ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ"

Transkript

1 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Akın AVŞAROĞLU BORU HATLARINDAKİ KAYNAKLI İMALAT ÇALIŞMALARINDA İŞ GÜVENLİĞİ RİSK ANALİZİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI ADANA, 2011

2 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BORU HATLARINDAKİ KAYNAKLI İMALAT ÇALIŞMALARINDA İŞ GÜVENLİĞİ RİSK ANALİZİ Akın AVŞAROĞLU YÜKSEK LİSANS TEZİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI Bu tez / / 2011 Tarihinde Aşağıdaki Jüri Üyeleri Tarafından Oybirliği / Oyçokluğu İle Kabul Edilmiştir Doç. Dr. Suphi URAL Prof. Dr. Adem ERSOY Prof. Dr. Emin ÖCAL DANIŞMAN ÜYE ÜYE.. Prof. Dr. Melih BAYRAMOĞLU ÜYE Prof. Dr. Mesut BAŞIBÜYÜK ÜYE Bu tez Enstitümüz Maden Mühendisliği Anabilim Dalında hazırlanmıştır. Kod No: Prof. Dr. İlhami YEĞİNGİL Enstitü Müdürü Bu çalışma Ç.Ü. Araştırma Projeleri Birimi Tarafından Desteklenmiştir. Proje No: MMF2010YL45 Not: Bu tezde kullanılan özgün ve başka kaynaktan yapılan bildirişlerin, çizelge, şekil ve fotoğrafların kaynak gösterilmeden kullanımı, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki hükümlere tabidir

3 ÖZ YÜKSEK LİSANS BORU HATLARINDAKİ KAYNAKLI İMALAT ÇALIŞMALARINDA İŞ GÜVENLİĞİ RİSK ANALİZİ Akın AVŞAROĞLU ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MADEN MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI Danışman : Doç. Dr. Suphi URAL Yıl: 2011, Sayfa: 78 Jüri : Doç. Dr. Suphi URAL Prof. Dr. Adem ERSOY Prof. Dr. Emin ÖCAL Prof. Dr. Melih BAYRAMOĞLU Prof. Dr. Mesut BAŞIBÜYÜK Bu çalışmanın amacı; BTC (Bakü-Tiflis-Ceyhan) Botaş Ham Petrol Boru Hatlarında Kaynaklı imalat esnasında oluşabilecek riskleri degerlendirmektir. Gerek Botaş Ham Petrol boru hatlarında gerekse Tekfen in diğer projeleri esnasına Kaynaklı imalatda oluşabilecek riskler degerlendirilmiştir. Kaynak esnasında oluşan gazların insan sağlığına etkileri ve proses esnasında yaşanan kaza ve duruş nedenleri incelenmiştir. BTC (Bakü-Tiflis-Ceyhan) Projesi boyunca 2008, 2009 ve 2010 yıllarında meydana gelen duruş ve kayıplar izlenmiştir. Buna göre yıllar bazında Kaza Olabilirlik oranları incelenmiş ve Hata Dağılımları bazında yorumlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Risk Değerlendirmesi, Boru Hattı, Kaynak, İş Güvenliği, Risk analizi I

4 ABSTRACT MSc THESIS RISK ASSESSMENT OF WELDING WORKS AT THE PIPELINES Akın AVŞAROĞLU ÇUKUROVA UNIVERSITY INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES DEPARTMENT OF MINING ENGINEERING Supervisor :Assoc. Prof. Dr. Suphi URAL Year : 2011, Pages: 78 Jury : Assoc. Prof. Dr. Suphi URAL Prof. Dr. Adem ERSOY Prof. Dr. Emin ÖCAL Prof. Dr. Melih BAYRAMOĞLU Prof. Dr. Mesut BAŞIBÜYÜK The purpose of this study is to assess the Risks of Welding Works at BTC (Baku-Tblısı-Ceyhan) Botas Crude Oil Pipeline Project. The Risk Assesment of the Welding Works were evaluated both in Tekfen s Projects and and Botas Crude Oil Pipeline Company. Gas effects on Human Health, accidents and Near Miss Events during Welding Process have been investigated in these projects.we have analysed the stoppage and accidents during the Project Period within 2008, 2009 and Probability of accident incident rate has been interpreted in terms of error and accident distrubition in the years. Keywords: Risk Assessment, Pipeline, Welding, Occupational Safety, Risk Analysis II

5 TEŞEKKÜR Bu çalışma, yılları arasında Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Maden Mühendisliği Anabilim Dalı nda Doç. Dr. Suphi URAL yönetiminde YÜKSEK LİSANS TEZİ olarak hazırlanmıştır. Çalışmalarımın her aşamasında beni yönlendiren ve yardımlarını esirgemeyen Danışmanım Doç. Dr. Suphi URAL a içten teşekkürlerimi sunarım. Bu çalışmanın yürütülmesi sırasında her türlü maddi ve manevi destekte bulunan BTC (Bakü-Tiflis-Ceyhan) Botas Boru Hatları Pompa İstasyon Müdürlerine, TEKFEN Ceyhan Çelik Fabrika HSE Müdürü Tolga Mıstık a, Kalite Müdürü Murat Baysal a, katkılarından dolayı içtenlikle teşekkür ederim. Çalışmalarım sırasında zaman zaman ihmal ettiğim, yaşamımın her döneminde benden desteklerini esirgemeyen eşim Uz. Dr. Demet Avşaroğlu na ve Çocukalarım Ezgi ve Elif e teşekkür ederim. Ayrıca manevi desteklerini benden hiçbir zaman esirgemeyen Annem, Babam ve TMMOB Denetleme Kurulu Üyesi ve Eski Maden Mühendisleri Odası Başkanı, Maden Mühendisi Kardeşim Nadir Avşaroğlu na ve Yüksek Lisans heyacanını bana aşılayan Baldızım, Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof.Dr Oya Işık a sonsuz teşekkürlerimi sunarım. III

6 İÇİNDEKİLER SAYFA ÖZ......I ABSTRACT... II TEŞEKKÜR... III İÇİNDEKİLER....IV ÇİZELGELER DİZİNİ... VI ŞEKİLLER DİZİNİ... VIII 1.GİRİŞ Boru Hatları Boru Hattı İnşaatı Boru hattı İnşaatlarında İş Sağlıgı ve Güvenliği Konuları Koruyucu Uygulamalar İlgili İş Güvenliği Mevzuatı Kaynak Nedir...l1 1.3.Kaynak Çeşitleri KAYNAKLI İMALATDA İŞ GÜVENLİĞİ Kaynaklı İmalatlarda İnsan Sağlığı Üzerine Etkiler Kaynak Dumanı ve Gazlarının İnsan Saglığına Etkileri Kaynak Işınlarının İnsan Saglığına Etkileri Kaynak Gürültüsünün İnsan Saglığına Etkileri Kaynak Akımı Üreteçlerinin İnsan Sağlığına Etkileri Kaynaklı İmalatda İş Guvenligi Risklerine Karşı Alınacak Önlemler Kaynak Dumanlarına Karşı Alınacak Önlemler Kaynak Işınlarına Karşı Alınacak Önlemler Elektrik Tehlikelerine Karşı Alınacak Önlemler Kapalı Alanlarda Yapılan Kaynak İşlemlerinde Alınacak Önlemler Kaynak İşlemlerinde Oluşan Gürültüye Karşı Alınacak Önlemler ÖNCEKİ ÇALIŞMALAR MATERYAL VE METOD IV

7 4.1. Materyal Metod Risk Değerlendirme Matrisi Kaynak Gazı Ölçümleri ve Risk Değerlendirmesi ARAŞTIRMA BULGULARI Kaza Olabilirlik Oranı ve Kaza Analizleri Sonuçları Risk Değerlendirme Matrisi Yöntemi Kaynak Atölyesinde Risk Değer Tanımlar Faaliyetin Tanıtımı Mevzuatın İncelenmesi Tehlikelerin Belirlenmesi Kaynak Atölyesinde Yapılan Gaz Ölçme Çalışmaları Risk Değerlendirmesi SONUÇLAR VE ÖNERİLER KAYNAKLAR ÖZGEÇMİŞ EKLER V

8 ÇİZELGELER DİZİNİ SAYFA Çizelge 2.1. Kaynak ve Kesme İşlemlerinde oluşan yaygın Gazlar ve Etkileri...21 Çizelge 2.2. Kaynak ve Kesme İşlemlerinde oluşan yaygın Dumanlar ve Etkileri...22 Çizelge 2.3. Gözlük Camı Filtre Numaraları...36 Çizelge 2.4. Kumaşların UV Işını Geçirme Oranları...38 Çizelge 4.1. Bir Olayın Gerçekleşme İhtimali...49 Çizelge 4.2. Bir Olayın Gerçekleştiği Takdirde Şiddeti...49 Çizelge 4.3. Risk Skor (Derecelendirme) Matrisi (L Tipi Matris)...50 Çizelge 4.4. Skor Değerinin Yorumlanması...50 Çizelge 5.1. BTC Projesi 2008 Yılı Duruş Kaza Sayısı ve Kaza Olabilirlik Oranı...53 Çizelge 5.2. BTC Projesi 2009 Yılı Duruş Kaza Sayısı ve Kaza Olabilirlik Oranı...54 Çizelge 5.3. BTC Projesi 2010 Yılı Duruş Kaza Sayısı ve Kaza Olabilirlik Oranı...55 Çizelge 5.4. BTC Projesi iş kazası kayıt tablosu...55 Çizelge Yılları Arasında Gerçekleşen İş Kazalarını Dağılımı...56 Çizelge 5.6. Olasılık Dağılımlarına Göre Beklenen Kaza Sayıları...57 Çizelge 5.7.Tehlike Analizi ve Risk Değerlerinin Hesaplanması...60 Çizelge 5.8.BTC Projesi 2008 Ocak Haziran Risk Değerlendirme...61 Çizelge 5.9.Kaynak Esnasında Gaz Çıkışı Ölçümleri (CO)...62 Çizelge Kaynak Esnasında Hidrojensülfür (H 2 S) Gaz Çıkışı Ölçümleri...63 VI

9 VII

10 ŞEKİLLER DİZİNİ SAYFA Şekil 1.1. BTC Projesi Genel Güzergahı...1 Şekil 1.2. Ülkelerin rekabet gücü ile ölümlü iş kazası sayıları arasındaki ilişki...3 Şekil 1.3. BTC Projesi Boru Hattı Geçiş Çalışmaları...5 Şekil 1.4. BTC Projesi Boru Hattı Dere Geçiş Çalışmaları...9 Şekil 1.5. Temel Kaynak Çalışmaları...12 Şekil 2.1. Tekfen Kaynak Sahası WeldShop BTC Projesi Çalışmaları...18 Şekil 2.2. Tekfen Kaynak Sahası Kaynakçı Eğitim Çalışmaları...29 Şekil 2.3. Tekfen Kaynak Sahası Çadırların İçeresinde Kaynak Çalışmaları...43 Şekil yılları BTC Projesi Duruş kaza sayıları...56 Şekil 5.2. Tekfen Kaynak Sahası Tank İmalatı BTC Projesi Çalışmaları...59 Şekil 5.3. Zamana Bağlı Karbondioksit (CO) Gaz Çıkışı Ölçüm Sonuçları...62 Şekil 5.4. Zamana Bağlı (H 2 S) Gaz Çıkışı Ölçüm Sonuçları...63 VIII

11 IX

12 1.GİRİŞ Akın Avşaroğlu 1.GİRİŞ Küreselleşen dünyada, sürekli artmakta olan enerji talebi, tüm ülkelerin yalnızca ekonomik değil aynı zamanda stratejik politikalarını da şekillendirmektedir. İşte bu konjonktürde, Türkiye Cumhuriyeti de çabalarını, Hazar Havzası zengin hidrokarbon rezervlerini batı piyasalarına taşıyacak ekonomik, güvenli ve çevreye duyarlı taşıma sistemlerinin geliştirilmesine odaklamıştır. BTC (Bakü-Tiflis-Ceyhan) Ham Petrol Boru Hattı Projesi bu çabaların sonucu hayata geçirilmiştir. BTC (Bakü- Tiflis-Ceyhan) Projesi kapsamında, Bakü den başlayıp, Ceyhan da son bulacak bir boru hattı ile başta Azeri petrolü olmak üzere Bölge de üretilecek petrollerin Ceyhan a taşınması ve buradan da tankerlerle dünya pazarlarına ulaştırılmaktadır (Şekil 1.1). Bu kritik proje, petrolün uluslararası piyasaya ihracı için kullanılacak emniyetli bir taşıma sisteminin tesis edilmesini amaçlamaktadır. Kaldı ki, söz konusu proje ile hem ekonomik açıdan uygun hem de çevresel açıdan sürdürülebilir bir taşıma sistemi kurulmuştur. Şekil 1.1.BTC (Bakü-Tiflis-Ceyhan) Projesi Genel Güzergahı Doğu-Batı Enerji Koridoru nun en kritik ayağını oluşturan BTC ile hem Türkiye nin jeopolitik önemi artmış hem de Azerbaycan ve Gürcistan ın siyasi ve iktisadi istikrarına katkı yapılmıştır. Proje ile Azerbaycan, dünya genelinde sayılı üreticiler arasına girerken, Gürcistan da en önemli geçiş ülkesi olarak ön plana çıkmıştır. 1

13 1.GİRİŞ Akın Avşaroğlu Çeşitli ulusal ve uluslararası platformlarda da pek çok kereler vurgulandığı üzere, hattın geçeceği güzergâh Doğu ile Batı arasında bir enerji köprüsü oluşturmuş ve her şeyden önemlisi bu proje, bölge ülkelerinden dünya pazarlarına ham petrol ve doğal gaz nakledecek diğer boru hattı projelerine de öncülük etmiştir. Bu çapta Uluslararası bir Proje içerisinde yürütülen çalışmalar Dünya Çapında İş Güvenliği tedbirleri gerektirmektedir. Uluslararası Çalışma Örgütünün bildirdiğine göre (ILO, 2007); Dünyada, ortalama 270 milyon iş kazası olmakta ve işçi hayatını kaybetmektedir. Avrupa Birliği nde; her 4.5 saniyede bir, bir işçi en az 3 gün evde kalmasına yol açacak bir kazaya maruz kalıyor. Her 3.5 dakikada bir, bir kişi işten kaynaklanan nedenlerden dolayı hayatını kaybediyor. Eurostat istatistiklerine göre her yıl iş kazaları dolayısıyla, Avrupa Birliği ne üye ülkelerde, kişi hayatını kaybediyor (Eurostat, 2007). Türkiye de ise, Sosyal Güvenlik Kurumu istatistiklerine göre 2006 yılında iş kazası meydana geldi. Bunlardan 1592 si ölümle sonuçlandı. Yine aynı istatistiklere göre, 2006 yılında Türkiye de 574 meslek hastalığı saptandı ve 9 çalışan meslek hastalıklarına bağlı nedenler ile hayatını kaybetti (SGK, 2007). Ölümcül iş kazalarının sayısının az olduğu, yani İş Güvenliği için yatırım yapan ülkelerin rekabet gücünün daha yüksek olduğu bildirilmiştir (Şekil 1.2). Örneğin Finlandiya, Amerika Birleşik Devletleri, Hollanda ve Almanya gibi ülkelerde, her çalışan için ölümlü iş kazası sayısı 2 ila 5 düzeyinde kalması sonucu, bu ülkeler, rekabetçilik gücü sıralamasında da ilk dört sırada yer almaktadırlar. 2

14 1.GİRİŞ Akın Avşaroğlu Şekil 1.2.Ülkelerin rekabet gücü ile ölümlü iş kazası sayıları arasındaki ilişki (Takala, 2002). Türkiye de büyük entegre sanayi kuruluşları, rekabetçilik gücünü arttırmak ve gelişmişliğin simgesi olan sıfır kaza hedefi için gerekli yönetim sistemlerini kurup çalışmalara başlamışlardır. Bu kuruluşlardan Tekfen İnşaat, SGS Denetim Firmasindan İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi almaya hak kazanmıştır. Projelerde ve Fabrikalarda TS İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sisteminin sürekliliği ve geliştirme proseslerinin takibi İş Sağlığı ve Güvenliği Müdürlükleri tarafından sağlanmaktadır. Bu çalışmanın amacı; BTC projesi kapsamındaki boru hatlarında kaynaklı imalat esnasında İş Güvenliği açısından ortaya çıkabilecek tehlikeleri ve riskleri inceleyerek değerlendirmektir Boru Hatları Boru hatları sıvıların veya gazların bir yerden bir başka yere nakledilmesi amacı ile kullanılır. Boru hattı inşaatı sıklıkla petrol ve doğal gaz taşınması için yapılır. Taşıma çoğu kez petrol havzasından rafineriye veya limanlara doğru olur. Petrol ve gaz taşımacılığı tren veya karayolu tankerleri ile de yapılabilir, ancak uzun mesafelere yapılacak taşıma için boru hattı daha hızlı ve daha güvenlidir. Kullanılan boruların çapı birkaç santimetre ile birkaç metre arasında değişebilir. Petrol 3

15 1.GİRİŞ Akın Avşaroğlu kuyusunda bulunan petrolün depoya nakli için boru hattı yapılabilmekle birlikte petrol boru hattı ifadesi daha çok petrol veya gazın uzun mesafelere nakli için yapılan borular sistemi anlamına gelir. Boru içindeki petrolün akması için gerekli basıncı sağlamak üzere sistem üzerinde arazinin yapısına göre km. aralıklarla pompa istasyonları da bulunur. Dünyadaki ilk boru hattı 1865 yılında ABD de Pensilvanya da 5 cm. çaplı borulardan döşenen 8 km. uzunluğunda ve dökme demirden yapılmış günlük 800 varil kapasiteli olan boru hattıdır. Bugün için özel çelikten imal edilen borular kullanılmak suretiyle çok uzun mesafelerde boru hattı yapılmaktadır. Boru hattı içinde petrol 5,5 9 km. lik hızla akmaktadır. Ülkemizdeki ilk boru hattı Batman- Dörtyol arasında 1967 yılında işletmeye açılmış olan 494 km. uzunluğundaki boru hattıdır. Bu boru hattından yılda 3,5 milyon ton ham petrol taşınmaktadır. Daha sonra Kerkük-Yumurtalık arasında döşenen ve toplam uzunluğu 986 km. olan boru hattı yapılmıştır. Türkiye deki uzunluğu 641 km. olan ve 1977 yılında işletmeye açılmış olan bu boru hattı başlangıçta yılda 35 milyon ton ham petrol taşımakta iken sonradan yapılan ikinci bir hat ile bu kapasite iki katına çıkarılmıştır. Yumurtalık a gelen ham petrolü Orta Anadolu Rafinerisine ulaştırmak için 447 km. uzunluğundaki Yumurtalık-Kırıkkale boru hattı ise yılda 5 milyon ton ham petrol taşıma kapasitesine sahiptir. Sovyetler Birliği nden Türkiye ye doğal gaz taşınması için yapılan boru hattı da 114 km. lik bölümü Marmara Denizinde olmak üzere toplam olarak 818 km. uzunluğundadır. Son yıllarda yapılan yeni bir boru hattı da Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattı olup toplam uzunluğu 1760 km., Türkiye bölümü ise 1076 km. dir. Yapımı tamamlanmış olan boru hattının Bakü ucundan petrol pompalanmasına başlanmıştır Boru Hattı İnşaatı Boru hattı inşaatına başlamadan önce hattın geçeceği yol harita üzerinden incelenir. Daha sonra yol boyunca gezilerek boru hattının geçeceği yol (güzergâh) belirlenir. Boru hattı inşaatında birden fazla ekip birbiri ile uyumlu ve eş zamanlı 4

16 1.GİRİŞ Akın Avşaroğlu olarak çalışmak durumundadır. Öncelikle m. genişliğinde bir servis yolu açılmalıdır. Arazinin yapısına göre bu yol kimi zaman oldukça dik iniş ve çıkışlar gösterebilir. Servis yolu hazırlandıktan sonra bu yolun bir tarafına boruların yerleştirilmesi için kanal kazılır. Kanal kazma işlemi kanal kazıcı araçlar (ekskavatör) aracılığı ile yapılabildiği gibi yer yer patlatma yöntemi de kullanılabilir. Bu işlemler yapılırken bir yandan da kanalın kenarında borular birbirlerine kaynakla (multi-pass elektrik ark kaynağı) eklenerek 100 metre veya daha uzun boyda borular hazırlanır (Şekil 1.3). Kaynak yapıldıktan sonra kaynak yapılan yerde hata, çatlak vs. olup olmadığı gözlemle ve gama isınları ile kontrol edilir. Daha sonra bu borular özel vinçler (side-boom) yardımı ile kanala indirilir. Boru hattının içi özel metal fırçalarla temizlendikten sonra basınç testi yapılır. Boru hattı içine 700 kg/cm 2 basınçlı hava verilerek hava kaçağı olup olmadığı kontrol edilir. Hava ile yapılan basınç testinden sonra basınçlı su kullanılarak sızdırmazlık testi yapılır. Petrol taşınması sırasında oluşacak basınç kadar bir basınçla boru hattının bir bölümüne su pompalanır. İki uçtaki vanalar kapatılarak birkaç gün beklenir, herhangi sızıntı meydana gelmezse sistemde kaçak olmadığı kanısına varılır. Şekil 1.3.BTC Projesi Boru Hattı Geçiş Çalışmaları Kanala yerleştirilen boruların üzeri kapatılmadan önce paslanma ve çürümeye karşı boruların üzeri çeşitli koruyucu malzeme ile kaplanır. Bu amaçla boya, plastik veya lastik, asbestli malzeme, asfalt, keçe gibi malzemeler kullanılabilir. Bu koruyuculara 5

17 1.GİRİŞ Akın Avşaroğlu ek olarak genellikle katodik koruma da yapılır. Boru hattı boyunca negatif elektrik yükü oluşturmak suretiyle borunun katot olması sağlanır; bu şekilde paslanmanın önüne geçilmiş olur. Daha sonra kanalın üzeri toprakla doldurulmak suretiyle kapatılır ve yüzeyin eski haline gelmesi sağlanır Boru Hattı İnşaatlarında İş Sağlığı ve Güvenliği Konuları Boru hattı inşaatı sırasında fiziksel, kimyasal, ergonomik açıdan çeşitli iş sağlığı ve güvenliği konuları olabildiği gibi, işin yapıldığı mekanların yerleşim yerlerinden uzak olmasından kaynaklanan sorunlar da söz konusudur. Boru hattı inşaatının değişik aşamaları ile ilişkili olarak bu alandaki sağlık ve güvenlik sorunları birkaç başlık halinde ele alınabilir: 1. Yol yapımı ve kanal kazılması sırasında: Çalışma alanında yol yapımı ve kanal kazılması sırasında yeryüzü şekillerinden ve kullanılan makinelerden dolayı kazalar olabilir. Özellikle toprak yapısının gevşek olduğu zeminlerde toprağın kayması ve kayan bölüm ile birlikte iş makinelerinin devrilmesi şeklinde kaza olabilir. Eğimli arazide makinelerden kaynaklanan trafik kazaları veya makinelerin fren sistemlerinde arıza sonucu kayma veya devrilmeler olabilir. Ayrıca kanal kazılması sırasında yılan, akrep sokması olasılığı da vardır. 2. Kaynak sırasında: Boruların birbirine eklenmesi için kaynak yapılması sırasında kaynak gazları ve kaynak ışığından dolayı sağlık sorunları oluşabilir. Uygun koruyucu gözlük kullanılmadığı takdirde ultraviyole ışınlarına bağlı olarak gözlerde keratit ve ülserasyonlar meydana gelebilir. Kaynak gazları nedeniyle akciğerlerde irritasyon ve demir tozlarına bağlı da siderozis gelişmesi olasılığı söz konusudur. Daha sonra kaynak yerlerinin gama ışınları kullanılarak kontrolü sırasında da iyonizan radyasyondan etkilenme riski vardır. Boruların kanala konulmasından sonra kanal içinde de kaynak yapılması gerekebilir. Kanal içinde çalışırken, çalışma koşullarından kaynaklanan ergonomik sorunlar söz konusudur. 6

18 1.GİRİŞ Akın Avşaroğlu 3. Boruların yerleştirilmesi sırasında: Boru hattı inşaatının en tehlikeli aşaması boruların kanal içine yerleştirilmesi aşamasıdır. Önce kanal zemininde toprak ve kum ile borunun yerleştirileceği bir yatak hazırlanır, daha sonra boru bu yatak üzerine yerleştirilir. Bu aşama, büyük ağırlıkların kaldırılması ve kanal içine yerleştirilmesi işlemidir. Bu amaçla kaldırma makineleri kullanılır. Zemin toprağının gevşek olması halinde ağırlık kaldırma sırasında kaldırma araçlarının devrilmesi şeklinde kazalar olabilir. Makinelerin taşıyıcı halat ve zincirlerinin kopması sonucu da ciddi kazalar meydana gelebilir. Bu işlemler sırasında çalışanlar da ağırlık kaldırma durumunda olabilirler. Ağırlık kaldırma sırasında bel ve sırt ile ilgili ağrılı rahatsızlıklar (bel fıtığı gibi) yaşanabilir. 4. Basınç testleri sırasında: Bu işlem sırasında borularda patlama meydana gelirse ciddi kazalara yol açabilir. 5. Boruların kaplanması sırasında: Boruların kaplanması için asfalt, zift, asbestli malzeme veya plastik, lastik gibi maddeler kullanılabilir. Bu maddelere bağlı olarak da deride bazı reaksiyonlar meydana gelebilir. Kaplama amacı ile asbest kullanılıyorsa malign hastalıklar yönünden de risk söz konusu olabilir. 6. Kanalın kapatılması sırasında: Borular yerleştirildikten sonra kanalın üzeri toprakla kapatılır. Bu işlem de makinelerle yapılır. Kullanılan makinelere bağlı kaza riski söz konusudur. 7. Çalışma koşulları nedeniyle: Boru hattı inşaatı açık havada yapıldığından yazın güneş ışınları ve aşırı sıcak, kış döneminde de soğuk ortam koşullarına bağlı sorunlar yaşanabilir. Sıcak ortamda çalışma sırasında kaybedilen sıvı ve elektrolitler yerine konmadığı takdirde yorgunluk, adale krampları gibi sorunlar ortaya çıkar. Özellikle Arabistan ve Katar gibi Sahra bölgelerindeki inşaatlar sırasında, aşırı terleme sonucu çalışanların günde 10 litreye kadar sıvı kaybedebildikleri hesaplanmıştır. Kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin yerine konabilmesi için bol su içme olanağı sağlanmalı, yemekler ve diğer yollarla tuz tüketimi artırılmalıdır. Soğuk mevsimlerde de üşüme ve donma şeklinde sorunlar olabilir. Konaklama yeri ile işin yapıldığı yer arasında bazan oldukça uzun mesafeler olabilir. Yol koşulları da dikkate alındığında, her gün işin 7

19 1.GİRİŞ Akın Avşaroğlu yapıldığı yere gidiş ve dönüşler sırasında trafik kazası olasılığı söz konusudur. Çalışma ortamının engebeli arazi olması, ortamda çeşitli alet ve makinelerin bulunması nedeniyle çalışanların kayma, takılma ve düşme şeklinde kazaya uğrama olasılığı da akılda tutulmalıdır. Bunun dışında boru hattının geçtiği bazı bölgeler deniz seviyesinden çok yüksekte olabilir. Boru hattının seyri boyunca kimi zaman metre yükseklikteki yerlerde çalışma yapılabilir. Yüksek rakımlı yerlerde oksijen azlığına bağlı sorunlar yaşanabilir (Şekil 1.4). Çalışma koşulları bakımından önemli bir konu da psikososyal sorunlardır. Uzun zaman kent ve ev yaşamından uzakta olmak, sürekli olarak dar bir çevrede ve hep aynı kişilerle bir arada bulunmak nedeniyle bir takım sorunlar olabilir. Özellikle farklı kültür ve farklı uluslardan kişilerin bir arada çalışması durumunda, kültürel davranışlar, farklı inançlar, değişik beslenme alışkanlıkları ve bazı davranışlar yönünden kişiler arasında uyum sorunları yaşanabilir. 8. Kamp tipi yerleşim nedeniyle: Boru hattı yapımı için yerleşim yerlerinden uzak yerlerde şantiyeler kurulur. Bu yerlerde bir tür kamp yaşamı sürdürülür. Yiyecek maddeleri ve suyun şantiyelere taşınması gereklidir. Yiyecek maddelerinin yemek olarak hazırlanması, sağlıklı içme ve kullanma suyunun temin edilmesi önemlidir. Kamp tipi yaşam sırasında banyo ve tuvalet gereksiniminin karşılanması sorun oluşturabilir. Atıkların uygun yöntemlerle yok edilmesi de üzerinde durulması gereken konulardandır. Çalışma saatleri dışında vakit geçirecek olanakların ve dinlenme olanaklarının sağlanması gereklidir. Konaklama yerlerinde de vahşi hayvan saldırıları, akrep, yılan, örümcek sokması gibi sorunlar olabilir. 8

20 1.GİRİŞ Akın Avşaroğlu Şekil 1.4.BTC Projesi Boru Hattı Dere Geçiş Çalışmaları Koruyucu Uygulamalar İş sağlığı çalışmaları çalışanların sağlığını korumayı amaçlar. Bunun için, çalışanın sağlık durumunu belirleyen bireysel faktörler ve çalışma koşulları ile ilgili olumsuz durumların düzeltilmesi gereklidir. İş sağlığı uygulama ilkeleri olarak da adlandırılan bu ilkelerin başında, kişinin nitelikleri ile uyumlu bir işe yerleştirilmesi gelir. Ülkemiz mevzuatında Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği uyarınca bu işlerde çalışacak olanların çalışmaya başlamadan önce sağlık muayenesinden geçirilmesi gerekmektedir. Boru hattı inşaatı ağır ve tehlikeli işlerden olduğu için çalışacak kişilerin doktor muayenesinden geçirilmesi ve bu işte çalışmasında sakınca olanların nitelikleri ile uyumlu başka işlere yönlendirilmesi uygun olur. İşin yürütümü sırasında kaza olasılığına karşı önlemler alınmalıdır. Özellikle ulaşım, kanal kazılması ve borunun kanala yerleştirilmesi sırasında kaza olasılığı daha fazladır. Kullanılan makinelerin bakımı düzenli olarak yapılmalı, boruların kanala yerleştirilmesinde kullanılan makinelerin taşıyıcı sistemleri, taşıyıcı zincir ve halatları gözden geçirilmeli ve tehlike durumunda yenileri ile değiştirilmelidir. Gevşek zeminden dolayı olabilecek kaymalar bakımından dikkatli olunmalı, toprak kaymasının önüne geçmek için önlem alınmalıdır. Ortam ve yol koşulları da dikkate alınmak suretiyle trafik kazalarının önlenmesi için çaba gösterilmelidir. Yaz ve kış mevsimlerinde sıcak ve soğuk bakımından gereken koruyucu uygulamalar yerine 9

21 1.GİRİŞ Akın Avşaroğlu getirilmelidir. Kaynak yerlerinin radyoaktif ışınlar aracılığı ile incelenmesi işinde radyasyondan korunmak için gerekli uygulamalar yapılmalı, kişisel dozimetrelerin düzenli aralıklarla kontrolu sağlanmalıdır. Patlayıcı ve yanıcı maddelerin bulunduğu bölümlerde çalışmalar bakımından iş izni sistemi oluşturulmalı, konu ile ilgili özel eğitimi olmayanların bu bölümde çalışmasına izin verilmemelidir. Özellikle bu bölümler çevresinde olmak üzere çalışma alanının tamamında sigara kullanımı için kurallar belirlenmeli, sigara içilmesi için belirlenmiş yerler dışında sigara içilmesine izin verilmemelidir. Yangına karşı önlemler alınmalıdır. Çeşitli işlemler sırasında ağır cisimlerin düşmesi veya hareketli cisimlerin çarpması şeklinde kaza olasılığına karşı alınan önlemlerin yanı sıra kişisel koruyucu malzeme kullanılması da önemlidir. Bu amaçla baret, koruyucu ayakkabı giyilmelidir. Kaynak sırasında da göz koruyucuları ile gazlara karşı uygun maskeler, iş elbisesi, koruyucu önlük, eldiven vb. kişisel koruyucu araçlar kullanılmalıdır. Kamp yerleşim yerinde sağlıklı içme ve kullanma suyu, yemek, duş ve tuvalet olanakları sağlanmalı, bulaşıcı hastalıklar bakımından gereken önlemler alınmış olmalıdır. Gıda maddelerinin depolandığı yerler, mutfak ve yemek yeme yerleri ile dinlenme ve yatma yerleri temiz olmalı, atıklar uygun şekilde yok edilmelidir. Kamp yerleşim yerlerinde görülebilecek haşerelerle mücadele edilmeli, yöresel özelliklere göre sıtma, tatarcık humması, fare ısırığı gibi hastalıklar bakımından gerekli önlemler alınmalıdır. Çalışanlara tetanoz ve gereken durumlarda diğer aşılar yapılmalı, akrep, yılan serumu hazır bulundurulmalı, kaza ve yaralanma durumlarında ilkyardım ve acil müdahale olanakları ile hasta sevk sistemi kurulmuş olmalıdır İlgili İş Güvenliği Mevzuatı İş Kanunu nun 77. maddesi gereği işyerinde sağlık ve güvenlikle ilgili her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak işverenin sorumluluğudur. İşyerinde 50 veya daha fazla çalışan olması durumunda aynı Kanun un 80. maddesine göre İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu kurulması,

22 1.GİRİŞ Akın Avşaroğlu maddesine göre işyeri sağlık birimi kurulması ve işyeri hekimi çalıştırılması, 82. maddeye göre de iş güvenliği uzmanı çalıştırılması gerekmektedir. Boru hattı inşaatı Ağır ve Tehlikeli İşler kapsamına girdiği için yasanın 85. maddesi uyarınca bu işyerlerinde 16 yaşından küçüklerin çalıştırılması yasaktır. Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği uyarınca bu işlerde çalışacak kişilerin işe başlamadan önce doktor muayenesinden geçirilmesi ve bu işe elverişli olduklarının doktor raporu ile tespit edilmesi, çalışırken belirli aralıklarla sağlık muayenesinden geçirilmesi gerekmektedir. Bunların dışında yapılan işin niteliğine göre inşaat işleri, radyasyon, elle taşıma, parlayıcı ve patlayıcı maddeler, kişisel koruyucular vb. çeşitli konularda var olan mevzuatın ilgili maddeleri de boru hattı inşaatında dikkate alınmalıdır Kaynak Nedir Kaynak, iki (veya daha fazla) parçanın, ısı ve/veya basınç uygulanarak, birbirine temas eden yüzeylerinden birleştirilmesidir. Çoğu kaynak işlemi, herhangi bir basınç uygulanmadan, sadece ısı ile oluşturulur. Diğerleri ise, ısı ve basıncın birlikte kullanılmasını gerektirir. Bazıları, dış ısı kullanmadan sadece basınçla yapılır. Bazı kaynak yöntemlerinde birleştirmeyi gerçekleştirmek için bir dolgu (ilave) malzemesi kullanılır. İmalat endüstrisinde kaynaklı imalatın önemli bir yere sahip olmasının nedenleri; Kaynaklı parçaların bir bütün haline gelerek monotonic bir davranış sergilemesi, kalıcı bir bağlantı oluşması. Mekanik birleştirme yöntemleri, genellikle ilave donanım elemanları (örn. cıvata ve somun) ve birleştirilen parçalarda geometrik değişiklikler gerektirirken, kaynaklı imalat malzeme kullanımı ve fabrikasyon maliyetleri bakımından en ekonomik yoldur. Fabrika ortamının dışında, sahada da yapılabilir. 11

23 1.GİRİŞ Akın Avşaroğlu Bunların yanısıra, bir imalat süreci olarak kaynaklı imalatın bir takım dezavantajları da bulunmaktadır. Bunlar; Çoğu kaynak işlemi elle uygulanır ve işçilik maliyetleri bakımından pahalıya malolur. Kaynak yöntemlerinin birçoğunda kullanılan koruyucu gaz ve yüksek enerji nedeni ile birtakım iş saglığı sorunları ortaya çıkmaktadır. Kaynaklı bağlantılar kolay bir demontaja izin vermez. Kaynaklı bağlantılarda tespiti zor olan kalite hataları bulunabilir. Kaynakta birleştirilen yüzeyler, aynı ya da farklı malzemelerden iki metalik parçanın birbirine temas eden yüzeylerinin lokal olarak birleştirilmesinden oluşur (Şekil 1.5). Şekil 1.5.Temel Kaynak Çalışmaları 1.3.Kaynak Çeşitleri Teknolojinin gelişmesiyle birlikte kaynak yöntemleri ve kullanılan enerji sistemleri de oldukça çeşitlenmiştir. Ancak, bugün en yaygın olarak, kaynakta elektrik enerjisi, yanıcı gazlar ve oksijen kullanılmaktadır. Halen kullanılan kaynak çeşitlerini şöyle sıralayabiliriz; 12

24 1.GİRİŞ Akın Avşaroğlu 1-İki metalin ısıtılıp dövülerek birleştirilmesi: Eskiden sıcak demircilerin yaygın olarak uyguladıkları yöntemdir. Demirciler, iki metal arasına, prinç parçaları koyarak, bağlanmayı hızlandırırlar. Artık bu yöntem hemen hemen terk edilmiştir. 2-Dikişli kaynak: Halen bakırcıların dövme bakır kaplarda uyguladıkları yöntemdir. Bu yöntem de unutulmaya yüz tutmuştur. Kaynak yapılacak iki parçanın ağız kısımları belli aralıklarla bir miktar kesilip parçalar birbirine kenetlendikten sonra ısıtılıp dövülmek suretiyle kaynama sağlanır. 3-Basınç altında birleştirme: İki metal parçanın yüksek basınç altında birleştirilme yöntemidir. 4-Isıtılıp basınç altında birleştirme: Kaynak yapılacak iki metal parçanın kaynak yapılacak uçları ısıtıldıktan sonra basınç altında birleştirilmesi yöntemidir. 5-Sürtünme sonucu ısınan parçaların basınç altında birleştirilmesi: Kaynak yapılacak iki parçadan birisi sabit tutulup, diğer parça hızla döndürülüp birleşecek yüzeyler birbirine temas ettirilir. Bu anda meydana gelen ısınmanın etkisiyle ve uygulanan basınçla iki metalin birbirine kaynaması sağlanır. 6-Basınçla püskürtme: Yumuşak metallerin, diğer metal veya plastik üzerine basınçla püskürtülerek kaplanması işlemi de bir tür kaynak yöntemidir. (Alüminyum, çinko gibi metaller bu kaplama işleminde kullanılmaktadır. 7-Elektrik ark kaynakları: Özel olarak imal edilmiş düşük voltajlı yüksek ampere sahip makinelerde yapılmaktadır. Alternatif akımı doğrudan kullananlar ve doğru akım jeneratörleriyle alternatif akımı doğru akıma çeviren tipleri de mevcuttur. Bunlar da şu alt gruplara ayrılırlar; 7A) Örtülü elektrik ark kaynakları: Kaynak işleminde kullanılan elektrot çubuklarının üzeri örtü maddeleriyle kaplanmış durumdadır. Bu örtü maddesinin görevi; Kaynak sırasında oluşan ısı ile yanarak, kaynak dikişi üzerinde kabuk oluşturmak, oluşan gaz örtüsü ile de, kaynak dikişi içinde oksijen moleküllerinin kalarak iç oksitlenmeye neden olmasını önlemektir. Elektrotlar kaynak yapılacak metalin cinsine ve kalınlığına göre çok çeşitli olarak üretilmişlerdir. 7B) Gaz altı kaynakları: Bu tip kaynakta çıplak elektrot ve örtü amaçlı inert gazlar kullanılır. İnert gazın kullanım amacı, örtülü elektrotlarda olduğu gibi kaynak dikişi içinde O 2 molekülünün kalmasını önlemektir. Gaz altı kaynaklarında argon, helyum, 13

25 1.GİRİŞ Akın Avşaroğlu karbondioksit ve bunların karışımlarından oluşan gazlar kullanılır. Bu kaynak tipi de kullanılan elektrotun türüne göre alt gruplara ayrılır; 7B1) Eriyen elektrotla gaz altı kaynağı (MİG)-(MAG): MİG: Metal İnert Gaz altı kaynağı (Metal soygaz), MAG: Metal aktif gaz altı kaynağı, (Argon, Karbondioksit).Gaz perdeli metal ark kaynağında, elektrot erir ve dalga, dalga kaynak maddesi oluşturur. 7B2) Tungsten İnert Gaz altı kaynağı (TİG): Gaz perdeli Tungsten ark kaynağında elektrot erimez ve dolgu metali olarak kullanılmaz. İki metalin eriyerek birbirine karışması sonucu kaynak işlemi meydana gelir. 7C) Toz altı kaynağı: Grafit veya benzeri yanmayan malzeme kaynak elektrotunun kaynak yapılacak bölge ile temas ettiği noktaya akıtılarak kaynak yapılan nokta üzerinde bir örtü oluşturma esasına dayanır. Çevreye ışık ve ısı yayılması önlenmiş olur. Aynı zamanda kaynak yapılan noktanın hava ile temasını kestiği için kaynak içi oksitlenme önlenmiş olur. 8-Direnç Kaynakları: Basınç, elektrik akımı, iş parçasının direnci ve kaynak yapılacak noktanın ısınması prensibine dayanır. En yaygın olarak kullanılan türleri şunlardır. - Nokta veya punta kaynağı. - Dikişli direnç kaynağı ( Boru kaynakları). - Projeksiyon direnç kaynağı ( aynı anda birden fazla noktadan kaynak yapmayı sağlayan sistem). 9-Oksijen-Gaz Kaynakları: Oksijen iki yanıcı gaz karışımının yakılarak metal parçalarının ısıtılması sonucu yayılan kaynak tipidir. Kullanılan yanıcı gaz türlerine göre isimlendirilirler (genel olarakta oksijen kaynağı olarak isimlendirilirler). Oksi-Asetlen gaz kaynağı Oksi-Hidrojen gaz kaynağı Oksi-LPG Oksi-Doğalgaz 14

26 1.GİRİŞ Akın Avşaroğlu 10- Özel Kaynaklar: 10A) Elektron beam (ışın): Vakum altında ve tamamen kapalı sistem içinde yapılır. Elektron tabancasından çıkan elektronlar, doğrudan iş parçası üzerine gönderilerek yapılır. 10B) Füzyon (stud= çivi) kaynağı: Kaynak yapılacak iki parça arasında meydana gelen ark sonucu parçalar üzerine basınç uygulanılarak gerçekleştirilen bir kaynak türüdür. İşlem kapalı sistem içinde gerçekleştirilir. 10C) Ultrasonik kaynak: Yüksek frekanslı ses dalgaları ile yapılır. 10D) Lazer kaynağı: Lazer ışını kullanılarak yapılır. 11- Plastik Kaynakları: PVC boru ve plastik parçalar sıcak hava üflemeli torçlar ile ergitilerek iki plastik parça birbirine kaynatılır. Bu ısıtma işlemi elektrikli resistanslar ile sağlanarak basınç ile birleştirme yöntemi de mevcuttur. 15

27 1.GİRİŞ Akın Avşaroğlu 16

28 2. KAYNAKLI İMALATDA İŞ GÜVENLİĞİ Akın AVŞAROĞLU 2. KAYNAKLI İMALATDA İŞ GÜVENLİĞİ İş güvenliğini sağlamak hem insani bir zorunluluk, hem de yasal bir yükümlülüktür. İş güvenliğini sağlayarak iş kazalarını önlemek ve çalışanların sağlıklarını korumak, oluşan kayıpları ödemekten daha kolay ve daha insancıl bir yaklaşımdır. Günümüzde önemli boyutlara ulaşan iş kazalarının yoğunluğunu azaltarak, güvenli çalışma koşulları sağlamak ve böylece işçilerin yaşamasını, sağlığını ve bakmakla yükümlü oldukları kişilerin geleceğini korumak mümkündür. İşletmelerin iş kazalarından doğan kayıplarını azaltmak, üretimin kesintisiz olarak sürmesini sağlamak, işçi devrini azaltmak, işgücü veriminde ve toplam verimdeki artışlarla ülke kalkınmasına yardımcı olmak tüm toplumun yararınadır. Kaynaklı imalat atölyelerinde ortaya çıkan çeşitli sağlık ve güvenlik sorunlarını ortadan kaldırmaya yönelik çalışmalarda öncelikle söz konusu sorunların neler olduğunun saptanması, nitelik ve yoğunluklarının belirlenmesi gereklidir. Bunun için ise işyerinde iş tehlike analizleri yapılmalıdır. Tehlike kaynaklarının ve sağlık sorunlarına neden olabilecek çeşitli risklerin saptanmasından sonrada gerekli ölçümler yapılarak bu risklerin yoğunlukların ve tehlike dereceleri ile sağlık üzerindeki olası etkilerinin neler olabileceği açığa çıkarılmalıdır (Şekil 2.1). Daha sonra doğuracağı sonuçlar açısından önem derecesine göre sıralanan tehlike kaynakları ve sağlık sorunlarına neden olabilecek riskler, detaylı olarak analiz edilerek özellik ve nitelikleri ortaya çıkarılmalıdır. Bu verilerden hareketle tamamen ortadan kaldırılabilecekler, sınır değerlerin altına düşürülebilecekler belirlenmelidir. Buna göre geliştirilecek güvenlik önlemleri ise etkin bir koruma sağlaması gözetilerek uygun yöntemlerle uygulamaya konulmalıdır. 2.1.Kaynaklı İmalatlarda İnsan Sağlığı Üzerine Etkiler Kaynaklı imalat atölyelerinde ortaya çıkan metal dumanı, gaz ve buharlar dışında önemli risk grubu ise kaynak ve kesme işlemleri sırasında oluşan ışınlardır. Bunların yanında kaynak işlemi sırasında ortalama olarak db (desibel) şiddetinde gürültü oluşmaktadır. Ayrıca bir kaynak makinasında kaza tehlikesi 17

29 2. KAYNAKLI İMALATDA İŞ GÜVENLİĞİ Akın AVŞAROĞLU kaynak makinasının bir elektrik akımı üreteci olmasından kaynaklanabilir ve bu kaynakçıyı elektrik çarpması olarak görülür. Şekil 2.1.Tekfen Kaynak Sahası WeldShop BTC Projesi Çalışmaları Kaynak Dumanı ve Gazlarının İnsan Saglığına Etkileri Metallerin kaynak, kesme ve diğer benzer yöntemlerle işlenmesi sırasında çalışanlar için zararlı olabilecek çeşitli toz, duman ve gazlar gibi hava kirleticileri oluşmaktadır. Kaynaklı imalat atölyelerindeki önemli risklerin başında gelen kaynak dumanlarını oluşturan tanecikler temel olarak metal ve diğer oksitlerdir. Kaynak ve kesme işlemi sırasında üretim süreci gereği ortaya çıkan kaynak arkı ile metaller yüksek sıcaklıkta buharlaşır, bu metal buharları ortam havası ile temas ederek oksitlenir ve yoğunlaşarak metal oksit dumanlarına dönüşür. Metal oksitleri kaynak dumanlarının en önemli bileşenidir. Kaynak dumanı içinde yer alan katı partiküller; çeşitli elektrod, lehim ve kaynak çubuğu ile üzerinde kaynak veya kesme işleminin yapıldığı ana malzeme ve ana malzeme üzerinde bulunan boya, galvaniz gibi kaplamalardan çıkan parçacıklardan oluşmaktadır. Kaynaklı imalat atölyelerinde ortam havasına karışan tozlar, genellikle kaynak ağzı açılması, metal malzemelerin taşınması, kesilmesi, kaynak ağzının taşlanması gibi işlemler sonucunda 18

30 2. KAYNAKLI İMALATDA İŞ GÜVENLİĞİ Akın AVŞAROĞLU oluşmaktadır. Tozlar genellikle çökerek işyeri tabanı ve kaynak ekipmanları üzerinde birikirken, metal oksit dumanları uzun süre havada asılı kalmakta ve hava devinimleri ile işyeri ortamında çeşitli yerlere dağılabilmektedir. Kaynak ve kesme işlemlerinde ark sıcaklığının etkisi ile kaynak sarf malzemesi, kaynak yapılan ana malzeme üzerindeki kesme sıvısı, yağ, gres gibi artıkların ve boya, galvaniz gibi kaplamaların yanması ya da buharlaşması sonucu ise çeşitli gazlar ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, gaz kaynağı ve sert lehimleme işlemlerinde kullanılan asetilen, propan, bütan, metan gibi yanıcı gazların oksijen gazıyla yanması sonucu karbonmonoksit, karbondioksit ve azot oksit gibi gazların yanı sıra, kullanılan dolgu malzemesi, dekapanlar ve üzerinde işlem yapılan ana malzemeye bağlı olarak çinko, bakır, kadmiyum, kurşun gibi metallerin partikül ve buharları ile flörür, klorür esaslı gazlar meydana gelmektedir. Kaynak ve kesme işlemlerinde oluşan toz, duman ve gazların miktar ve bileşimi; kaynak sarf malzemesi ve ana malzemenin kimyasal yapısına, kaynak yöntemine, yanma gazı, akım şiddeti, ark gerilimi, ark boyu, kaynak hızı ve süresine bağlıdır. Çok değişik yapı ve özelliklerdeki bu etmenler çalışanlar üzerinde kısa veya uzun sürede çeşitli sağlık ve güvenlik sorunlarına neden olmaktadır. Kaynaklı imalat atölyelerinde üretim süreci gereği oluşan ve çalışma ortamına yayılan gaz, toz ve dumanlar vücuda solunum yolu ile girerler. Söz konusu hava kirleticilerinden bazıları kronik (uzun dönemde ortaya çıkan) hastalıklara neden olduğu gibi, etkilenme düzeyine bağlı olarak akut (ani-birdenbire) rahatsızlıklara da neden olabilmektedir. Örneğin kaynakçılarda sıklıkla görülen metal dumanı ateşi genellikle geçici bir rahatsızlıktır, ancak, kronik rahatsızlıkların da gelişmesine yardımcı olmaktadır. Kaynaklı imalat atölyelerindeki çalışma ortamında izin verilen yoğunluktan daha fazla kirleticilerin bulunması ve bu havanın solunması durumunda maruz kalma süresi ve yoğunluğuna göre; solunum güçlüğü, kan hastalıkları, kanser, kronik bronşit, baş ağrısı, akciğer ödemi, metal dumanı ateşi, ağız ve burun mukozasında tahrişler oluşabilmektedir. Ayrıca merkezi sinir sistemi, böbrek, karaciğer, kan yapıcı sistem ve kemik yapısı üzerinde de çeşitli hasarlar oluşmakta ve buna bağlı hastalıklar ortaya çıkabilmektedir. Metal içeren toz, gaz ve dumanların uzun süre solunması sonucunda akciğerde birikmesi ile pnömokonyoz adı verilen meslek 19

31 2. KAYNAKLI İMALATDA İŞ GÜVENLİĞİ Akın AVŞAROĞLU hastalıkları oluşmaktadır. Kaynaklı imalat atölyelerinde çalışanların toz, gaz, duman ve oksitlerinden etkilendikleri metallerden karbon, kalay, demir, alüminyum düşük düzeyde risk oluştururken; kadmiyum, krom, kurşun, vanadyum, mangan, civa, molibden, nikel, titan ve çinko ise irritan ve toksit etki yarattıklarından çok daha büyük sağlık sorunlarına ve kalıcı hastalıklara kaynaklık etmektedirler. Kaynak ve kesme işlemi sırasında insan sağlığına zarar verebilecek zehirli gazlar, duman, metal buharı ve partikülleri çıkmaktadır. Emisyon maddesi denilen bu maddelerin özellikle solunum yollarına zararı büyüktür. Kaynak dumanında bulunan çeşitli maddeler örneğin krom, nikel, arsenik, asbest (amyant), manganez, silisyum, berilyum, kadmiyum, azot oksitleri, karbon oksit klorürü (fosgen), akrolin, flüor (fluorin) bileşikleri, karbon monoksit, kobalt, bakır, kurşun, ozon, selenyum, çinko zehirli maddelerdir. Bu metallerin buharı, parçacıklarının solunum yollarına ve ciğerlere yerleşerek solunum sistemini zamanla fonksiyon dışı bırakması söz konusudur. Genel olarak kaynak dumanı: Kaynak edilen esas metalden veya kullanılan dolgu metalinden, Kaynak edilen metalin üstünde mevcut olan kaplamalar ve boyalardan, veya örtülü elektrodlarda elektrod üzerindeki örtüden, Tüplerden tedarik edilen koruyucu gazlardan, Arkta ultraviyole ışınların ve ısının etkisi ile oluşan kimyasal reaksiyonlardan, Kullanılan yöntem ve dolgu maddelerinden, Çalışma ortamındaki hava kirliliği, örneğin kaynak öncesi yapılan temizleme ve yağ sökme işlemleri sonucunda oluşan buhardan kaynaklanır. Kaynak ve kesme işlemi esnasında oluşan dumandan korunulmadığı takdirde, insan sağlığı üzerinde yaratmış olduğu kötü etkileri listelemek kolay değildir. Çünkü kaynak dumanı zararlı olduğu bilinen birçok madde içermektedir. Kaynak dumanı akciğer, kalp, böbrek gibi vücudun herhangi bir parçasını ve merkezi sinir sistemini 20

32 2. KAYNAKLI İMALATDA İŞ GÜVENLİĞİ Akın AVŞAROĞLU etkileyebilir. Sağlık açısından kaynak dumanından korunmayan personel çok büyük risk almaktadır (Çizelge 2.1 ve Çizelge 2.2). Çizelge 2.1.Kaynak Kesme İşlemlerinde Oluşan Yaygın Gazlar Etkileri (Kahraman, 2003) Gazlar Etkileri Maksimum değeri Azot oksitleri NO, NO 2 Karbonmonoksit CO Ozon O 3 Karbondioksit CO 2 Etil Bromür C 2 H 5 Br Fosgen COCl 2 Fosfin PH 3 Propan CaH 5 Göz ve solunum yollarında tahriş, akciğer ödemi ve kusma görülür. Çok uzun süre etkidiğinde diş ve ciltte sarı renk, dişlerde çürüme görülür. CO hemoglobin ile birleşerek kanın oksijen taşımasını engeller. Yorgunluk, baş ağrısı, çarpıntı ve bayılma gibi belirtiler görülür. Mukoza özellikle de solunum yolları üzerinde etkilidir. Boğazda kaşıntı ve yanma, öksürük, göğüs ağrısı, akciğer ödemi ve hırı1tı etkilenme belirtileridir. Solunum yoluyla etki eder. Havalandırma veya emici tesisatı bulunmayan kapalı ortamlarda yapılan kaynak işleminde bu gazın oranı, %10 na çıkması halinde kandaki hemoglobin ile birleşerek kanın oksijen taşımasını önler. Bu taktirde solunum güçlüğüne, baygınlığa ve daha yüksek konsantrasyonunda ölüme neden olabilir. Hava ile belli bir oranda karışımı patlayıcıdır. Oksi-Asetilen kaynağı ve Oksi-Asetilen ile kesme işlerinde oluşur. Basit bir boğucu gazdır. Solunum yolu ile etki eder. Elektrik ark kaynağı yakınında bulunan klorlu solventlerin buharları arkta fosgene dönüşür. Renksiz, çok uçucu ve kolayca sıvılaşabilen benzol veya toluende çözünen zehirli bir gazdır Ağız ve boğazda tahriş ile yanıklar oluşturur. Solunum yolu ile etki eder. Burun, gözler ve deride tahrişe neden olur. Solunduğunda solunum güçlüğü, baygınlık, ishal, yorgunluk ve baş ağrısı görülür. 100 ppm aşarsa kan basıncı düşüklüğü, kusma, felç ve koma ile kısa bir sürede öldürücü etki yapabilir. Bütan ile karışık şekilde gaz kaynağında yanıcı olarak kullanılır. Havadan ağır, doğal gaz kokusunda, renksiz ve parlayıcı bir gazdır. MAK değer: 5ppm TWA: 3ppm MAK değer:200 ppm TWA=35 ppm MAK değer:0,1 ppm. TWA- 1 ppm. MAKdeğer=5000ppm TWA=25 ppm MAK değer: 200 ppm MAK değer= 0.l ppm TWA=0.1 ppm MAKdeğeri=0.3 ppm TWA= 0.3 ppm MAKdeğer: PARPAT ta bulunmamaktadır. TWA=1400 mg/m 3 H 2 S Son derece zehirli bir gazdır MAK: 20 ppm TWA: 10 ppm 21

33 2. KAYNAKLI İMALATDA İŞ GÜVENLİĞİ Akın AVŞAROĞLU Çizelge 2.2.Kaynak Kesme İşlemlerinde yaygın Dumanlar Etkileri,2003) (Kahraman Dumanlar Etkileri Maksimum değeri Baryum, Baryum oksit içeren duman solunum yollarında tahrişler Ba ve zehirlenme olabilir. Ayrıca baş dönmesi, solunum MAK: 0,5 mg/m 3 zorluğu, kusma, ishal, karın ağrısı, kalp rahatsızlıkları ile yüz ve boyun kaslarında kasılma görülebilir. Berilyum, Metalik veya bileşik berilyum oldukça zehirli bir TWA=0,002mg Be maddedir. Akciğer hastalıklarına neden olabilir. /m 3 Kadmiyum Cd Kalsiyum Ca Krom, Cr Bakır Cu Flor F Çok zehirlidir. Solunum güçlüğü, ağızda kuruluk, öksürük, göğüs ağrısı ve vücut ısısının yükselmesi. Mukozada tahrişlere neden olabilir. Doğrudan bir sağ1ık etkisi yoktur. +3 ve +6 değerlikli krom mukoza, solunum yolları ve akciğer üzerinde tahrişlere neden olurlar. +6 değerlikli krom kanser yapma riski yüksek olan bir maddedir. MAK: 0,1 mg /m 3 TWA= 0,05 mg /m 3 MAK: 5mg/m 3 TWA = 2 mg/m 3 TWA= 0,5 (krom metal ve krom +3 bileşikleri için) Solunması vücut sıcaklığının yükselmesine neden olabilir. TWA= 0,2 mg / Solunum yollarında tahrişler ile akut ve kronik etkilenmeler olabilir. m 3 MAK: 0,1 ppm TWA= 2,5 mg / Demir Uzun süreli etkilenme sonucu kişilerde siderosis adı MAK: 10mg/m 3 Fe verilen akciğer meslek hastalığı görülebilir. TWA=3,5 mg /m 3 Kurşun Pb Solunması sonucu baş ağrısı, bayılma, adale ağrısı, MAK: 0,2 mg/m 3 kramp, kilo kaybı, iştahsızlık ile anemi ve hafıza kaybı TWA=0,15 görülebilir. mg/m 3 Magnezyum Mukoza tahrişleri, baş dönmesi, kas gerilmesi, bayılma ve MAK: 15 mg/m 3 Mg unutkanlık başlıca zehirlenme belirtileridir. TWA= 10 mg/m 3 Molibden Solunum yollarında tahrişlere neden olur. Uzun süreli MAK: 15mg/m 3 Mo etkilenmeler karaciğer rahatsızlıklarına neden olabilir. TWA= 0,5 mg/m 3 Nikel Nikel oksit metal buharı ateşe neden olur. Kanserojendir. TWA= 0,1 mg/m 3 Ni Çinko oksit Ga1vanizli parçaların kaynak işleminde çinko oksit MAK: 5 mg/m 3 ZnO oluşur. Çinko oksit metal buharı ateşine neden olur. TWA=5 mg/m 3 MAK: Günde 8 saat içerisinde solunan havada izin verilen en yüksek konsantrasyon. (ppm: parts per million veya mg/m 3 ).TWA (Time Weighted Awerage): Günlük 8 saat, Haftalık 40 saatlik bir çalışma dönemi için çalışanlar için hiçbir etki yaratmayacağı kabul edilen en yüksek konsantrasyon (ppm:parts per million veya mg/m 3 ).PARPAT: Parlayıcı ve patlayıcı, tehlikeli ve zararlı maddelerle çalışılan yerlerde ve işlerde alınacak tedbirler hakkında tüzük (Resmi Gazete: ) m 3 22

34 2. KAYNAKLI İMALATDA İŞ GÜVENLİĞİ Akın AVŞAROĞLU Gaz kaynağı ve alev ile kesme işlemlerinde yakıcı gaz (oksijen) ve yanıcı gazlar (asetilen, hidrojen, propan vb.) kullanılır. Kullanılan gazlar yüksek basınç altındaki tüp veya tank içinde muhafaza edilir. Bu gaz tüplerinin dikkatsiz kullanımı ile (basınç, sıcaklık veya geri tepme gibi nedenlerle) çalışanlar tehlike altına girebilirler. Bu tehlike çalışma alanındaki çalışanların ölümlerine, ciddi yaralanmalarına neden olabilecek sonuçlar doğurabilmektedir. Kullanılan gazlardan biri olan asetilen çok patlayıcı bir gaz olduğundan elverişli bir havalandırma sistemi ve sızıntı bulma programı ile kullanılmalıdır. Oksijen tek başına yanmaz veya patlamaz. Oksijen konsantrasyonu yüksek ise ve ortamdaki gres yağı veya yağ ile temas haline kolayca geçebiliyorsa patlayabilir. Basınçlı kaplar içerisindeki sıkıştırılmış gazların, kabın darbe ve çarpmaya maruz kalması sonucunda patlama tehlikesi ortaya çıkar. Asetilen torcun içi haricinde alaşımsız bakır ile temas haline gelmemelidir. Asetilen ile yüksek alaşımlı bakır borunun teması ile çok reaktif olan bakır asetilit bileşimi oluşur. Bu şiddetli bir patlama ile sonuçlanabilir. Kaynak dikişlerinin tahribatsız muayenesinde (örneğin penetrent muayenede) kullanılan kimyasallar sıcaklık etkisiyle tutuşabilir.bu tür kazaların olmasını engellemek için; Montaj işleminden sonra tüm boru içerisine hava veya azot gazı (üflenerek, verilerek) yabancı maddeler temizlenmelidir (uzaklaştırılmalıdır). Tüm tank ve tüpler uygun regülatörlere sahip olmalıdır. Basınç regülatörleri kullanılan gaz için dizayn edilmiş olmalıdır. Arızalı regülatörler (dışarıya gaz sızdırıyor, ölçü aygıtı basıncı göstermiyor veya hatalı gösteriyor vb.), kullanımdan kaldırılmalıdır. Ancak imalatçının belirttiği onarım merkezlerinde uzman bir kişi tarafından tamir edildikten sonra tekrar kullanıma alınmalıdır. Gaz sızıntısı olduğu tespit edilen kullanılabilir tüpler kullanımdan alınmalı, açık havaya götürülmeli ve yakınına ikaz işaretleri konulmalıdır. Hortumların kullanım yerine monte edilmesinde bağlantıya uygun kelepçeler kullanılmalıdır. Sıradan teller hiçbir zaman bağlantıda kullanılmamalıdır. Ayaklara dolaşmasını ve bir tehlike arz etmesini önlemek için hortum bir yerde asılı olarak tutulmalıdır. 23

35 2. KAYNAKLI İMALATDA İŞ GÜVENLİĞİ Akın AVŞAROĞLU Tüpler dik olarak muhafaza edilmeli ve yere düşmesini engelleyecek tedbirler alınmalıdır. Bunun için tüp zincirlerle bir duvara veya tüpün taşındığı arabaya sabitlenmelidir. Tüpler yatay pozisyonda saklanıldığında veya kullanıldığında tüplerin içindeki gaz sıvı halinde ise dışarıya sızıntı yapabilirler. Tüpler veya tanklar darbeye, çarpmaya maruz bırakılmamalıdır. Tüpler veya tanklar özel taşıma araçlarıyla taşınmalıdır. Gaz tank ve tüpleriyle gaz nakleden hatlar, normların belirttiği renklerle boyanmalıdır (Asetilen= Sarı, Oksijen= Mavi, Hidrojen= Kırmızı, Azot= Yeşil) Oksijen ve yanıcı gaz tüpleri ısı ve gün ışığından uzak olacak şekilde ayrı ayrı olarak, havalandırması iyi olan kuru bir yerde tutulmalıdır. Yangın tehlikesine karşı tüpler yağ, boya ve solvent gibi kolayca yanabilecek malzemelerden en az 20 feet uzakta olmalıdır. Gaz tüplerinin basınç emniyet valfleri, hortumlar ve hortum bağlantı elemanları düzenli olarak kaynak veya kesme işleminden önce ve işlem esnasında kontrol edilmelidir. Hamlaç düzenli aralıklarla temizlenmelidir ve iyi şartlarda tutulmalıdır. Kaynak hamlaçları veya torçları ve diğer kablolar tankların yakınına veya üstüne asılmamalıdır. Hamlaç veya torç tüp cidarını veya valfi delecek şekilde ark veya alev oluşturabilir. Bu tüpleri zayıflatabilir veya yırtılma oluşturabilir. Gaz kaynağında oluşabilecek gazın geri tepmesine karşı asetilen hattı sulu güvenlik tertibatına sahip olmalıdır. Güvenlik tertibatındaki su seviyesi sürekli kontrol edilmelidir. Geri tepmeyi önlemek için gaz hatlarında check valfler de kullanılabilir. Ancak sulu güvenlik asetilen hattında mutlaka olmalı, check valfler buna ek olarak kullanılmalıdır. Tüpler çalışma öncesi yavaş yavaş açılmalıdır. Önce yanıcı gaz asetilen (C 2 H 2 ) açılmalıdır. Özellikle asetilen tüp valfleri bir veya bir buçuk turdan fazla açılmamalıdır. Bu asetilen için uygun akışı sağlayacak ve olağanüstü durumlarda hızlı bir şekilde valfin kapatılmasına izin verecektir. İş bitiminde tüm tüp valfleri kapatılmalıdır. 24

Boru Hatlarındaki Kaynaklı İmalat Çalışmalarında İş Güvenliği Risk Analizi. Risk Assesment Of Welding Works At The Pipelines

Boru Hatlarındaki Kaynaklı İmalat Çalışmalarında İş Güvenliği Risk Analizi. Risk Assesment Of Welding Works At The Pipelines Boru Hatlarındaki Kaynaklı İmalat Çalışmalarında İş Güvenliği Risk Analizi Risk Assesment Of Welding Works At The Pipelines Akın AVŞAROĞLU Maden Mühendisliği Anabilim Dalı Suphi URAL Maden Mühendisliği

Detaylı

Halil CANTÜRK İbrahim Halil NURDAĞ. Yıldız Teknik Üniversitesi Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Bölümü

Halil CANTÜRK İbrahim Halil NURDAĞ. Yıldız Teknik Üniversitesi Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Bölümü Halil CANTÜRK İbrahim Halil NURDAĞ Yıldız Teknik Üniversitesi Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Bölümü Genel olarak kaynak teknolojisinden, bina kurulmasından, cihaz onarımlarına, ağır sanayiden

Detaylı

KONU: KAYNAK İŞLERİNDE GÜVENLİK

KONU: KAYNAK İŞLERİNDE GÜVENLİK KONU: KAYNAK İŞLERİNDE GÜVENLİK Kaynak : İki malzemenin, ısı veya basınç veya her ikisini kullanarak, bir malzemeye ilave ederek veya etmeden birleştirmedir. KAYNAK ÇAŞİTLERİ SOĞUK BASINÇ KAYNAĞI SICAK

Detaylı

GÜVENLİK BİLGİ FORMU DEMİR-3-KLORÜR SOLÜSYON GBF NO : 200-011 TARİH : EYLÜL 98 CAS NO: 7705-08-0 1-) KİMYASAL MADDE VEYA ÜRÜNÜN VE FİRMANIN TANIMI

GÜVENLİK BİLGİ FORMU DEMİR-3-KLORÜR SOLÜSYON GBF NO : 200-011 TARİH : EYLÜL 98 CAS NO: 7705-08-0 1-) KİMYASAL MADDE VEYA ÜRÜNÜN VE FİRMANIN TANIMI 1-) KİMYASAL MADDE VEYA ÜRÜNÜN VE FİRMANIN TANIMI Ürün adı : Demir-3-Klorür Solüsyon Formulü : FeCl 3 2-) KİMYASAL BİLEŞİMİ Maddenin kimyasal adı : Demir-3-klorür (FeCl 3 ) Sinonimleri : Demir (III) Klorür

Detaylı

TIG GAZALTI KAYNAK YÖNTEMİNDE KULLANILAN GAZLAR VE ÖZELLİKLERİ PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ

TIG GAZALTI KAYNAK YÖNTEMİNDE KULLANILAN GAZLAR VE ÖZELLİKLERİ PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ TIG GAZALTI KAYNAK YÖNTEMİNDE KULLANILAN GAZLAR VE ÖZELLİKLERİ PROF. DR. HÜSEYİN UZUN HOŞGELDİNİZ 1 NİÇİN KORUYUCU GAZ KULLANILIR? 1- Ergimiş kaynak banyosunu, havada mevcut olan gazların zararlı etkilerinden

Detaylı

TEHLİKELİ MADDE VE MÜSTAHZARLARIN ETİKETLENMESİNDE KULLANILACAK TEHLİKE SEMBOL VE İŞARETLERİ

TEHLİKELİ MADDE VE MÜSTAHZARLARIN ETİKETLENMESİNDE KULLANILACAK TEHLİKE SEMBOL VE İŞARETLERİ EKIV TEHLİKELİ MADDE VE MÜSTAHZARLARIN ETİKETLENMESİNDE KULLANILACAK TEHLİKE SEMBOL VE İŞARETLERİ TEHLİKE ÖZELLİĞİ İŞARETİ SEMBOLÜ (Turuncu zemin üzerine siyah baskı) PATLAYICI E OKSİTLEYİCİ O ALEVLENİR

Detaylı

MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ. Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR Makine Mühendisliği

MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ. Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR Makine Mühendisliği MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ Yrd. Doç. Dr. Abdullah DEMİR Makine Mühendisliği KAYNAK İki malzemenin, ısı veya basınç veya her ikisini kullanarak, bir malzemeye ilave ederek veya etmeden birleştirmedir.

Detaylı

SAĞLIK VE GÜVENLiK İŞARETLERİ

SAĞLIK VE GÜVENLiK İŞARETLERİ SAĞLIK VE GÜVENLiK İŞARETLERİ GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ Özel bir amaç, faaliyet veya durumu işaret eden - levha, - renk, - sesli ve/veya ışıklı sinyal, - sözlü iletişim ya da el kol işareti yoluyla

Detaylı

İş Sağlığı ve Güvenliği-II

İş Sağlığı ve Güvenliği-II İş Sağlığı ve Güvenliği-II Kaynak İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yrd. Doç. Dr. Yasin KABALCI Kaynak İki malzemenin, ısı veya basınç ya da her ikisini kullanarak, bir malzemeye ilave ederek veya etmeden

Detaylı

Elektrik ark kaynağı.

Elektrik ark kaynağı. Kaynak yöntemleri Endüstride kullanılan kaynak yöntemleri çeşitlidir. Ancak bunların bazı ortak özellikleri vardır. Kiminde elektrik akımı ile kaynaklama yapılırken, kiminde bir takım gazlar kullanılarak

Detaylı

EK YAKIT OLARAK ÇİMENTO FABRİKALARINDA KULLANILABİLECEK ATIKLAR

EK YAKIT OLARAK ÇİMENTO FABRİKALARINDA KULLANILABİLECEK ATIKLAR EK YAKIT OLARAK ÇİMENTO FABRİKALARINDA KULLANILABİLECEK ATIKLAR 1) Kullanılmış lastikler 2) I ve II nci kategori atık yağlar 3) Boya çamurları 4) Solventler 5) Plastik atıklar 6) Çevre ve Orman Bakanlığı

Detaylı

1) Katı ve sıvı maddelerin ısıyı iletme yeteneklerini kullanarak diğer katı veya sıvı cisimlere teması ile ısıyı iletmesine ne ad verilir?

1) Katı ve sıvı maddelerin ısıyı iletme yeteneklerini kullanarak diğer katı veya sıvı cisimlere teması ile ısıyı iletmesine ne ad verilir? 1) Katı ve sıvı maddelerin ısıyı iletme yeteneklerini kullanarak diğer katı veya sıvı cisimlere teması ile ısıyı iletmesine ne ad verilir? a) Kondüksüyon b) Konveksiyon c) Radyasyon d) Yanma e) Perstüksüyon

Detaylı

MSDS (Malzeme Güvenlik Bilgi Formu)

MSDS (Malzeme Güvenlik Bilgi Formu) 1. KİMYASAL ÜRÜN & ŞİRKET TANIMI Ürün Adı: SPT-1657 Ürün tanımı: Tek komponentli Poliüretan yapıştırıcı Fabrika:. SAMHO CHEMICAL CO. LTD. Adres: 241-2, Chongwon-ri, Mado-myun, Hwasung-City Kyunggi-do,

Detaylı

Madde/Müstahzar Adı : NATURA A1 AKRİLİK Hazırlama Tarihi : 09.08..2005 Yeni Düzenleme Tarihi : - Kaçıncı Düzenleme Olduğu : 00

Madde/Müstahzar Adı : NATURA A1 AKRİLİK Hazırlama Tarihi : 09.08..2005 Yeni Düzenleme Tarihi : - Kaçıncı Düzenleme Olduğu : 00 Form No : B-350 Sayfa No : 1/ 6 1. MADDE/MÜHTAHZAR VE ŞİRKET/İŞ SAHİBİNİN TANITIMI 1.1. Madde/Mühtahzarın Tanıtılması : NATURA A1 AKRİLİK Su bazlı akrilik dış cephe boyası 1.2. Madde/Mühtahzarın Kullanımı

Detaylı

1.10.2015. Kömür ve Doğalgaz. Öğr. Gör. Onur BATTAL

1.10.2015. Kömür ve Doğalgaz. Öğr. Gör. Onur BATTAL Kömür ve Doğalgaz Öğr. Gör. Onur BATTAL 1 2 Kömür yanabilen sedimanter organik bir kayadır. Kömür başlıca karbon, hidrojen ve oksijen gibi elementlerin bileşiminden oluşmuş, diğer kaya tabakalarının arasında

Detaylı

Kaynak İşlerinde Güvenlik

Kaynak İşlerinde Güvenlik Kaynak İşlerinde Güvenlik 1 Kaynak İşleri İle İlgili Kazalar Kazanın oluş nedeni Kaza oranı Yangın ve patlama % 3 Gözde Yaralanma - Göze yabancı cisim kaçması - Kaynağın gözü alması Sıcak metal kıvılcım

Detaylı

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU 1. KİMYASAL MADDE VEYA ÜRÜNÜN VE FİRMANIN TANIMI Ürün Adı : HMPlus Mikronütrient Şirket : Kayhan ÜNLÜALP HidroMetan Biyogaz ve Arıtma Teknolojileri 1768 Sokak No:4/5 Karşıyaka İZMİR Acil Telefon numarası

Detaylı

İş Güvenliği, Çevre Ve Sağlık

İş Güvenliği, Çevre Ve Sağlık İş Güvenliği, Çevre Ve Sağlık KAZA Beklenmedik bir anda ortaya çıkan ve maddi manevi zarar veren olaydır. Bir kazanın iş kazası sayılabilmesi için gerekli olan koşullar yasayla belirlenmiştir. (506 sayılı

Detaylı

ÜRÜN ADI % AĞIRLIK CAS NO EINECS NO META-KSİLEN 20.0 108-38-3 203-576-3 MICROCRYSTALLINE 20.0 14808-60-7 238-878-4 SILICA

ÜRÜN ADI % AĞIRLIK CAS NO EINECS NO META-KSİLEN 20.0 108-38-3 203-576-3 MICROCRYSTALLINE 20.0 14808-60-7 238-878-4 SILICA Yayınlama Tarihi 21.06.2014 Form No 07FRC027 Revizyon No 0 Revizyon Tarihi - 1- Madde Mustahzar ve Şirket /İş Sahibinin Tanımı Ürün Adı Firma Adı AKİŞ BOYA SAN VE TİC AŞ Ali Osman Sönmez cad.no.4 Bursa-TURKEY

Detaylı

İSG Risklerinin Değerlendirilmesi ve Yaşanan Sorunlar. Ali TURAN CMSE Certified Machinery Safety Expert A Sınıfı İG Uzmanı, İSG Eğitmeni

İSG Risklerinin Değerlendirilmesi ve Yaşanan Sorunlar. Ali TURAN CMSE Certified Machinery Safety Expert A Sınıfı İG Uzmanı, İSG Eğitmeni İSG Risklerinin Değerlendirilmesi ve Yaşanan Sorunlar Ali TURAN CMSE Certified Machinery Safety Expert A Sınıfı İG Uzmanı, İSG Eğitmeni Yasal Süreç İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği: RG 09.12.2003/25311

Detaylı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Akreditasyon Kapsamı Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/7) Deney Laboratuvarı Adresi : İstanbul Yolu, Gersan Sanayi Sitesi 2306.Sokak No :26 Ergazi/Yenimahalle 06370 ANKARA / TÜRKİYE Tel : 0 312 255 24 64 Faks : 0 312 255

Detaylı

Yayın Tarihi: 06.07.2010

Yayın Tarihi: 06.07.2010 1/5 26.12.2008 tarihinde 27092 sayılı mükerrer Resmi gazetede yayımlanan Güvenlik Bilgi Fomlarının hazırlanması 1. ÜRÜN VE FİRMA TANITIMI KİMYASAL ADI KAPALI LÜ TİCARİ ADI Hidroklorik Asit HCl 2. BİLEŞİMİ

Detaylı

METAL ANALİZ YÖNTEMİ (ALEVLİ ATOMİK ABSORPSİYON SPEKTROMETRE CİHAZI İLE )

METAL ANALİZ YÖNTEMİ (ALEVLİ ATOMİK ABSORPSİYON SPEKTROMETRE CİHAZI İLE ) METAL ANALİZ YÖNTEMİ (ALEVLİ ATOMİK ABSORPSİYON SPEKTROMETRE CİHAZI İLE ) YÖNTEM YÖNTEMĐN ESASI VE PRENSĐBĐ Atomik absorpsiyon spektrometresi cihazında numune alevin içerisine püskürtülür ve atomize edilir.

Detaylı

Kutay Mertcan AYÇİÇEK. Kaynak Mühendisi Maden Mühendisi İş Güvenliği Uzmanı

Kutay Mertcan AYÇİÇEK. Kaynak Mühendisi Maden Mühendisi İş Güvenliği Uzmanı Kutay Mertcan AYÇİÇEK Kaynak Mühendisi Maden Mühendisi İş Güvenliği Uzmanı Kaynak: Birbiri ile aynı veya benzer alaşımlı parçaları, malzemeleri veya erime sıcaklıkları birbirine yakın metalleri birleştirmede

Detaylı

AKM-F-193 / 10.04.2014 / Rev:00

AKM-F-193 / 10.04.2014 / Rev:00 AKM-F-193 / 10.04.2014 / Rev:00 YANMA NEDİR? Maddenin ısı ( sıcaklık ) ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan kimyasal bir olaydır. Bir yangının başlayabilmesi için gerekenler : 1- OKSİJEN ( HAVA ) 2- SICAKLIK

Detaylı

GÜVENLİK BİLGİ FORMU MOIL BLUE

GÜVENLİK BİLGİ FORMU MOIL BLUE 1. MADDE / MÜSTAHZAR VE ŞİRKET / İŞ SAHİBİNİN TANITIMI 1.1 Madde/ Müstahzarın Tanıtılması Ürün adı 1.2 Madde / Müstahzarın Kullanımı Adblue 1.3 Firmanın Tanıtımı MİLAN PETROL SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 10013

Detaylı

Malzeme Güvenlik Bilgi Formu Avrupa Birliği nin 1907/2006 sayılı 18.12.2006 tarihli Yönetmeliği Madde 31 uyarınca

Malzeme Güvenlik Bilgi Formu Avrupa Birliği nin 1907/2006 sayılı 18.12.2006 tarihli Yönetmeliği Madde 31 uyarınca Malzeme Güvenlik Bilgi Formu Avrupa Birliği nin 1907/2006 sayılı 18.12.2006 tarihli Yönetmeliği Madde 31 uyarınca Güncelleme tarihi: 10.01.2008 01.04. 2002 tarihli dokümanın yerine geçer Sayfa 1 / 5 1.

Detaylı

GENEL RİSK DEĞERLENDİRMESİ ÖRNEK FORMU

GENEL RİSK DEĞERLENDİRMESİ ÖRNEK FORMU GENEL RİSK DEĞERLENDİRMESİ ÖRNEK FORMU Risk Değerlendirme No: Tarih: İşveren: İşyeri Adresi: Yapılan İş Nedir? (Kısaca açıklayınız) İşçi sayısı: Erkek Kadın Çocuk Çırak Öğrenci RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPILMASININ

Detaylı

Madde/Müstahzar Adı : POLIROAD SU BAZLI YOL ÇİZGİ BOYASI Hazırlama Tarihi : 09.07..2009 Yeni Düzenleme Tarihi : - Kaçıncı Düzenleme Olduğu : 00

Madde/Müstahzar Adı : POLIROAD SU BAZLI YOL ÇİZGİ BOYASI Hazırlama Tarihi : 09.07..2009 Yeni Düzenleme Tarihi : - Kaçıncı Düzenleme Olduğu : 00 Form No : B-649 Sayfa No : 1/ 7 1. MADDE/MÜHTAHZAR VE ŞİRKET/İŞ SAHİBİNİN TANITIMI 1.1. Madde/Mühtahzarın Tanıtılması : Poliroad Su Bazlı Yol Çizgi Boyası 1.2. Madde/Mühtahzarın Kullanımı : Su bazlı yolçizgi

Detaylı

1- Aşağıdakilerden hangisi Aşındırıcı sembolüdür? a. b. c. d. CEVAP: D. 2- Aşağıdakilerden hangisi Yanıcı sembolüdür? a. b. c. d.

1- Aşağıdakilerden hangisi Aşındırıcı sembolüdür? a. b. c. d. CEVAP: D. 2- Aşağıdakilerden hangisi Yanıcı sembolüdür? a. b. c. d. 1- Aşağıdakilerden hangisi Aşındırıcı sembolüdür? 2- Aşağıdakilerden hangisi Yanıcı sembolüdür? 3- Aşağıdakilerden hangisi Zararlı Madde sembolüdür? 4- Aşağıdakilerden hangisi Oksitleyici (Yükseltgen)

Detaylı

KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMANLAR (KKE) EĞİTİMİ

KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMANLAR (KKE) EĞİTİMİ KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMANLAR (KKE) EĞİTİMİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN GENEL PRENSİPLERİ İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ? ÇALIŞANI KORUMAK ÜRETİM GÜVENLİĞİ SAĞLAMAK İŞLETME GÜVENLİĞİ SAĞLAMAK. KİŞİSEL KORUYUCU

Detaylı

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU BETEX ALÇI LEVHA SU

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU BETEX ALÇI LEVHA SU Sayfa : 1/5 1. Madde/Müstahzar ve Şirketin Tanımı Ürün Adı: Alçı Levha Su Kullanım Alanları: Nem ve suya karşı dayanım istenilen mutfak, banyo, tuvalet vb. mekânlarda kullanılan su emme oranı azaltılmış

Detaylı

KURUBUZ. Bileşimi / Safsızlıklar : Ürün sınıflandırmasını etkiliyecek herhangi bir madde veya safsızlık içermemektedir

KURUBUZ. Bileşimi / Safsızlıklar : Ürün sınıflandırmasını etkiliyecek herhangi bir madde veya safsızlık içermemektedir KURUBUZ 1- KISA TANITIM Ürün Adı : Kurubuz ( Karbondioksit, katı ) Kimyasal Formülü : CO 2 Kullanım alanları : Gıda maddelerinin korunması, soğutulması ve dondurulması amacıyla kullanılır. Ayrıca özel

Detaylı

Bölüm 1. Kimyasal / Malzeme ve Kurum / İş Sahibinin Tanıtımı

Bölüm 1. Kimyasal / Malzeme ve Kurum / İş Sahibinin Tanıtımı Bölüm 1. Kimyasal / Malzeme ve Kurum / İş Sahibinin Tanıtımı 1.1. Madde/Müstahzar, Kimyasalın /Malzemenin Tanıtılması Ürün Adı : CAS No : 71-36-3 Kullanım alanları : N-Butanol ağırlıklı olarak boya ve

Detaylı

Mebusevleri M. Anıt C. Şafak A. 8/11 06510 Tandoğan Ankara 1

Mebusevleri M. Anıt C. Şafak A. 8/11 06510 Tandoğan Ankara 1 Kod: ISG_TGE_05 SINIRLI ALAN GİRİŞLERİ GENEL AÇIKLAMA Bu bilgilendirme notu İSG İş Güvenliği Temel Eğitim Seti nin bir parçası olan Sınırlı Alan Girişleri konulu eğitim kapsamında hazırlanmıştır. Eğitimin

Detaylı

: Telefon : +90 212 875 77 50 (3 hat) Fax : +90 212 875 08 22 web : www.anadolukimya.com e-mail : info@anadolukimya.com

: Telefon : +90 212 875 77 50 (3 hat) Fax : +90 212 875 08 22 web : www.anadolukimya.com e-mail : info@anadolukimya.com 1. ÜRÜN VE FİRMA TANIMI Sayfa : 1/6 Ticari İsmi Kullanım Alanı REACH Kayıt No : : Endüstriyel Tekstil Baskı Uygulamaları : Mevcut değil Firma Adı : Anadolu Kimya San.Tic.Ltd.Şti. Firma Adresi : Akçaburgaz

Detaylı

Madde/Müstahzar Adı : NATURA TRANSFER Tarihi : 12.09..2005 ASTARI Yeni Düzenleme Tarihi : - Kaçıncı Düzenleme Olduğu : 00

Madde/Müstahzar Adı : NATURA TRANSFER Tarihi : 12.09..2005 ASTARI Yeni Düzenleme Tarihi : - Kaçıncı Düzenleme Olduğu : 00 Form No : B-592 Sayfa No : 1/ 7 1. MADDE/MÜHTAHZAR VE ŞİRKET/İŞ SAHİBİNİN TANITIMI 1.1. Madde/Mühtahzarın Tanıtılması : NATURA TRANSFER ASTARI 1.2. Madde/Mühtahzarın Kullanımı : Su bazlı, akrilik dönüşüm

Detaylı

T A N I M L A R. Kaynak. İki metalin moleküler düzeyde birleşmesidir.

T A N I M L A R. Kaynak. İki metalin moleküler düzeyde birleşmesidir. T A N I M L A R Kaynak İki metalin moleküler düzeyde birleşmesidir. İki metalin sıcak yada basınç altında metallurjik şartlarda birleştirilmesi olarak tanımlanabilir. KAYNAK TEMEL BİLGİLERİ Teknolojinin

Detaylı

TRILUBGREASE LX - MSG 692-460 801023

TRILUBGREASE LX - MSG 692-460 801023 Malzeme Güvenlik Bilgi Formu (MSDS) 1 - Madde / Müstahzar ve Şirket / İş Sahibinin Tanıtımı Ürün Adı : TRILUBGREASE LX - MSG 692-460 Artikel Numarası: Firma adı : Trilub Kimya İmalat San. ve Tic. Ltd.

Detaylı

AtılımKimyasalları AK 3151 D SUNKROM DEKORATİF KROM KATALİZÖRÜ (SIVI) ÜRÜN TANIMI EKİPMANLAR

AtılımKimyasalları AK 3151 D SUNKROM DEKORATİF KROM KATALİZÖRÜ (SIVI) ÜRÜN TANIMI EKİPMANLAR SAYFA NO: 1/5 AtılımKimyasalları AK 3151 D SUNKROM DEKORATİF KROM KATALİZÖRÜ (SIVI) ÜRÜN TANIMI AK 3151 D SUNKROM dekoratif krom kaplama banyolarında kullanılan sıvı katalist sistemidir. Klasik sülfatlı

Detaylı

MESLEK HASTALIKLARI ve SEBEPLERİ

MESLEK HASTALIKLARI ve SEBEPLERİ MESLEK HASTALIKLARI ve SEBEPLERİ 15.10.2018 www.sakarya.edu.tr 1 Çalışanların sağlık sorunları Çalışanların sağlık sorunları 3 gruba ayrılır; 1. Genel hastalıklar ÜSYE, vs. 2. İşe özgü sağlık sorunları

Detaylı

7.Hafta: Risk ve Risk Analizi. DYA 114 Çevre Koruma. BÜRO YÖNETİMİ ve YÖNETİCİ ASİSTANLIĞI PROGRAMI Yrd.Doç.Dr. Sefa KOCABAŞ

7.Hafta: Risk ve Risk Analizi. DYA 114 Çevre Koruma. BÜRO YÖNETİMİ ve YÖNETİCİ ASİSTANLIĞI PROGRAMI Yrd.Doç.Dr. Sefa KOCABAŞ 7.Hafta: Risk ve Risk Analizi DYA 114 Çevre Koruma BÜRO YÖNETİMİ ve YÖNETİCİ ASİSTANLIĞI PROGRAMI Yrd.Doç.Dr. Sefa KOCABAŞ RİSK ve RİSK ANALİZİ Risk Belirli bir tehlikeli olayın meydana gelme olasılığı

Detaylı

Üretici / Dağıtıcıya ait bilgiler: Dr. Schumacher GmbH Posta kutusu 11 62, D-34201 Melsungen Telefon ++49 5664/9496-0, Fax ++49 5664/9496-8444

Üretici / Dağıtıcıya ait bilgiler: Dr. Schumacher GmbH Posta kutusu 11 62, D-34201 Melsungen Telefon ++49 5664/9496-0, Fax ++49 5664/9496-8444 Sayfa 1/5 1. Madde/Müstahzar ve Firma Tanıtımı Ürünün adı: Üretici / Dağıtıcıya ait bilgiler: Dr. Schumacher GmbH Posta kutusu 11 62, D-34201 Melsungen Telefon ++49 5664/9496-0, Fax ++49 5664/9496-8444

Detaylı

Sağlık Etkileri: Alçı levhanın kesilmesi ve zımparalanması sırasında açığa çıkan toz bazı sağlık sorunlarına yol açabilir:

Sağlık Etkileri: Alçı levhanın kesilmesi ve zımparalanması sırasında açığa çıkan toz bazı sağlık sorunlarına yol açabilir: Rev. No :00 Sayfa :1/5 1. Madde/Müstahzar ve Şirketin Tanımı Ürün Ticari Adı: Rigips Suya ve Yangına Dayanıklı Alçı Levha Kullanım Alanları: Belirli bir düzeydeki su ve yangın dayanımı, akustik performans

Detaylı

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU (13.12.2014-29204 Resmi Gazete Uyarınca Hazırlanmıştır)

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU (13.12.2014-29204 Resmi Gazete Uyarınca Hazırlanmıştır) BÖLÜM 1 ÜRÜN BİLGİSİ 1.1 Ürün: Regular (R-normal), Yeşil (WR-suya dayanıklı), Kırmızı (FR-yangına dayanıklı), FH2 (WR-FR Yangına ve suya dayanıklı) Alçı Plaka 1.2 Kullanım amacı: İnşaatlarda bölme iç duvarlar

Detaylı

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

GÜVENLİK BİLGİ FORMU GÜVENLİK BİLGİ FORMU 1. MADDE / MÜSTAHZAR VE ŞİRKET / İŞ SAHİBİNİN TANITIMI Tarih: 11.11.2010 L/C No: 941AA00085 Ürün Adı: METADEX PELLET Aktif maddenin kimyasal adı (IUPAC): r-2,c-4, c-6, c-8-tetramethyl-1,3,5,7-tetroxocane

Detaylı

KSİLEN GÜVENLİK BİLGİ FORMU : TEKKİM KİMYA SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ 1.MAMÜL VE FİRMA TANITIMI. Formülü : C 8 H 10 Firma

KSİLEN GÜVENLİK BİLGİ FORMU : TEKKİM KİMYA SAN.VE TİC.LTD.ŞTİ 1.MAMÜL VE FİRMA TANITIMI. Formülü : C 8 H 10 Firma EC NO : 215-535-7 GBF No :042 Sayfa No : 1/5 1.MAMÜL VE FİRMA TANITIMI Ürün Adı : Ksilen Formülü : C 8 H 10 Firma : TEKKİM KİMYA Organize Sanayi Bölgesi. Mavi Cad. 8 Sokak. No: 1 BURSA Telefon : 0 (224)

Detaylı

TRILUBGREASE TEMP LX - MSG 692-460 801029

TRILUBGREASE TEMP LX - MSG 692-460 801029 Malzeme Güvenlik Bilgi Formu (MSDS) 1 - Madde / Müstahzar ve Şirket / İş Sahibinin Tanıtımı, Ürün Adı : TRILUBGREASE TEMP LX - MSG 692-460 Artikel Numarası: Firma adı : Trilub Kimya İmalat San. ve Tic.

Detaylı

2. Bileşimi / İçeriği Hakkında Bilgi. İçerik CAS No EC No Oran Kalsiyum Sulfat Dihidrat 10101-41-4 600-148-1 >80% Cam Fiber 65977-17-3 - <1%

2. Bileşimi / İçeriği Hakkında Bilgi. İçerik CAS No EC No Oran Kalsiyum Sulfat Dihidrat 10101-41-4 600-148-1 >80% Cam Fiber 65977-17-3 - <1% Rev. No: 01 Sayfa: 1/5 1. Madde/Müstahzar ve Şirketin Tanımı Ürün Adı: Glasroc H Kullanım Alanları: Her iki yüzeyi cam elyaf şilte kaplı, çekirdek yapısı su ve neme karşı güçlendirilmiş, iç ve dış cephede

Detaylı

İçerik CAS No EC No Oran Kalsiyum Sulfat Dihidrat 10101-41-4 600-148-1 >70%

İçerik CAS No EC No Oran Kalsiyum Sulfat Dihidrat 10101-41-4 600-148-1 >70% Rev. No: 01 Sayfa: 1/5 1. Madde/Müstahzar ve Şirketin Tanımı Ürün Adı: Rigidur H Kullanım Alanları: İç cephelerde: Konut ve ticari binalarda, yüksek darbe ve yangın dayanımı gereken alanlarda bölme ve

Detaylı

Kapalı Alanlarda Çalışmalarda Güvenlik

Kapalı Alanlarda Çalışmalarda Güvenlik Kapalı Alanlarda Çalışmalarda Güvenlik Eğitimin Amacı Eğitimin amacı, işyerlerinde sağlıklı güvenli bir ortamı temin etmek, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını %0 a indirmek, çalışanları yasal hak ve

Detaylı

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU DEMİR SÜLFAT LİKİT 1) MADDE VE ŞİRKET TANIMI Ürünün Tanımı: Demir (II) Sülfat likit Ürün İsmi: TUROKS D2S Üretici/ Tedarikçi Firma: Turoksi Kimyevi Maddeleri San. Tic. Ltd.

Detaylı

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir.

formülü zamanı da içerdiği zaman alttaki gibi değişecektir. Günümüz endüstrisinde en yaygın kullanılan Direnç Kaynak Yöntemi en eski elektrik kaynak yöntemlerinden biridir. Yöntem elektrik akımının kaynak edilecek parçalar üzerinden geçmesidir. Elektrik akımına

Detaylı

GÜVENLİK BİLGİ FORMU. 1) Ürün ve Şirket Tanımlaması. 2) Muhteviyat Bilgisi. 3) Muhtemel Tehlike Bilgisi. 4) İlk Yardım Önlemleri

GÜVENLİK BİLGİ FORMU. 1) Ürün ve Şirket Tanımlaması. 2) Muhteviyat Bilgisi. 3) Muhtemel Tehlike Bilgisi. 4) İlk Yardım Önlemleri 1) Ürün ve Şirket Tanımlaması Ürün bilgisi : İki komponentli, bitümle modifiye edilmiş, poliüretan esaslı dilatasyon dolgu ve izolasyon malzemesi Ürün ticari ismi : CERMIPROOF PB Şirket ünvanı : Koramic

Detaylı

GÜVENLİK BİLGİ FORMU BLUESTEAM A 12

GÜVENLİK BİLGİ FORMU BLUESTEAM A 12 Sayfa No : 1/5 1. KİMYASAL MADDE VEYA ÜRÜNÜN VE FİRMANIN TANITIMI 1.1 Madde veya Ürünün Tanıtılması Ürün Adı : Kimyasal Adı : Organik kimyasallar karışımı CAS No : EINECS No : Kullanım Alanları : Kazan

Detaylı

RİSK DEĞERLENDİRMESİ EĞİTİMİ. Öğr. Gör. Metin BAYRAM Sakarya Üniversitesi İSG Koordinatörü B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

RİSK DEĞERLENDİRMESİ EĞİTİMİ. Öğr. Gör. Metin BAYRAM Sakarya Üniversitesi İSG Koordinatörü B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı RİSK DEĞERLENDİRMESİ EĞİTİMİ Öğr. Gör. Metin BAYRAM Sakarya Üniversitesi İSG Koordinatörü B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı TEHLİKE VE RİSK KAVRAMLARI Tehlike : Makine ve İş Ekipmanları Kullanımı Riskler: a)

Detaylı

SERALARIN TASARIMI (Seralarda Isıtma Sistemleri) Doç. Dr. Berna KENDİRLİ A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü

SERALARIN TASARIMI (Seralarda Isıtma Sistemleri) Doç. Dr. Berna KENDİRLİ A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü SERALARIN TASARIMI (Seralarda Isıtma Sistemleri) Doç. Dr. Berna KENDİRLİ A. Ü. Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü Seralarda Isıtma Sistemlerinin Planlanması Bitki büyümesi ve gelişmesi

Detaylı

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI GÖRSEL ÖGE VE BİLGİLERİ

İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI GÖRSEL ÖGE VE BİLGİLERİ İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLIĞI GÖRSEL ÖGE VE BİLGİLERİ İŞ GÜVENLİĞİ GENEL BİLGİ VE GÖRSELLER 9 ŞUBAT 2014 TARİH - GÜNCEL MER'İ MEVZUATA GÖRE HAZIRLANMIŞTIR. YUKARIDAKİ TABLODA 10'DAN AZ ÇALIŞANI OLAN AZ TEHLİKELİ

Detaylı

Güvenlik Bilgi Formu

Güvenlik Bilgi Formu 1 Madde/Müstahzar ve Şirket Tanıtımı: 1.1 Madde / Müstahzarın Tanıtılması Kimyasal ismi: Helyum Formülü: Kimyasal Aile: He Soy gazlar Cas No: 7440-59-7 Einecs No: EC# 231-168-5 1.2 Madde / Müstahzarın

Detaylı

MIG-MAG KAYNAK METODUNDA KULLANILAN KAYNAK ELEKTROTLARI VE ELEKTROT SEÇİMİ

MIG-MAG KAYNAK METODUNDA KULLANILAN KAYNAK ELEKTROTLARI VE ELEKTROT SEÇİMİ MIG-MAG KAYNAK METODUNDA KULLANILAN KAYNAK ELEKTROTLARI VE ELEKTROT SEÇİMİ Prof. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü,

Detaylı

PATLAYICI ORTAMLAR VE PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI

PATLAYICI ORTAMLAR VE PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI PATLAYICI ORTAMLAR VE PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI İşyerlerinde; yanıcı kimyasal maddelerin gaz, buhar, sis ve tozlarının atmosferik şartlar altında hava ile oluşturduğu ve herhangi bir tutuşturucu kaynakla

Detaylı

EĞĠTĠM NOTLARI DETAM YAYINLARI

EĞĠTĠM NOTLARI DETAM YAYINLARI GÜVENLĠK VE SAĞLIK ĠġARETLERĠ EĞĠTĠM NOTLARI YAYINLARI GÜVENLĠK VE SAĞLIK ĠġARETLERĠ Özel bir amaç, faaliyet veya durumu işaret eden levha, renk, sesli ve/veya ışıklı sinyal, sözlü iletişim ya da el kol

Detaylı

Ek-5 TEHLİKELİ MADDE VE MÜSTAHZARLARA İLİŞKİN ÖZEL RİSK İBARELERİ. Şok, sürtünme, alev ve diğer tutuşturucu kaynakları ile temasında patlama riski.

Ek-5 TEHLİKELİ MADDE VE MÜSTAHZARLARA İLİŞKİN ÖZEL RİSK İBARELERİ. Şok, sürtünme, alev ve diğer tutuşturucu kaynakları ile temasında patlama riski. Ek-5 TEHLİKELİ MADDE VE MÜSTAHZARLARA İLİŞKİN ÖZEL RİSK İBARELERİ Risk İbaresi Risk İbaresinin Açık İfadesi R 1 R 2 R 3 R 4 R 5 R 6 R 7 R 8 R 9 R 10 R 11 R 12 R 14 R 15 R 16 R 17 R 18 R 19 R 20 R 21 R

Detaylı

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU (MGBF)

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU (MGBF) 1. ŞİRKET/İŞ SAHİBİNİN TANIMI MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU (MGBF) Ürünü Tanıtıcı Bilgiler Ürün Kodu 2302 Ürün Adı EPOLEVEL (A Bileşeni) ÜÇ BİLEŞENLİ, SOLVENT İÇERMEYEN, KENDİ YÜZEYİNİ DÜZELTEN Tanımlama/

Detaylı

MAK-205 Üretim Yöntemleri I. (6.Hafta) Kubilay Aslantaş

MAK-205 Üretim Yöntemleri I. (6.Hafta) Kubilay Aslantaş MAK-205 Üretim Yöntemleri I Gazaltı Kaynağı ğı, Tozaltı Kaynağı Direnç Kaynağı (6.Hafta) Kubilay Aslantaş Gazaltı Ark Kaynağı Kaynak bölgesinin bir koruyucu gaz yardımıyla korunduğu kaynak yöntemler gurubudur.

Detaylı

TS 12514 E GÖRE HERMETİK CİHAZ YERLEŞİM KURALLARI

TS 12514 E GÖRE HERMETİK CİHAZ YERLEŞİM KURALLARI TS 12514 E GÖRE HERMETİK CİHAZ YERLEŞİM KURALLARI 1.2.4 - C Tipi Cihazların (Hermetik) Montajı 1.2.4.1 - Genel Şartlar C tipi cihazlar (hermetik) montaj odasının hacmi ve havalandırma biçiminde bağlı olmaksızın

Detaylı

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

GÜVENLİK BİLGİ FORMU Sayfa No: 1 / 5 1. KİMYASAL ÜRÜN VE FİRMA TANIMI Ürün Adı Kimyasal Formülü Kullanım Alanı Firma Tanımı : Oksijen+Balans Azot Gaz Karışımı : O 2 + N 2 : Genel Endüstriyel. 2 2. BİLEŞİMİ / BİLEŞİM HAKKINDA

Detaylı

Tersanelerde İş Güvenliği Uygulamaları

Tersanelerde İş Güvenliği Uygulamaları Tersanelerde İş Güvenliği Uygulamaları Hazırlayan Necdet DEMİR Tersane Kazaları ceza hukuk bilirkişisi Üsküdar Üniversitesi Öğretim Görevlisi Necdet DEMİR Kimdir? 1990 Yılı Yıldız Üniversitesi Endüstri

Detaylı

GÜVENLİK BİLGİ FORMU ASETON

GÜVENLİK BİLGİ FORMU ASETON EC NO:20662-2 8 Sayfa No : 1/5 1. MAMÜL VE FİRMA TANITIMI Ürün Adı :Aseton Formülü : CH 3 COOH 3 Firma Telefon : 0 (224) 243 21 71 Acil Telefon : 05382084672 : TEKKİM KİMYA Organize Sanayi Bölgesi. Mavi

Detaylı

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU VİOLEX V-103 ENDÜSTRİYEL BULAŞIK MAKİNESİ DURULAMA MADDESİ

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU VİOLEX V-103 ENDÜSTRİYEL BULAŞIK MAKİNESİ DURULAMA MADDESİ Sayfa No : 1/5 Bölüm 1. Madde / Müstahzar ve Şirket / İş Sahibinin Tanıtımı 1.1. Madde / Müstahzar Tanıtılması Ürün Adı : Kimyasal Aile : Karışım CAS No : Yok EINECS No : Yok 1.2. Madde / Müstahzarın Kullanımı

Detaylı

3 )Peroksitlerle deney yapılırken aşağıdakilerden hangisi yapılmamalıdır?

3 )Peroksitlerle deney yapılırken aşağıdakilerden hangisi yapılmamalıdır? 1)Aşağıdakilerden hangisi kuvvetli patlayıcılar sınıfına girer? Dumansız barut Kibrit Roket yakıtı Havai fişek Dinamit** 2) Yanıcı sıvıları parlayıcı sıvılardan ayıran en önemli fark aşağıdakilerden hangisidir?

Detaylı

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU BETEX SATEN PERDAH ALÇISI

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU BETEX SATEN PERDAH ALÇISI Sayfa : 1/5 1. Madde/Müstahzar ve Şirketin Tanımı Ürün Adı: Saten Perdah Alçısı Kullanım Alanları: Elle uygulanan, yüksek yapışma özelliğine sahip, boya altı son kat perdah alçısıdır. Üretici Firma: Saint-Gobain

Detaylı

Risk Durumu ve Güvenlik Tavsiyeleri (Risk ve Güvenlik Cümleleri)

Risk Durumu ve Güvenlik Tavsiyeleri (Risk ve Güvenlik Cümleleri) Risk Durumu ve Güvenlik Tavsiyeleri (Risk ve Güvenlik Cümleleri) Risk ve güvenlik cümleleri (cümlecikleri), kimyasal madde ambalajlarının üzerinde ilgili kimyasal hakkında risk ve güvenlik bilgilerini

Detaylı

Enerji dağıtım tesisleri ve elektrikle çalışma

Enerji dağıtım tesisleri ve elektrikle çalışma 1 Enerji dağıtım tesisleri ve elektrikle çalışma 13. Enerji dağıtım tesisleri, yangın veya patlama riski oluşturmayacak şekilde tasarlanarak kurulur ve işletilir. Kişilerin, doğrudan veya dolaylı teması

Detaylı

: NF 62 PLASTISOL FLOK TUTKALI

: NF 62 PLASTISOL FLOK TUTKALI 1. ÜRÜN VE FİRMA TANIMI Sayfa : 1/5 Ticari İsmi Kullanım Alanı : : Endüstriyel Tekstil Baskı Uygulamaları Firma Adı : Anadolu Kimya San.Tic.Ltd.Şti. Firma Adresi : Akçaburgaz Mah. 109. Sokak No: 8-12 Esenyurt

Detaylı

HİDROJEN+AZOT GAZ KARIŞIMI GBF NO : 28

HİDROJEN+AZOT GAZ KARIŞIMI GBF NO : 28 Sayfa No: 1 / 5 1. KİMYASAL ÜRÜN VE FİRMA TANIMI Ürün Adı : Hidrojen-Azot Gaz Karışımı Kimyasal Formülü : H 2 + N 2 Kullanım Alanı : Genel Endüstriyel Firma Tanımı : Habaş Sınai ve Tıbbi Gazlar İstihsal

Detaylı

AHMET DEMİR ÖRTÜN GENEL RİSK DEĞERLENDİRME RAPORU FULYA MAH.MEVLUT PEHLİVAN.SOK.NO8/1 D.10 ŞİŞLİ-İSTANBUL

AHMET DEMİR ÖRTÜN GENEL RİSK DEĞERLENDİRME RAPORU FULYA MAH.MEVLUT PEHLİVAN.SOK.NO8/1 D.10 ŞİŞLİ-İSTANBUL Risk Değerlendirme No: 1 S.M.M.M AHMET DEMİR ÖRTÜN GENEL RİSK DEĞERLENDİRME RAPORU Tarih: 31.12.2012 İşveren: Risk Değerlendirilmesinin Geçerlilik Tarihi İşyeri Adresi: Yapılan İş Nedir? AHMET DEMİR ÖRTÜN

Detaylı

: Telefon : +90 212 875 77 50 (3 hat) Fax : +90 212 875 08 22 web : www.anadolukimya.com e-mail : info@anadolukimya.com

: Telefon : +90 212 875 77 50 (3 hat) Fax : +90 212 875 08 22 web : www.anadolukimya.com e-mail : info@anadolukimya.com 1. ÜRÜN VE FİRMA TANIMI Sayfa : 1/5 Ticari İsmi Kullanım Alanı : : Endüstriyel Tekstil Baskı Uygulamaları Firma Adı : Anadolu Kimya San.Tic.Ltd.Şti. Firma Adresi : Akçaburgaz Mah. 109. Sokak No: 8-12 Esenyurt

Detaylı

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU 91 / 155 / EEC ve Güvenlik Bilgi Formu Hazırlama Usul ve Esaslarına (11 / 03 / 2002 24692) göre hazırlanmıştır. 1. Madde / Müstahzar ve Şirket/ İş Sahibinin Tanımı: Ürünün Ticari İsmi : VP AC Ürün Kodu

Detaylı

TRILUB CONTIGREASE HT 391 801402

TRILUB CONTIGREASE HT 391 801402 Malzeme Güvenlik Bilgi Formu (MSDS) 1 - Madde / Müstahzar ve Şirket / İş Sahibinin Tanıtımı, Ürün Adı : TRILUB CONTIGREASE HT 391 Artikel Numarası: Firma adı : Trilub Kimya İmalat San. ve Tic. Ltd. Şti

Detaylı

Bölüm 1. Kimyasal / Malzeme ve Kurum / İş Sahibinin Tanıtımı

Bölüm 1. Kimyasal / Malzeme ve Kurum / İş Sahibinin Tanıtımı Bölüm 1. Kimyasal / Malzeme ve Kurum / İş Sahibinin Tanıtımı 1.1. Madde/Müstahzar, Kimyasalın /Malzemenin Tanıtılması Ürün : CAS No : 141-78-6 Kullanım alanları : Çözücü ve seyreltici olarak kullanım alanı

Detaylı

AtılımKimyasalları AK 3252 H SUNKROM SERT KROM KATALİZÖRÜ (SIVI) ÜRÜN TANIMI EKİPMANLAR

AtılımKimyasalları AK 3252 H SUNKROM SERT KROM KATALİZÖRÜ (SIVI) ÜRÜN TANIMI EKİPMANLAR SAYFA NO: 1/6 AtılımKimyasalları AK 3252 H SUNKROM SERT KROM KATALİZÖRÜ (SIVI) ÜRÜN TANIMI AK 3252 H SUNKROM sert krom kaplama banyolarında kullanılan sıvı katalist sistemidir. Klasik sülfatlı sistemlere

Detaylı

GÜVENLİK BİLGİ FORMU ETİL ASETAT CAS NO: 141-78-6 EC NO :205-500-4

GÜVENLİK BİLGİ FORMU ETİL ASETAT CAS NO: 141-78-6 EC NO :205-500-4 TEKKİM KİMYA Sayfa No : 1/5 1. MAMÜL VE FİRMA TANITIMI Ürün Adı :Etil asetat Formülü :C 4H 8O 2 Firma : TEKKİM KİMYA. Organize Sanayi Bölgesi. Mavi Cad.8.Sokak. No: 1 BURSA Telefon : 0 (224) 243 21 71

Detaylı

Çalışma hayatında en çok karşılaşılan soru işyerinden patlama tehlikesi olup olmadığı yönündedir. Bu sorunun cevabı, yapılacak risk

Çalışma hayatında en çok karşılaşılan soru işyerinden patlama tehlikesi olup olmadığı yönündedir. Bu sorunun cevabı, yapılacak risk Çalışma hayatında en çok karşılaşılan soru işyerinden patlama tehlikesi olup olmadığı yönündedir. Bu sorunun cevabı, yapılacak risk değerlendirmesiyle birlikte aşağıdaki sorularla birlikte basitçe değerlendirilebilir.

Detaylı

KAYNAK İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ

KAYNAK İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ KAYNAK İŞLERİNDE İŞ GÜVENLİĞİ Ali TURAN Makina Mühendisi iş Güvenliği Uzmanı (A) ÖZET Kaynak işleri ve kaynakçılık işleri kapsamında bulunan diğer işler her geçen gün artmakta buna bağlı olarak çalışan

Detaylı

TEHLİKELİ MADDE SINIFLANDIRMALARINDA TEHLİKE İŞARET VE LEVHALARININ ÖZELLİKLERİ

TEHLİKELİ MADDE SINIFLANDIRMALARINDA TEHLİKE İŞARET VE LEVHALARININ ÖZELLİKLERİ TEHLİKELİ MADDE SINIFLANDIRMALARINDA TEHLİKE İŞARET VE LEVHALARININ ÖZELLİKLERİ Hazırlayan Abdurrahman KAR Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı (TMGD) Ferhuniye Mah Mümtaz Koru Sok. Çetinkaya İş Merkezi

Detaylı

ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİM ARAÇLARI

ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİM ARAÇLARI ÇELİK YAPILARDA BİRLEŞİM ARAÇLARI Çelik yapılarda kullanılan birleşim araçları; 1. Bulon ( cıvata) 2. Kaynak 3. Perçin Öğr. Gör. Mustafa EFİLOĞLU 1 KAYNAKLAR Aynı yada benzer alaşımlı metallerin yüksek

Detaylı

İçerik. Çevre tanımı Sağlık çevre ilişkisi Verdiği Zararlar Önlemler

İçerik. Çevre tanımı Sağlık çevre ilişkisi Verdiği Zararlar Önlemler İçerik Çevre tanımı Sağlık çevre ilişkisi Verdiği Zararlar Önlemler ÇEVRE Çevre insanların ortak varlığını oluşturan değerler bütünündür. Bir canlının üzerinde etkili olabilen tüm faktörleri içeren ekosisteme

Detaylı

1. ENDÜSTRİYEL KİRLETİCİLER. info@motifair.com

1. ENDÜSTRİYEL KİRLETİCİLER. info@motifair.com 1. ENDÜSTRİYEL KİRLETİCİLER Problem: Endüstride çeşitli çalışma prosesleri kirliliklere sebep olur. Bunlar: Tozlar Dumanlar Yağ buharları Gazlar Sakatlanmalar: İnsan vücudu çeşitli zararlı kirliliklere

Detaylı

Tehlikeli maddeler Cas-No. Đsim Ağırlık Birim Sınıflandırma 000074-98-6 propane F+ R12 000106-97-8 bütan F+ R12

Tehlikeli maddeler Cas-No. Đsim Ağırlık Birim Sınıflandırma 000074-98-6 propane F+ R12 000106-97-8 bütan F+ R12 Sayfa 1/6 1. Madde/Müstahzar ve Firma Tanıtımı Ürün adı : Silikonspray Üretici / Pazarlayıcıya ait bilgiler: Dr. Schumacher GmbH Postfach 11 62 D-34201 Melsungen Telefon No : +49-5664-9496 0 Acil Durum

Detaylı

FİBRO GEL YayınTarihi: 01.08.2009

FİBRO GEL YayınTarihi: 01.08.2009 1. ÜRÜN ve ŞİRKET TANITIMI Ürün Adı : Kullanım Amacı : İnsektisit Kimyasal Grubu : phenylpyrazole Üretici ve Ruhsat Sahibi: Koru -San Çevre Koruma Kimyasalları San.ve Tic.Ltd.Şti Adres: : 104.Cadde No:138

Detaylı

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU 1. ÜRÜN VE TEDARİKÇİ TANIMLAMA Ürün Adı Üretici : İzocam Ekspande Polistren (EPS) : İzocam Ticaret ve Sanayi A.Ş. 41455 Gebze - Kocaeli TÜRKİYE Telefon Numarası : + 90 262

Detaylı

Yıkanabilir tüm yüzeylerin ve nesnelerin günlük temizliğinde kullanılır.

Yıkanabilir tüm yüzeylerin ve nesnelerin günlük temizliğinde kullanılır. BÖLÜM 1: MADDE/MÜSTAHZAR VE ŞİRKET/İŞ SAHİBİNİN TANITIMI 1.1. Madde/Müstahzarın Tanıtılması Ürün Adı Ürün Özelliği Öncesinde dezenfekte edilen tüm yüzeylerin ve zeminlerin, hastaneler ve bakımevleri gibi

Detaylı

DİŞ KLİNİK VE MUAYENEHANELERİ İÇİN KONTROL LİSTESİ

DİŞ KLİNİK VE MUAYENEHANELERİ İÇİN KONTROL LİSTESİ DİŞ KLİNİK VE MUAYENEHANELERİ İÇİN KONTROL LİSTESİ Zemin kayma veya düşmeyi önleyecek şekilde uygun malzeme ile kaplanmış ve iç ve dış zeminler (salon girişi, merdivenler vs.)düzenli olarak kontrol ediliyor

Detaylı

Normandy Madencilik A.Ş. Ovacõk Altõn Madeni

Normandy Madencilik A.Ş. Ovacõk Altõn Madeni Normandy Madencilik A.Ş. Ovacõk Altõn Madeni İÇİNDEKİLER YÖNETİCİ ÖZETİ... 3 1 Toz ve Gaz Emisyonlarõnõn Kontrolü...4-5 Toz...4-5 Havada Hidrojen Siyanür (HCN) Gazõ... 6 2 Gürültü Kontrolü... 7 3 Kimyasal

Detaylı

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU (MGBF)

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU (MGBF) 1. ŞİRKET/İŞ SAHİBİNİN TANIMI Ürünü Tanıtıcı Bilgiler Ürün Kodu 1501 Ürün Adı INTERFLEX (A Bileşeni) Tanımlama/ Kullanım İKİ BİLEŞENLİ, POLİSÜLFİT DERZ DOLGU MALZEMESİ MGBF Düzenleyen Hakkında Bilgiler

Detaylı

BİTKİSEL VE HAYVANSAL ATIKLARDAN BİYOGAZ VE ENERJİ ÜRETİM TESİSİ

BİTKİSEL VE HAYVANSAL ATIKLARDAN BİYOGAZ VE ENERJİ ÜRETİM TESİSİ BİTKİSEL VE HAYVANSAL ATIKLARDAN BİYOGAZ VE ENERJİ ÜRETİM TESİSİ Tesisin Amacı Organik yapıdaki hammaddelerin oksijensiz ortamda bakteriler yoluyla çürütülerek enerji potansiyeli olan biyogaza ve biyogazın

Detaylı

RİSK DEĞERLENDİRMESİ. Necati İLHAN Makina Mühendisi A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

RİSK DEĞERLENDİRMESİ. Necati İLHAN Makina Mühendisi A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı RİSK DEĞERLENDİRMESİ Necati İLHAN Makina Mühendisi A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı YASAL DAYANAK İşyerinde Çalışanların Sağlık ve Güvenliklerini İyileştirmeye Yönelik Tedbirler Alınmasına İlişkin 12.06.1989

Detaylı

640 Serisi Santral Regülatörü Kılavuzu

640 Serisi Santral Regülatörü Kılavuzu 2013 ALKAN GAZ ALETLERİ 444 5 168 (PBX) 640 Serisi Santral Regülatörü Kılavuzu İçindekiler 640 Serisi Santral Regülatörleri İçindekiler 1.1 Uygulama 1.2 Önsöz 1.2 Teknik Veriler 2 1.3 Malzemeler 3 1.4

Detaylı

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

GÜVENLİK BİLGİ FORMU Sayfa No: 1 / 5 1. KİMYASAL ÜRÜN VE FİRMA TANIMI Ürün Adı : ARO Serisi Koruyucu Gaz 2 Kimyasal Formülü : - Kullanım Alanı gaz altı kaynağında; : Paslanmaz çelikler, düşük alaşımlı çelikler, karbonlu çeliklerin

Detaylı