Kolonoskopi. Kalın bağırsak iç yüzey incelemesi. Kolonoskopi için randevu

Transkript

1 Kolonoskopi Kalın bağırsak iç yüzey incelemesi Kolonoskopi için randevu Tarih:... Saat:... Randevu için geldiğinizi... bölümüne bildirin. Kan sulandırıcı ilaçlar Çıkma/durma tarihi:... Sizi tedavi eden doktorunuz ile görüştükten sonra bir kolonoskopi yaptırmaya karar verdiniz. Bir kolonoskopi tüm kalın bağırsakların (kolon) iç yüzünün görüntülenmesidir ve bir mide-bağırsak bağırsak-karaciğer karaciğer doktor veya iç hastalıkları uzmanı tarafından uygulanmaktadır. Bu broşürde tetkik ile ilgili daha ayrıntılı bilgi okuyabilirsiniz. İncelemenin amacı kalın bağırsakların iç yüzünün görüntülenmesi ve muhtmelen sapmaların bulunmasını veya gerçekten bulunmamasını tespit etmektir. Poliplerin veya dokunun alınması için de bir koloskopi yapılabilir. Daha önce çekilen röntgen filmlerinde belirgin bir gürüntü olmaması da diğer bir neden olabilir. Muhtemel problemler de tespit edilebilir. Divertiküller Kalın bağırsağın duvarında bulunan dışarıya doğru eldiven parmağı şeklinde küçük çıkıntılardır. Çoğu zaman şikayetlere yol açmaz, ancak iltihaplanabilir. Bu durum divertikülit olarak adlandırılır. Buna ateşlenme, karın ağrısı, ishal ve istifra eşlik edebilir. Divertiküller 30

2 yaş altında olan insanlarda neredeyse bulunmamaktadır, ancak yaşlandıkça bu risk artmaktadır. Yaşlılıkta bu hastalığın ortaya çıkması normaldir. Polipler Kalın bağırsakta bulunan küçük ve çoğu zaman iyi huylu kitlelerdir. Çeşitli şekilde oluşabilirler: düz, yuvarlak, mantar veya düğme şeklinde. Polipler birkaç mm ve birkaç cm çapındadır. Çoğunlukla küçük polipler şikayetlere yol açmaz. Büyüdükleri zaman dışkı değişebilir ve içinde kan bulunabilir. Bazı polipler zamanla kötücül olur, bu nedenle alınması tavsiye edilir. Bağırsak kanseri Kalın bağırsak ve rektum kanseri çok görülür, hem erkeklerde hem de kadınlarda. Bağırsak duvarında bulunan kötücül kitleler söz konusu. Ortaya çıkan şikayetler şöyledir: dışkılama alışkanlığında değişiklik, dışkıda kan ve karın ağrısı. Ancak bazen şikayetler yoktur. Ailesinde kolon kanseri olan kişilerde bu hastalığa yakalanma ihtimali yüksektir. Aynısı belirli bağırsak polipleri veya kronik bağırsak iltihabı olan kişiler için de geçerlidir. Sizi tedavi eden doktor size bu konu hakkında daha ayrıntılı bilgi verebilir ve bunun sizin için geçerli olup olmadığını sizinle görüşür. Kronik iltihaplar Crohn hastalığı ve ülseratif kolitis kronik bağırsak iltihaplarıdır. Bu arada kalın ve ince bağırsak duvarında ülser ve apseler oluşur. Bu iltihaplara kan ve balgam içeren (ağır) ishal eşlik edebilir. Şikayet olmayan dönemler de olur, iltihap tekrar ortaya çıkıncaya kadar. Bu hastalıkların nedeni bilinmemektedir. Crohn hastalığı ve ülseratif kolitis çoğu zaman 15 ve 30 yaş arasında ortaya çıkar. Tetkik için hazırlık ÖNEMLİ! Tetkikten önce mide-bağırsak-karaciğer (mdl) dokturunuza/iç hastalıkları uzmanına veya mide-bağırsak-karaciğer (mdl) hemşirenize şunları anlatın: ilaç kullanıp kullanmadığınızı; bazı ilaçlara alerjinizin olup olmadığını; kalp veya çiğerlerinizden rahatsız olup olmadığınızı; hamile olupolmadığınızı.

3 İlaçlar İlaç kullandığınız takdirde hastaneye gelmeden önce kendi eczanezine gidip ilaç pasaportu almanızı rica ediyoruz. İlaç pasaportu şu anda kullandığınız ilaç listesidir ve ayrıca muhtemel alerji ve geçmişte kullandığınız ilaçlar hakkında bilgi içermektedir. Kan sulandırıcı ilaç kullanımı (örneğin sintrom, marcoumar, ascal, aspirin, persantin veya plavix) çoğu zaman koloskopi yapılmadan önce bırakılması gerekiyor. Sizi tedavi eden uzman doktorunuz bu konuda bilgi verecektir ve tavsiyede bulunacaktır. Dikkat: aspirin (ascal), dipyramidol (persantin) ve clopidrogel (plavix) kullanımı bazen tetkikten birkaç gün önce bırakılması gerekiyor. Aynı zamanda tromboz bölümü tarafından hazırlanan sintrom ve marcoumar ilaçları da çoğu zaman tetkikten önce bırakılması gerekiyor. Sizi tedavi uzman doktorunuz tam olarak ilaçları ne zaman bırakacağınızı belirleyecektir. Tromboz bölümü tarafından verilen tavsiyeler farklı olsa bile, uzman doktorunuzun verdiği tavsiyeleri dikkatli bir şekilde uygulamanız önemlidir. Tetkikten sonra uzman doktorunuz kan sulandırıcı ilaçlarla ne zaman başlayacağınızı belirleyecektir. Demir hapları Demir hapları kullanıyorsanız (tedavi eden doktorunuzla veya mide-bağırsak-karaciğer hemşirenize danişinız) tetkikten beş gün önce bırakacaksınız. Demir hapları bağırsakların iyi temizlenmesini zorlaştırır ve dışkıyı koyulaştırır, bu nedenle doktor tarafından görüntüleme inceleme esnasında engellenir. Kan pıhtılaşma bozukluğu Sizde kan pıhtılaşma bozukluğu söz konusu ise, tetkikten uzun bir zaman önce uzman doktorunuza ve/veya hemşireye bildirmeniz önemlidir. Temiz bağırsaklar için diyet ve laksatif Kalın bağırsağın tamamen temiz olması önemlidir. Bir bağırsak temizleme ilacı ile yapılır. Mide-bağırsak-karaciğer doktoru/iç hastalıkları uzmanı veya mide-bağırsak-karaciğer tarafından yazılan reçete ile eczaneye gidip bağırsak temizleme ilacını alabilirsiniz. Bu temizleme ilacın kullanımı ile ilgili size talimat verilecektir. Lütfen temizleme ilaçların kullanım kılavuzu değil de verilen tavsiyeleri uygulayın. Tedavi eden uzman doktoru veya mide-bağırsak-karaciğer hemşire ile görüşerek insüline bağımlı diyabet hastaları kan şekerini ekstra kontrol etmeleri gerekiyor ve (muhtemelen) insülin dozajını değiştirilebilir. Bağırsak temizleme ilacını kullandıktan sonra sadece açık sıvı tüketebilirsiniz.

4 Eve taşıma aracı Önceden eve taşıma aracını ayarlamış olmanız önemlidir. Çünkü tetkik sırasında uyku ilacı verilecektir. Bu nedenle tetkikten sonra araç kullanmanız yasaktır. Tetkik günü Hastaneye yatış Tetkik günü belirlenen saatte tedavi göreceğiniz hemşire bölümüne gidip kaydınızı yaptıracaksınız. Hastaneye gelirken kimliğinizi getirmeyi unutmayın. Tetkik Tetkikten önce mide-bağırsak-karaciğer doktoru/iç hastalıkları uzmanı kan damarınıza (venflon) uyku ilacı ve ağrı kesici enjekte edecektir. Bundan dolayı tetkikten fazla anlamayacaksınız. Tetkik sırasında uyku ilacı ve ağrı kesici istemiyorsanız bu konuyu midebağırsak-karaciğer doktoru/iç hastalıkları uzmanı veya mide-bağırsak-karaciğer hemşiresi ile görüşebilirsiniz. Tetkik sırasında yatağın üzerinde yan yatıyorsunuz ve dizlerinizi karnınıza doğru çekiyorsunuz. Mide-bağırsak-karaciğer doktoru/iç hastalıkları uzmanı esnek bir hortum yerleştirecektir. Bu ince hortum makattan içe doğru itilerek bağırsağa yerleştirilir. Hortumun ilk bölümü her pozisyona göre ayarlanabilir, böylece bağırsakta bulunan kavisler takip edilebilir. Bağırsakları daha iyi incelemek için bağırsağın içine hava/co2 verilir. Bu havadan dolayı bağırsak krampları ortaya çıkabilir. Yellendiğiniz zaman kramplar kendiliğinden geçer. İncelem sırasında sırt üstü veya öbür yana yatmanızı rica edebiliriz. Bazen mide-bağırsakkaraciğer doktoru/iç hastalıkları uzmanı hemşireye ellerini karnınızın belirli yerlerine basmasını rica edebilir. Endoskopun oluşturduğu ağrıları hafifletmek içindir. Endoskop kalın bağırsağın başına kadar yerleştirilir. Bazen ince bağırsağın son kesimi de incelenir. Endoskop geri çekilirken doktor mukozayı inceler. İnceleme sırasında değişik görünen kesimlerden biraz doku (biyopt) alınır. Ağrı duymazsınız, ancak biraz kan kaybı olabilir. İncelem sırasında polipler alınabilir. Polibe bir metal kement atılır. Doktor koter ile yakar ve polip bağırsak duvarından çıkar. Bunda da ağrı duymazsınız. Çıkarılan parçacıklar mikroskopik inceleme için gönderilir. Sonuç aşağı yukarı 7 çalışma günü sonra belli olur.

5 Kalın bağırsağın kabataslak resmi. İnceleme süresi si Kalın bağırsak incelemesi aşağı yukarı dakika sürer. Hazırlıkların da zaman aldığını dikkate almanız gerekiyor. İncelemeden sonra Bölümde Hastaneye yatırıldıktan sonra düzelmek için kendi bölümünüze geri gideceksiniz. Poliklinik incelemesinde tetkikten sonra B2 (günlük tedavi) bölümüne geri dönüyorsunuz veya anestezi nedeniyle dinlenmek için skopi bölümüne yerleştiriliyorsunuz. Karnınızda daha kramplar olabilir. İnceleme sırasında verilen hava/co2 den kaynaklanmaktadır. Eve gitmeden size önce biraz yemek ve içecek verilecektir. İnceleme sonucu hakkında size bilgi verilir ve kan sulandırıcı kullanıyorsanız tekrar ne zaman kullanmaya başlayacağınız hakkında doktorunuz size tavsiyede bulunur. Sabah incelemesinden sonra uzman doktor sizin yaniniza aşağı yukarı saat gibi gelir. Öğle incelemesinden sonra uzman doktor sizin yaniniza aşağı yukarı saat gibi gelir. Riskler ve komplikasyonlar Genellikle kolonoskopi emniyetli bir incelemedir. Ortalama her 1000 incelemede 2 kere ciddi bir komplikasyon orta çıkar. Polipler çıkarıldıktan sonra veya inceleme sırasında diğer tedaviler uygulandıgı zaman komplikasyon riski artar.

6 Kanama Özellikle polipler çıkarıldığı zaman yara olan bölümde kanama olabilir. İnceleme sırasında hemen ortaya çıkabilir, ancak 1-14 gün sonra da olabilir. Genellikle bir tedavi gerekmez ve kanama kendiliğinden durur. Perforasyon Bazen incelem sırasında bağırsak duvarında bir yırtılma veya delinme (perforasyon) ortaya çıkabilir. Risk oranı daha yüksektir, çünkü: bağırsak ciddi bir şekilde ilithaplanmış olabilir; çok çıkıntılar (divertiküller) olabilir; daralma söz konusu olabilir; inceleme sırasında bir tedavi olabilir. Örnek olarak bir polip çıkarıldığı zaman. Ortaya çıkan en önemli şikayet karın ağrısı ve daha sonra ateşlenme. Bazı durumlarda komplikasyon nedeniyle hastaneye kaldırılma veya bir ameliyat gerekli olabilir. Bazı durumlarda kalın bağırsağın başı bulunmuyor ve dolayısıyla tüm kalın bağırsağın incelenmesi mümkün olmuyor. Gerekirse ayrı bir inceleme ayarlanıyor. İncelemeden sonra ağrı duyabilirsiniz, çoğunlukla verilen hava/co2 dolayı kramplardır. Yellenerek hava/co2'yi çıkarırsanız bu şikayetler çabuk azalır. CO2 (asit gaz) kullanarak şikayetleri azaltmayı deniyoruz. İnceleme sırasında veya incelemeden sonra ağrıdan dolayı kalp atışınız yavaşlayabilir ve bayılabilirsiniz. Ne zaman hastane ile irtibata geçmeniz gerekiyor? Evde karın ağrısı şiddetlenirse, ateşlenme veya makattan çok kan kaybı durumunda derhal Acil Yardım bölümü ile irtibata geçin. Telefon numarası Sonuç İnceleme sonuçlarını tedavi eden doktorun eline geçecektir. Doku parçacıkları (biyopsiler) veya polipler çıkarıldıysa sonuç aşağı yukarı 7 çalışma günü sonra belli olur. Kontrol İncelemeden sonra gerekirse sizinle kontrol randevusu yapılır.

7 Müsait olmadığınızda haber verme Sözleşilen gün ve saatte müsait değilseniz yeni randevu için bir an evvel İç Hastalıkları polikliniği ile irtibata geçin, telefon numarası Sizin yerinize başka bir hasta gelebilir. Daha fazla bilgi Bu broşürü okuduktan sonra tetkik ile ilgili daha sormak istediğiniz sorularınız varsa, çekinmeden mide-bağırsak-karaciğer hemşiresi ile irtibata geçebilirsiniz. Bu hemşireye İç Hastalıkları polikliniği telefon numarasından ulaşabilirsiniz. Aralık Versiyon 2.1 INT002T