin akıı fabrikaya entegrasyonu da bu modern araçara mümkün ouyor. Ağar vasıtasıya Smart Factory e geçmek Basınçı hava konusunda uzman oan bu firma daha 2011 yıında geeceğe yön veren uzaktan tanıama aracını piyasaya sürdü. Bu tanıama aracı, karmaşık sistemerin ve makine parkarının ieriye yöneik oarak denetenmesine ve bakımarının yapımasına çok uygun. Kuanıcıar durum, bakım bidirimi, sıcakık, basınç gibi süreç verierini ve arızaarı bigisayararında, tabeterinde ya da akıı teefonarında dünyanın herhangi bir yerinden ve derha tanıayabiiyor, anaiz edebiiyor ve sonuçara uygun tepkier verebiiyor. Bakım çaışmaarının pananması ve koordinasyonu bir yazıım uyguaması aracıığıya gerçekeştiriiyor. İşetim parametreerinin Uzaktan tanıama aracı bir web portaı ya da igii bir uyguama aracıığıya 32 bieşene kadar genişetiebien rahat bir Condition Monitoring i mümkün kııyor. tamamının eksiksiz değerendirimesi, öngörüü bakımın ve onarımın (Predictive Maintenance) temeini ouşturmaktadır. Ayrıca basınçı hava temini için gereki enerjinin yönetimine iişkin tüm bigieri de sunuyor ve böyece oası sapmaara karşı enerji yönetiminin hıza tepki vermesini ve oası verimiik iyieştirmeerinin anında uyguamasını sağıyor. Aynı zamanda uzaktan tanıama aracı, basınçı hava sisteminin tamamının akıı, ayak uydurabien, bütünse bir sisteme (SmartFactory) dahi ediebimesini mümkün kııyor. Böyece otomatik biçimde ve duruma bağı oarak gereki basınçı hava gücü ve kaitesi verimiik kıstasarı dikkate aınarak üretimektedir. Aynı zamanda tanıama süreci giderek daha çok otomatikeşiyor, çünkü bakımar da bu sistemde Condition Monitoring e bağı oarak beireniyor. Şu senaryo çok yakın bir zamanda bie gerçek oabiir: Örneğin, sistemde yer aan bir kompresör yeni bir fitreye gerek duyduğunda uzaktan tanıama uygun parçayı (değiştirme zamanı gediyse) çevrim içi mağazadan bizzat sipariş edebiiyor ve yedek parçayı takacak servis teknisyenini de beraberinde çağırabiiyor. Böyece fitreer, sıkıştırma basamakarı ve motorar gibi komponenter ancak tanı verieri gereki oduğunu gösterdiğinde değiştirimekte ya da yenienmektedir. Bu da kuanım ömrü döngüsü gidererinin mümkün oan en düşük düzeyde tutumasını sağıyor hem de sistemin bekenmedik biçimde durma riskini arttırmaksızın. Sanayi 4.0 etiketi atında yürütüen çaışmaar basınçı hava sektöründe zaten çoktan gerçek odu. Özeike de karmaşık basınçı hava istasyonarına sahip oan büyük şirketer bu modern kumanda teknoojisinden yararanıyor: Süreçer beirgin biçimde daha verimi şekiendiriebiiyor ve güvenik önemeri mutak gereki oan düzeye indirgenebiiyor. Aftermarket de de uzaktan tanıama aracı yeni oanakar yaratıyor. Verierin akıı biçimde birbiriye iişkiendirimesi sayesinde basınçı hava cihazı bayieri (bireyse garanti ve bakım programarı gibi ürüne eşik eden inovatif hizmeter biçiminde)bir çok yeni iş modeeriye tanışıyor. Ayrıca pragmatik avantajarı da var: Örneğin servis hizmeti veren iş ortağı bakımın öne çekimesi gerektiğini ya da henüz hiç gereki omadığını zamanında anayabiiyor. Bu da ojistik ve kapasite panaması bakımından beirgin avantajar sağıyor. Modern tanıama araçarı sayesinde öngörüü bakım; maksimum verimiiği ve güveniği, daha uzun bakım araıkarı sayesinde de düşük kuanım ömrü döngüsü gidererini, bieşenerin daha verimi biçimde kuanımasını ve gidererde mümkün oan en büyük şeffafığı garanti ediyor, kısacası optima yatırım güveniği sunuyor. Matthias Eicher Head of Branding and Marketing Services BOGE KOMPRESSOREN Otto Boge GmbH & Co. KG Bieefed BİLGİLER Boge hakkında bigier 100 yıı aşkın deneyimiye Boge Kompressoren Otto Boge GmbH & Co. KG Amanya nın en eski kompresör ve basınçı hava sistemi üreticierinden biridir. İster yüksek hızı turbo kompresörer, vidaı kompresörer, pistonu kompresörer ister yağamaı ya da yağamasız, ister kompe sistemer ya da tek cihazar osun; Boge farkı istekeri ve en yüksek bekentieri karşııyor. Uusararası aanda faaiyet gösteren bu aie şirketi 700 çaışanı istihdam ediyor. Bunarın yakaşık 400 ü Bieefed deki ana merkezde çaışıyor. Şirket Wof D. Meier- Scheuven ve Thorsten Meier tarafından yönetiiyor Managers Navigator Managers Navigator 17

10 sanayi 4.0 sanayi 4.0 Sanayide Dijita Dönüşüm JOACHIM BEYER Makine ve sistem imaatında dijitaeşmeye ve ağarın kurumasına yıar önce başandı yıında biçimendirme teknikerine servo teknoojisinin dahi edimesiye büyük bir adım atımış odu. Preserin hareket akışı varyasyonu daha önce ancak konstrüksiyonu değiştirmek suretiye ede ediebiirken, yani her uyguama için buna uygun bir pres tipi optima ourken, servo teknoojisi hareket eğrierini akıı yazıım kumandası esas aarak programara biçimendiriebimektedir. Böyece sistem esnekik kazanıyor ve bir pres tipi farkı uyguamaar için kuanıabiiyor. Pres hatarının otomasyonuna yöneik Schuer robotu da Sanayi 4.0 için bir arayüze sahip. Schuer in TechCenter diye adandırıan teknooji merkezerinde, müşterier çözümeri bizzat inceeyebiiyor ve bireyse danışmanık hizmeti aabiiyor. Fotoğrafar: Schuer Modern bir pres hattının makineeri ve otomasyon cihazarı birbirine ağar üzerinden bağanıyor. Arızaarı anaiz etmek için sistemerin uzaktan bakımına iişkin veri miktararı geecekte büyük bir artış gösterecek. Üretkenik, simüasyon yazıımarıya arttırıabiiyor, makineer sana oarak görüntüenebiiyor. Biçimendirme tekniğine servo teknoojisinin dahi edimesi zahmeti mekanik çözümerden yaıtımış akıı kumandaara doğru geçişe bir örnektir. Bu yeni kumandaarın akıı oması onarın dijita atyapısından kaynakanıyor. Modern bir pres hattının makineeri ve otomasyon cihazarı da günümüzde ağ bağantıarı üzerinden birbirine bağanıyor. Ağ bağantıarının kuruması beirgin bir üretim artışı sağıyor ve aynı zamanda enerji gereksinimini azatıyor (örneğin Schuer tarafından geiştirimiş oan akıı bir eektrik şebekesi ya da akıı bir standby ve ara verme şateri aracıığıya) İke oarak verierin önemi artıyor, özeike de üretim verieri ve bunarın makine ve sistem imaatında değerendirmeye tabi tutuması önem kazanıyor. Bu eğiime ve artan esnekiğe oan taep, makine geiştirirken göz önünde buundurumak zorundadır. Preserin donanımsa durumarı haricinde biişim çözümerine oan gereksinim de artıyor. Örneğin, bu yeni biişim çözümeriye süreç optimizasyonu ya da süreç anaizi daha iyi yapımaktadır. Burada atıan ik adımardan biri, Remote Service çözümerinin (uzaktan bakım) uyguamaya konumasıya, arızaar çevrimiçi tanıanabimekte ya da anaiz ediebimektir. Veri miktararındaki artışın geecekte yüksek oacağından doayı, zorunu oarak anaiz çaışmaarının yoğunuğu da artacak. Aynı zamanda daha büyük veri miktararı sayesinde durum kontroü gibi (Condition Monitoring) geniş kapsamı anaizer yapma fırsatı da artıyor. Pres hatarının üretkeniği, makineeri ve otomasyon cihazarını sana oarak görüntüeyen optima simüasyon yazıımarının kuanımıya da arttırıabiiyor. Bu tür biişim araçarının yardımıya bir pres hattında kaıp, makine ve otomasyon dikkate aınarak işenecek mazeme miktarı en uygun biçimde beirenebiiyor. Giderek artan dijitaeşme ve ağ bağantıarı, inovasyon açısından daha da önem kazanmaktadır. İnovasyonar Schuer in büyüme çizgisinin önemi bir dayanağını ouşturuyor. Bu nedene şirket bir dizi öneme kendini dijita dönüşüme hazırıyor. Örneğin yazıım konusundaki bigier çaışanar için giderek daha önemi hae geiyor. Bu nedene bu tür bigiere sahip çaışanarın oranı mekanik konstrüksiyon aanında bigi sahibi oanara kıyasa artıyor. Yeni gündeme geen disipinerarası geiştirme ekiperi; simüasyon, eektrik ve mekanik aanarından geen eski çaışanardan ouşuyor. Evrim sürecinde Schuer bu geiştirme ekiperinde daha önce de dijitaeşme kapsamında kısmi çözümeri geiştirdi ve gerçekeştirdi. Servo pres hatarı için doğru akım şebekeeri ve akıı Standby ve ara verme şater sistemerinin yanı sıra, pres hatarının otomasyonu için bir Sanayi 4.0 uyumu arayüze sahip Robotor 4.0 ı geiştiridi. Atıan adımar arasında tanıama ve durum denetimi sistemerinin geiştirimesi de yer aıyor. Bu sistemere yeni servis biçimeri mümkün ouyor, ayrıca internet üzerinden yürütüen ve akıı teefonar ya da tabeter gibi uç cihazarda çaışabien standartaştırımış kumanda yapıarı ouşturuabiiyor. En modern teknoojinin kuanımasıya iş akışarının ve ürün çıkışı performansının bütünse optimizasyonu için bir başka oanağı da Schuer in TechCenter diye adandırıan yeni merkezeri sunuyor. Burada müşteri, çözümeri bizzat görebiiyor ve bireyse danışmanık hizmeti aabiiyor. Erfurt, Gemmingen, Heßdorf ve Canton, Michigan da (ABD) sistemer şimdiden devreye sokudu ve şirketin ana merkezi oan Göppingen de buunan TechCenter a bir yenisi daha ekeniyor. Çin in Tianjin şehrinde de böye bir sunum ve deney merkezi şu sıraarda kuruuyor. Kuanıcıara Schuer uzmanarının yoğun teması sayesinde, spesifik soruar açığa kavuşturuabiiyor ve müşterinin kendi üretimine uygun verimiik artışarı sağanabiiyor. Fakat dijita dönüşüm için ana pazar Amanya da ve Avrupa da koşuar uygun omaktan epey uzak. Özeike de yazıım ve arayüzer için standartarın eksik oması, ayrıca yazııma iişkin uzmanık bigierinin güveniği/korunması da bir sorun ouşturuyor. Yazıımın korunması ve güveniği için bir şifreemenin uyguamaya konuması düşünüebiir. Yeni dijita teknoojierin üretimi ve kuanımı konusunda bigisi oan eğitimi ve kaifiye personein eksikiği de yaygın biçimde biiniyor. Yazıım, dijita dönüşümde kiit bir öneme sahip, ve bu yazıımın geiştirimesinde ABD öncü ro oynuyor. Poitikacıarın; Amanya da biişim sektörünün güçendirimesi, çaışanarın eğitimesi ve yetkinik kazanması için eğitim programarını uyaranması ve geiştirimesi, dijita teknoojierin üretimde kuanımasını destekeyen esnek çaışma modeeri ve de örneğin büyük veri miktararını ietebiecek güçte atyapının kuruması gibi uygun koşuarı yaratması zorunudur. Joachim Beyer Chief Technoogy Officer Schuer AG Göppingen 18 Managers Navigator Managers Navigator 19

11 sanayi 4.0 sanayi 4.0 Öçüm Sistemerinin Otomasyonu ve Ağandırıması: Üretim Öçüm Teknoojisi 4.0 dan Kaynakı Değişimer UTZ WOLTERS Sanayi 4.0 vizyonu üretim sistemeri ve makineer için yepyeni gerekiikeri beraberinde getiriyor. Üretiecek ürüner süreki değiştiğinden üretim sistemerinin ve makineerin ayak uydurabiir oması gerekiyor. Bunun sonucunda üretim bireyseeşiyor, esnekeşiyor ve hızanıyor. Bu geişmeer ışığında Sanayi 4.0 bazı öçüm teknoojisine hangi yeni görever düşüyor? Geecekte tüm etkinikerin hedefi, kaite açısından daha zoru ürünerin üretimesi ve böyece gene maiyeterin düşürümesi oacaktır. Bu da üretimde kuanıan öçüm teknoojisi aanındaki makineer ve araçar için şu noktaarı ortaya çıkartmaktadır: Kontro maiyeterini en aza indirme hedefini güden bir yapıtaşı oarak otomasyon. Kontro birim maiyeterini en aza indirebimek için öçüm süreçerini bimek ve yönetebimek. Ağar üzerinden birbirine bağanmış sistemere ve Coud Monitoring e (buut görüntüemesi) komponenterin kendi araarında sınırsız biçimde ietişim kurabimesiye uaşımaktadır. Bu vizyon, üretimde esnek, otomatikeştirimiş ve ağar üzerinden birbirine bağanmış makineere ağırık veriyor. Ürün yükemesinin robota yapıdığı bir daga öçüm sisteminde eksantrik mierin öçümü, üretim hattında kaite güvencesi kontroerinin nası yapıabieceğini göstermek açısından iyi bir örnek oarak karşımıza çıkmaktadır. Mahr ın bu yönteme sahip oan öçüm makineeri, üretim makinesine bir ağ üzerinden bağanabiiyor. Böyece sapma gösteren toeransarda üretim kendiiğinden uyaranabimektedir. Kuanıcı hataarından arındırımış parça güvencesi sayesinde üretim süreçeri beirgin biçimde daha güveniir hae gemektedir. Çeşiti parçaarın esnek biçimde ve ağar üzerinden birbirine bağanarak öçümesi; parçaarın otomatik oarak tanınması, parçaarın üzerine yazı yazıması ve robot tarafından eeçemesine yardımcı ouyor. Bunar öçüm teknoojisinin, günümüzün ve geeceğin üretim sistemerine getirdiği yeni oanakardır. Öçüm teknoojisi günümüzde üretimde anahtar roe sahip bir teknoojidir ve öçüm değererinin saptanmasının yanı sıra başka fonksiyonar da üstenmektedir. Öçüm teknoojisindeki diğer eğiim ise süreç yetenek anaizidir. Hassasık faktörü önemi öçüde artmaktadır. Örneğin tekraranan öçüm değereri arasında düzeni dağıım oarak yanızca kırkta bir toeransa izin veren yöntemer buunmaktadır. Bu, bir mikrometreik (miimetrenin binde biri) bir toeransta arada çıkartıan ve yeniden takıan parçaya uyguanan iki öçüm arasında 14 nanometreden (miimetrenin 14 miyonda biri) az bir sapma buunması anamına gemektedir. Bu hassasık faktörü ise öçüm teknoojisinin geişiminde çok ekseni makineerden daha çok yararanımasına neden ouyor. Çünkü ancak bu şekide kuanıcı etkisi asgari düzeye indiriebimektedir. Cosed Loop, yani işem makinesinin öçüm istasyonundan ede ettiği sonuçara göre kumanda edimesi artık teknoojinin standart bir özeiği haine gedi. Üretim sürecine dahi edien öçüm sürecinin çok istikrarı biçimde ve kaçak omaksızın işemesi burada özeike önem taşımaktadır. Aksi taktirde süreç aşırı düzeneme nedeniye bozumaktadır. Yani Cosed Loop geecekte yanızca işeme makinesi ie öçüm istasyonunun kombinasyonuya sınırı kamayacaktır. Ağar üzerinden bigi payaşımı sayesinde öçüm istasyonarı arasında ietişim ve böyece etkieşim gerçekeşecektir. Süreç, nomina değere yakın oduğunda ya da nomina değere tam uyduğunda rastgee örnek ama sıkığı, yani öçüm sıkığı bir sonraki kontro sürecinde azatımaktadır. Ya da bir sonraki süreç için daha büyük bir toeransa izin verimektedir. Süreç idea durumdan uzakaştığında ise bunun tersine yine baştaki kontro sürecine geçimektedir. Bu da bunun için gereki oan zekanın yanı sıra süreçerin görseeştirimesini, öçüm teknoojisi süreçerini de kapsayan genişetimiş yeni süreç gözetimi birimerini gerektirmektedir. Sınırsız biçimde ietişim, öçüm aeteri araarında veri aışverişini ve bunarın birbirini karşııkı oarak etkiemesini içermektedir. Toerans sınırarı aktif biçimde değişmektedir. Burada verierin görseeştirimesi işemi bireyseeştirierek ve söz konusu duruma göre uyaranarak yürütümek zorundadır: Mümkün oduğunca çok bigi deği, yanızca o anda gerektiği kadar bigi. Modern durum görüntüeme sistemeri; öçüm verierinin saptanması ve ietimesi, öçüm verierinin otomatik oarak işenmesi (çözümeme, tanıama), sisteme özgü bigier gibi konuarda ieri derecede yüksek bekentieri karşıayabiecek sensörere oan ihtiyacı beraberinde getirmektedir. Ayrıca bunar maiyet tasarrufu için en büyük potansiyei de sunmaktadır, çünkü makinenin kritik eementerinin kuanım ömründen fazasıya yararanıabimeyi ve aynı zamanda gereki onarım işemerinin üretim panına uygun zamanda gerçekeşmesini temin etmektedir. Sanayi 4.0 şu anama gemektedir daha yüksek kaitede üretim biginin yeniden kuanıması ve şeffafığı sayesinde daha yüksek kaite gerçek zamanı bigi ve sipariş tariherine bağı kamanın arttırımasıya daha yüksek kaite daha düşük maiyeti, daha hızı ve verimi süreçer daha yüksek kapasite ve bununa birikte daha kısa işem süreeri müşteri ie tedarikçi arasındaki ietişimde yeni bir kaite, çünkü ağar üzerinden sağanan işbiriği iş ortakarının yeni, zorunu yükümüükere uymasını gerektirmektedir. Utz Woters Sektör ve Uyguama Pazarama Müdürü Mahr GmbH Göttingen Fotoğrafar: Mahr Üretim adımarı 1 -b Öçüm istasyonarı 1 -n Süreç bigisi Kaite güvencesini sağamak için öçümer üretim hattında gerçekeştirimektedir. Mahr öçüm makineeri, üretim makineeriye ağar üzerinden birbirine bağanmaktadır. Böyece toerans sapmaarında üretim kendiiğinden buna göre uyaranabimektedir. Çeşiti iş parçaarının esnek biçimde ve ağar üzerinden birbirine bağanarak öçümü parçaarın otomatik oarak tanıanmasına, parçaarın üzerine yazı yazımasına ve robot eeçemesine yardımcı ouyor. Öçüm teknoojisi üretimde kiit öneme sahip bir teknoojiye dönüştü. Sınırsız biçimde ietişim kurmak: Öçüm cihazı ie üretim makinesi verieri araarında kendiikerinden payaşıyor. Sanayi 4.0 ana fikri atında birbirerini karşııkı oarak etkiiyorar ve o andaki duruma göre kendierini uyarıyorar. 20 Managers Navigator Managers Navigator 21

12 sanayi 4.0 sanayi 4.0 Fotoğrafar: Bosch Rexroth Hidroik Sistemer İçin Öngörüü Bakım HEIKO SCHWINDT Ağar ie birbirine bağanmış hidroik sistemerin durumunun süreki ve güveni biçimde takip edimesi hem maiyette tasarruf yaratmakta hem de makineerin, sistemerin hazır, kuanıabiiriğini arttırmaktadır. Bosch Rexroth, sunduğu bir servis paketi ie Sanayi 4.0 ın ve Data Mining in oanakarını öngörüü bir Condition-Monitoring hizmetine dönüştürmektedir. Öngörüü servis: Data Mining desteki bakım sözeşmeeriye Bosch Rexroth makineerin ve sistemerin kuanıabiiriğini arttırıyor. Geniş kapsamı bir veri topama çaışmasıya makineerin ve tesiserin kuanıabiiriğinin en optima hae getirimesi, Sanayi 4.0 çağında birbirine ağar ie bağanmış sistemerin en büyük avantajarından sayımaktadır. İşeyiş durumarı süreki ve güveni biçimde saptanması ve kritik bieşenerde durum değişikikeri erkenden tanıanması, bakım ve onarım önemeri zamanında başatıabimesini mümkün kımaktadır. Bu da bieşenerin devre dışı kamasını ve sistemerin durma durumunu azatmaktadır. Bosch Rexroth servis paketi ie Condition Monitoring i hidroik sistemeri kuanan üretim tesiseri için uyguanabiir hae getirmektedir. İk aşamada, devre dışı kama gidereri normade yüksek oan sistem- ere igii uyguamaara odakanımaktadır. Çözüm yöntemi sadece veri topamak ve hazır buundurmaktan ibaret değidir. Esas yeniik verierin işenme biçiminde yatmaktadır. Bosch Rexroth, aşınmaardan kaynakanan devre dışı kama durumarını zamanında öngörebimek ve kuanıan bieşenerin maksimum kuanım ömründen yararanabimek için Data Mining den yararanmaktadır. Merkez dışında ne kadar çok veri topanırsa ve merkezi oarak veritabanına dayaı hata modeeriye, kendi kendine öğrenen agoritmaar aracıığıya ne kadar çok veri değerendirmeye aınabiirse ouşturuan risk anaizeri ve eyem önerieri doğruuğu bir o kadar artmaktadır. Sisteme bağanan her bir yeni makineye ve bundan doayı büyüyen veritabanıya, potansiye yanış aarmarın sayısı azatımaktadır. Herhangi bir yerde devam eden süreçer, bu veri topama işeminden etkienmemektedir. Tanısa ağ sistemine aktarım şifreenmiş oarak ve güveni mekanizmaar üzerinden gerçekeştirimektedir. Topanan bigier yanızca Robert Bosch GmbH şirketinin sunucuarında kaydedimekte ve işenmektedir. Bu sunucuar şirketer grubunun sıkı veri koruma kuraarıya korunmaktadır. Öngörüü bakım maiyeterde tasarruf sağar Bu yeni hizmet, Predictive Service Agreement in (öngörüü bakım sözeşmesinin) bir parçasını ouşturmaktadır. Bu hizmet kapsamında söz konusu eyem önerieri verimi bir biçimde ve doğrudan uyguamaya konuuyor. Bu sayede bakım çaışmaarı pananabiir kıınmakta oup, bieşenerin maksimum kuanım süresinden yararanıabiindiğinden doayı bakım ve yedek parça maiyeteri düşmektedir. Aynı zamanda devre dışı kama riski de azamaktadır. Bu da, üretimde süreki durmaar yaşayan ve de bundan kaynakanan yüksek maiyeter yaşayan işetmeer için iginçtir. Bu sektörere örnek oarak madenciik ve mazeme eeçeme, metaürji, seüöz ve kağıt, şeker üretimi ya da denizciik ve offshore gösteriebiir. Tesisteki öçüm sistemeri, en yaın haiye kritik sınır değerere uaşııp uaşımadığını öçmektedir. Yeşi, sarı ve kırmızı ambaı bir göstergede özeike hidroik sıvısındaki kirenmeer takip ediebiiyor, aynı şekide su oranı ya da sıcakık da izenebiiyor. Aşama Özeiker Aşama 3 Data Mining ODiN Predictive Anaytics Service Data Mining tabanı devre dışı kama öngörüeri - Makine sağığı dizini (MHI) - Bakım ve onarım tavsiyeeri - Düzeni durum raporarı - Servis ve yedek parça optimizasyonu - Çevrimiçi deneteme amaçı web portaı Aşama 2 Aşama 1 İkinci uyguama aşamasında, yaın bir yere Condition Monitoring devre dışı kamaya yo açabiecek başka kritik parametreerin saptanıp görseeştirimesini sağıyor. Bu parametreer arasında tahrik bigierinin yanı sıra basınç ve fitreerin kirenme derecesi de yer amaktadır. Hata tanıamaarının yanı sıra devre dışı kamaar,durmaar bu sistemde öngörüeniir şekide hesapanmakta ve bunara uygun bidirimer ve uyarıar gönderimektedir. Sunuan hizmeter Yerinde hata denetimi ve tanıaması Hidroik sıvısı sınır değer denetimi Yaın Condition Monitoring, örneğin partikü sayacı, su oranı, sıcakık, basınç, tahrik verieri, fitre kiriiği Sınır değerin takip edimesi/ devre dışı kamaya iişkin basit anaizer - Bidirimer, uyarıar, devre dışı kama öngörüeri Sıvı denetimi, örneğin partikü sayacı, su oranı, sıcakık Sıvının durumunun takip edimesi İki sürüm: çevrimiçi/çevrimdışı (Rexroth Service) - Yeşi, sarı, kırmızı ambaara gösterim Öngörüü bakım maiyeterde tasarruf sağamaktadır. Çünkü bakım çaışmaarı pananabiir hae gemektedir ve bieşenerin kuanım süreerinden optima biçimde yararanıabidiğinden doayı, bakım ve yedek parça maiyeteri düşmekte, aynı zamanda devre dışı kama riski de azamaktadır. Bosch Rexroth un Condition Monitoring 3.sürümünün en önemi artısı, Data Mining bazı sistem aracıığıya üretimde durma riskini öngörebiiyor omasıdır. Predictive-Anaytics-Service diye adandırıan bu hizmet, kuanıcıya düzeni araıkara durum raporarı ve eyem önerieri gönderiyor. Öze bir web portaı üzerinden makinenin anık durumu istenidiği zaman görüntüenebiiyor ve Bosch-Rexroth servisinin desteğiye bakım için zamanında girişimerde buunuabiiyor. Burada kuanıan gösterge Bosch Rexroth tarafından geiştirien ve Machine-Heath-Index (MHI) diye adandırıan dizindir. Bu dizin, makinenin durumunu bir grafik aracıığıya görseeştirmektedir. Akıı agoritmaar sayesinde kuanıcının herhangi bir eşik değer ayaramasına gerek kamamaktadır. Öngörüü (ieriye yöneik) bakım hizmet anaşması çerçevesinde Bosch Rexroth hazırık ve entegrasyon aşamaarında da destek vermektedir. Bu desteker arasında müşterinin söz konusu istekerinin anaizi ve teknik koşuar da yer amaktadır. Bir örnek vermek gerekirse, önce sensörerin beirenmesi ve seçimesi, duruma göre ek donanım ya da yazıımın kuruması ve de Bosch un sunucuarına oan veri bağantısının ayaranması gerekmektedir. Data Mining sayesinde kuanıcı daha bugünden öbür gün neerin oacağını biebimekte ve ekonomik biçimde tek eden en uygun yedek parça teminini, makineerin ve sistemerin mümkün oan en uzun sürei kuanıabiiriğini güvence atına aabimektedir. Bosch Rexroth un değişik içeriker ie donatımış Condition Monitoring paketeri, şahsi gereksinimere uygun ayaramaar yapımasına oanak sağamaktadır. Paketer, makineerdeki sıvıarın basit biçimde takip edimesinden geniş çaışma ortamarında en az persone kuanımıya takip edimesine ve yüksek maiyet şeffafığına kadar bir çok oanak sunmaktadır. Heiko Schwindt Sanayi Uyguamaarı Servisi Müdürü Bosch Rexroth AG Lohr am Main know-how Sanayideki kuanıcıar için Data-Mining Bu kitabı satın aan okurar şu makaeere de igienmektedir : Çevrimiçi mağazaarda Data-Mining in artık gündeik yaşamın bir parçası hainde gediği vurguanııyor. Satıcıar Data Mining i kuanarak bireyse tavsiyeer ouşturuyor ve müşterieri için bir artı değer yaratıyor. Bosch Rexroth şimdi bu yakaşımdan sanayideki kuanıcıarı için de yararanıyor bu yönteme hidroik sistemerin çaışma durumarını çevrimiçi anaiz ediyor ve aşınmaarı erkenden saptıyor. Kendiiğinden bidirimde buunan agoritmaar arka panda aşınma öngörüerinin ouşturumasını, bağanan her bir makineye birikte veritabanının daha da genişemesi sayesinde bu öngörüerin doğruuk oranının daha yüksemesini sağıyor Managers Navigator Managers Navigator 23