Katılım Öncesİ Süreçte Sİvİl Toplumun Güçlendİrİlmesİ: Sİvİl Toplum Kuruluşları (STK) Hİbe Programı

Transkript

1 Katılım Öncesİ Süreçte Sİvİl Toplumun Güçlendİrİlmesİ: Sİvİl Toplum Kuruluşları (STK) Hİbe Programı Strengthening Civil Society in the Pre-Accession Process: Non-Governmental Organizations (NGOs) Grant Facilty Ankara Aralık 2008

2

3 İÇİNDEKİLER Önsöz... 5 Giriş... 9 TABLE OF CONTENTS Hibe Projeleri Alt-Proje A Alt-Proje A Alt-Proje A Alt-Proje A Projeler Listesi Foreword... 5 Introduction... 9 Grant Projects Sub-Project A Sub-Project A Sub-Project A Sub-Project A List of Projects

4 4

5 ÖNSÖZ FOREWORD Avrupa Birliği ne katılım sürecinde şimdiye kadar yapılmış ve önümüzdeki dönemde yapılacak olan her alandaki reformların gerçek anlamda hayata geçirilebilmesi, sivil toplum kuruluşları ile etkin ve yapıcı bir işbirliğine bağlıdır. Bu işbirliği demokratik bir toplumun vazgeçilemez bir gerekliliğidir. Avrupa Birliği sürecinin önemli katkılarından bir tanesi, sivil toplumun gelişmesi ve sivil toplumun ülke politikalarının ve uygulamalarının oluşturulma sürecine olan etkisinin artmasıdır. Bireyin ve toplumun demokratik katılımcılığının artırılması, ancak sağlıklı işleyen bir sivil toplum ve bu sivil toplumun etkili bir şekilde kamu sektörüyle işbirliği kurabilmesiyle mümkün olabilir. Toplumun çeşitli alanlarda duyarlılıklarını ortak bir dile çeviren sivil toplum kuruluşları, işte bu bağlamda demokrasinin olmazsa olmaz unsurlarıdırlar. Sivil toplum kuruluşlarının bu süreçteki rolü Türkiye ile sınırlı değildir. STK lar Avrupa Birliği üyesi ülkelerdeki karşıtlarıyla kuracağı yakın ilişkiler vasıtasıyla iletişim stratejimizin ayrılmaz bir unsuru olarak Avrupa kamuoylarının ülkemize bakışını da olumlu yönde şekillendirecektir. In the accession process to the European Union, the implementation, in the literal sense, of reforms that have been realized until now and the future reforms depend on effective and constructive cooperation with Non-governmental Organizations. This cooperation is an indispensible requirement of a democratic society. One of the main contributions of the European Union process is the development of civil society and the increasing effect of the civil society on the policymaking and policy implementation processes of the Country. Increasing the democratic participation level of the individual and the society can only be possible through a healthy and functioning civil society and its effective cooperation with the public sector. Within this context, civil society organizations which translate the various sensibilities of the society into a common language are certainly sine qua non elements of democracy. The role of the civil society organizations within this process is not limited to the borders of Turkey. Through establishing close links with their counterparts in the EU Member States, the civil society organizations constitute an integral part of our Communication Strategy while shaping the European public opinion in a positive way regarding their perception of our country. Bu çerçevede geliştirilen Sivil Toplum Diyalogu çerçevesinde, hükümet dışı kuruluşlar, sosyal ortaklar ve mesleki örgütlerin AB ülkelerinden karşıtlarıyla geliştirecekleri ortak projeler desteklenerek bu kuruluşların daha da güçlendirilmesi ve AB tartışmalarına daha etkin bir şekilde katılımlarının teşvik edilmesi bu sürecin öncelikli unsurları arasındadır. Sivil toplumun artan önemi ve etkisi, bu süreçte kamu kurum ve kuruluşları tarafından benimsenmekte ve STK larla işbirliği 5 Strengthening of the non-governmental organizations, social partners and professional organizations and encouraging them to take part effectively in EU debates are among priority elements of this process through supporting the projects developed jointly with their counterparts in EU Member States within the framework of the Civil Society Dialogue designed with this scope. Increasing importance and effect of the civil society is realized and adopted in principle by the

6 konusunda birçok çalışma yürütülerek ortak platformlar geliştirilmektedir. Sivil toplumla daha etkin ve şeffaf bir diyalog kültürünün yerleşmesi ve STK ların kamusal karar verme mekanizmalarına katkılarda bulunmasını destekliyoruz. Sivil toplumun, üçüncü bir sektör olarak güçlenmesinin, aynı zamanda yasama ve yürütme güçleriyle etkileşiminin ve demokratik katılımcılık seviyesinin yükselmesinin önemli bir rol oynayacağına inanıyoruz. Bu anlayış çerçevesinde Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Sivil Toplum Kuruluşlarına yönelik birçok projenin faydalanıcısı olarak Sivil Toplum Kuruluşlarının bu Avrupa Birliği ne katılım sürecimize katkı sağlayabilmeleri için aktif bir rol oynamaktadır. Ekim 2005 Şubat 2007 tarihleri arasında Sivil Toplum Kuruluşları (STK) ile Kamu Kuruluşları Arasındaki İşbirliğinin Geliştirilmesi ve STK ların Demokratik Katılımcılık Seviyelerinin Artırılması Projesi (SKİP), çerçevesinde kamu sektörü ve sivil toplum kuruluşları arasında işbirliğinin geliştirilmesi yönünde 16 ay süresince çalışmalar yürütülmüştür. AB mali desteğiyle yürütülen bu proje kapsamında, Türkiye sathında gerçekleştirilen çok çeşitli danışma toplantıları, eğitim faaliyetleri düzenlenerek, Sivil Toplum alanında 5 adet araştırma raporu hazırlanmış 1000 den fazla kişiye ulaşılarak kamu sektörü ile sivil toplum arasında sağlıklı ve kalıcı bir diyalog sağlanabilmesi için çeşitli çalışmalarda bulunulmuştur. Ayrıca bu diyalogun uygulanması amacıyla 11 adet ortaklık projesine hibe verilmiştir. Eğitim ve kapasite oluşturma, davranış kuralları oluşturma süreci ve hibe programlarından oluşan ana bileşenler başarıyla gerçekleştirilmiş, sivil toplum kamu sektörü işbirliğinin gelişmesine katkıda bulunacak sonuçlara erişilmiştir. Bu projede başlatılan çalışmalardan hareketle Kasım 2007 Kasım 2008 tarihleri arasında Genel Sekreterliğimiz tarafından daha büyük bir bütçeyle ve tamamen hibe programları içeren Katılım Öncesi Süreçte : Sivil Toplum Kuruluşları (STK) 6 public institutions and many common platforms are established by pursuing studies and programs on cooperation with NGOs. We support the establishment of a more transparent and effective dialogue culture and NGOs contributions to public decision and policy-making mechanisms. We believe that a strengthening civil society as the third sector, and their interaction with the legislative and executive powers, will play a key role while increasing the democratic participation level. Within this perspective, Secretariat General for EU Affairs, as a beneficiary of many projects concerning the Civil Society Organizations, plays an active role to support the NGOs and their contributions to our accession process to the EU. As a result, within the framework of the project entitled Improving Co-operation between the NGOs and the Public Sector and Strengthening the NGOs Democratic Participation Level (SKİP), many different studies and works have been carried out for 16 months between October 2005 and February 2007, in order to improve the cooperation between public sector and civil society organizations. Within the scope of the project implemented with financial support of the EU, many activities were held in order to build a healthy and sustainable dialogue between the public sector and civil society. Through nationwide consultative meetings, and training activities reaching more than 1,000 participants, 5 different research reports have been prepared on Civil Society. Furthermore, 11 partnership projects have been supported with grants in order to materialize this dialogue. The main components including training and capacity building, a process to develop a Code of Conduct and a grant scheme have been successfully completed, and many results have been achieved that will contribute to the improvement of the cooperation between civil society and public sector.

7 Hibe Programı başarıyla yürütülmüştür. Bu proje de katılım öncesi süreçte Türkiye de sivil toplumu güçlendirerek, siyasal reformların ve AB ye uyum çabalarının genişlemesine ve kalıcı hale getirilmesine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Türkiye için 2005 Yılı Katılım Öncesi Mali Yardım Programı kapsamında yer alan bu program kapsamında, sekiz farklı hibe programı için toplam 10,5 Milyon Avro ayrılmıştır. Söz konusu hibe programlarının beşi merkezi olmayan uygulama sistemi kapsamında Genel Sekreterliğimiz tarafından yürütülmüş ve diğer üç hibe programı ise merkezi uygulama sistemi kapsamında Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu tarafından sonuçlandırılmıştır. Katılım öncesi dönemde siyasi reformların ve AB ye uyum çabalarının genişletilmesine ve sağlamlaştırılmasına sivil toplumun güçlendirilmesi yoluyla katkıda bulunulması amacıyla Merkezi olmayan uygulama sistemi kapsamında Genel Sekreterliğimiz tarafından yürütülen Katılım Öncesi Süreçte : Sivil Toplum Kuruluşları (STK) Hibe Programı na ilişkin teklif çağrılarının duyuruları Merkezi Finans ve İhale Birimi tarafından 30 Mart 2007 tarihinde yapılmıştır yılının Haziran ayı içerisinde tamamlanan başvuru aşamasından sonra, Merkezi Finans ve İhale Birimi tarafından koordine edilen değerlendirmeler sonucunda, toplam 581 proje başvurusu arasından 93 projeye finansman sağlanmasına karar verilmiştir. Kadın Haklarının Korunması ve Geliştirilmesi bileşeni kapsamında toplumsal cinsiyet eşitliğinin geliştirilmesi ve kadın haklarının korunmasını hedefleyen 28 projeye, Engelli Kişilerin Toplumla Bütünleşmesini Güçlendirme bileşeni kapsamında engelli kişilerin ekonomik, sosyal ve kültürel yaşamın her alanına tam katılımının teşvik edilmesini hedefleyen 21 projeye, Tüketici Haklarının Korunması bileşeni kapsamında tüketicinin korunmasına yönelik etkin uygulamaların güçlendirilmesini hedefleyen 11 projeye, Çocuk Haklarının Korunmasını Güçlendirme bileşeni kapsamında çocukların iyiliğini temin etmeye yönelik çabaların arttırılması ve zorunlu çocuk işçiliğiyle mücadele edilmesini hedefleyen 16 projeye destek sağlanmıştır. Bu kitap kapsamında ayrıntılarını bulabileceğiniz toplam 76 proje dışında Çevrenin Korunması bileşeni kapsamında da daha geniş kapsamlı sürdürülebilir kalkınma kavramını da içerecek şe- Taking the abovementioned project results as a starting point, Secretariat General for EU Affairs have successfully implemented a programme including only grant schemes with a higher budget; This project aims at strengthening the Civil Society in the pre-accession process in order to broaden the scope of the political reforms and EU alignment efforts and make them irreversible. Within the framework of this program undertaken as a part of the 2005 Pre-Accession Financial Assistance Programme for Turkey, a total of 10, 5 Million Euros have been allocated for eight different grant components. Among those components, five of them have been implemented by Secretariat General for EU Affairs under the decentralized implementation system whereas the remaining 3 components have been finalized by the Delegation of the European Commission to Turkey under the de-concentrated implementation system. The call for proposals for Strengthening Civil Society in the Pre-accession Process: NGO Grant Facility (STK) have been made by the Central Finance and Contracts Unit (CFCU) on 30 March After the closure of application stage in June 2007, 93 projects were selected to be supported through grants among 581 project application through an evaluation phase coordinated by the CFCU. Within the scope of the Promotion and Protection of Women Rights component, 28 projects aiming at improvement of gender equality and protection of Women Rights have been supported. Within the framework of the Social Inclusion of People with Disabilities component, 21 projects aiming at encouraging the participation of the disabled to the all aspects of economic, social and cultural life have been supported. Within the scope of the Protection of Consumers component, 11 projects have been supported aiming at strengthening effective campaigns for consumer protection. Under the Strengthening the Protection of Children s Rights with specific reference to the Prevention of the Forced Child Labour component, 16 projects have been supported in order to increase the well-being of children and to promote the prevention of the forced child labour. Other than the 76 projects that are explained in detail within this booklet, 17 more projects have been supported through 7

8 kilde olmak üzere, çevre alanındaki STK ların katılımının güçlendirilmesini hedefleyen 17 projeye de REC Türkiye (Bölgesel Çevre Merkezi) aracılığıyla destek sağlanmıştır. Bu hibe programı kapsamında, 76 hibe projesinin tamamlanmasının ardından memnuniyetle belirtmek isterim ki, hibe yararlanıcılarının bu dört alanda hazırlamış olduğu çok çeşitli projeleriyle sürdürülebilirliği olan somut çalışmalar ortaya konulmuştur. Bu kitap, birçok başarı öyküsüyle okuyanlara ilham verecek ve rehberlik edecek, kapasitesi güçlenmekte olan sivil toplum kuruluşlarının daha kapsamlı projeler gerçekleştirmesini sağlayacak gelecek programlar için bir referans kaynağı olacaktır. Son olarak, Türkiye ve Avrupa arasındaki proje kapsamında Genel Sekreterliğimizle birlikte çalışarak, alınan hibeleri somut sonuçlara dönüştüren bütün hibe faydalanıcısı STK lar ve ortaklarına, program süresince tüm paydaşları desteklediği için Merkezi Finans ve İhale Birimi ne, işbirliği için Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu na, hibe programlarının uygulanması ve hazırlanmasındaki yardımları için Avrupa Birliği Genel Sekreterliği Proje Uygulama Birimi ve Proje Teknik Destek Ekibi ne teşekkürlerimi iletirim. Oğuz Demiralp Büyükelçi Genel Sekreter REC Turkey (Regional Environmental Centre under this programme by the Protection of the Environment component in order to strengthen the NGOs participation level including the sustainable development concept at a broader sense. After the finalization of 76 grant projects within the scope of this program, I would like to express with pleasure that all grant beneficiaries have realized concrete and sustainable works with their various projects prepared under 4 sub-components. This booklet will guide and inspire the readers with many success stories, and it will provide a reference for future programs which will enable NGOs to realize more comprehensive projects, with their increasing capacities, In conclusion, I would like to express my gratitude for those who have worked with our Secretariat General within the scope of this Turkey- EU joint project including all grant beneficiaries, NGOs and their partners who have successfully transformed the grants into concrete results, Central Finance and Contracts Unit for supporting all stakeholders throughout the program, the Delegation of European Commission to Turkey for an effective cooperation, and Project Implementation Unit and Technical Assistance Team for their valuable efforts and assistance throughout the preparation and implementation of the grant programs. Oğuz Demiralp Ambassador Secretary General 8

9 GİRİŞ INRDODUCTION KATILIM ÖNCESİ SÜREÇTE SİVİL TOPLUMUN GÜÇLENDİRİLMESİ: STK HİBE PROGRAMI STRENGTHENING CIVIL SOCIETY IN THE PRE-ACCESSION PROCESS: NGO GRANT FACILITY Aralık 1999 tarihlerinde gerçekleştirilmiş olan Avrupa Konseyi Helsinki Zirvesi nde, Avrupa Birliği (AB) Türkiye yi diğer aday ülkelere uygulanan aynı kriterler esasında Birliğe katılmaya aday ülke olarak onaylamıştır. Bu bağlamda, sivil toplum ve kamu sektörü arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesi ve Sivil Toplum Kuruluşları (STK) nın demokratik katılım düzeyinin iyileştirilmesine Kopenhag kriterlerinin ki ilk kriter adaylığın, aday ülkenin demokrasiyi, hukukun üstünlüğünü, insan haklarını ve azınlıkların korunmasını temin eden kurumlarda istikrar elde etmiş olmayı gerektirdiğini belirtir gözetilmesine istinaden özel bir itina gösterilmektedir. İyi gelişmiş ve işleyen bir sivil toplum, demokratik bir sistemin esas öğesidir ve etkin STK lar, aktif katılımın cesaretlendirilmesi ve aynı zamanda farkındalığı arttırılması yoluyla, vatandaşların taleplerini ifade edebilmelerinde kilit rol oynarlar. Bunun da ötesinde, AB Müktesebatı nın birçok öğesi, ilgili program ve politikalar dahilinde çalışan işlevsel STK ların varlığına dayalıdır. Bu yüzden, katılım öncesi süreç bağlamında sivil toplumun rolünü güçlendirmek temel bir gerekliliktir. Katılım Öncesi Süreçte : Sivil Toplum Kuruluşları (STK) Hibe Programı başlıklı proje, 2005 AB Katılım Öncesi Türkiye ye Mali Yardım Programı kapsamında tasarlanmış olup, projenin A Bileşeni: Merkezi Olmayan STK Hibe Programları, Avrupa Birliği Genel Sekreterliği (ABGS) tarafından yürütülecektir. ABGS, hem Avrupa Birliği (AB) ile ilgili konularda genel koordinasyondan, hem de AB Müktesebatıyla uyum ve uygulama koordinasyonundan sorumlu kurumdur. 9 At the Helsinki European Council of 10 and 11 December 1999, the European Union (EU) confirmed Turkey as a candidate State destined to join the Union on the basis of the same criteria as applied to other candidate States. In this context, particular attention is paid for strengthening the co-operation between the civil society and the public sector and the Non-Governmental Organisation s (NGO) democratic participation level with regard to the fulfilment of the Copenhagen criteria as the first criterion states in particular that membership requires that the candidate state has achieved stability of institutions guaranteeing democracy, the rule of law, human rights, respect for and protection of minorities. A well-developed and functioning civil society is an essential element of a democratic system and efficient NGOs have a key role to play in expressing the demands of citizens by encouraging their active participation as well as raising their awareness. Furthermore, many elements of the Acquis Communautaire are based on the existence of operational NGOs operating within the related policy area. Therefore, it is a necessity to reinforce the role of civil society within the context of the pre-accession process. The project entitled Strengthening Civil Society in the Preaccession Process: NGO Grant Facility in the scope of 2005 EU Pre- Accession Financial Assistance to Turkey Programme is designed Within this context. The Component A: Decentralised NGO Grant Facility of the project has been implemented by the Secretariat General for European Union Affairs (EUSG) from December 2007 to December EUSG is the responsible institution for the general coordination of the

10 Katılım Öncesi Süreçte : Sivil Toplum Kuruluşları (STK) Hibe Programı nın hedefi, katılım öncesi süreçte Türkiye deki sivil toplumun, STK ların hukuki, kurumsal, teknik ve mali kapasitelerinin desteklenerek güçlendirilmesi ve bu şekilde, süreç içerisinde STK ların verimliliğinin arttırılması yoluyla politik reformların sağlamlaştırılması ve genişletilmesi ile AB uyum çalışmalarına katkıda bulunmaktır. Bu çerçevede, Katılım Öncesi Süreçte : Sivil Toplum Kuruluşları (STK) Hibe Programı Projesinin A Bileşeni: Merkezi Olmayan STK Hibe Programları şu başlıklardaki beş alt projeye sahiptir: Alt proje A1: Kadın Haklarının Korunması ve Geliştirilmesi Alt proje A2: Engelli Kişilerin Toplumla Bütünleşmesini Güçlendirme Alt proje A3: Tüketici Haklarının Korunması Alt proje A4: Çocuk Haklarının Korunmasını Güçlendirme Alt proje A5: Çevrenin Korunması Bu beş alt projeyle kapsanmış tüm alanlar Türkiye deki kamu yaşamı için hayati önem taşımaktadır. Teknik uzmanlığın olmayışı ve proje tekliflerinin hazırlanmasındaki deneyim yoksunluğundan dolayı zorluklarla karşı karşıya kalan STK lar, proje sonuçlarının elde edilmesiyle, görevlerini daha etkili bir şekilde yerine getirebileceklerdir. Türkiye de sivil toplumun geliştirilmesinde daha fazla itina gereklidir ve bu proje de engellilerden çevreye kadar değişik alanlardaki eksiklikleri karşılamayı hedeflemektedir. Program Kronolojisi Teklif çağrısı duyurları 30 Mart 2007 de yapılmış ve başvurular 2007 yılının Haziran ayında tamamlanmıştır. Başvuruların değerlendirilmesi, Merkezi Finans ve İhale Birimi nin koordinasyonunda yapılmıştır. 10 EU issues as well as the coordination of the alignment and implementation of the EU acquis. The overall objective of the Strengthening Civil Society in the Pre-accession Process: NGO Grant Facility Project is to contribute to the consolidation and broadening of political reforms and EU alignment efforts through strengthening the civil society in Turkey in the pre-accession process by supporting the legal, institutional, technical and financial capacities of Non-Governmental Organisations (NGOs) in Turkey in order to increase the efficiency of NGOs during the process of alignment with the EU Acquis. Within this framework, Component A: Decentralised NGO Grant Facility of the Strengthening civil society in the pre-accession process: NGO Grant Facility Project has five sub-projects entitled; Sub-project A1: Promotion and Protection of Women Rights Sub-project A2: Social Inclusion of People with Disabilities Sub-project A3: Protection of Consumers Sub-project A4: Strengthening the Protection of Children s Rights with specific reference to the Prevention of the forced child labour Sub-project A5: Protection of the Environment All the areas covered by these five sub-projects are very significant for the public life in Turkey. With the achievement of the project results, the NGOs which took part in the project and suffer from the lack of technical expertise and lack of experience for developing project proposals and implementing them, will function more effectively. In Turkey, civil society development needs further attention and this project aims to supply the deficiencies in the various areas from disabled people to environment. Programme Chronology The call for proposals was done in 30 March 2007 and applications were ended in June The evaluation of the applications was

11 581 başvuru içerisinden seçilen 93 proje, bu program kapsamında mali destek almaya hak kazanmıştır. Hibe sözleşmeleri 2007 yılının Kasım ayında Hibe Faydalanıcıları ile Merkezi Finans ve İhale Birimi arasında imzalanmıştır. Her bir alt projeyle ilgili yapılmış olan sözleşme sayısı aşağıda verilmiştir: Alt proje A1: Kadın Haklarının Korunması ve Geliştirilmesi: 28 Alt proje A2: Engelli Kişilerin Toplumla Bütünleşmesini Güçlendirme: 21 Alt proje A3: Tüketici Haklarının Korunması: 11 Alt proje A4: Çocuk Haklarının Korunmasını Güçlendirme: 16 Alt proje A5: Çevrenin Korunması: 17 Sözleşmelerin imzalanmasının hemen ardından hibe projelerinde uygulamaya geçilmiştir. ( A5: Çevrenin Korunması alt projesinin izlemesi Bölgesel Çevre Merkezi tarafından yapılmıştır). A1, A2, A3 ve A4 alt projelerinin Hibe Faydalanıcılarına; etkin proje uygulaması için Programın faydalanıcısı konumundaki Avrupa Birliği Genel Sekreterliği tarafından düzenlenen, Sivil Toplum Geliştirme Merkezi (STGM) tarafından, 7-11 Ocak tarihlerinde dört günlük bir eğitim semineri verilmiştir. Eğitim seminerini takiben Hibe Faydalanıcılarına rehber mahiyetindeki Hibe Uygulama Kitapçığı verilmiştir. Uygulama döneminde tüm 76 proje en az iki kez Program Uygulama Birimi (PUB) tarafından ziyaret edilmiştir. İlk izleme ziyaretleri tüm projeler için 2008 yılı Nisan ayının sonunda ve ikinci ziyaretlerse aynı yılın Kasım ayında tamamlanmıştır. Ayrıca iletişim zorluklarını aşmak için PUB, iki projeye de anlık ziyaretler yapmıştır. Projelerin uygulama dönemleri değişiklik gösterdiğinden, hibe faydalanıcıları ara dönem raporlarını 2008 Mart-Temmuz döneminde sunmuşlardır. Projenin resmi olarak sonlandırılmasından bir ay sonra hibe faydalanıcıları nihai raporlarını sunmuşlardır. 11 done by the coordination of the Central Finance and Contracts Unit (CFCU). 93 projects of 581 applications were selected to be funded under this programme. The grant contracts have been signed in November 2007 between Grant Beneficiaries and the CFCU. The distribution of the contracts is given below according to the sub-projects: Sub-project A1: Promotion and Protection of Women Rights:28 Sub-project A2: Social Inclusion of People with Disabilities:21 Sub-project A3: Protection of Consumers:11 Sub-project A4: Strengthening the Protection of Children s Rights with specific reference to the Prevention of the forced child labour:16 Sub-project A5: Protection of the Environment :17 The implementation of the grant projects started right after the contracts have been signed. (Sub-project A5 were monitored separately by Regional Environment Centre.) A four-days-training seminar for the grantees of Sub-projects A1,A2,A3,A4, organised by the Secretariat General for European Union Affairs which is the beneficiary of the Programme, has been delivered by Civil Society Development Centre (STGM) to the Grant Beneficiaries for efficient project implementation between 7-11 January A Grant Implementation Manual has been delivered to the Grant Beneficiaries after the training for guidance. All 76 projects were visited at least twice during implementation period by Project Management Unit. First monitoring visits were completed at the end of April 2008 for all projects and second monitoring visits were completed in November Spot checks were also done by PIU in two projects to overcome communication difficulties. Grant beneficiaries submitted their Interim Narrative reports between March-July 2008 due to different implementation durations of the projects. Final reports were submitted by the grant beneficiaries one month after the official project closure.

12 Programın Yönetimi ve İzlenmesi Administration and Monitoring of the Programme Programın uygulanmasına başlarken 16 ABGS uzmanından oluşan bir Program Uygulama Birimi kurulmuştur. Program başlar başlamaz (10 Aralık 2007) ise iki Hibe Uzmanı ve bir proje asistanından oluşan bir Teknik Destek Ekibi PUB ye katılmıştır. Böylece Katılım Öncesi Süreçte : Sivil Toplum Kuruluşları (STK) Hibe Programı nın etkin uygulanabilmesi hedeflenmiştir. Projelerin değerlendirilmesinin ve izlenmesinin amacı, fon kullanımını istikrarlı, verimli ve etkin bir şekilde yapılabildiğinden emin olmak ve hibe faydalanıcılarına uygulama sırasında yardımcı olabilmektir. Program Uygulama Birimi projenin uygulanması aşamasında aşağıdaki görevleri yerine getirmiştir; Satın alma işlemleri, hesapları tutma, bütçe yönetimi, KDV muafiyeti işlemleri, ihale dosyalarının hazırlanması, sözleşme değişiklikleri, rapor tutma ve son ödeme gibi konularda hibe faydalanıcılarına yardımcı olmak, Hibe sözleşmesi ile ilgili Zeyilnameler ve küçük değişikliklerin bildirimleri ile ilgili talepleri karşılamak İzleme ziyaretlerinde bulunmak Hibe faydalanıcılarının ara ve nihai raporlarını değerlendirmek ve raporlardaki düzeltmelerin yapılmasına ve ilgili kontrol listelerinin hazırlanmasına yardımcı olmak A Project Implementation Unit (PIU) consisting of 16 EUSG Experts was established in the beginning of the Programme implementation. A Technical Assistance Team which consists of two Grant Experts and a project assistant has joined the PIU right after the commencement of the programme (10 th December 2007) in order to contribute to the effective implementation of the Strengthening Civil Society In The Pre-Accession Process: NGO Grant Facility. The aim of monitoring and assessment of projects was to ensure a consistent, efficient and effective use of funds and to assist the grant beneficiaries during the implementation phase. Project Implementation Unit has undertaken following tasks during project implementation: Assistance to grant beneficiaries in procurement procedures, keeping accounts, budget management, VAT exemption procedures, preparation of tender documents, contract modifications, reporting, final payment, Handling requests for addenda and notifications of small changes in the contract Execution of monitoring visits Assessment of interim and final report of grant beneficiaries and assistance to grant beneficiaries for modification of reports, preparation of related checklists 12

13 HİBE PROJELERİ GRANT PROJECTS 13

14 ALT-PROJE A1 Kadın Haklarının Korunması ve Geliştirilmesi hibe programı ilgili sivil toplum örgütlerine sağlanan küçük bütçeli hibelerle Türkiye deki toplumsal cinsiyet eşitliğinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Böylece, bu gibi sivil toplum örgütleri aracılığıyla, kadınların iş hayatına atılması ve istihdam edilme fırsatları artırılacak, kadının ulusal ve yerel karar mercilerine daha fazla katılmaları ve temsil edilmeleri sağlanacak, kadın haklarıyla ilgili daha bilinçli bir toplum yaratmak adına düzenlenecek faaliyetler desteklenmiş olacaktır. Alt-proje A1 kapsamında 28 proje yürütülmüştür. Bu projelerdeki faaliyetler, kadınların girişimcilik yeteneklerini arttırarak, cinsiyet eşitliğini geliştirip toplumu bilinçlendirerek, ekonomik özgürlüklerini iyileştirip cinsiyet ayrımcılığını ortadan kaldırarak ekonomik ve sosyal kalkınmayı güçlendirmek amacıyla kadını desteklemeyi hedeflemektedir. Bu bağlamda eğitimler, seminerler, çalışma gezileri, danışmanlık hizmetleri ve atölye çalışmaları yürütülmüştür. Çeşitli yayınlar, bültenler, websiteleri, eğitim paketleri ve kitaplar yine bu projeler kapsamında üretilmiştir. SUB-PROJECT A1 Promotion and Protection of Women Rights Grant Scheme aims at contributing to the promotion of gender equality in Turkey through small grants to civil society organisations in order to support activities targeting increased access of women to employment and entrepreneurship opportunities, increased participation and representation of women in local and national decision-making bodies and finally increased awareness in the society on women s rights. 28 Projects were implemented under Sub-project A1. The projects were aiming to support women for strengthening the economical and social development by increasing the entrepreneurial ability, promoting and raising awareness of the gender equality, improving the economic rights of women, eliminating the gender based discrimination. The activities such as trainings, seminars, study visits, consultancy services, workshops have been implemented for this purpose.. Several publications, bulletins, websites, training kits, books were produced as the outputs of these projects. 14

15 Kadınlar Girişimcilikle Güçleniyor Women s Strength With Entrepreneurship Kadın Adaylarını Destekleme ve Eğitme Derneği (Ka-der) Eskişehir Şubesi 12 Ay ,00 Avro ,18 Avro Project Owner Association for Supporting and Training Women Applicants Project Duration Project Budget 12 Months ,00 Euro Grant Amount ,18 Euro Her alanda yaratıcı, yenilikçi, güçlü sezgileri olan kadınların yaratıcı düşüncelerini hayata geçirmeleri sağlanarak, kadınlarımızın girişimcilik yönlerinin gelişmesine ve istihdama katılımına katkıda bulunmaktır. Ensuring that women, who have creative, innovative, and strong intuitions in all areas, implement their ideas, and contributing to the development of our women s entrepreneurship skills and their employment. Verilen eğitimlerle kadınların girişimcilik yönlerinin geliştirilerek istihdama katılımına katkıda bulunmak, yerel kaynakları, ekonomik kalkınma ve istihdam sağlayacak biçimde kullanabilmek. Contributing, through trainings, to the development of women s entrepreneurial skills and their employment, and utilizing local resources in a manner guaranteeing economic development and employment. Eğitimcilerle bilgilendirme ve görüş alma toplantıları yapılması, katılımcı kabullerinin yapılması, tanıtım ve reklam yapılması, eğitim materyallerinin hazırlanması, eğitimlerin başlaması ve yürütülmesi, atölye çalışmaları (danışmanlık) ve staj dönemi, panel, eğitim raporlarının hazırlanması, Sivil Toplum Kuruluşları nın bilgilendirilmesi, son değerlendirme rapor çalışması, basın bülteni ve tanıtım faaliyetlerinin yapılması. 20 kadına sunulan pratik teorik eğitimler ve danışmanlık hizmetleri ile iş kurma motivasyonları artırıldı. Girişimcilik eğitimleri, özgüven, toplumsal cinsiyet, liderlik, ekip çalışması gibi kişisel gelişim konuları ile desteklenerek katılımcıların özgüvenleri arttırıldı. Kadın Girişimciliği Yol Rehberi ve 1000 adet DVD hazırlandı, ilgili kuruluşlara dağıtıldı. Ekonomik yönden güçlenen kadının karar mekanizmalarında söz sahibi olmasına sağlanmasına katkıda bulunuldu. Katılımcılarımızdan %33 ü kendi iş kollarında işe girdi; %47 si kendi iş yerlerini açmak üzere iş planlarını hazırladı. Uygulama İli; Eskişehir 15 Organization of informative and discussion meetings with trainers, participant, promotional and advertising activities, preparation of training materials, commencement and conducting of trainings, workshop studies (consultancy) and on-the-job training, organization of panels, preparation of admission training reports, informing Non-Governmental Organizations, preparation of final evaluation report, press release and conduct of promotional activities. 20 women have been motivated for setting up their own businessesthrough pratical and theoretical training and consultancy services provided. Their self-confidence were increased through supporting subjects on issues social gender, leadership, skills, team work, on-the-job enterpreneurship trainings. Women s Entrepreneurship Guidance on DVDs were prepared in thousand units and distributed to relevant organizations. Contribution was made to making the women, who become economically strong, effective in decision-making mechanisms. 33% of participants started working in their specific sectors; while 47% prepared business plans for setting-up their own businesses. Implementation Province; Eskişehir

16 Dost Eğitim Kültür ve Sosyal Yardımlaşma Derneği Beyaz Önlük (Eczane Yardımcı Personel Eğitimi) 10 Ay ,00 Avro ,10 Avro Kadınların ekonomik yaşam içerisinde hak ettikleri yere ulaşabilmeleri için eczacılık sektöründe kadınlara istihdam sağlayarak bölgede yetişmiş insan potansiyelini desteklemek ve kadınlara alternatif geçim kaynağı sunmaktır. White Lab Coat (Pharmacy Assistant Staff Education) Project Owner Dost Education Culture and Social Support Association To support the human potential in the region by offering employment to women in the pharmacy sector to make sure women can reach the place they deserve in the economic life and offering women alternative source of income. Project Duration Project Budget Grant Amount 10 Months ,00 Euro ,10 Euro En az ilköğretim mezunu, yaş arasında 40 kadının eczane yardımcı personeli konusunda eğitilmesi ve bu yolla 10 kadının istihdamının sağlanması. Kadınların alternatif işgücü piyasasına erişimlerinin sağlanması ve toplumsal cinsiyet eşitlik boyutunun güçlendirilmesi. Training 40 women aged between years - at least elementary scholl graduate - about being pharmacy assistant personnel and ensuring employment of 10 women by this way. Eğitime katılacak kursiyerlerin tespiti. Eğitim materyallerinin ve eğitim merkezinin hazırlanması; teorik ve pratik eğitimlerin yapılması. Kursiyerlere Halk Eğitim Müdürlüğü onaylı sertifikalarının verilmesi ve kursiyerlerin istihdamlarının sağlanması. Determination of training course participants. Preparation of training materials and training center; making of theoretical and practical trainings. Giving course participants certificates approved by Public Training Directorate and making sure course participants are employed. Projenin tanıtımı çeşitli materyallerle yapıldı, 38 kadın eczane yardımcı personeli bilgili ve belgeli olarak yetiştirildi ve sertifikaları verildi. Kurslarda anlatılan konular, proje haberleri, kitap haline getirilip 1000 adet bastırılarak kursiyer ve eczanelere dağıtıldı. Uygulama İli; Samsun 16 Project presentation has been made by various materials, 38 female pharmacy assistant personnel were trained with certifications and their certificates were given. Subjects explained in courses and project news were put into a book, published 1000 copies and distributed to course attendants and pharmacies. Implementation Province; Samsun

17 Emek, Toprak, Gümüş, Tohum Effort Is Earthen, Silver Is Seed S.S. Ankara Zeytindalı Kadın Çevre Kültür ve İşletme Kooperatifi Uygulama İli; Ankara 11 Ay ,42 Avro ,28 Avro Kadınların girişimci olarak karşılaşabileceği problemler ve çözüm yolları konusunda eğitilerek, edindikleri beceriyi ekonomik getiriye çevirme konusunda önlerinin açılması; ekonomik özgürlüklerine kavuşmalarının sağlanarak, kadın erkek eşitsizliği önündeki engellerin kaldırılmasına katkıda bulunulması; iş hayatına atılmaları ile aile gelir kaynaklarının artması, sosyal standartlarının ve yaşam kalitelerinin artmasına katkı sağlanması. 30 kadının gümüş takı işçiliği konusunda eğitilerek, emeklerini örgütlü veya bireysel kullanmalarının sağlanması sonucu yaşam koşullarında iyileştirme sağlamak. Kadınların hakları, sorunları, ihtiyaçları ve talepleri doğrultusunda demokratik tavır ve eylem geliştirebilme bilinci geliştirmelerine destek olmak. Gümüş takı işçiliği konusunda eğitim alacak kadınların ve eğitmenlerin belirlenmesi, makine ekipmanın temin edilmesi, eğitimlerin verilmesi, web sitesi dizayn edilmesi, kadınların ürettikleri gümüş aksesuarların pazarlanması çalışmaları kapsamında seyahatler düzenlenmesi, kariyer yönlendirme ve İnsan Kaynakları danışmanlık biriminin oluşturulması yaş aralığında 26 kadın, gümüş takı işçiliği konusunda teorik ve pratik olarak eğitildi ve katılım belgeleri verildi. Katılımcılara insan kaynakları danışmanlığı eğitimi verildi ve kooperatif bünyesinde insan kaynakları danışmanlığı birimi oluşturuldu. Eğitim konularını kapsayan 200 adet eğitim kitapçığı, 2000 adet pazarlama-tanıtım kataloğu ve çeşitli proje tanıtım materyalleri basıldı ve dağıtıldı. 17 Project Owner Project Duration Project Budget S.S. Ankara Zeytindalı Women s Environment Culture 11 Months ,42 Euro and Business Cooperative Training of women regarding problems and ways of solution they might face as entrepreneurs and supporting them in the transformation of these skills in to income generating activities; ensuring that they reach their economic freedom and contributing to removing the barriers in front of the equality between men and women; increasing their family sources of income following their participation in business life, and increasing their social standards and life qualities. Training 30 women on silver jewelry processing, and making sure there is an improvement in their living conditions as a result of their utilization of own labor in an organized or individual manner. Supporting women to develop democratic attitude and action in line with their rights, problems, needs and requests. Grant Amount ,28 Euro Determination of participant women and trainers supply of machinery and equipment, delivering training, designing a web site, organizing trips within the frame of marketing studies of silver jewelry produced by women, establishment of a career orientation and Human Resources consultancy unit. 26 women aged between were trained theoretically and practically on silver jewelry proceosing and were given certificates of attendance. Attendants were trained on human resources consultancy and a human resources unit has been established within the cooperative. 200 training materials, 2000 marketing-promotion catalogue and various project promotional materials were published and distributed. Implementation Province; Ankara

18 İlk Adım, Yerelde Kadın First Step, Woman In Local Kadının Sosyal Hayatını Araştırma ve İnceleme Derneği 12 Ay ,00 Avro ,70 Avro Project Owner Project Duration Project Budget Association for Searching and Studying Women s 12 Months ,00 Euro Social Life Grant Amount ,70 Euro Ankara ilinde, yerel yönetim seçimlerinde aday olan ve aday olmayı planlayan kadınlar. Women becoming or planning to become candidates in local government elections in the city of Ankara. Kadınların siyaset hayatına etkin katılımlarını gerçekleştirerek sosyal ve kültürel alanda gelişmelerini, çağdaş ve toplumun eşit birer bireyi olmalarının sağlanması; hukuksal anlamda kadınların erkeklerle eşit derecede seçme ve seçilme hakkına sahip olduğu gerçeğinin mevcut durumda hayata geçirilmesinin sağlanması ve kadınların bu alanlarda bilinçlendirilmesi. Realizing effective participation of women in politics and making sure that they develop in the social and cultural area, and become modern and equal individuals of the society; ensuring that the fact that the women have legally equal election rights with men is implemented in the existing situation and making women conscious in this area. Eğitimcilerin belirlenmesi ve eğitime katılacak kadınların belirlenmesi için veri tabanı sistemi oluşturulması, projede kullanılacak eğitim alanı ve eğitimlerde kullanılacak ekipmanların temin edilmesi, görünürlük faaliyetlerinin yürütülmesi, eğitimlerin başlaması, eğitim alan kadınlara Çankaya Belediyesi meclisinde staj imkanı sağlanması, kadınların kendi aralarında bir belediye meclisi oluşturmaları, dernek bünyesinde yerel yönetim çalışmaları için bir birim kurulması, bilgilendirme seminerlerinin düzenlenmesi, basın toplantısının düzenlenmesi. Kadın sorunlarından haberdar, bu alanda hassas ve çözümcül yaklaşımlar içerisinde olan kadın yöneticilere sahip toplum ve hemcinslerinin başarısını görüp özgüvenleri artacak tüm kadınlar ve kadın yöneticilere kavuşmuş olan tüm toplum. Creating a database for the determination of trainers and women to attend the training, supply of training area and training equipment, conduct of visibility activities, commencement of trainings, making sure trained women have training experience at Çankaya Municipality assembly, formation of an assembly by women among themselves, establishment of a unit for local government works within the association, organization of information seminars, organization of press meeting. A society aware of women s problems and that is sensitive and solutionoriented in this area and an entire female society that will increase their self confidence after seeing success of their gender and female administrators. Uygulama İli; Ankara 18 Implementation Province; Ankara

19 Kadın Hakları İçin Okuma Yazma: Kadının Siyasi ve Sivil Hakları İçin Güçlendirilmesi Eğitimi Literacy For Women s Rights: Empowering Women Through Political and Civil Rights Training Project Owner Project Duration Project Budget Grant Amount Anne Çocuk Eğitim Vakfı 12 Ay ,00 Avro ,09 Avro Mother Child Education Foundation 12 Months ,00 Euro ,09 Euro Eğitim hakkından yararlanamamış 14 yaş üzeri kadınların okuma yazma öğrenmelerinin ve bu süreçte sivil ve politik haklarıyla ilgili bilgi/farkındalık kazanmalarının sağlanması, hedef kitlenin sosyal ve politik hayata katılımının arttırılması. Ensuring that 14+ women who have not utilized their educational rights become literate and gain awareness/consciousness about their civil and political rights increasing participation of target group to social and political life. Politik haklar eğitimi içeriğinin geliştirilmesi, gönüllü eğitici eğitimi, kursiyerlere yönelik Haklarımız kitapçığının hazırlanması, eğitim materyali ve poster basımlarının yapılması, gönüllü eğiticiler tarafından kursiyerlere politik haklar eğitiminin verilmesi, gönüllü eğiticilere danışmanlık verilmesi ve süpervizyon ziyaretleri, kursiyerlerin muhtarları ziyaret ederek seçim sistemi ve hizmetler hakkında somut bilgi edinmelerinin sağlanması, gönüllü eğiticilere yönelik kadın yöneticilerle buluşma toplantılarının düzenlenmesi, toplumu bilgilendirme toplantılarıyla sivil toplum kuruluşlarına ve kamu yöneticilerine projenin tanıtılması. Hedef kitle işlevsel düzeyde okuma yazma öğrendi, politik hakları konusunda bilgi ve farkındalık kazandı, medeni kanundaki değişiklikler hakkında bilgilendi; kadın sorunları ve kadını güçlendirme konusunda hizmet veren STK ve hedef kitlenin kamu kuruluşları hakkında bilgisi arttı. Uygulama İli; Ankara Yoğun göç alan Adana, Ankara, Bursa, Kocaeli ve İzmir illerinde 14 yaş üzeri kadınların okuma yazma öğrenmelerini sağlamak, politik haklarıyla ilgili bilgi/farkındalıklarını artırmak, haklarını koruma becerisini geliştirmek. 19 Ensuring that 14+ women in intensely in-migrant cities, of Adana, Ankara, Bursa, Kocaeli and İzmir, become literate increasing their awareness/ consciousness about their political rights, and develop their skills to protect their rights. Developing the content of political rights training, training of voluntary trainers, preparation of Rights booklet aimed at course participants, publishing training materials and banners, delivery of political rights teaching to course participants by voluntary trainers, offering consultancy services to voluntary trainers and supervision visits, ensuring that course participants visit heads of neighborhoods and gain concrete information about the electoral system and services, organization of meetings aimed at coming together with women administrators aimed at voluntary trainers, promotion of the project to non-governmental organizations and public administrators through society disclosure meetings. Target group became literate at a functional level, they gained information and awareness about their political rights, were informed about their rights in the Civil Law, knowledge of the participants one Non- Governmental Organization offering service on women s problems and strengthening women and the target mass about public agencies have increased. Implementation Province; Ankara

20 Bandırma Sanayici ve İş Adamları Derneği Uygulama İli; Balıkesir Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri için dökümanların hazırlanması; Girişimcilik, üretim ve pazarlama eğitimlerinin verilmesi; Girişimcilik, üretim ve pazarlama konularında Danışmanlık Büroları kurarak, Mahalle Toplantıları ve Pazar ziyaretleri düzenleyerek Danışmanlık Hizmetlerinin verilmesi. Bandırmada Oyacılığı ve Dantel İşi ile Uğraşan Ev Hanımlarının Girişimcilik Niteliklerinin Artırılması Yolu ile Ekonomik Haklarının Geliştirilmesi 8 Ay ,96 Avro ,26 Avro Bölgede iğne oyacılığı ve dantel işi ile uğraşan ev kadınlarının üretim süreçlerini etkinleştirip ekonomik kazançlarını artırarak ekonomik özgürlüklerini ve sosyal statülerini yükseltmek. Bu şekilde ev kadınlarının istihdamının geliştirilmesi sonucu bölgede kadının ekonomik ve sosyal yaşamdaki etkinliğinin artırılması. İğne oyacılığı ve dantel işi yapan ev hanımlarına girişimciliğe yönelik gerekli eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunarak, üretim ve pazarlama konularında bilinçlendirerek ve bir araya gelerek şirket veya kooperatif kurmalarını sağlamak, istihdam niteliklerini geliştirmek. 46 ev kadını girişimcilik, pazarlama ve üretim konularında egitildi ev kadınına danışmanlık hizmeti sunuldu. Projeye katılan kadınlardan bir grup S.S. BANDIRMA NİSA KADIN, ÇEVRE, KÜLTÜR ve İŞLETME KOOPERATİFİ isimli bir kooperatif kurdu. 100 adet eğitim raporu, 100 adet sonuç raporu, ve çeşitli proje tanıtım materyalleri basıldı ve dağıtıldı. 20 Developing Economic Rights Of Women Making Needle Lace In Bandırma Through Increasing Their Entrepreneurial Ability Project Owner Project Duration Project Budget Grant Amount Bandırma Association of Industrialists and 8 Months ,96 Euro ,26 Euro Businessmen Making effective the production processes of women dealing with needlework and embroidery in the region and raising their economic freedom and social status by increasing their economical gains. This way, increasing effectiveness of women in the region in social and economic life as a result of improving employment of housewives. Offering necessary training and consultancy services aimed at entrepreneurship to housewives dealing with needlework and embroidery, making them conscious about production and marketing subjects, ensuring they establish companies and cooperatives, and developing their employment qualifications. Preparation of documents for training and consultancy services; Delivering entrepreneurship, production and marketing trainings; establishing Consultancy Offices regarding entrepreneurship, production and marketing, organizing neighborhood meetings and market visits and offering Consultancy Services. 46 housewives were trained on entrepreneurship and, marketing and production housewives were given consultancy services. A group of projectattending women established a cooperative titled S.S. BANDIRMA NİSA WOMEN S, ENVIRONMENTAL, CULTURAL AND BUSINESS COOPERATIVE. 100 training reports, 100 output reports and various project promotion materials were published and distributed. Implementation Province; Balıkesir

21 Yalova Soroptimist İş ve Meslek Kadınları Klubü Derneği Demokrasi, Eşitlik ve Siyaset Kadın ile Varolsun 12 Ay ,00 Avro ,40 Avro Kadınların ekonomik ve siyasal haklara tam olarak erişiminin sağlanması, kadınların istihdam edilebilirliğinin arttırılması, iş piyasasında etkin bireyler olmasının yerelde ve ulusalda siyasal temsil mekanizmalarında aktif olarak yer almasının sağlanması; toplumda kadın hakları ile ilgili genel bir duyarlılık ve farkındalık yaratılması. 40 kadının mesleki yeterlilik ve bireysel gelişim konularında eğitimi, 25 yaş üstü siyaset ile ilgilenen kadınlara yönelik Siyaset Okulu programının uygulanması, AB Kadın Hakları konusunda toplumda farkındalık ve duyarlılık yaratılması. Kadınlara yönelik Yaşam Boyu Gelişim Öğrenme, Mesleki Çocuk Bakımı ve Kadın Siyaset Okulu programlarının uygulanması; Ulusal Kadın Hakları sempozyumunun yapılması, Avrupa Birliği Kadın Hakları Farkındalık Kampanyası nın yapılması. Let Democracy, Equivalency and Politics Endure With Women Project Owner Project Duration Project Budget Yalova Association for Soroptimist Business and 12 Months ,00 Euro Professional Women Ensuring women s full access to economic and political rights, increasing women s employabilty, ensuring that they become effective individuals in business sector and actively participate in political representation mechanisms at local and national levels, creating a general sensitivity and awareness in the society about women s rights. Training 40 women on vacational qualifications and personal development; establishment of a School of Politics aimed at +25 women interested in politics, creating social awareness and sensitivity on EU Women s Rights. Grant Amount ,40 Euro Lifelong Implementation of the Programmes of Learning, Professional Child Care and Women s School of Politics aimed at women Conducting of National Symposium on Women s Rights, and initiation of European Union Women s Rights Awareness Campaign. Hedef gruptan 40 kadının toplumla bütünleşmeleri sağlandı, genel davranış ve insan ilişkilerinde olumlu yönde değişiklikler oluştu, mesleki beceri kazanmaları yolu ile kendilerine güven duyguları gelişti, sosyal, ekonomik ve siyasal yaşamda daha etkin rol almaya başlaması ve iş piyasasında kendilerine yer bulabilecek kapasiteye erişmesi sağlandı. Uygulama İli; Yalova 21 It has been ensured that 40 women in the target group become more integrated with the society; positive changes occurred in their overall behavior and human relations, their self confidence increased by gaining professional skills; their capacity has been increased towards taking effective roles in social, economic and political lives and finding a place for themselves in business life. Implementation Province; Yalova