HABER BÜLTENĐ. Irak Başbakanlığı, Irak ta uygulanan sokağa çıkma yasağının bugünden itibaren kaldırılacağını açıkladı. (

Transkript

1 HABER BÜLTENĐ 27 Şubat 2006 Haber Özetleri Irak Irak Türkmen Cephesi (ITC) Başkanı Sadettin Ergeç, Irak'ta iç savaş çıkması halinde Türkiye'nin Türkmenleri koruma hakkının bulunduğunu söyledi. Ergeç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Irak'ta yıllardır iç savaş çıkması için bazı güçlerin ortalığı karıştırmaya çalıştığını ileri sürdü. Sünni ve Şiiler arasında problem bulunmadığı ve bugüne kadar aralarında çatışmanın yaşanmadığını kaydeden Ergeç, ''Bazıları bu iki grubu karşı karşıya getirmek istiyor'' dedi. Irak'ta iç savaş çıkması halinde olayların komşu ülkeleri de etkileyeceğini ifade eden Ergeç, şöyle konuştu: ''Irak'ı parçalamak istiyorlar. Irak'ta bir iç savaş çıkarsa bundan silahlı güçleri bulunmayan Türkmenler olumsuz etkilenecektir. Türkiye'nin Türkmenleri koruma hakkı vardır, ama biz Irak'ta bir iç savaş çıkacağını tahmin etmiyoruz. Böyle bir durumda Irak'ta yaşayan herkes zarar görecektir.'' (AA) Kerbela kentinin valisi Akil El-Hazracı, işgalci Amerikan ordusu askerlerinin yaptığı saygısız davranış nedeniyle, ABD Hükümeti nin resmi olarak özür dilediğini söyledi. (EL-ŞARK EL-AVSAT GAZETESĐ) Irak Uzlaşma Cephesi üyesi Selman El-Cumeyli, Samarra da yaşanan patlamalardan Irak Đçişleri Bakanlığı nı sorumlu tuttu. (EL-ŞARK EL-AVSAT GAZETESĐ) Irak Başbakanlığı, Irak ta uygulanan sokağa çıkma yasağının bugünden itibaren kaldırılacağını açıkladı. ( Irak ın siyasi liderleri, Irak Başbakanı Đbrahim Caferi nin evinde 25 Şubat tarihinde bir toplantı yaptılar. Toplantıya Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, ABD nin Irak Büyükelçisi Zalmay Halilzad, Đngiltere nin Irak Büyükelçisi, Irak Uzlaşma Cephesi Başkanı Adnan El-Duleymi, Irak Đslam Partisi Başkanı Tarık El-Haşimi ve diğer siyasi parti liderleri katıldılar. Toplantı 3 saat sürdü. Irak Başbakanı Đbrahim El-Caferi yaptığı açıklamada, Irak ın iç savaştan uzak olduğunu ve Irak ta kurulacak olan hükümetin müzakerelerinin hızlandırılması konusunda anlaştıklarını bildirdi. (EL-ŞARK EL-AVSAT GAZETESĐ) Şii lider Mukteda El-Sadr dün Đran dan sonra Irak ın Basra şehrini ziyaret etti. Sadr, ziyaretinde Müslüman Bilginler Heyeti nin Basra temsilcisiyle toplantı yaptı. Mukteda El-Sadr daha sonra yaptığı açıklamada, Şiiler ve Sünnilerin 1

2 Bağdat ta büyük bir gösteri düzenlemeleri gerektiğini söyledi. Sadr, Çok Uluslu Güçler in Irak tan çıkmalarını, Şiiler ve Sünnilerin birlikte namaz kılmalarını istedi. El-Sadr Samarra patlamalarından işgalci güçleri sorumlu tuttu. Şii lider Basra dan sonra Misan şehrini ziyaret etti. Ziyarette yanlılarıyla bir araya gelen Sadr, bu ziyaretten sonra Necef şehrine geçti. ( (EL-ŞARK EL-AVSAT GAZETESĐ) Irak Uzlaşma Cephesi üyesi Hüseyin El-Feluci, Irak Uzlaşma Cephesi nin, El- Azhar Müftüsünün Irak ziyaretinden memnuniyet duyduğunu söyledi. ( Papa, Irak ta Camii ve mezarlıklara yapılan saldırıları kınadığını açıkladı. ( Irak Ulusal Listesi üyesi Adnan El-Paçacı, 25 Şubat tarihinde gerçekleştirilen siyasi liderler toplantısında, siyasi liderlerin Irak taki sorunları gidermek için bir anlaşmaya vardıklarını ve bu anlaşmayı uygulamak için bir heyetin oluşturulması kararının alındığını söyledi. (IRAK HABER AJANSI) Kürdistan Bölge Başkanı Mesut Barzani, yeni kurulacak hükümetin süregelen müzakereleri nedeniyle, 26 Şubat ta iki ayrı toplantı yaptı. Birinci toplantıya Mesut Barzani, Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani ve Irak ın ABD Büyükelçisi Zalmay Halilzad katıldılar. Đkinci toplantıda ise Mesut Barzani, Celal Talabani ve Birleşik Irak Đttifakı Başkanı Abdülaziz El-Hekim in bir araya geldikleri açıklandı. ( Irak Hükümeti, Irak ta iç savaşı engellemek için Arap Birliği ne bir proje gönderdi. Arap ülkelerinin Dışişleri Bakanlarının tarihinde yapılacak olan toplantısında görüşülecek olan bu proje, Arap ülkelerinin Irak taki rolünü ve Irak a nasıl yardım edileceği konularını kapsar. ( Konuyla ilgili bir genelge yayınlayan yetkili bakanlık, Bağdat, Erbil ve Amman dan gelen ve pasaportlarında KURDISTAN REGION (Kürdistan Bölgesi) mührü bulunan kişilerin Türkiye ye giriş yapabileceklerini duyurdu. Ancak, pasaport veya nüfus cüzdanlarında doğum yeri hanesinde Kürdistan ibaresi bulunanlar sınır dışı edilecek. Türkiye ile Kürdistan Bölgesi arasındaki hava taşımacılığı daha önce Fly Hava Yolları nın Erbil ve Süleymaniye ye yaptığı uçuşlarla gündeme gelmişti. ( Kuzey Irak'taki yerel parlamento Süleymaniye ve Erbil yönetimlerini tek çatı altında birleştirirken, Barzani ve Talabani peşmergeleri de ilk kez Halepçe yakınlarında Rus T-54/55 tanklarının da kullanıldığı askeri bir tatbikat yaptı. Amerikan Ordusu'nun Irak'ı işgalinden sonra Irak'ın kuzeyinde yarı bağımsız hale gelen IKDP lideri Mesut Barzani ve IKYP lideri ve Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani'ye bağlı peşmergeler geçen çarşamba ilk kez ağır silahların da kullanıldığı ortak bir askeri tatbikata başladı. ( Kürdistan Bölge Başkanı Mesut Barzani, Türkiye nin Irak Büyükelçisi ve bazı yetkililerle bugün bir araya geldi. Toplantıda Irak ın siyasi durumu, Türkiye-Irak arasındaki ekonomik ve ticari ilişkiler ve Türkiye-Kürdistan Bölgesi nin ilişkilerinin konuşulduğu bildirildi. (IRAK HABER AJANSI) 2

3 Saddam Hüseyin'in avukatı, Irak devrik liderinin 11 gün sürdürdüğü açlık grevini sona erdirdiğini açıkladı. Irak eski lideri, kendisine yapılan muameleyi protesto etmek amacıyla açlık grevine başlamıştı. Saddam Hüseyin'le Bağdat'ta yedi saat görüşen avukatı Halil Duleymi, eski devlet başkanının açlık grevine son verme gerekçesinin sağlık nedenlerine dayandığını söyledi. Geçtiğimiz Ekim ayından bu yana mahkeme önüne çıkan Saddam Hüseyin, 14 Şubat'ta yapılan duruşmada kendisiyle birlikte yargılanan diğer yedi sanıkla birlikte açlık grevine gitmeye başladıklarını açıklamıştı. (BBC) (VOANEWS) Irak'taki son gelişmeleri yakından takip eden Ankara, yarın Irak Başbakanı Đbrahim Caferi'yi konuk edecek. Edinilen bilgiye göre, Ankara'nın daveti üzerine yapılacak ziyaret, Türkiye'nin Irak Özel Temsilcisi Büyükelçi Oğuz Çelikkol'un Bağdat temasları sırasında gündeme geldi. Çelikkol, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın iyi niyet mektubunu Caferi'ye iletmişti. Daha önce 2004'te Cumhurbaşkanı yardımcısı, 2005'te de Başbakan sıfatıyla Türkiye'ye gelen Caferi, üçüncü kez geleceği Ankara'da Erdoğan'ın yanı sıra Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül le görüşecek. Caferi'nin Ankara programına ilişkin hazırlıkların devam ettiği, programa başka görüşmelerin de eklenebileceği belirtiliyor. Irak Başbakanı Caferi'nin temaslarında, Irak'taki mevcut durum, hükümet kurma çalışmaları, artan şiddet olayları ve bu süreçten kurtulmanın yollarının ayrıntılı şekilde ele alınması bekleniyor. Görüşmelerde, teröre başvuranların hedefinin, Irak'ta mezhebi ve etnik bir çatışma başlatmak olduğuna işaret edecek olan Ankara, bundan kurtulmanın en etkin yolunun, tahriklere kapılmamak, misillemeden kaçınmak ve ulusal uyumun pekiştirilmesi olacağı yönünde mesaj verecek. (AA) Ortadoğu Đsrail hükümetinin, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ı ''devri dışı'' olarak görmediği bildirildi. Başbakanlıktan adının verilmemesi koşuluyla açıklama yapan bir yetkili, ''Ebu Mazen'i (Mahmud Abbas) devre dışı olarak görmüyoruz. Bu, uygun olmayan bir ifadedir'' dedi. Đsrail Dışişleri Bakan Vekili Tzipi Livni, radikal Đslamcı Hamas örgütünün seçimleri kazanmasıyla birlikte, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın ''devri dışı'' kaldığını söylemişti. (AA) Đran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın bugün günübirlik Kuveyt'e gideceği bildirildi. Đran Cumhurbaşkanlığı basın merkezinden yapılan açıklamada, 1979'daki Đran devriminden bu yana Kuveyt'i ziyaret eden ilk Đranlı cumhurbaşkanı olacağı belirtilerek, Ahmedinejad'ın Kuveyt'in yeni Emiri Şeyn Sabah El Ahmed El Sabah la bir araya geleceği belirtildi. Açıklamada, ''Cumhurbaşkanı Ahmedinejad, ziyaretinde Đran'ın komşusu olan Körfez ülkesi ve kardeş Müslüman ulus Kuveyt le ikili ilişkilerin güçlendirilmesi ve derinleştirilmesi üzerinde yoğunlaşacak'' denildi. Ahmedinejad'ın, bir günlük ziyaretinde, bölgenin güvenliği ve uluslararası meseleleri de ele alacağı belirtildi. Ahmedinejad ile Kuveyt Emiri'nin görüşmeden sonra ortak bir basın toplantısı düzenleyecekleri de kaydedildi. (AA) Kafkasya ve Orta Asya 3

4 Kazakistan ın eski başkenti Almati de muhaliflerin düzenlediği gösteriye bini aşkın kişi katıldı. Hükümetin gösteri yasağına rağmen bir araya gelen Kazak muhalifler, koruması ve şoförüyle birlikte öldürülen politikacı Altınbek Sarsenbayev i andı. Gösteriye katılanlar Sarsenbayev in katillerinin bulunmasını isterken, bazıları da Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev i istifaya çağırdı. (VOANEWS) Azerigaz şirketinin açıklamalarına göre, Azerbaycan Rusya dan başta anlaşıldığı gibi 4,5 milyar metreküp doğal gaz değil, 3,5 milyar metreküp doğal gaz satın alacaktır. Kalan 1 milyar metreküplük miktar yeni işletilmeye başlanan Şahdeniz gaz yatağından sağlanacaktır. ( Mc Dermott petrol şirketinde çalışan Doğu Azeri petrol yatağını işletme proje yöneticisi Ed Stanky ve Güneşli petrol yatağı işletme proje yöneticisi Ricky David, Azerilerin milli duygularına hakaret eden davranışlarından dolayı görevlerinden uzaklaştırılarak ülkeden sınır dışı edildi. Olay, Mc Dermott şirketinin Bakü şubesinde cereyan etti: Yerli memurlar tarafından Hocalı soykırımının 14. yıldönümü münasebetiyle hazırlanan fotoğraf panosundan adı geçen iki yönetim temsilcisi fotoğrafları yırtmıştır. Buna şahit olan ve uyarıda bulunan bir Azeri memuruna kaba bir şekilde işine bakmasını söylemeleri, kısa sürede 1000 civarında Azeri memurların toplanması ve yönetimden onların görevden uzaklaştırılmasını talep etmeleriyle sonuçlandı. Yönetim, yerli memurların talebini yerine getirdi. ( Yakın gelecekte Azerbaycan ile Rusya arasında ticaret miktarının 2 milyar dolara ulaşacağı öngörülmektedir. ( Dünya Abhaz-Abaza Halkları Birliği nin Türkiye şubesi bir bildiri yayınladı. Bildiri metni: Dünya Abhaz-Abaza Halkları Birliği, Abhazların taleplerini dile getiren gayri resmi bir örgüttür. Bu dernek, Rusya-Kafkasya savaşından sonra kurulmuş ve 53 ülkede faaliyet yürütmektedir. Abhazya dan gelen haberlere göre Gürcistan ın, ABD ve Türkiye den aldığı askeri yardım ve provokasyona dayalı yanlış siyasetiyle Abhazya ya saldırıya hazır olduğu aşikârdır. Bu, ölüm kalım mücadelesidir ve biz Abhazlar, vatanımızı her koşulda savunmaya hazırız. Biz, dünya kamuoyunu, özellikle Rusya, ABD ve Türkiye ye Gürcistan ın bölgede istikrarsızlığa yol açacak olan terör ve cepheleşme faaliyetlerine çare bulmalarına çağırıyoruz. ( Gürcistan ın Damya Gorarhı köyünde ayaklanan Azeri sakinlerinin talepleri yerine getirmek üzere Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili köylülere 0.5 hektar toprak dağıtmak için karar imzaladı. Bu karara göre 750 aile, 0.5 hektar ölçümünde toprak sahibi olacaktır. ( tarihinde Tahran a Rusya Federasyonu Parlamentosundan bir heyet gelecektir. ( Kırgızistan da 2006 Aralık ayında düzenlenecek olan devlet yapısı ve yönetim şekliyle ilgili referandum için hazırlıklar başlatıldı. ( 4

5 Ukrayna nın eski Başbakanı Yulia Timoşenko, parlamento seçimlerinden sonra partisinin iktidara gelmesi durumunda yeni anayasanın kabul edileceğini açıkladı. ( Avrupa Birliği Avrupa Birliği, Filistin genel seçimlerini militan Hamas örgütünün kazanmış olmasına rağmen, Filistin yönetimine yardımları sürdürmekten yana. Avrupa Komisyonu, Filistin halkına 120 milyon euro tutarında yardım sağlamayı önerdi. Bu öneri Brüksel'de bir araya gelen Avrupa Birliği Dışişleri Bakanları'na sunuluyor. Komisyonun dış ilişkiler sorumlusu Benita Ferrero-Waldner, öneriyi "oldukça yüklü bir yardım paketi" olarak ifade etti. (BBC) Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan, Kıbrıs sorununun çözümü için yeni bir girişim başlatmak amacıyla yarın Kıbrıs Rum yönetimi lideri Tasos Papadopulos'la Paris'te görüşecek. Annan'ın, yarınki görüşmede, Papadopulos'tan Kıbrıs sorununun çözümü konusunda yeni fikirler sunmasını istemesi bekleniyor. Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, önceki gün Doha da Annan ile yaptığı görüşmede, Kıbrıs konusunu da gündeme getirerek, Türkiye'nin görüşlerini ve eylem planı çerçevesindeki son gelişmeleri anlatmıştı. Gül, KKTC'ye izolasyonun kaldırılması hakkında Annan'a ayrıntılı bilgi vermişti. (AA) Diğer Haberler Devletlerarası sorunların çözümünden sorumlu Uluslararası Adalet Divanı bugün Bosna'nın Sırbistan-Karadağ aleyhinde açtığı soykırım davasını görüşmeye başlıyor. Birleşmiş Milletler tarafından kurulan mahkeme, 61 yıllık tarihinde ilk kez iki devlet arasında bir soykırım iddiasını ele alıyor. Bosna yönetimi 1990'lı yılların başındaki Bosna Savaşı'nda, Belgrad yönetiminin soykırım suçlarından sorumlu olduğunu savunuyor. Bu başvurunu geçmişi aslında 13 yıl öncesine dayanıyor. Bosna, savaşın başında Yugoslavya Federasyonu aleyhinde başvuruda bulunmuş ve bölgedeki şiddetin sona ermesi yolunda bir karar çıkartmaya çalışmıştı. (BBC) Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun (UAEK), Rus hükümetiyle birlikte Moskova'da yarın başlayacak ve 26 Mart'a kadar sürecek bir uluslararası nükleer güvenlik konferansı düzenleyeceği bildirildi. Rusya Ekolojik, Teknolojik ve Nükleer Teftiş Ajansı tarafından yapılan yazılı açıklamada, bu yıl G-8 ülkelerinin başkanlığını yürüten Rusya'nın ev sahipliğindeki konferansta UAEK üyelerinin, nükleer güvenlik konusundaki düzenlemeleri iyileştirmede alınacak önlemleri görüşeceği belirtildi. Açıklamada, nükleer ve radyoaktif güvenliği kontrol etmekle sorumlu örgütlerin hakları, bu kurumların bağımsızlıklarının güçlendirilmesinin yolları ve nükleer güvenliğin sağlanmasına olanak sağlayacak yöntemlerin daha da iyileştirilmesi konuları üzerinde de özellikle durulacağı belirtildi. Konferansa, UAEK'ye üye ülkelerin yanı sıra AB ülkeleri, Nükleer Enerji Ajansı ve başka uluslararası örgütlerin temsilcilerinin katılması bekleniyor. (AA) 5

6 Dünya Basını Đran ve Rusya, Tahran yönetiminin nükleer faaliyetleri için gerekli olan uranyumu zenginleştirme çalışmalarını Rusya topraklarında yapmak üzere ilke anlaşmasına vardıklarını dün açıklamışlardı. Independent gazetesi, ''Rusya ve nükleer diplomasi sanatı'' başlıklı başyazısında, ihtiyatlı bir dil kullanıyor, ancak bu konudan, krizin bütün taraflarının pay çıkarabileceklerini vurguluyor: ''Bu anlaşmanın uygulanmasını sağlamak bütün tarafların çıkarınadır. Đran, gururundan ödün vermiş görünebilir, ancak böylece uluslararası bir parya devleti olarak görülmekten ve askeri operasyondan kendini kurtarmış olacak. Avrupalılar, diplomatik çözüme olan inançları ile haklı çıkmış olacak. Amerika Birleşik Devletleri, Đran'ın nükleer silaha sahip olma riskinin önlendiğini savunabilecek. Rusya ise, nükleer işbirliği nedeniyle ekonomik çıkara sahip olmakla kalmıyor, aynı zamanda, uluslararası aktör olma arayışında. Şimdi öncelikli olan, bütün ilgili tarafların basiretli davranmasıdır. Guardian gazetesi, iç sayfalarında yer alan bir haberinde, Irak'ın parçalanma riskiyle karşı karşıya olduğuna ilişkin bir raporun ayrıntılarını aktarıyor. Uluslararası Kriz Grubu adlı çatışmaların önlenmesine ilişkin çalışmalar yapan bir örgütçe hazırlanan raporda, Irak toplumunda dinsel, etnik ve aşiret temelindeki çatlakların kontrol edilemeyen bir şekilde genişlediğine dikkat çekiliyor. Bugün yayımlanacak olan ''Gelecek Irak Savaşı'' başlıklı raporda, Irak liderleri ve uluslararası toplum, çatışmaların şiddetlenerek ülkeyi bir iç savaşa sürüklemesi ihtimalini ve kargaşanın bölgeye yayılmasını önlemek için hemen harekete geçmeleri konusunda uyarılıyor. Rapor, Irak'ın komşuları da dahil olmak üzere, uluslararası topluma ''üzücü'' olarak nitelediği bir senaryoya karşı hazırlıklı olma çağrısı yapıyor: ''Şu ana kadar bu yönde bir çaba, tabu olarak görülüyordu. Ancak, böylesine bir ihtimali sezmekte yetersiz kalınması, gelecekte daha büyük felaketlere yol açacaktır.'' Rapordaki öneriler arasında, kurulacak hükümete alınacak Sünnilere sembolik rollerden daha fazlasının verilmesi, yeni hükümetin istihdam, temel hizmetler ve güvenlik konularına odaklanması, anayasada, Sünnilerin kaygılarını giderecek değişikliklerin yapılması da yer alıyor. Anayasa değişikliği konusunda özellikle altı çizilen unsur ise, petrol gelirlerinin paylaşımı ve federalizmin hükümlerinin Kürt bölgelere tanınan istisnalar da dahil olmak üzere gözden geçirilmesi oldu. Rapor ayrıca, Amerika Birleşik Devletleri'nin Irak'tan çekilme konusunda bir niyet beyanında bulunması önerisinde bulunuyor. Times gazetesi ise, Đngiltere ordusunun, Basra'da 2003 yılında bir Iraklının ölümü konusundaki soruşturmada ''örtbas suçlamasına hedef olduğunu'' aktarıyor. Kraliyet Askeri Polisi tarafından Zahir Zahir adlı bir Iraklının öldürülmesine ilişkin olarak yürütülen soruşturma sonunda yedi asker hakkında açılan dava kanıt yetersizliği nedeniyle düşmüştü. Ancak, 6

7 soruşturmanın yarattığı tereddütlerin ardından, hukuk işlerinden sorumlu devlet bakanının girişimi üzerine yeni bir soruşturma başlatılmış. Times'a göre, Bakan Lord Goldsmith, Savunma Bakanı Geoff Hoon'a yazdığı ''gizli'' bir yazıda, askeri yetkililerin ''soruşturmayı engellemeyi amaçlayan olanlı girişimlerinden'' söz ediyor. Londra polisine devredilen soruşturma kapsamında, müfettişlerin, cinayete tanık olduklarını saptadıkları Amerikan askerlerinin ifadelerine de başvuracaklarını duyuruyor. Financial Times gazetesinde, bir makalesi yayımlanan etkili yayın organlarından Foreign Affairs dergisinin editörü Gideon Rose, limanların Arap şirketine devrinin arkasında ırkçılığın olduğunu savunuyor: ''Terörle savaş ve iç güvenlik konuları üzerinden siyaset yapan, Saddam Hüseyin ve Usame bin Ladin'e karşı mücadelesini birleştirerek Müslüman dünyadaki farklılıkları bulanıklaştıran ve Irak savaşını idaresi ve Katrina Kasırgası'na karşı önlemlerdeki beceriksizlikleriyle güvenilirliğini ve otoritesini israf eden Bush yönetimi ektiğini biçiyor. ''Bu konuda George Bush, karşıtlarından daha bilgece davranıyor. Bu kriz, Başkan Bush'a, Kongre'yi ve kamuoyunu ''küreselleşmenin uygulamada ne anlama geldiği konusunda eğitmesi' için kusursuz bir örnek sunuyor.'' Daily Telegraph gazetesine göre, Fransız yetkililer, Avrupa Birliği'ne üye ülkelerin orta dereceli okullarında Avrupa Birliği dersinin okutulmasını önermeye hazırlanıyor. Habere göre, Fransa bu öneriyle, geçen yıl yapılan referandumlarda anayasa teklifi reddedilen Avrupa Birliği'nin yitirdiği kamuoyu güvenini yeniden kazanabileceğine inanıyor. Gazetenin görüşlerine yer verdiği Đngiliz yetkililere göre ise, Avrupa tarihi ve değerlerini uyumlu bir içerikle öğretmeyi öngören proje, umutsuz bir çaba. 7