İÇİNDEKİLER KISIM 1 KARİYER DANIŞMANLIĞINA GİRİŞ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İÇİNDEKİLER KISIM 1 KARİYER DANIŞMANLIĞINA GİRİŞ"

Transkript

1 İÇİNDEKİLER KISIM 1 KARİYER DANIŞMANLIĞINA GİRİŞ Bölüm 1: KARİYER DANIŞMANLIĞI: TEMEL KAVRAMLAR, BİLGİLER VE SÜREÇLER...3 KARİYER DANIŞMANLIĞI... 5 KARİYER DANIŞMANLIĞI İLE KARİYER REHBERLİĞİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER... 8 KARİYER KOÇLUĞU İLE KARİYER DANIŞMANLIĞININ AYRILAN YÖNLERİ KARİYER DANIŞMANLARI NERELERDE ÇALIŞIR? KARİYER DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ VE KARİYER DANIŞMANININ YETKİNLİKLERİ KARİYER DANIŞMANININ SAHİP OLMASI GEREKEN DEĞERLER İçtenlik-Saydamlık Danışanın Koşulsuz Kabulü ve Saygı Duyulması KARİYER DANIŞMANININ SAHİP OLMASI GEREKEN İLETİŞİM BECERİLERİ Odaklanma ve Etkin Dinleme Empati Özetleme ve Toparlamalar Sorular Konuşmaya Teşvik Pekiştirmek ve Desteklemek Danışanın Umudunu Artırma KARİYER DANIŞMANININ MESLEK VE İŞLER HAKKINDAKİ BİLGİ VERİCİ ROLÜ Danışanın Bilgi İhtiyacının Saptanması Bilgi Kaynağı Olarak Meslek ya da İş Sahibi İnsanlar Bilgi Kaynağı Olarak Meslek Sınıflandırma ve Mesleki Bilgi Sistemleri KARİYER DANIŞMANLIĞINDA KÜLTÜREL FARKLILIKLARIN ÖNEMİ KARİYER DANIŞMANLIĞINDA SÜREÇLER İlk Görüşme Yapılandırma Çalışma İşbirliğinin Sağlanması ve Güven Oluşumu Danışanın Dirençlerinin Farkına Varmak Kariyer Danışmanlığının Amacı ve Danışan Hedeflerinin Belirlenmesi Sonuçların Değerlendirilmesi ve İlişkinin Noktalanması Danışmanın Kendini Değerlendirmesi GRUP KARİYER DANIŞMANLIĞI VE GRUP KARİYER MÜDAHALELERİ KARİYER DANIŞMANLIĞININ DÜNYADAKİ GELİŞİMİ TOPLUMSAL GELİŞİMLER EŞLİĞİNDE KARİYER DANIŞMANLIĞININ TÜRKİYE DEKİ GELİŞİMİ TOPLUMSAL DEĞİŞİMLERİN KARİYER DANIŞMANLIĞI HİZMETLERİNE ETKİSİ KARİYER GELİŞİM HİZMETLERİNİN ETKİNLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE ARTIRILMASI İÇİN ÖNERİLER KARİYER DANIŞMANININ ETİK SORUMLULUKLARI BİRİNCİ BÖLÜMDE YARARLANILAN KAYNAKLAR v

2 Bölüm 2: DANIŞANI TANIMAK VE ONUN KENDİNİ TANIMASINA YARDIMCI OLMAK KARİYER KARARLARINDA ETKİSİ OLABİLECEK DANIŞAN ÖZELLİKLERİ Danışanın Yaşı Danışanın Cinsiyeti Kadın Olmanın Getirdiği Sorunlar Erkek Olmanın Getirdiği Sorunlar Danışanın Sosyoekonomik Seviyesi Danışanın Başarıları, Özsaygı ve Özetkinlik Düzeyleri Danışanın Yetenekleri ve İstidatları Danışanın Becerileri Danışanın İlgileri Danışanın Değerleri Danışanın Kişiliği Danışanın Cinsel Kimlik Yönelimleri Fiziksel ve/veya Zihinsel Engellilik Fiziksel Görünüm ve İmaj Normları Üstün Zekâlılık veya Yeteneklilik Kariyer Kararsızlığı ve Karar Verme Tarzları KARİYER DANIŞMANININ DANIŞANIN KİŞİSEL ÖZELLİKLERİNİN FARKINA VARMASINDAKİ ROLÜ DANIŞANIN DEĞERLENDİRİLMESİNDE ÖLÇME ARAÇLARININ KULLANIMI Ölçme Araçlarının Psikometrik Özellikleri Ölçme Araçlarının Danışan Tarafından Gerçekçi Biçimde Ele Alınmasını Sağlama Ölçme Araçlarından Faydalanırken Danışanın Sürecin İçine Aktif Biçimde Dâhil Edilmesi Ölçme Araçlarını Seçerken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar İKİNCİ BÖLÜMDE YARARLANILAN KAYNAKLAR KISIM 2 ÖZELLİK-ETMEN KURAMLARI Bölüm 3: MİNNESOTA İŞE UYUM KURAMI BİREYSEL İHTİYAÇLARDAKİ FARKLILIKLAR DEĞERLER İŞLERİN VE MESLEKLERİN İHTİYAÇLARI / DEĞERLERİ KARŞILAMA DÜZEYİ KİŞİNİN İŞİNDEN/MESLEĞİNDEN ALDIĞI DOYUM BİREYSEL YETENEK/BECERİLERDEKİ FARKLILIKLAR KİŞİNİN MESLEĞİNDEKİ/İŞİNDEKİ YETERLİLİĞİ KİŞİ VE ÇEVRENİN BİRBİRİNE UYGUNLUĞU MESLEKLERİN / İŞLERİN ÖZELLİKLERİNE GÖRE SINIFLANDIRILMASI KİŞİSEL ÖZELLİKLERLE MESLEKİ ÖZELLİKLERİN EŞLEŞTİRİLMESİ TARZLAR İŞE UYUM SAĞLAMA EMEKLİLİĞE GEÇİŞTE KURAMIN UYGULAMALARI KURAMIN ÖNGÖRÜLERİ VE BUNLARI DESTEKLEYEN ARAŞTIRMALAR KURAMIN TÜRKİYE YE UYGUNLUĞU VE KARİYER DANIŞMANLARINA ÖNERİLER ÜÇÜNCÜ BÖLÜMDE KULLANILAN KAYNAKLAR vi

3 Bölüm 4: HOLLAND IN TİPLER KURAMI TİPLER VE ORTAMLARIN (ÇEVRELERİN) ÖZELLİKLERİ Gerçekçi Tipler ve Ortamlar Araştırıcı Tipler ve Ortamlar Sanatçı Tipler ve Ortamlar Sosyal Tipler ve Ortamlar Girişimci Tipler ve Ortamlar Geleneksel Tipler ve Ortamlar TİPLERİN OLUŞUMU TİPLERİ DEĞERLENDİRMEK İÇİN GELİŞTİRİLEN ÖLÇME ARAÇLARI MESLEKİ ORTAMLAR/ÇEVRELER ÖLÇME ARAÇLARI OLMAKSIZIN TİPLERİN VE ORTAMLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ KURAM KAPSAMINDA GELİŞTİRİLEN DİĞER ÖLÇME ARAÇLARI UYUM, FARKLILAŞMA, TUTARLILIK VE KİMLİK KAVRAMLARI Uyum Farklılaşma Tutarlılık Kimlik BİREY İÇİN UYGUN ORTAMLARIN / MESLEKLERİN BELİRLENMESİ CİNSİYETE GÖRE HOLLAND IN TİPLERİ KİŞİLİK VE HOLLAND IN TİPLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER HOLLAND IN KURAMINI DESTEKLEYEN ÇALIŞMALAR KURAMIN TÜRKİYE DEKİ UYGULAMALARI VE KARİYER DANIŞMANLARINA ÖNERİLER DÖRDÜNCÜ BÖLÜMDE YARARLANILAN KAYNAKLAR Bölüm 5: MYERS-BRIGGS TİP KURAMI ALGILAMA VE KARAR VERMEDE FARKLILIKLAR Algılama Karar Verme ALGILAMA VE KARAR VERMENİN İKİLİ BİRLEŞİMLERİ Duyumsama-Düşünme Duyumsama-Hissetme Sezgi ve Hissetme Sezgi ve Düşünme DIŞADÖNÜKLÜK-İÇEDÖNÜKLÜK ALGILAMA VEYA KARAR VERMEDE BASKIN EĞİLİM KİŞİLİK MİZAÇLARI SJ (Duyumsayan-Karar veren) SP (Duyumsayan-Algılayan) NF (Sezgiyi Kullanan- Hisseden) NT (Sezgiyi Kullanan- Düşünen) KİŞİLİK TİPİ Dışadönük-Duyumsayan-Düşünen-Karar Veren (ESTJ) İçedönük-Duyumsayan-Düşünen-Karar Veren (ISTJ) Dışadönük-Duyumsayan-Hisseden-Karar Veren (ESFJ) İçedönük-Duyumsayan-Hisseden-Karar Veren (ISFJ) Dışadönük-Duyumsayan-Düşünen-Algılayan (ESTP) İçedönük-Duyumsayan-Düşünen-Algılayan (ISTP) vii

4 7. Dışadönük-Duyumsayan-Hisseden-Algılayan (ESFP) İçedönük-Duyumsayan-Hisseden-Algılayan (ISFP) Dışadönük-Sezgiyi kullanan-hisseden-karar Veren (ENFJ) İçedönük-Sezgiyi kullanan-hisseden-karar Veren (INFJ) Dışadönük-Sezgiyi kullanan-hisseden-algılayan (ENFP) İçedönük-Sezgiyi kullanan-hisseden-algılayan (INFP) Dışadönük-Sezgiyi kullanan-düşünen-karar Veren (ENTJ) İçedönük-Sezgiyi kullanan-düşünen-karar Veren (INTJ) Dışadönük-Sezgiyi kullanan-düşünen-algılayan (ENTP) İçedönük-Sezgiyi kullanan-düşünen-algılayan (INTP) FARKLI TİPİN GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNLERİ KURAMIN GEÇERLİLİĞİNE YÖNELİK VERİLER VE KURAMI KULLANAN ARAŞTIRMALARDAN ÖRNEKLER KURAMI TEMEL ALAN ÖLÇÜM ARAÇLARI MBTI IN KULLANIMINDA DİKKATE ALINMASI GEREKEN NOKTALAR KURAMIN TÜRKİYE YE UYGUNLUĞU VE KARİYER DANIŞMANLARINA ÖNERİLER BEŞİNCİ BÖLÜMDE KULLANILAN KAYNAKLAR KISIM 3 YAŞAM DÖNEMLERİ KURAMLARI Bölüm 6: GOTTFREDSON IN DARALTIM, UZLAŞIM VE ÖZYARATIM KURAMI KURAMDAKİ TEMEL KAVRAMLAR Benlik ve Sosyal Alan kavramları Daraltım Süreci Uzlaşım Süreci Özyaratım KURAMIN GÖRÜŞLERİNİN KARİYER DANIŞMANLIĞINA UYGULANMASI KURAMI SINAYAN ARAŞTIRMALARDAN ÖRNEKLER KURAMIN TÜRKİYE YE UYGUNLUĞU VE KARİYER DANIŞMANLARINA ÖNERİLER ALTINCI BÖLÜMDE YARARLANILAN KAYNAKLAR Bölüm 7: DONALD SUPER IN MESLEKİ YAŞAM DÖNEMLERİ KURAMI SUPER IN KURAMINDAKİ TEMEL KAVRAMLAR Yaşam Süresi, Yaşam Alanı Yaklaşımı ve Yaşam Kariyer Gökkuşağı Rollerin Önemi Kariyer Önemi Benlik Kavramı Kariyer Olgunluğu ve Kariyer Uyumu YAŞAM EVRELERİ Gelişim Evresi Keşif Evresi Kuruluş Evresi Koruma Evresi Çekilme Evresi KARİYER DANIŞMANLIĞINA C-DAC YAKLAŞIMI KURAM KAPSAMINDA GELİŞTİRİLEN ÖLÇME ARAÇLARI viii

5 SUPER IN KURAMINI SINAYAN ARAŞTIRMALARDAN ÖRNEKLER KURAMIN TÜRKİYE DEKİ UYGULAMALARI VE KARİYER DANIŞMANLARINA ÖNERİLER YEDİNCİ BÖLÜMDE YARARLANILAN KAYNAKLAR KISIM 4 ÖĞRENME KURAMLARI Bölüm 8: KRUMBOLTZ UN SOSYAL ÖĞRENME VE PLANLI RASTLANTI KURAMLARI KARİYER DANIŞMANLIĞININ AMACI ÖĞRENME TÜRLERİ GENETİK ÖZELLİKLER VE ÇEVRESEL KOŞULLAR DEĞİŞİME VE GELİŞİME AÇIK ÖZELLİKLER OLARAK BECERİLER, İLGİLER, İNANÇLAR, DEĞERLER VE KİŞİLİK YAPILARI DANIŞANIN ÖĞRENME SÜRECİNDE KARİYER DANIŞMANLARI TARAFINDAN KULLANILABİLECEK YÖNTEMLER Gelişimsel ve Problemleri Önleyici Müdahaleler Amaca Uygun Tasarlanan ve İyileştirici Müdahaleler PLANLI RASTLANTI KURAMI VE KARİYER DANIŞMANLIĞINDA UYGULANMASI Açık Fikirlilik Olarak Kariyer Kararsızlığı Planlı Rastlantı Kuramının Kariyer Danışmanlığında Kullanılmasına Yönelik Adımlar KURAM KAPSAMINDA GELİŞTİRİLEN ÖLÇME ARAÇLARI KURAMIN GÖRÜŞLERİNİ DESTEKLEYEN ARAŞTIRMALARDAN ÖRNEKLER KURAMIN TÜRKİYE YE UYGUNLUĞU VE KARİYER DANIŞMANLARINA ÖNERİLER SEKİZİNCİ BÖLÜMDE YARARLANILAN KAYNAKLAR Bölüm 9: SOSYAL BİLİŞSEL KARİYER GELİŞİM KURAMI KURAMIN ANA KAVRAMLARI Özetkinlik Sonuç Beklentileri Kişisel Hedefler SOSYAL BİLİŞSEL KARİYER KURAMININ MESLEKİ İLGİLER, SEÇİM VE PERFORMANS İLE İLGİLİ AÇIKLAMALARI Kariyer İlgilerinin Gelişimi Seçim Süreci Performans KARİYER DANIŞMANLIĞINDA DİKKATE ALINMASI GEREKEN FAKTÖRLER Danışanın Seçim Alternatiflerinin Genişletilmesi Danışanın Engellerle Başaçıkmasına Yardımcı Olmak KURAMIN İŞ DOYUMU VE İŞ PERFORMANSININ ARTIRILMASINA YÖNELİK AÇIKLAMA VE ÖNERİLERİ KARİYER ÖZETKİNLİĞİ KURAMIN KAVRAMLARINI ÖLÇMEK ÜZERE GELİŞTİRİLEN ÖLÇME ARAÇLARI KURAMI SINAYAN VE KAVRAMLARINI KULLANAN ARAŞTIRMALARDAN ÖRNEKLER KURAMIN TÜRKİYE YE UYGUNLUĞU VE KARİYER DANIŞMANLARINA ÖNERİLER DOKUZUNCU BÖLÜMDE YARARLANILAN KAYNAKLAR SONUÇ ix