ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Transkript

1 ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ AMBARLI FUEL-OİL I-II-III ÜNİTELERİNİN ÇİFT YAKITLI (DOĞALGAZ+MOTORİN) KOMBİNE ÇEVRİM SANTRALİNE (1400MW e /2333 MW t ) İSTANBUL İLİ, AVCILAR İLÇESİ, AMBARLI MEVKİİ NİHAİ TEMMUZ-2014 AK-TEL MÜHENDİSLİK EĞT.TUR.GD.SAN.TİC.LTD. ŞTİ. Adres:75. Sokak No: 16/16 Aşağı Öveçler Posta Kodu 06460, ANKARA, TÜRKİYE Telefon : Faks : Mobil : e-posta : aktel1@aktel1.com web : Bu rapor, ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi ve ISO Çevre Yönetim Sistemine uygunluğu belgelendirilmiş olan AK-TEL MÜHENDİSLİK Eğt. Tur. Gd. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından hazırlanmıştır Sayılı Fikir ve Sanat Eserlerini Koruma Kanunu Gereği (Rapor Telif Hakları) Konusunda Yasal Uyarı;Bu raporun ve eklerinin, isim hakları, içeriği, şablonu, tasarımı ve içindeki tüm dokümanlara ait hakları saklıdır. Raporun içinde yer alan sayfalarda aksi belirtilmediği sürece, rapor ve ekleri içindeki hiçbir doküman, sayfa, grafik, tasarım unsuru ve diğer unsurlar izin alınmaksızın kopyalanamaz, başka yere taşınamaz, alıntı yapılamaz, internet üzerinden veya her ne şekilde olursa olsun yayınlanamaz ve kullanılamaz (arama motorlarının dizinleri için kullandıkları geçici bellek kayıtlarından alınmış olsalar dahi). Raporun telif hakkı konusunda firmamızın tüm talep ve açıklamalarını kabul ettiklerini beyan ve taahhüt ederler. Hakları saklı tutulmuş bu rapor ve eklerinin, sahiplerinin muvafakati olmadan hiç bir suretle çoğaltılamaz, alıntı yapılamaz, yayınlanamaz, başka bir yerde kullanılamaz. Rapor içinde yer alan tüm dokümanların, firmamızdan önceden verilmiş açık muvafakati olmaksızın başka raporda, eser yada medyalara kopyalanamaz.

2 PROJE SAHİBİNİN ADI ELEKTRİK ÜRETİM A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ADRESİ NASUH AKAR MAH. TÜRKOCAĞI CAD. NO:2 BAHÇELİEVLER/ANKARA TELEFONU VE FAKS NO'SU TEL. : (312) FAKS : (312) PROJENİN ADI AMBARLI FUEL-OİL I-II-III ÜNİTELERİNİN ÇİFT YAKITLI (DOĞALGAZ+MOTORİN) KOMBİNE ÇEVRİM SANTRALİNE(1400MWe/2333 MWt) PROJE BEDELİ TL PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) İSTANBUL İLİ, AVCILAR İLÇESİ, AMBARLI MEVKİİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Datum : ED-50 Türü : UTM D.O.M. : 27 Zone : 35 Ölçek Fak. : 6 derecelik : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : i Koor. Sırası : Enlem,Boylam Datum : WGS-84 Türü : COĞRAFİ D.O.M. : -- Ölçek Fak. : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :

3 : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : PAFTA : BURSA G21-a : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : ii

4 PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) EK-I: 2- TERMİK GÜÇ SANTRALLERİ: A) TOPLAM ISIL GÜCÜ 300 MWT (MEGAWATT TERMAL) VE DAHA FAZLA OLAN TERMİK GÜÇ SANTRALLARI İLE DİĞER YAKMA SİSTEMLERİ, DOSYAYI / RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADI DOSYAYI / RAPORU HAZIRLAYAN KURULUŞUN ADRESİ, TELEFONU, FAKS NOSU AK-TEL MÜH. EĞT. TRZ. GD. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. ADRESİ : SOKAK NO: 16/16 AŞAĞI ÖVEÇLER / ANKARA TEL. : (312) FAKS : (312) e-posta : aktel1@aktel1.com YETERLİK BELGESİ NUMARASI, TARİHİ 47 / RAPORUN SUNUM TARİHİ iii

5 İçindekiler iv Sayfa No Bölüm I: Projenin Tanımı ve Amacı... 1 (Proje konusu faaliyetin tanımı, ömrü, hizmet amaçları, pazar veya hizmet alanları ve bu alan içerisinde ekonomik ve sosyal yönden ülke, bölge ve/veya il ölçeğinde önem ve gereklilikleri) Bölüm II: Proje İçin Seçilen Yerin Konumu... 3 II.I. Proje Yer seçimi... 4 (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan faaliyet yerinin, lejant ve plan notlarının da yer aldığı 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı, (Plan Notları ve hükümleri), Onaylı Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planı, (Plan Notları ve lejantları) üzerinde, değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde gösterimi) II.2. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu... 5 (Bütün idari ve sosyal ünitelerin, teknik alt yapı ünitelerinin varsa diğer ünitelerin yerleşim planı, bunlar için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, binaların kat adetleri ve yükseklikleri, temsili resmi) Bölüm III: Projenin Ekonomik ve Sosyal Boyutları... 6 III.1. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili Yatırım Programı ve Finans Kaynakları... 6 III.2. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili İş Akım Şeması veya Zamanlama Tablosu... 7 III.3. Projenin Fayda-Maliyet Analizi... 8 III.4.Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşmesine bağlı olarak, yatırımcı firma veya diğer firmalar tarafından gerçekleştirilmesi tasarlanan diğer ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri... 9 III.5. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşebilmesi için ihtiyaç duyulan ve yatırımcı firma veya diğer firmalar tarafından gerçekleştirilmesi beklenen diğer ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri III.6. Kamulaştırma ve/veya yeniden yerleşimin nasıl yapılacağı, III.7. Diğer hususlar Bölüm IV: Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi ve Bu Alan İçerisindeki Çevresel Özelliklerin Açıklanması (*) IV.I Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi, Etkilenecek Alanın Harita Üzerinde Gösterimi IV.2. Fiziksel ve Biyolojik Çevrenin Özellikleri ve Doğal Kaynakların Kullanımı IV.2.1. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler (Bölgenin genel ve yerel iklim koşulları, projenin bulunduğu mevkiinin topoğrafik yapısı, aylık, mevsimlik ve yıllık sıcaklık, yağış, bağıl nem, basınç ve buharlaşma rejimleri ve bunların grafikleri, enverziyonlu gün sayıları, kararlılık durumu, rüzgar yönü ve hızı, yıllık ve mevsimlik rüzgar gülü, fırtınalı günler sayısı, vb. ) IV.2.2. Jeolojik özellikler (Bölgesel Jeoloji ve Faaliyet Alanı Jeolojisi) jeolojik yapının fiziko-kimyasal özellikleri, tektonik hareketler ve depremsellik, mineral kaynaklar, heyelan, benzersiz oluşumlar, çığ, sel, kaya düşmesi, su baskını v.s. başlıkları altında incelenmesi, proje sahasının 1/ ölçekli genel jeoloji haritası ve inceleme alanına ait 1/1000 ve/veya 1/5000'lik jeolojik harita ve lejantı, stratigrafik kolon kesiti, Jeoteknik Etüt Raporu) IV.2.3. Hidrojeolojik Özellikler (Yeraltı su seviyeleri, halen mevcut her türlü keson, derin, artezyen vb. kuyu; emniyetli çekim değerleri, suyun fiziksel ve kimyasal özellikleri; yeraltı suyunun mevcut ve planlanan kullanımı),... 25

6 IV.2.4. Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu (Toprak yapısı, arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması, taşıma kapasitesi, yamaç stabilitesi, erozyon, mera, çayır, tarım amaçlı kullanım durumları, alınacak izinler vb.), IV.2.5. Tarım Alanları (Tarımsal gelişim proje alanları, sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları ile birim alan itibarıyla verimi, kullanılan tarım ilaçları), IV.2.6. Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı (İçme, kullanma, sulama suyu, elektrik üretimi, baraj, göl, gölet, su ürünleri üretiminde ürün çeşidi ve üretim miktarları, su yolu ulaşımı tesisleri, turizm, spor ve benzeri amaçlı su ve/veya kıyı kullanımları, diğer kullanımlar), IV.2.7. Hidrolojik Özellikler, (Yüzeysel su kaynaklarından akarsu, göl ve diğer sulak alanların fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik ve ekolojik özellikleri, bu kapsamda mevsimlik değişimleri, kıyı ekosistemleri), IV.2.8. Soğutma suyunun temin edileceği sulardaki Canlı Türleri ve diğer özellikler (Bu türlerin tabii karakterleri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler; bunların üreme, beslenme, sığınma ve yaşama ortamları; bu ortamlar için belirlenen koruma kararları, dalga hareketleri, sıcaklık, derinlik, tuzluluk vb), IV.2.9. Termal ve Jeotermal Su Kaynakları (Bunların fiziksel ve kimyasal özellikleri, debileri, mevcut ve planlanan kullanımları), IV Koruma Alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Doğal Sit ve Anıtlar, Arkeolojik, Tarihi, Kültürel Sitler, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, Turizm Bölgeleri ), IV Orman Alanları (Orman alanı miktarları, bu alanlardaki ağaç türleri ve miktarları, kapladığı alan büyüklükleri, kapalılığı ve özellikleri, mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanım amaçları, proje alanı orman alanı değil ise proje ve ünitelerinin en yakın orman alanına mesafesi, 1/ ölçekli meşcere haritası), IV Flora ve Fauna (Türler, endemik türler, yaban hayatı türleri ve biyotoplar, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler; nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler ve bunların alandaki bulunuş yerleri, bunlar için belirlenen koruma kararları; av hayvanları ve bunların popülasyonu ile yaşama ortamları) proje alanındaki vejetasyon tiplerinin bir harita üzerinde gösterimi, proje faaliyetlerinden etkilenecek canlılar için alınacak koruma önlemleri (inşaat ve işletme aşamasında) arazide yapılacak flora çalışmasının vejetasyon döneminde gerçekleştirilmesi ve bu dönemin belirtilmesi, IV Yakıt Kaynakları (Gazın hangi hattan alınacağı, proje sahasının doğalgaz boru hattına olan uzaklığı,), IV Peyzaj Değeri Yüksek Yerler ve Rekreasyon Alanları, IV Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile sınırlandırılmış alanlar vb.), IV Proje yeri ve etki alanının hava, su, toprak ve gürültü açısından mevcut kirlilik yükünün belirlenmesi, IV Diğer Özellikler IV.3. Sosyo - Ekonomik Çevrenin Özellikleri IV.3.1. Ekonomik Özellikler (yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, yöre ve ülke ekonomisi içindeki yeri ve önemi, diğer bilgiler ), v

7 IV.3.2. Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış oranları, diğer bilgiler), IV.3.3. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, sağlık, bölgede mevcut endemik hastalıklar, kültür hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanılma durumu), IV.3.4. Proje Alanı ve Yakın Çevresindeki Kentsel ve Kırsal Arazi Kullanımları IV.3.5. Gelir ve İşsizlik (Bölgede gelirin iş kollarına dağılımı iş kolları itibariyle kişi başına düşen maksimum, minimum ve ortalama gelir), IV.3.6. Diğer Özellikler Bölüm V: Projenin Bölüm IV'te Tanımlanan Alan Üzerindeki Etkileri ve Alınacak Önlemler (Bu bölümde projenin fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri, bu etkileri önlemek, en aza indirmek ve iyileştirmek için alınacak yasal, idari ve teknik önlemler V.I vev.2. başlıkları için ayrı ayrı ve ayrıntılı şekilde açıklanır.) V.1. Arazinin Hazırlanması, İnşaat ve Tesis Aşamasındaki Faaliyetler, Fiziksel ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler V.1.1.Arazinin hazırlanması ve ünitelerin inşası için yapılacak işler kapsamında (ulaşım altyapısı dâhil) nerelerde ve ne kadar alanda hafriyat yapılacağı, hafriyat artığı toprak, taş, kum vb maddelerin nerelerde, nasıl taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları; kullanılacak malzemeler, araçlar ve makineler, kırma, öğütme, taşıma, depolama gibi toz yayıcı mekanik işlemler, tozun yayılmasına karşı alınacak önlemler, V.1.2.Arazinin hazırlanması sırasında ve ayrıca ünitelerin inşasında kullanılacak maddelerden parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve toksik olanların taşınımları, depolanmaları, hangi işlem için nasıl kullanılacakları, bu işler için kullanılacak alet ve makineler, V.1.3.Zemin emniyetinin sağlanması için yapılacak işlemler (taşıma gücü, emniyet gerilmesi, oturma hesapları), V.1.4.Taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemlerin nerelerde ve nasıl yapılacağı, V.1.5. Proje kapsamındaki su temini sistemi ve planı, kullanılacak su miktarı, özellikleri, nereden ve nasıl temin edileceği, ortaya çıkan atık suyun miktar ve özellikleri, nasıl arıtılacağı ve nereye deşarj edileceği, V.1.6. Hammadde ürün ve kimyasal maddelerin taşınması ve depolanması V.1.7. Proje kapsamındaki soğutma sisteminin yapısı, soğutma suyu alma ve deşarj yapılarında kullanılacak malzemeler, Soğutma suyu deşarjı, soğutma suyu sistemi ile ilgili yapıların inşaatı sırasında alınacak önlemler, V.1.8.Doğalgaz boru hattına yakınlığı(mesafesi), etkileşimi, doğalgaz boru hattı yapılması için gerekli olan işlemler, V.1.9.Proje kapsamındaki yapılacak çalışmaların karasal ve sucul flora ve fauna üzerine etkileri ve alınacak önlemler, V Arazinin hazırlanmasından ünitelerin faaliyete açılmasına dek sürdürülecek işler sonucu meydana gelecek katı atıkların cins ve miktarları, bu atıkların nerelere taşınacakları veya hangi amaçlar için kullanılacakları, (atıkların niteliği, ömürleri konusunda detaylı bilgi verilmesi, ÇED Yönetmeliği kapsamında alınan izinlerin rapor ekinde yer alması) V.1.11.Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yapılacak işler nedeni ile meydana gelecek vibrasyon, gürültünün kaynakları ve seviyesi, vi

8 V.1.12.Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yapılacak işlerde kullanılacak yakıtların türleri, tüketim miktarları, oluşabilecek emisyonlar, V Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla elden çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, bunların arazi kullanım kabiliyetleri ve tarım ürün türleri, V Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla kesilecek ağaçların tür ve sayıları, meşcere tipi, kapalılığı, kesilecek ağaçların bölgedeki orman ekosistemi üzerine etkileri, ortadan kaldırılacak tabii bitki türleri ve ne kadar alanda bu işlerin yapılacağı, ağaç ve bitki kaybından ötürü fauna üzerine olabilecek etkiler, önlemler, V Arazi hazırlama ve inşaat faaliyetleri sırasında olası orman yangınlarına karşı alınacak önlemler V.1.16.Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yerine getirilecek işlerde çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer teknik/sosyal altyapı ihtiyaçlarının nerelerde ve nasıl temin edileceği, V.1.17.Proje ve yakın çevresinde yeraltı ve yerüstünde bulunan kültür ve tabiat varlıklarına (geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması gerekli doğal değerlere) materyal üzerindeki etkilerinin şiddeti ve yayılım etkisinin belirlenmesi, V.1.18.Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek sürdürülecek işlerden, insan sağlığı ve çevre için riskli ve tehlikeli olanlar, V.1.19.Proje kapsamında yapılacak bütün tesis içi ve tesis dışı taşımaların trafik yükünün ve etkilerinin değerlendirilmesi, V.1.20.Proje alanında peyzaj öğeleri yaratmak veya diğer amaçlarla yapılacak saha düzenlemelerinin (ağaçlandırmalar, yeşil alan düzenlemeleri vb.) ne kadar alanda nasıl yapılacağı, bunun için seçilecek bitki ve ağaç türleri vb V Faaliyetin yerleşim yerine mesafesi ve olası etkileri alınacak önlemler (1/ ölçekli topografik harita üzerine işlenerek) V Diğer faaliyetler, V.2. Projenin İşletme Aşamasındaki Faaliyetler, Fiziksel ve Biyolojik Çevre Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler V.2.1.Proje kapsamındaki tüm ünitelerin özellikleri, hangi faaliyetlerin hangi ünitelerde gerçekleştirileceği, kapasiteleri, her bir ünitenin ayrıntılı proses akım şeması, temel proses parametreleri, prosesin açıklaması, faaliyet üniteleri dışındaki diğer ünitelerde sunulacak hizmetler, kullanılacak makinelerin, araçların, aletlerin ve teçhizatın özellikleri, V.2.2.Proje ünitelerinde üretilecek mal ve/veya hizmetler, nihai ve yan ürünlerin üretim miktarları, nerelere, ne kadar ve nasıl pazarlanacakları, üretilecek hizmetlerin nerelere, nasıl ve ne kadar nüfusa ve/veya alana sunulacağı, V.2.3.Proje için gerekli hammadde, yardımcı madde miktarı, özellikleri, nereden ve nasıl sağlanacağı, taşınımları, depolanmaları, taşınma ve depolanması sırasındaki etkileri, V.2.4. Proje ünitelerinde kullanılacak suyun hangi prosesler için ne miktarlarda kullanılacağı, nereden, nasıl temin edileceği, ne miktarlarda hangi alıcı ortamlara nasıl verileceği( arıtma tesisi dahil v.s.), suya uygulanacak ön işlemler (arıtma birimleri ile katma-besleme suyu olarak katılacağı birimleri kapsayan), su hazırlama ana akım şeması, su buhar çevrimi, proses akım şeması çevrimde uygulanacak su iç işlemleri, kullanılacak kimyasal maddeler, vii

9 V.2.5. Projenin tüm ünitelerinden kaynaklanacak atıksuların miktarları, fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik özellikleri, atıksu arıtma tesislerinde bertaraf edilecek parametreler ve hangi işlemlerle ne oranda bertaraf edileceği, arıtma işlemleri sonrası atıksuyun ne miktarlarda hangi alıcı ortamlara nasıl verileceği, V.2.6. Soğutma (ana ve yardımcı soğutma suyu) sistemine ilişkin bilgiler, soğutma suyu akım şeması, kullanılacak kimyasal maddeler ve miktarları, soğutma suyunun deşarj edileceği alıcı ortama etkileri ve alınacak önlemler, V.2.7.Proje kapsamında kullanılacak ana yakıtların ve yardımcı yakıtın hangi ünitelerde ne miktarlarda yakılacağı ve kullanılacak yakma sistemleri, emisyonlar, mevcut hava kalitesine olacak katkı miktarı, azaltıcı önlemler ve bunların verimleri, ölçümler için kullanılacak aletler ve sistemler, modelleme çalışmasında kullanılan yöntem, modelin tanımı, modellemede kullanılan meteorolojik veriler (yağış, rüzgar, atmosferik kararlılık, karışım yüksekliği vb.), model girdileri, kötü durum senaryosu da dikkate alınarak model sonuçları, muhtemel ve bakiye etkiler, önerilen tedbirler, Modelleme sonucunda elde edilen çıktıların arazi kullanım haritası üzerinde gösterilmesi, kullanılacak filtrelerin özellikleri, filtrelerin bakımı, arızalanması durumunda alınacak önlemler, V.2.8.Tesisin faaliyeti sırasında oluşacak diğer katı atık miktar ve özellikleri, bertaraf işlemleri, bu atıkların nerelere ve nasıl taşınacakları veya hangi amaçlar için yeniden değerlendirilecekleri, alıcı ortamlarda oluşturacağı değişimler, muhtemel ve bakiye etkiler, alınacak önlemler V.2.9.Proje kapsamında meydana gelecek vibrasyon bakiye etkiler, alınacak önlemler, Çevresel Gürültü nün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ne göre akustik raporun hazırlanması, (her bir tesis için ayrı ayrı hazırlanacak) V.2.10.Radyoaktif atıkların miktar ve özellikler, gürültü kaynakları ve seviyeleri, muhtemel ve bakiye etkiler ve önerilen tedbirler, V.2.11.Proje ünitelerinde üretim sırasında kullanılacak tehlikeli, toksik, parlayıcı ve patlayıcı maddeler, taşınımları ve depolanmaları, hangi amaçlar için kullanılacakları, kullanımları sırasında meydana gelebilecek tehlikeler ve alınabilecek önlemler, V.2.12.Proje etki alanında yeraltı ve yerüstünde bulunan kültür ve tabiat varlıklarına (geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması gerekli doğal değerlere) materyal üzerindeki etkilerinin şiddeti ve yayılım etkisinin belirlenmesi, V Sucul ve karasal flora/fauna üzerine olası etkiler ve alınacak tedbirler, V Orman alanları üzerine olası etkiler ve alınacak tedbirler ve izinler, orman yangınlarına karşı alınacak tedbirler, V.2.15.Projenin tarım ürünlerine ve toprak asitlenmesine olan etkileri, toprak asitlenmesinin tahmininde kullanılan yöntemler ve alınacak tedbirler, V.2.16.Yeraltı ve yüzey suyuna etkiler ve alınacak tedbirler, V Bölgenin mevcut kirlilik yükü (hava, su, toprak) dikkate alınarak kümülatif etkinin değerlendirilmesi, V.2.18 Proje kapsamında yapılacak bütün tesis içi ve tesis dışı taşımaların trafik yükünün ve etkilerinin değerlendirilmesi, V.2.19 Tesisin faaliyeti sırasında çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer teknik/sosyal altyapı ihtiyaçlarının nerelerde ve nasıl temin edileceği, V.2.20.Projenin işletme aşamasındaki faaliyetlerden insan sağlığı ve çevre açısından riskli ve tehlikeli olanlar, viii

10 V.2.21.Proje alanında peyzaj öğeleri yaratmak veya diğer amaçlarla yapılacak saha düzenlemeleri,101 V Termik santralin verimi, açığa çıkan atık ısının miktarı, enerji kaybından (yakıtın tamamının enerjiye dönüştürülememesinden kaynaklanan) dolayı atmosfere verilecek ısının başka amaçla kullanılıp kullanılmayacağı, V.2.23.Sağlık koruma bandı için önerilen mesafe, V.2.24.Diğer faaliyetler V.3. Projenin Sosyo - Ekonomik Çevre Üzerine Etkileri V.3.1. Projeyle gerçekleşmesi beklenen gelir artışları, yaratılacak istihdam imkanları, nüfus hareketleri, göçler, eğitim, sağlık, kültür, diğer sosyal ve teknik altyapı hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanma durumlarında değişiklikler vb V.3.2. Çevresel Fayda-Maliyet Analizi V.3.3. Projenin gerçekleşmesine bağlı olarak sosyal etkilerin değerlendirilmesi.( Proje Alanı ve Etki Alanındaki tarım, hayvancılık, balıkçılık, arıcılık vb. faaliyetlere etkileri, projenin inşası ve işletmesi aşamasında çalışacak insanlar ile yerel halk ilişkileri, bunların insan yaşamı üzerine etkileri ve Sosyo- Ekonomik Açıdan Analizi, uygulamaya geçirilecek sosyal sorumluluk projeleri) Bölüm VI: İşletme Faaliyete Kapandıktan Sonra Olabilecek ve Süren Etkiler ve Bu Etkilere Karşı Alınacak Önlemler: VI.1. Rehabilitasyon ve Reklamasyon Çalışmaları, VI.2. Mevcut Su Kaynaklarına Etkiler VI.3. Olabilecek Hava Emisyonları Bölüm VII: Projenin Alternatifleri (Bu bölümde yer seçimi, santralin teknolojisinin, alınacak önlemlerin ve alternatiflerin karşılaştırılması yapılacak ve tercih sıralaması belirtilecektir.) Bölüm VIII: İzleme Programı ve Acil eylem Planı VIII.1.Faaliyetin inşaatı için önerilen izleme programı, faaliyetin işletmesi ve işletme sonrası için önerilen izleme programı ve acil müdahale planı, VIII.2. ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliği nde Yeterlik Belgesi alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri başlığının ikinci paragrafında yer alan hususların gerçekleştirilmesi ile ilgili program Bölüm IX. Sonuçlar (Yapılan tüm açıklamaların özeti, projenin önemli çevresel etkilerinin sıralandığı ve projenin gerçekleşmesi halinde olumsuz çevresel etkilerin önlenmesinde ne ölçüde başarı sağlanabileceğinin belirtildiği genel bir değerlendirme, proje kapsamında alternatifler arası seçimler ve bu seçimlerin nedenleri ) Bölüm X. Halkın Katılımı (Projeden etkilenmesi muhtemel yöre halkının nasıl ve hangi yöntemlerle bilgilendirildiği, proje ile ilgili halkın görüşlerinin ve konu ile ilgili açıklamalar,) ix

11 Ekler (Raporun hazırlanmasında kullanılan ve çeşitli kuruluşlardan sağlanan bilgi, belge ve tekniklerden rapor metninde sunulamayanlar) Notlar ve Kaynaklar: ÇED Raporunu hazırlayanların tanıtımı (Adı Soyadı, Mesleği, 1 kişi için 1 sayfayı geçmeyecek şekilde hazırlanmış kısa özgeçmiş, Referansları ve Rapordan sorumlu olduğunu belirten imzası) (bilgilenme kapsam ve özel format belirleme toplantısında komisyon tarafından ÇED Başvuru Dosyasını hazırlayan çalışma grubuna Su Ürünleri Mühendisi, Makine Mühendisi ve Kimya Mühendisi tarafından katkı sağlanması uygun görülmüştür.) x

12 Tablolar Listesi Sayfa No Tablo 1. Proje alanı koordinatları... 3 Tablo 2:Arazi Mülkiyeti ve kullanım durumu... 5 Tablo 3:Yatırım Programı... 6 Tablo 4: Kredi Harcama ve Geri Ödeme Tablosu... 7 Tablo 5: Projenin zamanlama tablosu... 7 Tablo 6:Projenin Fayda Maliyet Analiz Tablosu... 8 Tablo 7:Florya Meteoroloji İstasyonu sıcaklık değerleri Tablo 8:Florya Meteoroloji İstasyonu ortalama toplam yağış ve günlük maksimum yağış miktarları Tablo 9: Florya Meteoroloji İstasyonu Nisbi Nem değerleri Tablo 10:Florya Meteoroloji İstasyonu basınç değerleri Tablo 11:Florya Meteoroloji İstasyonu sayılı gün değerleri Tablo 12:Florya Meteoroloji İstasyonu rüzgarların esme sayıları toplamı Tablo 13:Florya Meteoroloji İstasyonu yönlere göre rüzgar hızı Tablo 14:Florya Meteoroloji İstasyonu ortalama rüzgar hızı (m/s) Tablo 15:Florya Meteoroloji İstasyonu Maksimum Rüzgar Hızı ve yönü Tablo 16:Florya Meteoroloji İstasyonu fırtınalı günler sayısı Tablo 17: Arazi kullanım kabiliyeti sınıflarına göre İstanbul ili arazilerinin kullanım şekilleri Tablo 18: İstanbul ili arazi varlığı dağılımı Tablo 19:2008 Yılı Tarla Bitkileri Üretim Alanları ve Üretim ve Miktarları Tablo 20:Kullanılan Tarım İlaçları Tablo 21:Proje alanı ve etki alanında Saptanan Flora Türleri Tablo 22:Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Balıkları Tablo 23:Proje alanı ve etki alanında habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel Ikiyaşamlı (Amphibia) Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri Tablo 24:Proje alanı ve etki alanında habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel Sürüngen (Reptilia) türleri, Korunma Durumları ve Statüleri Tablo 25:Proje Alanı ve Etki Alanında Habitat Özelliği Nedeniyle Bulunması Muhtemel Kuş(Aves) Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri Tablo 26:Proje alanı ve etki alanında habitat özelliği nedeniyle bulunma olasılığı yüksek olan Memeli (Mammalia) türleri ve Korunma Durumları Tablo 27:Proje kapsamındaki su temini Tablo 28:Soğutma suyu sistemi ile ilgili parametreler Tablo 29:Projenin inşaat aşamasında kullanılması planlanan makine listesi Tablo 30:İnşaat esnasında Gürültü dağılımı Tablo 31:Motorinin Özellikleri Tablo 32: İnşaat Sırasında Kullanılacak İş Makineleri Tablo 33:Dizel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Faktörleri Tablo 34:Kütlesel Debiler Tablo 35:Hesaplanan Emisyon Miktarları ve Sınır Değerler Tablo 36:Trafik Yükü Tablo 37:Doğal Gaz Spesifikasyonları (BOTAŞ) Tablo 38:Endüstriyel Tesisler İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Tablo 39:Emisyon Ölçüm noktaları ve koordinatları xi

13 Grafikler Listesi Sayfa No Grafik 1: Florya Meteoroloji İstasyonu sıcaklık değerleri Grafik 2: Florya Meteoroloji İstasyonu ortalama toplam yağış ve günlük maksimum yağış miktarları.. 14 Grafik 3: Florya Meteoroloji İstasyonu Nisbi Nem değerleri Grafik 4 : Florya İstasyonu Basınç Grafiği Grafik 5: Florya Meteoroloji İstasyonu sayılı gün değerleri Grafik 6: Florya Meteoroloji İstasyonu Hakim Rüzgar Yönü Grafiği Grafik 7:Florya Meteoroloji İstasyonu Hakim Rüzgar Yönü Grafiği Grafik 8:Florya Meteoroloji İstasyonu yönlere göre rüzgar hızı grafiği Grafik 9: Florya Meteoroloji İstasyonu ortalama rüzgar hızı grafiği Grafik 10: Florya Meteoroloji İstasyonu Maksimum Rüzgar Hızı ve yönü grafiği Grafik 11: Florya Meteoroloji İstasyonu fırtınalı günler sayısı grafiği Grafik 12:İnşaat faaliyetleri esnasında gürültü dağılımı Şekiller Listesi Sayfa No Şekil 1:İş akım Şeması... 8 Şekil 2:Etki Mesafesi Uydu Görüntüsü Şekil 3:Stratigrafik kesit Şekil 4:Proje Alanının Fay Hatlarına Olan Mesafesi Şekil 5:İstanbul İli Arazi Kullanım Haritası Şekil 6:Arazi sınıflarının dağılımı Şekil 7:En Yakın Orman Alanı Şekil 8:Proje Alanının Vejetasyon Haritası Şekil 9:Trafik Hacim Haritası Şekil 10:Rankine çevrimine göre çalışan (Klasik Termik Santral) şeması Şekil 11:Brayton çevrimi çalışma şeması Şekil 12:Gaz ve buhar bileşik (Kombine çevrimine göre) çalışan santral şeması Şekil 13: Gaz ve Buhar Türbininden Oluşan Kombine Çevrim Santrali İş Akım Şeması Şekil 14:Etki Mesafesi Ölçüm Noktalarını Gösterir Uydu Görüntüsü xii

14 Ekler Listesi Ek 1 Ek 2 Ek 2A Ek 3 Ek 3A Ek 4 Ek 5 Ek 6 Ek 7 Ek 8 Ek 9 Ek 10 Ek 11 Ek 12 Ek 13 Ek 14 Ek 15 Ek 16 Ek 17 Ek 18 Ek 19 Ek 20 : Yer Bulduru Haritası : Topografik Harita : Vaziyet Planı : Proje Alanı Fotoğrafları : Uydu Görüntüsü : Deprem Haritası : Coğrafi Veri Portalı Görüntüsü : Jeoloji Haritası : Meşcere Haritası : Üretim Lisansı : Tapu : Çevre Düzeni Planı lejandı ve Plan Hükümleri : Su Kullanım Belgesi : İSKİ Atıksu Arıtma Tesisi Çıkış Suyu Kullanım Başvurusu : İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Görüşü : Avcılar Belediye Başkanlığı Görüşü : Emisyon Ölçüm raporu : Deniz Suyu analizi : Soğutma Suyu Deşarj Modellemesi : Emisyon Dağılım Modellemesi : Projenin Deniz Ekosistemine Etkilerine Dair Hidrobiyoloji Raporu : Akustik Rapor Ek 21 Ek 22 : : Acil Müdahale Planı İstanbul Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Tabiat Varlığı ve Doğal Sit Alanları Görüşü xiii

15 Bölüm I: Projenin Tanımı ve Amacı (Proje konusu faaliyetin tanımı, ömrü, hizmet amaçları, pazar veya hizmet alanları ve bu alan içerisinde ekonomik ve sosyal yönden ülke, bölge ve/veya il ölçeğinde önem ve gereklilikleri) Proje, İstanbul ili, Avcılar ilçesi, Ambarlı mevkii nde, Elektrik Üretim A.Ş. uhdesinde işletilmekte olan fuel-oil yakıtlı elektrik üretim santralinin ve 3. ünitelerinin yakıt sistemlerinin çift yakıt sistemine (doğalgaz+motorin) dönüştürülmesi ve kapasite artışı projesidir. Proje kapsamında fuel-oil yakıtlı ve 3. ünitelerin yerine toplam 1400 MW e kurulu gücünde ana yakıt olarak doğal gaz, yardımcı yakıt olarak motorin kullanacak çift yakıtlı kombine çevrim santrali (DGKÇS) planlanmaktadır. DGKÇS net veriminin %60 olması planlanmaktadır. Tesisin ısıl gücü 2333 MW t dir. Ambarlı Termik Santral Sahası içerisinde bulunan 4. ve 5. Ünitelerin doğal gaza dönüşüm ve rehabilitasyon işlemleri tamamlanmış olup, (2x408 MW) toplam 816 MW yükseltilmiş ve 21 Kasım 2013 tarihi itibariyle de işletmeye alınmıştır. Mevcut tesisler için Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan alınan Üretim Lisansı Ek- 8 de sunulmuştur. Proje kapsamında mevcut durumda ve 3. ünitelerin bulunduğu alan kullanılacaktır. Bu nedenle ilave arazi maliyeti bulunmamaktadır. Sahanın tüm mülkiyeti Elektrik Üretim A.Ş ye aittir. Proje alanını gösterir yer bulduru haritası, topoğrafik harita ve uydu görüntüsü eklerde sunulmuştur (Bkz. Ek-1, Ek-2, Ek-3A). İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları dahil, Avcılar Belediyesi sınırları içerisinde Marmara sahilinde bulunan Ambarlı Fuel-oil Santrali 1. ve 2. üniteler Şubat 1967 de, 3. ünite Ağustos 1970 de, 4. ve 5. üniteler Aralık 1970 ve Eylül 1971 yılında olmak üzere toplam (3x110 MW + 2x150 MW) 630 MW kurulu kapasiteyle işletmeye alınmıştır. Santral, kurulduğu zaman diliminde Türkiye nin en büyük elektrik üretim tesisidir yılları arasında işletmeye açılan fuel-oil yakıtlı 1, 2 ve 3. üniteler; 40 yılı aşan süredir işletilmektedir. Sıvı yakıtlarda SO X emisyonu limit değerlerini sınırlayan düzenleme nedeniyle tesisin ekonomik olarak işletilmesi zora girdiğinden ünitelerin, doğal gaz yakıtlı kombine çevrim santraline dönüştürülerek veriminin artırılması ve ülke ekonomisine kazandırılması oldukça önemlidir. Ayrıca, nüfus yoğunluğu gittikçe artan İstanbul ve çevresi hava kirliliği değerlerini sağlama açısından, projenin yapacağı katkı nedeniyle de proje önemli bir yatırım olarak değerlendirilmektedir. İşletme şartlarında yıllık 1 milyon ton fuel-oil tüketimiyle, 4,5 milyon MWh üretim yapabilen santral 1987 yılına kadar (%60 ile %82 arası kapasite kullanımıyla) yoğun olarak kullanılmıştır ile 1994 yılları arasında düşük kapasitelerde çalıştırılan santral, 1995 yılından itibaren 2000 li yılların başına kadar tekrar yoğun olarak kullanılmıştır. Fuel-oil fiyatlarındaki artışa ve kombine çevrim santrallerine göre verimleri oldukça düşük, klasik termik santral teknolojisiyle yapılmış olmasına bağlı olarak elektrik üretim maliyetlerinin yükselmesi; bununla beraber 40 yıla yakındır kullanılması sebebiyle arızaların artması, santralin ekonomik ve güvenli olarak üretim yapmasını zorlaştırmaktadır. 1

16 Marmara Bölgesi yurdumuzun sanayisi en gelişmiş bölgesidir. Enerji talebi diğer tüm bölgelere göre daha fazla ve talep artışı daha hızlıdır. Son yıllarda bölge önemli bir turizm merkezi haline gelmiştir. İstanbul bu konularda özellikle kongre turizmi ile çok büyük bir ilerleme sağlamış ve enerji güvenirliği çok önem kazanmıştır. Enerji santrallerinin tüketim merkezlerine yakın yapılması iletim kayıpları ve arz güvenliği açısından önem kazanmaktadır. İstanbul da elektrik üretim tesisi yapılabilecek hem merkezi ve hem de alt yapısı uygun yerlerden birisi Ambarlı dır. Ambarlı Fuel-oil Termik Santrali ve 3. üniteleri; buhar kazanının açıkta olduğu sahra tipinde, yakıtın (gaz türbini olmadan) kazanda brülörler yardımıyla yakıldığı, türbin giriş sıcaklığı 538 C olan, tekrar kızdırmalı, soğutmalı deniz suyu kullanılan, % 36 verimli ve buhar çevrimli, klasik termik santral tarzında yapılmıştır. Ünitelerin 40 yılı aşkın süredir kullanılmaları, santralin; kazan, türbin, kondensör vb. ana ekipmanlarında ve yardımcı ekipmanlarında yıpranmalara bağlı arıza ve duruşlara neden olmaktadır. İşletmede kullanılan fuel-oil, sahilin 900 m açığında bulunan bir platforma yanaşan tankerlerden temin edilmektedir. İşletmenin toplam yakıt depolama kapasitesi ton olup, platform ile ana yakıt tankları arasındaki boru hattı Ø 16, 1800 m uzunluğunda ve Taşıma kapasitesi ton / saat taşıma kapasitesindedir. Ambarlı Termik Santrali'nde mevcut durumda kullanılan doğalgaz Ukrayna üzerinden Türkiye ye gelmekte ve doğalgaz hattı santral sahasının hemen yanından geçmektedir. Bu doğalgaz hattı halen Ambarlı'da bulunan doğalgaz kombine çevrim santrali ile doğal gaz kombine çevrim santraline dönüştürülerek deneme çalışmaları başlatılan 4. ve 5. üniteleri beslemektedir m 3 /saat kapasiteye sahip BOTAŞ doğalgaz hattının boru çapı 36, basıncı ise barg arasındadır. Halihazırda kullanılan doğalgaz RMS-A istasyonları m 3 /saat m 3 /saat olmak üzere toplam m 3 /saat olup, bu kapasite Ambarlı Fuel-oil Santrali ve 3. üniteleri için yeterli değildir. Doğal gaza dönüştürülecek fuel oil 1, 2 ve 3 no.lu ünitelerin nominal ihtiyacı yaklaşık m 3 /saat olarak düşünüldüğünde toplam doğal gaz ihtiyacı mevcut Ambarlı doğal gaz ve doğal gaza dönüşümü yapılan fuel oil 4. ve 5. üniteler dahil yaklaşık m 3 /saattir. BOTAŞ mevcut hattı kapasitesi uygundur. Santralda doğal gaz yakıtına dönülmesinden sonra yılda yaklaşık 1,7 milyar m 3 doğal gaz kullanılacaktır. Mevcut santralın hemen yanında, Ambarlı Doğal Gaz Kombine Çevrim Santralı ( Ambarlı-A Santralı ) ile 4. ve 5. Ünitelerden oluşan Doğal Gaz Kombine Çevrim Santralı (Ambarlı-B Santralı) bulunmakta olup, her iki santral için BOTAŞ'a ait sırasıyla m 3 /saat ve m 3 /saat lik doğal gaz istasyonu mevcuttur. Projenin hayata geçmesiyle birlikte 1,2 ve 3. Ünitelerin ihtiyacına göre yeni yapılacak doğal gaz istasyonundan yakıt sağlanacaktır. Santralın ve 3. ünitelerinin yakıt dönüşümü tamamlandıktan sonra yılda ton fuel-oil kullanımı önlenmiş olacaktır. Çevre kirliliği ile ilgili sorunları ve bölgenin artan enerji talebini önemli ölçüde çözmek ve bunu yaparken mevcut imkânlardan da azami ölçüde yararlanmak için, Ambarlı Fuel-oil Santrali ve 3. ünitelerinde iyileştirme ve yenileme yatırımlarına gereksinim vardır. 2

17 Bölüm II: Proje İçin Seçilen Yerin Konumu Proje kapsamında, İstanbul ili, Avcılar ilçesi, Ambarlı mevkiinde, Elektrik Üretim A.Ş. uhdesinde işletilmekte olan Ambarlı Fuel-oil Termik Santralinin ve 3. ünitelerinin yakıt sistemlerinin çift yakıt sistemine (doğalgaz+motorin) dönüştürülerek kapasite artışı yapılması planlanmaktadır. Ambarlı tesisleri, İstanbul'un Avrupa Yakası'nda, Avcılar ilçesi, Ambarlı mevkiinde yer almaktadır. Kurulu bulunduğu yer itibarı ile Ambarlı limanına, E5 karayoluna çok yakın bir konumdadır. E5 karayolu Avcılar bağlantısından 2 km içeride Marmara Denizi'nin kuzey sahilinde bulunmaktadır. Proje sahası ve çevresi, düz bir topoğrafya sergilemektedir. Santral sahasında arazi kotu deniz seviyesine göre m'dir. Proje alanı koordinatları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 1. Proje alanı koordinatları Koor. Sırası : Sağa,Yukarı Koor. Sırası Datum : ED-50 Datum Türü : UTM Türü D.O.M. : 27 Zone : 35 Ölçek Fak. : 6 derecelik : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : Enlem,Boylam : WGS-84 : COĞRAFİ D.O.M. : -- Ölçek Fak. : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : :

18 : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : PAFTA: BURSA G21-a : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : : Proje alanı doğuda Küçükçekmece gölü ile Küçükçekmece ilçesi, güneyde ise Marmara denizi ile çevrelenmiştir. Proje alanının bulunduğu ilçe Avcılar yaklaşık hektar bir yüzölçümüne sahiptir. İstanbul a 27 km. uzaklıktadır. TEM otoyolu, E-5 (D-100) karayolu ilçe sınırları içinden geçmektedir. II.I. Proje Yer seçimi (İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan faaliyet yerinin, lejant ve plan notlarının da yer aldığı 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı, (Plan Notları ve hükümleri), Onaylı Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planı, (Plan Notları ve lejantları) üzerinde, değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde gösterimi) İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları dahil, Avcılar Belediyesi sınırları içerisinde Marmara sahilinde bulunan Ambarlı Fuel-oil Santrali 1. ve 2. üniteler Şubat 1967 de, 3. ünite Ağustos 1970 de, 4. ve 5. Üniteler Aralık 1970 ve Eylül 1971 yılında olmak üzere toplam (3x110 MW + 2x150 MW) 630 MW kurulu kapasiteyle işletmeye alınmıştır. Santral, kurulduğu 4

19 zaman diliminde Türkiye nin en büyük elektrik üretim tesisidir yılları arasında işletmeye açılan fuel-oil yakıtlı 1, 2 ve 3. üniteler; 40 yılı aşan süredir işletilmektedir. Proje kapsamında mevcut durumda ve 3. ünitelerin bulunduğu alan kullanılacağından ilave bir arazi kullanılmayacaktır. Elektrik Üretim A.Ş. ye ait toplam ,91m 2 lik alanda bulunan fuel-oil 1-2 ve 3. üniteleri kapsayan alanda çalışma yapılacaktır. Bu alana ait tapu kayıtları Ek-9 da sunulmuştur. Proje alanının gösterildiği çevre düzeni planı, lejandı ve plan uygulama hükümleri ekte sunulmuştur (Bkz. Ek-10). Proje kapsamında İstanbul Büyükşehir Belediyesinin İstanbul ili 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı kapsamındaki görüşü, Avcılar Belediyesi'nin alt ölçekli planlar kapsamındaki görüşü ekte sunulmuştur (Bkz. Ek-13, Ek-14). II.2. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün idari ve sosyal ünitelerin, teknik alt yapı ünitelerinin varsa diğer ünitelerin yerleşim planı, bunlar için belirlenen kapalı ve açık alan büyüklükleri, binaların kat adetleri ve yükseklikleri, temsili resmi) Proje kapsamında mevcut durumda ve 3. ünitelerin bulunduğu alan kullanılacağından ilave bir arazi ihtiyacı bulunmamaktadır. Elektrik Üretim A.Ş. ye ait toplam ,91m 2 lik alanda çalışma yapılacaktır. Projeye ait vaziyet planı Ek-2A da sunulmuştur. Proje alanı içerisinde mevcut bulunan fuel-oil 1, 2, 3 no'lu üniteleri m 2, şalt sahası m 2, fuel-oil tankları m 2, idare binası 1500 m 2 alan kaplamaktadır. İdare binası 2 katlı olup 10 m yüksekliktedir. Proje alanına ait fotoğraflar Ek-3 te sunulmuştur. Tablo 2:Arazi Mülkiyeti ve kullanım durumu Ünite Alan Mülkiyet En yakın yerleşim Mevcuttaki fuel-oil 1,2,3 üniteleri m 2 Elektrik Üretim Şalt sahası m 2 A.Ş. ye ait toplam Fuel-oil Tankları m ,91m 2 lik tapulu alan İdare binası 1500 m 2 Tesis sahasına en yakın yerleşim yeri kuşuçuşu 500 m mesafededir. 5

20 Bölüm III: Projenin Ekonomik ve Sosyal Boyutları III.1. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili Yatırım Programı ve Finans Kaynakları Tablo 3:Yatırım Programı YATIRIM YATIRIM BEDELİ ($) YILLAR Etüt-Proje, Müh.ve Kontrolluk Arazi Düzenleme ve Geliştirme Hazırlık Yapıları (Şantiye vb.) İnşaat (toprak işleri, altyapı, üstyapı vb.) Çevre Koruma Makine-donanım Taşıma, Sigorta,İthalat ve Gümrükleme Montaj Genel Giderler İşetmeye Alma Giderleri * * Beklenmeyen Proje Bedeli Yatırım Dönemi Faiz Giderleri TOPLAM YATIRIM BEDELİ Yatırım bedelinin yıllara dağılımında aşağıdaki ödeme esasları göz önüne alınmıştır. -Yatırım süresi ihale süreci sonunda gerçekleşecek sözleşme imzasından itibaren 3 yıldır. -Yatırım bedelinin % 30 unun ekipman bağlantılarının yapılması, imalatların başlaması ve avans olarak ödeneceği kabul edilmiştir. -Yatırım bedelinin % 60 ı, sahaya ekipmanların gelmesi ve işin gerçekleştirilmesi ile ödeneceği kabul edilmiştir. -Yatırım bedelinin %10 u Santralın İşletmeye alınması, Performans Testlerinin yapılması ve Geçici Kabulün yapılması ile ödeneceği kabul edilmiştir.(* İşletmeye alma giderlerinin tamamı 3. Yıl içerisinde ödenecektir) Kredi faiz ve anapara ödemeleri aşağıdaki tabloda belirtilen dağılıma göre yapılacaktır. Yatırımın müteahhitle sözleşme imzalanmasından itibaren 3 yıl süreceği tahmin edilmiştir. Yatırımın hazırlık ve yapılması dönemi esnasında kredi geri ödemesi planlanmamış ve 4. yıl sonunda başlayacak olan işletme döneminin ilk yılından başlamak üzere 8 yılda, eşit ana para ve gerçekleşen işletme dönemi faizlerinin ödenmesiyle kredi geri ödemelerinin tamamlanması planlanmıştır. 6

21 Tablo 4: Kredi Harcama ve Geri Ödeme Tablosu Yıl Kullanılan Dönem Sonu Yıl Sonu Faiz Ödemeleri Ana Para Geri Kredi ($) Bakiye ($) Yatırım İşletme Ödemeleri ($) (Kümülatif) (Borç) Dönemi ($) Dönemi ($) Dış kaynaklı Kredide (765 milyon USD) yıllık %5 faiz öngörülmüştür. - Proje için USD ( Proje Bedelinin %85 i) dış kaynaklı kredi kullanılacaktır. - Kredinin ilk 4 yılı geri ödemesiz ve takip eden 8 yıl boyunca eşit geri ödeme olmak üzere toplam 12 yılda geri ödeneceği öngörülmüştür. - Yatırımın 3 yıl ( 36 ay) sonunda tamamlanması öngörülmüştür. III.2. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili İş Akım Şeması veya Zamanlama Tablosu Projenin toplam yatırım uygulama süresi ihale ve sözleşme imzasından itibaren 3 yıl olarak planlanmaktadır. Tablo 5: Projenin zamanlama tablosu 12 ay 1.yıl 2.yıl 3.yıl İhale ve sözleşme imzası Etüt proje ve mühendislik Mobilizasyon/yıkım-söküm Ekipman temin ve nakliyeler İnşaat işleri Montaj Testler ve işletmeye alma Ticari işletmeye alma

22 Mevcuttaki tesisin yıkım söküm işleminin yapılması Toz, gürültü, metal hurda oluşumu Mevcut tesis sahasının düzeltilmesi Toz, gürültü, hafriyat oluşumu DGKÇS ekipmanlarının temini ve sahaya getirilmesi Toz, gürültü oluşumu İnşaat İşlerinin Tamamlanması Makine Ekipman montajı ve mevcut sisteme adapte edilmesi Toz, gürültü, ahşap, metal ambalaj atığı oluşumu Toz, gürültü, ahşap, metal ambalaj atığı oluşumu DGKÇS testlerinin yapılması ve devreye alma Şekil 1:İş akım Şeması III.3. Projenin Fayda-Maliyet Analizi Tablo 6:Projenin Fayda Maliyet Analiz Tablosu İŞLETME GELİRLERİ Kurulu Güç (MW) MW Yıllık Çalışma Süresi Saat Brüt Elektrik üretimi MWh İç tüketim Oranı % 1,00% Yıllık Net Elektrik Üretimi MWh Birim Elektrik satış Fiyatı $/kwh 0,09 Elektrik Satış Geliri $ II. YATIRIMLAR Sabit yatırım $ Birim Maliyet $/kw 666,7 İşletme Sermayesi $ (işletme giderinin %10'u) Kredi Faizi $ Toplam Yatırım Bedeli $ III. İŞLETME GİDERLERİ Doğal gaz alt ısıl değeri kcal/m³ Isı sarfiyatı kcal/kwh Verim % 60 Birim doğal gaz tüketimi m³/kwh 0,162 Tüketilen doğal gaz(yıllık) m³ Doğal gaz birim fiyatı $/1000m³ 455 Toplam Sabit Degişken Sabit(%) Degişken(%) Yakıt Gideri ,0% 100,0% Demiarilize su gideri ,0% 90,0% Kimyasal madde gideri ,0% 90,0% Personel gideri ,0% 10,0% Bakım-onarım gideri ,0% 70,0% Amortisman ,0% 0,0% Giderlerin Genel Toplamı % 91% 8

23 İşletme sermayesi dahil $ lık yatırımın, %15 öz kaynak, %85 kredi kullanılarak gerçekleştirilmesi ve İskonto oranı (paranın zaman içerisindeki değeri) %5 alınarak hazırlanan Nakit Para Akışı (A) Tablosunda ( Baz Senaryo) İç Karlılık oranının %7,13, Net Bugünkü Değerinin $ ve 18 yıllık işletme dönemi içerisinde geri ödemenin gerçekleştiği görülmektedir. Sabit değerlerle (enflasyon dikkate alınmadan, yakıt maliyeti, elektrik satış fiyatı sabit alınarak), İşletme sermayesi dahil $ yatırımın, %15 öz kaynak, %85 kredi kullanılarak gerçekleştirilmesi durumunda ve Iskonto oranı (paranın zaman içerisindeki değeri) %5 alındığında, İç Karlılık oranı : %7,13 Net bugünkü Değer : $ (Kar edildiği) Geri Ödeme Süresi : 18 yıl olarak gerçekleştiği görülmektedir. Yine benzer şekilde, sabit değerlerle (enflasyon dikkate alınmadan, yakıt maliyeti, elektrik satış fiyatı sabit alınarak), İşletme sermayesi dahil $ yatırımın, %100 öz kaynak kullanılarak gerçekleştirilmesi durumunda ve Iskonto oranı (paranın zaman içerisindeki değeri) %5 alındığında da, İç Karlılık oranı : %18,07 Net bugünkü Değer : $ ( Çok daha karlı) Geri Ödeme Süresi : 13 yıl olarak görülmektedir. Duyarlılık analizlinde; belirleyici unsurun Yakıt maliyeti ve Elektrik satış fiyatı olduğu gözükmektedir. Her ikisinin enflasyon oranı üzerinde artması karlılığı artırmakta; enflasyon oranı altında kalması karlılığı azaltmaktadır. Yakıt maliyetinin elektrik satış fiyatı üzerinde artması yatırım önündeki en büyük risk olarak gözükmektedir. III.4.Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşmesine bağlı olarak, yatırımcı firma veya diğer firmalar tarafından gerçekleştirilmesi tasarlanan diğer ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri Proje alanına ulaşım mevcut yollarla sağlanacaktır. Projenin inşaat aşamasında malzemelerin, makine ekipmanın getirilmesi, oluşan atıkların alandan uzaklaştırılması sırasında yolların yetersiz kalması durumunda bağlantı yolları yapılacaktır. Projenin tamamlanmasını müteakip, gerekli çevre düzenlenmesi, aydınlatma, yangın ikaz ve koruma sistemi, kapalı devre görüntüleme güvenlik sistemi kurulumu yapılacaktır. III.5. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşebilmesi için ihtiyaç duyulan ve yatırımcı firma veya diğer firmalar tarafından gerçekleştirilmesi beklenen diğer ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri. Proje alanında hali hazırda kullanılan doğalgaz RMS-A istasyonları m 3 /saat m 3 /saat olmak üzere toplamda m 3 /saat kapasitelidir. Söz konusu bu kapasite Ambarlı Fuel-oil Santrali ve 3. Üniteleri için yeterli değildir. Doğal gaza dönüştürülecek fuel oil 1, 2 ve 3 no.lu ünitelerin nominal ihtiyacı yaklaşık m 3 /saat olarak düşünüldüğünde toplam doğal gaz ihtiyacı mevcut Ambarlı doğal gaz ve doğal gaza dönüşümü yapılan fuel oil 4. ve 5. üniteler dahil yaklaşık m 3 /saattir. BOTAŞ mevcut hattı kapasitesi uygundur. 9

24 Proje kapsamında soğutma suyu, kazan suyu, idari kullanım ve sosyal siteler için ihtiyaç olan ham su mevcut hatlardan sağlanacaktır. Makine techizat revizyonu ve kapasite artışına bağlı olarak hatlarda iyileştirmeler yapılacaktır. Proje kapsamında Azatlı mevkii nden temin edilen suyun yetersiz olması durumunda proje alanına sınır olan kuzey batı yönündeki İSKİ atıksu arıtma tesisinin çıkış suyu bağlantısından 300 ton/saat su temin edilmesi planlanmaktadır. Bu şekilde temin edilecek su ters osmoz sistemiyle arıtılarak kullanılacaktır. Proje kapsamında üretilen elektrik, mevcut durumda bulunan 154 kv lık şalt sahasından iletim sistemine bağlanacaktır. Şalt sahası ihtiyacı konusunda TEİAŞ ın görüşleri doğrultusunda hareket edilecektir. III.6. Kamulaştırma ve/veya yeniden yerleşimin nasıl yapılacağı, Proje kapsamında mevcut durumda ve 3. ünitelerin bulunduğu alan kullanılacağı için, ilave bir arazi ihtiyacı bulunmamaktadır. Mülkiyeti Elektrik Üretim A.Ş. ye ait toplam ,91 m 2 lik alanda çalışma yapılacaktır. Projeye ait vaziyet planı Ek-2A da sunulmuştur. III.7. Diğer hususlar. Proje kapsamında bahsedilmesi gereken başka bir husus bulunmamaktadır. Bölüm IV: Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi ve Bu Alan İçerisindeki Çevresel Özelliklerin Açıklanması (*) IV.I Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi, Etkilenecek Alanın Harita Üzerinde Gösterimi Projenin etki alanının belirlenmesinde, tesis faaliyetlerinden kaynaklı baca gazı emisyonu, Marmara Denizi'nden soğutma suyu kullanımı etkin olacaktır. Tesis belirli bir altyapısı olan kurulu vaziyette çalışan bir tesistir. Etki alanının tayininde geniş alanlara yayılan hava emisyonları ön plana çıkmaktadır. Baca gazı emisyonuna bağlı tesis etki mesafesi; Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek- 2 de Tesisten açık havaya verilen emisyonların Hava Kirlenmesine Katkı Değerinin (HKKD) hesaplanmasında veya hava kalitesi ölçümlerinin yapılmasında tesis etki alanı, inceleme alanı ve tepe noktaları dikkate alınır. 1) Tesis Etki Alanı: Emisyonların merkezinden itibaren bu yönetmelikte Ek-4 de verilen esaslara göre tespit edilmiş baca yüksekliklerinin 50 (elli) katı yarı çapa sahip alan, tesis etki alanıdır. Tesiste baca yüksekliğinin 50 m olması planlanmaktadır. Buna göre etki mesafesi; 50 m x 50 kat = 2,5 km olmaktadır. Proje kapsamında fuel-oil yakıtlı ve 3. Üniteleri yerine toplam 1400 MWe kurulu gücünde ana yakıt olarak doğal gaz, yardımcı yakıt olarak motorin kullanacak çift yakıtlı 10

25 kombine çevrim santrali (DGKÇS) planlanmaktadır. DGKÇS net veriminin %60 olması planlanmaktadır. Tesisin ısıl gücü 2333 MWt dir. Ambarlı Termik Santral Sahası içerisinde bulunan 4. ve 5. Ünitelerin doğal gaza dönüşüm işlemleri tamamlanmış olup 21 Kasım 2013 tarihi itibariyle işletmeye alınmıştır. Sualma ve deşarj hatları kara kısmı bu alan üzerinden döşenecek bir boru sistemi ile denizdeki sualma ve deşarj hatlarına bağlanacaktır. Proje kapsamında, genel toplam m 3 /saat denizden soğutma suyu alımı ve m 3 /saat santral soğutma suyunun denize deşarjı planlanmaktadır. Hali hazırda mevcut olan sistemin genel özellikleri şöyledir; 1-2 nolu üniteler soğutma suyu hattı bilgileri: Denizden kıyıya kadar uzunluk: Basma hattı (Denizden santrala) 430 m, dönüş hattı:(santraldan denize) 225 m Boru çapı : 2000 mm (2 ünite için deniz tarafında tek bir boru kullanılıyor.) Derinlik basma hattı 8m ve dönüş hattı 5,3m Deniz suyu kara tarafında önce ortak bir havuza alınıyor buradan 2'şer adet pompa ile (2ünite için 2*2) ünitelere basılıyor. Pompa Debileri : 4x9000 m 3 /h Sıcaklık farkı: 8 C nolu ünitelerin soğutma suyu hattı bilgileri: Kıyıya kadar uzunluğu: Basma hattı 470 m, dönüş hattı: 275 m Serinlik: basma 9 m ve dönüş 5,3 m Pompa Debisi : 2x m 3 /h 4 ve 5 nolu üniteler için 2*9500m 3 /h 3 nolu ünite için 3 ünite için karada ortak bir pompa emiş havuzu kullanılıyor. Boru çapı : 3500 mm Sıcaklık farkı: 10 C Yukarıda açıklandığı üzere toplam m 3 /h saat için soğutma suyu deşarj modellemesi çalışması yapılmıştır. Yapılan soğutma suyu modelleme çalışması Ek-17'de sunulmuştur. 11

26 2,5 Km ETKİ MESAFESİ Şekil 2:Etki Mesafesi Uydu Görüntüsü IV.2. Fiziksel ve Biyolojik Çevrenin Özellikleri ve Doğal Kaynakların Kullanımı IV.2.1. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler (Bölgenin genel ve yerel iklim koşulları, projenin bulunduğu mevkiinin topoğrafik yapısı, aylık, mevsimlik ve yıllık sıcaklık, yağış, bağıl nem, basınç ve buharlaşma rejimleri ve bunların grafikleri, enverziyonlu gün sayıları, kararlılık durumu, rüzgar yönü ve hızı, yıllık ve mevsimlik rüzgar gülü, fırtınalı günler sayısı, vb. ) İstanbul ili kışları ılık ve yağışlı, yazları ise sıcak geçen ılıman iklim kuşağındadır. Kuzeyi Karadeniz iklimi, diğer kesimleri Akdeniz iklim özelliği gösterir. Jeomorfolojik özelliklerinden dolayı, İstanbul İli iki ayrı doğal ekosistem olarak düşünülebilir. İklimsel özellikler açısından metropoliten alanın kuzey bölümünde kuzey rüzgârlarının hâkim olduğu ıslak ve nemli iklim özellikleri hâkimken, güney bölgelerde sıcak ve kuru iklim özellikleri gözlenmektedir. İstanbul ilinde, deniz sevisinden m arasında değişen irtifadaki Çatalca ve Kocaeli platoları bulunmaktadır. Platolar, paralel vadilerle ayrılmıştır. Bölgenin coğrafi konumu ve dolayısıyla hakim olan makro iklim özellikleri, doğal bitki örtüsünün oluşumunda ve ekolojik yapının şekillenmesinde büyük önem taşır. 12

27 Hakim olan iklim özellikleri göz önünde bulundurulduğunda İstanbul ve yakın çevresinin doğal vejetasyonu yazın yeşil, kışın yaprağını döken ağaç ve çalıların hakim olduğu bir vejetasyon tipidir. Sıcaklık: yılları Florya Meteoroloji İstasyonu Gözlem kayıtlarına göre en yüksek sıcaklık 38,5 0 C ile Ağustos ayında, en düşük sıcaklık ise -10,0 0 C ile Şubat ayında görülmektedir. Tablo 7:Florya Meteoroloji İstasyonu sıcaklık değerleri AYLAR Ortalama Sıcaklık( o C) Maksimum Sıcaklık( o C) Minimum Sıcaklık( o C) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Minimum Sıcaklık(oC) Maksimum Sıcaklık(oC) Ortalama Sıcaklık(oC) 10 0 Grafik 1: Florya Meteoroloji İstasyonu sıcaklık değerleri 13

28 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık E.Ü.A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Yağış : yılları Florya Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama yıllık toplam yağış miktarı 643,2 mm dir. Bugüne kadar gözlemlenen günlük maksimum yağış miktarı 111 mm ile Ekim ayında görülmektedir. Tablo 8:Florya Meteoroloji İstasyonu ortalama toplam yağış ve günlük maksimum yağış miktarları Ortalama Toplam Günlük Maksimum AYLAR Yağış Miktarı (mm) Yağış Miktarı (mm) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Günlük Maksimum Yağış Miktarı (mm) Ortalama Toplam Yağış Miktarı (mm) Grafik 2: Florya Meteoroloji İstasyonu ortalama toplam yağış ve günlük maksimum yağış miktarları 14

29 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık E.Ü.A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Ortalama Nisbi Nem: yılları Florya Meteoroloji İstasyonu Gözlem kayıtlarına göre ölçülen ortalama nispi nem değişimleri aşağıdaki tabloda sayısal olarak verilmiştir. Tablo 9: Florya Meteoroloji İstasyonu Nisbi Nem değerleri AYLAR Ortalama Nisbi Nem (%) Ortalama Nisbi Nem (%) Ortalama Nispi Nem (%) Grafik 3: Florya Meteoroloji İstasyonu Nisbi Nem değerleri 15

30 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık E.Ü.A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Basınç: yılları Florya Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre en yüksek yerel basınç hpa ile Ocak ayında, en düşük yerel basınç ise hpa ile Aralık ayında görülmüştür. Tablo 10:Florya Meteoroloji İstasyonu basınç değerleri AYLAR Ortalama Basınç (hpa) Maksimum Basınç (hpa) Minimum Basınç (hpa) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Ortalama Basınç (hpa) Maksimum Basınç (hpa) Minimum Basınç (hpa) Grafik 4 : Florya İstasyonu Basınç Grafiği 16

31 Sayılı Günler yılları Florya Meteoroloji İstasyonu Gözlem kayıtlarına göre kar yağışlı gün sayısının, kar örtülü gün sayısının, sisli gün sayısının, dolulu gün sayısının, kırağılı gün sayısının, orajlı gün sayısının ortalama değerleri aşağıdaki tabloda sayısal olarak verilmiştir. Tablo 11:Florya Meteoroloji İstasyonu sayılı gün değerleri AYLAR Ortalama Kar Yağışlı Gün Sayısı Ortalama Kar Örtülü Gün Sayısı Ortalama Sisli Gün Sayısı Ortalama Dolulu Gün Sayısı Ortalama Kırağılı Gün Sayısı Ortalama Orajlı Gün Sayısı Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık YILLIK TOPLAM Ortalama Orajlı Gün Sayısı Ortalama Kırağılı Gün Sayısı Ortalama Dolulu Gün Sayısı Ortalama Sisli Gün Sayısı Ortalama Kar Örtülü Gün Sayısı Ortalama Kar Yağışlı Gün Sayısı 0 Grafik 5: Florya Meteoroloji İstasyonu sayılı gün değerleri 17

32 AYLAR / YÖNLER Yıllık, Mevsimlik Rüzgar Yönü: yılları Florya Meteoroloji İstasyonları gözlem kayıtları yönlere göre rüzgarın esme sayısı toplamları yıllık, mevsimlik ve aylık olarak aşağıdaki tablolarda sayısal olarak verilmiştir. Verilere göre yıllık 1. Etkin yön NNE, 2. Etkin yön NE, 3. Etkin yön ENE dir. Tablo 12:Florya Meteoroloji İstasyonu rüzgarların esme sayıları toplamı Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık TOPLAM İlkbahar Yaz Sonbahar Kış N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Hakim Rüzgar Yönü N NNW NW WNW W 0 NNE NE ENE E WSW ESE SW SSW S SSE SE Grafik 6: Florya Meteoroloji İstasyonu Hakim Rüzgar Yönü Grafiği 18

33 İlkbahar Yaz NNW NW WNW 5000 W 0 N NNE NE ENE E WNW W NW NNW N NNE NE ENE E WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW S SSE SSW S SSE Sonbahar Kış WNW W NW NNW N NNE NE ENE E NNW NW WNW 5000 W 0 N NNE NE ENE E WSW ESE WSW ESE SW SE SW SE SSW S SSE SSW S SSE Yönlere Göre Rüzgar Hızı : Grafik 7:Florya Meteoroloji İstasyonu Hakim Rüzgar Yönü Grafiği Tablo 13:Florya Meteoroloji İstasyonu yönlere göre rüzgar hızı YÖNLER N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW ORTALAMA RÜZGAR HIZI

34 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık E.Ü.A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Yönlere Göre Rüzgar Hızı WNW W NW NNW 2,5 2 1,5 1 0,5 0 N NNE NE ENE E WSW ESE SW SSW S SSE SE Ortalama Rüzgar Hızı: Grafik 8:Florya Meteoroloji İstasyonu yönlere göre rüzgar hızı grafiği Tablo 14:Florya Meteoroloji İstasyonu ortalama rüzgar hızı (m/s) AYLAR Ortalama Rüzgar Hızı ,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Ortalama Rüzgar Hızı Ortalama Rüzgar Hızı Grafik 9: Florya Meteoroloji İstasyonu ortalama rüzgar hızı grafiği 20

35 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Toplam Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık E.Ü.A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü: Tablo 15:Florya Meteoroloji İstasyonu Maksimum Rüzgar Hızı ve yönü AYLAR Maksimum Rüzgar Yönü SSW SSW SSW N NE N WSW NNW WSW SSW SSW SSW SSW Maksimum Rüzgar Hızı 27,6 22,3 19,3 19,8 18,3 16,0 17,1 19,1 18,5 21,1 28,1 21,7 28,1 Maksimum Rüzgar Hızı SSW SSW SSW N NE N WSW NNW WSW SSW SSW SSW Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Grafik 10: Florya Meteoroloji İstasyonu Maksimum Rüzgar Hızı ve yönü grafiği Ortalama Fırtınalı Gün Sayısı: Tablo 16:Florya Meteoroloji İstasyonu fırtınalı günler sayısı AYLAR Rasat Son 41 Yıl

36 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Ortalama Fırtınalı Gün Sayısı Grafik 11: Florya Meteoroloji İstasyonu fırtınalı günler sayısı grafiği IV.2.2. Jeolojik özellikler (Bölgesel Jeoloji ve Faaliyet Alanı Jeolojisi) jeolojik yapının fiziko-kimyasal özellikleri, tektonik hareketler ve depremsellik, mineral kaynaklar, heyelan, benzersiz oluşumlar, çığ, sel, kaya düşmesi, su baskını v.s. başlıkları altında incelenmesi, proje sahasının 1/ ölçekli genel jeoloji haritası ve inceleme alanına ait 1/1000 ve/veya 1/5000'lik jeolojik harita ve lejantı, stratigrafik kolon kesiti, Jeoteknik Etüt Raporu) Proje alanı Trakya bölgesinin doğu kesiminde Küçükçekmece-Silivri sahası içindedir. Bölgede görülen kayaçlar Paleozoik Tersiyer ve Kuvarterner yaşlıdır. Sahanın doğu ve batısındaki, yüksek yerlerde hakim olan Bakırköy formasyonunun üst seviyeleri kireçtaşı, alt seviyeleri ise kil, marn ve kumdan oluşmaktadır. Yüksek tepelerde yer alan kireçtaşlarının Haramidere vadisine doğru aşınmasıyla, zeminde yüzey sularının alt seviyelere geçmesine olanak verecek çatlaklar oluşmuştur. Alt seviyelerde bulunan kil ve kiltaşları genellikle yeşil renkli olup yer yer kum ve şilt bandları içermektedir. Bakırköy formasyonu yaklaşık 30 metre kalınlığındadır. Proje alanı bölgesi çakıl, kum, şilt ve kil çekellerinden oluşmuştur. Kalınlığı yaklaşık 40 m olan bu formasyonda yapılan sondajlardan elde edilen numunelerin incelenmesiyle rengi açık yeşilden kahverengi kiremit rengine değişen açık yeşil, yeşil, bej, sarı kahverengi, kiremit renkli kil çökeltisinde yer yer mika pulları içeren kum, ince çakıl ve iri çakıl parçaları görülmüştür. Çakıllar genellikle daha yaşlı formasyonlara ait kireçtaşı mermer kuvarsit magmatik kayaçlardan oluşmuştur. Haramidere vadisinde dar bir alan içinde görülen alüvyon çökellerinin kalınlıkları ise bir kaç metreyi geçmemektedir. Çakıl kum, çakıllı kum, siltli killi kum ve kil bandları şeklinde oluşmuş bu çökelde özellikle killerde organik malzeme miktarı oldukça yüksek bulunmuştur. Pliosen çökelleri olarak tanımlanan çakıl kum şilt ve kil çökelleri ile Bakırköy formasyonu arasında eski bir fay bulunduğu sanılmaktadır. Muhtemelen Haramidere grabenini oluşturan bu eski fayın bir bölümü inceleme alanına girmektedir. Grabeni dolduran 22

37 Pliosen çökelleri ile alüvyon çökelleri fayı örtmüştür. Bununla beraber yakından bir inceleme yapıldığında faya ait bulgular görülmektedir. Ayrıca fayın iki tarafında yapılan sondajlar bu eski olduğu düşünülen fayı doğrular niteliktedir. Fay hattı proje alanının güneyinden 10 km mesafeden geçmektedir. Zemin kesitinin genellikle yüksek ve orta plastisiteli siltli killerden oluştuğu görülmektedir. Bu kil tabakasının kalınlığı m arasında değişmektedir. Genel olarak zemin yüzeyinde yer alan ve kalınlığı 1-2 m arasında değişen bitkisel toprak altında, kahverengi kumlu yer yer çakıllı bir siltli kil tabakası bulunmaktadır. Yüksek plastisiteli bir kil özelliği gösteren bu tabaka genelde katı bir kıvamda olup yer yer orta ve yumuşak kıvamda cepler içermektedir. Bu kahverengi siltli kil tabakasının altında yüksek orta plastisiteli bir gri yeşil kireçli siltli kil tabakası yer almaktadır. Sondaj kuyularının tabanlarına kadar görülen bu tabakanın derinde bulunan ana kayaya kadar devam ettiği tahmin olunmaktadır. Bu tabaka yer yer kalınlıkları, 4-5 m olan kum ve şilt cepleri, marn ve kireçtaşı damarları içermektedir. Ayrıca inceleme alanının, orta kısmında ve Haramidere'ye yakın bölgelerde yapılan sondajlarda kalınlıkları 3-4 m arasında değişen koyu gri-siyah organik siltli kil cepleri bulunmaktadır. Bölgenin depremselliğini belirlemek amacıyla yapılan çalışmada, 28 E ve 30 E boylamları ile 40 N ve 42 N enlemleri arasında kalan alan sismotektonik bölge olarak ele alınmıştır. Bu bölge içinde hem tarihsel, hem de aletsel dönemler ayrı ayrı ve birlikte değerlendirilerek sismik olasılık hesapları yapılmıştır. Genel olarak bütün çalışmalarda 1894 yılından beri sakin bir dönem geçirmiş olan bölgenin gerçekte sismik olarak çok aktif olduğu belirtilmekte ve buna uygun olarak tasarım depremi için önerilen magnitüd ve en büyük yer ivmesi değerlerinin oldukça büyük değerlerde olduğu görülmektedir. Bilindiği üzere Ambarlı'yıda içine alan sahil şeridinde düşük veya yüksek şiddette aktif heyelan alanları, heyelan tehlikesi az olan bölgeler ve yeterli stabiliteye sahip bölgeler görülmektedir. Santral sahası I. derece Deprem bölgesinde yer almakta olup, projenin uygulanması sırasında bu konu özenle dikkate alınacaktır. Proje kapsamında yapılacak her türlü yapılarda mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı'nın "Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik" hükümlerine ve "Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkındaki Yönetmelik " hükümlerine titizlikle uyulacaktır. Proje alanının içinde bulunduğu bölgede, deniz ve atmosfer tesiriyle meydana gelen erozyonun yamaç eğimlerini arttırması, dikkatsiz kazılar sonucu aşırı konsolide serilerde iç ve dış etkenlerle kayma mukavemetinin azalması, killi siltli seriler arasında bulunan su taşıyan geçirimli tabakalar ile merceklerde, bilhassa yağışlı mevsimlerde, oluşan boşluk basınçları gibi sebeplerle, sahil şeridinde arazi hareketleri (heyelanlar) düşük veya yüksek şiddette oluşa gelmiştir. 23

38 Proje alanında ve yakın çevresinde tabii şev eğimleri düşük olup yerleşim sahası heyelan alanları dışında kalmaktadır. Yapılacak tesviye ve temel kazıları sebebiyle oluşacak yeni şevlerle, mevcut stabilitenin bozulmaması gerekmektedir. Tesviye kazısına başlamadan evvel hazırlanacak bir drenaj projesi, tesviye kazısı ile beraber uygulamaya konularak kazı ile ortaya çıkacak yeraltı suları ile yerüstü suları süratle şevden uzaklaştırılmalıdır. Aksi hesapla gösterilmedikçe kazı şev eğimleri daimi olarak kalacak şevlerde 1 (düşey) / 3 (yatay) değerinden fazla olmamalıdır. Kazı derinliğinin 5 m değerini geçmesi halinde kademeler teşkil olunmalıdır. Şev yüzleri ve topukları suya karşı korunmalıdır. İnşaat sahası çevresinde şev hareketlerinin mevcut olduğu, yapıların önemi göz önüne alınarak şev topuklarında istinat yapıkları teşkili tavsiye olunur. Bu istinat yapılarının yüksekliklerinin arttırılması şev stabilitesine müspet yönde etkiyecektir. (Kaynak: Ambarlı Jeoteknik Raporu,2009). Şekil 3:Stratigrafik kesit Proje alanını gösterir jeoloji haritası Ek-6 da sunulmuştur. 24

39 Şekil 4:Proje Alanının Fay Hatlarına Olan Mesafesi IV.2.3. Hidrojeolojik Özellikler (Yeraltı su seviyeleri, halen mevcut her türlü keson, derin, artezyen vb. kuyu; emniyetli çekim değerleri, suyun fiziksel ve kimyasal özellikleri; yeraltı suyunun mevcut ve planlanan kullanımı), Jeolojik Etütlerde sondaj çalışmaları sırasında sondaj kuyularında yeraltı suyu seviyesi ölçümleri yapılmıştır. Bu ölçümlere göre yeraltı su seviyesinin yaklaşık olarak +7 ile +8 m kotları arasında bulunmaktadır. Ayrıca yeraltı su seviyesinin Haramidere'ye dik doğrultularda, eğimli zemin yüzünü yaklaşık olarak takip etmesi, bu bölgede yeraltı suyu akışı olduğunu göstermektedir. Eosen in kalker ve konglomeraları su taşırlar ve marnlı seviyelerde bu suyun daha aşağıya sızmalarına engel olurlar. Bu bakımdan Eosen içinde yeraltı suyu bulmak mümkündür. Fakat sahada Eosene kaç metrede girilebileceği kati olarak bilinmediğinden, bu seviyelerden alınacak sular belki de ekonomik olmayacaktır. Sarmasiyen içindeki kumlu, kalkerli ve konglomeralı seviyeler de su vermekte ve marnlar bu akiferlerin, Eosen içine sızmasına mani olmaktadır, bununla birlikte eğer Sarmasiyen konglomeralarını ekonomik derinliklerde yakalamak mümkün olursa bu seviyelerden de tesisler ihtiyacı karşılanabilir. Alüvyonlar çok az yeraltı suyu taşırlar. 25

40 Tesis sahası civarında az derin bir çok kuyu mevcuttur. Bunlar ekseriya alüvyon içindeki kumlu ve çakıllı seviyelerin ya da Sarmasiyen'in en üstünde bulunan marnlar içindeki kumlu adeselerden beslenmektedir. Bu bakımdan verimleri düşüktür. Haramidere yakınlarında birçok kaynak mevcut olmasına rağmen bunların içinde yalnız iki tanesi önemlidir. Birincisi Haramidere'ye inen asfaltın kuzeyinde bulunandır ki bunun 3,2 l/s debisi vardır. Diğeri de Büyük Reşit Paşa Çiftliği'ndeki kaynaktır. Bu kaynağın verimi daha yüksek olup, debisi 4 l/s'dir. Her iki kaynak da fay kontağından çıkmaktadırlar. Bu bakımdan mevsim değişikliklerinden diğerleri kadar etkilenmezler. Bu iki kaynaktan başka debisi 1 l/s'nin altında bulunan pek çok kaynak mevcuttur. Bunların çoğu yazın kurur. Beslenme sahaları dardır ve ince kumlu adeselerden çıkmaktadır. Tesislere su temini için aşağıdaki üç alternatif düşünülebilir. 1-Mevcut kaynaklardan faydalanmak 2-Haramidereden faydalanmak 3-Yeraltı suyu imkanlarını aramak, Mevcut kaynaklar sahipli olmakla beraber yukarıda adı geçen iki kaynağın toplam debisi 7 l/s civarındadır ve bu verimlilikle tesislerin ihtiyacını karşılayabilir. Tesislere su temin etmek için en kolay yol bu kaynakların satın alınması seçeneği olabilir. Haramidere'nin geniş bir beslenme havzası mevcut olup, yapılan incelemelere göre yazın bu dere kurumamaktadır. Tasfiye tesisleri sayesinde bu sudan faydalanmak uygun gözükse de su temini için bu seçeneğin tercih edilmesi durumunda birkaç senelik ölçülerden yararlanılmalıdır. Yeraltı suyundan faydalanma durumunda metre derinliğinde bir araştırma kuyusu açmadan bu hususta bir yorum yapmak mümkün değildir. Sarmasiyen de kumlu, konglomeralı seviyeler mevcut bulunduğuna göre takriben 200 metrelik bir sondaj ile bu seviyeleri kat etmek ve buralardan su almak uygun olacaktır. Fakat oldukça faylı bulunan bu bölgede akifer daha üst seviyelerde çıkacağı gibi, daha derinlerde de bulunabilir. (Kaynak: Ambarlı Jeoteknik Raporu, 2009) Santralin ihtiyacı olan kondense soğutma suyu Marmara Denizinden alınmaktadır. Kazan suyu, idari kullanım ve sosyal siteler için ihtiyaç olan ham su Altınşehir deki Azatlı mevkiinde bulunan kaynak suyundan karşılanmaktadır. Buradan 15 km lik boru hattıyla 3x60 m 3 /saat kapasiteli pompalarla basılan su, 800 m 3 lük beton tankta toplanmakta ve 2 adet 50 m 3 /saat kapasiteli demineralizasyon grubunu beslemektedir. Ayrıca su 6x5000 m 3 lük tanklarda da depolanabilmektedir. Bu kaynaklardan yazın 50 m 3 /saat, kışın m 3 /saat su tedarik edilebilmektedir. Proje kapsamında soğutma suyu, kazan suyu, idari kullanım ve sosyal siteler için ihtiyaç olan ham su mevcut hatlardan sağlanacaktır. Makine techizat revizyonu ve kapasite artışına bağlı olarak hatlarda iyileştirmeler yapılacaktır. Proje kapsamında Azatlı mevkii nden temin edilen suyun yetersiz olması durumunda proje alanına sınır olan kuzey batı yönündeki İSKİ atıksu arıtma tesisinin çıkış suyu bağlantısından 300 ton/saat su temin edilmesi planlanmaktadır. Bu şekilde temin edilecek su 26

41 ters osmoz sistemiyle arıtılarak kullanılacaktır. Konuyla ilgili İSKİ ye yapılan başvuru Ek- 12 de sunulmuştur. IV.2.4. Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu (Toprak yapısı, arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması, taşıma kapasitesi, yamaç stabilitesi, erozyon, mera, çayır, tarım amaçlı kullanım durumları, alınacak izinler vb.), İstanbul ve çevresinde kahverengi orman, kireçsiz kahverengi orman ve kireçsiz orman toprakları yaygındır. Bunlar sığ olup, A ve C horizonlarına sahiptir. B horizonları çoğu zaman yoktur. Aşınmanın fazla olduğu yerlerde bu topraklarda ana kayanın yüzeye yaklaşması nedeniyle taşlılık görülmektedir. İstanbul İli'ndeki topraklarda erozyon, toprağın sığlığı, taşlılık, kayalık, drenaj ve tuzluluk gibi etkinlikleri değişen bitki yetişmesini ve tarımsal faaliyetleri sınırlayan bazı problemler bulunmaktadır. Yörenin kuzeyi ve platoları ile güney kıyı şeridinde oldukça kuvvetli bir podzolizasyon hakimdir ve bu durum gerek Belgrad Ormanında, gerek Karadeniz kıyı şeridi boyunca uzanan ve yer yer platoyu da örten gevşek Neojen depoları üzerinde meydana gelen toprak profillerinde açıkça görülmektedir. Buna karşılık yörenin Kocaeli kıyılarında Akdeniz Bölgesinin karakteristik toprak tipi olan Kırmızı Akdeniz Toprakları (Alfisoller), Trakya'nın Marmara kıyılarında ise daha çok killi ve marnlı ana kaya etkilerini yansıtan rendzina (Mollisol) toprak tipleri yaygındır. Kaynak:İstanbul Gıda Tarım Ve Hayvancılık Müdürlüğü Avcılar ilçesinde erozyon, erozyon-toprak yetersizliği, toprak yetersizliği, toprak yetersizliği-erozyon ve drenaj sorunu olan topraklar mevcuttur. Toprak yetmezliği olan alanlar en büyük oran ile % 29 dur. Sırası ile % 24 oran ile erozyon, % 21 oran ile erozyon-toprak yetersizliği, % 14 oran ile toprak yetersizliği-erozyon ve % 12 oran ile drenaj sorunu olan alanlar yer almaktadır Avcılar ilçesi Avrupa yakasındaki tek toprak yetersizliğinin en fazla oranda olduğu ilçedir. Toprak yetersizliği olan alanlar, ilçenin orta kesiminde yer almaktadır. Erozyona ve erozyon-toprak yetersizliğine maruz kalan alanlar ilçenin kuzeyinde görülmektedir. Toprak yetersizliği-erozyon ve drenaj sorunu olan topraklar ilçenin iç kesimlerinde yer almaktadır. Bölgesel bazdaki özellikleri, barındırdığı uygarlıklar ve iklimsel özellikleri nedeni ile İstanbul ve çevresindeki tarımsal faaliyetler geçmişte çeşitlilik göstermiştir. Yağış rejimi açısından Karadeniz kıyıları ve Boğaz şeridi, orta ve iç kesimler ve Marmara kıyı kesimi olmak üzere kabaca üç bölgeye ayırabildiğimiz İl bütününde geçmişte meyve ve sebze yetiştiriciliği yoğun olarak görülürken, günümüzde daha çok tarla tarımı ağırlık kazanmıştır. İstanbul İl bütünündeki araziler dalgalı bir topoğrafik yapıya sahiptir. Bu nedenle arazi kullanım yeteneklerini sınırlandıran eğim, erozyon ve toprak sığlığı etmenleri yaygın olarak görülmektedir. İstanbul İlinin toplam arazi varlığının yaklaşık % 50 si arazi kullanım kabiliyet sınıfı VI, VII ve VIII olan arazilerden oluşmuştur. Buna karşılık, İstanbul İli toplam arazi varlığının sadece % 1,3 lük bir bölümünde I. Sınıf araziler mevcuttur. Diğer taraftan, tarım arazileri bazında ise kabaca % 3 e karşılık gelen I. Sınıf arazilerin, yeterince verimli kullanılmadığı görülmektedir. Bu arazilerin % 54 ü kuru tarım amaçlı, % 8,8 i sulu tarım amaçlı, %12 si ise dikili tarım (fındık) amaçlı kullanılmaktadır. Örneğin Ağva yöresinde eğimli arazilerde de yetişebilen fındık bitkisi daha çok düz ve düze yakın eğimli I. Sınıf arazilerde de yetiştirilmektedir. İl bütünündeki arazilerin dalgalı ve kısmen engebeli oluşu ve eğim yüksek 27

42 yerlerde tarla tarımına bağlı arazi işleme biçimi erozyonu hızlandırmıştır. Kuru tarım arazilerinin ise % 30 u orta ve yüksek eğimli IV. ve VI. sınıf arazilerdir. Bu nedenle toprak özellikleri, iklim ve sulama şartlarına bağlı olarak arazi kullanım planlaması yapılmakta ve bu planlama alanlarında dikili tarım uygulamalarına öncelik verilmektedir. Potansiyeller dikkate alındığında Şile ve Çatalca nın köyleri öne çıkmaktadır. Özellikle Şile de oluşturulacak üç baraj gölü mevcutta zaten az olan tarım arazilerini sınırlayacağından yöre insanının geliri daha yüksek olan organik tarıma ve bağıntılı olarak ekolojik turizme yönlendirilmektedir. Tablo 17: Arazi kullanım kabiliyeti sınıflarına göre İstanbul ili arazilerinin kullanım şekilleri ARAZİ KULLANIM ŞEKİLLERİ I. Sınıf II. Sınıf III. Sınıf IV. Sınıf V. Sınıf VI. Sınıf VII. Sınıf VIII. Sınıf TOPLAM Sulu Tarım 482,3 2727,5 28,7 3238,5 Kuru Tarım 2982, , , , ,7 935, ,4 Yetersiz Sulu Tarım 735,3 844,4 101,9 26,5 1708,1 Dikili Tarım 659,4 235,1 88,8 79,2 1097,6 45,5 2205,6 Özel Ürün 78, ,5 611,3 2509,4 Çayır 261,3 274,4 83,9 619,6 Mera 38,2 635,1 1389,9 394,3 634,9 638,4 3730,8 Funda 24,7 1187,8 2510,7 2534,4 18,9 3129,4 2004, ,1 Orman 424, , , , , , ,2 5 Sazlık Bataklık 135,5 135,5 Sahil Kumulu 907,8 907,8 Çıplak Kayalık 87,1 87,1 Taş ve Maden Ocağı 8278,3 8278,3 TOPLAM 5447, , , ,8 578, , ,3 9408, ,8 28

43 PROJE ALANI Şekil 5:İstanbul İli Arazi Kullanım Haritası Şekil 6:Arazi sınıflarının dağılımı Kaynak:İstanbul İl Çevre Durum raporu Proje alanı ,91 m 2 olup Avcılar Belediyesi sınırları içerisinde Marmara Denizi kıyısındadır yılları arasında işletmeye açılan fueloil yakıtlı 1, 2 ve 3. Üniteler; 40 yılı aşan süredir işletilmektedir. Proje kapsamında mevcutta ve 3. ünitelerin bulunduğu alan kullanılacağından ilave bir arazi kullanılmayacaktır. 29

44 (*) Bu bölümde proje için seçilen yerin çevresel özellikleri verilirken etki alanı dikkate alınmalıdır. Bu bölümde sıralanan hususlar itibarı ile açıklanırken, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından, araştırma kurumlarından, üniversitelerden veya benzeri diğer kurumlardan temin edilen bilgilerin hangi kurumdan ve kaynaktan alındığı raporun notlar bölümünde belirtilir veya ilgili harita, doküman vb. belgeye işlenir. Proje sahibince kendi araştırmalarına dayalı bilgiler verilmek istenirse, bunlardan kamu kurum ve kuruluşların yetkileri altında olanlar için ilgili kurum ve kuruluşlardan bu bilgilerin doğruluğunu belirten birer belge alınarak rapora eklenir. IV.2.5. Tarım Alanları (Tarımsal gelişim proje alanları, sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları ile birim alan itibarıyla verimi, kullanılan tarım ilaçları), İstanbul ili arazi varlığı ve dağılımına bakıldığında; tarım alanlarının ,661 ha, çayır mera alanının 7.936,2594 ha orman ve fundalık alanların ,254 ha, sanayi ve yerleşim alanları yüzölçümünün de ,929 ha olduğu görülmektedir. Tablo 18: İstanbul ili arazi varlığı dağılımı CİNS Mutlak tarım arazisi ALAN ,808 ha Kuru marjinal tarım arazisi Çayır mera alanı T O P L A M ,853 ha 7.936,2594 ha ,169 ha Kaynak: İstanbul Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, 2008 yılı Verileri İstanbul ilinde buğday, arpa, yulaf, çeltik, mısır, bakla, nohut, fasulye, fiğ, şekerpancarı, ayçiçeği, patates ve yonca üretimi yapılmakta olup, buğday, ayçiçeği ve arpa en önemli bitkisel ürünlerdir. 30

45 Tablo 19:2008 Yılı Tarla Bitkileri Üretim Alanları ve Üretim ve Miktarları ÜRÜNLER ALAN (da) VERİM ÜRETİM (ton) Buğday(Durum) Buğday (Diğer) ,74 Arpa(Biralık) Arpa(Diğer) ,22 Yulaf(Dane) ,75 Mısır(Dane) Çeltik Triticale(Dane) ,5 Nohut ,2 Fasulye(Kuru) ,4 Fiğ(Dane) ,7 Ayçiçeği(Yağlık) ,56 Aspir Kolza Soğan(Kuru) Sarımsak(Kuru) Patates Hayvan Pancarı Yonca Mısır(Hasıl) Fiğ(ot) Mısır(Slaj) Yulaf(ot) ,4 Sorgum(ot) Triticale(Ot) Korunga Tarımsal savaşımda pestisit dendiği zaman akla, hastalık, zararlı ve yabancı otlar gibi bitkilere olumsuz etkileri olan canlıları önlemek için kullanılan kimyasal maddeler gelir. Bu kimyasallar, etkili oldukları canlı gruplarına göre de isimlendirilirler. Böcek öldürücülere insektisid, akar öldürücülere akarisid, nemotod öldürücülere nematosid, fungus öldürücülere fungusid, bakteri öldürücülere bakterisid, ot öldürücülere herbisid, kemirgen öldürücülere rodentisid, yumuşakçı öldürücülere mollusisid adı verilir. Ayrıca böcek larvalarını öldürenlere larvasid, zararlı yumurtalarını etkileyenlere de ovisid adı verilir. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı İstanbul İl Kontrol Laboratuar Müdürlüğünce satışı yapılmakta olan pestisitlerin listesi aşağıda verilmektedir. 31

46 Tablo 20:Kullanılan Tarım İlaçları S. NO PESTİSİT ADI S.NO PESTİSİT ADI 1 2,4 -DDD 46 Ethiofencarb 2 2,4 -DDE 47 Ethiofencarb sulfone 3 2,4 -DDT 48 Ethion 4 4,4 -DDD 49 Ethoprophos 5 4,4 -DDE 50 Fenamiphos 6 4,4 -DDT 51 Fenarimol 7 Alachlor 52 Fenchlorphos(Ronnel) 8 Aldicarb 53 Fenitrothion 9 Aldicarb sulfone 54 Fenprophathrin 10 Aldicarb sulfoxide 55 Fenthion 11 Aldrin 56 Fenvalerate 12 Benomyl 57 HCH-alpha 13 Bifenthrin 58 HCH-beta 14 Bromopropylate 59 HCH-delta 15 Bupirimate 60 HCH-gamma(Lindane) 16 Buprofezin 61 Heptachlor 17 Butocarboxim 62 Heptachlor endo epoxide 18 Carbendazim 63 (isomer Heptachlor A) exo epoxide 19 Carbofuran 3-64 (isomer Iprodione B) 20 hydroxy Carbosulfan 65 Leptophos 21 Chlorothalonil 66 Malathion 22 Chlorpyrifos-Ethyl 67 Mecarbam 23 Clorpyriphos-Methyl 68 Methamidophos 24 Coumaphos 69 Methidathion 25 Cyfluthrin 70 Mevinphos 26 Cyfluthrin-beta 71 Oxamyl 27 Cyhalothrin-Lambda 72 Parathion-ethyl 28 Cypermethrin-alpha 73 Parathion-methyl 29 Cypermethrin-beta 74 Permethrin 30 Cypermethrin-theta 75 Phorate 31 Cypermethrin-zeta 76 Phosalone 32 Deltamethrin 77 Pirimiphos-ethyl 33 Diazinon 78 Pirimiphos-Methyl 34 Dichlorvos 79 Procymidone 35 Dicofol 80 Propargite 36 Dieldrin 81 Prothiofos (Tukuthion) 37 Dimethoate 82 Quinalphos 38 Diphenylamine 83 Quintozene 39 Disulfoton 84 Sulfotep 40 Endosulfan alpha 85 Sulprofos(Bolstar) 41 Endosulfan beta 86 Terbufos 42 Endosulfan-sulphate 87 Tetrachlorvinphos(Stirofos 43 Endrin 88 ) Tetradifon 44 Endrin aldehyde 89 Trichloronat 45 Endrin ketone 90 Vinclozolin Kaynak: İstanbul İl Kontrol Laboratuvarı Müdürlüğü 32

47 IV.2.6. Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı (İçme, kullanma, sulama suyu, elektrik üretimi, baraj, göl, gölet, su ürünleri üretiminde ürün çeşidi ve üretim miktarları, su yolu ulaşımı tesisleri, turizm, spor ve benzeri amaçlı su ve/veya kıyı kullanımları, diğer kullanımlar), Santralin ihtiyacı olan kondense soğutma suyu Marmara Denizi'nden alınmaktadır. Kazan suyu, idari kullanım ve sosyal siteler için ihtiyaç olan ham su Altınşehir deki Azatlı mevkiinde bulunan kaynak suyundan karşılanmaktadır. Halen fuel oil 1. ve 2. ünitelere denizden ortak bir hat ile soğutma suyu alınmakta, 3. üniteye ise ayrı bir hattan 4. ve 5. ünite ile birlikte denizden soğutma suyu temin edilmektedir. Her bir ünitenin denizden aldığı soğutma suyu miktarı m 3 /saat olup toplam m 3 /saat debisindedir. Denizden alınan soğutma suyu herhangi bir kirlenme olmaksızın tekrar denize verilmektedir ve 3. ünite mevcut soğutma suyu hatları kapasitesi MW aralığındaki bir santral için toplam ~ m 3 /saate yükseltilecektir. Proje kapsamında soğutma suyu, Kazan suyu, idari kullanım ve sosyal siteler için ihtiyaç olan ham su mevcut hatlardan sağlanacaktır. Makine teçhizat revizyonu ve kapasite artışına bağlı olarak hatlarda iyileştirmeler yapılacaktır. Soğutma suyu kıyıdan ortalama 450 m. mesafeden 8 m. derinlikten alınıp, kıyıdan 250 m. mesafeden 5 m. derinlikten Marmara Denizi'ne tekrar verilmektedir. IV.2.7. Hidrolojik Özellikler, (Yüzeysel su kaynaklarından akarsu, göl ve diğer sulak alanların fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik ve ekolojik özellikleri, bu kapsamda mevsimlik değişimleri, kıyı ekosistemleri), Söz konusu proje alanına en yakın yüzeysel sulak alanlar; Büyükçekmece Gölü ile Küçükçekmece Gölü dür. Büyükçekmece Gölü Sulak Alanı proje alanın kuzeybatısında ve yaklaşık 10 km uzaklıkta, Küçükçekmece Gölü Sulak Alanı ise proje alanının kuzeydoğusunda ve yaklaşık 4 km uzaklıkta yer almaktadır. Büyükçekmece Gölü Büyükçekmece Gölü, İstanbul un batısında, kuzey ve batı kesimleri sazlık olan ve Marmara Denizi ne bağlanan hafif tuzlu bir lagündür yılında inşa edilen barajla birlikte bir içme suyu rezervuarı haline dönüştürülen ve su seviyesi yapay olarak yüksek tutulan, dolayısıyla alanı da genişletilen bu tatlı su gölü, önemli bir kuş alanıdır. Büyükçekmece Gölü 631,6 km 2 lik su toplama havzasıyla ve yaklaşık 27,5 km 2 lik göl alanıyla İstanbul a su sağlarken aynı zamanda yerel ve göçmen kuşlara yaşam ortamı sunmaktadır. Büyükçekmece Gölü, içme ve kullanma suyu koruma sahası statüsünde olup, havzanın tümü kirliliğe karşı koruma altına alınmıştır. Ancak göl ekolojisini olumsuz yönde etkileyebilecek demografik ve ekonomik faaliyetler kapsamında çeşitli tehlikeli gelişmelerin önüne geçilememiştir. Ramsar Sözleşmesi kriterlerine göre kuş türleri bakımından Büyükçekmece Gölü ve çevresi uluslararası öneme sahip bir sulak alan olarak belirlenmiştir. Kışı bu gölde geçiren çok sayıda kuş bulunmaktadır. Elmabaş patka su kuşu sözü edilen kuşlardan biridir. Ayrıca bu alanda özellikle kışın önemli sayılarda gümüşi martı, baharda ise küçük martı ve Akdeniz martısı görülür. Nesli tüm dünyada tehlike altında olan Sibirya kazı da burada kışı geçiren kuş türlerinden biridir. 33

48 Küçükçekmece Gölü Su toplama alanı 179 km 2 olan Küçükçekmece Gölü, kuzey ucunu sazlıkların kapladığı 20 metre derinliğinde hafif tuzlu bir lagündür. Gölün gelgitleri ile oluşan bataklık alan kuşların göç yolu üzerinde çok önemli bir dinlenme ve üreme bölgesi durumundadır. Toplam alanı 15 km 2 olup, koruma statüsüne sahip değildir. DSİ den elde edilen verilere göre Küçükçekmece Gölü nün Sazlıdere Baraj kretine kadar olan bölümü sulak ve bataklık alanları oluşturmaktadır.küçükçekmece Gölü Ramsar Sözleşmesi kriterlerine uygun uluslararası öneme sahip bir sulak alandır. Alan, kışın bahri, karabatak ve gümüşi martı dahil olmak üzere, önemli sayıda (en yüksek ) su kuşu barındırır. Göl aynı zamanda Doğal Hayatı Koruma Derneği ve Birdlife International tarafından Türkiye de belirlenmiş 97 Önemli Kuş Alanı ndan birisidir. Karasu Deresi ve Çakıl Deresi Büyükçekmece Baraj Gölü ne, Sazlıdere, Nazlıdere, Nakkaş Deresi Küçükçekmece Gölü ne; dökülmektedir. IV.2.8. Soğutma suyunun temin edileceği sulardaki Canlı Türleri ve diğer özellikler (Bu türlerin tabii karakterleri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler; bunların üreme, beslenme, sığınma ve yaşama ortamları; bu ortamlar için belirlenen koruma kararları, dalga hareketleri, sıcaklık, derinlik, tuzluluk vb), Ambarlı proje alanı ve yakın çevresinde bulunan ve proje faaliyetlerinden etkilenebilecek olan deniz türlerinden algler, zooplanktonik organizmalar, bentik canlılar ve balıklar hakkında, Prof. Dr. Aydın AKBULUT tarafından hazırlanan ve Ek-19'da verilen "Projenin Deniz Ekosistemine Etkileri ve Hidrobiyoloji Raporu içerisinde detaylı bilgi verilmiştir. Proje alanı, Marmara Denizi'nin kuzey kıyısında bulunmaktadır. İki boğaz ile Karadeniz ve Ege ye açılan bir iç deniz olan Marmara Denizi, su akıntısı açısından oldukça hareketli bir bölge olup, içerdiği canlı türlerinin çoğu neredeyse tüm denizlerimizde bulunabilecek bitki ve hayvanlardan meydana gelmiştir. Tuzluluk ve sıcaklık değişimlerine rahatlıkla adapte olabilen türlerin yer aldığı bu iç deniz, aynı zamanda balık türlerinin göç yolunu oluşturur. Yüzey suları az tuzlu olup, tuzluluk oranı ortalama dir. Deniz yüzey sıcaklığı yaz aylarında 24-28ºC arasında değişmektedir. Proje bölgesinde yapılan örnekleme çalışmalarında sucul sistem canlılarının bol ve Türkiye denizlerinde geniş yayılış gösteren taksonlar oldukları görülmüştür. Bununla birlikte planlanan faaliyetin işletme aşamasında sucul sistem üzerinde bir takım etkileri de söz konusudur. Yapımı planlanan faaliyet alanının deniz sahasındaki fiziksel ölçüm değerleri ve genel gözlemlere göre ortamın temiz su özelliğinde olduğu ve biyolojik çeşitliliğinin yüksek olduğunu görülmektedir. Özellikle deniz algleri önemli sayılarda ve bollukta bulunmuşlardır. Teşhisleri gerçekleştirilen algler, zooplanktonik organizmalar, bentik organizmalar ve balıkların tamamı Marmara denizinin yaygın ve bol bulunan türleridir. 34

49 IV.2.9. Termal ve Jeotermal Su Kaynakları (Bunların fiziksel ve kimyasal özellikleri, debileri, mevcut ve planlanan kullanımları), Söz konusu proje alanına yakın Küçükçekmece fayı, Haramidere fayı ve Büyükçekmece fayı bulunmaktadır. Küçükçekmece fayı, Küçükçekmece gölünün oluşumu ile ilgili bir faydır. Bu fayın kara tarafındaki devamında İstanbul Üniversitesi Avcılar kampüs arazisinin göle bakan yamaçlarında çizgisel yapı izlenmekte, KB ya devamında alüvyon birimler içerisinde kalmaktadır. Haramidere fayının belirteçleri, bina temelleri için açılan temel kazılarında gözlenmektedir. Diğer bir fay ise Büyükçekmece gölünü oluşturan Büyükçekmece fayıdır. Bu fay inceleme alanının güney batısından başlayarak KB yönüne doğru Büyükçekmece gölünün içinden geçerek karaya çıkmakta ve Çatalca ya doğru uzanmaktadır. Bu fayın Çatalca ya doğru olan devamında Paleozoik yaşlı metamorfik birimler ile Oligosene ait birimler yan yana gelmektedir. Bu fayın diğer verisi, Büyükçekmece yerleşim yerinde yapılan su sondajında alüvyon kalınlığı 100 metreye ulaşmış ve sondajda yoğun olarak gaz çıkışı izlenmiştir. Bölgede yapılan su sondajlarında da bu fayların verilerini görmek mümkündür. Su sondajlarında Kırklareli formasyonu Küçükçekmece fayının doğusundaki Yeşilköy dolayında yüzeyden m dolayında kesilirken, Küçükçekmece fayı ile Haramidere fayı arasında kalan kesimde Kırklareli formasyonu 700 metreden daha derindedir. Bu kesimden batıya doğru, tekrar Kırklareli formasyonu Haramidere fayı ile Büyükçekmece fayı arasında yüzeyden m derinliğe ulaşmaktadır. Büyükçekmece fayının daha batısında ise Kırklareli formasyonu yüzeyde mostra vermektedir. Haramidere ve Kıraç dolayında açılan derin kuyularda sıcak su ile karşılaşılmaktadır. Bu kuyularda yaklaşık 450 metreden sonra sıcaklığı 37 o olan jeotermal sular bulunmaktadır. İstanbul un diğer bölgelerinde görülmeyen bu yüksek jeotermal gradyan, Göller arası bölgede etkin genç tektonizmanın sonucu olarak yorumlanmıştır (Gözübol, 2009). IV Koruma Alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Doğal Sit ve Anıtlar, Arkeolojik, Tarihi, Kültürel Sitler, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, Turizm Bölgeleri ), Proje alanı ve yakın çevresinde ÇED Yönetmeliği Ek-5 te verilen; -09/08/1983 tarihli ve 2873 Sayılı Milli Parklar Kanunu nun 2. maddesinde tanımlanan ve bu Kanunun 3. maddesi uyarınca belirlenen "Tabiat Parkları", "Tabiat Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları bulunmamaktadır. -04/04/2014 Tarih ve Sayılı Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği Madde 4'te tanımlanan Sulak Alanlar (Tabii veya suni, devamlı veya geçici, suları durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gelgit hareketlerinin çekilme devresinde altı metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık, sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler: Proje alanının batısından Haramidere geçmektedir. 35

50 -01/07/2003 tarihli ve 4915 Sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca mülga Çevre ve Orman Bakanlığı nca belirlenen "Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları" bulunmamaktadır. -Bilimsel araştırmalar için önem arzeden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar bulunmamaktadır. - 21/07/1983 tarihli ve 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının "Tanımlar" başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt bentlerinde "Kültür Varlıkları", "Tabiat Varlıkları", "Sit" ve "Koruma Alanı" olarak tanımlanan ve aynı kanun ile 17/6/1987 tarihli ve 3386 Sayılı Kanunun (2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili yapılan alanlar bulunmamaktadır. Proje alanında 644Sayılı KHK'nin 13/A maddesi kapsamında doğal sit statüsünde tanımlı alanlar bulunmamaktadır. Ancak; tescilli veya tescile değer tabiat varlığı olması durumunda İstanbul V nolu Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kuruluna intikali sağlanacaktır. Proje kapsamında İstanbul Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü görüşü Ek-22'de sunulmuştur. - 09/08/1983 tarihli ve 2872 Sayılı Çevre Kanunu nun 9 uncu maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" olarak tespit ve ilan edilen alanlar bulunmamaktadır. -23/10/1988 tarihli ve Sayılı Resmî Gazete de yayımlanan "Akdeniz de Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" gereği ülkemizde "Özel Koruma Alanı" olarak belirlenmiş alanlar bulunmamaktadır Sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlardan değildir. Proje alanı ve yakın çevresinde Turizm Alan ve Merkezleri yer almamaktadır. Proje alanı içerisinde 2863 sayılı yasa kapsamına giren herhangi bir korunması gerekli tescilli kültür varlığı, sit alanı veya koruma alanı bulunmamaktadır. Proje alanında yapılacak çalışmalarda herhangi bir kültür varlığına rastlanılması halinde 2863 sayılı yasanın 4. maddesi gereğince İstanbul 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğüne bilgi verilecektir. Proje alanı ve yakın çevresinin Korunan Alanlar haritası Ek-5 de verilmiştir. Proje sahası herhangi bir koruma alanı sınırları içerisinde veya yakınında yer almamaktadır. Bununla birlikte ÇED süreci kapsamında ilgili resmi kurum ve kuruluşlarca belirlenen, güncel veri tabanına işlenen veya onaylanan duyarlı yöreler olması durumunda, gerekli bilgi ve açıklamalar yapılacaktır. 36

51 IV Orman Alanları (Orman alanı miktarları, bu alanlardaki ağaç türleri ve miktarları, kapladığı alan büyüklükleri, kapalılığı ve özellikleri, mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanım amaçları, proje alanı orman alanı değil ise proje ve ünitelerinin en yakın orman alanına mesafesi, 1/ ölçekli meşcere haritası), Proje alanı İstanbul ili, Avcılar ilçesi, Ambarlı mevkiinde yer almaktadır. Proje alanı orman alanı olmayıp, sahanın tüm mülkiyeti Elektrik Üretim A.Ş ye aittir. Proje alanına en yakın orman mesafesi kuzey yönünde kuş uçuşu 18 km mesafededir. Proje alanı işaretli mescere haritası Ek-7 de sunulmuştur. Proje alanı İstanbul Orman Bölge Müdürlüğü, Çatalca İşletme Müdürlüğü, Durusu İşletme Şefliği sınırları içerisinde 370 nolu bölmede, mescere tipi Z (tarım arazisi) olarak tanımlanmaktadır. 18 km PROJE ALANI Şekil 7:En Yakın Orman Alanı 37