GIDA KAYNAKLI İNFEKSİYONLAR
|
|
- Gülbahar Yıldızeli
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 187 GIDA KAYNAKLI İNFEKSİYONLAR Yard.Doç.Dr. Elif Doyuk KARTAL Osmangazi Üniv. Tıp Fak. İnfeksiyon Hast. ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Eskişehir EPİDEMİYOLOJİ Gıda kaynaklı hastalıklar(gkh) genel anlamda patojenik mikroorganizmalar, mikrobiyal toksinler ile kontamine olmuş gıdaların yenmesi ile oluşan ve daha çok gastrointestinal semptomlarla seyreden klinik tablolar olup intoksikasyonlar, infeksiyonlar ve toksi-infeksiyonlar şeklinde üç ana kolda incelenir. Gıda güvenliğinde en önemli konu olup tüm dünyada önemli bir sağlık yükü olarak karşımıza çıkmaktadır. Gıda kaynaklı infeksiyonlar (GKİ) ülkeden ülkeye, toplumsal yaşam biçimlerine ve ekonomik koşullara bağlı farklılıklar göstermekle birlikte, hem gelişmiş hem de az gelişmiş ülkelerde sıklıkla görülmektedir. Bu gün için besinlere bağlı 200 den fazla infeksiyon tanımlanmış olup, bunların çoğu bakterilere bağlı olmak üzere, virüslere, parazitlere bağlı oluşmaktadır. GKİ lar izole bir sporadik vaka olarak görülebilir veya daha az sıklıkla ortak kontamine gıdadan kaynak alan birden fazla kişiyi etkileyen bir salgın şeklinde karşımıza çıkabilir. Günümüzde gıda kaynaklarının belli merkezlerden sağlanması ülke çapında salgın riskini arttırmaktadır. Gıda kaynaklarının küreselleşmesi ise dünyanın diğer bölgelerinden gıda kaynaklı patojenlere maruziyeti hızlandırmaktadır. Ayrıca artan oranda immundüşükün ve endüstrileşmeye bağlı yaşlı kişi olması, daha fazla topluluğun gıdanın mikrobiyal kontaminasyonuna son derece duyarlı hale getirmiştir yılında FoofNet sitesi 205 gıda kaynaklı hastalık salgını rapor etmiştir. Bu hastalıkların güncel insidansı tam olarak bilinmemekle birlikte ABD de her yıl 325 bini hastanede yatmayı gerektiren ve 5000 i ölüm ile sonuçlanan yaklaşık 76 milyon olgunun olduğu tahmin edilmektedir. Bu her yıl 4 ABD li den birinin bu infeksiyonlar ile karşılaştığını göstermektedir. İngiltere de sadece 2000 yılında 1.3 miyon dan fazla gıda kaynaklı intestinal infeksiyon bildirilmiştir. Ülkemizde sağlık bakanlığı istatistikleri 2005 yılı verilerine göre 5168 klinik tifo vakası, olası tifo vakası bildirilmiş olup morbidite hızı7.2/ ,mortalite hızı0/ olarak bildirilmiştir. ABD de1996 yılından beri hastalık kontrol merkezi (CDC) nin gıda kaynaklı hastalıklar aktif izlem ağı (FoodNet) ile gıda kaynaklı bir çok bakteriyel patojenin insidenslerindeki eğilimlerinin izlemi yapılmaktadır. FoodNet sisteminde laboratuarda doğrulanan olguların aktif, toplum temelli izlemi yapılarak bu infeksiyonların insidensi izlenir ve sayısal olarak belirlenmektedir. Patojenik spektrum zamanla sürekli değişim göstermektedir.1900 lü yıllarda gıda kaynaklı infeksiyonlar içinde tifoid ateş, brusellozis, tüberküloz ve zoonotik streptokokalinfeksiyon ilk sıralarda yer alırken sütün sanitasyon ve pastörizasyonu, hayvanlarda hastalık kontrolü çalışmaları, suların güvenli kaynaklardan temini ve di-
2 188 ğer önlemler ile spektrum değişmiştir. Yine daha önceleri yaygın olan ABD de trişinozis 1970 li yıllarda domuzların çöp ile beslenmelerinin önlenmesi ile sorun olmaktan çıkmıştır. Son zamanlarda gıda kaynaklı salgınlarda en çok S. Aureus ve C. Perfiringens etken olarak gözlenemektedir. Günümüzde gıda kaynaklı infeksiyonlarda 27 temel patojen mevcuttur. En önemlileri Camplobacter, salmonella, Clostridium türleri, S. Aureus, E coli O157:H7, B cereus ve L. Monocytogenes tir. Bununla birlikte bu patojenler GKI ların toplam tahmini sayısının sadece %19 undan sorumlu bulunmuştur. Bu da henüz tanımlanmamış bir çok gıda kökenli patojen olduğunu düşündürmektedir. Son yıllarda GKİ ların spektrumu genişlemiştir. Bunu belirleyen birkaç etmen söz konusudur. 1. Bazı gıda kökenli patojenlerin global dağılımı İçinde Salmonella enteritidis bulunduran sağlam yumurtalar ile pandemi bildirilmiştir. Yüksek dirençli S thyphimurium (faj tip 104)türleri ve Yersinia enterocolitica serogrup O3 ve O9 da örnek gösterilebilir. 2. Artan antimikrobiyal direnç Gıda kaynaklı infeksiyonlara neden olan bakterilerde direnç sorunu vurgulanmaktadır. Salmonella ve Campylobacterlerde antimikrobiklere direnç artmıştır. Çiftçilikte antibiyotik kullanımı dirençli türlerin seçilmesine ve takiben yayılımına neden olmaktadır. Örneğin piliç sürlerinde kinolon kullanımı C jejuni türleri içinde %100 olan duyarlılığı günler içinde %100 dirençliliğe dönüştürebilir. 3. kuşak sefalosporinlerin sığırlarda kullanımı seftriakson dirneçli Salmonella türleri ile ilişkili olabilir. Yine Dalfopristin/quinopristin kombinasyonunun tavuklarda uzun süre kullanımı enterokok türlerinde yüksek dirençe neden olmaktadır. 3. Toplumun spesifik yüksek riskli alt gruplarında tanımlanan patojenler L. monocytogenes fırsatçı bir patojendir. Sağlıklı kişilerde çok sayıda bakteri alımına bağlı olmak kaydı ile sadece ateşli gastaroenterit tablosuna, yaşlılarda, immun düşkünlerde ise septisemi, menenjit gibi ciddi hastalıklara yol açar. Bu infeksiyonların orjini sıklıkla pastörize edilmemiş süt ürünleri veya imalathanede rekontamine olmuş olan yemeye hazır gıdalardır. Diğer bir fırsatçı etken V. Vulnificus ise karaciğer fonksiyonları bozuk, demirin aşırı fazla yüklendiği kişilerde nekrotizan fasciit ve ciddi bakteremiye neden olur. E. coli O157-H7, Cyclospora cayatenensis gibi yeni gıda kaynaklı ajanların da ciddi klinik tablolara neden olduğu gösterilmiştir. Cyclospora cayatenensis taze frambuaz tüketimi ilişkili son zamanlarda tanımlanmış bir parazitik etkendir. Fırsatçı sebze patojeni olarak tanımlanan Burkholderia cepacia kistik fibrozisli çocuklarda ciddi hastalığa yol acar. Bu bakterinin pseudomonasla çok kolay karışabildiği ve bu nedenle belki daha yaygın ve muhtemelen göründüğünden daha patojenik olduğu vurgulanmaktadır. Gelecekte de yeni ve sürpriz yollar vasıtası ile gıda kaynaklı patojenler ortaya çıkacaktır.
3 Yeni gıda kaynakları Yine daha önce yaygın olmayan taze sebze ve meyvalar gibi gıda kaynakları günümüzde önemli kaynaklar olarak karşımıza çıkmaktadır. 5. Sindirim dışı yollardan bulaş? Shigella türleri ve Norwalk-like virus gibi bazı patojenler yaşam döngülerinin bir parçası olarak insan konak gerektirirken diğer bir çoğunun primer rezervuarı diğer hayvanlar veya çevre ortamıdır. Bu nedenle gıda kaynaklı bazı patojenlerin sindirim dışı direkt temas, hatta inhalasyon yolu gibi başka yollardan geçerek insanlarda infeksiyona yol açabileceğinden söz edilmektedir. Streptekokus iniae ve V vulnificus un biyotip 3 ün gıda kaynaklı direkt temas ile ciddi yara infeksiyonlarına yol açtığı belirlenmiştir. Ebola virus salgınları virus ile salgınlar benzer şekilde mg. Bir stafilokok salgınındamuhtemel direkt temasa bağlı tipik el lezyonu oluşumundan söz edilmiştir. 6. Postinfeksiyöz sendromlar Günümüzde hala infeksiyöz-infeksiyöz olmayan etyolojisi belirlenememiş bir çok sendromlar, kronik hastalıklar vardır. Son yıllarda peptik ülser ve mide kanseri H pylori ile ilişkilendirilmiştir. GKİ ların önemli bir sekeli olarak E. coli O157-H7 ile infeksiyon sonrası hemolitik üremik sendrom (HÜS), salmonella infeksiyonu sonrası Reiter s sendromu ve Camplybacteriozis sonrası Guillian-Barre sendromu gibi postinfeksiyöz sendromlar tanımlanmıştır. Diğer bir çoğu hala açıklama beklemektedir. GKİ lara neden olan patojenler ve ilişkili gıdalar Tablo 1 de gözükmektedir. Tablo1: GKİ lara neden olan patojenler ve ilişkili gıdalar Patojen Gıda S. aureus Krema, salatalar, et ürünleri, soğuk gıdalar B.cereus C.perfiringens V.cholerae Vparahaemolyticus V.vulnificus C.jejuni S.enteritidis Shigella türleri Kızartılmış pirinç, sebzeler,et yemeği, vanilya sosu Pişmiş etler, et suyu Kabuklu deniz ürünleri, deniz ürünleri Kabuklu deniz ürünleri, deniz ürünleri Kabuklu deniz ürünleri, deniz ürünleri Süt, kümes hayvanları Yumurta, kümes hayvanları, diğer etler Salatalar, süt, soğuk gıdalar Y. enterocolitica Süt, domuz ürünleri
4 190 E.coli Çekilmiş sığır eti, süt, marul, pastörize edilmemiş elma şarabı L. monocytogenes Yumuşak peynir, süt, lahana salatası C.botulinum Enteric viruslar Etler, ev tipi konserveler Kabuklu denis ürünleri, çeşitli gıdalar Patogenez ve Patofizyoloji Çok çeşitli mikroorganizma ve toksinler GKİ lara neden olmakla birlikte özellikle akut başlangıçlı ve gastrointestinal bulgulara yol açanlara odaklanılmıştır. Gıda kaynaklı intoksikasyon gıdada mevcut toksinin alımı ile oluşur ve semptomlar saatler-günler içinde kaybolur. S.aureus, C.botilinium etkenlerdir. Gıda kaynaklı infeksiyonlarda patojenik bakteri alınır ve intestinal mukozayı istila eder. Mukoza i- çinde çoğalır veya diğer organlara yayılabilir. İnkübasyon periyodu tipik olarak 2 günden uzundur. Semptomlar ishal, bulantı ve ateştir. Salmonellalar, Camplobakterler, L. Monocytogenes ve Yersinia etkendir. Gıda kaynaklı toksi-infeksiyonlarda ise patojenik bakteri vücuda girer, ince barsakta büyüme periyodu boyunca toksin üretir. Orta düzeyden ölümcül vakalara kadar neden olabilir. İnkübasyon periyosu 2 günden daha uzundur. C. Perfiringens, V. Cholorae, Enterotoksijenik E coli, B. cereus etkenlerdir. Konakçı faktörleri Konağın türü, genotipi ve yaşı, kişisel hijyen, alınan mikroorganizma sayısı, mide asiditesi ve bazı fizik bariyerlerin ortadan kalkması, intestinal motilitenin azalması veya ortadan kalkması, normal enterik floranın değişmesi ve immünitenin azalması konakçı faktörleri olarak önemlidir. Örneğin gıdanın görünümü, kokusu ve tadı kötü ise yenmeyebilir. Mide asiditesi (ph<4) gıdalarla alınan bir çok bakteriyi elimine edebilir. Bu asit bariyeri geçmek için genellikle büyük inokulum gerekir. Bununla birlikte proton pompa inhibitörü veya antiasit gibi ilaçlara veya hastalıklara bağlı oluşan relativ aklorhidri bakterilerin mide içerisinde çoğalmasına izin verdiği için infeksiyon oluşması için göreceli olarak daha küçük inokülüm yeterli olabilir. Normal bağırsak florası yarışmalı inhibisyon ile patojen bakterilerin enterositlere yapışmasını önleyerek koruyucu bir etki sağlamaktadır. Bu durum kolonizasyon direnci olarak ta tanımlanmaktadır. Normal gastrointestinal motilite barsak florasının düzenli dağılımını sağlar ve potansiyel patojenlerin eliminasyonuna yardımcı olabilir. İnsan GİS i immunolojik olarak o- lağan üstü aktiftir. Lamina propriadaki lenfositler, intraepitelial lenfositler ve lenf nodları, ince barsaklarda Peyer plakları lenfoid dokuyu oluşturmaktadır. Lamina propriadaki plazma hücreleri özgün antikor oluşturur ve en önemlisi sekretuar IgA ü- retimini sağlar. HIVinfeksiyonu olanlar, transplant alıcıları gibi immündüşkün hastalar enterik patojenler ile oluşan infeksiyonlar için büyük risk taşırlar. Güçsüz ve uç yaşlardaki kişilerde de risk artmıştır.
5 191 Mikrobiyal faktörler Hastalığa yol açan gıda kaynaklı patojenlerin enterotoksinleri, sitotoksinleri ve nörotoksinleri klinik tabloların oluşmasında önemli faktörlerdir. Ayrıca patojenin invazyon gösterebilmesi için barsak mukozasına yüzey adezinleri aracılığı ile tutunması gereklidir. Bunların dışında bu patojenlerin hareketli olması (mukoza kolonizasyonunda ve fagositozdan korunmada yardımcı) önemli patojenite faktörleridir. Toksinler vücutta hemen hemen her sistemi etkileyebilir. İnvaziv olanlar başka klinik sendromlara yol açabilirler. Bakteriyel gıda kaynaklı infeksiyonlarda patogenetik mekanizmalar Tablo 2 de görülmektedir. Tablo 2. Bakteriyel Gıda Kaynaklı İnfeksiyonlarda Patogenetik Mekanizmalar Hazır Toksin Toksinin in-vivo oluşumu Doku invazyonu Toksin üretimi/ Doku invazyonu S. aureus C.perfiringens C. Jejuni V.parahaemolyticus B.cereus* B. cereus** Salmonella Y. Enterocolitica C.botilinum C.botilinum& Shigella ETEC İnvaziv E. coli V.cholerae veya O 139 V.cholerae olmayan O1 O1 Shiga toksin üreten E. coli Klinik Özellikler GKİ lar genellikle bulantı, kusma gibi gastrointestinal sistem bulguları ile birliktedir. Genellikle inkübasyon periyodu inflamatuar ishal nedeni olan bakterilerde uzundur. Klinik özellikleri ince yada kalın barsak tutulup tutulmamasına bağlıdır. İnvaziv organizmler çeşitli klinik görünümlere neden olabilirler. Bunlarda gastrointetsinal semptomlar hafif derecede vardır ya da yoktur ama ateş sıklıkla vardır. Bakteriyel etkenler Sıklıkla kusmanın eşlik ettiği ishal tablosu gözlenir. Çok nadiren sadece kusma olabilir. Genellikle inkübasyon periyodu inflamatuar ishal nedeni olan bakterilerde uzundur. B. cereus gibi enterotoksinleri ile hastalık oluşturan etkenler ince barsakları etkileyerek az oranda mukozal inflamasyon ve sonuçta sulu ishale yol açar. Bu hastaların dışkısında genellikle kan bulunmaz. Sitotoksini ile hastalık oluşturan Shigella türleri
6 192 gibi bakteriler ise genellikle distal ince barsak ve kalın barsakları etkiler ve barsak mukozasının inflamasyonuna neden olurlar. Hastalarda bulantı ve kanlı ishal tablosu gözlenir. Tablo 3 te bakteriyel etkenler klinik özelliklerine göre tanımlanmıştır. Tablo 3.Gıda kökenli bakteriyel infeksiyon etkenlerinin klinik özellikleri Sulu ishal oluşturanlar Stafilokokal besin zehirlenmeleri Bacillus cereus Clostridium perfiringens Vibrio parahaemolyticus Cholera İnflamatuar ishal tablosu oluşturanlar Campylobacter türleri Salmonella türleri Shigella türleri Yersinia enterecolitica Escherichia coli O157:H7 Viral etkenler Genellikle ılımlı kendi kendini sınrlayan klinik tablolara yol açarlar. Sporadik vakaların çoğu infant ve küçük çocukları etkileyen rotavirus a bağlıdır. Ani başlayan ateş, bulantı ve takiben sulu ishal gelişir. Ciddi dehidratasyon gelişebilir. Adenovirus ve Astrovirus da etken olabilir. Norwalk virus yetişkinleri ve daha büyük çocukları etkiler. Sporadik vakalara neden olabilir fakat sıklıkla salgınlara neden olur. İnfeksiyon kontamine gıdanın (infekte deniz kabuklusu) yenmesinden veya lağım pisliği ile kontamine su içilmesinden kaynaklanır. Bulantı, ishal veya ikisi birden olur. Semptomlar saat içinde geriler. İnfekte kişiler dışkıları ile bol miktarda virus çıkardıkları için ikincil vakalar yaygın görülmektedir. Parazitik etkenler; Giardiasis, amebiasis, cryptosporidiosis, Cyclospora cayatenensistir. Gastrointestinal semptomlardan ziyade sistemik semptomlar ile seyreden gıda kökenli infeksiyonlarda mevcut olup şu şekilde sıralanabilir. Tifoid ateş, brusellozis, listeriozis, Mycobacteria infeksiyonları ( M. bovis, M avium-intracellulare, M peoudotuberculosis), Hepatit virusları, Prionlar, Parazitler, Protozoa, Helmintler Kaynaklar 1. Fry AM, BradenCR, Griffin PM, Hughes JM. Foodborne disease. In: Mandell GL, Bennett JE, Dolin R (eds). Principles and Practice of Infectious Diseases.6 th ed. Philadelphia: Churchil Livingstone, 2005: Conlon CP. Food-borne and water-borne infections. In:Cohen J, Powderly WG (eds). Infectious Diseases. 2 nd ed. Edinburg: Mosby, 2004: Tauxe RV. Emerging foodborne pathogens. Int J Food Micro, 2002;78: HughesC, Gilespie IA, O Brien SJ, The Breakdowns in Food Safety Group. Foodborne transmission of infectious intestinal disease in England and Wales, Food Cont 2006; 5. Feldhusen F. The role of seafood in bacterial foodborne diseases. Microb Infect 200;2:
7 McCabe-Sellers BJ, Beattie SE. Food safety: Emerging trends in foodborne illness surveillance and prevention. J Am Diet Assoc 2004;104: Stevenson P, Mccann R, Duthie R, Glew E, Ganguli L.A hospital outbreak due to Norwalk virus.j Hosp Infect1994;24: Wall PG, Ryan MJ, Ward LR, Rowe B. Outbreaks of salmonellosis in hospital in england and Wales: J hosp Infect 1996;33: MMWR Morb Mortal Wkly Rep. Preliminary FoodNet Data on the incidence of infection with pathogens transmitted commonly through food-10 states, Unites States, 2005 MMWR 2006;55: Maguire H, Pharoah P, Walsh B, Davison C, Barrie D, Threlfall EJ, Chambers S. Hospital outbreak of salmonella virchow possibly associated with a food handler. J hosp Infect 2000;44: Tirado C, Schmidt K. WHO surveillance programme for control of foodborne infections and intoxications:preliminary results and trends across greater Europe. J ınfect 2001;43: Aydın K. Besin zehirlenmeleri. İnfeksiyon Hastalıkları Tedavi Dizisi: Gastrointestinal infeksiyonların tedavisi. Arman D, Usluer G (editörler).ankara, Bilimsel Tıp yayınevi 2003: Koopmans M, Bonsdorrf CH, vinje J, Medici D, Monroe S. Foodborne viruses. FEMS microbiol Rev 2002;26: bakanligi.gov.tr 16.Tolun V, Anğ-Küçüker M, Diren Ş, Anğ Ö. Diyareli hastalardan alınan dışkı örneklerinde verotoksijenik Escherichia coli (VTEC) lerin PCR yöntemi ile saptanması. Türk Mikrobiyol Cem Derg 2001;49: Altındiş M, kenar Beytullah. Akut gastroenteritli olgularda camplobacter araştırılması. Türk Mikrobiyol Cem Derg 2002;32: Tolun V, Susever S, Yılmaz G, Anğ-Küçüker M, Diren Ş, Anğ Ö. İstanbulda satılan süt ve süt ürünlerinde salmonella ve verotoksijenik Escherichia coli (VTEC) lerin PCR yöntemi ile saptanması. Türk Mikrobiyol Cem Derg 2002;32: Doğanay M, Bakıcı MZ. Bacillus cereus a bağlı toplu besin zehirlenmesi. Türk Mikrobiyol Bült 1985;19: Özgüneş İ, Doyuk E, Usluer G, Çolak H. Toplu Salmonella besin zehirlenmesi.9. Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Kongresi, 3-8 Ekim 1999, Antalya.Kongre Kitabı:p:239.
Gıda Kaynaklı İnfeksiyon Hastalıkları
Gıda Kaynaklı İnfeksiyon Hastalıkları Dr. Serap Şimşek-Yavuz İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Gıda Kaynaklı İnfeksiyon Hastalıkları
DetaylıGIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR. Gıda orijinli hastalıklar gıda zehirlenmesi gıda enfeksiyonu olarak 2 ana gruba ayrılır.
GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR Gıda orijinli hastalıklar gıda zehirlenmesi gıda enfeksiyonu olarak 2 ana gruba ayrılır. Gıda Enfeksiyonu: Patojen bir m.o ile kontamine olmuş bir gıdanın yenmesi sonucu oluşan
DetaylıAKUT GASTROENTERİTLER YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015
AKUT GASTROENTERİTLER YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SHMYO İLK VE ACİL YARDIM BÖLÜMÜ YRD DOÇ DR SEMRA ASLAY 2015 GASTROENTERİTLER Gastroenterit (g.e) gastrointestinal kanalın herhangi bir bölümünün inflamasyonudur
DetaylıGıda Zehirlenmeleri. PANEL: Bulaşıcı Hastalıklar - Tanı ve Tedavi Yaklaşımı. Dr. F. Şebnem ERDİNÇ. SB Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi
PANEL: Bulaşıcı Hastalıklar - Tanı ve Tedavi Yaklaşımı Gıda Zehirlenmeleri Dr. F. Şebnem ERDİNÇ SB Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji seberd67@yahoo.com
DetaylıTULAREMİ KONTROL ve KORUNMA. Dr. Kemalettin ÖZDEN
TULAREMİ KONTROL ve KORUNMA Dr. Kemalettin ÖZDEN Bulaş yolları Deri ve mukozal yol: İnfekte kene veya sinek gibi vektörlerin ısırmasıyla veya infekte hayvan dokuları, hayvan çıkartılarıyla (idrar, dışkı
DetaylıHEPATİT C SIK SORULAN SORULAR
HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR Hepatit C nedir? Hepatit C virüsünün neden olduğu karaciğer hastalığıdır. Hepatit C hastalığı olarak bilinir ve %70 kronikleşir, siroz, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri
DetaylıS. typhi tifoya neden olur. S. typhimurium salmonellozisin en yaygın etmenidir.
GIDA ENFEKSİYONU Patojenle kontamine olmuş gıdanın yenmesiyle oluşan aktif enfeksiyondur. Gıda konakçıda enfeksiyon ve hastalık oluşturmak için yeterli sayıda patojen içerebilir. Salmonellozis Bazen gıda
DetaylıGıda zehirlenmeleri neden önemlidir?
GIDA KAYNAKLI İNTOKSİKASYON VE ENFEKSİYONLAR Gıda zehirlenmesi nedir? 1 2 İNTOKSİKASYON TİPİ GIDA ZEHİRLENMESİ Bazı bakteriler gıda üzerinde gelişerek toksin üretirler ve toksin içeren gıdanın tüketilmesi
DetaylıBuzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi. Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:205-210
Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi Sayı:2013/Rm-37 Sayfa:205-210 KONU İLGİ Buzağılarda Protein Beslemesi ve Buzağı Mamasının Önemi Besleme TERCÜME VE DERLEME Ürün Müdürü Esra ÇINAR
DetaylıBağışıklama ve Mikrobiyolojik Sürveyans İnvaziv Bakteriyel Etkenler
Bağışıklama ve Mikrobiyolojik Sürveyans İnvaziv Bakteriyel Etkenler Dr. Selin NAR ÖTGÜN Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları Daire Başkanlığı 3.Ulusal Klinik Mikrobiyoloji
DetaylıSağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı. Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu
Sağlık Bakanlığından Muaf Hekimin Ünvanı - Adı Soyadı Dr. Asım Armağan Aydın Bildiriyi Sunacak Kişi Ünvanı - Adı Soyadı Dr. Asım Armağan Aydın Bildiriyi Sunacak Kişi Kurumu antalya EAH Çalışmaya Katılan
DetaylıGIDA İLE BULAŞAN ENFEKSİYON HASTALIKLARI TEDAVİ VE KORUNMA
195 GIDA İLE BULAŞAN ENFEKSİYON HASTALIKLARI TEDAVİ VE KORUNMA Doç. Dr. Yeşim TAŞOVA Çukurova Üniv. Tıp Fak., Klinik Bakteriyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı, Adana Gıda kaynaklı enfeksiyonlar,
DetaylıGıda Zehirlenmeleri. 10,Sınıf Enfeksiyondan Korunma. Gıda Zehirlenmeleri. Gıda Zehirlenmeleri. Gıda Zehirlenmeleri. Gıda Zehirlenmeleri
10,Sınıf Enfeksiyondan Korunma 17. Hafta ( 05 09 / 01 / 2015 ) BAKTERİLERİN NEDEN OLDUĞU HASTALIKLAR GIDA ZEHİRLENMELERİ Slayt No : 37 Etken ve Bulaşma Yolları Stafilokoklarla oluşan gıda zehirlenmelerinde
Detaylı08.11.2008 VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D
VİTAMİN D VE İMMÜN SİSTEM VİTAMİN D Vitamin D ve İmmün Sistem İnsülin Sekresyonuna Etkisi Besinlerde D Vitamini Makaleler Vitamin D, normal bir kemik gelişimi ve kalsiyum-fosfor homeostazisi için elzem
DetaylıDünyada ve Ülkemizde Meslek hastalıkları
Dünyada ve Ülkemizde Meslek hastalıkları Dr. Rana GÜVEN, MSc., PhD. Genel Md. Yrd. Dr. R. Güven 01.11.2012 1 İÇERİK Dünyada ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliğinin Mevcut Durumu Meslek hastalıklarının
DetaylıGIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR. Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006
GIDA KAYNAKLI HASTALIKLAR Fırat ÖZEL, Gıda Mühendisi 2006 1 Amaç Eğitimin amacı : Gıda sanayinde hataların sonuçlarını belirtmek. Yaptığımız işin ciddiyetini göstermek. Dikkatli olunmaması durumunda gıdaların
DetaylıÇocukta Kusma ve İshal
Tanım Çocukta Kusma ve İshal Dr. Hasan Kaya Acil Tıp AD Akut gastroenterit 24 saat içinde 3 ten fazla ya da anne sütü ile beslenen bebeklerde her zamankinden daha sık ve daha sulu dışkılamadır. Yenidoğan
DetaylıAkut ishal: ani başlar ve kısa sürer, Kronik ishal: birkaç günden uzun sürer, Tekrarlayan ishal: aralıklı olarak iyileşip tekrarlayan ishaldir.
İSHAL Diare; Enterit; Bir gün içinde üç den fazla sulu yumuşak dışkılama ya ishal denir. Vücuttan su ve tuz kaybı olur. İshal; bebekler, çocuklar ve yaşlılar için çok tehlikeli ve ölümcül olabilir. İshaller:
DetaylıTürk Toraks Derneği. Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı. Cep Kitapları Serisi. www.toraks.org.tr
Türk Toraks Derneği Türk Toraks Derneği Cep Kitapları Serisi Akut Bronşiyolit Tanı, Tedavi ve Korunma Uzlaşı Raporu Cep Kitabı www.toraks.org.tr Editörler HAZIRLAYANLAR Prof. Dr. Münevver Erdinç Ege Üniversitesi
DetaylıÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi
KİHG/İŞL-005 19.08.2009 07.08.2012 2 1/8 GÜNCELLEME BİLGİLERİ Güncelleme Tarihi Güncelleme No Açıklama 11.11.2009 1 Belge içeriğinde ve belge numarasında değişiklik yapılması 07.08.2012 2 Komite, başlık,
DetaylıBulaşıcı mikrobik akut bağırsak iltihabıdır.
KOLERA Bulaşıcı mikrobik akut bağırsak iltihabıdır. Vibrio Cholera bakterisinin sebep olduğu su ve gıdalar ile bulaşan salgınlara yol açan bir hastalıktır. Bakterinin salgıladığı toksin nedeniyle bağırsaklar
DetaylıKateter İnfeksiyonlarında Mikrobiyoloji Doç. Dr. Deniz Akduman Karaelmas Üniversitesi it i Tıp Fakültesi İnfeksiyon hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji A.D Kateter infeksiyonlarında etkenler; kateter
DetaylıPRETERM MAMALAR. Prematürelerin artan besinsel ihtiyaçlarını karşılar. Normal büyüme ve gelişimi destekler
PRETERM MAMALAR Prematürelerin artan besinsel ihtiyaçlarını karşılar Normal büyüme ve gelişimi destekler Preterm mamalarla artan büyüme oranları elde edilmiştir Ağırlık artışı Baş çevresi genişlemesi Prematüre
DetaylıİSHAL. Doç. Dr. Zeliha Koçak Tufan Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği
İSHAL Doç. Dr. Zeliha Koçak Tufan Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği İSHAL Dışkının %60-90 ı sudur Günlük dışkı miktarı Erişkin sağlıklılarda
DetaylıGIDALARDA ÖNEMLİ MİKRO ORGANİZMALAR: Gıdalarda önem taşıyan mikroorganizmalar; bakteriler, funguslar (maya-küf) ve virüslerdir.
GIDALARDA ÖNEMLİ MİKRO ORGANİZMALAR: Gıdalarda önem taşıyan mikroorganizmalar; bakteriler, funguslar (maya-küf) ve virüslerdir. Bu mikroorganizmalardan; bakteriler ve funguslar gıdalarda çoğalarak gıdaların
DetaylıGIDA KAYNAKLI SALGINLARDA SORUŞTURMA İLKELERİ PRINCIPLES OF FOODBORNE OUTBREAKS INVESTIGATION
DERLEME Cilt 60, No 3, S : 95-99 Türk Hij Den Biyol Derg 2003 GIDA KAYNAKLI SALGINLARDA SORUŞTURMA İLKELERİ PRINCIPLES OF FOODBORNE OUTBREAKS INVESTIGATION Hasan AYÇİÇEK 1 Hasan Tansu AKTAN 1 GİRİŞ Ortak
DetaylıSB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar
SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar Hmfl. Özlem SANDIKCI SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi, nfeksiyon Kontrol Hemfliresi,
DetaylıFebril Nötropenik Hastada Antimikrobiyal Direnç Sorunu : Kliniğe Yansımalar
Febril Nötropenik Hastada Antimikrobiyal Direnç Sorunu : Kliniğe Yansımalar Prof.Dr.Halit Özsüt İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
DetaylıDünyada ve Türkiye de Gıda Kaynaklı Hastalıklar, Kontrol Etme ve Önleme Mekanizmaları
Dünyada ve Türkiye de Gıda Kaynaklı Hastalıklar, Kontrol Etme ve Önleme Mekanizmaları MEHMET YÜKSEL1*, SELAHATTİN SERT2, ARZU KAVAZ YÜKSEL3 1ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ HINIS MESLEK YÜKSEKOKULU GIDA İŞLEME BÖLÜMÜ,
DetaylıYİYECEK VE SU KAYNAKLI HASTALIKLAR. Dr. Sinan KARACABEY
YİYECEK VE SU KAYNAKLI HASTALIKLAR Dr. Sinan KARACABEY Gıda kaynaklı hastalık, iki veya daha fazla kişinin ortak bir kontamine gıdayı tüketimi sonrası oluşan bir hastalıktır. Geçmişte, gıda kaynaklı hastalıklar
DetaylıVİRAL GASTROENTERİTLER. Dr. Fatma SIRMATEL 30.1.2013
VİRAL GASTROENTERİTLER Dr. Fatma SIRMATEL 30.1.2013 Viral gastroenteritler Her yıl yeni enterik viruslar izole edilmektedir. Her yıl 2.2. milyon insan AGE nedeni ile ölmektedir Rotaviruslar < 2 çocuklarda
DetaylıSU VE BESİNLER İLE BULAŞAN HASTALIKLAR VE KORUNMA YOLLARI
SU VE BESİNLER İLE BULAŞAN HASTALIKLAR VE KORUNMA YOLLARI 1 Dersin Amacı: Su ve besinler ile bulaşan hastalıklar ve korunma yolları konusunda bilgi ve tutum kazandırmak. 2 Dersin Öğrenim Hedefleri Su ve
DetaylıYrd. Doç. Dr. Nural KARAGÖZLÜ. Celal Bayar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü
Yrd. Doç. Dr. Nural KARAGÖZLÜ Celal Bayar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Mikrobiyal kaynaklı Kimyasal kaynaklı Alerjik Diğerleri Zayıf hijyenik koşullar Gıda üretiminin büyük
DetaylıSunu planı. Laboratuvarlarımız Biyogüvenlik Düzeyine Uygun Çalışıyor mu? Biyogüvenlik Kabinleri Güvenli mi? Nasıl Kontrol edilmeli?
Laboratuvarlarımız Düzeyine Uygun Çalışıyor mu? Kabinleri Güvenli mi? Nasıl Kontrol edilmeli? Mik.Uzm Uzm.Dr.İsmail CEYHAN Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Ankara Sunu planı kapsamı ve seviyeleri;
DetaylıD VİTAMİNİ TARİHSEL BAKI 01.11.2008. 25-D vitamini miktarına göre değişir. öğünde uskumru yesek de, böbrekler her
VİTAMİN BİYOKİMYASI D VİTAMİNİ BU BÖLÜMDE ANLATILACAK KONULAR: Tarihsel Bakış D vitamininin kimyasal ve biyolojik fonksiyonları Besin kaynakları Hazırlayan: V. Murat BOSTANCI Toksisite 1 2 TARİHSEL BAKI
DetaylıEnterohemorajik Escherichia coli nin Gıda Güvenliği Yönünden Önemi
Enterohemorajik Escherichia coli nin Gıda Güvenliği Yönünden Önemi Escherichia coli Enterobacteriaceae familyasında Gram negatif Mezofil E. coli Min.-Maks. Opt. Sıcaklık( o C) 7-45 37 ph değeri 4.4-9.0
DetaylıÖZET ...DEĞERLENDİRMELER...
ÖZET Ekim ayında tüketici fiyatları yüzde 3,7 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 7, ya yükselmiştir. Bu artışın 1,3 puanı yönetilen/yönlendirilen fiyat ayarlamalarından kaynaklanmıştır. Döviz kuru
DetaylıDr. İsmail Yaşar AVCI GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
KLİNİK BELİRTİ ve BULGULAR KOLERA Dr. İsmail Yaşar AVCI GATA İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 1 Koleranın temel kliniği yoğun ishal ve kusma ile seyreden ve sonucunda gelişen
DetaylıUMUMA AÇIK KULLANIM ALANLARI VE İNSANLARIN TEMAS ETTİĞİ YÜZEYLERDEN BULAŞMA ETKENİ BAKTERİLERİN ARAŞTIRILMASI
UMUMA AÇIK KULLANIM ALANLARI VE İNSANLARIN TEMAS ETTİĞİ YÜZEYLERDEN BULAŞMA ETKENİ BAKTERİLERİN ARAŞTIRILMASI İsmail Hakkı ARIK Sinan ÇAKMAK Nahit HORASAN Biyolog Biyolog Mik.Şefi Biyolog ÖZET Bu çalışmada
DetaylıLENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.
LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her saşe1200 mg asetilsistein içerir. Yardımcı maddeler: Beta karoten, aspartam, sorbitol ve portakal aroması içerir.
KULLANMA TALİMATI ASİST 1200 mg toz içeren saşe Ağızdan alınır. Etkin madde: Her saşe1200 mg asetilsistein içerir. Yardımcı maddeler: Beta karoten, aspartam, sorbitol ve portakal aroması içerir. Bu ilacı
DetaylıDEZENFEKSİYON TEKNİK TEBLİĞİ
Orman ve Su İşleri Bakanlığından: DEZENFEKSİYON TEKNİK TEBLİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Maksat, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Maksat MADDE 1 (1) Bu Tebliğin maksadı, küçük yerleşim yerlerinde son kullanıcıya ulaşan
Detaylı2. Kapsam: Bu prosedür erişkin ve çocuk hastanın yoğun bakım ünitesine kabul edilmesinden taburcu edilmesine kadar yürütülen işlemleri kapsar.
1 / 5 1. Amaç: Bu prosedür, UÜ-SK da yaşam desteğine gerek duyan ve komadaki erişkin ve çocuk hastalara sunulacak yoğun bakım hizmetlerinin eşit, standart ve etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamayı amaçlamaktadır.
DetaylıMEME LOBU YANGISI. süt veriminde azalma sütün imhası laboratuvar giderleri ilaç giderleri vet.hek. giderleri. süt endüstrisinde önemli ekonomik kayıp
MASTİT 1 MEME LOBU YANGISI süt veriminde azalma sütün imhası laboratuvar giderleri ilaç giderleri vet.hek. giderleri süt endüstrisinde önemli ekonomik kayıp HAYVAN Sağlığı fonksiyonel meme lobunun kaybı
DetaylıYENİDOĞAN BUZAĞILARIN İSHALLERİ. Prof. Dr. Aslan KALINBACAK Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı
YENİDOĞAN BUZAĞILARIN İSHALLERİ Prof. Dr. Aslan KALINBACAK Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı TANIM Buzağılarda doğumu izleyen dönemde görülen ishal durumudur. Amerika
DetaylıYAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK
YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK GİRİŞ Yaygın anksiyete bozukluğu ( YAB ) birçok konuyla, örneğin parasal, güvenlik, sağlık,
DetaylıTürkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Değerlendirme Notu Sayfa1
Sağlık Reformunun Sonuçları İtibariyle Değerlendirilmesi 26-03 - 2009 Tuncay TEKSÖZ Dr. Yalçın KAYA Kerem HELVACIOĞLU Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Türkiye 2004 yılından itibaren sağlık
DetaylıKISA ÜRÜN BĐLGĐSĐ 1. BEŞERĐ TIBBĐ ÜRÜNÜN ADI. LACDIGEST 2250 u/tab Çiğneme Tableti 2. KALĐTATĐF VE KANTĐTATĐF BĐLEŞĐM
1. BEŞERĐ TIBBĐ ÜRÜNÜN ADI KISA ÜRÜN BĐLGĐSĐ LACDIGEST 2250 u/tab Çiğneme Tableti 2. KALĐTATĐF VE KANTĐTATĐF BĐLEŞĐM Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 2250 ünite tilaktaz içerir. Yardımcı maddeler:
DetaylıAkut İshalli Hastaya Yaklaş m
Akut İshalli Hastaya Yaklaş m Özge TURHAN, Ata Nevzat YALÇIN Akdeniz Üniversitesi T p Fakültesi, İnfeksiyon Hastal klar ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal, ANTALYA İshaller, tüm dünyada önemli bir halk
DetaylıRomatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit
www.printo.it/pediatric-rheumatology/tr/intro Romatizmal Ateş ve Streptokok Enfeksiyonu Sonrası Gelişen Reaktif Artrit 2016 un türevi 1. ROMATİZMAL ATEŞ NEDİR? 1.1 Nedir? Romatizmal ateş, streptokok adı
DetaylıMİKROBİYAL BULAŞMA KAYNAKLARI
MİKROBİYAL BULAŞMA KAYNAKLARI Gıdaların mikrobiyal floralarını gıda üzerinde doğal olarak bulunan m.o larla; depolama, taşıma ve işleme faaliyetleri sırasında dışarıdan / çevreden bulaşan m.o lar oluşturur.
DetaylıDEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog
DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog KONYA KARAMAN BÖLGESİ BOŞANMA ANALİZİ 22.07.2014 Tarihsel sürece bakıldığında kalkınma,
DetaylıHAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI. Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı
HAVA KİRLİLİĞİ VE ÇOCUKLARDA SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI Dr. Fazilet Karakoç Marmara Üniversitesi Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı Hava kirliliğinin kaynakları Solunum yolu enfeksiyonları ile ilişkili
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
KULLANMA TALİMATI AMBREKS PEDİATRİK şurup Ağızdan alınır. Etkin madde: 5 ml (1 ölçek) şurup solüsyonu, 15 mg ambroksol HCl içerir. Yardımcı maddeler: Sorbitol % 70 solüsyonu, metil paraben, propil paraben,
DetaylıHipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu;
PROLAKTİNOMA Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu; Prolaktinoma beyinde yer alan hipofiz bezinin prolaktin salgılayan tümörüdür. Kanserleşmez ancak hormonal dengeyi bozar. Prolaktin hormonu
DetaylıAraştırma Notu 15/177
Araştırma Notu 15/177 02 Mart 2015 YOKSUL İLE ZENGİN ARASINDAKİ ENFLASYON FARKI REKOR SEVİYEDE Seyfettin Gürsel *, Ayşenur Acar ** Yönetici özeti Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan enflasyon
DetaylıT.C BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BESLENME VE DİYETETİK PROGRAMI
T.C BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BESLENME VE DİYETETİK PROGRAMI YİYECEK-İÇECEK ÜRETİM HİZMETİ VEREN YATAKLI TEDAVİ KURUMLARININ HACCP VE ISO22000 GIDA GÜVENLİK SİSTEMLERİ UYGULAMALARINDA
DetaylıMARDİN KADIN DOĞUM VE ÇOCUK HASTALIKLARI HASTANESİ NDE 0-5 YAŞ ARASI AKUT GASTROENTERİTLİ ÇOCUKLARDA ROTAVİRÜS VE ADENOVİRÜS SIKLIĞININ BELİRLENMESİ
ANKEM Derg 2013;27(2):75-79 doi:10.5222/ankem.2013.75 Araştırma MARDİN KADIN DOĞUM VE ÇOCUK HASTALIKLARI HASTANESİ NDE 0-5 YAŞ ARASI AKUT GASTROENTERİTLİ ÇOCUKLARDA ROTAVİRÜS VE ADENOVİRÜS SIKLIĞININ BELİRLENMESİ
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Bu ilacı kullanmaya başlamadan önce bu KULLANMA TALİMATINI dikkatlice okuyunuz, çünkü sizin için önemli bilgiler içermektedir.
SPRAMAX 1.5 M.I.U film kaplı tablet Ağızdan alınır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: Her kaplanmış tablet; 1.500.000 IU Spiramisin içerir. Yardımcı maddeler: Hidroksipropil selüloz, Prejelatinize Mısır Nişastası,
DetaylıYÖNETMELİK. c) Merkez (Hastane): Selçuk Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezini (Selçuklu Tıp Fakültesi Hastanesini),
31 Mart 2012 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 28250 Selçuk Üniversitesinden: YÖNETMELİK SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
DetaylıŞeker Hastalığı Nedir? Neden Önemlidir?
Aile Hekimliği Sürekli Mesleki Gelişim Programı Hayatınız boyunca öngöremediğiniz ve hayat kalitenizi düşürecek pek çok sorun yaşayabilirsiniz. Şeker hastalığı(kısa olarak Diyabet diyebiliriz) ve obezite
DetaylıAÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ ÖĞRETİM YILI UZAKTAN EĞİTİM ÖNLİSANS PROGRAMLARI DERS PLANI GIDA KALİTE KONTROLÜ VE ANALİZİ ÖNLİSANS PROGRAMI
GIDA KALİTE KONTROLÜ VE ANALİZİ ÖNLİSANS PROGRAMI Uygulama Dersinin Adı SINAV TARİHLERİ SINAV TÜRÜ VE YÜZDELİK BİLGİLERİ Gıda Laboratuvarı Dersi Programı (GKA220U) (2 Hafta) ARA SINAV 09.06.2017 DÖNEM
DetaylıViral gastroenteritler
Viral gastroenteritler Prof Dr Gülden Çelik Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Olgu 1.5 yaşında çocuk hasta Ateş, kusma,ishal Mukuslu,sulu sık dışkılama ile geliyor Dışkıda gram boyama Kış Mevsim Test
DetaylıYuva çocuklarında enfeksiyonun engellenmesinde hangi faktörler önemlidir?
Yuvalarda insanlar arasında çok yakın temas vardır ve enfeksiyöz ajanlar daha kolay yayılır. Bulaşıcı hastalıkların yayılımını engellemek için önerilen politika ve işlemler hem evde, hem de yuvada dikkatli
DetaylıYÖNETMELİK. a) Çocuk: Daha erken yaşta ergin olsa bile 18 yaşını doldurmamış kişiyi,
27 Mart 2012 SALI Resmî Gazete Sayı : 28246 Bingöl Üniversitesinden: YÖNETMELİK BİNGÖL ÜNİVERSİTESİ ÇOCUK ARAŞTIRMA VE REHBERLİK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak
DetaylıKISA ÜRÜN BİLGİSİ. 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul
KISA ÜRÜN BİLGİSİ 1. BEŞERİ TIBBİ ÜRÜNÜN ADI MEDOTİLİN 1000 mg/4ml İ.M./İ.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul 2. KALİTATİF VE KANTİTATİF BİLEŞİM Etkin Madde: Her bir ampul 1000 mg Kolin alfoskerat a
DetaylıBUĞDAY RUŞEYMİ (WHEAT GERM)
BUĞDAY RUŞEYMİ (WHEAT GERM) Buğday rüşeymi buğday başağının alt kısmında bulunan embriyodur. Buğdayın 1 tonundan sadece 1 kilogram rüşeym elde edilebilmektedir. Rüşeym özel yöntemlerle elde edilmediği
Detaylı25.03.2015. Mikroorganizmalar; nükleus özelliklerine göre prokaryot ve ökaryot olmak üzere iki grupta incelenir.
BAKTERİLERİN DİĞER MİKROORGANİZMALARLA KARŞILAŞTIRILMASI BAKTERİLERİN DİĞER MİKROORGANİZMALARLA KARŞILAŞTIRILMASI Mikroorganizmalar; nükleus özelliklerine göre prokaryot ve ökaryot olmak üzere iki grupta
DetaylıGENĠġLETĠLMĠġ BAĞIġIKLAMA PROGRAMI. Dr. Turan BUZGAN Sağlık Bakanlığı MüsteĢar Yardımcısı
GENĠġLETĠLMĠġ BAĞIġIKLAMA PROGRAMI Dr. Turan BUZGAN Sağlık Bakanlığı MüsteĢar Yardımcısı 1 Türkiye AĢı Tarihçesi 1930 lar: Çiçek 1937: Difteri, Boğmaca 1952: BCG 1963: Oral Polio 1968: DBT 1970: Kızamık
DetaylıSalmonella. XLT Agar'da Salmonella (hidrojen sülfür oluşumuna bağlı olarak siyah) ve Citrobacter (sarı) kolonileri
Enterobacteriaceae İnsan sağlığı açısından en önemli bakteri ailesidir. Doğal ortamları insan ve hayvan bağırsaklarıdır. Tipik klinik semptomlarla seyreden hastalığın (tifo, basilli dizanteri, veba) etkeni
DetaylıGIDA PATOJENLERİNİN BİYOKONTROLÜNDE YENİ YAKLAŞIM: BAKTERİYOFAJ UYGULAMALARI
GIDA PATOJENLERİNİN BİYOKONTROLÜNDE YENİ YAKLAŞIM: BAKTERİYOFAJ UYGULAMALARI Doç. Dr. Pınar ŞANLIBABA Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Doğal veya az işlem görmüş ve katkı
DetaylıZOONOTİK HASTALIKLARIN İNSANLARDAKİ DURUMU
ZOONOTİK HASTALIKLARIN İNSANLARDAKİ DURUMU 5 Dr. Vet. Hekim Ramazan UZUN, Vet. Hekim Ahmet SAFRAN, Uzm. Dr. Turan BUZGAN Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Zoonotik hastalıklar, dünyada
DetaylıDers Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS HAYVAN BESLEME VE YEM BİLGİSİ TEKNOLOJİSİ
DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS HAYVAN BESLEME VE YEM BİLGİSİ TEKNOLOJİSİ LVS22 IV 2 2 3 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Ön Lisans Seçmeli
DetaylıNörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler
46.ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ, 2010 Nörolojik Hastalıklarda Depresyon ve Sitokinler Dr.Canan Yücesan Ankara Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Akış Sitokinler ve depresyon Duygudurum bozukluklarının
DetaylıYrd. Doç. Dr. Demet KOCATEPE Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Yiyecek İçecek İşletmeciliği Bölümü TURİZİMCİNİN MUTFAĞI
Yrd. Doç. Dr. Demet KOCATEPE Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Yiyecek İçecek İşletmeciliği Bölümü TURİZİMCİNİN MUTFAĞI Tüketirken ne yediğimizi düşünüyoruz? Gerçekte ne yiyoruz! SAĞLIK RİSKİ?
Detaylı*Hijyen hipotezi, astım, romatoid artrit, lupus, tip I diabet gibi otoimmün hastalıkların insidansındaki artışı açıklayan bir alternatiftir.
* *Hijyen hipotezi, astım, romatoid artrit, lupus, tip I diabet gibi otoimmün hastalıkların insidansındaki artışı açıklayan bir alternatiftir. *Bu hipotez, memelilerin evrimsel geçmişlerinin bir parçası
DetaylıAÇIKÖĞRETİM FAKÜLTESİ ÖĞRETİM YILI UZAKTAN EĞİTİM ÖNLİSANS PROGRAMLARI DERS PLANI GIDA KALİTE KONTROLÜ VE ANALİZİ ÖNLİSANS PROGRAMI
Uygulama Dersinin Adı SINAV TARİHLERİ SINAV TÜRÜ VE YÜZDELİK BİLGİLERİ Gıda Laboratuvarı Dersi Programı (GKA220U) (3 Hafta) ARA SINAV 09.06.2017 (%15); 16.06.2017 (%15) DÖNEM SONU SINAVI 23.06.2017 ARA
DetaylıOLGULARLA KLİNİK PARAZİTOLOJİ
1.ULUSAL KLİNİK MİKROBİYOLOJİ KONGRESİ OLGULARLA KLİNİK PARAZİTOLOJİ Prof. Dr. Sibel ERGÜVEN Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD. - Parazitoloji Ünitesi OLGU 1 35 yaşında iş adamı,
DetaylıHEMŞİRE İNSANGÜCÜNÜN YETİŞTİRİLMESİ VE GELİŞTİRİLMESİ
HEMŞİRE İNSANGÜCÜNÜN YETİŞTİRİLMESİ VE GELİŞTİRİLMESİ Doç. Dr. Ülkü TATAR BAYKAL İÜ Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı ve Yönetici Hemşireler Derneği Yönetim Kurulu
DetaylıLaboratuar (saat/hafta) Mesleki İngilizce II BES310 6. Bahar 3 0 3 4
Mesleki İngilizce-II Dersin Adı Kodu Yarıyıl Teori Laboratuar Mesleki İngilizce II BES310 6. Bahar 3 0 3 4 Önkoşullar Yok Dersin dili İngilizce Dersin Türü Zorunlu Dersin öğrenme ve Öğrencinin içinde bulunacağı
DetaylıKULLANMA TALİMATI FERICOSE
KULLANMA TALİMATI FERICOSE 100mg/5ml İ.V. Enjeksiyonluk Çözelti İçeren Ampul Damar içine uygulanır. Etkin madde: 5 ml lik her bir ampul, 100 mg (20 mg/ml) elementer demire eşdeğer 2700 mg demir hidroksit
DetaylıİZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ENGELSİZ ÜNİVERSİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ VE ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM
İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ENGELSİZ ÜNİVERSİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ VE ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel Esaslar Amaç Madde 1- (1)Bu
Detaylı2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU
2008 YILI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ ÖN DEĞERLENDİRME NOTU I- 2008 Mali Yılı Bütçe Sonuçları: Mali Disiplin Sağlandı mı? Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan 2008 mali yılı geçici bütçe uygulama sonuçlarına
DetaylıKULLANMA TALİMATI. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir.
KULLANMA TALİMATI KONTİL çiğneme tableti Ağızdan alınır. Etkin madde: Her bir çiğneme tableti 725 mg (250 mg baza eşdeğer) Pirantel pamoat içerir. Yardımcı maddeler: Sodyum siklamat, povidon K-30, sukroz,
DetaylıİŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI
KAMUDA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ PANELİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI Uzm. Yusuf DUMAN İSG Koordinatörü / İş Güvenliği Uzmanı Mayıs/2016 (1/55) 6331 SAYILI İSG KANUNU İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
DetaylıManisa da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok kaynaklı besin zehirlenmesi
Araştırma Makalesi/Original Article Makale Dili Türkçe /Article Language Turkish Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi Manisa da aynı yemek şirketinden yemek alan farklı işletmelerde meydana gelen stafilokok
DetaylıYAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ
YAZILI YEREL BASININ ÇEVRE KİRLİLİĞİNE TEPKİSİ Savaş AYBERK, Bilge ALYÜZ*, Şenay ÇETİN Kocaeli Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü, Kocaeli *İletişim kurulacak yazar bilge.alyuz@kou.edu.tr, Tel: 262
DetaylıYÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI ENGELLİLER DANIŞMA VE KOORDİNASYON YÖNETMELİĞİ (1) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 (Değişik:RG-14/2/2014-28913) (1) Bu Yönetmeliğin amacı; yükseköğrenim
Detaylı1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ
1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına
Detaylı1. AMAÇ : Hastanenin tüm bölümlerini kapsayan enfeksiyonların önlenmesini sağlamak ve enfeksiyon kontrol programını sağlamak.
Ü VE 1. AMAÇ : Hastanenin tüm bölümlerini kapsayan enfeksiyonların önlenmesini sağlamak ve enfeksiyon kontrol programını sağlamak. 2. KAPSAM : Özel Yalova Hastanesi tüm bölümlerini ve tüm çalışanlarını
DetaylıEvde Sağlık Hizmetleri
Evde Sağlık Hizmetleri Evde bakım hizmetleri ilimizde Sivas Devlet Hastanesi ve Numune Hastanesi bünyesinde oluşturulmuş yatağa tam bağlı ve kendi ihtiyaçlarını gideremeyen hastalara hizmet veren birimdir.
DetaylıHIV -Diğer Paraziter ENFEKSİYONLAR
HIV -Diğer Paraziter ENFEKSİYONLAR Doç. Dr. Recep TEKİN D.Ü.T.F. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. 1 ParaziterEnfeksiyonlar (PE) HIV ilişkili PE insidansı, immünyetmezliğin derecesi ve
DetaylıDünya Çavdar ve Yulaf Pazarı
Dünya Çavdar ve Yulaf Pazarı Dünyada çavdar ve yulafın üretimi, buğday, pirinç, mısır ve arpa gibi diğer tahıl ürünlerine kıyasla son derece sınırlıdır. Yılda ortalama 14-15 milyon ton dolayında olan dünya
DetaylıMardin Piyasasında Tüketime Sunulan Bulgurların Bazı Fiziksel Özelliklerinin Türk Standartlarına Uygunluklarının İstatistikî Kontrolü
Mardin Piyasasında Tüketime Sunulan Bulgurların Bazı Fiziksel Özelliklerinin Türk Standartlarına Uygunluklarının İstatistikî Kontrolü - doi: 10.17932/ IAU.IAUD.m.13091352.2015.7/26.15-21 Şerzan ASLAN 1
DetaylıGıda güvenliği TEHLİKELİ PATOJENLER
Akıllı Satış Otomasyon Programı Akıllı depo-stok kontrol, izlenebilirlik programı BAKTERİLER Salmonella Önemi: İkinci en yaygın gıda kaynaklı hastalık nedeni olarak yılda milyonlarca gıda kaynaklı hastalık
DetaylıElma ve armutta ateş yanıklığı (Erwinia amylovora)
Elma, armut ve ayva gibi yumuşak çekirdekliler ile diğer bazı kimi sert çekirdekliler konukçusudur. Asıl zararı yumuşak çekirdeklilerde olu hastalık özellikle elma ve armutta şiddetli zararlara neden olmaktadır.
Detaylı4- Solunum Sisteminin Çalışması : Solunum sistemi soluk (nefes) alıp verme olayları sayesinde çalışır.
SOLUNUM SİSTEMİ Canlılar yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmek için enerjiye ihtiyaç duyarlar. İhtiyaç duyulan bu enerji besinlerden karşılanır. Hücre içerisinde besinlerden enerjinin üretilebilmesi için,
DetaylıSERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN. GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL
SERMAYE PİYASASI KURULU İKİNCİ BAŞKANI SAYIN DOÇ. DR. TURAN EROL UN GYODER ZİRVESİ nde YAPTIĞI KONUŞMA METNİ 26 NİSAN 2007 İSTANBUL Sözlerime gayrimenkul ve finans sektörlerinin temsilcilerini bir araya
DetaylıBiyofilm nedir? Biyofilmler, mikroorganizmaların canlı/cansız yüzeye yapışmaları sonucu oluşan uzaklaştırılması güç tabakalardır.
Biyofilm nedir? Biyofilmler, mikroorganizmaların canlı/cansız yüzeye yapışmaları sonucu oluşan uzaklaştırılması güç tabakalardır. Birbirine bağlı bu hücreler genellikle kendilerince üretilen hücre dışı
DetaylıKULLANMA TALİMATI HEKSA DERİ MERHEMİ. Deriye lokal olarak uygulanır. Etkin madde:
KULLANMA TALİMATI HEKSA DERİ MERHEMİ Deriye lokal olarak uygulanır. Etkin madde: Her 1 gram merhemde 30 mg oksitetrasiklin e eşdeğer oksitetrasiklin hidroklorür ve 10.000 ünite polimiksin B ye eşdeğer
Detaylı