2013 Yılında Piyasalar

Transkript

1 2013 Yılında Piyasalar 26 Aralık 2011 tarihinde yayınladığımız 2012 yılında piyasalar başlıklı ( ) pusulada özetle ; Türkiye özelinde; 2012 yılı içinde cari açık probleminin büyük ölçüde kontrol altına alınacağını ve ülke kredi notunun yatırım yapılabilir ülke seviyesine yükseleceğini düşünüyoruz Biz 2012 yılı kapanışının asgari aralığında gerçekleşme olasılığını yüksek buluyor, önümüzdeki 18 aylık kesitte IMKB 100 endeksinin 100,000, 25 aylık kesitte ise 120,000 puana kadar yükselme potansiyeli olduğunu düşünüyoruz. değerlendirmesine yer vermiştik. Bu raporda IMKB 100 endeksinin 2013 ortasında ve 2014 başında puana ulaşma potansiyeli olduğunu ifade etmiş ancak yazı 25 aylık bir vadeyi kapsadığı için 2013 tahminlerini netleştirememiş, yüksek potansiyele atıf yapmakla yetinmiştik. Bugün pusulada piyasalar 2013 yılında nasıl bir seyre aday, IMKB 2014 başında 120,000 puana ulaşabilir mi, sorularının yanıtlarına yönelik görüşlerimizi ve dayanaklarımızı paylaşacağız. Borsalar uzun vadede gerçekten kazandırır mı? Bu sorunun yanıtını bir örnek üzerinden giderek irdeleyelim yılında Bir baba iki oğluna 500 er bin usd sermaye veriyor ve ne yapacaklarına karışmıyor. Evlatlardan ilki risk sevmiyor ve sabit ücretle bir yerde çalışıyor. Babasından aldığı 500,000 usd yi sabit getirili mevduat, bono ve benzeri adreslere park ediyor. Kardeşi ise müteşebbis ruhlu ve bir dükkan açıyor, ticaret yapmaya başlıyor. Siz de bu iki gencin çocukluk arkadaşısınız. 300,000 usd değerinde evinizin 1/3 ünü birine, 1/3 ünü diğerine veriyor ve her ikisinin de varlıklarının % 20 sine ortak oluyorsunuz. Aradan 12 yıl geçiyor, kardeşler ne durumda olur, sizin hangisi ile olan ortaklığınız daha iyi getiri sağlar? Normal şartlarda riski sevmeyen kardeşin yönetimindeki varlığınız faiz getirisi kadar yükselmiş olur ve (yıllık faizin % 5 olduğunu varsayalım) bileşik getiri ile 162,000 usd ye ulaşır. 62,000 usd realitede kar değildir.yarısını enflasyona (enflasyon senelik % 2,5 olsun) sayın, 12 yıllık reel getiri % 30 Diğer kardeşin yönetimindeki yatırımınızın normal şartlarda 162,000 usd nin üzerinde olması beklenir. Öyle ya risk aldık ticaret yaptık zarar da edebilirdik, başarılı oldu ise para kazanıp şirketin öz-sermayesini ve karlılığını yükselttiyse 12 sene sonra ortaklık payımızın değerinin en azından 250,000 usd olması lazım. Eğer bu iki kardeş ticareti ABD veya Almanya da yaptıysa şirketinin durumu da ilgili ülkedeki ortalama duruma paralel seyrettiyse durum pek iç açıcı değil. Son 12 yıldır potansiyelinin altında düşük oranla büyüyen bu ekonomilerde şirket karlılıkları düşük seyrediyor ve borsalar 12 senedir yükselemiyor. S&P 500 ABD ( aylık veriler ) Dax Almanya ( aylık veriler )

2 CAC 40 Fransa ( aylık veriler ) Nikkei Japonya ( aylık veriler ) Müteşebbis kardeşin açtığı işletme ABD veya Almanya borsasında işlem görüyorsa varlığınızın değeri halen 100,000 usd. Her yıl size ödediği yaklaşık usd nakit temettü ile birlikte alternatif maliyetiniz olan bonocu kardeşteki para ile durumunuz aynı. Risk aldınız ama 12 yıl beklemenize karşın ortada herhangi bir ödül yok. Eğer bu kardeş ilgili ticari faaliyeti Fransa, Belçika, Hollanda veya Japonya da yaptıysa durum vahim. Bırakın yükselmeyi tüm bu ülkelerde borsa endeksleri 12 yıl önceki değerlerinin yarısı değerler ile işlem görüyorlar. Çünkü büyüme hızları yok denecek kadar düşük. Bir ülke % 1 büyüyorsa ticari faaliyet sürdüren şirketlerin satışları ( otomotiv, giyim, inşaat, bankacılık, bilişim vb ) sektöre göre değişmekle birlikte kabaca bir önceki yıla göre ortalama % 10 düşer. Satışı düşen az para kazanır, az para kazanan az para eder. Çünkü büyüme oranı zorunlu harcamalar olan sağlık, güvenlik, gıda, yakıt gibi tüm üretim gruplarının bir önceki yıla göre ortalama artış düzeyini gösterir. Sayısal romantizmi teknik destek dirençleri stop seviyelerini bir yana bırakırsak hisse senedi piyasalarının seyrine yönelik dünyanın her yerinde geçerli tek bir kural var ; Satışı düşen az para kazanır, az para kazanan az para eder ve borsada değeri düşer. Yok bir ülke ortalama % 4 büyüme gösteriyorsa ticari faaliyet sürdüren şirketlerin satışları % 15 kadar, karlılıkları da % 20 kadar yükseliş gösterir. Bu döngünün gereği borsalar da düzenli yukarı gider. KOSPI G.Kore ( aylık veriler ) Bovespa Brezilya ( aylık veriler ) Hisse marketleri sonuç odaklıdır. 12 yıl önce G.Kore veya Brezilya da hisse senedi yatırımı yapanların parası ( aldıkları nakit kar payları ile sağlanan kazanç cabası ) beşe katlamış durumda. Çünkü bu ülkelerde yüksek büyüme hızı var ve hem şirketlerin öz-sermayeleri yükseliyor hem de senelik kar performansları artmaya devam ediyor.

3 Bu bakıma kitaplarda yazan borsalar uzun vadede kazandırır sözü her ne kadar 2000 yılına kadar dünya genelinde geçerliliğini korumuşsa da, doğru kaide bir ülke ekonomisi makul bir hız ile ( asgari % 3,5 ) büyüyorsa o ülkede borsa uzun vadede kazandırır. IMKB de uzun vadeli trend nedir? Türkiye ekonomisi geride kalan 10 yılda ortalama % 5,1 büyüme gösterdi. Bu dönemde ABD ekonomisi yıllık ortalama % 1.7, Alman ekonomisi ise % 1,2 büyüme kaydedebildi. ( 2000 yılından bugüne borsası % 400 getiri sağlayan G.Kore de son 10 yıl ortalama büyüme oranı % 3,6 ) Dünya ortalamasının üzerinde bir büyüme momentumuna sahip olan Türkiye ekonomisinin şirketlerinin ortaklık paylarının işlem gördüğü IMKB de geride kalan 10 yılda oluşan temel eğilim dolar bazında ortalama her sene % 15 yükseliş gösteren bir trend dahilinde gelişiyor. Bu eğilim sükunet içinde her yıl düzenli artış şeklinde gelişmiyor. Bazı seneler ( örnek 2011 ) bırakın yükselmeyi hisse senetleri keskin değer kayıpları yaşayabiliyor. Ancak büyüme sürüyorsa piyasa takip eden yıl ya da yıllarda oluşan marjı kullanarak arayı kapatıp 2-3 senelik primi tek yılda gerçekleştiriyor. ( örnek 2012 ) Şirket öz-sermayelerinin de dolar bazında ortalama % 10 a yakın her yıl arttığını göz önüne alırsak teknik ( grafik ) eğilim ile temel ( mali analizin gereği ) eğilimin örtüştüğünü görüyoruz. Bu bakıma gelişmiş ( ABD, Almanya, İngiltere, Japonya vb ) ülkeler için son 12 yılda geçerli olmayan borsa uzun vadede kazandırır kuralının başta Türkiye olmak üzere ortalama yılda % 3,5 ve üzeri oranda büyüme kaydeden gelişen ülkeler için doğru olduğunu söyleyebiliriz. IMKB ( $ bazı logaritmik haftalık veriler ) İşler yolunda giderken IMKB 100 endeksi yukarıdaki grafikte 2. bölge olarak belirttiğimiz kanalın üst bandına yönelirken, içsel veya dışsal negatif haber akışı hakim olduğunda geri çekilme 2. bölgenin alt bandına kadar sürebiliyor. ( 1. bölge ile 2 bölge arasında birde tampon aralık var, bu bölge köpük ataklara yönelik senaryolarda daima masada ) 1.bölge ve 3. bölge olağan dışı gelişmelere yönelik seyir alanı olarak son 12 yılda 3 kez ziyaret edildiyse de ağırlıklı seyir 2. bölge içinde gelişiyor ve uzun yıllar bu bant geçerliliğini koruyacağa benziyor. Piyasalar geçmişle değil gelecek ile ilgilenir, son 10 yılda Türkiye ekonomisinin % 5 büyümüş olması ve IMKB nin dolar bazında ortalama % 15 yükseliş kaydetmesi geleceğe dönük tahmin oluştururken yeterli

4 düzeyde anlam ifade etmiyor. Borsa için uzun vadeli tahmin oluştururken geleceğe dönük büyüme beklentilerine ihtiyacımız var. Dünya ekonomisinde büyümenin önümüzdeki 2-3 yıl Avrupa da çok ağır ( % 1,2 ), ABD de sınırlı ( % 2,5 ) ve Türkiye nin de dahil olduğu gelişen ülkelerde % 5,5 oranına yakın gerçekleşmesi bekleniyor. Gerek ekonomi yönetiminin gerek ise uluslararası kuruluşların tahminleri Türkiye ekonomisinin önümüzdeki 3 yıllık kesitte ortalama % 4,5 5 arası oranda büyüme kaydedeceği yönünde sonrasında ise dünya ekonomisinde 2008 sonrası yaşanan yığılmanın, yerini hissedilir bir büyüme dönemine bırakması ve Türkiye ekonomisinin önümüzdeki 3 yıllık kesiti takiben yurt dışı rüzgardan daha fazla yararlanması bekleniyor. Bu bakıma biz döneminde IMKB nin yukarıdaki grafikte yer alan 2. bölge içinde seyrini sürdürmesini bekliyoruz. Aşağıda sağda yer alan tabloyu değerli Araştırma Müdürümüz Onur Mutlu yılsonu sunumunda bizlerle paylaştı. IMKB 100 şirketlerinin kar performanslarındaki değişim ile endeks 100 değişimi arasındaki güçlü korelasyonu tüm çıplaklığı ile ortaya koyuyor. IMKB 100 ( $ bazı logaritmik haftalık veriler ) Kar değişimi & IMKB 100 endeksi IMKB de işlem gören şirketlerin kar performansları yükseldiğinde fiyatları da yükseliyor, karlılıklardaki gerileme fiyatları aşağı çekiyor, hep söylediğimiz gibi ne kadar ekmek o kadar köfte. İç talepteki canlanma ve şirketlerin daha düşük faiz giderine katlanacak olması nedeni ile 2013 yılı bu açıdan da ( özellikle sanayi şirketlerinde ) pozitif geçme potansiyeli taşıyor. Solda ise son 12 yıldır geçerliliğini koruduğunu ve temel verilerle de örtüştüğünü düşündüğümüz dolar bazı logaritmik trendi daha yakın planda görüyoruz yılına IMKB 2. bölgenin ortalarında başlıyor. Haber akışına bağlı olarak aşırılaşmalar yaşanması durumunda bu bölgenin taban adresinin ( 1,92 kur ile dolar bazında 35,000 ) tepe adresinin ise 105,000 ( 1,62 kur ile dolar bazında 65,000 ) puan olduğunu düşünüyoruz. Olağanüstü negatif gelişmeler yaşanması ve borsaların çok sert satışlar ile karşılaşması durumunda ise grafikte yer alan 3. bölgedeki 55,000 puan (dolar bazında ) test edilebilir ki biz 2013 yılında bu yönde bir gelişme beklemiyoruz yılında IMKB ne olur? Her ne kadar Türkiye ekonomisi ortalama % 5 büyüme hızı ile önümüzdeki 10 yılı geçirmeyi başarırsa 2023 yılında IMKB 100 endeksi puana ulaşma ( ve daha yüksek oranda nakit temettü verimi sağlama ) potansiyeli taşıyorsa da, kısa vadeli trendler farklı dinamiklerin etkisi ile oluşuyor.

5 Biz 2013 yılında genel eğilimi pozitif beklemekle birlikte yıl içinde IMKB de dalgalı bir seyir yaşanacağını ve uzun vadeli pozitif trendin içine serpiştirilmiş asgari 2 3 kısa vadeli sert satış dalgası ( % oranında ) yaşanabileceğini düşünüyoruz. Ara yükseliş ve düşüş dalgalarını senelik bir raporla hele de 2013 için öngörmekte zorlanıyoruz. Bu nedenle maçı, maçın içinde çözmeye çalışarak haftalık yazılarla görüşlerimizi okurlar ile paylaşacağız yılı içinde gerek ABD ve diğer gelişmiş ülkelerin kredi notlarına ilişkin değişim riskleri, gerek borç kardeşleri İtalya-İspanya cephesindeki siyasi gelişmeler gerek ise Türkiye piyasaları ve ekonomisi üzerinde kısa vadede güçlü etkiler göstermeye aday Suriye faktörüne yönelik süreç madalyonun gri tarafını oluşturuyor. Türkiye nin kredi notunun Moody s ve S&P tarafından da yatırım yapılabilir seviyeye yükseltilmesine yönelik beklentiler, ABD ekonomisinin 2012 son çeyrekte gördüğümüz pozitif konut verilerinin yansıması ile 2013 yılında olumlu gelişim göstermesi ve dünya ekonomisini domine etmesi yılın ilk yarısına damga vurmaya aday pozitif başlıklar. Yatırım yapılabilir seviye için 2 basamak not arttırması gereken S&P nin yılın ilk çeyreğinde bir basamak not artışına gitmesi veya görünümü pozitife alması söz konusu olabilecekse de bunun piyasa etkisinin kısıtlı kalacağını düşünüyor esas olarak gözlerin Moody s de olacağını tahmin ediyoruz. Moody s en son Haziran 2012 de kredi notunu yükseltmiş ve görünümü pozitifte bırakmıştı. Bu kuruluşun bir kademe daha notu yükselterek Türkiye yi yatırım yapılabilir kategoriye almak için yılın ilk 4 5 ayında izlemede kalacağını ve tempo kazanacak iç talebin cari açık üzerindeki etkisini gözleyeceğini düşünüyoruz. Bu bakıma yılın ilk çeyreğinde IMKB nin dünya borsalarından pozitif yönde ayrışmasını beklemiyor, yurtdışına paralel bir seyir göstereceğini tahmin ediyoruz yılında biz Avrupa ekonomisinde daha yumuşak bir resesyon bekliyor, hatta yılın ikinci yarısında büyümenin filizlerini görebileceğimizi tahmin ediyorduk. Borç disiplini anlamında eski kıta muz cumhuriyetleri birliği olmadığını göstererek önemli gelişmeler kaydetse de dönemi büyüme anlamında kaplumbağa hızına aday görünüyor. Bu nedenle her ne kadar Türkiye nin Avrupa ya yaptığı ihracatının payı % 38 e gerilemiş olsa da eski kıtadaki gelişmeler büyüme hızımız üzerinde direkt etkili olmaya devam ediyor. Bu nedenle IMKB adına 2011 sonunda 2014 ocak için ortaya koyduğumuz 120,000 puan hedefinin önümüzdeki 13 ay içinde gerçekleşme olasılığının önemli ölçüde azaldığını ve 1 senelik rötara konu olacağını, IMKB 100 endeksinde 2013 yılına ilişkin tepe adresinin ,000 aralığı olabileceğini, yıl içinde % i bulabilecek geri çekilmeler ile asgari 2-3 alış fırsatı oluşabileceğini ve 120,000 puan hedefinin 2014 yılının konusu olacağını tahmin ediyoruz. Teknik analistlerin büyük önem verdiği ( 1,70 kur ile usd bazı ) direncinin 2013 yılı içinde ilk denemede kırılmasını beklememekle ve güçlü bir düzeltmeye adres olabileceğini düşünmekle birlikte orta vade adına yukarı yönlü potansiyelin N noktası olarak görülmesini doğru bulmuyoruz. AB Borç krizi bitti mi? Elbette hayır. Bölge ülkelerinin büyüme hızları borç stoklarındaki artış hızını aşana ve bu durum sürdürülebilir bir parkura oturana kadar AB borç krizinin borsalarda alış fırsatı yaratacak bir risk başlığı olarak varlığını koruyacağı görüşündeyiz. Ancak biz bu cephedeki sürecin görece olumlu bir çizgiye yöneldiğini düşünüyor, son 4 yıldır yaşandığı üzere her bir AB menşeli gerilimin bir öncekinden daha sınırlı ( 2008 Mortgage krizinin artçıları olarak ) sarsıntı yaratacağını düşünüyoruz.

6 Strateji / Ocak Ayında Piyasalar Yukarıda gerekçeleri ile aktardığımız uzun vadeli pozitif görüşlerimizin üzerine okurları şaşırtabileceğimizi biliyoruz ancak kısa vadeye ilişkin resmi bulanık görüyoruz. Ocak ayına yön verecek baskın 2 faktör var. Mali Uçurum mutlaka aşılacak ancak piyasalardaki ritmi belirleyecek parametre mutlu sonun zamanlaması. Bugün yılın son günü. Bir ABD klasiği ile son dakika golü ile mutlu son pekala mümkün. Ancak bu gol gelmez ve çözüm ocak ayının içine bırakılırsa biz piyasaların 2013 yılına gergin bir biçimde başlayacağını ve ilk 2 haftalık kesitte güçlü çalkantılara sahne olabileceğini düşünüyoruz. Olasılığı düşük sayılmayacak bu senaryo dahilinde ocak ayı içinde ( hele de ABD nin kredi notuna yönelik negatif haber akışı ile de beslenirse ) Dow Jones endeksinde 12,300 ( 12,000 altını beklemiyoruz ) ve IMKB 100 endeksinde ( altını beklemiyoruz ) seviyesinin test edilebileceği görüşündeyiz. Bu nedenle ABD cephesinden mali uçurumda mutlu son haberi alınana kadar hisse senedine ayrılan kapitallerde defansif stratejilerle hisse payının % aralığında tutulmasını daha emniyetli buluyoruz. Bu risk gerçekleşir ve Dow Jones da , IMKB de puana geri çekilme yaşanırsa önemli bir alış fırsatı oluşacağını, bu bölgede yeniden ofansif stratejilere dönülebileceğini düşünüyoruz. Bu riskin gerçekleşmemesi ve mali uçurumda mutlu son haberinin gelmesi durumunda ise defansif stratejilerin yumuşatılabileceği ve hisse ağırlıklarının % aralığına yükseltilebileceği görüşündeyiz. USD/TRL 2013 yılında USD/TRL de temel dalgalanma bandının 1,77 1,81 olacağını, haber akışına bağlı aşırılaşmalarda 1,70 seviyesinin TCMB etkisi ile taban adresi olabileceğini ( kendi dinamikleri ile USD/TRL 1,60 dahi görebilir ama TCMB nin buna izin vereceğini sanmıyoruz ) yıl içinde negatif haber akışı ile yukarı yönlü ataklar yaşanması durumunda ise 1,87 seviyesinin tepe adresi olmaya aday olduğunu düşünüyoruz. ALTIN USD/TRL ( haftalık veriler ) Gram Altın ( TL bazı haftalık veriler ) Son 3 yıl içinde yatırımcıların büyük rağbet gösterdiği Altın için ekim başında ortaya koyduğumuz görüşlerimiz ( ) geçerliliğini koruyor. Altın ın bu denli değer kazanmasına neden olan 4 faktörden ikisi ( yüksek enflasyon ve parasal sistemin çökmesi yönündeki kaygılar ) 2012 yılında devre dışında kaldı. Kalan iki faktör ( para bolluğu ve düşük faiz ) pahalı olan Altın ı yukarı taşımakta yetersiz kalıyor. Gerek 2013 yılında gerek ise devamında orta uzun vadede ( belki de 3 7 yıl boyunca ) bu finansal ürünün ılımlı negatif ( 2012 ye benzer ) bir seyirle yatırımcılarını üzmesi riskinin yüksek, 2013 içinde TL bazında gram fiyatın 100 TL üzerine kalıcı çıkışlar yaşamasının güç olduğunu düşünüyoruz.

7 İNTERNET SAYFAMIZ Başta strateji raporumuz pusula ve EURUSD sinyallerimiz olmak üzere tüm çalışmalarımıza yer verdiğimiz web sayfamız itibarı ile hizmete girmiştir. Mailing i beklemeden pusulaya ulaşmak isteyen veya diğer çalışmalarımızı görmek isteyen okurlar haftalık pusula ile birlikte günün pusulası, haber pusula ve foreks sinyallerimize adresinden ulaşabilirler. Hafta içi her gün piyasaları ve faktör değişikliklerini sabah 09:00 da Haber_Pusulada, saat 17:50 de Kanal B de ve gün boyu Twitter adresimizde değerlendiriyoruz. Tüm okurların yeni yılını kutluyor, güzel yarınlara milat olmasını diliyoruz. Hazırlayan : Eral Karayazıcı ekarayazici@gedik.com Twitter PORTFÖY YÖNETİMİ & HİSSE PUSULA Strateji raporumuz pusula dışında hem teknik hem mali değerler itibarı ile IMKB 100 endeksinin üzerinde performans ortaya koymaya aday bulduğumuz hisse senetlerini Hisse Pusula adlı özel bir raporda yayınlıyoruz. Hisse Pusula abonelik koşulları ve pusuladaki stratejiler dahilinde yürütülen ve 2012 getirisi % 38 olan Portföy Yönetimi hizmetimiz hakkında bilgi almak isteyen okurlar numaralı telefondan satış departmanı ile irtibata geçebilir. PUSULA ABONESİ OLMAK İÇİN Pusula her hafta pazartesi günü 08:45 de yayınlanan bir strateji raporu. Abonelerimizin gönderim için herhangi bir işlem yapmasına gerek yok. Abone olmayıp farklı alıcılardan pusulayı temin eden ve mailing ile pazartesi günleri en geç 11:00 de düzenli olarak gönderilmesini isteyen okurların ise ozelislem@gedik.com adresine atmaları yeterli. Burada yer alan bilgiler Gedik Yatırım tarafından bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, herhangi bir yatırım aracının alım-satım önerisi ya da getiri vaadi olarak yorumlanmamalıdır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir ve sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Burada yer alan fiyatlar, veriler ve bilgilerin tam ve doğru olduğu garanti edilemez; içerik, haber verilmeksizin değiştirilebilir. Tüm veriler, Gedik Yatırım tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan alınmıştır. Bu kaynakların kullanılması nedeni ile ortaya çıkabilecek hatalardan Gedik Yatırım sorumlu değildir.