Tarım alanlarının bölünmesi 50 bin kişiye sorulacak

Transkript

1 Tarım alanlarının bölünmesi 50 bin kişiye sorulacak Şubat 29, :29:29 Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, Türkiye'nin her yıl arazi bölünmesinden, parsel küçülmesinden dolayı yaklaşık 8 milyar liralık kayba uğradığını, bunun çok büyük bir ekonomik kayıp anlamına geldiğini bildirdi. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, Türkiye'nin her yıl arazi bölünmesinden, parsel küçülmesinden dolayı yaklaşık 8 milyar liralık kayba uğradığını, bunun çok büyük bir ekonomik kayıp anlamına geldiğini bildirdi. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) tarafından ''Tarım arazilerinin bölünmesinin önlenmesi'' konulu çalıştay, Büyük Anadolu Otelinde düzenlendi. Bakan Eker, çalıştayın açılışında yaptığı konuşmada, ağır kış şartlarında, Türkiye'nin değişik yerlerinden insanları bir araya getirerek bu toplantıyı düzenlemelerinin sebebinin tarımda çok önemli temel bir sorunu çözmek olduğunu belirtti. Türkiye'de tarım arazilerinin bölünmesi, parçalanması, işletmelerin her geçen gün biraz daha küçülmesi, ölçek ekonomisinin kaybedilmesi, mevcut parsellerin etkin bir sulama ağından yoksun olması, mekanizasyon konusu ve bunun yarattığı maliyet artışının getirdiği olumsuz etkilerini konuşmak, bunların nasıl çözüleceğini istişare etmek, çözümleri hayata geçirmek için bu çalıştayı düzenlediklerini anlatan Eker, çiftçi kuruluşlarından üreticilerden, meslek odaları ve kuruluşlarına, özel sektörden kamuya, sivil toplum kuruluşlarından muhtarlıklara ve üniversitelere bütün toplum kesimlerinden insanlarla bu konuyu ayrıntılı bir şekilde tartışarak çözüm geliştirmek istediklerini kaydetti.

2 Tarım arazilerinin bölünmesi konusunda mevcut miras mevzuatından kaynaklanan sorunlar olduğunu ve bunun 1926 yılına kadar dayandığını anlatan Eker, çalıştayda ortaya çıkacak çözüm önerileriyle ilgili tekliflerin tartışılacağını söyledi. ''Toplumun bu konuda görüşlerini alacağız'' Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, bu çalışmaya ilaveten bir anket çalışması yapacaklarını belirterek, köylerde çalışan 7 bin 500 ziraat mühendisi, veteriner hekim bulunduğunu bunlar aracılığıyla da toplum kesimlerinin görüşünü alacaklarını ifade etti. Bu çerçevede 50 bin kişiyle yüz yüze anket yapacaklarını ve bu konuda insanların ne düşündüklerini, nasıl bir çözüm önerdiklerini soracaklarını Eker, şöyle devam etti: ''Neden buna gerek duyuyoruz- Bu sorun bugün ortaya çıkan bir sorun değil. Tarihsel bir sorun. 1926'dan bu yana yaklaşık 86 yıldır uygulanmakta olan bir mevzuatın tarım sektörü üzerine ortaya koyduğu sorunların birikimi var. Dolayısıyla toplumsal bir mesele haline gelmiş. Bunun üzerinde ben göreve geldikten beri çalışıyoruz. Çeşitli mesafeler katettik ama toplumun görüşlerini almadan onlarla istişare etmeden kendi geliştirdiğimiz çözüm önerisini dayatmak gibi bir durumun anlaşılmasını istemiyoruz. Bu mesele tek başına bizim değil, bütün çiftçilerimizin geleceğimizin meselesidir. Yarın bu memlekette çocuklarımız, torunlarımız tarım yapacaksa bizim bu sorunu çözmemiz gerekiyor. Bu kadar önemli, bu kadar acil.'' Bu konuda tarım sektörünün bütün paydaşlarının katkı sunduğu bir model olmasını arzu ettiklerini ifade eden Eker, çünkü bu konunun mirasla ilgili olduğunu ve toplumda ''ölüm hak, miras helal'' anlayışı nedeniyle vatandaşların (ben neden bu haktan mahrum olayım ki-) diyebileceğini söyledi. Dünyada gelişmiş ülkelerdeki örnekleri ortaya koyacaklarını ve Türkiye'nin geleneklerinin izin verdiği ölçüde, kendi modellerini yaratacaklarını ifade eden Eker, ''Biz başından beri dedik ki bizim yönetim felsefemiz aslında yönetişimdir. Yani sektör paydaşlarıyla birlikte meseleleri konuşmak çözüm aramak anlayışına sahibiz'' diye konuştu. 6 hektar alan bile 7'ye bölünüyor 2001 yılındaki tarım sayımına göre Türkiye'de 3 milyon 100 bin tarım işletmesi bulunduğunu belirten Eker, ortalama işletme büyüklüğünün 6 hektar (60 dekar) civarında olduğunu söyledi. Bu 6 hektar alanın ortalama 7 parsel olduğuna ve bunun da yaklaşık 22 milyon parsel yaptığına dikkati çeken Eker, şöyle devam etti: ''Yani bir kardeşimizin 6 hektarlık bir çiftliği var. 7 parçadan oluşuyor. Bir parça diyelim ki burada, diğer parça 2 kilometre ötede, diğeri 1 kilometre ötede yani her parça dağınık vaziyette. Bunlar işlenecek, makine kullanacak, traktör dolaştırılacak. Bunlar mazot yakıyor, mekanizasyon, maliyet, enerji, işçilik... Bu durum verimliliği etkiliyor. Şimdi bu yapı bir ekonomik maliyet ortaya çıkarıyor. Bunlar her yıl daha fazla bölünüyor. 1952'de işletme sayısı 2,5 milyondu. Şimdi ise 3 milyon 100 bin. Ne olmuş 600 bin işletme daha ortaya çıkmış, demek ki bölünmüş. O zaman parsel sayısı 15 milyonmuş, şimdi 22 milyon.

3 Bu yapı sürdürülebilir bir yapı değil. Küçük parselle yatırım yapılamıyor, üretim takip edilemiyor, izlenemiyor bu da kalite ve standardı düşürüyor. Maliyetleri artırıyor. Pazara yönelik bir standart üretim yapılamıyor. Ortaya bir de ilave işsizlik sorununu ortaya çıkartıyor.'' Bunun yanı sıra traktörün mazot yaktığını ve ithal mazotun da bir maliyet getirdiğini ifade eden Eker, ulaşımdan kaynaklanan maliyetlerin de olduğunu kaydetti. Arazi bölünmesinden 8 milyar liralık kayıp söz konusu Çok parselli yapıların, sınır kayıpları konusunu da beraberinde getirdiğine, bu sınırların toprağın kendisini de küçülttüğüne işaret eden Eker, çok basit bir hesapla 10 dönümlük bir buğday tarlasında parsel küçüklüğünden ötürü, sınır kayıplarından kaynaklanan gelir kaybının 150 lira olduğunu söyledi. Parsellerden ulaşımdan kaynaklı kaybın 100 lira, parsellerde makine kullanımı kaybının da 80 lira olduğundu ifade eden Bakan Eker, ''ne etti- 10 dönümlük bir arazide yılda 330 lira kayıp var'' dedi. Türkiye'de 24 milyon hektar tarla olduğunu hatırlatan Eker, bunun yaklaşık 8 milyar lira kayıp anlamına geldiğini söyledi. Her yıl arazi bölünmesinden, parsel küçülmesinden dolayı yaklaşık 8 milyarlık kayba uğramanın çok büyük bir ekonomik kayıp anlamına geldiğinin altını çizen Eker, ''Hükümet olarak destek bütçemiz 7,3 milyar lira. Yani bizim bir yılda çiftçiye verdiğimiz nakit desteği kadar bizim kaybımız var, arazi bölünmesinden dolayı. Onun için bizim bu sorunu çözmemiz lazım. Eğer bugün tedbir almazsak, bu 10 dekarlık parsel 3 kardeşe bölünürse, o zaman kayıp 2 katına çıkıyor. Yani kaybımız katlanarak artıyor'' diye konuştu. Türkiye'deki bazı parsellerin artık ekilemeyecek hale geldiğine işaret eden Eker, şunları kaydetti: ''15 yıl içinde bu aşırı parçalanma ve bölünmeden dolayı artık öyle bir duruma gelmiş ki, ekilemeyecek hale gelmiş, küçülmüş, 1 hektarın altına kadar düşmüş araziler var. Türkiye'nin sahip olduğu aslında tarım yapılabilecek ama bu parçalanma ve bölünmeden dolayı iyice küçülüp halı büyüklüğüne kadar düştüğünden ötürü değerlendirilemeyen ve şu anda ekilemeyen, ekilemeyecek hale gelen 2 milyon hektar arazi var. Gelir hesabını yaparsak o zaman zararlarımızın ne kadar büyük olduğunu anlamış oluruz.'' Bu sorunun 1926 yılında çıkarılan Türk Medeni Kanunu'ndan sonra yaşanmaya başlandığını anlatan Eker, o tarihte Medeni Kanun'un İsviçre'den tercüme edildiğini söyledi. Eker, söz konusu kanunda İsviçre'nin arazi bölünmesine karşı bazı tedbirler aldığını ancak bunların tercüme edilmediğini, uygulanmadığını, Türkiye'deki kanuna konulmadığını ifade etti. Türkiye'de tarım arazilerinin babadan evlada miras yoluyla bölündüğünü anlatan Eker, ''adamın 100 dekar arazisi var 4 tane çocuğu var, otomatik olarak 4'e bölünmüş, onların da ikişer çocuğu olduğunda 12,5 dekara düşüyor'' dedi.

4 AB ülkelerinde tarım arazileri bölünmüyor Bakan Eker, Türkiye'nin bu şekilde artık ciddi ekonomik kayıplarla karşı karşıya kaldığı bir sürece geldiğini belirterek, AB ülkelerinde konuya ilişkin yapılan uygulamalardan da örnekler verdi. Fransa'da toprak bölünmesine izin verilmediğini, kardeşlerden birinin diğerlerine tazminat ödediğini, Danimarka'da diğer mirasçılara piyasa değeri üzerinden ödeme yapıldığını, Hollanda ve Almanya'da diğer mirasçıların çok az nakdi tazminat aldığını, işletmenin bütünlüğü ve sürekliliği için bu tasarrufta bulunduklarını, İngiltere'de ise büyük evladın arsayı aldığını ve böylece arazilerin bölünmediğini anlatan Eker, İsrail'de de tarım arazilerinin bölünmeye konu olmadığını kaydetti. Osmanlı'da da buna benzer bir yapı olduğunu ifade eden Eker, o dönemde arazinin bölünmediğini, kullanım hakkının verildiğini ancak bu arazinin mirasçılar arasında pay edilmediğini ve nesilden nesile geçerken, mirasçılar arasında bölünmesine izin verilmediğini anlattı. Eker, ''Ama bizde 1926'dan sonra Medeni Kanun İsviçre'den tercüme edilirken, İsviçre'nin şartları ve Türkiye'nin şartları birlikte mütalaa edilmediğinden biz bugün bu sonuçla karşı karşıyayız'' diye konuştu. AB ülkelerindeki arazi büyüklüklüklerine de değinen Eker, İngiltere'de 300 bin tarım işletmesi olduğunu, ortalama işletme büyüklüğünün 54 hektar olduğunu, Fransa'da 527 bin çiftlik, toplam 52 hektar işletme büyüklüğünün bulunduğunu, Almanya'da 372 bin çiftlik, 46 hektar işletme büyüklüğünün bulunduğunu, AB'de 27 ülkenin ortalamasında ise 13 milyon 700 bin işletme olduğunu ve işletme büyüklüğünün 12,6 hektar olduğunu kaydetti. ABD'de ise 2 milyon işletmenin olduğunu, ortalama işletme büyüklüğünün 181 hektar olduğunu anlatan Bakan Eker, ''Türkiye'de ise 3 milyon 100 bin işletme ve 6 hektar, bunlar da 7 parselden oluşuyor. Bununla nasıl rekabet edeceğiz'' ifadelerini kullandı. Bakan Eker, göreve gelir gelmez bu işle ilgili bir çalışma başlattıklarını ve Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanunu çıkardıklarına değinerek, bu kanuna arazilerde miras yoluyla bölünebilmenin sınırına ilişkin bir madde koyduklarını söyledi. Bu kapsamda öncelikle bu sınırı 10 dönüm olarak belirlediklerini, arkasından bir değişiklikle bunu 20 dönüme çıkardıklarını hatırlatan Eker, bunun diğer kısmının ise kendilerini aştığını, Medeni Kanun'un sahasına girdiğini ve Miras Hukuku'nun mevzuatına girdiğini ifade etti. Medeni Kanun'daki değişikliklere rağmen tarım arazileri konusunun 1926'daki şeklini koruduğunu söyleyen Eker, ''toplumla, yargıyla müşterek bir karar varmadan, onların görüşünü, sosyal desteğini almadan, Medeni Kanun'da değişiklik yapma imkanımız yok. Milletin desteğine bizim ihtiyacımız var. Bunun için buradayız'' diye konuştu. Toplulaştırma çalışmalarına hız verildi

5 Sorunu çözme çalışmaları kapsamında toplulaştırma çalışmalarına hız verdiklerini vurgulayan Eker, 1961 yılından 2002 yılına kadar yaklaşık 41 yılda Türkiye'nin sadece 450 bin hektar alanda toplulaştırma yaptığını, yani bölünmüş arazilerin bir araya getirildiğini, parsel sayısının azaltıldığını kaydetti. Türkiye'de 14 milyon hektar alanın toplulaştırılması gerektiğinin altını çizen Eker, kendilerinin 2003 yılından sonra bu çalışmalara hız verdiklerini, 2011'e kadar 1 milyon 291 bin hektar alanda toplulaştırma çalışmalarını tamamladıklarını, şu an devam eden ve bu yıl sonu itibariyle bitecek olan alanın da 2 milyon 838 bin hektar olduğunu belirtti. Eker, 61. Hükümet programına Konya Ovası projesindeki illerin tamamını toplulaştırmayı koyduklarını ifade eden Eker, bunun çok önemli bir adım olduğunu vurguladı. Bakan Eker, 2023 vizyonunda Türkiye'deki bütün tarım arazilerinin toplulaştırılmasının bitmiş olmasının hedeflendiğini sözlerine ekledi. Tarım ürünü ihracı Konuşmasında daha sonra tarım ihraç rakamlarına değinen Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker, Türkiye'nin 4 milyar dolarlık tarım ürünü ihraç ederken, bugün 15 milyar dolarlık bir rakama ulaştığına dikkati çekti. Eker, bu çerçevede tarım ürünleri ihracatı konusunda Türkiye'ye haksızlık yapılmaması gerektiğini bildirdi. Tarım ekonomisinde ilk 5 olma hedefi Tarıma dayalı sanayinin de geliştiğine işaret eden Eker, şöyle devam etti: ''Şu anda Türkiye, dünyanın tarımsal üretim hasılası bakımından 7. büyük ülkesi haline geldi. Önümüzdeki mart ayı içerisinde milli gelir rakamları açıklanacak orada da bizim beklentimiz Türkiye'nin bu durumunu muhafaza edeceği yönünde. Biz devraldığımızda Türkiye, dünyanın 11'inci büyük tarım ekonomisine sahipti. Bugün aynı arazide, işletme yapısının bozuk omasına rağmen, tarım arazilerinin bölünmüş olmasına rağmen biz bu gelişmeyi kaydettik. Düşünün bir de miras yoluyla bölünmeyi durdurursak, 2023 yılında hedef olarak koyduğumuz dünyanın ilk 5 ülkesi arasına girme başarısını yakalarız.'' ''Taslağı en kısa sürede Bakanlar Kuruluna götüreceğiz'' Tarım arazilerinin bölünmesinin önlenmesi konusunu hükümet programına koyduklarını hatırlatan Eker, bu çalıştay ve anket çalışması sonrasında taslağı, öneriler görüşler doğrultusunda ele alıp en kısa sürede Bakanlar Kuruluna götüreceklerini ve TBMM gündemine taşıyacaklarını bildirdi. Bakanlığın diğer çalışmaları hakkında da bilgi veren Eker, toplulaştırmada yeni ve daha etkin bir yaklaşım benimsenmesine dönük çalışmaları bulunduğunu kaydetti. Bakan Eker, tarım ürünlerinde piyasa düzenlemesi mekanizmasına ilişkin çalışmaya da son şeklini

6 verdiklerini de belirterek bunun dışında yeni dönemde organize tarımsal sanayi bölgeleri kuracaklarını sözlerine ekledi.