Babıâli h a r i k m d a n sonra(l) şurayı d vlet dairesi maarif nezaretinin üst katına

Transkript

1 TT Babıâli h a r i k m d a n sonra(l) şurayı d vlet dairesi maarif nezaretinin üst katına nakledilmişve buranın z ı y k l ı ğ m d a n nâşi babı lıümayun dahilinde darphane! âmire dairesine götürülmüş ise de iki gün so^ra yine maarif dairesine getirilmiştir. Mektebi mülkiyenin dördüncü sınıf 1295 senesi Zilhiccesinin yisrnıi bilinci Cumartesi günü kiişat olunarak derslere başlanmış ve ilmi servet muallimi meşahiri mualliminden Sakız Ohanes Ef. tarafından takrir edilen ilk ders berveçhi hülâsa Vakit gazetzsiyle neşredilmiştir. (l)taıihi 0 smanî encümeni mecmuası, C S 449. " 1295 senesi Cemazilevveihinin 21 inci Perşenbe gecesi 25 Mayıs 1878" nısfulleylden sonra "zevali saat alt-'da" alârivayetin odacıların teseyyübündeki nâşi Babıâli binasının vasatına tasıdüf eden kısmının balâsında bulunan şurayı devlet dairesinde harik zuhuriyle altı saat imtidat etmiş bu daire ve alt nda bulunan ahkâmı adliye dairesi ve dahiliye ve hariciye nezaretlerine mahsusji devairin ekser akşamı muhterik olmuş ve vuku bulan ihtimamati azâme sayesinde dairei sadaret tahlis edilebilmiştir. Ahkâmı adliye dairesi Ayasofyadaki meclisi meb'usan dairesine nakledilmiş ve hey'eti şura hitamı inşaata kadar elyevm maarig nezaretinin bulunduğu dairenin üst katında ifayı vazife eylemiştir.

2 ~ 8~ t 1896 senesi vekayii maazifinden en raiihimmi huzufu Osmaniyenin ittisal ve infisal ve terkip tefrik cihetiyle ve bahusus ekser harekatım fıkdan*' sebebiyle malûm olan müşkülâtın çaresi aranılmak üzre bir komişyon teşekkül etraesidiz. Buna ' Buna ötedenberi pek çok çareler düşünenler ve hatâû çarelerini alafranga yolla» ra kadar sevkedemek Latin harflerinin kabulünü bile tavsiye edenler bulunmuş idi. Yafcâ Dünyada her şeyin iptidası elifba olduğu cihetle bir milletin hurugu harekâtı nekadaz mükemmel olursa anın göreceği hizmet dahi okadar mükemmel olmak lâzım gelir. t Fakat 13 asırdanberi biz milletin yani umuraen İslâmın ve İslam arasında bulunan bazı akvamın kullandığı elifbayı öyle konak değiştirir gibi tahvil nakabil olduğu gibi cihetle bunun yine kendi dairesinde bittedriç İslah-1 elbette ehven biz tedbiz olacağından erkânı hazbiye dairesi şu emri raülıimmi nazarı dikkate alarak haritaların suhuletle okunması ioin"vuayel" yani harekeleri! dahi dahil olarak katiyen eşkâli malûmeyi bozmaksızın fakat maktaat suretiyle yeni biz elifba tanzimine mübaderet eylemiş ve maarif nezareti çelilesi dakîlînbe dairesinde Nazır Münif Ef. nin riyaseti altında biz encümeni müzakere aktedilmiş ise de maatessüf mes'ele esaslı bir surette hallolunamamıştır. Maarif nezareti t rafından idare edilmekte olan bilcümle Vaktf kütüpiıanelerafcıde mevcut kitapların yeniden toöıkik ve tetkikiyle cümlesinin esamisini ve hangi fenne müteallik olduklarını mübeyyin muntazato deftezlezinin tab ve neşri zımnında biz komisyon teşkil ve Tuna merkez mutasarrıflı esbak- Tahsin Ef. de komisyona âza tauin olunmuştur.

3 - 9-2 Şaban tarihinde mekâtibi rüşdiye müdürlüğü raeslisi maarif âzasından Selim, Ahmet Hamel_ Telif ve tercüme odası müdürlüğü meclisi maarif azasından Mttsfcaia Mekfttibrt-âiiyeffiüâüa?İHğü mekâtibi iptidaiye müdürlüğü meclisi maar if âaas-.ndan Mu s t a f a / Mekâtibi âliye müdürlüğü Meclisi maarif âzasından Aristoklis.Matbaalar müdürlüğü Meclisi maarif âzasından Artin Ef.lere tevcih olunmak suretiyle dairei nezaretçe tebeddülü cüzî icra zdilmiştir.

4 - 10- Mektebi Mülkiyeyo gelecek senei tec risiye için talebe almak vakti hulul eylediği cihetle mektebi mezbura dahil olacak talebenin he 2 hafta Cumartesi ve Pazartesi ve Perşenbe günleri mektebi mezkur idaresine müracaatla isimlerini kaydettirmeleri iktiza edeceği ve duhul imtihanlarına Ağustosu ruminin birinci Çarşanba gününden itibaren bidi' olunarak hor çarşanba günleri icra olunacağı 12 Şaban talihli evrakı havadisle ilân edilmiştir. Şeraiti imtihan aynen naklolundu: t "Mektebi Sultanîden şahadetnamesi olahlar bilâ imtihan dördüncü sınıfa kabul olunduğu gibi zirde muharrer programda görüldüğü üere talebenin vereceği- imtihana göre ikinci ve üçüne' ve dördüncü sınıflara dahi kabul edilir. Duhul imtihanı Türkçe, muhtasar tarihi Osraanî, coğrafya, hesap,mebadii hendese. Birinci sene dersleri Türkçe kavait ve usulü inşa,fransızca gramer, tarihi umumî{kurunu ula kısmı)»coğrafya(mukaddime ile raufassalan Avrupa kıtası) hesabı nazarîve tatbikatı, hendese. İkinci sene dersleri Türkçe usulü kitabet,fransızca,tarihi umıımiikurunu Yusta kısmı), coğrafya (kıtaat saire),cebir, hendese, hikmeti t a b ü y e,kimyayı gayrı uzvı. Öçüncii sene dersleri Türkçe ééebiyftt»fransızca»tarihi umumî(kurunu ahire kısmı),cebir ve müsellesat, ve mesaha ameliyatı»hikmeti tabüye, kimyayı uzvî ve s naı,çiftçiliğe tatbikan

5 ilmifhajrvanat, ziraata t at bıkan ilörfyfoebatat, usulü defterî. Dördüncü sene dersleri Fransızca tercüme ve inşa,memaliki Osmaniyenin mufassal coğrafyası, istatistik, etnografya,tabakatülârz ve madeniyat,ilmi servet»usulü idarei umumiye ve idareye müteallik mevad, usulü maliye ve varidat ve tekâlif»methali hukuk ve hu]cuku medeniye ve tabiiye.

6 Maarifi umumiye nezaretinin 26 Zilkade 96 tarihli bit ilânı resmisi şayanı kayt görülerek aynen naklolundu: 19 Zilkade 96 tarihli Salı günü çıkar lan gazetenizde / gazetesinden naklen Mektebi Sultanı dahilinde bulunan hukuk ve turuku ineabir mekteplerinin i,ı ınıımm ıw Jn»nur ı' rmmr-ı ar rmıı ıııbw u X lâğvedil!iği yazılmıştır.(l) Muahharar icra olunan tenkihat münasebetiyle mezkûr mektepler hakkında bazı m ü ş k ü a t tekevvün etmiş ise de sayei mealîvayei hazzeti Padişfchlde bekaları çaresi bulunarak güraalcân ipka kılınmıştır.fakat mühendisini mülkiye mektebinin ikinci ve üçüncü sınıflarında şakirt bulunmaması hasebiyle yalnız bu mektebin işbu sınıfları lâğvedilerek yalnız birinci sınıfı/ bırakılmış ve biminhi teâlâ ileruda bunun hali sabıkına iadesi mümkün o l a c a ğ ı m memuu ederiz. Tashih ve ilân olunması raiit emennadır." (l)maarif nazırı Münif Ef. Hz. nin emri üzerine Galatasarayındaki hukuk mektebi ile turuku meabie mektebi lağvedildiğtve buna sebep ise tenkihat olduğu gazetzsinde muharrerdir. "Vakit" Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi