KULLANIM YETKİSİ VE UYARI

Transkript

1 KULLANIM YETKİSİ VE UYARI Bu sunum, Borsa İstanbul A.Ş. tarafından bilgilendirme amacı ile hazırlanmıştır. İşbu sunumda yer alan bilgiler, herhangi bir yatırım aracının alımsatım teklifi, tavsiyesi veya getiri vaadi olarak yorumlanamaz. Bu sunumda yer alan bilgilere dayanılarak üçüncü kişiler tarafından alınacak yatırım ya da benzeri kararların sonucunda bir zarar doğması halinde Borsa İstanbul A.Ş. hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Burada yer alan bilgiler, Borsa İstanbul A.Ş. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan alınmış olmakla beraber, Borsa İstanbul A.Ş. tarafından, bu bilgilerin doğru, güncel, güvenilir, eksiksiz veya hatasız olduğuna dair bir açıkça veya zımnen beyanda veya taahhütte bulunmamaktadır. Şüpheye mahal vermemek adına, Borsa İstanbul A.Ş. nin söz konusu kaynakları kullanmasından dolayı üçüncü kişiler tarafından yöneltilen herhangi bir hak veya iddia olması halinde Borsa İstanbul A.Ş. nin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Borsa İstanbul A.Ş., söz konusu bilgileri, bu bilgilerin sebep olduğu, bu bilgilerin kullanımından kaynaklanan veya bu bilgilere dayanan, doğrudan veya dolaylı, dolayısıyla ya da fiili hiç bir zarar veya kayıptan dolayı, Borsa İstanbul A.Ş. ye hiçbir şekilde sorumluluk veya yükümlülük yüklenmemesi yönündeki açık şartı ile yayınlamaktadır ve bu şartı, söz konusu bilgileri kullanan herkes kabul etmiş sayılacaktır. Borsa İstanbul A.Ş., insan hatası ve/veya teknik hatalar veya sair etkenlerin doğması ihtimali karşısında, kendisinin veya bilgi sağlayıcının yapabileceği hiçbir hata veya ihmalden sorumlu değildir. İşbu sunumun 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ndan doğan tüm mali haklar ve diğer mevzuatlardan doğan sınai haklar Borsa İstanbul A.Ş. ye aittir. Şüpheye mahal vermemek adına, üçüncü kişilerin fikri hak iddiaları karşısında Borsa İstanbul A.Ş. nin, üçüncü kişiler tarafından yöneltilen herhangi bir hak veya iddia olması halinde herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. İşbu sunumun tüm hakları Borsa İstanbul A.Ş. ye ait olup, içerdiği bilgiler, Borsa İstanbul A.Ş. nin önceden yazılı izni olmaksızın, kısmen veya tamamen, hiçbir surette kopyalanamaz, ifa edilemez, dağıtılamaz, kiralanamaz, çoğaltılamaz, alt lisans verilemez, değiştirilemez, sonraki kullanımlar için depolanamaz ve benzeri işlemlere tabi tutulamaz. Borsa İstanbul A.Ş. nin tüm imajları Tescilli Hizmet Markası dır ve Borsa İstanbul A.Ş. nin önceden yazılı izni olmaksızın ticari amaçlar için kullanılamaz.

2 VİOP Altın Vadeli İşlem Sözleşmeleri Webinar Eğitimi Kenan Yücesoy Nisan 2016

3 İÇERİK Spot Altın Piyasası Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP) Vadeli İşlem Sözleşmeleri Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Kullanım Amaçları Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Avantajları VİOP ta İşlem Gören Vadeli İşlem Sözleşmeleri Altın Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Özellikleri Altın Vadeli İşlem Sözleşmelerinde İşlem Örnekleri Altın Vadeli İşlem Sözleşmeleri Kullanarak Korunma Altın Vadeli Sözleşmelerinde Kaldıraç

4 SPOT ALTIN PİYASASI Organize Piyasa: Borsa İstanbul Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasası (KMKTP) KMKTP de mini bar (1 gr.-500 gr. aralığında), külçe (1 kg.) ve large bar (1 kg. ın üzerinde) formlarında altının alım satımı yapılmaktadır. Türkiye den 5 rafinerinin altınları KMKTP de işlem görebilmektedir: İstanbul Altın Rafineri, Nadir Metal, Ahlatcı Metal, Atasay Kuyumculuk ve Onsa Mücevherat Tezgahüstü piyasa: Kapalıçarşı E-ticaret Kuyumcular Bankalar ve Forex altın piyasaları

5 VADELİ İŞLEM VE OPSİYON PİYASASI (VİOP) Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP) 21 Aralık 2012 tarihinde açıldı. 5 Ağustos 2013 tarihi itibariyle VOB-VİOP birleşmesi ile birlikte, Türkiye de işlem gören tüm vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri tek bir çatı altında Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasasında işlem görmeye başladı. VİOP ta mevcut durumda işlem gören Kıymetli Maden sözleşmeleri: Altın (TRY/Gram) vadeli işlem sözleşmeleri Dolar/Ons Altın vadeli işlem sözleşmeleri Nasdaq platformuna geçişin ardından işlem görmeye başlayacak Kıymetli Maden sözleşmeleri: Fiziki teslimatlı Altın vadeli işlem sözleşmeleri

6 VADELİ İŞLEM VE OPSİYON PİYASASI (VİOP) Borsa İstanbul VİOP ta gerçekleştirilen tüm işlemler Takasbank ın sermayesi ile garanti altındadır. Tüm işlemlerde, Takasbank alıcıya karşı satıcı, satıcıya karşı alıcı konumuna geçerek merkezi karşı taraf hizmeti vermektedir. Bu şekilde VİOP ta karşı taraf riski olmadan işlem yapılmaktadır.

7 VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ Vadeli İşlem Sözleşmesi, belirli bir vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte dayanak varlığı alma veya satma yükümlülüğü veren sözleşmelerdir. Fiyat dışında, sözleşmenin tüm diğer koşulları Borsa tarafından belirlenir ve sözleşmenin alım-satım işlemi borsa tarafından açılmış organize pazarda gerçekleşir. Sözleşmenin tarafları (alıcı ve satıcı) elektronik sisteme emirlerini girerler. Emirler fiyat ve zaman önceliğine göre eşleşir. VİOP ta işlemler, şeffaf bir piyasa ortamında Borsa da oluşan fiyatlardan gerçekleşir.

8 VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ TEMEL TERİMLER Uzun Pozisyon: Vadeli işlem piyasalarında uzun pozisyon, yapılan işlemler sonucunda alım yönünde net pozisyona sahip olunmasıdır. Kısa Pozisyon: Kısa pozisyon uzun pozisyonun tam tersidir. Sahip olunan toplam net pozisyon satış yönünde ise kısa pozisyona sahip olunur. Kısa pozisyon almak, net satış yönlü işlem yapmaktır. Ters İşlem (Pozisyon Kapatma): Piyasada sahip olunan pozisyonun tersi yönde işlem yapmaktır. Bir işlemin ters işlem olabilmesi için işlemin pozisyon taşınan mevcut sözleşmede ve aynı vadelerde yapılması zorunludur.

9 VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ Uzun Pozisyon Kısa Pozisyon DAYANAK VARLIK FİYATI

10 VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ KULLANIM AMAÇLARI Riskten Korunma: Yatırımcılar varlıklarını ya da yükümlülüklerini fiyat riskinden korumak için ters pozisyona girebilir. Spekülasyon: Yatırımcılar piyasa beklentileri doğrultusunda kar sağlamak amacıyla pozisyon alabilirler. Arbitraj: Spot ve Vadeli piyasalardaki fiyat farklarından yararlanmak isteyen stratejiler.

11 VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİNİN AVANTAJLARI Avantajlar Fiyat Sabitleme (Hedging) Kaldıraç Olan Bir Pozisyondan Korunma: Vadeli işlemler ile yatırımcı halihazırdaki bir pozisyonundan korunma sağlayabilir. İleri Tarihli Alacaklar: Yatırımcılar ileri bir tarihte alacakları nakit ile bugünden pozisyona girme fırsatı bulur. Düşük Teminat: Yatırımcılar alacakları pozisyonun sadece bir kısmını yatırarak işlem yapma imkanı bulur. Yüksek Getiri İhtimali: Düşük teminat yatırarak yüksek getiri elde etme imkanı

12 VİOP TA İŞLEM GÖREN VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ Pay AKBNK, ARCLK, EKGYO, EREGL, GARAN, HALKB, KCHOL, KRDMR, ISCTR, PETKIM, PGSUS, SAHOL, SISE, TCELL,THYAO,TOASO, TTKOM, TUPRS, VAKBN, YKBNK Endeks BIST 30 Vadeli İşlem Sözleşmeleri Döviz Kıymetli Madenler Emtia Enerji DolarTL, EuroTL, EUR/USD Altın (TL/Gram), Dolar/Ons Altın Ege Pamuk, Anadolu Buğday (ELÜS), Makarnalık Buğday (ELÜS) Elektrik Yabancı Endeks SASX 10 Endeksi Metal Borsa Yatırım Fonu Hurda Çelik FBIST BYF Faiz Aylık Gecelik Repo Oranı, Üç Aylık Gecelik Repo Oranı

13 ALTIN VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ Dayanak Varlık İşlem Saatleri Sözleşme Büyüklüğü Vade Ayları Uzlaşma Şekli Fiyat Adımı Takas Süresi Vade Sonu ve Son İşlem Günü Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı Saf altın 09:10-17:45 tek seans 1 gram Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık (Aynı anda içinde bulunulan aya en yakın üç vade ayına ait sözleşmeler işlem görür) Nakdi Uzlaşma 0,01 TL (Örnek fiyat: 117,49 TL) T+1 Saat e kadar Her vade ayının son iş günü. Son işlem günündeki Londra da öğleden sonra oluşan altın Dolar/Ons fiyatının (ICE Benchmark Administration tarafından açıklanan LBMA Gold Price P.M.) Merkez Bankasının saat da açıklayacağı gösterge niteliğindeki ABD Doları satış kuru kullanılarak TL/Gram a çevrilmesi ile bulunan değerdir.

14 DOLAR/ONS ALTIN VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİ Dayanak Varlık İşlem Saatleri Sözleşme Büyüklüğü Vade Ayları Uzlaşma Şekli Fiyat Adımı Takas Süresi Günlük Uzlaşma Fiyatı Vade Sonu ve Son İşlem Günü Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı Saf altın 09:10-17:45 tek seans 1 ons Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık (Aynı anda içinde bulunulan aya en yakın üç vade ayına ait sözleşmeler işlem görür) Nakdi Uzlaşma 0,05 ABD Doları (Örnek fiyat: 1.259,95 Dolar) T+1 Saat e kadar Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen işlemlerin miktar ağırlıklı ortalama fiyatı Her vade ayının son iş günü. Son işlem gününde Londra da öğleden sonra oluşan altın Dolar/Ons fiyatıdır (ICE Benchmark Administration tarafından açıklanan LBMA Gold Price P.M.).

15 ALTIN VADELİ İŞLEM SÖZLEŞMELERİNİN KODLARI Vadeli İşlem Sözleşmesi (Futures) F_XAUTRYM0616S0 F XAUTRYM 0616 S0 Dayanak Varlık Kodu: Gram Altın (TL) Vade Ayı S: Standart N: Standart olmayan Vadeli İşlem Sözleşmesi (Futures) F_XAUUSD0416S0 F XAUUSD 0416 S0 Daynak Varlık Kodu: Ons Altın (USD) Vade Ayı S: Standart N: Standart olmayan

16 ALTIN SÖZLEŞMELERİNDE İŞLEM ÖRNEKLERİ Tarih: Amaç: Yatırımcı Haziran 2016 sonuna kadar altının Dolar cinsinden fiyatında artış bekliyor. Bu beklentiyi kullanarak kar etmek istiyor. Piyasadaki mevcut durum: Girilen emir: Oluşan pozisyon: Başlangıç teminatı: Sözleşme Kodu Alış Satış F_XAUTRYM0616S0 114,90 115,00 Sözleşme Kodu Alım/Satım Miktar Fiyat F_XAUTRYM0616S0 Alım ,00 Sözleşme Kodu Uzun/Kısa Miktar Fiyat Pozisyon Büyüklüğü F_XAUTRYM0616S0 Uzun ,00 100*1*115= Sözleşme Kodu PSR Miktar Başlangıç Teminatı F_XAUTRYM0616S0 8 TL *8 = 800 TL

17 ALTIN SÖZLEŞMELERİNDE İŞLEM ÖRNEKLERİ 1. Vadeye Kadar Beklerseniz: LBMA PM * Ons/Gr TRYUSD ** VSUF Kar/Zarar USD 31,1035 2, USD 31,1035 2, USD 31,1035 2,88 (1.225/31,1035)*2,88 = 113,43 (1.250/31,1035)*2,88 = 115,74 (1.275/31,1035)*2,88 = 118,06 100*1* (113,43 115) = TL 100*1*(115,74-115) = 74 TL 100*1*(118,06-115) = 306 TL LBMA PM: ICE Benchmark Administration tarafından açıklanan Londra Altın Borsası (LBMA) öğleden sonra fiyatı (Dolar/Ons) TRYUSD: Merkez Bankasının saat da açıkladığı gösterge niteliğindeki ABD Doları alış kuru ve satış kurunun ortalaması

18 ALTIN SÖZLEŞMELERİNDE İŞLEM ÖRNEKLERİ 2. Vade Tarihinden Önce Pozisyonunuzu Kapatırsanız Gün İşlem İşlem Fiyatı ,80 Pozisyon 100*1*115 değeri = TL Günlük uzlaşma fiyatı 115,01 116,50 116,67 - Kar/Zarar 100*1* (115,01-115)=1 100*1* (116,5-115,01)= *1* (166,67-116,50) = *1* (116,80-116,67) = 13 Bulunması gereken teminat Bulunan teminat Toplam Kar/Zarar 100*8= *8= *8= = = = = Başlangıçta 800 TL teminatınız varken pozisyonunuzu kapatırken teminatınızın değeri 980 TL ye yükselmiştir. Bu alım satım işlemi sonunda 180 TL kar elde edersiniz.

19 ALTIN SÖZLEŞMELERİNDE KALDIRAÇ Spot Piyasada Pozisyon Almak / VİOP ta Pozisyon Almak Spot İşlem Sermaye: 800 TL Alım/Satım Fiyat Miktar Pozisyon Büyüklüğü Alım 112,17 800/112,17 = 7,132 gr. 800 TL Fiyat Fiyat Kar/Zarar Değişim Oranı TL % Vadeli 115,00 116,67 % 1, TL %22,5 Spot 112,17 113,80 %1,45 11,6 %1,45

20 ALTIN SÖZLEŞMELERİNDE KALDIRAÇ Sözleşme Başlangıç Teminatı Fiyat Kur Pozisyon Büyüklüğü Kaldıraç Oranı F_XAUTRYM0416S ,75-114,75 TL 114,75/8 =14,34 F_XAUUSD0416S ,85 2,8508 SPAN Parametre Tablosu 2,8508*1.249,85 =3.563,07 TL 3.563,07/235 =15,16 Örnekte tarihinin kur bilgisi kullanılmıştır Güncel başlangıç teminatlarını içeren SPAN Parametre dosyası için:

21 ALTIN SÖZLEŞMELERİ KULLANARAK KORUNMA Amaç: Yatırımcı, elindeki 400 gr. Altını Nisan ayı sonunda yapacağı TL cinsi ödeme için satmayı planlıyor. Bu dönemde altında yaşanabilecek fiyat dalgalanmalarından korunmak istiyor. Piyasadaki mevcut durum: Sözleşme Kodu Alış Satış F_XAUTRYM0416S0 114,70 114,74 Girilen emir: Sözleşme Kodu Alım/Satım Miktar Fiyat F_XAUTRYM0416S0 Satım ,70 Yatırımcının pozisyonu: Menkul Kıymet Uzun/Kısa Miktar Fiyat Pozisyon Büyüklüğü F_XAUTRYM0416S0 Kısa ,70 400*1*114,70= TL Altın (gr.) Uzun ,15 400*114,15 = TL

22 ALTIN SÖZLEŞMELERİ KULLANARAK KORUNMA Spot Fiyat = 113,5 (TL/gr) Spot Fiyat = 114,7 (TL/gr) Spot Fiyat = 115,9 (TL/gr) Vade sonuna kadar vadeli sözleşmeden oluşan kâr/zarar (114,7-113,5) * 400*1= 480 (114,7-114,7) * 400*1= 0 (114,7-115,9) * 400*1= -480 Altın satışından alacağınız tutar 400*113,5 = TL 400*114,7 = TL 400*115,9 = TL Vade sonundaki net geliriniz = TL = TL = TL Gr. başına ortalama getiri /400 = 114,70 TL /400 = 114,70 TL /400 = 114,70 TL

23 ALTIN SÖZLEŞMELERİNDE PİYASA YAPICILIK Altın ve Dolar/ons Altın vadeli işlem sözleşmeleri tarihinden itibaren Gelir Paylaşımına Dayalı Piyasa Yapıcılık Programı na dahil edildi. Mayıs 2016 dan itibaren piyasa yapıcların her iki sözleşmedede piyasa yapıcılık faaliyetlerine başlaması öngörülmektedir. VİOP ta işlem gören pek çok sözleşmenin likiditesinde önemli artışlara yol açan Gelir Paylaşımına Dayalı Piyasa Yapıcılık Programının Altına dayalı sözleşmelerin de gelişmesine büyük katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.

24 VERİ DAĞITICI KURULUŞLARDA VİOP SÖZLEŞMELERİ Bloomberg: XLA Comdty (TL/Gr) XLTA Comdty (Dolar/Ons) Reuters: 0#XAUTRY (TL/Gr) 0#XAUUSD (Dolar/Ons) Matriks ve Foreks ekranlarında, sol menüden BIST Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası nı seçerek VİOP sözleşmelerine ulaşabilirsiniz.

25 KULLANIM YETKİSİ VE UYARI Bu sunum, Borsa İstanbul A.Ş. tarafından bilgilendirme amacı ile hazırlanmıştır. İşbu sunumda yer alan bilgiler, herhangi bir yatırım aracının alımsatım teklifi, tavsiyesi veya getiri vaadi olarak yorumlanamaz. Bu sunumda yer alan bilgilere dayanılarak üçüncü kişiler tarafından alınacak yatırım ya da benzeri kararların sonucunda bir zarar doğması halinde Borsa İstanbul A.Ş. hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Burada yer alan bilgiler, Borsa İstanbul A.Ş. tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan alınmış olmakla beraber, Borsa İstanbul A.Ş. tarafından, bu bilgilerin doğru, güncel, güvenilir, eksiksiz veya hatasız olduğuna dair bir açıkça veya zımnen beyanda veya taahhütte bulunmamaktadır. Şüpheye mahal vermemek adına, Borsa İstanbul A.Ş. nin söz konusu kaynakları kullanmasından dolayı üçüncü kişiler tarafından yöneltilen herhangi bir hak veya iddia olması halinde Borsa İstanbul A.Ş. nin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Borsa İstanbul A.Ş., söz konusu bilgileri, bu bilgilerin sebep olduğu, bu bilgilerin kullanımından kaynaklanan veya bu bilgilere dayanan, doğrudan veya dolaylı, dolayısıyla ya da fiili hiç bir zarar veya kayıptan dolayı, Borsa İstanbul A.Ş. ye hiçbir şekilde sorumluluk veya yükümlülük yüklenmemesi yönündeki açık şartı ile yayınlamaktadır ve bu şartı, söz konusu bilgileri kullanan herkes kabul etmiş sayılacaktır. Borsa İstanbul A.Ş., insan hatası ve/veya teknik hatalar veya sair etkenlerin doğması ihtimali karşısında, kendisinin veya bilgi sağlayıcının yapabileceği hiçbir hata veya ihmalden sorumlu değildir. İşbu sunumun 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ndan doğan tüm mali haklar ve diğer mevzuatlardan doğan sınai haklar Borsa İstanbul A.Ş. ye aittir. Şüpheye mahal vermemek adına, üçüncü kişilerin fikri hak iddiaları karşısında Borsa İstanbul A.Ş. nin, üçüncü kişiler tarafından yöneltilen herhangi bir hak veya iddia olması halinde herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. İşbu sunumun tüm hakları Borsa İstanbul A.Ş. ye ait olup, içerdiği bilgiler, Borsa İstanbul A.Ş. nin önceden yazılı izni olmaksızın, kısmen veya tamamen, hiçbir surette kopyalanamaz, ifa edilemez, dağıtılamaz, kiralanamaz, çoğaltılamaz, alt lisans verilemez, değiştirilemez, sonraki kullanımlar için depolanamaz ve benzeri işlemlere tabi tutulamaz. Borsa İstanbul A.Ş. nin tüm imajları Tescilli Hizmet Markası dır ve Borsa İstanbul A.Ş. nin önceden yazılı izni olmaksızın ticari amaçlar için kullanılamaz.

26 Webinarımız sona erdi. Katılımınız için teşekkür ederiz.