Grant Thornton. Haber Bülteni

Transkript

1 Grant Thornton Haber Bülteni Sayý : Aðustos - Eylül Ýþ dünyasý profesyonelleri için hazýrlamaya baþladýðýmýz dergimizin ilk sayýsýný sizlerle paylaþmaktan büyük bir memnuniyet duymaktayýz. Periyodik olarak hazýrlayacaðýmýz dergimiz aracýlýðý ile sektörel ve mesleki geliþmelerden sizleri haberdar etmeyi hedefliyoruz. Yürüdüðümüz yolda emin adýmlarla ilerleyebilmenin ve sürdürülebilir büyümenin ilk þartýnýn etkin iletiþim olmasý bilinciyle oluþturduðumuz bu dergimizin, sizlere farklý konularda güncel bilgiler getirmesini umuyoruz. Grant Thornton Türkiye olarak, 5 yýldýr faaliyet gösterdiðimiz, baðýmsýz denetim, vergi ve kurumsal danýþmanlýk sektöründe üstlendiðimiz sorumluluðun bilinciyle hizmet vermeye devam edeceðiz. Þirketler için yýlý ve yýlý ilk yarýsý, krizde ayakta kalma stratejisinden çok, toparlanma adýmlarý atýlan ve büyüme planlarýna geçilen bir dönem oldu. yýlýnda hayata geçecek olan Yeni Türk Ticaret Kanun u, kurumsallaþma ve çaðdaþlaþma yönünde bir takým yeni düzenlemeleri ticari hayatýmýza getirerek hepimiz için yeni bir dönemin kapýlarýný aralamaktadýr. Grant Thornton Türkiye olarak, büyüme plan ve stratejilerimizi de bu vizyon doðrultusunda belirleyerek, geçmiþte olduðu gibi bugün ve yarýn da ayný heyecanla çalýþmaya, sizler ile fikir ve çözüm ortaklýðý yaparak deðer yaratmaya ve zengin içerikli yayýnlarýmýz aracýlýðý ile sizlerle sýk sýk buluþmaya devam edeceðiz. Aykut Halit Grant Thornton Türkiye Baþkaný Ýçindekiler Ekonomik görünüm ikinci çeyrek sonuçlarý. Türk CEO ve CFO lar gelecekten umutlu Yeni Türk Ticaret Kanun u üzerine Prof. Dr. Sami Karahan ile söyleþi Kadýn yönetici raporu: Türkiye sýnýfý geçti KOBÝ ler için Uluslararasý Finansal Raporlama Standartlarý Þirketlerin kurumsal sosyal sorumluluk alýþkanlýklarý Profesyonel þüphecilik: Ýç denetim uygulamalarý Arap baharýnýn çevre ülkeler üzerindeki ekonomik etkileri

2 Butan Kamu politikalarý ve uygulama planlarýnda mutluluk endeksini de baz alan tek ülke biziz Jigmi Y Thinley, Butan Baþbakaný Butan, karar alýrken ve kanun koyarken gayrisafi yurtiçi hasýlaya ilave olarak gayrisafi yurtiçi mutluluk göstergesini de ele alan tek ülkedir. Kanun düzenlenirken, aralarýnda çevresel duyarlýlýk, psikolojik refah, zamanýn etkin kullanýmý ve kültürel çeþitliliðin de bulunduðu dokuz temel gösterge baz alýnýr. Maðazalardaki ürünlerde marka kavramý yoktur. Ýnternet sadece 999 dan bu yana kullanýlmaktadýr. Plastik çanta ve sigara kullanýmý yasaktýr çünkü bunlarýn insanlarý mutsuzluða ittiðine inanýlýr. Saðlýk ve eðitim ücretsizdir. 5 te yapýlan bir araþtýrma halkýn sadece %3 ünün mutsuz olduðunu ortaya çýkarmýþtýr, %5 si mutlu, kalaný ise çok mutlu olduklarýný ifade etmiþlerdir. Mutluluk Yöneticisi (Chief Happiness Officer) olan 8 þirket: 75,$ - mutluluðun bedeli Princeton Üniversitesi tarafýndan Amerika da yapýlan bir araþtýrma mutluluðun bedelinin 75, $ olduðunu ortaya çýkarmýþtýr. Yýllýk gelir bu rakamýn altýna düþtükçe þahýslarýn mutluluk seviyelerinde düþüþ görülmektedir çünkü yaþadýklarý negatif olaylarýn maddi yükünü üzerilerinde daha fazla hissederler, diðer taraftan, bu rakamýn üstüne çýkýldýkça benzer bir mutluluk seviyesi artýþý görülmez. Arbejdsgl de Sadece Ýskandinav ülkerinde tek kelime ile ifade edilebilen bir kavram: Ýþ yerinde mutluluk Mutluluk web sitesi un Mutluluk yöneticisi (Chief Happiness Officer) Alex Kjerulf a göre, böyle bir kelimeye sahip olmalarýnýn sebebi, Ýskandinav ülkelerinin yaklaþýk 3 yýldýr iþ yerinde mutluluk kavramý üzerinde çalýþmalarý ve bunu iþ yerinde yaþam þekli haline getirmeleridir. Bu ülkelerdeki þirketler yaptýklarý mutluluk araþtýrmalarýnda geleneksel olarak yüksek sonuçlar elde ederler. Ýlerleme çalýþanlarý memnun eder Harvard Business School dan Teresa M. Amabile nin belirttiðine göre iþ yerinde pozitif duygular ve yüksek motivasyon, yapýlan iþte elde edilen geliþim ve ilerleme ile direkt olarak ilgilidir. Çalýþanlar, amaçlarýna ulaþma ve engelleri aþma konularýnda destek gördükleri zaman motivasyonlarý çok yüksek seyreder. Tam tersi durumda ise iþi gerçekleþtirme motivasyonlarýný kaybederler. Mavi sayfa Mutlu gezegen endeksi Yaratýcýlýk belirsizlik Washington Business School tarafýndan yapýlan bir araþtýrma karmaþýk duygular deneyimleten bir iþ ortamýnýn yaratýcýlýðý tetiklediðini ortaya koyuyor. Ayný anda pozitif ve negatif duygular hisseden bireyler, yaratýcý düþünme yeteneði geliþtiriyorlar. IDEO ve Walt Disney, çalýþanlarýnýn yaratýcýlýklarýný geliþtirmek için oluþturduklarý garip çalýþma ortamlarý konusunda kendileri ile gurur duyuyorlar. Mutlu gezegen endeksi, ülkelerdeki bireylerin mutluluk seviyelerini tüketilen çevre miktarý bakýmýndan ölçen bir endekstir. Kosta Rika nýn %76, ile baþý çektiði sýralamada Zimbabve %6,6 ile son sýradadýr. Türkiye ise %4,7 ile Norveç ve Ýngiltere arasýnda yer almaktadýr. Endeks oluþturulurken dikkate alýnan baþlýca göstergeler, yaþam beklentisi, refah seviyesi ve ekolojik etkileþimdir. Vancouver Board of Trade, Jack Wong ruhap, Gregory S. Barsh Linqia.com, Ana Carolina Vicente Quality of Life Foundation, Larissa Conte Zappos.com, Jenn Lim I Am Happy Project, Edwin Edebiri McDonald s Corporation, Ronald McDonald The Happiness Institute, Timothy Sharp 4 Þubat En mutlu gün : 5 Aralýk Nisan Facebook taki durum notlarý Geçtiðimiz yýl Ýngiltere de, Facebook a eklenen durum notlarý dikkate alýnarak gerçekleþtirilen bir araþtýrma yýl içindeki mutluluk eðrisini ortaya çýkardý. En mutlu gün 5 Aralýk, en mutsuz gün ise 6 Ocak. Haziran 4 Aðustos En mutsuz gün : 6 Ocak ZÝMBABVE %6,6 BOTSVANA %,9 SÝERRA LEONE %3, KUVEYT %7 SUDAN %8,5 AMERÝKA %3,7 KONGO %3,4 AVUSTRALYA %36,6 NORVEÇ %4,4 TÜRKÝYE %4,7 ÝNGÝLTERE %43,3 HIRVATÝSTAN %47, YEMEN % 48, ÖZBEKÝSTAN %5, CEZAYÝR %5, HÝNDÝSTAN %53 MEKSÝKA %55,6 BUTAN %58,5 NÝKARAGUA %6,5 VÝETNAM %66,5 KOSTA RÝKA %76,

3 Ekonomik görünüm ikinci çeyrek sonuçlarý; Türk CEO ve CFO lar gelecekten umutlu Ýçinde bulunduklarý zorlu ekonomik koþullardan sýyrýlmaya çalýþan Ýspanya, Yunanistan, Portekiz, Japonya ve Ýrlanda gibi bazý ülkeleri ayrý bir þekilde deðerlendirirsek dünya ekonomisinin genel olarak yavaþ bir canlanma sürecine girdiðini söyleyebiliriz. Þirketler, krizde ayakta kalma stratejisinden çok büyüme odaklý iþ planlarý yapmaya yönelmiþ durumdalar. Grant Thornton un yýlý ikinci çeyreði itibari ile tekrarladýðý bu araþtýrma, 39 farklý ülkeden yaklaþýk 3. CEO ve CFO seviyesinde yönetici ile yapýldý ve birçok konuya ýþýk tutuyor. Ýyimserlik/kötümserlik, özel sektörde büyümenin önündeki kýsýtlayýcý unsurlar, istihdamdaki deðiþim, maaþ artýþ öngörüleri gibi birçok konuyu inceleyen araþtýrma sonuçlarýna göre, 39 ülke arasýnda Türkiye nin bulunduðu nokta çarpýcý. Ýyimserlik konusunda ilk çeyrek sonuçlarýna göre dünya sýralamasýnda yerimizi koruyoruz ve en yüksek iyimserlik, diðer coðrafi gruplarla kýyaslandýðýnda Türkiye'de ilk çeyrek sonuçlarýnda Türkiye +66 puan ile 39 ülke arasýnda 4. sýradaydý. Ýkinci çeyrek sonuçlarýna bakýldýðýnda, iyimserlerin oranýnda 9 puanlýk bir düþüþ olsa da dünya sýralamasýndaki yerimiz ayný ve 8 farklý coðrafi gruptan daha yüksek bir iyimserlik ortalamasýna sahibiz. Avrupa birliði ülkelerinde ilk çeyrek sonuçlarýna göre 3 puanlýk bir artýþ yaþanýrken BRIC, ASEAN ve Latin Amerika ülkelerinde puanýn üzerinde düþüþ yaþanýyor. Ýspanya, Yunanistan ve Japonya ilk çeyrek sonuçlarýnda en kötümser üç ülkeydi. Ýkinci çeyrek sonuçlarýnda da bu durum deðiþmedi. Sayfa 39 ülke, 3. CEO ve CFO Türkiye, Tayland, Gürcistan, Rusya, Hong Kong, Filipinler, Çin, Bostvana, Yeni Zelanda, Polonya, Malezya, Yunanistan, Singapur, Tayvan, Kanada, Güney Afrika, Avustralya, Ýsveç, Þili, Fransa, Finlandiya, Brezilya, Vietnam, Ýngiltere, Ermenistan, Ýspanya, Ýtalya, Ýrlanda, Belçika, Meksika, Arjantin, Hollanda, Amerika, Ýsviçre, Danimarka, Almanya, Hindistan, BAE, Japonya Ýyimserlik görünümü * (iyimserlerin yüzdesinin, kötümserlerin yüzdesine farký) Türkiye. Asya Pasifik. ASEAN 3. BRIC 4. Avrupa Birliði 5. G7 6. Latin Amerika 7. Kuzey Amerika 8. PÝYÝ Global. çeyrek çeyrek Deðiþim Türk yöneticilere göre, büyümenin önündeki en büyük engel bilgi iletiþim teknolojilerinde yaþanan altyapý eksikliði ve nitelikli iþgücü Ýkinci çeyrek sonuçlarýnda ortaya çýkan sürpriz, bilgi iletiþim teknolojileri altyapýsýnda yaþanan eksikliklerin 66 puan ile büyümenin önündeki en büyük engel olarak deðerlendirilmesi. Bu sonuçlar, ilk çeyrek sonuçlarýna göre 38 puanlýk bir artýþ gösteriyor. Türk yöneticilerin bakýþ açýsýna göre yaþanan bir diðer sýkýntý ise 44 puan ile yetenekli iþgücüne eriþimdeki zorluk. Bunun hemen ardýndan 37 puan ile altyapý ve ulaþým zorluklarý ve 34 puan ile kanunlar geliyor. Türkiye. çeyrek. çeyrek sonuçlarýnýn. çeyrek sonuçlarýna farký Aþaðýdaki engellerin önümüzdeki aylýk dönemde büyümenizi ne ölçüde etkileyeceðini düþünüyorsunuz? Finansman maliyeti Çalýþan sayýsýnda yaþanan artýþta 39 ülke arasýnda ikinci sýradayýz Türkiye den çýkan sonuçlarda, bir sene öncesinin ayný ayý ile kýyaslandýðýnda çalýþan sayýsýnda artýþ yaþandýðýný belirtenlerin azalýþ yaþadýðýný belirtenlere farký 6 puan ve bu sayý 76 puanlýk Hindistan ýn hemen ardýndan ikinci konumda. 54 puanlýk Ýsveç ve 56 puanlýk Ýsviçre nin hemen üzerinde kendine yer buluyor. Çalýþan sayýsýnda azalma yaþadýklarýný belirten ülkeler ise Ýspanya, Yunanistan ve Hollanda. Çalýþan sayýsýnda en çok artýþ yaþayan ülkeler Hindistan Türkiye Ýsviçre Ýsveç Hong Kong in hiç, 5 in ana engel olarak baz alýndýðý deðerlendirmede 4 veya 5 cevabý verenlerin yüzdesi Sermaye azlýðý Uzun vadeli finasman azlýðý Kanunlar Yetenekli iþgücüne eriþimde zorluk Azalan talep, düþen sipariþler Altyapý, ulaþým Bilgi iletiþim teknolojileri altyapýsý Çalýþan sayýsýnda en az artýþ veya düþüþ yaþayan ülkeler Ýrlanda Yeni Zelanda Ýspanya Yunanistan Hollanda Sayfa

4 Yeni Türk Ticaret Kanun u üzerine Prof. Dr. Sami Karahan ile söyleþi Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Türk Ticaret Hukuku Anabilim Dalý Üyesi ve Adalet Bakanlýðý Ticaret Kanunu Tadil Komisyonu Üyesi Prof. Dr. Sami Karahan ile, Yeni Türk Ticaret Kanunu nun öngördüðü deðiþimler ile ilgili olarak iki bölümden oluþan bir söyleþi gerçekleþtirdik. Bu söyleþinin ilk bölümünü aþaðýda okuyabilirsiniz. Katýlýmcýlarýn %8 i önümüzdeki ay içinde maaþ zammý yapmayý planlýyor Araþtýrmamýza katýlan yöneticilerin %8 i önümüzdeki ay içinde tüm çalýþanlara maaþ zammý yapmayý planlýyor. yýlýnýn ikinci çeyrek sonunda bu rakam sadece %59 du. Diðer taraftan, çalýþanlarýna enflasyonun üzerinde bir maaþ zammý yapmayý planlayanlarýn oraný %6. ikinci çeyrek sonunda bu oran sadece %3 tü Önümüzdeki ay içinde maaþ zammý yapmayý planlýyor musunuz? (Evet cevaplarýnýn yüzdesi) Türkiye Latin Amerika ASEAN Kuzey Amerika BRIC G7 Asya Pasifik Avrupa Birliði PÝYÝ Global * Ýþaretli tabloda yer alan gruplara dahil olan ülkeler listesi. Avustralya, Hong Kong, Hindistan, Japonya, Çin, Malezya, Yeni Zelanda, Filipinler, Singapur, Tayvan, Tayland, Vietnam. Güneydoðu Asya Ülkeleri Birliði: Malezya, Filipinler, Singapur, Tayland, Vietnam 3. Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin Belçika, Danimarka, Finlandiya, 4. Fransa, Almanya, Yunanistan, Ýrlanda, Ýtalya, Hollanda, Polonya, Ýspanya, Ýsveç, Ýngiltere 5. Kanada, Fransa, Almanya, Ýtalya, Japonya, Ýngiltere, Amerika 6. Arjantin, Brezilya, Þili, Meksika 7. Kanada, Amerika 8. Portekiz, Ýrlanda, Yunanistan, Ýspanya Hilal Baltacý Grant Thornton Türkiye Pazarlama ve Ýþ Geliþtirme Müdürü hilal.baltaci@gtturkey.com Yeni Türk Ticaret Kanunu na neden ihtiyaç duyuldu? 676 sayýlý mer i Türk Ticaret Kanunu 95 li yýllarýn ihtiyaçlarý göz önünde bulundurularak hazýrlanmýþ, o döneme göre modern sayýlan bir kanundu. Ancak, aradan geçen zaman, Dünya da ve Türkiye de birçok geliþmeler yaþanmasýna neden oldu ve bunlar tüm kanunlarda olduðu gibi ticaret kanununda da deðiþiklik yapýlmasýný gerekli kýldý. Ýlk olarak, ikinci dünya savaþýnýn sonunda uluslararasý ticaretin artýrýlmasý amacýyla kurulan uluslararasý örgütler kuruluþ amaçlarý olan ticaretin geliþtirilmesine iliþkin yardýmcý olma niteliklerinden sýyrýlarak maddi hukuk kurallarý koyan, bunlarý üye ülkelere dayatan ve iç hukuklarýna aktarýlmasýna zorlayan bir yapýya dönüþtü. Bu anlamda Avrupa da ticareti artýrmayý ve geliþtirmeyi amaçlayan AET ile Dünya da buna benzer nitelikte bir fonksiyon gerçekleþtirmeyi amaçlayan GATT organizasyonlarýný özellikle zikretmek gerekiyor. Gerçekten, AET, önce AT ve sonra AB ye dönüþerek, üye ülkelerin iç hukuklarýný dönüþtürmeye baþladýðý gibi, GATT organizasyonu da Dünya Ticaret Örgütü ne evrilerek ayný iþlevi görmeye ve iç hukuklarý dönüþtürmeye baþladý. Dolayýsýyla bunlar tarafýndan çýkarýlan hukuki düzenlemelerin iç hukukumuza aktarýlmasý gerekliydi. Bu ise detaylý bir deðiþiklik yapýlmasýný gerekli kýlmaktaydý. Bunlarýn dýþýnda, ticaret kanununda deðiþiklik yapýlmasýný gerekli kýlan örgütler içerisine, Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO), IMF ve Dünya Bankasý gibi diðer uluslararasý kuruluþlar da dahil edilebilir. Ýkinci Olarak, serbest piyasa ve rekabet ekonomisinin 96 lý yýllardan itibaren benimsenmiþ olmasý, Kopanhag kriterleri arasýnda yer almasý ve bunlara iliþkin düzenlemelerin modern kanunlarda yer almasýna raðmen mer i ticaret kanununda bulunmamasý önemli bir eksiklikti. Üçüncü olarak, e-iþlemler, e-ticaret ve internetin yaygýn kullanýmý gibi hususlar ticareti tamamýyla deðiþtirmiþ iken, bununla ilgili kurum ve kurallara yer veren bir kanuna ihtiyaç duyulmaktaydý. Dördüncü olarak, emredici hükümlerle korunmasý gereken kiþilerin sayýsýnda 95 li yýllara nazaran ciddi bir artýþ yaþanmýþtý ve mer i kanun bunlarý koruma hususunda yetersizdi. Örneðin, tüketici, halk, pay sahibi, sigortalý, elektronik ortamda iþlem yapan kiþi, genel iþlem þartlarýnýn muhataplarý bunlar arasýnda sayýlabilir. Sayfa 3 Sayfa 4

5 Beþinci olarak, Türkiye uluslararasý ticaretin ve finansýn merkezi olma arzusunu gerçekleþtirmek istiyordu. Oysa mevcut kanun özellikle muhasebe standartlarý, denetim ve kurumsallaþma hususunda modern çaðýn gereklerinden uzaktý ve Türkiye yi arzuladýðý hedefe uzaklaþmakta yetersiz kalýyordu. Kadýn Yönetici Raporu Türkiye sýnýfý geçti Nihayet uluslararasý konvansiyonlar ile benimsenmiþ hükümlerin uluslararasý ticaretin gereklerine uygun þekilde iç hukuka akratýlmasý gerekiyordu. Yeni Kanun un þirketler için gündeme getirdiði düzenlemeler arasýnda, en ilgi çekenleri hangileridir? * Ticaret þirketlerinin ehliyetini gerçek kiþilere benzer bir seviyeye getirilmesi * Birleþme bölünme ve tür deðiþtirme hükümlerinin yenilenmesi * Güvenden doðan sorumluluk kavramýnýn benimsenerek tüzel kiþilik perdesinin kaldýrýlmasýnýn yolunun açýlmasý * Tek kiþilik anonim ve limited þirket kurulmasýna imkan tanýnmasý * Tedrici kuruluþun kaldýrýlmasý ve anonim þirketlerin artýk sadece ani þekilde kurulabilmesi * Kurumsal yönetim ilkelerinin benimsenmesi * Denetçi kurulunun zorunlu organ olmaktan çýkarýlmasý ve baðýmsýz dýþ denetim benimsenmiþ olmasý * Uluslararasý muhasebe standartlarýnýn benimsenmiþ olmasý ve uygulamasýna öncelik tanýnmasý * Online yönetim kurulu ve online genel kurula imkan tanýnmasý * Sorumluluk hükümlerinin güçlendirilmesi, etkin hale getirilmesi ve hatta cevap hükümleri ile desteklenmesi * Þarta baðlý sermaye arttýrýmý usulünün benimsenerek þirket çalýþanlarýnýn anonim þirketlere ortak olmalarýnýn kolaylaþtýrýlmasý * Anonim þirketlerin deðiþik menkul kýymetler ihraç ederek kaynak saðlama imkanlarýnýn çeþitlendirilmesi * Anonim þirketlerin haklý nedenlerle feshi ile ek tasfiye ve tasfiyeden dönme kurumlarýn kabulü * Limited þirket hükümlerinin önemli ölçüde güncellenmesi ve ihtilaflara sebep olan hükümlerden ayýklanmasý, þirketler hukukuna iliþkin önemli deðiþiklikler olarak zikredilebilir. Sayfa 5 Denetleme ile ilgili olarak yeni kanunun getirdiði deðiþiklikler nelerdir? Mer i Kanun döneminde denetim kurulu adýyla anýlan ve anonim þirketlerin zorunlu organlarý arasýnda sayýlan organ denetim iþlevini yerine getirmekten uzaktý. Genel kurulda temsil edilen çoðunluk hem yönetim kurulu üyelerini hem de denetçileri seçiyordu. Bunlar ayný menfaat grubunu temsil ediyor olmalarý nedeniyle denetçiler yönetim kurulunun faaliyetlerini denetleyemiyordu. Yeni kanun bu gerçekten hareketle, etkin bir denetleme sistemi getirdi ve finansal raporlar ile yönetim kurulu faaliyet raporlarý üzerinden þirketin etkin þekilde ve þirketle bir iliþki içerisinde bulunmayan ve þirket tarafýndan azledilmeyen baðýmsýz denetçiler tarafýndan denetlenmesi imkan tanýdý. Ayrýca denetçileri bu faaliyetleri nedeniyle sorumlu tutarak, etkin denetimin tam anlamýyla gerçekleþmesinin temellerini atmýþ oldu. Bu baðlamda anonim þirketlerde denetimin çeþitlendiðini görüyoruz. Finansal raporlar ve yönetim kurulu faaliyet raporlarýnýn hesap denetimi adý altýnda denetlenmesi dýþýnda bu kanuna has bir þekilde iþlem denetimi adý altýnda, kuruluþ, bölünme ve birleþme gibi tüm þirket iþlemlerinin ayrý ayrý denetlendiðine ve raporlandýðýna þahit oluyoruz. Mer i kanunda bulunan özel denetim ise daha etkin bir þekilde düzenlenmiþ durumda. Dolayýsýyla, gelecek dönemde þirketlerin denetlenmesi hususunda gözle görülür deðiþiklikler ve sorumluluk davalarýnda artýþ beklemek zannediyorum yanýltýcý olmayacaktýr. En son 9 da yapýlan ve de tekrarlanan Kadýn Yönetici araþtýrmasýnda Türkiye sýnýfý geçti. Yüzde 5 oraný ile dünya ortalamasýnýn üzerinde kadýn yönetici istihdam ettiði ortaya çýkan Türk þirketler, Avrupa yý geride býraktý. Yönetimde kadýnlarýn en çok söz sahibi olduðu ülke ise Tayland. Grant Thornton tarafýndan, 39 ülkede gerçekleþtirilen Kadýn Yöneticiler araþtýrmasý sonuçlarýna göre, yüzde nin 5 puan üzerine çýkan Türkiye, Ýngiltere, Fransa ve Almanya yý geride býraktý. Araþtýrmaya göre, þirketlerin kadýn yönetici ortalamasý 9 yýlýnda yüzde 4. 4 yýlýnda ise yüzde 9 du. Uzak Doðu uzak ara fark attý Kadýnlarýn, þirketlerin üst kademelerinde görev alma oranlarýna ýþýk tutmayý amaçlayan araþtýrmaya 39 ülkeden bin firma katýldý. Tayland ýn lider olduðu araþtýrmada Uzak Doðu ülkeleri göz doldurdu. Tayland ýn ardýndan yüzde 4 ile Gürcistan, yüzde 36 ile Rusya nýn yer aldýðý sýralamayý, yüzde 35 er lik oranla Hong Kong ve Filipinler takip etti. Global olarak ele alýndýðýnda ise araþtýrma, þirketlerin yüzde 8 inde kadýn CEO olduðunu ortaya çýkardý. Bu kategoride lider yine Tayland oldu. Çin ve Vietnam da dünya ortalamasýnýn açýk ara önünde. Araþtýrma, Tayland da CEO rolünde kadýn yöneticiye sahip þirket oranýnýn yüzde 3, Çin de yüzde 9 ve Vietnam da yüzde 6 olduðunu ortaya koydu. Türkiye Avrupa ya fark attý Japonya þaþýrttý Dünya ortalamasý baz alýndýðýnda ise yüzde oranýný yakalayan ve üstüne çýkan ülke sayýsý 7 olurken, ülke de çizginin altýnda kaldý. Yüzde 5 lik oran ile, çizgi üstünde kalmayý baþaran Türkiye yi, yüzde 4 ile Brezilya, yüzde 3 erlik oranlarla Vietnam, Ýngiltere ve Ermenistan, yüzde lik oranlarla Ýspanya ve Ýtalya ile yüzde lik oranla Fransa takip etti. Araþtýrmanýn en çarpýcý sonucu ise Japonya dan geldi. Yüzde 8 oranýyla Japonya, þirketlerinde kadýn yöneticiye en az söz veren ülke konumunu Birleþik Arap Emirlikleri ile birlikte paylaþtý. Yönetiminde kadýn istemeyen þirket sayýsý arttý Araþtýrma, yönetiminde kadýn çalýþana yer vermeyen þirket sayýsýnda ise artýþ olduðu ortaya çýkardý. Þirketinde kadýn çalýþan olmayan ülke sayýsý 9 da yüzde 35 iken, de bu oran yüzde 38 e týrmandý. Öte yandan, üst yönetimde kadýn çalýþanlarýn yer aldýðý þirketlerde kadýnlarýn yüzde ile daha çok CFO veya finans direktörü, yüzde ile insan Sayfa 6

6 KOBÝ ler için Uluslararasý Finansal Raporlama Standartlarý Yýllara göre dünya ortalamalarý kaynaklarýndan sorumlu direktör ve yüzde 9 ile pazarlama ve satýþ direktörlüðü pozisyonlarýnda yoðun istihdam edildiklerini gösteriyor. Farklý ülkeye farklý yöntem Grant Thornton un 39 ülkede bin þirket ile gerçekleþtirdiði araþtýrma, ortalama 5 dakika süren telefon görüþmeleri kanalýyla gerçekleþti. Kültürel bazý farklýlýklardan dolayý uygulamada farklý yöntemler kullanýldý. Japonya da posta, Filipinler de yüzyüze görüþmeler ve Çin de is yüzyüze ve telefonla görüþme yöntemleri bir arada kullanýldý. Araþtýrma Grant Thornton International araþtýrma þirketi Experian Business Strategies þirketi tarafýndan gerçekleþtirildi. Üretim ve hizmet sektörü de var perakende de Araþtýrmanýn hedef kitlesi CEO lar, yönetici direktörler, yönetim kurulu baþkanlarý ve diðer kýdemli yöneticilerden oluþtu. Araþtýrmaya katýlan sektörler ise oranlarýyla birlikte þöyle: Yüzde 5 üretim, yüzde 5 hizmet, yüzde 5 ile perakende, yüzde inþaat, yüzde 5 ise diðerleri. Hilal Baltacý Grant Thornton Türkiye Pazarlama ve Ýþ Geliþtirme Müdürü hilal.baltaci@gtturkey.com Gün geçtikçe karmaþýklaþan piyasalarda yer alan küçük ve büyük bütün þirketlerin bir þekilde birbirlerinden etkilenir halde varlýklarýný sürdürdükleri aþikardýr. Ekonomik iþleyiþe geniþ bir açýdan bakýldýðýnda küçük ve orta boy iþletmelerin gücünün farkýna varýlmasý çok zor olmayacaktýr. KOBÝ lerin ekonomideki payý En geliþmiþ ekonomiler olan ABD ve AB ülkelerinde olduðu gibi ülkemizde de Küçük ve Orta Boy (KOBÝ) iþletmelerin ekonomi içerisindeki payý %97 ler civarýndadýr. Hem yerel piyasa hem de uluslararasý piyasalarda artan ticaret hacmiyle beraber KOBÝ ler arasýndaki ticarette de paralel bir artýþ görülmektedir. Ayný dili konuþmak Büyük þirketlerin finansal durum ve sonuçlarýný, uluslararasý standartlarla daha iyi ifade eder hale geldikleri ve bu anlamda ayný dili konuþmaya baþladýklarý söylenebilir. Bugünlerde üzerinde durulan benzer bir konu ise tüm ülke piyasalarýnýn en büyük gücü olan KOBÝ ler için Uluslararasý Finansal Raporlama Standartlarý (UFRS) çalýþmalarý ciddi olarak devam etmekte ve tüm dünyada kabul görebilecek standartlar üzerindeki tartýþmalar sürmektedir. Uluslararasý Finansal Raporlama Standartlarý Kurulu nca yapýlan bu çalýþmalarýn anlaþýlabilirlik, gereklilik ve sadelik açýsýndan henüz istenilen seviyelere geldiði söylenemez. KOBÝ lerin kendi iþlerini býrakýp UFRS içinde boðulmalarýný, sýnýrlý kaynaklarýný UFRS için ayýrmalarýný beklemek gerçekçi bir yaklaþým deðildir. Bu açýdan KOBÝ ler için hazýrlanan UFRS nin olabildiðince sade, anlaþýlýr ve gereksiz konulardan arýndýrýlmasý en azýndan orta vadeli geçiþ dönemi süresince þarttýr. Gelinen aþamada, uluslararasý bir mutabakattan da söz edilemez. UFRS yi henüz kabul etmediði de unutulmamalýdýr. UFRS standartlarýnýn %5 ini kapsayan bu standartlarýn, daha sade bir yapý içerisine sokulmasý mümkündür. Bu standartlar daha çok, kamuya karþý ciddi sorumluluðu bulunmayan KOBÝ ler için düþünülmüþtür. Kamuya karþý sorumluluk taþýyan KOBÝ lerin geniþ UFRS yi uygulamalarý daha doðru olacaktýr. (Kamuya karþý sorumluluk taþýyan KOBÝ lerin çalýþan sayýsý, yýllýk cirosu gibi kriterlerin dikkate alýnmasý beklenmemektedir). Bütün geliþmiþ ve geliþmekte olan ülkelerde borsalara kayýtlý olmayan þirketlerin sayýsý ve toplam büyüklükleri, borsaya kayýtlý iþletmelerden daha fazladýr. Bu geniþ kitlenin ortak bir muhasebe ve finansal raporlama dilini konuþmasý, piyasa düzenleyici ve denetleyici kurumlarýn istediði ve desteklediði bir projedir. Piyasa oyuncularý da KOBÝ lerin mali tablolarýnýn hem ulusal hemde uluslararasý piyasalarda karþýlaþtýrýlabilir olmamasý Sayfa 7 Sayfa 8

7 sebebiyle, ekonomik karar alma süreçlerinde sýkýntý çekmekte, gecikmekli ve hatalý kararlar verilebilmektedir. Kurumsal kimliði zayýf olan KOBÝ lerin uygulayacaðý standartlar, farklý amaçlarla daha sýnýrlý sayýda ilgili tarafýndan takip edilecektir. Yatýrýmcýlar, büyük þirketlerde geleceðe yönelik nakit akýmlarla ilgilenirken, KOBÝ yatýrýmcýlarý cari aktif deðerler yerine tarihi maliyet deðerleri ile ilgilenecektir. Benzer bir þekilde bankalar da KOBÝ lere kredi verirken uzun vadeli nakit akýmlarýn yerine, mevcut varlýklarýn kalitesiyle ilgilenecektir. KOBÝ ler için tanýmlanan mali tablo kullanýcýlarý arasýnda yer alan kamu içerisinde de en önemli ilgili, vergi otoriteleridir. KOBÝ ler arasýnda mali tablolarýn uluslararasý alanda karþýlaþtýrýlabilir olmasý önemli olmakla birlikte öncelikli olarak ulusal alanda bu sorunun giderilmesi gerekmektedir. Sunulan verilerin kalitesinin en önemli göstergelerinden biri ise anlaþýlabilirlik olacaktýr. Ertelenmiþ vergi ve konsolidasyon KOBÝ ler için getirilen UFRS standartlarý içerisinde yer alan ve aþaðýda daha detaylý açýklanan, ertelenmiþ vergi ve konsolidasyon kýsýmlarý bu standartlarýn içerisinden çýkartýlmalýdýr. Ertelenen vergi, bazý durumlar haricine, varlýk ve yükümlülüklerin finansal tablolarda yer alan kayýtlý deðerleri ile vergi arasýnda oluþan tüm geçici farklar üzerinden yükümlülük yönetimi kullanýlarak hesaplanýr: Ertelenmiþ vergi alacak veya borçlarý raporlama tarihi itibariyle yürürlükte olan veya yürürlüðe girmesi kesin olan vergi oranlarýna (ve vergi kanunlarýna) Sayfa 9 dayanýlarak varlýklarýn gelire dönüþtüðü veya borçlarýn ödendiði dönemlerde uygulanmasý beklenen vergi oranlarý kullanýlmak suretiyle hesaplanýr. Ertelenmiþ vergi alacak ve borcuna iskonto uygulanmamaktadýr. Ýþletme yönetimi, önceden ayrýlmýþ ertelenen vergi varlýðý rakamý kadar karþýlýk ayýrmalýdýr. KOBÝ ler için getirilen UFRS standardýnýn, KOBÝ ler tarafýndan uygulanacak ayrýntýlarý ve özellikli durumlarý da ele alýndýðýnda ertelenmiþ vergi ile ilgili kýsýmlarýn standarttan çýkartýlarak karmaþýk bir yapýnýn önüne geçilmelidir. Ertelenmiþ vergi ile ilgili kýsýmlarýn KOBÝ ler tarafýndan uygulanabilirliði þuan için çok gerçekçi deðildir. KOBÝ ler için hazýrlanan UFRS ler ulusal vergi otoritelerinin ihtiyaçlarýna yönelik deðildir. UFRS nin vergisel açýdan ele alacaðý konular tartýþmalý olacaktýr. Ertelenmiþ vergiye iliþkin standartlar büyük þirketler için düzenlenmiþ konulardýr. Bu anlamda KOBÝ ler için getirilen standart içerisinde yer alan ertelenmiþ vergi, geniþ UFRS deki karmaþýklýðý korumaktadýr ve dolayýsýyla KOBÝ ler için uygulanacak standarttan çýkarýlmalýdýr. Ayrýca söz konusu UFRS standartlarý içinde konsolidasyona iliþkin þu ifadeler yer almaktadýr; Tüm baðlý ortaklar konsolidasyona tabi tutulmalýdýr. Bir baðlý ortaklýk, kontrolün ana ortaklýða geçtiði tarihten itibaren konsolidasyon kapsamýna alýnýr ve kontrolün sona erdiði tarihten itibaren konsolidasyon kapsamýndan çýkarýlýr. Konsolide finansal tablolar grubun finansal bilgilerini tek bir ekonomik iþletme olarak gösterir. Bu durum, konsolidasyon prosedürlerinin uygulanmasý, grup içi bakiye ve iþlemlerin eliminasyonu, ayný raporlama tarihi ve ortak muhasebe politikalarýnýn uygulanmasýný gerektirir. KOBÝ ler için konsolide finansal tablo ve raporlarýn gerekliliði tartýþmalýdýr. Yapý itibariyle çok karmaþýk olmayan bu þirketler için konsolide finansal tablo ve rapor hazýrlamak çok da ihtiyaç duyulan bir konu deðildir. Konsolidasyonla ilgili bir çok standardýn bulunmasý (IAS 7 Konsolidasyon, UFRS 3 Þirket Birleþmeleri, IAS 38 Maddi Olmayan Duran Varlýklar, IAS 36 Varlýklarda Deðer Düþüklüðü gibi) standarda iliþkin karmaþýklýðý artýrmaktadýr. Özellikle ülkemiz gibi geliþmekte olan ülkelerde bu standarda fazla ihtiyaç duyulmamaktadýr. Bazý geliþmiþ ülkelerin hukuk sisteminde de küçük þirketler konsolidasyondan muaf tutulmuþtur. IAS 7 ye göre yan kuruluþlarý olan KOBÝ ler için getirilen konsolidasyon standardý hukuki bir durum da arz etmektedir. Tüm hissedarlar oy birliðiyle konsolidasyonu gerekli görmezlerse KOBÝ ler konsolidasyondan muaf tutulabilir. Sadeleþme Standartlarýn sadeleþmesi isteniyorsa Konsolidasyon a iliþkin bölümlerin standartlar arasýndan çýkartýlmasý daha doðru olacaktýr. Bu standartlarýn uygulanmasýyla oluþacak fayda - maliyet dengesindeki olumsuz sapmalar standartlarýn amacýna ulaþmasýný engelleyecektir. KOBÝ ler tanýmý için getirilen sayýsal ölçüler ise özellikle sektörel açýdan sorun yaratabilecektir. Þirket büyüklüklerinin saptanmasý, ülkeler arasýndaki piyasa geliþmiþlik farklarýndan dolayý da sorun yaratabilecektir. UFRS yle birlikte KOBÝ ler, kendileri için hazýrlanan UFRS standartlarýný uyguladýkça belirli yararlar elde edebilecektir. Bunlar; uluslararasý standartlarý uygulamanýn getireceði kredibilite ve yeni imkanlar, þirket büyümelerine parallel olarak kapsamlý UFRS ye geçiþte kolaylýk, kurumsal bir kimliðe geçiþ ve þeffaflýk gibi olumlu etkilerdir. Ülkemizde çok yüksek boyutlarda olan kayýtdýþýlýk sorunu da dikkate alýndýðýnda KOBÝ ler için getirilen bu standartlarýn kayýtdýþýlýðýn azaltýlmasýnda da yararlý olacaðý açýktýr. Nazým Hikmet Grant Thornton Türkiye Baþkan Yardýmcýsý nazim.hikmet@gtturkey.com Sayfa

8 Þirketlerin kurumsal sosyal sorumluluk alýþkanlýklarý Dünyada geliþmiþlik düzeyinin en büyük göstergelerinden birisi kuþkusuz sosyal sorumluluk bilinci ve bu çerçevede atýlan adýmlar. Devletin ve kurumlarýn sosyal sorumluluk anlamýnda attýðý adýmlar ve geliþtirdiði projeler toplum ve bireyler için çok büyük bir önem taþýyor. Bu projelerin, geliþmiþ ekonomilerde birçok örneði ve baþarýsý bulunurken, geliþmemiþ ekonomilerde arka planda kalmalarý hiç þaþýrtýcý görünmüyor. Grant Thornton tarafýndan 39 ülkeden,.7 üst düzey yönetici ile yapýlan bu araþtýrma, sosyal sorumluluk konusunda bazý gerçeklere ýþýk tutmayý hedefliyor. Türkiye Global Sayfa Staj Ýmkaný 4 64 Esnek Çalýþma Koþullarý Çalýþan Saðlýðý ve Emniyeti Çalýþan Çeþitliliði ve Eþitliði Enerji Tüketiminin Azaltýlmasý 3 6 Daha Etkin Atýk Yönetimi 9 68 Çalýþaný korumaya ve geliþtirmeye yönelik aktivitelere sýk rastlanýrken, çevreyi korumaya yönelik geliþtirilen sosyal sorumluluk projelerine daha az rastlanýyor Türk katýlýmcýlarýn verdikleri cevaplar, son bir senede gerçekleþtirilen aktivitelerin çoðunun insan kaynaðýný korumaya ve geliþtirmeye yönelik aktiviteler olduðunu diðer taraftan çevreyi korumaya yönelik aktivitelerin ise en az gerçekleþtirilen ve en az kaynak ayrýlan aktiviteler arasýnda yer aldýðýný gösteriyor. Esnek çalýþma ortamý, çalýþan saðlýðý ve emniyeti ile çalýþan çeþitliliði ve eþitliðinin gözetilmesine yönelik aktiviteler baþý çekerken, karbon salýnýmýnýn azaltýlmasýna yönelik önlemler, olumsuz çevresel ve sosyal etmenlerin azaltýlmasý için ürün ve hizmet deðiþikliði, daha etkin atýk yönetimi ve enerji tüketiminin azaltýlmasý gibi odaðýnda çevresel kaygýlarýn yer aldýðý sosyal sorumluluk insiyatifleri en az gerçekleþtirilenler olarak göze çarpýyor. Dünya ortalamalarýnda ise en öncelikli konular arasýnda, Türkiye ile parallel bir þekilde, çalýþan saðlýðý ve emniyeti, staj imkaný, esnek çalýþma koþullarý ve çalýþan çeþitliliði ve eþitliðinin gözetilmesi gibi aktiviteler en ön sýralarda kendine yer buluyor. Geçtiðimiz bir sene içinde þirketiniz aþaðýdaki aktivitelerden hangilerini gerçekleþtirdi.? Toplumsal Aktivitelere Katýlým 55 Yardým Derneklerine Baðýl 7 64 Olumsuz Çevresel ve Sosyal Etmenlerin Azaltýlmasý Ýçin Ürün ve Hizmet Deðiþikliði 4 38 Diðer Ýþ Kollarýnýn Geliþimibe Yönelik Aktiviteler 5 3 Etik Ticaret Amblemli Ürün ve Servislerin Kullanýmý 8 8 Karbon Salýnýmýnýn Azaltýlmasý 6 9 Marka algýsýný güçlendirmek ve çalýþan sadakatini saðlamak öncelikli hedefler arasýnda Þirketleri sosyal sorumluluk projeleri geliþtirmeye iten etmenler neler? Neden kaynak, zaman ve bütçe ayýrarak projeler geliþtiriyorlar. Bunun ardýndaki etmenler olarak marka algýsýný güçlendirmek ve sürdürülebilir kýlmak ile çalýþan mamnuniyeti ve sadakatini saðlamak en çok belirtilen sebepler arasýnda yer alýyor. Diðer taraftan bu projeler aracýlýðýyla maliyetlerini azalttýklarýný ve bazý vergi yüklerinden muaf tutulduklarýný belirtenlerin sayýsý da dikkate deðer düzeyde Türk katýlýmcýlarýn yarýsý sosyal sorumluluk aktivitelerini raporlamýyor Türkiye den verilen cevaplar, katýlýmcý þirketlerin yarýsýnýn sosyal sorumluluk aktivitelerini raporlamadýðýný gösteriyor. Katýlýmcýlarýn %3 i finansal raporlama ile birlikte raporlandýðýný belirtirken, % i ayrý bir rapor oluþturduðunu belirtiyor. Bununla birlikte, tüm sosyal sorumluluk Türkiye Global Sosyal sorumluluk aktivitelerinizi raporluyor musunuz?. Hayýr Evet, finansal raporlama ile birlikte 3 çalýþmalarýnýn finansal raporlama ile birlikte raporlanmasý ve kamu ile paylaþýlmasý gerektiðini düþünen yöneticilerin oraný Türkiye de % 74. Çevre korumaya yönelik sosyal sorumluluk projeleri 8 den bu yana azaldý Tüm ülkelerden verilen cevaplara bakýldýðýnda, çevresel kaygýlarla oluþturulan ve bu doðrultuda geliþtirilen projelerin sayýsýnda bir azalma göze çarpýyor. 8 de %4 olan çevre odaklý sosyal sorumluluk projeleri, de gerçekleþtirilen raporda %36 ya geriliyor. Rapor genelinde, sosyal sorumluluk açýsýndan en aktif bölgeler olarak, Kuzey Amerika ile Kuzey Avrupa Ülkeleri ön plana çýkarken, Türkiye, büyümekte olan diðer ekonomilerle birlikte (Brezilya, Rusya ve Hindistan gibi) sosyal sorumluluk projelerine yeterince önem verilmeyen ülkeler arasýnda yer alýyor. Hilal Baltacý Grant Thornton Türkiye Pazarlama ve Ýþ Geliþtirme Müdürü hilal.baltaci@gtturkey.com 3. Evet, ayrý bir rapor þeklinde 3 4. Bilmiyorum 9 7 Evetlerin toplamý (+3) 4 5 Sayfa

9 Profesyonel þüphecilik: Ýç denetim uygulamalarý Günümüzde gittikçe karmaþýklaþan finansal raporlama gerekleri ile düzenleyici kurumlarýn yaptýrýcý hükümleri karþýsýnda iç denetim daha önemli hale gelmekte ve þirketler hata ve hile konularýna her zamankinden fazla eðilmek zorunda kalmaktadýr. Hata, hile ve suistimalin ortaya çýkartýlmasýnda ve iç kontrol sisteminin etkinliðinin ölçülmesinde iç denetim ve gözetim önemli bir iþleve sahiptir. Etkin olarak tasarlanmýþ bir iç denetim ve gözetimden saðlanacak faydalar ile maliyet karþýlaþtýrýldýðýnda, yapýlan araþtýrmalar faydalarýn, maliyetin üzerinde olduðunu göstermektedir. Günümüzde global piyasalarda iþ yapmak ve rekabet etmek zorunda olan iþletmeler genel risk yönetim programlarýnýn ayrýlmaz bir parçasý olan iç denetim ve gözetim sistemlerini tasarlamak, uygulanmasýný saðlamak ve sonuçlarýný deðerlendirerek en iyi uygulama örnekleri hakkýnda bilgi edinmek zorundadýr. Etkin bir iç denetim fonksiyonu neleri içerir? Ýç denetim fonksiyonu ana hatlarýyla iþ yapma süreçlerinin, prosedür ve faaliyetlerin sistematik bir metodoloji ile izlenerek deðerlendirilmesine dayanýr. Amaç, þirketin iç kontrol sisteminde mevcut olan eksik ve zayýf noktalarýn daha yüksek maliyetlere ulaþmadan erkenden teþhis edilmesi ve þirket yönetimine iç kontrol eksikliklerini gidermede alýnmasý gerekli önlemler konusunda yapýcý önerilerde bulunmasýdýr. Ýç denetim faaliyetleri, þirket yönetimine, iç kontrollerin þirket hedeflerine ulaþmadaki etkinlikleri hakkýnda güvence vermeyi hedefler. Etkin bir iletiþim için, iç denetim bölümü, denetim komitesi ve yönetim kurulu ile gerekli iletiþimi saðlayarak bulgu ve sonuçlarý üst yönetim kademelerine raporlamalýdýr. Bu süreç kurumsal gözetim etkinliðine de olumlu katkýda bulunurak baðýmsýz denetim çalýþmalarý için de ilave güvence saðlar. Ýç denetim ve gözetimin tasarlanmasý ve hedefleri Ýç denetim ve gözetim uygulamalarýnýn ayrýlmaz iki temel hedefi, þirket içinde kullanýlan program ve kontrollerin etkin tasarýmý ve iþlevselliklerinin tesbiti ile kaydedilen eksiklerin zamanýnda çözüme kavuþturulmasýdýr. Gözetim, þirketin iç kontrol sistem performansýnýn deðerlendirilmesidir. Bu iki süreç iç kontrollerin etkinliði konusunda güvence saðlar. Geçmiþ faaliyetlerin incelenmesine odaklanan iç denetimden farklý olarak, gözetim faaliyetleri gerçek zamanlý deðerlendirmeye dayanýr ve operasyonel gözlemciler tarafýndan yerine getirilmelidir. Þirketler organizasyon yapýlarý içerisinde gözetim faaliyetlerine yer vermelidir. Ýç denetim ve gözetim fonksiyonlarý aþaðýda belirtilen üç temel faktör ýþýðýnda deðerlendirilmelidir. Ýþletmenin genel öncelikleri ve organizasyon hedefleri Þirket faaliyet ve hizmetlerinin etkin, güvenilir ve kesintisiz bir þekilde yürütülmesi için, iç denetim ve gözetim faaliyetleri, kurumsal uyumun yaný sýra þirketin kýsa ve uzun vadeli kurumsal hedefleri dikkate alýnarak tasarlanmalýdýr. Þirket yönetimi tarafýndan deðerlendirilmesi gereken faktörler * Üst yönetimin etik ve uyum ilkelerine baðlýlýðý þirket faaliyetlerinin günlük iþleyiþi ile bütünleþtirilmiþ midir? * Þirket üst yönetimince benimsenen etik deðerler topluluðunun uygulanmasý için hangi yöntemler kullanýlmaktadýr? * Çalýþanlarýn iþletmenin temel deðerlerine baðlýlýðý nasýl saðlanmakta ve ödüllendirilmektedir. * Kuruma özel uyum politikasý, program ve kontroller ne þekilde çalýþmaktadýr? * Þirket etik deðer ve uyum hedeflerine iliþkin gerekli otorizasyon ve sorumluluklar delege edilmiþ midir? * Kurumsal uyum hedefleri için ayrýlmýþ olan bir bütçe var mýdýr? * Ýþletme etik ve uyum aktivitelerinin etkinliðinin ölçümü için kilit performans göstergeleri kullanýlmakta mýdýr? * Þirket için profesyonel standartlara, endüstri pratiklerine ve düzenleyici kurumlarýn beklentilerine uyum nasýl saðlanmaktadýr. Etkin uygulama Etkin bir iç denetim ve gözetim sisteminde kilit kontrollerin etkinliði ve yeterliliðine dair saðlanan bilgiler üst yönetime raporlanmalýdýr. Þirket tarafýndan belirlenen politika, prosedür, kontroller ve daha da önemlisi risk alma dereceleri bir þirketten diðerine göre deðiþkenlik gösterse de etkin bir iç denetim sistemi aþaðýdaki kilit uygulama unsurlarýný içermelidir. * Yönetim kurulu ve üst yönetim tarafýndan iç denetim ve gözetim aktiviteleri desteklenmelidir. * Ýç denetim ve gözetim giriþim hedefleri saptanmalýdýr. * Yönetim kurulu ve denetim komitesi dahil olmak üzere, raporlama yapýlacak yönetim kademeleri belirlenmelidir. * Ýç denetim yöneticisi, þirketin organizasyon yapýsý içinde, iç denetim faaliyetlerini yerine getirmekten sorumlu yönetim kademesine baðlý olmalýdýr. * Ýç denetim ve gözetim faaliyetleri için gerekli kaynaklar saðlanmalýdýr. * Ýç denetim ve gözetim faaliyetleri gerekli bilgi, beceri ve eðitim ile donatýlmýþ kiþilerce yürütülmelidir. * Ýç denetim ve gözetim sisteminin kurulmasýnda, mevcut organizasyon yapýsýnýn özellikleri dikkate alýnmalýdýr. Yüksek derecede daðýnýk organizasyon yapýlarýnda merkezi bir iç denetim ve gözetim fonksiyonunun baþarýlý olmasý zordur. * Ýç denetim ve gözetim faaliyetlerinin uygulanmasý için uygun zaman aralýðý belirlenmelidir. * Uygulama baþarýsýnýn ölçülmesi ve uygulama planýnda gerekli revizyonlarýn yapýlmasý teþvik edilmelidir. Sayfa 3 Sayfa 4

10 Raporlama Safhasý Ýç denetim ve gözetim çalýþmalarýnýn sonuçlarý, paydaþlar ile etkin bir iletiþim kurularak paylaþýlmalýdýr. Tesbit edilen iç kontrol eksiklikleri, önemlilik dereceleri ve müteakip iyileþtirme çabalarý hakkýnda öneriler ile birlikte raporlanmalýdýr. Ýç denetim ve gözetim kapsamý risk içeren (potansiyel hile ve görevi suistimal üzerine odaklý) faaliyetler, farklý iþ üniteleri, operasyonel birimler ve hesaplar dahil olmak üzere tüm þirket organizasyonu dikkate alýnarak belirlenmelidir. Düzenli bir þekilde inceleme kapsamýna alýnmayan iç kontrellerin etkinliðinin zayýflayacaðý unutulmamalýdýr. Ýç denetim faaliyetlerinin katma deðer yaratmasý amacýyla önemli kilit kontrollerin, düzenli aralýklarla test edilmesi önem taþýr. Ýç denetim ve gözetim faaliyetlerinin layýkýyla tasarlanmasý ve uygulanmasýnýn þirkete saðlayacaðý faydalar * Hile ve suistimal riskinin zamanýnda tespit edilebilmesi * Ýç kontrol zayýflýklarýnýn ve gerekli iyileþtirmelerin zamanlý bir þekilde tesbit edilmesi * Kurum içinde görevi kötüye kullanma olaylarýnýn önlenmesi * Organizasyon genelinde karar verme sürecine katkýda bulunacak doðru datanýn sistemden üretilmesi * Doðru ve zamanlý bir þekilde hazýrlanan finansal tablolar ve diðer kurumsal kayýtlar * Belirli zaman aralýklarýyla iç kontrol sisteminin etkinliði üzerine hazýrlanacak beyanlar Ýç kontrol ve gözetim faaliyetleri, organizasyon temel deðerleri, performans yönetimi, deðerlendirme ve durum tespit sistemleri, organizasyon risklerinin deðerlendirilmesi, organizasyon kurallarý, politikalarý ve standartlarý ile ilgili iþletme içinde iletiþim ve eðitimleri de içereceðinden etkin bir kurumsal yönetim sürecinin de eþ zamanlý iþlevselliðine ilave katký saðlayacaktýr. Ýç denetim ve gözetim programýnýn zorunluluklarý Ýç denetim ve gözetim faaliyetleri dünyada bir çok düzenleyici ve deðerlendirici kavramsal çerçevelerden etkilenmiþtir. Örneðin Amerika Birleþik Devletlerinde yýlýnda yasalaþan Sarbanes-Oxley (SOX) düzenlemesi mevcuttur. Bu düzenlemeler etkin bir iç kontrol sisteminin varlýðý için denetim ve gözetim faaliyetlerinin etkin bir þekilde tasarlanmasý ve uygulanmasýný þart koymuþtur. Örneðin, SOX halka açýk þirketlerin ve bunlarýn baðýmsýz denetçilerinin finansal raporlamaya iliþkin iç kontrollerinin etkinliðinin deðerlendirilmesini zorunlu kýlmaktadýr. Bu yasanýn uygulanmasý iç kontrolleri bulunmayan veya zayýf olan iþletmelerin bu kontrolleri oluþturmasýnda yaptýrýcý güç olmuþtur. Ayrýca, SOX þirketlerin iç kontrollerinin uygun bir çerçevede deðerlendirilmesini þart koþmuþtur. ABD de uygulanan bu çerçeve Committee of Sponsoring Organizations of the Treadway Commission (COSO) tarafýndan geliþtirilmiþ ve dünyadaki bir çok iþletme tarafýndan benimsenmiþtir. Uluslararasý Denetim Standartlarý ile de uyumlu olan COSO mekanizmasý, yürütülen iç denetim ve gözetim faaliyetlerinin, iç kontrol sistemlerinin amaçlanan þekilde çalýþýp çalýþmadýðýný, tesbit edilen iç kontrol zayýflýklarý ve arýzalarýna uygun bir þekilde cevap verilip verilmediðinin tesbitini gerektirir. Ülkemizde, 4 Þubat tarihli ve 7846 sayýlý Resmi Gazete de yayýmlanan ve Temmuz tarihinde yürürlüðe girecek olan 6 Sayýlý Yeni Türk Ticaret Kanun unda ticari iþletmelerin ve þirketlerin þeffaflaþmasýna ve kurumsallaþmasýna aðýrlýk verilmekte ve Kanun la birlikte getirilen yenilikler ile iç kontrol ve risk yönetim mekanizmasýnýn önemine deðinilmektedir. Kilit konular Ýç kontrol ve gözetim faaliyetlerinin uygulanmasý esnasýnda, iç denetim yöneticileri mesleðin gerektirdiði profesyonel yetkinliðe sahip olmalý, profesyonel þüphecilik anlayýþý ile hareket ederek hata, hile ve görevi suistimal durumlarýný, buna sair risk deðerlendirme çalýþmalarý ve sonuçlarýný þirket yönetimine raporlamalýdýr. Ýç denetimden beklenen yararýn saðlanmasý ve etik kurallar ile uluslararasý standartlara uygun yapýlmasýný saðlamak için, uluslararasý iç denetim standartlarýnýn uygun gördüðü bir çerçevede kalite güvence ve geliþtirme programý hazýrlanmalý ve programýn uygunluðu ve yeterliliði iþletme içi deðerlendirmeler ve baðýmsýz dýþ deðerlendirmeler ile saðlanmalýdýr. Profesyonel yetkinliðin saðlanmasý Ýç denetim ve gözetim faaliyetleri için gerekli bilgi birikimi ve tecrübenin saðlanmasý adýna iç denetim ve kurumsal uyumdan sorumlu yöneticilerin birlikte çalýþmasý önemlidir. Profesyonel yetkinlik, bu görevin baþarý ile yürütülmesinde kritik bir unsur olduðundan, gözetimden sorumlu yönetici iç kontrol kapsamýna alýnan departman, süreç veya iþlem hakkýnda yararlý ve kullanýlabilir bilgiyi edinmelidir. Ýç denetim prosedürleri ile birlikte iþletme seviyesindeki kontrollerin (örneðin þirket politikalarý, prosedürler, davranýþ standartlarý, eðitim ve iletiþim kurallarý gibi) süreç üzerindeki etkileri anlaþýlmalýdýr. Gözetim, þirket organizasyonunda mevcut olan normal veya normal dýþý davranýþlarýn ayýrt edilmesini saðlayacaðýndan çalýþanlar ile belirli sýklýkta düzenlenecek toplantýlar ile iletiþimin saðlanarak bu faaliyetlerden elde edilecek yararlar arttýrýlabilir ve sistemde var olan iç kontrol düzensizlikleri daha kolaylýkla tesbit edilebilir. Sayfa 5 Sayfa 6

11 Engelleme Hile ve görevi kötüye kullanma riskinin deðerlendirilmesi Davranýþ kitapçýðý ve kurallar Üçüncü taraflar durum tesbit Proses odaklý hile riski kontrolleri Profesyonel þüpheciliðin uygulanmasý Profesyonel þüphecilik, iç denetim faaliyetlerinin sorgulayan bir yaklaþým ile yürütülmesi ve kritik bulgularýn deðerlendirmesidir. Þirkette var olan hile, suistimal, görevi kötüye kullanma, iþletmenin büyüklüðünü tehdit eden bozulmalarýn ortaya çýkartýlmasýnda profesyonel þüphecilik son derece önemlidir. Ýç denetim yöneticileri bu tarz olaylara iliþkin ortak noktalarý tanýmalý ve iç kontrol sisteminin etkinliðinin ispatýna yönelik kanýtlarý toplayabilmelidir. Ýç denetim ve gözetim faaliyetleri Ortaya çýkartma Yönetim Kurulu / Denetim gözetim komitesi Ýcra ve diðer yönetim mercileri Ýç denetim, uyum ve gözetim fonksiyonlarý Raporlama mekanizmalarý Denetim ve gözetim Hukuki veri analizi Tepki Ýþçisel soruþturma protokolleri Zorlayýcý ve mesuliyet protokolleri Açýklama yapma protokolleri Ýyileþtirme önlemleri alma protokolü Hile ve görevi suistimal risklerinin anlaþýlmasý Ýç denetim yöneticileri þirketin içinde bulunduðu çevresel faktörler ile birlikte potansiyel hile tasarýmlarý, görevi suistimal etmede kullanýlan çeþitli teknikler hakkýnda bilgi sahibi olmalýdýr. Bu konulardaki mesleki eðitim haksýz veya hatalý fiilin kolaylýkla belirlenmesinde yardýmcý olacaktýr. Hernekadar iç denetim yöneticilerinin her türlü hata ve hileli davranýþý veya olayý ortaya çýkartmasý beklenmese de, iç denetim faaliyetleri þirket hedeflerinin yerine getirilmesi ve materyal kontrol zayýflýklarýnýn ortaya çýkartýlmasý konusunda üst düzey yönetime güvence verir. Denetim ve gözetim faaliyetleri ayný zamanda bir hile riski yönetim programýnýn etkinliðini ölçmede kullanýlan tekniklerden biridir. Ýletiþim ve eðitim engelleyici kontrolleri, içsel soruþturmalar etkisel kontrolleri oluþturur. Risk deðerlendirme fonksiyonunun yerleþtirilmesi Etkin risk deðerlendirmesi, riskin belirlenmesi, öncelik oluþturulmasý ve içsel risk unsuruna göre derecelendirme yapýlmasýný kapsar. Ýçsel unsurlar riskin oluþmasý ve riskin þirketin finansal yapýsý ve þöhreti üzerindeki etkilerini ölçer. Müteakip risk deðerlendirme prosedürleri riski hafifleten kontrollerin etkilerinin gözden geçirilmesi ve kalan riskin deðerlendirilmesini içerir. Bu uygulama þirketin gözetim ve iç denetime ihtiyaç duyulan süreçlerin belirlenmesi için son derece önemlidir. Þirketin, iç kontrol çerçevesiyle ilintili her türlü risk, proses ve kontrol için gözetim veya denetim faaliyetinin yürütülmesi pratik olmayacaðýndan, denetim ve gözetim faaliyetleri, önem sýrasýna göre ve hukuki gereksinimler göz önünde bulundurularak riske dayalý yapýlmalýdýr. Ayrýca, çeþitli denetim ve gözetim faaliyetlerinde çeþitlilik saðlanmalý ve sürece dahil edilen faaliyet ve iþlem sayýsý farklý departman, bölüm, iþ ünitesi ve coðrafya bazýnda rotasyona tabi tutulmalýdýr. Suçlarýn raporlanmasý Denetim ve gözetim faaliyetleri tamamlandýktan sonra, kilit bulgular, ilgili yönetim kademesine raporlanmalýdýr. Bu bulgular iç kontrol sürecinin etkinliði konusundaki yerleþik beklentilerin gerçekleþmesine yönelik bilgi vermeli ve düzeltici önlem alýnmasý gerekli iç eksiklere iþaret etmelidir. Üst yönetim belli dönemler itibariyle tesbit edilen iç kontrol eksiklikleri ile ilgili olarak zamanlý ve yeterli önlemin alýndýðýný ve gözetimin devam ettiðini kontrol etmelidir. Ýç denetimin etkinliðinin deðerlendirilmesi Gözetim ve iç denetim faaliyetleri, hile ve görevi suistimalin engellenmesi, ortaya çýkartýlmasý ve cevap verilmes konularýnda yönetime kritik bilgi verilmesini saðlar. Ayrýca, bu faaliyetler, þirket iç kontrol çevresinin etkin bir þekilde çalýþýp çalýþmadýðýný ölçme imkaný saðlar. Ýç denetim faaliyeti esnasýnda sistemin iyileþtirilmesini hedefleyen önerilerin yapýlmasý önemlidir. Bu öneriler, þirket içi eðitim ve kritik konulara iliþkin e-posta hatýrlatma sistemleri, çalýþan katýlým takip sistemlerinin kurulmasý gibi þirket içi uyum politikalarý, etik deðerler, davranýþ kurallarý eðitim, proses ve kontrolleri konusunda tüm çalýþanlarýn farkýndalýðýnýn artmasý ve etkin bir þekilde uygulanmasýnýn saðlanmasý açýsýndan gereklidir. Jale Akkaþ Grant Thornton Türkiye Denetim Hizmetleri Ortaðý jale.akkas@gtturkey.com Sayfa 7 Sayfa 8

12 Arap baharýnýn çevre ülkeler üzerindeki ekonomik etkileri Tunus'da bir kiþinin kendini yakma giriþimi ile patlak veren olaylar, domino etkisiyle Kuzey Afrika ve bazý Orta Doðu ülkelerinde karmaþaya ve baþkaldýrýlara sebep oldu. Tunus, Fas, Cezayir, Ürdün, Yemen, Mýsýr, Libya ve Suriye'de olanlardan en çok etkilenenler yine özel þirketler oldu. Tüm bu olanlardan yola çýkarak gerçekleþtirilen araþtýrma sonuçlarý, en çok etkilenen þirketlerin Türk þirketler olduðunu ortaya koyuyor. Grant Thornton tarafýndan gerçekleþtirilen araþtýrma, 39 ülkeden.697 katýlýmcý ile gerçekleþtirildi. Bölge ile iþ yapmak konusunda artýk daha çekimseriz Türkiye'den katýlanlarýn %44'ü artýk bölge ülkeleri ile iþ yapmak konusunda çok daha çekimser olduklarýný belirtirken, %5'lik bir katýlýmcý grubu son geliþmelerin yeni bir iþ fýrsatý yaratabileceðini ve dolayýsý ile bundan Türk katýlýmcýlarýn %53'ü olumsuz etkilendiðini bildirdi Katýlýmcý ülke istatistiklerine bakýldýðýnda, olumsuz etkilendiklerini bildirenlerin en büyük çoðunlukta olduðu ülke Türkiye. Olan bitenden çok olumsuz etkilendiklerini belirten kesim %7'lik bir grup. %36'sý ise sadece olumsuz etkilendiðini belirtmekle yetiniyor. Toplamda %53'e denk gelen bu grubun yaný sýra %36'lýk bir grup herhangi bir etkilenme yaþamadýklarýný, %'i ise olumlu yönde etkilendiklerini vurguluyorlar. Katýlýmcý ülkelerin genel ortalamasýna bakýldýðýnda ise %4'lük bir kesim çok olumsuz, %8'lik bir kesim ise olumsuz etkilendiklerini dile getiriyorlar. Dolayýsý ile 39 ülke ortalamasýnda olumsuz etkilendiklerini bildirenlerin oraný %. Sadece %'si ise olumlu etkilendiðini belirtiyor. Þirketiniz, son dönemde Kuzey Afrika ve Orta Doðu da olanlardan ne derecede etkilendi?. Türkiye. Avrupa Birliði 3. Kuzey Amerika 4. Latin Amerika 5. Asya-Pasifik 6. BRIC 7. G7 8. ASEAN* Global Sayfa 9. Çok olumsuz Olumsuz Etkilenme olmadý / Ýþ iliþkimiz yok Olumlu Çok olumlu 3 Olumsuz Olumlu 3 sonraki iþ planlarýnda bu bölgelere yer verebileceklerini belirttiler. Dünya ortalamasýnda ise, çekimserlerin oraný % iken, istekli olanlarýn ortalamasý %. Son dönemde Kuzey Afrika ve Orta Doðu da olanlar, bölge ile ilgili olarak, geleceðe yönelik düþündüðünüz iþ planlarýnýzý ne yönde etkiledi?. Türkiye. Avrupa Birliði 3. Kuzey Amerika 4. Latin Amerika 5. Asya-Pasifik 6. BRIC 7. G7 8. ASEAN* Global. Çok daha çekimseriz. Çekimseriz Türkiye'den sonra en çok etkilenenler Kanada, Gürcistan ve Danimarka Türkiye'nin %53'lük olumsuz etkilenme oranýný en yakýn takip eden ülkeler ise %39 ile Kanada, %3 ile Gürcistan ve %3 ile Danimarka. Farklý ülkeye farklý yöntem Grant Thornton'un 39 ülkede.697 þirket ile gerçekleþtirdiði araþtýrma, çoðunlukla ortalama 5 dakika süren telefon görüþmeleri kanalýyla gerçekleþti. Kültürel bazý farklýlýklardan dolayý uygulamada bazý ülkelerde farklý yöntemler kullanýldý. Japonya'da posta, Filipinler'de yüz yüze görüþmeler ve Çin'de ise yüz yüze ve telefonla görüþme yöntemleri bir arada kullanýldý. Araþtýrma Grant Thornton International araþtýrma þirketi Experian Business Strategies þirketi tarafýndan gerçekleþtirildi. 3. Deðiþiklik yok Eskisinden daha istekliyiz 5. Eskisinden çok daha istekliyiz 5 Çekimseriz Ýstekliyiz 5 3 Yukarýdaki tablolarda yer alan gruplara dahil olan ülkeler listesi. Belçika, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Ýrlanda, Ýtalya, Hollanda, Polonya, Ýspanya, Ýsveç, Ýngiltere. Kanada, Amerika 3. Arjantin, Brezilya, Þili, Meksika 4. Avustralya, hong Kong, Hindistan, Japonya, Çin, Malezya, Yeni Zelanda, Filipinler, Singapur, Tayvan, Tayland, Vietnam 5. Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin 6. Kanada, Fransa, Almanya, Ýtalya, Japonya, ingiltere, Amerika 7. *Güneydoðu Asya Ülkeleri Birliði: Malezya, Filipinler, Singapur, Tayland, Vietnam Sayfa

13 Uluslararasý Raporlar December Yayýnlarýmýz UFRS ye Giden Yol UFRS için pratik klavuz ve ilk kez uygulama UFRS ye giden yol UFRS ile uyumlu Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlarý nýn uygulamalarda getireceði farklýlýklar için rehber bir kitap. Finansal tablolarýn UFRS ye göre hazýrlanmasýnda karþýlaþabilecek zorluklar ve çözüm önerileri UFRS - Ýzlenecek öncelikli konu Þirket yöneticileri ve mali tablo kullanýcýlarýna yardýmcý olmak için Grant Thornton UFRS ekibinin oluþturduðu rehber kitap. Öncelikli ele alýnmasý gereken temel konu UFRS - ULUSLARARASI FÝNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARI Ýzlenecek Öncelikli Konu Navigating the changes to International Financial Reporting Standards: a briefing for Chief Financial Officers Navigating the changes to IFRS: A Briefing for Chief Financial Officers UFRS de son dönemde gerçekleþen güncellemeler; yeni standartlar ve kapsamýnda deðiþiklik yapýlan mevcut standartlar hakkýnda CFO lar için referans kitabý (Yayýn dili: Ýngilizce) IFRS Top Tracker Grant Thornton UFRS ekibi tarafýndan hazýrlanan, þirketlerin UFRS uygulayýcýlarý için öncelikli olabilecek konu, detaylar ve çözüme yönelik açýklamalar (Yayýn dili: Ýngilizce) Denetim - Vergi - Danýþmanlýk ÝSTANBUL ÝSTANBUL Birleþme ve satýnalma raporu: Küresel büyüme beklentileri yýlýna girerken daha da güçlenen kredi ve hisse senedi piyasalarýnýn desteðini alan büyük ölçekli aile þirketleri, küresel ekonomi aþama aþama krizden çýkarken, birleþme ve satýn alma planlarýna yeniden güven duymaktadýrlar. Yeni Türk Ticaret Kanunu ve Bazý Kamu Alacaklarýnýn Yeniden Yapýlandýrýlmasýna Dair 6 Sayýlý Kanun Prof. Dr. Sami Karahan ve Dr. Veysi Sevið in katýlýmýyla gerçekleþtirilen seminere ait konuþmacý notlarý IFRS News Q Grant Thornton UFRS ekibi tarafýndan her çeyrek baþýnda hazýrlanan UFRS haberleri,. çeyrek dosyasý. Önemli geliþmelerin kýsa bir özeti, temel yenilikler üzerine yorumlar, öngörüler ve öneriler (Yayýn dili: Ýngilizce) IFRS News Q Grant Thornton UFRS ekibi tarafýndan her çeyrek baþýnda hazýrlanan UFRS haberleri,. çeyrek dosyasý. Önemli geliþmelerin kýsa bir özeti, temel yenilikler üzerine yorumlar, öngörüler ve öneriler (Yayýn dili: Ýngilizce) IFRS News Q3 Grant Thornton UFRS ekibi tarafýndan her çeyrek baþýnda hazýrlanan UFRS haberleri, 3. çeyrek dosyasý. Önemli geliþmelerin kýsa bir özeti, temel yenilikler üzerine yorumlar, öngörüler ve öneriler (Yayýn dili: Ýngilizce) Reporting under the IFRS fo SMEs Küçük ve orta ölçekli þirketler için uygulamalý konsolide finansal raporlama. Genel amaçlý finansal raporlama yapmak isteyen küçük ve orta ölçekli iþletmelerdeki UFRS uygulayýcýlarý için rehber kitap (Yayýn dili: Ýngilizce) Dökümanla ilgili soru ve yorumlarýnýz için Hilal Baltacý Grant Thornton Türkiye Pazarlama ve Ýþ Geliþtirme Müdürü hilal.baltaci@gtturkey.com

14 Tatlýsularda Aralarýnda balýklar, sürüngenler, böcekler, bitkiler, yumuþakcalar ve memelilerin bulunduðu yaklaþýk 6. türün tatlýsularda yaþadýðý tahmin edilmektedir. Henüz tanýmlanamamýþ türleri de hesaba katarsak bu sayýnýn milyona kadar çýkabileceði düþünülmektedir. Tatlýsu balýk türleri, toplam balýk türlerinin %45'ini ve tatlýsu yumuþakcalarý, toplam yumuþakca türlerinin %5'ini oluþturmaktadýr. 5. balýk, 4.3 iki yaþamlý (suda ve karada yaþayabilen) ve 5. yumuþakca türü tatlýsu yaþam alanlarýna baðýmlýdýr. Onlarýn hemen ardýndan gelen tatlýsu baðýmlýsý diðer türler ise sürüngenler, böcekler, bitkiler ve memelilerdir Büyük Ülke Amazon Ormanlarý Amazon ormanlarýnýn büyüklüðünü hayal etmek çok zordur. Dünya yüzeyinde 6.7 milyon km 'yi kaplarlar. Amazon ormanlarý bir ülke olsaydý eðer, dünyanýn en büyük yedinci ülkesi olacaktý. Lüferin Nesli tükenmekte olanlar Sibirya kaplaný - 93'larda sadece 3 adet olan Sibirya kaplaný sayýsý, WWF'nin çalýþmalarý sonucu günümüzde yaklaþýk 45'ye yükseltilmiþtir. Amur leoparý - Dünyanýn muhtemelen en büyük kedisi olan Amur leoparýndan günümüzde sadece 4 kadarý yaþamaktadýr. 97'lere gelindiðinde yaþam alanýnýn %8'ini kaybetmiþtir. Kutup ayýsý - Ýklim deðiþikliðinin yol açtýðý buzul erimeleri nedeniyle, kutup ayýlarý doðal yaþam alanlarýný hýzla kaybetmekte ve yok olmaktadýrlar. Tamarin Brezilya'da, son derece sýnýrlý bir sahil þeridinde yaþayan tamarinlerin sayýsý 97'lerde 'lere kadar gerilemiþken, günümüzde 6'lere kadar yükseltilebilmiþtir. Lynx kedisi Normal bir kedinin iki katý büyüklüðünde olan ve Ýber Yarýmadasý'nýn doðal yaþamýnýn bir parçasý olan lynx kedisinden günümüzde sadece adet kalmýþtýr. Kýrmýzý panda Güneybatý Çin sýnýrlarýnda, Himalaya ormanlarýnda yaþan kýrmýzý panda, doðal yaþam alanlarýný kaybetmektedir. Kara gergedan Asya ve Orta Doðu'da yoðun talep gören kara gergedan 4 yýldýr koruma altýndadýr.97'den 99'ye kadar nüfuslarýnýn %96'sýný kaybeden kara gergedanlarýn Afrika'daki yaþam alanlarý ayakta tutulmaya çalýþýlmaktadýr. Dað gorili Rvanda, Uganda ve Kongo sýnýrlarýnda yaþayan ve en büyük maymun cinsi olan dað gorillerinden sadece 78 kadarý hayattadýr. Afrika fili Karada yaþayan en büyük memeli olan Afrika filinin yüksekliði 4 metreye, aðýrlýðý ise 6 tona kadar çýkabilmektedir. Diþleri nedeniyle avlanan bu memeli de yok olma tehlikesi ile karþý karþýyadýr. Yeþil sayfa Akdeniz Havzasý Akdeniz havzasý, içinde barýndýrdýðý biyolojik yaþam çeþitliliði açýsýndan tam bir vahadýr. Akdeniz havzasýndaki bitki örtüsününde 5. ile 5. arasýnda farklý tür olduðu tahmin edilmektedir ve %6'ý yetiþtiði bölgeye özgüdür. Akdeniz havzasýnda yaþayan hayvan türlerinin ise 3'te 'i endemiktir. Ýki yaþamlý türlerinin 3'te ikisi, sürüngen türlerinin %48'i ve köpekbalýklarýnýn %6'sý bölgeye özgüdür. Yeryüzündeki okyanus yüzeyinin % ini oluþturmasýna raðmen, dünyadaki deniz canlýsý türlerinin %8'ini bünyesinde barýndýrmaktadýr. en az bir kez üreyebilmesi için minimum ila 4 cm ye ulaþmasý gerekiyor. Palamutun üreme boyu 38-4 cm arasýnda. Dünya denizlerindeki büyük balýk türlerinin %9 ý, toplam balýk türlerinin ise %6 ý tükenmiþ durumda. 5 yýlýna gelindiðinde ise dünyadaki balýk stoklarýnýn tükeneceði tahmin ediliyor. Milenyum kalkýnma hedefleri Milenyum kalkýnma hedefleri, Birleþmiþ Milletler tarafýndan üzerinde mutabakata varýlmýþ, 8 ayrý konuda belirlenmiþ olan uluslararasý hedeflerdir.. Aþýrý yoksulluk ve açlýðý durdurmak. Dünya genelinde ilköðretimi yaygýnlaþtýrmak 3. Cinsiyet eþitliðini desteklemek 4. Çocuk ölümlerini azaltmak 5. Gebe saðlýðýný korumak 6. Belli baþlý hastalýklarla savaþmak 7. Ekolojik sürdürülebilirliði devamlý kýlmak 8. Global kalkýnma için global iþbirliði geliþtirmek Ýklim deðiþikliði ve kuþlar Bird Life International tarafýndan gerçekleþtirilen global bir araþtýrma, iklim deðiþikliði nedeniyle, 5'ye doðru, yeryüzündeki kuþ türlerinin %5 37'sinin yok olabileceðini gösteriyor. C'nin üzerindeki sýcaklýk artýþýnýn, yok oluþ hýzý ve yok olan tür sayýsý bakýmýndan kaçýnýlmaz ve geri döndürülemez sonuçlara yol açacaðýný ortaya koyuyor.

15 Grant Thornton Türkiye. Tüm haklarý saklýdýr. Bu yayýnda Grant Thornton, biz ve bizim þeklindeki referanslar, ya küresel bir üye firmalar kuruluþu olan Grant Thornton International Ltd. ya da onun her biri ayrý bir yasal kuruluþ olan ve birbirlerinin faaliyetlerinden sorumlu olmayan bireysel üye firmalarýndan bir veya daha fazlasý ile ilgilidir. Grant Thornton International Ltd, sýnýrlý sorumlu bir Ýngiliz þirketi olup, müþterilerine hizmet sunmaz. Hizmetler, baðýmsýz olarak üye firmalar tarafýndan verilir. Grant Thornton International Ltd ve üye firmalar dünya çapýnda bir ortaklýk deðildir.