EVALUATING THE LANGUAGE IMPROVEMENT COURSES IN THE UNDERGRADUATE ELT CURRICULUM AT EASTERN MEDITERRANEAN UNIVERSITY: A CASE STUDY FATOŞ EROZAN

Transkript

1 EVALUATING THE LANGUAGE IMPROVEMENT COURSES IN THE UNDERGRADUATE ELT CURRICULUM AT EASTERN MEDITERRANEAN UNIVERSITY: A CASE STUDY FATOŞ EROZAN MAY 2005

2 EVALUATING THE LANGUAGE IMPROVEMENT COURSES IN THE UNDERGRADUATE ELT CURRICULUM AT EASTERN MEDITERRANEAN UNIVERSITY: A CASE STUDY VOLUME I A THESIS SUBMITTED TO THE GRADUATE SCHOOL OF SOCIAL SCIENCES OF MIDDLE EAST TECHNICAL UNIVERSITY BY FATOŞ EROZAN IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF DOCTOR OF PHILOSOPHY IN THE DEPARTMENT OF FOREIGN LANGUAGE EDUCATION MAY 2005

3 Approval of the Graduate School of Social Sciences Prof. Dr. Sencer AYATA Director I certify that this thesis satisfies all the requirements as a thesis for the degree of Doctor of Philosophy. Prof. Dr. Wolf KÖNİG Head of Department This is to certify that we have read this thesis and that in our opinion it is fully adequate, in scope and quality, as a thesis for the degree of Doctor of Philosophy. Assist. Prof. Dr. Ayşegül DALOĞLU Supervisor Examining Committee Members Prof. Dr. Sabri KOÇ, (EMU, ELT) Assist. Prof. Dr. Ayşegül DALOĞLU, (METU, FLE) Assoc. Prof. Dr. Joshua BEAR, (METU, FLE) Assist. Prof. Dr. Ahmet OK, (METU, EDS) Assist. Prof. Dr. Gölge SEFEROĞLU, (METU, FLE)

4 I hereby declare that all information in this document has been obtained and presented in accordance with academic rules and ethical conduct. I also declare that, as required by these rules and conduct, I have fully cited and referenced all material and results that are not original to this work. Name, Last name: Fatoş EROZAN Signature : iii

5 ABSTRACT EVALUATING THE LANGUAGE IMPROVEMENT COURSES IN THE UNDERGRADUATE ELT CURRICULUM AT EASTERN MEDITERRANEAN UNIVERSITY: A CASE STUDY Erozan, Fatoş Ph.D., Department of English Language Teaching Supervisor: Assist. Prof. Dr. Ayşegül Daloğlu May 2005, 694 pages The present study evaluates the language improvement courses in the undergraduate curriculum of the Department of English Language Teaching (ELT) at Eastern Mediterranean University. The language improvement courses are: Oral Communication Skills I and II, Reading Skills I, II, and Advanced Reading Skills, Writing Skills I, II and Advanced Writing Skills, and English Grammar I and II. In this evaluation study, the adapted version of Bellon and Handler s (1982) curriculum evaluation model was employed. The participants of the study were six instructors teaching the language improvement courses and students enrolled in these courses. The data, both qualitative and quantitative, were collected through course evaluation questionnaires for students, interviews with students and teachers, classroom observations, and examination of relevant written documents such as course policy sheets, course materials, and assessment tools used in the courses. iv

6 The results of the study show that generally the language improvement courses were effective in terms of five aspects specified in the evaluation model employed in the study, as perceived by the students and the instructors. However, the students and the instructors suggested making some changes to the existing language improvement courses to make them more effective and better adjusted to the students needs and expectations. Some important conclusions drawn and recommendations made were: Practice (i.e. practice and production) component in the language improvement courses should be enhanced, a wider variety of authentic materials should be used in the courses, various methods and activities should be utilized in teaching-learning process, and intra-subject and inter-subject relationships (i.e. continuity and coherence) between or among the courses need to be strengthened. Keywords: Curriculum evaluation, course design, English language teaching, English language teacher education, English language improvement courses v

7 ÖZ DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ İNGİLİZ DİLİ EĞİTİMİ BÖLÜMÜ LİSANS PROGRAMINDAKİ DİL GELİŞTİRME DERSLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: DURUM ÇALIŞMASI Erozan, Fatoş Doktora, İngiliz Dili Öğretimi Bölümü Tez Yöneticisi: Y. Doç. Dr. Ayşegül Daloğlu Haziran 2005, 694 sayfa Bu çalışma Doğu Akdeniz Üniversitesi İngiliz Dili Eğitimi Bölümü nün lisans müfredatında bulunan dil geliştirme derslerinin değerlendirilmesidir. Bu çalışmada kullanılan program değerlendirme modeli, Bellon ve Handler ın (1982) müfredat değerlendirme modelinden uyarlanmıştır. Çalışmaya dil geliştirme derlerini öğreten altı öğretmen ve bu dersleri alan öğrenciler katılmıştır. Veriler, nitel ve nicel, öğrenci ders değerlendirme anketleri, öğrenci ve öğretmen görüşmeleri, sınıf gözlemleri, ve ders tanımlama forumları, ders materyalleri ve değerlendirme araçları (sınavlar) gibi yazılı belgelerin incelenmesi ile elde edilmiştir. Çalışmanın sonuçları öğretmen ve öğrencilerin dil geliştirme derslerini çalışmada kullanılan modeldeki beş nokta açısından genel olarak etkili bulduklarını göstermektedir. Ancak, hem öğrenciler hem de öğretmenler söz konusu dersleri vi

8 daha etkili ve öğrencilerin gereksinimlerine ve beklentilerine daha iyi cevap verir duruma getirebilmek için bazı değişiklikler yapılmasını önermişlerdir. Calişma sonunda varılan önemli sonuçlar ve yapılan öneriler şunlardır: Dil geliştirme derslerinde daha fazla pratik ve uygulama yapılmalı, daha çok çeşitli ve özgün materyaller kullanılmalı, çeşitli yöntemler ve aktiviteler kullanılarak dersler işlenmeli, ve benzer ve farklı dil geliştirme dersleri arasındaki ders içi ve dersler arası bağlantılar güçlendirilmeli. Anahtar kelimeler: Program değerlendirme, ders geliştirme, İngiliz dili öğretimi, İngilizce öğretmeni yetiştirme,ingilizce dil geliştirme dersleri vii

9 You are reading a preview. Would you like to access the full-text? Access full-text

10 İngilizce Konuşma Becerileri Öğrencilerin büyük bir çoğunluğu İngilizce Konuşma Becerileri dersleri arasında bir süreklilik olduğunu ve bu derslerin ayni zamanda diğer derslerle ilişkili olduğunu bildirmişler, dolayısıyla da var olan durumun devam etmesi gerektiğini önermişlerdir. Öğretmenler ise, bu derslerle diğer dersler arasında bir bağlantı bulunmadığı, farklı dersleri veren öğretmenlerin iletişim içerisinde olmadıkları şeklinde olumsuz değerlendirmeler yapmışlar ve farklı dersler arasındaki ilişkileri sağlamak için bu dersleri veren öğretmenlerin dersler arası bağdaşıklığı sağlaması gerektiğini savunmuşlardır. Bu amaçla, öğretmenlerin rutin olarak bir araya gelmelerini ve bu dersleri birlikte planlamalarını önermişlerdir. İngilizce Okuma Becerileri Öğrencilerin çoğu İngilizce Okuma Becerileri dersleri ve diğer beceri dersleri arasındaki ilişkileri olumlu bir şekilde değerlendirip, bir dersten diğer derse bilgi aktarıp kullanabildiklerini söylediler. Buna bağlı olarak da var olan durumda herhangi bir değişiklik yapılmamasını önerdiler. Öğrencilerin değerlendirmelerinin aksine, öğretmenler yazma ve okuma becerileri dersleri arasında az bir bağlantı olduğunu, bunun dışında dersler arasında bağdaşıklık bulunmadığını savundular, ve ELT 221 dersinin öğretmeni hariç diğer ikisi aslında derslerin birbirleri ile ilişkili olması gerektiğini ifade ettiler. Ayrıca, bazı becerilerin üzerinde farklı derslerde durulup tekrarlanmasını, farklı dersleri veren öğretmenlerin ne yapacaklarına birlikte karar vermelerini önerdiler. İngilizce Okuma Becerileri dersleri arasındaki süreklilik ilişkisi ile ilgili olarak, yine öğrencilerin büyük bir çoğunluğu olumlu değerlendirmede bulunarak, var olan durumun devamını önerdiler. Fakat, öğretmenler diğer dersleri vermedikleri gerekçesiyle herhangi bir değerlendirmede bulunamamalarına karşın, okuma dersleri arasında bir süreklilik olması gerektiğini öne sürdüler. ELT 221 dersinin öğretmeni bu sürekliliği sağlamak için tüm okuma derslerinin bir arada planlanıp materyallerinin de birlikte düşünülmesini önerdi. 688

11 İngilizce Yazma Becerileri İngilizce Konuşma Becerileri ve İngilizce Okuma Becerileri derslerinde olduğu gibi, öğrencilerin çoğunluğu İngilizce Yazma Becerileri dersleri ile diğer beceri dersleri arasındaki ilişkileri olumlu bir şekilde değerlendirip dersler arasında bilgi ve beceri aktarması yaptıklarını söylemişlerdir. Sonuç olarak da, var olan durumun devam etmesini önermişlerdir. ELT 125 ve ELT 126 deslerinin öğretmeni, bu derslerle okuma dersleri arasında ilişki olduğunu öne sürerken, ELT 222 dersinin öğretmeni farklı beceri dersleri arasındaki ilişkilerin olumsuz bir şekilde değerlendirip yazma dersleri ile diğer dersler arasında bir ilişki bulunmadığını iddia etti. Öneri olarak, her iki öğretmen de, derslerin birbirleriyle ilişkili olması gerektiğini savunarak, bu ilişkiyi kurabilmek için ders tanıtım formlarıyla ders materyallerini birbirleriyle paylaşmalarını önerdiler. İngilizce Yazma Becerileri dersleri arasındaki süreklilik ilişkisi ile ilgili olarak, öğrencilerin çoğunluğunun değerlendirmesi üç dersin birbiri ile ilişkili olduğu şeklindeydi. ELT 126 dersinin öğretmeni süreklilik ilişkilerini öğrenciler gibi değerlendirirken, ELT 222 dersinin öğretmeni yazma dersleri arasında bir ilişkinin olmadığını iddia ederek, bu durumu ortadan kaldırmak için üç dersin birlikte planlanlanıp geliştirilmesini önerdi. İngilizce Dilbilgisi Öğrencilerin İngilizce Dilbilgisi dersleri ile diğer dersler arasındaki ilişkileri değerlendirmeleri, diğer derslerde bulunan sonuçlara paraleldi - olumluydu. Öte yandan, ELT 127 dersinin öğretmeni dersler arasında bağlantı olduğunu söylerken, ELT 128 dersinin öğretmeni dilbilgisi dersleri ile diğer beceri dersleri arasında açık bir ilişki olmadığını savundu. Her iki öğretmen de bağdaşıklık için tüm derslerin bir arada planlanmasını önerdiler. İngilizce Dilbilgisi dersleri arasındaki süreklilik ilişkisine gelince; hem öğrenciler hem de öğretmenler iki dersin ilişkili olduğunu, kolaydan zora doğru gidildiğini ve dolayısıyla da var olan durumun devam etmesi gerektiğini savundular. 689

12 ÖNERİLER Bu çalışmanın sonuçlarına dayanarak öne sürülen öneriler uygulama önerileri ve araştırma önerileri olarak iki ana başlık altında toplanmıştır. Uygulama Önerileri Araştırmanın sonuçlarına dayanarak, Doğu Akdeniz Üniversitesi İngiliz Dili Eğitimi Bölümü lisans programında verilen dil geliştirme derslerinin iyileştirilmesi için aşağıdaki öneriler sunulmuştur: 1. Dil geliştirme dersleri tekrardan ele alınırken öğrenciler ve İngiliz Dili Eğitimi Bölümü nün gereksinimleriyle beklentilerini tespit edebilmek için ilk adım ihtiyaç değerlendirmesi (gereksinim analizi) yapmak olmalıdır. Bu yöntemle, öğrencilerin hem şu anki, hem de ilerideki ihtiyaçlarına daha iyi cevap verir durumda olacak dersler yaratılabilir. Gereksinim analizi, bölüm öğrencilerinden, bölümden mezun olup da öğretmenlik yapan eski öğrencilerden ve bölüm öğretim elemaı ve yöneticilerinden anket ve/veya görüşme yöntemleri ile veri toplanarak yapılabilir. 2. Bu çalışmanın sonuçları, ders tanıtım formlarında sadece genel ders hedeflerinin açıklandığını ortaya koymuştur. Her ders için detaylı ders hedeflerinin sunulup açıklandığı dökümanlar bulunmamaktadır. Dolayısıyla, her ders için genel hedefler ve özel ders öğretim hedeflerinin (instructional objectives) açıklandığı detaylı belgelerin ders öğretmenleri tarafından hazırlanması önerilmektedir. Bu sayede, i) ayni dersin farklı grupları arasında paralellik sağlanmış olur; ii) öğretmenler bu belgelere başvurup bir sonraki dersi bir öncekinin devamı olarak planlayabileceklerinden, Okuma Becerileri I, Okuma Becerileri II ve İleri Okuma Becerileri gibi ayni-konulu derslerin farklı aşamaları arasında süreklilik sağlanmış olur; iii) öğretmenler bu belgelere başvurarak diğer derslerde ne yapıldığı ile ilgili bilgi edinebileceklerinden farklı dil geliştirme dersleri arasında bağdaşıklık sağlanabilir; 690

13 iv) farklı akademik yıllarda verilen dil geliştirme dersleri arasında, örneğin ders hedefleri açısından, tutarlılık sağlanabilir; yani, bir ders farklı yıllarda farklı hedef ve içeriklerle verilmemiş olur. 3. Ders materyalleri açısından çeşitlilik olması gerekmektedir; ders kitapları farklı yazılı, görsel ve işitsel materyallerle desteklenmelidir. 4. Öğrencilerin önerdiği gibi, derslerde güncel konular üzerinde durmak öğrenci motivasyonu açısından daha etkili olabilir. 5. Kullanılan ders kitapları detaylı açıklamalar ve çeşitli alıştırmalar içermelidir; açıklama ve uygulama (alıştırma) açısından zengin kitaplar seçilmelidir. 6. Ders materyali seçiminde dikkatli olunması gerekmektedir; öğrencilerin ilgi ve gereksinimlerine cevap verebilen ve belirlenen sürede işlenebilecek, ders hedeflerine uygun materyaller seçilmelidir. Bu çalışmanın sonuçları bazı ders kitaplarının tam olarak kullanılmadığını göstermektedir. 7. Bir tek ülke ve kültür üzerine yoğunlaşmış ders kitapları kullanılmamalıdır. Örneğin bu araştırmada, öğretmenler ve öğrenciler bazı derslerdeki ders kitaplarının tamamen Amerika ve Amerikan kültürü üzerine olduğunu belirtip bu durumdan şikayetçi olduklarını söylediler. 8. Dil geliştirme dersleri işlenirken, tepegöz, video ve ses kasetleri gibi işitsel ve görsel materyaller daha fazla kullanılmalıdır. 9. Alıştırmalarda ve sınıf içi uygulamalarda, konu ve şekil itibarıyla, daha fazla çeşitlilik olmalıdır. Dersler ayni yöntemlerle işlenmemelidir. 10. Dil geliştirme derslerindeki öğretme-öğrenme süreci uygulama açısından güçlendirilmelidir; dil geliştirme derslerinin içerikleri çeşitli alıştırma ve 691

14 aktivitelerle zenginleştirilmelidir.diğer bir deyişle, dil geliştirme dersleri için uygulama-odaklı öğretim önerilmektedir. 11. İngilizce Dilbilgisi deslerinde algılamaya dayalı alıştırmalara ek olarak, öğrencilerin gramer bilgilerini sözlü ve yazılı iletişim yoluyla kullanabilecekleri üretime dayalı alıştırmalarla aktiviteler de yapılmalıdır. 12. Dil geliştirme derslerinde daha fazla grup çalışması yaptırarak öğrenciler arası iletişim güçlendirilmelidir. 13. Öğrencilerin derse daha çok katılımları sağlanmalı ve sınıf içerisinde daha etkin olmaları teşvik edilmelidir. Bu amaçla, onlara ihtiyaçlarına ve ilgi alanlarına hitap eden çeşitli aktiviteler aracılığıyla kendilerini sınıf içinde ifade edebilmelerine yardımcı olacak daha fazla olanak sağlanmalıdır. 14. İngilizce Yazma Becerileri ve İngilizce Konuşma Becerileri gibi derslerde her sınıfta daha az öğrenci olmalıdır. Ayrıca, öğrenciler dil seviyelerine göre gruplandırılmalıdır. 15. Değerlendirmede çeşitli yöntemler kullanılması önerilmektedir. Ayrıca, sınav ve sınav dışındaki yöntemler arasında puan açısından bir denge gözetilmelidir. 16. Var olan ölçme değerlendirme yöntemleri öğrencilerin gerçek bilgi ve becerilerini daha etkin bir şekilde yansıtabilmeleri açısından iyileştirilmelidir. 17. Dersler arasında süreklilik ve bağdaşıklık ilişkileri olmalıdır. Bu amaçla, dört alt komisyondan oluşacak olan Dil Geliştirme Dersleri Komisyonu kurulması önerilmektedir. Alt komisyonların üyeleri ders öğretmenleri olacaklardır. Üst komisyonda ise her alt komisyondan bir temsilci olacaktır. Alt komisyonların görevleri derslerin hedeflerini belirlemek ve detaylı bir şekilde belgelemek, piyasadaki materyalleri araştırmak ve uygun olabilecek materyalleri üst komisyona önermek, sınıf içi uygulamalarla ilgili bir politika belirlemek ve bunu detaylı olarak 692

15 açıklamak, kullanılacak ölçme ve değerlendirme yöntemlerini belirlemek, ve tüm bu verileri üst komisyona sunmak. Üst komisyonun görevleri ise, alt komisyonlar tarafından sunulan bilgileri incelemek, değerlendirmek ve bir araya getirmek, tüm dil geliştirme derslerini bir arada düşünerek geliştirmek, ve ders hedefleri, materyaller, öğretme-öğrenme süreci ve ölçme değerlendirme sistemi ile ilgili bilgi içeren detaylı bir yazılı belge hazırlamaktır. Araştırma Önerileri Araştırmanın sonuçları ışığında, program değerlendirme araştırmaları için aşağıdaki öneriler sunulmuştur: 1. Bu çalışma sadece on tane dil geliştirme dersinin değerlendirilmesi üzerinde yoğunlaşmıştır. İleride yapılacak değerlendirme çalışmalarında, Doğu Akdeniz Üniversitesi İngiliz Dili Eğitimi Bölümü lisans programındaki tüm derslerin dil geliştirme açısından değerlendirilmesi yoluna gidilebilir. Böyle bir çalışmanın sonuçları, bölüm öğrencilerinin İngilizce ile ilgili sorunlarını çözmekte etkili olabilir. 2. Bu çalışma sadece bir tek üniversitede gerçekleştirilmiştir. Kuzey Kıbrıs ve Türkiye de YÖK e bağlı diğer üniversitelerde benzer çalışmaların yapılması önerilmektedir. Bu çalışmalardan elde edilecek sonuçların karşılaştırılması, konu ile ilgili bazı genellemeler yapmayı mümkün kılabilir. 3. Bu çalışmada kullanılan değerlendirme modeli İngiliz Dili Eğitimi Bölümü ndeki diğer derslerin de değerlendirilmesinde uygulanabilir. Ayrıca, bu model esnek ve uyarlanabilir olduğundan, farklı düzeylerde dil derslerinin ya da derslerin herhangi bir unsurunun (ders materyalleri gibi), veya tüm müfredatın da değerlendirilmesinde kullanılabilir. 693

16 VITA Fatoş Erozan was born in Famagusta, Cyprus on July 23, She received her BA degree in English Language Teaching from Boğaziçi University, İstanbul in 1995, and her MA degree in English Language Teaching/Educational Studies from Eastern Mediterranean University in June She worked at the School of Foreign Languages, Modern Languages Division at Eastern Mediterranean University, where she taught various EFL courses, from 1997 to Since March 2001, she has been working at Eastern Mediterranean University Department of English Language Teaching. Her main research interests are program evaluation, course design, materials development and adaptation, language teacher education, and Multiple Intelligences in ELT. 694