MAKINA \<\ I fyjjğfr' MAYIS ' ISSN TMMOB MAKİFİA MÜHENDİSLERİ ODASI AYLIK YAYIN ORGANI. ini ılı in ı tliii ı" ^Mt,- «^^

Transkript

1 MAKINA TMMOB MAKİFİA MÜHENDİSLERİ ODASI AYLIK YAYIN ORGANI MAYIS ' ISSN I fyjjğfr' \<\ \\ ini ılı in ı tliii ı" ^Mt,- «^^

2 İlıfc'A. i Itv H KAYNAK TEKNOLOJİSİNİ

3 1 IOERLIKON Oerlikon Kaynak Elektrodları ve San.A.Ş. Halkalı Cad. No: ; P.K. 1 Sefaköy / İSTANBUL Tel:(212) (7hat) Faks:(212) Teleks: 21122oertr

4 DOGALGAZ SARFİYATINDA IŞI VERİMİNDE RTLI B R Ü Ö R İSVİÇRE'DE İLERİ TEKNOLOJİ İLE ÜRETİLEN OERTLIBRÜLÖR, MAKSİMUM YANMAYI SAĞ^YARAK HAVA KİRLİLİĞİNİ ÖNLER VE ISIDA YÜKSEK VERİM, DOĞALGAZDA TASARRUF SAĞLAR. OERTLI BRÜLÖR, GAZTEKNİK ISI SANAYİ'NİN UZMAN EKİBİYLE SERVİS GARANTİSİNE SAHİPTİR. HER KAZANA KOLAYLIKLA UYGULANABİLİR. OERTLI'DE YAPACAĞINIZ DEĞİŞİKLİKLE FUEL-OIL YAKMAK DA MÜMKÜNDÜR. DOGALGAZ SİSTEMİNDE YANMA, BRÜLÖRDE BAŞLAR VE TÜM SİSTEMİN İHTİYACI OLAN ISIYI ÜRETİR. BRÜLÖRÜNÜZ VERİMSİZSE, SAĞLIKLI ÇALIŞMIYORSA, KAZANINIZ YA DA RADYATÖRÜNÜZ İYİ OLSA DA, SİSTEMDE HAYAT DURUR. YAPILAN OPERASYONLAR, SİSTEMİ BİRAZ DAHA YAŞATSA DA, SORUN KALPTEDİR. BRÜLÖRÜN DEĞİŞMESİ GEREKİR. ısı sanayi ve ticaret a.ş. Atatürk Cd. Sami Bey Sk. No.: 2 K. Maltepe / İstanbul Tel: (0216) Fax: (0216) TİX: heat tr. GENEL DAĞITICI: TERMOGAZ ISI SAN. Maltepe: Tel: (0216) FaX: (0216) KarakÖV: Tel: (0212) Fax: (0212) ISO 9001

5 Isınma sistemlerinin lideri Alarko gururla sunar! Elit Alarko Panel Radyatör Artık inşaatlarınızda gönül rahatlığıyla kullanacağınız, gurur duyacağınız bir panel radyatör var: Elit Alarko Panel Radyatör. İncecik! En ileri teknoloji ile üretiliyor... Isıyı anında iletiyor... Diğerlerinden çok daha hızlı ve iyi ısıtıyor... Şık, ' ı.1*1 zarif görünümüyle en ince 1 A. beğenilere hitap ediyor... i ; «iîls j» '» Yüksek verimliliği, zengin :.',-,\ seçenekleri ve kolay montajı sayesinde ekonomik çözümler sunuyor... Çok sağlam, çok dayanıklı. Kısaca, tüm incelikler düşünülmüş! Üstelik ısınma sistemlerin lideri Alarko güvencesinde! ALARKO SAN. VE TİC. A.Ş. İSTANBUL: Necatibey Cad, No: Karaköy Tel: (0212) PBX Faks: (0212) ANKARA: Sedat Simavi Sok. No: Çankaya Tel: (0312) PBX Faks: (0312) İZMİR: Gazi Bulv. No: 3 / I Tel: (0232) PBX Faks: (0232) ADANA: Ztyapaşa Butv. Çelik Apt. No: 25 / Tel: (0322) PBX Faks: (0322) ' ANTALYA: Metin Kasapoglu Caddesi Küçükkaya Sitesi A Blok No: 1/ Tel: (0242) Faks: (0242) ^ ^ ^ ^ P A N E L R A D Y A T Ö R

6 O JL İ R İ Sarmak Jffakina apasite : 2,6-15, asınç : 8-10 bi J armak Makinamompresör - Pompa Sanayi ve Ticaret A.Ş. enel Merkez/Fabrikallistasyon Cad. No: incirlik - ADANA Tel: 0(322) Fax: 0(322) azarlama Merkezi B Kore Şehitleri Cad. Mehmet Gönenç Sok. Aydagül iş Merkezi No : 6 Kat: 3 Zincırlikuyu - İSTANBUL ptel:0(212) Fax:0(212) Tlx:26039 smkptr. nkara Şubesi A Kazım Karabekir Cad. Çetinkaya Arat işmerkezi No : 93/60 iskitler- ANKARA Tel: 0(312) SFax: 0(312)

7 TMMOB Makina Mühendisleri Odası Aylık Yayın Organı MA YIS / MA Y 1996 Cilt/Vol : 37 Sayı/No : 436 JSSfV : İÇİNDEKİLER CO/V7EfV7S TEKNIK YAZıLAR 17 Gazaltı Kaynağında Koruyucu Gaz Seçimi, Yüksek Güçlü MAGM Kaynağı İçin Koruyucu Gazlar Shielding Gas Selection at Gas -Meatl are VVelding Process- Shelding Gases tor High Performance MAGM MAGM VVelding Çev. : Recep AYDIN Çev. : Mübeccel URAL 20 Karbon Eşdeğeri Formüllerini Anlamak ve Kullanmak Understanding and Using Carbon Equivalent Formulas Çev. : Bülent TOPAKOĞLU 22 Termik Kesme Yöntemlerinin -Otojen Tekniği, Plasma, Yaser- Karşılaştırması Comparison of Thermic Cutting Methods -Otogen Technic, Plasma, Laser- Çev. : İ. Özgür ALAÇAM Malzeme Teknolojisinde Gelişmeler Yüzyılda Kaynak Sarf Malzemeleri- Development VVİthin Materials Technology - Consumables in the 21 st Century Çev. : Oytun ALICI AYıN DOSYALARı YENI ÜRÜNLER 8 KOMISYONDAN HABERLER 9 ENDÜSTRIDEN HABERLER 13 GEÇMIŞTEN BUGÜNE 15 ATÖLYEDEN 47 BILGI SAYFASI 48 SÜRELI YAYıNLAR 51 İLAN SAYFALARı DIZINI OERL1KON 1 MAKDOS GAZTEKNIK 2 YıLMAZ REDÜKTÖR - ALARKO 3 ÖLÇSAN -- SARMAK --4 ı'etniz IZOCAM - 7 SISTEM TEKNIK - MAS POMPA - 10 OZKÖSEOĞLU AS KAYNAK 11 TOPAZ KLIMA BAHÇECI 12 TETA PIRINÇSAN - 12 MAKTEL OZMAKINA 16 ELMOR DOĞUŞ VANA 19 GEDIK HOLDING KOCAELI ÜNIVERSITESI 35 TERMO DOĞUŞ VANA 54 GEDIK HOLDING Orta I Arka Arka İç anıtım Kapak Kapak YAYıM KOŞULLARı Yayını Koşulları : - Yazılar daktilo ile iki satır aralıkla iki kopya yazılmış olarak, sözcükten oluşan Türkçe ve ingilizce özeti, yazı. başlığının ingilizcesi, yazarın kısa özgeçmişi, adresleri ve telefon numaraları ile birlikte Dergi Yönetim Yeri Adresi'ne gönderilmelidir. - Yazılar 12 daktilo sayfasını (yaklaşık 3000 sözcük) geçmemelidir. (12 daktilo sayfasını aşan yazıların 2 bölüm halinde birbirini izleyen sayılarda yayımlanabileceği düşünülerek bölümlere ayrılmış olarak gönderilmesi gerekir.) - Yazılarda kullanılan fotoğraflar net ve temiz olmalı, şekiller aydınger veya beyaz kağıda çini mürekkebi ile çizilmelidir. - Yazılarda SI birimleri kullanılmalı, yazıların sonuna yararlanılan kaynakça eklenmelidir. - Özgün ve derleme yazılardaki görüşler yazarına, çevirilerden doğacak sorumluluk ise çevirene aittir. - Yazılar başka bir süreli yayın organında yayımlanmış olmamalı, herhangi bir toplantıda tebliğ olarak sunulmuş veya sunulacak ise bu açık olarak belirtilmelidir. Dergide yayımlanan yazılara bir dergi sayfası için, özgün ve derleme yazılarda TL. çeviri yazılarda TL. net ödeme yapılır. - Dergideki yazılardan kaynak gösterilmek koşuluyla alıntı yapılabilir. Yazıların Değerlendirilmesi : Dergiye gönderilecek yazılar öncelikle Yayın Kurulu tarafından ön elemeden geçirilmekte daha sonra kurulun belirlediği uzmanlar tarafından değerlendirilmektedir. Uzmanların yaptığı değerlendirme sonuçları yazara da iletilecek, uzmanların önerdiği ve Yayın Kurulu'nun uygun gördüğü düzeltmelerin yapılması yazardan istenecektir. Bu düzeltmelerin yazar tarafından yapılması durumunda yazı yayımlanabilecektir.

8 TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI AYLIK YAYIN ORGANI MAYIS / MAY 1996 ait / Vol : 37 Sayı / No : 436 Yönetim Yeri - Head Office Sümer Sokak 36/1-A Demirtepe - ANKARA Tel: (0-312) Fax: (0-312) MMO Adına Sahibi - Publisher Mehmet SOĞANCI Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Managing Editör Emin KORAMAZ Yayın Sekreteri Publishing Coordinator Nilgün KARAKÜÇÜK Yayın Kurulu - Publishing Board Melih ŞAHİN Anıl KAREL Deniz ÖVÜTMEN Devrim Erinç AS LA.N Utku TÜZÜNER Selami YUMURTACI Engin AYKOL Katkıda Bulunanlar Members-at-Large MMO Ankara Şubesi Kaynak Kom. Özgür AKÇAM Tarhan ALAÇAM Aylin TOPAKOĞLU Bülent TOPAKOĞLU Teknik Sorumlu Technical Cooidinatoi Mehmet AYDIN İlan Sorumlusu Adveitising Repiesentative Ayten YILDIZ Nuray ÖZER (İstanbul) Komisyon İlişkileri - Redactor Şehnaz KAPLAN Dizgi - Type Setting Ali Rıza FALCIOĞLU (MMO) Baskı - Printed by Ocaklar Matbaacılık Tel (0-312) sunuş Değerli okuyucularımız; M ühendis ve Makina dergimizin 436. sayısı da "Kaynak Özel Sayısı" olarak tekrar karşınızda. Ankara Şubemiz Kaynak İhtisas Komisyonu'nca yayına hazırlanan Kaynak Teknolojisi konulu özel sayımız sıkıntılı da olsa yayın yaşamını sürdürme uğraşı içerisinde yayın planı çerçevesinde 2 adet yayınlanması hedeflenen Kaynak Teknolojisi konulu özel sayılarla siz okuyucularımıza doygun, okunabilir bir dergi sunmayı hep amaç edindik. Çabalarımız konulan hedeflere, yaşanan sıkıntıları aşarak ulaşmak yönünde. Sıkıntılar hepimizce bilinen konular; özgün makale sıkıntısı kaynak sektörünün yapılan çalışmalara yeterince katkıda bulunmaması şeklinde ifade edilebilir. Dergimizin, dergisine sahip çıkan bir okuyucu kitlesiyle tüm bu sıkıntıların üstesinden geleceği düşüncesini taşıyoruz. Bu sayımızda da zengin bir içerikle karşınıza çıkıyoruz. Çeviri ağırlıklı olan içeriğin özgün yazı sıkıntısından kaynaklandığını belirtmekte fayda var düşüncesindeyiz. Komisyondan Haberler köşemizde kaynak disiplini ile ilgili Oda Örgütlülüğü içinde Ankara Şube Kaynak İhtisas Komisyonu'nca yürütülmekte olan çalışmalarla ilgili kapsamlı bir yazı bulacaksınız. İlginizi uyandıracağı görüşündeyiz. Beğeninizi toplayacağını umduğumuz Kaynak Özel sayımızla sizleri başbaşa bırakırken, Eylül 96 Kaynak Özel sayısında birlikte olabilmek arzusuyla. ÖZÜR Saygılarımızla Dergimizin Şubat 1996, 433. sayısında yayınlanan "Aspiratörlerde Tasarım ve işletmecilik Yönünden Karşılaşılan Sorunlar"adlı makalede 43. sayfadaki (1), (3), (4) no.lu denklemler ve yazarların görev ve etkinlik yerleri aşağıdaki gibi olacaktır. Düzeltir ve özür dileriz. L W = L WS + 10 x igv + 20x ig A p + ± 5dB (1) Y t = Ap t / p H Lwokt = L w - AL L w = (1) denklemi yardımı ile saptanan toplam ses gücü düzeyi. * N. ARUN : ED-VAN Onursal Teknik Danışman. ** H. AKKOÇ : ED-VAN Vantilatör Sanayi Ltd. Şti. Koordinatör. (3) (4)

9 Yüksek sıcak arın izolasyonunda e n e t k i l i ç ö z ü m : TAŞrÜNÜ'nün üstün özellikleri: Taşyunu VE İŞTE EN ETKİLİ ÜRÜNLER: İZOCAM TAŞYÜNÜ SANAYİ ŞİLTESİ, TAŞYÜNÜ SANAYİ LEVHASI İNŞAAT LEVHASI VE DÖKME TAŞYÜNÜ İZOCAM TAŞYÜNÜ ÜRÜNLERİ, 1000 "C'A KADAR SICAKLİKLARIN İZOLASYONU GEREKEN HER YERDE İHTİYAÇLARINIZA CEVAP VERİYOR. SANAYİ TESİSLERİNDE, BACA VE KAZANLARDA, FIRIN, EGZOZ VE ISITMA CİHAZI ÜRETİMİNDE, D O Ğ A L G A Z BACALARINDA BAŞARIYLA KULLANILIYOR TA$YÜNÜ, D Ü N Y A N I N EN MÜKEMMEL İZOLASYON MALZEMESİDİR. SANAYİDE, KULLANILAN ENERJİDEN %80 TASARRUF SAĞLAR. SANAYİ TESİSLERİNDE ISITICI AYGITLAR ÇEVRESİNDE GÜVENLİ BİR ÇALIŞMA ORTAMI YARATIR. KONUTLARDA VE TİCARİ YAPILARDA ÜSTÜN KONFOR SAĞLAR. KAZANDIRDIĞI ENERJİ TASARRUFU İLE KENDİ YATIRIMINI AMORTİ EDER. SICAĞA - SOĞUĞA - SESE - YANGINA İZOCAM JZOUM (omy y TS ISO»002 sarllonııu uygu" KnlılcSıjiemıne vıhıphr Isı geçirmez "C'a tadar yüksek sıcaklıklara dayanıklıdır. Yanmaz. Yangına karşı güvenlidir. Ses geçirmez. Titreşime karsı etkilidir. Kolay uygulanır. Kimyasal maddelerden etkilenmez. Korozyono uğramaz. Boyut değiştirmez, deforme olmaz. Haşarat ve mikroorganizmalar tarafından tahrip edilmez. Ömrü, tesisinizin ömrü kadardır. İZOCAM TİCARET VE SANAYİ A.Ş. DANIŞMA MERKEZLERİ tstambul W (212) 27i IS hail fob 1212) 26i ANKARA Tel \312) 4J İ Fak» [3 12) I İIMİR Tel (23Î) S fob (232) ABANA Tel (322J fob (322) BURSA Tel (224J Foh [224] ELAZIĞ Tel (424) fob (424) «ftntalya M (242) fob (242)

10 URUN HABERLERİ Tarhan ALAÇAM Can İnşaat ve Sanayi A.Ş. EL BILGISAYARı "POCKET VVELDER 1 Kaynak parametrelerini ve sarf malzemelerini belirlemek için en hızlı, en kolay yol. Weldcomp firması tarafından geliştirilen bu küçük cep bilgisayarı kullanıcısına gazaltı, özlü tel, tozaltı, tungsten inert gaz, örtülü elektrod, aksiasetilen ve diğer kaynak yöntemleri için yararlı bilgiler, öneriler verebilmektedir. Pocketwelder' M bilgisayarı 1200 çelik malzemenin mekanik özelliklerini, kimyasal bileşimlerini, uluslararası tanımlamalarını içermekte ve bunların kaynağı için elektrod (ilave kaynak metali) önerisi, kaynakçı için gerekli parametreleri (tel hızı, voltaj, akım şiddeti vs.), ısıl işlem, ön ısıtma bilgilerini vermektedir. Bilgisayar aynı zamanda detaylı maliyet analizi yapabilmekte, kaynak ilave metal sarf hızını hesap edebilmektedir. Bilgisayardaki tüm bilgiler metrik sistemde ve İngilizcedir. VVELDCOMP INC. P.O. BOX 81625, CLEVELAND, OH 44181, ABD FAKS: YÜZEY HAZıRLAMA İMALAT ÖNCESI /SONRASı Kaynak öncesi veya sonrası yüzey temizliği yapmak gerekebilir. Kaynak kalitesi için yüzeylerin temiz olması gerektiği gibi, sonrasında da yüzeydeki sıçrantı, tufal ve pasın temizlenmesi gerekmektedir. İyi bir boya, yüzey kaplama kalitesi için, Wheelabrator firması tarafından şekilde görülen kumlama sistemi tesislerinize önerilmektedir. THE WHEELABRATOR CORP EXECUTIVE DRIVE LAGRANGE, GA Faks: SERTLIK TESTI CIHAZı GRC Hndt HLN-11A sertlik test cihazı çok çeşitli metallerin yüzey sertliğini ve çekme değerlerini düz ve eğimli yüzeylerden ölçebilmektedir. Bu enstrümanın dijital ekranı ve entegre darbeli sertlik probu bulunmaktadır. Cihazın diğer bir avantajı da kullanıcı arzu ettiği takdirde, üzerindeki yazıcıdan ölçüm değerlerinin çıktısını alabilir. Çelik, çelik döküm, pik döküm, diğer döküm malzemeler, alüminyum döküm, prinç, bronz, balar malzemelerin sertlik değerlerini güvenilir şekilde ölçer. Karbon çeliklerinin, diğer alaşımlı çeliklerin, süper dayanımlı alaşımların, paslanmaz çeliklerin çekme değerlerini de kolayca ölçebilmek mümkündür. Ölçüm hassasiyeti : ±0.8/LD: 900 okumada, Sertlik ölçüm sistemleri : HL, HRC, HRB, HB, HV ve HSD, Boyutlar : (270 x 86 x 47) mm, İmalatçı : GRC Instruments, ABD, Temsilci : KUTAY DIŞ TİCARET A.Ş. TEKKON LTD. ŞTİ. Cevat Dündar Bulvarı Kavacıkh İş Mrk. No: 15/12 OSTİM Faks: KAYNAK KITI Yeni Tempilstik kaynak kod kiti; şimdi tüm ön ısıtma kod ve standartlarına uyan ısı tebeşirlerini (indikatörler) piyasaya sürmüştür. Bu standartlar AWS D 1.1, ASME kodlar kısım I, kısım III ve VIII, ANSI / ASME B31.1 ve B31.3 dür. Bu kitin içinde kaynak kod gereksinimleri, 10 adet Tempilstik ısı tebeşiri, ön ısıtma ve arapaso sıcaklığı spesifikasyonları, MIL-STD-767C'ye göre kimyasal analiz sertifikaları bulunmaktadır. Tcmpıl Dıvısıon Air Uquıdc America Corp 2901 Hamılton Boulevard So. Planfıcld, No: Famb : a Mühendis ve Makina - Cilt :37 Sayı : 436

11 KOMİSYONDAN HABERLER /. Özgür AKÇAM FMC-NUROL Sav. San. A.Ş., MMO Ankara Şube Kaynak Rom. Cly. KAYNAK TEKNOLOJİSİ ALANINDA YAPILANMA ÇALIŞMALARI "" lkcmizde, kaynaklı üretim sektöründe çalışan önemli I I sayıda kuruluş vardır. Bunlar arasında kaynaklı ürün- ^^0 lerini dış ülkelere satan veya dış ülkelerdeki kuruluşlar için üretim yapan orta ölçekli ve büyük kuruluşların sayısı da küçümsenemeyecek düzeydedir. Bunlara ek olarak; üretimi içerisinde kaynak işlemlerini gittikçe artan oranda kullanan inşaat sektörünü de anmak gerekir. Bu gözle bakıldığında, gittikçe büyüyen Türkiye Sanayii içerisinde Kaynak Teknolojisinin ne derece önemli boyutlara geldiği görülmektedir. Kaynak teknolojisinin Türk firmaları açısındanuluslararası öneminin bu derecede anması birtakım zorunlulukları da beraberinde getirmiştir. Bunların en başında gelen; kaynak tekniği alanında çalışan personelin eğitimi ve scrtifikalandırılnıasıdır. luslararası rekabetin artmasıyla, sözkonusu eğitim ve sertifikalandırılmanın yine uluslararası tanınııiıkta olması gerekmektedir. Orta Doğu Teknik Üniversitesi bünyesinde, devletlerarası bir Türk-Alman projesi kapsamında bu ihtiyaca belirli bir ölçüde cevap verilebilmektedir. Ancak bu proje kapsamında verilmekte olan sertifikalan herhangi bir Türk organizasyonu değil, Alman tarafı düzenlenmektedir. Dolayısıyla, sözkonusu projenin sona ermesiyle bu alanda muhtemelen bir boşluk doğacaktır. Oysa istenen, bu çalışmaların devamlılığını sağlamak ve bir tek merkez yerine Türkiye'nin değişik bölgelerinde benzer çalışmaların yürütülmesine destek vermektir. Bu isteği yerine getirmenin yolu ise; tüm bu çalışmaları koordine edecek ve bu konularda Türkiye'yi uluslararası platformda temsil edebilecek milli bir kaynak cemiyeti'nm oluşturulmasıdır. Bu kaynak cemiyetinin (Avrupa ile ilişkiler göz önüne alındığında), özerk bir yapıya sahip olması ve konuyla ilgili kişileri, sanayi kuruluşlarını, Üniversiteleri ve Standart üreten kuruluşları bünyesinde barındırması gerekmektedir. Böyle bir yapının oluşturulmasının ardında, Avrupa Kaynak Federasyonu (EWF 2 ) üyesi olmak için koşulan iki temel koşuldan birisi (ulusal, bağımsız örgütlenme) yerine getirilmiş olmaktadır. Diğer koşul ise ülkenin bir Avrupa Topluluğu ülkesi olması gereğidir. Bunun olmadığı durumlarda ise (Türkiye örneği), sözkonusu kuruluşun Avrupalı bir benzer kuruluşun desteği ve sorumluluğu altında EWF üyesi olma olanağı vardır. Bu amaçla birçok firmanın temsil edildiği, ve birçok firma tarafından da desteklenen bir çalışma içerisine girilmiştir. Bu çalışmanın ana hedefi Kaynak Tekniği dalında bağımsız olarak faaliyet gösteren ve Türkiye'yi yurt dışında temsil yeteneği bulunan bir örgüt oluşturmaktır. Bu çalışma 1994 yılı sonundan bu yana, TMMOB Makina Mühendisleri Odası çatısı altında oluşturulmuş olan Kaynak Komisyonu tarafından yürütülmekledir 1996 yılı başından bu yana Makina Mühendisleri Odası şubeleri arasında koordinasyon kurma ve çalışmaları yönlendirme görevi Ankara Şubesine verilmiş ve Kaynak Komisyonu bu şube kapsamına alınmıştır. Başlangıçtan bu yana yürütülmüş çalışmalar şu şekilde sıralanabilir: Makina Mühendisleri Odası'nın (MM) Mühendis ve Makina dergisinin yılda iki sayısı Kaynak Ö/.cl Sayısı olarak yayımlanmıştır. Bunun yılda dört sayıya çıkarılması hedeflenmiştir. Konuyla ilgili olarak faaliyet gösteren Üniversiteler, Sanayi Kuruluşları, TSE ve ilgili kişilerle görüşmeler yapılmış ve bu görüşmeler doğrultusunda hareket yöntemi saptanmıştır. İleride bu organizasyonunun MMO çatısı altından çıkarak özerk bir kuruluş haline geleceği düşünülerek taslak bir tüzük hazırlanmıştır. Bu taslak tüzüğün hazırlanmasında. Alman Kaynak Cemiyeti (DVS) tüzüğü örnek alınmış ve ülkemizin kanunları dikkate alınarak yeniden yazılmıştır. MMO çatısı altındaki yapılanma Ankara şubenin koordinatörlüğünde ve diğer 17 şubeninkatılımıyla gerçekleştirilerek Türkiye geneline yaygınlaştırılacaktır. Kurulması hedeflenen bu organizasyonun amaç ve hedefleri aşağıdaki gibidir. Ana amaç; üyeler çerçevesinin de dışında, kamu yararına olmak üzere kaynak tekniğinin ve buna yakın olan teknik brançların teşvik edilmesidir. Buna paralel olarak, organizasyon şu noktaları kendisine görev edinmiştir: 1. Teknik ve organizasyonel çalışmaların yapılması, 2. Kaynak tekniğinin geliştirilmesine yarayacak çalışmaların hazırlanması, teşviki ve koordinesi. 3. Ulusal ve uluslararası işbirliği yapılması ve bu şekilde kazanılan bilgi ve deneyimin yayılması, 4. Topluluk halinde araştırmalar yapılması, 5. Yeni yetişen teknik personelin eğitimine iştirak edilmesi, 6. Yazılı ve resimli dokümanlarla konferans metinlerinin hazırlanması ve geliştirilmesi, 7. Teknik esaslar ile standartların danışmanlığı ve hazırlanması (TSE ve uluslararası işbirliği dahilinde), 8. Kalite ve Kalite Kontrol konularında danışmanlık ve çalışmalara iştirak edilmesi, 9. îş ve İş Güvenliği konularına destek verilmesi, 10. Yurt içinde ve Yurt dışında aynı hedefleri takip eden veya bu hedeflerle ilgilenen kurum ve organizasyonlar ile bağlantı kurulması ve onlarla işbirliği yapılması. Bu hedeflere ulaşılabilmesi için aşağıdaki çalışmaların yürütülmesi planlanmıştır: 1. İl temsilciliklerin (şimdilik MMO şubeleri) eğitilmesi. 2. Kendi il temsilcilikleri ile kendine bağlı organizasyonlarda (Kaynak Tekniği Eğitim ve Araştırma Merkezi - KTM) eğitim işlerini yürütülmesi, 3. Kaynak ve Kesme işlemleri için araştırma hedeflerinin belirlenmesi ve araştırma sonuçlarının uygulamaya aktarılması, 4. Toplantılar düzenlenerek üyelerin bir araya getirilmesi, 5. Teknik sempozyumlar, seminerler ve konferanslar düzenlenmesi, 6. Bülten, dergi ve buna benzer yayınlar çıkartılması. 7. Kitaplıklar, arşivler ve okuma odaları kurulması, 8. Bireysel üyelerin ve çalışma gruplarının faaliyetlerinin düzenlenmesi, 9. Kaynak tekniğine ve organizasyona yapmış oldukları seçkin hizmetler nedeni ile kişi, kurum ve kuruluşların ödüllendirilmesi. Cilt : 37 Sayı : Mühendis ve Makina

12 Pompa ve Hidroforda MAS tecrübe birikimini geleceğe taşıyor... "MAS" kalite pompa'yı üretme yolunda yılların getirdiği bilgi birikimini, gelecek nesillere aktarmayı amaçlıyor. İlk mezunlarını bu yıl veren, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı Çıraklık ve Mesleki Eğitim Okulu ile "MAS", sanayisinde en mükemmeli üretecek usta ve teknik adamları yetiştiriyor. "MAS" 200'ün üzerinde uzman kadrosu, m 2 açık alanı, m 2 yi aşkın kapalı alanı ile yurt içi ve yurt dışında hizmet veriyor; ülkemiz ekonomisine de katkıda bulunuyor. MAS gelecekteki hedeflerini bu günden gerçekleştiriyor. MAS KALİTE POMPA MAS POMPA SANAYİİ A.Ş. Merkez: Necatibey Cad. 38 Karaköy-lstanbul Tel. (02.12) (4 Hat), Telefaks: {02l'2) Fabrika: Sultan Çiftlik mevkii Ümraniye-lstanbul Tel: (0216) , Telefaks: (0216)

13 l IEczacıbaşı "kalitenin kaynağı" ASKAYNAK - EN ISO 9001 KAYNAK ELEKTRODLARI ve TELLERİ

14 BAKIR ve BAKIR ALAŞIMLARINDA Ürünlerimiz Bakr ve Rrinç Borular, Çubuklar. Profiller MaçaJı ve Maçasız Bronz Dökümler Kurşun Borular İSTEK ÜZERİNE REDUKTORLER YAPILIR Tüm tiplerdeki talepleriniz stoktan hemen teslim edilir. BAHÇECİ R E D Ü K T Ö R S A N. T İ C. A. Ş. Doğu Sanayi Sitesi 10. Blok No:4 Yenibosna/İstanbul PİRİNÇ SANAYİ ve TİCARET A.Ş KIRIKKALE Genel Md. (0.318) Genel Md. Yrd. (T) (0.318) Genel Md. Yrd. (İ) (0.318) Ticaret Md. (0.318) Fax : (0.318) İstanbul Satış Mağazası Tel: (0.212) Fax : (0.212) P İ R İ N Ç SAN bir k u r u l u ş u d u r Tel.:(212) / Fax:(212)

15 ENDÜSTRİDEN HABERLER Derleyen : Tarhan ALAÇAM Can İnşaat ve Sanayi A.Ş. TAHRIBATSıZ MUAYENE VE KAYNAK MÜHENDISLIĞI ALANıNDA YENI BIR FIRMA Tahribatsız muayene alanında uluslararası sertifikalara ve kaynak mühendisliği konusunda Avrupa Kaynak Mühendisi belgesine sahip mühendisler tarafından Ankara'da kurulan TEKKON LTD. ŞTİ. sanayiye hizmet vermektedir. Firmanın hizmet alanları arasında, endüstriyel tesislerin, teknolojik ekipmanların bakım / onarım işleri, hasar tespitleri, bazı hatlarının, basınçlı kapların, tankların, kazanların, eşanjörlerin tahribatsız muayene yöntemleri ile kontrolü yapılmaktadır. Firma aynı zamanda kaynak konusunda, kalite, danışmanlık ve kontrollük hizmetleri vermektedir. Personel, Radyografi, ultrasonik, Sıvı penetrant, manyetik parçacık ve girdap akımları ile muayene yöntemlerinde ODTÜ-DGZF seviye I, II ve m sertifikalarına sahiptir. Kaynak mühendisleri, ODTÜ-SLV Münih tarafından verilen eğitimleri tamamlayarak Avrupa Kaynak Mühendisliği unvanını almışlardır. TEKKON Ltd. Şti. - Ostim / Ankara Tel: Fax: BORU VE BASıNÇLı KAP İMALATÇıLARı İÇİN AMERİKA'DAN TEKNİK DOKÜMANLAR Pipe Fabrication Institute kanalıyla elde edilebilecek bu standart ve teknik bültenler imalatçıların her konuda danışacakları, referans olarak kullanacakları yardımcıları olacaktır. Siparişler için: Pipe Fabrication Institute P.O. Box 173 Springdale, PA 15144, ABD ESİ ES2 STANDARDS Internal Machining and Solid Machined Backing Rings for Circuferential Butt VVelds (Reaffirmed 1989) Method of Dimensioning Piping Assemblies (Revised 1992) ES3 Fabricating Tolerances (Reaffirmed 1992) ES4 Hydrostatıc Testing of Fabricated Pıpıng (Revised 1985) (Reaffirmed 1991) ES5 Cleaning of Fabricated Piping (Revised 1 987) (Reaffirmed 1990) ES7 ESİ 1 ES 16 ES20 ES21 ES22 ES24 ES25 Minimum Length and Spacing for VVelded Nozzles (Revised 1992) Permanent Marking on Piping Materials (Reaffirmed 1990) Access Holes and Plugs for Radiographic Inspectıon of Pipe VVelds (Revised 198.S) (Reaffirmed 1991) Wall Thickness Measurement by Ultrasonic Examination (Revised 1986) (Reaffirmed 1991) Internal Machming and Fit-up of GTAW Root Pass Circumferential Butt VVelds (Reaffirmed 1989) Recommended Practice for Color Coding of Piping Materials (Resived Pipe Bending Tolerances - Minimum Bending Radii - Minimum Tangents (Resived 1984) (Reaffirmed 1990) Random Radiography of Pressure Retaining Girth Butt VVelds (Revised 1988) (Reaffirmed 1991) Cilt : 37 Sayı : Mühendis ve Makina

16 ENDÜSTRİDEN HABERLER ES26 ES27 ES29 ES30 ES31 ES32 ES33 ES34 ES35 ES36 ES37 Welded Load Bearing Attachments to Pressure Retaining Piping Materials (1984) (Reaffirmed 1990) Visual Examination - The Purpose, Meaning and Limitation of the Term (Revised 1986) (Reaffirmed 1991) Abrasive Blast Cleaning of Ferritic Piping Materials (Revised 1990) Random Ultrasonic Examination of Butt Welds (Revised 1986) (Reaffirmed 1991) Standard for Protection of Ends of Fabricated Piping Assemblies (Revised 1988) Tool Calibration (Reaffirmed 1988) Circumferential Butt Welds in The Arc of Pipe Bends (Reaffirmed 1991) Painting of Fabricated Piping (Reaffirmed 1989) Nonsymmetrical Bevels and Joint Configurations for Butt Welds (1984) (Reaffirmed 1990) Branch Reinforcement Work Sheets (1986) (Revised 1988) (Reaffirmed 1991) Loading and Shipping of Piping of Piping Assemblies (February 1991) Standards withdrawn: ES6, 8, 9, , 13, 14, 15, 17, 18, 19, 23, 28 TECHNıCAL BULLETıNS MALZEME KONGRESİ" Haziran 1997'de düzenlenecektir, kongrenin yanında demir-çelik, üretim teknolojisi, makina ve ekipmanları, ürünleri üzerine ANKIROS'97 ve demir dışı metaller, ileri malzemeler teknolojisi, üretim, makina ve ekipmanları ürünleri üzerine ANNOFER'97 ihtisas fuarları da yer alacaktır. AVRUPA KAYNAK MÜHENDISLIĞI EĞITIMI Türkiye'de Avrupa Kaynak Federasyonu yönergelerine ve Avrupa normlarına uygun Kaynak Mühendisi yetiştirmeyi, bu yolla sanayiye hizmet vermeyi, kalifiye personel sağlamayı amaçlayan eğitimlerin 4.'sü tarihleri arasında üç bölüm (480 saat) halinde gerçekleştirilmiştir. Programa KARDEMİR, ÇİMTAŞ, SANTEK, MAN, İGDAŞ ve ODTÜ gibi kamu ile özel sektörden toplam 10 kişi katılmıştır. Biri hariç katılımcılar programı başarı ile tamamlamış ve Avrupa Kaynak Mühendisi sertifikasını almaya hak kazanmıştır. Eğitim Programının 5incisi Bu sene içinde 1. Bölüm Bölüm Bölüm TSİ Pressure Temperature Raitings of Seamless Pipe Used in Power Plant Piping Systems (Revised 1988) TS3 Guidelines Clarifying Relationships and Design Engineering Responsibilities Between Purchasers Engineers and Pipe Fabricator or Pipe Fabricator Erector (Revised 1985) Reaffirmed 1991) Technical Bulletins withdrawn: TB-2, TB-4 tarihleri arasında düzenlenecektir. Başvuru : ODTÜ Kaynak Teknolojisi Eğitim ve Araştırma Birimi Atilla PAMİR Tel: METAL HAFTASı -97 TMMOB Metalürji Mühendisleri Odası tarafından iki yılda bir geleneksel yapılan kongrenin dokuzuncusu "ULUSLARARASI METALÜRJİ VE Mühendis ve Makina - Cilt :37 Sayı : 436

17 GEÇMİŞTEN BUGÜNE ı MÜHENDİS VE MAKİNADA KAYNAK Hazırlayan : Melih ŞAHİN FMC Nuroi Sav. San. A.S. Kaynak Teknolojisi ile ilgili geçmişte dergimizde yayınlanmış yazılardan ilgi uyandıracağını düşündüğümüz bazılarını yine beğeninize sunuyoruz.. Bu sayıda konumuz "KESME" Dergimizin geçmiş sayılarında yaptığımız taramada metallerin kesme işlemi hakkında 196O'lı yıllardan başlayarak 5 değişik makalenin yayınlandığını tesbit ediyoruz. Kısa özetlerini aşağıda bulabileceğiniz yazılar, kesme işlemi hakkında gerek teorik, gerekse pratik bilgileri okuyucuya sunmayı hedeflediğinden yayınladıkları dönemlerde sahip oldukları ilgi çekerlik düzeyini bugünden korumaktalar. ""* İlk yazımız dergimizin Ekim 1965 yılı. 99. sayısında yayınlanan Sn. Doğan ÇEÇEN'in "Plazma Alevinin Metal Sanayiine Getirdiği Yenilikler" isimli çevirisi. Kesme hakkında bir bölümün yer aldığı yazıda, Plazma alevinin ilk defa paslanmaz çeliklerin ve alüminyumun kesilmesinde kullanıldığı, karbonlu çeliklerin kesimi içinse, oksijenle yapılan kesme işleminin yerini alıp alamayacağı sorusunun şimdilik araştırma safhasında olduğu belirtilmekte, Plazma alevi ile kesim işleminin proses karakteristikleri özetlenmekte. Yazı aynı zamanda Plazma ile Kaplama, Yüzey Sertleştirme, kaynak yöntemlerini de kapsamakta. "* Mühendis ve Makina'nın Ağustos 1974 yılı 122. sayısında Sn. Hayri BAŞTEMUR'un çevirdiği "Su Işını ile Kesme Tekniğinde Gelişmeler" isimli yazı yayınlanmıştır. İngiliz Kaynak Cemiyeti'nin Cambridge'de 1972 ve 19/4 yıllarında düzenlediği basınçlı su ışını ile kesme teknolojisi sempozyumlarında sunulan bildirilere dayanan yazıda tarihsel gelişim özetlendikten sonra konu, Yüksek Basınçlı Pompalama Teçhizatları:, Kömür Ocaklarının Hidrolik Olarak İşletilmesi:, Kaya ve Beton Kesme:, Temizleme ve Yüzeylerin Kazınması:, Kaliteli Kesme İşlemleri:, Araştırma ve Geliştirmeler, başlıkları altında incelenerek bu alandaki teknolojik gelişmeler anlatılmakta. '"* Sn. Fethi ÇELİKTÜRK tarafından dergimize kazandırılarak, Mayıs 1976, sayı 232'de yayınlanan "Sesten Hızlı Süratle Malzeme Kesen Su Testereleri" isimli çeviri yazı konunun önemini aşağıdaki şu cümlelerle açıklamakta, "Bir kesici takım düşünelim hiç aşınmasın, döndüğü hiç belli olmasın, kişilerde hiç çapak bırakmasın ve sanki bir İmalat Mühendisinin piposundan çıkan duman gibi hiç bir ses meydana getirmesin. Bu özellikteki kesici takım, su huzmesi yam uygun bir su akışı yahut diğer bir sıvının ses hızından iki misli hızla haıcket ettırilmesiyle sağlanır " Kesme teknolojisine yeni boyutlar getiren bu yöntem; Kesme Teknolojisinde Yeni Ölçüler, Toz Yoktur ve Ses Çok Azdır, Su En İyisini Elde Eder, Metal İçin Henüz Hazır Değiliz, başlıkları altında incelenerek okuyucu bilgilendirilmekte. Şekil 1. Basınç arttırıcı pompanın çalışma sistemi. Pe/ıMr Şekil 2. Sıvı huzme ile kesmenin şematik gösterimi. Cilt : 37 Sayı : Mühendis ve Makina

18 GEÇMİŞTEN BUGÜNE ı MÜHENDİS VE MAKINADA KAYNAK Diğer bir yazı Eylül 1985 sayı 3O8'de Sn. Osman F. GENCELİ tarafından dergimizde yayınlanan "Laser'in Mühendislikte Uygulama Alanları" isimli makale. -Laser Prensibi, Laser Işığının Özellikleri, İmalat Tekniğinde Laser, Diğer Uygulamalar yazımızın konu başlıkları. Konumuz olan KESME ile ilgili bilgiyi yazının "İmalat Tek- Şekil 3. Laser ile kesme işlemi. KUresel tcksrlek niğinde Laser" bölümünde bulmaktayız. Burada işlem, "Kesilen malzeme lasei ışını yardımı ile erime sıcaklığına kadar ısıtılır, eriyen ve buharlaşan malzeme ışık yolu boyunca gönderilen bir gaz jeti tarafından kesilen malzemenin aşağısından atılır" şeklinde tanımlanmakta ekteki şekil yardımıyla da sistem açıklanmakta. Son yazımız Sn. Erdoğan FIRATLI' nın Temmuz 1988, sayı 342'de yayınlanan "Metallerin Doğal Gaz Alevi veya Asetilen Alevi ile Kesilmesi" isimli makale. Endüstriyel uygulamalarda doğal gaz kullanımının giderek arttığı günümüzde, doğal gaz alevinin, metallerin oksijenle kesilmesinde de kullanılması uygulamalrdan birisi olarak karşımıza çıkmakta. Bu yazıca.-, Doğal gaz Bileşimi, Doğal Gazın yanması ve Alev Özellikleri, Kesme Oksijen Saflığı, Gaz Basınçları, Üfleç ve Memeler, Gaz Sarfiyatları, Maliyetler, Sonuç ve Öneriler konu başlıkları altında metallerin kesilmesinde doğal gaz alevinin uygulamalarına ait temel bilgiler sunularak, kesmede yanıcı gaz olarak doğal gaz veya asetilen seçiminde dikkate alınması gereken kriterler verilmekte. MALZEME TAŞIMA ve İSTİFLEMEDE EN BUYUK YARDIMCINIZ... m Mühendis KALİTE, VERİMLİLİK, AZ BAKIM... İŞTE LOGITRANS FARKI! Türkiye Temsilcisi: OZ MAKINA ELEKTRİK ve Makina - Cilt :37 Sayı : 436 t 42/Asok. No: Ostim ANKARA/TÜRKİYE Tel: Fax:

19 MAKALE Teknik GAZALATI KAYNAĞINDA KORUYUCU GAZ SEÇİMİ* Çeviren: Recep AYDIN Ö Z E T Gazaltı kaynak yöntemi, gelişmiş ülkelerde çok daha yaygın bir şekilde kullanılmasına rağmen,türkiye'de henüz yeterince kullanılmamaktadır. Fakat yüksek yığma hızı, otomasyona ve robot kullanımına imkan vermesi, kesintisiz bir proses olması dolayısı ile gazaltı kaynak yönteminin kullanımı giderek artmaktadır ve artacaktır. Gazaltı kaynağında, önemli unsurlardan biri koruyucu gaz seçimidir. Piyasada bulunan gazlar arasından gerek üretim hızı, gerekse kaynak kalitesi açısından, ideal gaz karışımının seçilmesi başlıbaşma bir uzmanlık ister. Bu çalışma gaz seçimini kolaylaştırmak için dikkate alınması gereken noktaları içermektedir. Although Gas-Metal-Arc Welding (GMAW) Process has widely usage in developed country, its usage in Turkey is very limited. But the process has been spreading continuously, since its high deposition rate, simplicity in automatisation or robot application and high duty cycle. in GMAW process one of important factor is shielding gas selection. Selection of gas mix both for deposition rate and weld cjuality among the gasses in supply, is a complex process. This article focus on important factors in gas mix selection is GMAW process. GAZLARıN SıNıFLANDıRıLMASı Tablo 1, Sade Karbonlu, düşük alaşımlı ve paslanmaz çeliklerin MİG ve MAG kaynağında kullanılan 26 değişik koruyucu gaz listelenmiştir. Fakat tüm bu gazlar içinde iki adedi yüksek kaliteli bir kaynak dikişi için gereken tüm koşullan sağlamaktadır. Sade karbonlu ve düşük alaşımlı çelikler için %15 oranında CO2 içeren Argon CO2 karışımı kısa devre ve sprey metal transferi için en ideal sonuçları verir. Paslanmaz çeliklerin kaynağında ise %3 CO2 içeren argon karışımı kısa devre ve sprey uygulamaları için idealdir. Sade karbonlu veya paslanmaz çeliklerin kaynağında %90 helyum, 7.5 argon, 2.5 CO2, karışımı gibi, düşük oranlarda aktif gaz içeren gazların çok büyük bir avantajı yoktur. %0.5 oranında O2'nin kaynak kalitesi ya da kimyasal reaksiyonlar üzerinde çok önemli bir etkisi yoktur. SPREY GEÇIŞI İÇIN KOŞULLAR %10-15'in üzerinde CO2 içeren gazlarda sprey geçişinin sağlanmadığı görüşü yaygındır. Halbuki Avrupa'daki birçok işyerinde %20 CO2 karışımı yıllardır başarı ile uygulanmaktadır. Gazaltı kaynağında sprey geçişi 0.9 mm. tel kalınlığına kadar %20 CO2 içeren argon karışımlarıyla rahatlıkla sağlanır. 1.2 mm. ve üzerindeki tellerde sprey geçişi minimum akım ve voltajda %25 CO2 içeren argon karışımlarında elde edilir. Tablo 1. Sade Karbonlu ve düşük alaşımlı çeliklerin gazaltı kaynağında yaygın olarak kullanılan koruyucu gazlar. Ar-O Ar-CO2-O Ar-CO Ar-He-CO2-O * Ed CRAIG (GMAWShielding Gases: Simplifying Selection, Weling Design & Fabrication, September 1994, Page 43-45). Cilt : 37 Sayı : Mühendis ve Makina Q

20 MAKALE REAKTIF GAZ ILAVESI VE ARK ENERJISI Sade karbonlu çeliklerin kaynağında kullanılan gazlar arasındaki en önemli farklardan biri CCh'nin exotermik reaksiyonları ve iyonizasyon potansiyelinin belirlediği ark enerjisi seviyesidir. Enerji seviyelerine göre gaz karışımları üç gruba ayrılırlar. Karbon çeliklerinin gazaltı kaynağında, makximum penetrasyon, minimum prozite ve optimum darbe özellikleri orta ya da yüksek enerjili karışımların kullanılması ile elde edilir. KıSA DEVRE METAL TRANSFERI İÇIN KOŞULLAR Gazaltı kaynağında mm. teller için, kısa devre geçişi argon karışımları ile A, V'da gerçekleşir. Gaz karışımı kısa devre frekansını etkiler. Sacların kaynağında, orta ve yüksek enerjili koruyucu gazlar, kısa devre kaynak metali damlasının hızlı soğumasını engelleyerek, uygun erimeyi sağlar. Kısa devre metal transferi için yaygın olarak kullanılan argon CO2 karışımlarının çalışma voltajı V'dir. İNCE SAÇLAR İÇIN UYGULAMALAR 1 mm.den ince saçların birleştirilmesinde, saçlardaki büyük boşlukların doldurulmasında ve paslanmaz çeliklerin 100 amp'den düşük akımlardaki kısa devre kaynağında, Tablo 2.den düşük enerjili bir Ar-O2 karışımı seçilmelidir. Bu gaz karışımı orta ve yüksek enerjili gaz karışımlarına göre, düşük kaynak akımlarında çok daha iyi bir kısa devre metal geçişi sağlar. Ar-O2 karışımları ile kısa devre metal geçişi için minimumkaynak voltaj 11 volttur. Bu ise 1 mm.den daha ince saçlarda bir avantajdır. Orta ve Tablo 2. Ürettikleri Art Enerjilerine göre, yaygın olarak kullanılan Argon Gaz karışımları A- Düşük Ark Enerjili Gaz Karışımları * Tüm iki bileşenli Ar-Oj karışımları * %10'dandahaazCO2 içeren tüm Ar-CO2-O2 karışımları * %8'den az CO2 içeren tüm Ar-CO2 karışımları B- Orta seviye Ark Enerjili Gaz Karışımları * % CO2 içeren tüm Ar-COı karışımları * Bu karışımlar tüm tel çaplarında, birçok kısa devre ve sprey uygulamaları için kullanılabilir. * A grubundan daha yüksek bir kaynak voltajına gereksinim - vardır. C- Yüksek Enerjili Gaz Karışımları 1 %22-30CO 2 içeren tüm Argon karışımları * Kısa devre ve sprey İçin uygundur. 1 mm'den ince tellerde sıçrama görülür. * B grubundan daha yüksek bir kaynak voltajı gerektirirler. Teknik yüksek enerjili gaz karışımlarında ise bu voltaj minimum 14 volttur. HEM KıSA DEVRE HEM DE SPREY GEÇIŞI İÇIN TEK BIR GAZ SEÇIMI 1 mm.den kalın saçlarda devre metal geçişi için, orta enerjili (% CÛ2+Ar) veya yüksek enerjili (%25 CO2 + Ar) karışımlar tercih edilir. Her iki karışımda 3.5 mm. kalınlığa kadar olan saçlarda kısa devre metal transferi için gereken enerji sağlarlar. 0.9 mm.lik tel kullanıldığında %25 CO2 + Ar karışımı sıçramaya neden olacağından sprey geçişi için orta seviye enerjili gazlar kullanılmalıdır. 8 mm. kalınlığa kadar sacların kaynağında, 0.9 mm. tel çapı ve orta enerjili gaz karışımları idealdir. 0.9 mm.lik tel için akım aralığı Amperdir. Şayet tel 1 mm. ise, sprey geçişi yaklaşık 320 Amp., V ve %25 CO2 + Ar karışımı ile sağlanır. % CO2 + Ar karışımlarından, sıçramasız bir kaynak dikişi elde etmek için 265 Amp V'da çalışmalıdır. GELENEKSEL AR-CO2-O2 ÜÇLÜ KARıŞıMLARı VE KıSA DEVRE METAL GEÇIŞI Üç bileşenli gaz karışımları, aynı voltajın kullanılması durumunda, düşük enerjili gruba girerler ve %8 CO2 + Ar karışımına benzer karakterde metal geçişi sağlarlar. Sprey transferi için %5-10 CO2 + Ar karışımlarına göre bir avantajları yoktur. Düşük enerjili üçlü karışımlar, düşük enerjili darbeli gazaltı kaynakları için uygundur. Kısa devre geçişte, üçlü karışımlar yüksek enerjili Ar-CCh karışımlardan daha düşük enerji girdisi sağlarlar. Geleneksel üçlü karışımların, standart iki bileşenli %5-10 CO2 + Ar veya Ar-Û2 karışımlarına göre bir üstünlükleri yoktur. 1 mm.den kajın malzemelerde sprey geçişi için % CO2 + Ar karışımı iyi bir nüfuziyet düşük prozite, yüksek darbe dayanımı ile kir ve pasa karşı daha düşük bir duyarlılık sağlar. Argonlu üçlü karışımlar 1 mm.den kalın malzemelerde, kısa devre uygulamaları için, orta ve yüksek enerjili gazlardan daha iyi performansa sahip değildirler. ARGON-OKSIJEN KARıŞıMLAR Gaz üreticileri, ark ısısını artırmak ve elektron transferini kararlı hale getirmek için, argon karışımlarına düşük oranda oksijen ilave ederler. Aslında CO2 ilave edilmiş argon'da sprey geçişi için aynı etkiye sahiptir. Ayrıca CO2 ilavesi ile ark Mühendis ve Makina - Cilt : 37 Sayı : 436