Üniversiteler ve İşçi Sağlığı. Dr Peri Arbak Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD

Transkript

1 Üniversiteler ve İşçi Sağlığı Dr Peri Arbak Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD

2 Sunum Planı Farklı Ülkelerde Üniversitelerin Meslek Hastalıklarının Tanısı Alanındaki Sorumlulukları Ülkemizde Durum Üniversite Hastanelerinde Meslek Hastalığı Tanısı Çalıştayı Sonuç Raporu

3 Amerika Birleşik Devletleri1 +occupational+and+environmental+health+services&source=bl&ots ÇALIŞMA KOŞULLARINA İLİŞKİN KURALLAR EYALET??? MERKEZİ HÜKÜMET??? İŞYERİ SAĞLIK VE GÜVENLİĞİNDE 1. DERECE SORUMLULUK Morris SL, Orris P

4 Amerika Birleşik Devletleri-2 İŞYERİ GÜVENLİĞİ VE SAĞLIK EĞİTİMİ İŞYERİNDEKİ HASTALIK VE KAZALARIN MADDİ TAZMİNATI

5 Amerika Birleşik Devletleri-3 OSHA (Mesleki Sağlık ve Güvenlik İdaresi) 1970 yılında artmış iş kazalarına önlem almak üzere kuruldu Bu yapı federal işyeri güvenlik ve sağlık standartlarını oluşturmakla yükümlüydü NIOSH (Ulusal Mesleki Güvenlik ve Sağlık Enstitüsü) Araştırma yapmak, Güvenlik ve sağlık elemanlarını yetiştirmek, Güvenlik ve sağlık standartlarını geliştirmek üzere kuruldu

6 Amerika Birleşik Devletleri-4 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ BÜYÜK İŞLETMELERDE (BAĞIMSIZ TIBBİ BÖLÜMLER TEDAVİ, KORUYUCU, EĞİTİM HİZMETLERİ) KÜÇÜK İŞLETMELER HÜKÜMET TOKSİKOLOJİK VE BAĞIMSIZ DEĞERLEN DİRME HASTANE KLİNİK MUAYENE HANE PRATİSYEN ARAŞTIRMA MERKEZLERİ TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZ LERİ

7 Amerika Birleşik Devletleri-5 +occupational+and+environmental+health+services&source=bl&ots Bir işveren tazminat iddiasına karşı çıktığında işçiler ve temsilcileri tablonun işe bağlı olup olmadığını araştırmak üzere bağımsız değerlendirme talep ederler Akademik tıbbi klinikler bu bağımsız tıbbi danışmanlık için bölgesel konsültasyon programlarını oluşturmaktadırlar Baker DB

8 Amerika Birleşik Devletleri-6 Tıp Fakültelerinde verilen mesleki ve çevresel tıp programları yıllarında çok arttı NIOSH tarafından mesleki tıp uzmanlığı eğitimini desteklemek üzere verilen burs Profesyonel akreditasyon organizasyonlarının mesleki tıp uzmanları için sertifikasyona gitmesi Prestijli profesyonel organizasyonların -Institute of Medicine- mesleki ve çevresel tıp alanında kısa sürede ve kalifiye pratisyen hekim yetiştirme talepleri

9 Amerika Birleşik Devletleri-7 İşe bağlı ve çevresel hastalıkları tanımlamaktır (Tıbbi tarama, tıbbi izlem) AKADEMİK KLİNİKLER Korunma ve eğitim hizmetlerini geliştirmek Maruziyet ve toksisite değerlendirmesini geliştirmek

10 Amerika Birleşik Devletleri-8 Akademik klinikler multidisipliner Kliniklerin %85 inde ortalama 2-6 hekimi bulunmaktadır (AOEC 1985) Kliniklerin çoğunda endüstriyel hiyjenistler, Yaklaşık yarısında; Toksikologlar, Sosyal hizmet uzmanları, Sağlık eğitimcileri, Epidemiyologlar bulunmaktadır

11 Amerika Birleşik Devletleri-9 NIOSH Araştırma, eğitim desteği için ulusal enstitü Akademik klinikler Toksik madde hastalık kayıt ajansı Üniversite (Tıp, Halk sağlığı) Amerikan halk sağlığı birlikleri

12 Japonya-1 ademic+based+occupational+and+environmental+health+services&source=bl&ots İşçi sağlığı hizmetleri ÇALIŞMA BAKANLIĞI Temel Yasa ENDÜSTRİYEL GÜVENLİK VE SAĞLIK YASASI Takahashi K.

13 Japonya-2 50 ve fazla işçi içeren işyerlerinde bir hekim 1000 den fazla işçide tam gün çalışan hekim Zorunlu sağlık muayeneleri işe yerleştirmeden önce, tam gün çalışanlar için periyodik sağlık değerlendirmelerini, tehlikeli işlerde çalışan tam zamanlı işçiler için spesifik sağlık muayenelerini içermektedir

14 Japonya-3 İşçi sağlığı sunumu Büyük işletmelerin kendi sağlık bölümleri (hemşire, hekim, röntgen tek.) Küçük işletmeler (özel pratisyen hekim, hastane hekimi, üniversite hekimi) OHO (kar amaçlı kuruluş, sağlık muayene, çevresel ölçüm, hekim temini)

15 Rusya-1 İşçi sağlığı hizmetleri çalışanlara yakın yerleşimdeki toplumsal sağlık kuruluşları (hastaneler, poliklinikler) Büyük işletmelere yakın mesleki sağlık kuruluşları tarafından sunulur 4000 den fazla işçi çalıştıran işyerlerinde, Kimyasal, petrokimyasal, madencilik ve taş ocaklarında 2000 üstünde işçi çalışan yerlerde

16 Rusya çalışandan fazla işçi çalıştıran yerlerde bir meslek sağlığı hekimi, hemşiresi, işçi çalıştıran yerlerde bir hemşire istihdam edilmektedir Hijyenik ve Epidemiyolojik Gözetim için Rusya Federasyonunun Federal Komitesi

17 Çin-1 Çin de 1980 li yılların başlangıcından itibaren OHI (Occupational Health Institutes) adında enstitüler ve Meslek hastalıklarından korunma ve tedavi için hastaneler kuruldu Mesleki sağlık hizmetlerinin koordinasyonunu, ulusal düzeyde araştırma ve eğitimi sağlamak üzere Meslek Hastalığından Korunma ve Tedavi İçin Ulusal Merkez (NCODPT) kuruldu Mesleki Tıp Enstitüsü (IOM) ile ilişkili

18 Çin-2 Tazmin edilebilir meslek hastalıklarının tanısı vilayet veya müdürlük düzeyinde Halk Sağlığı Bakanlığı nın çıkardığı mevzuata göre OHI ler veya hükümetin onayladığı tıp/sağlık enstitüleri tarafından konulmaktadır

19 Çin-3 Tanının kalitesini kontrol etmek, Komplike olgularda tanının doğruluğunu değerlendirmek üzere meslek hastalıkları danışmanlar komiteleri kurulmuştur Mesleki Hastalık Tanısı Ulusal Komitesi nin 5 alt komitesi bulunmaktadır, mesleki zehirlenme, pnömokonyoz, fiziksel indüklenen mesleki hastalık, radyasyon hastalığı, pnömokonyoz patolojisi

20 Türkiye sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri Sigortalıların meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücü kaybı oranları tespitinde esas alınacak sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye Ankara, İstanbul veya Zonguldak ta bulunan Sağlık Bakanlığı Meslek Hastalıkları Hastaneleri ile devlet üniversitesi hastaneleri yetkilidir.

21 HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ, MESLEK HASTALIKLARI UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ (6 Haziran 2012) MADDE 5 (1) Merkezin amacı; Üniversitenin ilgili akademik birimlerinin işbirliği ile yurtiçinde ve yurtdışında iş sağlığı ve güvenliği, meslek hastalıkları ile ilgili her alanda eğitim, bilimsel araştırma, klinik uygulama ve halk sağlığı çalışmaları yapmak ve danışmanlık hizmeti vermektir.

22 Bu kapsamda HİSAM etkinlikleri Sempozyum ve Çalıştaylar; Kişisel Donanım Koruyucu semp, Üniversite Hastanelerinde Meslek Hastalıkları Tanısı Çalıştayı, Çalışma Hayatında Bulaşıcı Hastalıklar semp, Eğitimler; İşyeri Hekimliği Sertifika Eğitimi, İşyeri Hekimliği, İş Güvenliği uzmanı eğitimi, Sağlık Ergonomisi

23 Dokuz Eylül Üniversitesi İSAMER (İş Sağlığı Araştırma ve Uygulama Merkezi-2011) Esnaf ve Sanatkarlara İş Kazası ve Meslek Hastalıkları Farkındalık Eğitimi Gürültü ve Titreşim Kursu Kimyasal Ajanlar ve Riskler Kursu

24 Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Dr Metin Akgün 'Nejat Yazıcıoğlu İşçi Sağlığı Araştırma Ödülü'ne layık görülen Doç. Dr. Metin Akgün, 2004 yılında ilk silikoz hastasının kendisine geldiğini, 2005 yılında hasta sayısının artmaya başladığını belirtti.

25 Dr Metin Akgün anlatıyor "2007 yılında bölgemizde silikoz hasta sayısı 200'e ulaşınca bu konuda araştırma yaptım. Anket ve görüşme yoluyla demografik özellikler ve çalışma koşulları hakkında 157 hastadan bilgi alındı. Hastaların solunum fonksiyon testleri ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) sınıflamasına göre akciğer grafileri değerlendirildi. Çalışanların yaklaşık 80'inde hastalık vardı. Bu hastalık eskiden beri bilinmesine rağmen tekstilde ilk kez Türkiye'de karşılaştık. Dünyada ilk örnek ülkemizde. Tedavisi olmayan bu hastalığın önlenmesinin tek çaresi kot kumlamada silikozun kullanılmaması. Bu konuda Sağlık Bakanlığı 2009 yılında yasak kararı aldı ama bunun denetimi de önemli. Uygulamalarda etkisini görmemiz lazım. "

26 Üniversite Hastanelerinde Meslek Hastalığı Tanısı Çalıştayı Sonuç Raporundan; İşyeri hekimleri, Bakanlıklardan, üniversitelerden, İSGÜM den ve Meslek Hastalıkları Hastanesinden destek-işbirliği beklemektedirler Hekimlerin mezuniyet öncesi eğitimlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği derslerinin süreleri artırılmalı, mezuniyet sonrası eğitimleri ise güncellenmeli ve sürdürülebilir olmalıdır

27 Dr Yücel Demiral, raportör Üniversitelerde kurulması planlanan Meslek hastalıkları kurullarının iş yeri hekimi ile iletişiminin güçlendirilmesi Üniversite ve Eğitim ve Araştırma Hastanelerinde kullanılmak üzere Standart Meslek Hastalıkları Tanı Raporu ve ilgili kuruluşlara gönderilecek Standart Bilgi Formu oluşturulması

28 Tanı yetkisi olan kuruluşların İşyeri Ortam Ölçümleri, Hijyen Raporları ve kişinin diğer sağlık bilgilerine en kısa sürede ulaşabilmesi için kişinin çalıştığı işyeri, kendisine hizmet veren iş sağlığı ve güvenliği uzmanları ile iletişimin sağlanması

29 Meslek hastalıklarında farkındalığı arttırmak için her hastane ve üniversitede özel bir meslek hastalığı polikliniği kurulması ve diğer bilimler tarafından konsültasyon yapılması Üniversitelerde iş sağlığı ve meslek hastalıkları birimi oluşturulması, bu birimin farklı branşlardan oluşması, bir heyet gibi görev yapması

30 Üniversitelerde, meslek hastalıkları şüphesi ile bizzat gelen, ya da sevk edilen hastaların tanı sürecini netleştiren bir birim oluşturulması Bu birimler tarafından yetkili merkezlere gönderilecek standart başvuru, tanı ve rapor formlarının hazırlanarak kullanıma sunulması, bu konuda yasal düzenleme yapılması

31 Örnek Olgu-1 Yaşı: 33, Erkek Çalıştığı yerler: Son 8 yıldır Ümran Boru Fabrikasında Kumlama Operatörü olarak geçse de 5 yıl fiilen çalışmış, son 3 yıldır heyet raporları, yatış-çıkışla fiilen kumlama yapmıyor Daha önce 1.5 yıl yoğurt fabrikası 1 yıl benzinlik 3 ay tuğla ocağı Sigara: 5 p/yıl, 3 yıldır exsmoker

32 Çalıştığı yerler 3 ay tuğla ocağı 1 yıl benzinlik 1.5 yıl yoğurt fabrikası 5 yıl kumlama operatörü (Boru Fabrikası) 2007 yılının 5. ayından beri ya rapor ya yatış

33 Hastane yatış ve izlem öyküsü 2007 nin 5. ayı Düzce Tıp Göğüs Hast pol; HRCT; her iki akciğer apikal segmentlerde bül, bleb, yaygın interlobüler septal kalınlaşma, sağ akciğer alt lob bazal segmentlerde belirgin mozaik patern, sağ akciğerde 2 adet plevral tabanlı nodül SFT; FVC: %45, FEV1:%46, oran:%83, MMF: %50, Rev:%11, TLC:%75, RV/TLC: %51, DLCO: %41 BAL hücre sayımı: %15 granülosit, %1.5 lenfosit, mineral analizi (Zonguldak): negatif Hasta bu sonuçlarla olası meslek etyolojisinin aydınlatılması için (akciğer biopsi) Ankara Meslek Hast Hastanesi ve Ankara Tıp a gönderildi.

34 Mesleği dışlayabilir miyiz? 2007 nin 7. ayı Ankara Tıp Göğüs Hast pol; Yeniden BAL; %97 monosit/makrofaj, %0.5 lenfosit Ankara Tıp ın görüşü mesleki değil 2007 nin 8. ayı Düzce Tıp Göğüs Hast servisi; İPF (UIP?, Subakut HP?, Evre 4 Sarkoidoz?) ön tanılarıyla yatırıldı Prednol 40mg/gün, bronkodilatörlerine eklendi. 10. ay kontrolunda FVC %45 den 52, FEV1 %46 dan 54 olmuştu 2007 nin 12. ayı Düzce Tıp Göğüs Hast servisi; Prednolun 3. ayında P. Carinii (Jiroveci) pnömonisi eklendi. Bactrim eklendi ve tedavi dozunda yaklaşık 2 ay, profilaksi dozunda tüm steroid tedavisi boyunca önerildi. Prednol 12 ay boyunca azaltılarak, bactrim profilaktik ve bronkodilatörleri kullanıldı.

35 Meslek Hastanesi nin Dışlama Kriterleri??? 2008 in 5. ayında Ankara Göğüs Hastalıkları Hastanesi: Subakut Hipersensitivite Pnömonisi+ Sarkoidoz, Pulmoner Fonksiyon kaybı %75 (Sağlık Kurulu Raporu) 2009 un 3. ayında Ankara Meslek Hastalıkları Hastanesi: Mesleki patoloji saptanmadı (Ancak rapordaki yazılı tetkiklerde Ağır Restriktif Akciğer Fonksiyon Bozukluğu ve Difüzyon bozukluğu ile akciğer grafisindeki interstisyel görünüm ve kumlama operatörü olarak çalışma ilişkisi sorgulandı mı?)

36 Hasta halen mahkeme kapılarında! ay tetkikleri; 3 yılda FVC 2330 dan 1720 ml ye düşmüş, FEV dan 1610 a düşmüş, oran %93, (FVC %36, FEV1 %41, oran %93, MMF %74) 6 dak lık yürüme testinde pre SaO2 96- post SaO2 83 ve 480 m yürüdü Son HRCT ( ): Sol alt lob bazallerde belirgin bilateral buzlu cam dansiteleri, bilateral üst loblarda amfizem, sağ akciğerde iki adet plevral tabanlı nodül Hasta halen aynı işyerinde çalışıyor

37 TEŞEKKÜRLER