ÇOCUĞUM YEMEK YEMİYOR NEDEN?
|
|
- Esin Bilge Tüzün
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1
2
3 ÇOCUĞUM YEMEK YEMİYOR NEDEN? Prof. Dr. Sema AYDOĞDU Yrd. Doç. Dr. Sibel SÖNMEZ Bornova - İZMİR
4 EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK KİTAPLARI SAĞLIK SERİSİ 55 Çocuğum Yemek Yemiyor Neden? Prof. Dr. Sema AYDOĞDU Yrd. Doç. Dr. Sibel SÖNMEZ Şubat 2015, Birinci baskı ISBN: Bu kitabın tüm yayın hakları Ege Üniversitesi ne aittir. Kitabın tamamı ya da hiçbir bölümü yazarının önceden yazılı izni olmadan elektronik, optik, mekanik ya da diğer yollarla kaydedilemez, basılamaz, çoğaltılamaz. Ancak kaynak olarak gösterilebilir. Proje Üst Yöneticileri Ege Üniversitesi Rektörü: Prof. Dr. Candeğer Yılmaz EÜ Tıp Fakültesi Dekan Vekili: Prof. Dr. Yeşim Kirazlı Yayın Yönetmenleri: Prof. Dr. Ayşenur Oktay, Prof. Dr. Tahir Yağdı Yayın Alt Kurulu Başkanı: Prof. Dr. Ufuk Çağırıcı Sağlık Kitapları Serisi Çalışma Grubu: Prof. Dr. Elvan Erhan, Prof. Dr. Mehtap Çınar, Prof. Dr. Alpaslan Çakan Koordinasyon: EÜ Tıp Fakültesi Yayın Bürosu Kapak Tasarım: Hülya Sezgin Sayfa Tasarım: Hülya Sezgin Basım Yeri: Ege Üniversitesi Basımevi Bornova, İZMİR Tel : e-posta : bsmmd@mail.ege.edu.tr
5 Değerli Okuyucumuz; Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi; 2014 yılının sonu itibariyle 455 öğretim üyesi, 600 e yakın araştırma görevlisi, 2000 in üzerinde tıp öğrencisi ile yaklaşık 2000 yataklı hastanede eğitim, öğretim ve araştırma yapmakta ve sağlık hizmeti vermektedir. Bu dönemde yaklaşık 1 milyon 150 bin poliklinik hastasına ve 66 bin yatan hastaya tedavi uygulanmış, 3143 doğum gerçekleştirilmiş, 80 bin acil servis hizmeti verilmiştir. Ülkemizin en büyük sağlık kurumlarından olan fakültemiz hastanesinde 2013 yılında 18 bin olan özellikli ameliyat sayısı 2014 yılında yaklaşık 140 bine çıkmıştır. Verilen sağlık hizmetleri yanında Öğretim Üyelerimizin ulusal ve uluslararası dergilerde 1 yıl içinde yayınlanan bilimsel makale sayısı 800'ün üzerindedir. Bu rakamlar Ege Üniversitesi Tıp Fakültesini ülkemizin en büyük sağlık kurumlarından birisi yapmaktadır. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi nin en önemli vizyon ve misyonunu toplumsal sorumluluk bilinci oluşturmaktadır. Bu bilinçle çalışan Ege Tıp topluma nitelikli ve kaliteli sağlık hizmeti vermekte; Toplum Sağlığı Hizmeti ni diğer tüm görevlerinin üzerinde tutmaktadır. Ege Tıp Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Türkiye de bir ilk olarak ve 12 yıldır Sağlık Halk Kongresi düzenleyerek toplum sağlığı için hizmet anlayışını gerçek bir bilgilendirme, uygulama ve deneyim paylaşımı şeklinde sürdürmektedir. Bilimsel araştırmalarla elde edilen bilgilerin kalıcılığı ve yaşama geçirilmesi; bunların başvuru kaynağı belgelere dönüştürülmesi ile sağlanır. Ege Tıp Halk Kitapları Sağlık Serisi bu anlayışımızın bir ürünüdür. Bu seride III
6 yayınlanan kitaplarımızın önemi ve farkındalık yaratacak temel özelliği; ülkemizin önceliğinde olan güncel sağlık konuları yanında; güncelliğini yitirmiş olsalar bile, ciddi bir sağlık sorunu olduğunu düşündüğümüz konuları da ele almış olmalarındadır. Ege Tıp Halk Kitapları Sağlık Serisi yazarlarının tümü Ege Üniversitesi nde görev yapan ve konusunda uzman öğretim üyeleridir. Serideki kitapların konu seçimleri ve içeriklerinin hazırlanmasında birden çok bilim insanının görüşlerinin yansıtılması sağlanmıştır. Seride yayınlanan kitaplardaki grafik ve fotoğraflar çoğunlukla kurumumuzun ürünüdür. Serimizin dil editörü her kitabı sadelik ve anlaşılabilirlik yönünden incelemektedir. Neden böyle bir seriye gereksinim duyulmuştur? Sağlık konularında dolaşımda olan, kolay ulaşılan ve günlük yaşamda kullanılan bilgilerin çoğunun gerçek bilimsel bilgi olup olmadığı kaygısı, bilim insanları olarak bizleri daha da sorumlu davranmaya ve güven sarsılmasına neden olan özensizliklerden uzak durmaya sevk etmektedir. Birçok konuda doğru ve güvenilir bilginin üretimi ve yayılması üniversitelerin öncelikli görevleri arasındadır. Bu nedenle, bu kitap, Daha İyi Bir Dünya İçin Yeni Yollar, Herkes İçin Sağlık sloganlarıyla hareket eden Ege Üniversitesi tarafından İzmir e armağan edilmiştir. Saygılarımızla... Prof. Dr. Yeşim KİRAZLI Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Vekili Prof. Dr. Candeğer YILMAZ Ege Üniversitesi Rektörü IV
7 Prof. Dr. Sema AYDOĞDU Lüleburgaz da doğmuştur. 9 Eylül 1980 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi nden mezun olmuştur. Sıkıyönetim döneminde, önce Manisa Milli Eğitim Tabibliği nde, ardından Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyopatoloji Kürsüsü nde çalışmıştır. Ekim 1988 yılında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları uzmanlık eğitimini tamamlamış, zorunlu hizmetin ardından aynı anabilim dalında Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme yan dal eğitimine başlamıştır. Mayıs 1992 yılından bu yana aynı bilim dalında çalışmalarına devam etmektedir. Mart 1997 yılında başladığı Ege Üniversitesi Organ Nakli Merkezi ve Çocuk Karaciğer Nakil Programı ndaki çalışmalarını sorumlu öğretim üyesi olarak sürdürmektedir. Doçentliği döneminde çölyaklıların ülkemizdeki ilk sivil örgütlenmesi Ege Çölyakla Yaşam Derneği ni kurmuş ve halen yönetim kurulu başkanı olarak çalışmalarına devam etmektedir. Yrd. Doç. Dr. Sibel SÖNMEZ 1972 yılında Manisa Demirci'de doğan Sönmez Bornova Suphi Koyuncuoğlu Lisesinden 1989 yılında mezun olmuştur Yılında Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulunu bitirmiş ve Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği alanında Master a başlamıştır yılında aynı Anabilim dalında doktora çalışmalarını tamamladıktan sonra 2003 yılı Temmuz ayında Ege Üniversitesi Eğitim Fakültesi Okulöncesi Anabilim Dalında yardımcı doçent olarak çalışmalarına devam etmiştir. Anne- V
8 çocuk beslenmesi, anne çocuk sağlığı, sağlığı geliştirme, sağlığı geliştiren okullar ve anne baba eğitimi konularında çeşitli yayınları bulunmaktadır yılları arasında AB projeleri kapsamında Okul Öncesi Eğitimin Güçlendirilmesi projesinde 0-66 aylık çocuklar için eğitim programlarının hazırlanmasında görev almıştır. Halen aynı bölümde öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. VI
9 İÇİNDEKİLER Çocuğum Yemek Yemiyor Neden?... 1 Abur Cubur Ve Ayaküstü Gıdaların İştahsızlığa Katkısı Var mıdır? İnek Sütü Alerjisi, Çölyak Hastalığı Ve Çeşitli Metabolik Sorunlar İştahsızlığa Neden Olur mu? İştahsızlık Çocuklarda Ne Sıklıkta Görülür? Ek Gıdaların Başlanmasında Temel İlkeler Yeme Sorunu Olan Bebek veya Çocuklara Yiyecekler Nasıl Sunulmalıdır? Bebeklerde Manken Hastalığı (İnfantil Anoreksi) Olabilir mi? Picky Eater Ne Demektir? Geleneksel Gece Sütü Alışkanlığı İştahsızlık Nedeni midir? Sağlığa Yararlı mı, Zararlı mıdır? Parmak Gıda Nedir? İştahsız Çocukların Zorla Beslenmesi Ne Gibi Olumsuzluklara Neden Olabilir? Çocuğuma Nasıl Yemek Yedirebilirim??? Neler Yapabilirsiniz? Ne Yapmamalısınız!!!... 45
10
11 ÇOCUĞUM YEMEK YEMİYOR NEDEN??? DİKKAT!!! BESLENME SAVAŞI ALARMI
12 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 55 İŞTAHSIZLIK SORUNU ELBETTE BİR NEDENİ VARDIR. Bir bebek, çocuk veya bir ergen yemek yemek istemiyorsa kesinlikle bir nedeni vardır. Kökeninde; bazen bir hastalık, bazen yemekle ilgili, bazen de psikolojik sorunlar olabilir. İŞTAHSIZ ÇOCUK ASLA ZORLA YEDİRİLMEMELİDİR NEDEN YEMİYOR? NELERİ YEMİYOR? NEREDE YEMİYOR? NE ZAMAN YEMİYOR? NE KADARINI YEMİYOR? KİMLE YEMİYOR?? 5N 1K? 2
13 Çocuğum Yemek Yemiyor Neden? 5N 1K SORULARINA YANIT ARANMALI BEBEK veya ÇOCUKLAR YEMEK ÖNCESİ, YEMEKTE ve SONRASINDA DİKKATLE GÖZLENMELİDİR Bebek veya çocuğun yemeği reddettiği her koşulda; ilk yapılan eylem zorla yedirmedir. Bakıcı, anne, anneanne, babaanne yediren her kimse derhal panik olur. Bu çocuk yiyordu Şimdi yemiyor Yemesi gerekli Aman tanrım büyümesi bozulacak!!! Yedirmeye çalışmak lazım gibi sorularla dehşete düşerler ve çocuğa işkence başlar İşkencenin devamlılık göstermesi ile YAŞAMIN İLK SAVAŞI başlamış olur. BESLENME SAVAŞI BESLENME SAVAŞI BAŞLIYOR 3
14 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 55 Bu öyle bir savaştır ki; savaşan güçler arası dengesizlik inanılmaz boyutlardadır Bir tarafta; zeka, bilgi ve yaşam deneyimi fazla, üretim zengini YEDİRİCİ (anne, bakıcı, büyükler), diğer tarafta tüm bu zenginliklerden yoksun YEDİRİLEN (bebek veya çocuk) Elinde, zihninde, yaşamında güvenip, kullanabileceği etkin bir silahı olmayan YEDİRİLEN taraf, her türlü silaha sahip, hükmedici, yaptırımcı ve üstelik de işkenceci bir güçle savaşmak zorundadır YEDİRİLEN bu güce karşı sadece beden dilini kullanabilir; yüzünü ekşitir, ağzını kapatır, başını çevirir Olmadı; zorla ağzına tıkıştırılan veya damlatılanları (!) püskürtür, daha da olmadı kusar Bu savaşın sonucu da inanılmazdır Dünyada böyle kazanılmış bir savaş YOKTUR BESLENME SAVAŞLARININ galibi her zaman, zayıf taraf YEDİRİLENDİR YEDİREN taraf hep ama hep kaybeder Annelerin, bakıcıların veya aile büyüklerinin bu savaşı kazandığı henüz görülmemiştir Gücün bu kadar etkisiz kaldığı bir başka savaş YOKTUR Üstelik bu savaş EVRENSELDİR. 4
15 BESLENME SAVAŞLARININ KAZANANI; HER TOPLUMDA ve HER KOŞULDA, ZORLA YEDİRİLEN BEBEKLERDİR ÇOCUKLARDIR ANNELERİN BU SAVAŞI KAZANDIĞI HENÜZ GÖRÜLMEMİŞTİR O zaman güçlü tarafın teslim olması, bebek veya çocuğu dinlemesi, gözlemlemesi gerekir. Sunulan gıda veya zorlanan miktar reflüye neden oluyordur. Bebek veya çocuk yediklerinin ağzına gelmesi, boğazının yanması ve kusmaya zorlamasından rahatsız olur ve o gıdayı, o miktarı reddeder ya da o gıdaya karşı alerjisi vardır ve kendini koruma içgüdüsü ile yemek istemez. Her gıda alerjisinde deri döküntüsü veya ishal beklenmemelidir. Huzursuzluk, mızmızlık, gece uykuda sürekli dönme, aşırı terleme, sık uyanmanın nedeni olan reflü de alerjinin bir belirtisi olabilir. Küçükler bunu anlatamadıklarından yememeyi tercih ederler. Ancak; tüm direnişleri zorlama ile karşılanır ve savaş kaçınılmaz olur. 5
16 BEBEK ve ÇOCUKLARDA İŞTAHSIZLIĞIN EN ÖNEMLİ NEDENİ REFLÜDÜR REFLÜ GIDA ALERJİSİNİN DE BELİRTİSİ OLABİLİR 6
17 Çocuğum Yemek Yemiyor Neden? Bezli bebeklerde, kız olsun, erkek olsun, idrar yolu enfeksiyon (İYE) riski fazladır. Tek belirtisi iştahsızlık olabilir. Zorlama ile kusmaya da yol açabilir. Ateş her zaman olmayabilir. Bu nedenle her iştahsız bebek veya çocukta idrar kültürü alınmalıdır. NORMAL KAN YAYMASI KANSIZLIKTA KAN YAYMASI Demir eksikliğine bağlı kansızlık (anemi), iştahsızlığın diğer önemli bir nedenidir. Yememenin yanı sıra iştah sapmasına da (pika) yol açabilir. Çocuk; kağıt, gazete, çamur, toprak gibi gıda dışı maddeleri yemeye eğilim gösterir. Anemi riski 6. aydan sonra, özellikle yaş civarında yüksektir. Bir yaştan sonra günde yarım kilodan fazla süt içen çocuklarda sık olarak görülür. İnek sütü çocukların bağırsağında mikroskopik kanamalara neden olur ve kansızlık ortaya çıkar. Aşırı süt tüketimi, kabızlığa da neden olur. Genellikle kansızlık ve kabızlık birliktedir. Bu iki durumun bir araya gelmesi iştahsızlığı daha da artırır. 7
18 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 55 Kabızlık; bebek, çocuk, ergen (buluğa eren), her yaşta iştahsızlığın en önemli nedenlerinden biridir. Yaşamda ilk olarak; 6. aydan itibaren ve anne sütü ile beslenmeye ek gıdaların girmesi ile ortaya çıkar. Bir yaş civarında aşırı inek sütü tüketimi ile devam eder. Kreş, anaokulu döneminde abur cuburlarla tanışma kabızlık riskini artırır. Büyüklerin, sevgi ve ilgi kazanma isteği ile, çocuklara çikolata, gofret, utku-tutku vb. sunmaları riski daha da artırır. Okul yaşamı ile aileden kopma, arkadaşlarla daha fazla vakit geçirme ve kantinler sayesinde ayaküstü gıdalarla (fast-foods) tanışma kabızlık riskini giderek daha da artırır. Kabızlık; mide-bağırsak sisteminin çıkışında tıkanıklığa neden olarak, sistemin yavaş çalışmasına neden olur. Mide boşalması gecikir, mideden reflü olma riski artar, bağırsaklar yavaş boşalır ve sistem dolu olduğundan iştahsızlık ortaya çıkar. KANSIZLIK, KABIZLIK ve İDRAR YOLU ENFEKSİYONU İŞTAHSIZLIĞIN ÖNEMLİ NEDENLERİDİR 8
19 Çocuğum Yemek Yemiyor Neden? Enfeksiyonlar; iştah metabolizmasını çok ciddi etkileyen süreçlerdir. Bebek ve çocuklarda en sık üst solunum yolu (tonsillit-bademcik enfeksiyonu, farenjit, orta kulak enfeksiyonu) ve bağırsak enfeksiyonları (gastroenterit) görülür. Bu enfeksiyonlar, doğal olarak, çocukta iştahsızlık oluşturur. Ancak, bunu bilmeyen ailede paniğe yol açar. Bir yandan ateşli enfeksiyon, diğer yandan iştahsızlık aile saadetini bozar. Panik, mutsuzluk, telaş derken çocuk zorla yedirilmeye çalışılır. Beş, altı günlük hastalık süreci aile ve çocuk için tam bir kabusa dönüşür. Enfeksiyon döneminde zorlanan çocuk iyileşme döneminde de (nekahat) yedirme işkencesini unutmaz ve iştahsızlığı sürdürür. Toplumda huyu değişti denilen durum, aslında, enfeksiyon seyrinde gereksiz panikle çocuğun zorlanmasıdır. Enfeksiyonla yiyemeyen çocuk, aslında, iyileşme döneminde daha fazla yiyecek ve açığını kapatacaktır. Ancak; ailenin bu süreci tanımaması ve zor kullanması, nekahat dönemin- 9
20 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 55 de de iştahsızlığın sürmesine ve giderek kalıcı olmasına neden olur. ÇOCUKLARDA SIK GÖRÜLEN ÜST SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI ve İSHAL GİBİ DURUMLARDA İŞTAHSIZLIK KAÇINILMAZDIR. Yaşın büyümesi ile çocukların ev dışında, arkadaşlarla ve özellikle okulda daha fazla zaman geçirmeleri yeni beslenme alışkanlıklarına neden olur. 10
21 ABUR CUBUR ve AYAKÜSTÜ GIDALARIN İŞTAHSIZLIĞA KATKISI VAR MIDIR? Okul kantinleri ile abur cubur ve ayaküstü gıdalara daha fazla yakınlaşmaya başlarlar. Çoğunlukla arkadaşların etkisi ile, bazen de ailelerin özendirmesi sonucunda yakınlaşma, alışkanlığa dönüşür ve süreklilik göstermeye başlar. Öğün aralarında, okuldan eve gelirken yağ, tuz ve şekerden zengin bu tür yiyecek ve içeceklerin tüketilmesi doygunluk yaratır. Aile sofrasına tok gelen çocuk ana öğünleri atlatmaya başlar. Sofra yemeklerine iştahsızlık, bir süre sonra, dengesiz beslenmeye (zayıflık, obezite) neden olur. Ayrıca unutulmamalıdır ki; küresel mutfak ürünleri kabızlık ve reflü hastalığının da en önemli nedenidir. Sonuçta; iştahsızlık kalıcı olurken, günümüzün moda hastalıkları da sürece eklenir ve yeme bozukluğu sorunu giderek derinleşir, ciddileşir. 11
22 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 55 Çocuklarda abur cubur tüketim alışkanlığının en önemli nedeni aile büyükleridir. Anne ve babalar rol model olarak, nineler, dedeler ise miniklerin sevgi ve sempatisini kazanma uğruna şekerli, çikolatalı hediyeler, meyve suları, gazlı içecekler sunarlar. Şeker ve çikolatanın dayanılmaz hafifliği çocukları mest eder ve bağımlı kılar. Küçük yaşlarda başlayan bağımlılık, ne yazık ki, ileri yaşlara taşınır. 12
23 İNEK SÜTÜ ALERJİSİ, ÇÖLYAK HASTALIĞI ve ÇEŞİTLİ METABOLİK SORUNLAR İŞTAHSIZLIĞA NEDEN OLUR MU? İlk yaşların sorunu olan inek sütü alerjisi, anne sütü ile beslenmede de iştahsızlık nedenidir. Annenin tükettiği süt ve süt ürünleri, alerjik proteinlerin kendi sütüne ve bebeğe geçmesine neden olur. Sadece anne sütü ile beslenen alerjik bebeğin yanakları kızarır, kabuklaşır, kendini koruma adına emmek istemez, bol sulu, bazen de kanlı ishal ortaya çıkar. İnek sütü alerjisi; kan testleri, endoskopi ile kesinleştirilirse annenin sütsüz diyete alınması, ek gıdalara geçilmiş ise süt ürünlerinin (yoğurt, peynir) verilmemesi veya alerjik olmayan özel mamaların (Pregomin AS, Neocate, Pepti-Junior) kullanılması gerekir. İnek sütü alerjili bebekte cilt belirtileri 13
24 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 55 Çölyak hastalığı; GLUTEN isimli bitkisel proteini içeren buğday, arpa, çavdar ve yulafın neden olduğu, ince bağırsağın genetik bir hastalığıdır. Ömür boyu glutensiz beslenme ile tedavi edilir. Bu hastalık hekimlerce teşhis edilene kadar önemli bir iştahsızlık nedenidir. Bağırsak hastalığı olmasına karşın, ishal her zaman görülmeyebilir. Kansızlık ve kemik erimesi, büyük, küçük her yaşta en önemli belirtilerdir. Karaciğer, akciğerler, kalp, böbrekler, pankreas, tiroid, kas-sinir sistemi gibi tüm organlar etkilenebilir. Şeker hastalığı ile birlikte olabilir. Çölyaklı çocuklar tanı alana kadar, bağırsaklarını hasta eden, makarna, ekmek, pasta, kek, gevrek, boyoz gibi gıdalara isteksizlik gösterirler. Çocuklar kendilerine zarar veren gıdaları sevmezler ve iştahsızlık ortaya çıkar. Çölyak dışında doğumsal protein, yağ, şeker metabolizması hastalıkları da iştahsızlık ve kusmaya neden olur. BİR ÇOCUK BAZI GIDALARI RED EDİYORSA ISRAR EDİLMEMELİ, SEBEBİ BULUNMAYA ÇALIŞILMALIDIR. 14
25 İŞTAHSIZLIK ÇOCUKLARDA NE SIKLIKTA GÖRÜLÜR? Tüm dünyada yeme sorunu veya iştahsızlık ile hekime başvuru oranları yüksektir. Önceden bilinen bir hastalığı olmayan, sağlıklı büyüyen çocuklarda iştahsızlığın görülme oranı %20-25 dolayındadır. Bu çocukların en fazla 1/3 ünde (%30-35) bir hastalık saptanır. Geri kalan %75-80 inde ise herhangi bir hastalık olmaksızın yeme sorunu vardır. Bu nedenle çocukların iştahsızlığı çoğunlukla tıbbi bir sorun değildir. Bir hastalığa bağlı değildir. Genellikle beslenme tarzı (sunulan gıdaların içeriği ve sunum şekli) veya tekniğe (kaşıkla, biberonla, damlalıkla veya zorlayarak) bağlıdır.
26 EÜ Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi ~ 55 ÇOCUKLARDA İŞTAHSIZLIK İLK NE ZAMAN BAŞLAR? İştahsızlık sorununun miladı; pür anne sütü ile beslenmeden ek gıdalara geçiş zamanı, genellikle 6. ay civarıdır. Emme sürecinde kimse bebeğin ne kadar emdiğini merak etmez. Ancak; ek gıdalara geçilince verilecek miktar sorun olmaya başlar. Az mı verdim? Biraz daha mı vermeliyim? Verdiğim yeterli mi? gibi sorular gündeme gelir. Bebeğin itirazcı yüz ifadelerine karşın beslenmeye devam edilir. Anneler veya bakıcılar her gün, her öğünde, kendi istedikleri gıdaları, kendi istedikleri miktarda yedirmeye çalışırlar. Bebeğin itirazları hiç dikkate alınmaz ve baskıcı, işkenceci beslenme tarzı dayatılmaya çalışılır. Bu arada annenin işe başlaması bazı çocuklarca hüzünlü, acıklı bir süreç olarak algılanır. Ayrılık acısı, dayatma derken beslenme savaşı kaçınılmaz olur. 16
27 Çocuğum Yemek Yemiyor Neden? 17
28 EK GIDALARIN BAŞLANMASINDA TEMEL İLKELER Bazı bebekler ilk sunulan gıdayı hemen kabul etmezler. Üç, dörtlük aralarla tekrar tekrar denenmelidir. Tekrarlamalar kezi bulabilir. Bu durum; yeni bir şeyi kabul etmeme - NEOFOBİ olarak adlandırılır. Bazı bebekler ise ilk sunumda fazla miktarda yiyebilir. Ardından bağırsakların tanışma sürecine tepkisi ile rahatsız olurlar ve 2. sunumda iştahsızlık gösterirler. Bu nedenle tüm ek gıdalar bir çay kaşığı kadar miktarlarda başlanıp, günler içinde artırılarak, ancak bir haftada bir kase, bir öğün düzeyine (çay veya su bardağı) ulaşılmalıdır. Örneğin; haşlanmış yumurta sarısı 1/8 oranında başlanmalı, bir haftada tam bir yumurta sarısı düzeyine çıkılmalıdır.
29 Yayımlanmış Kitaplarımız Hipertansiyon Osteoporoz (Kemik Erimesi) Düşmeler ve Önlenmesi Obezite Meme Kanseri Cerrahisine Bağlı Lenfödem
30 Yayımlanmış Kitaplarımız Kan Yağları ve Kalbimiz Her Yaş İçin Spor ve Sağlık Diyabetik Ayak Sağlıklı Beslenme Varis
31 Yayımlanmış Kitaplarımız Göğüs Ağrısı, Kalp Krizi, Aspirin Kullanımı Herediter Anjioödem Kanın Pıhtılaşmasını Önleyen İlaçlar ve Kalbiniz, Atriyal Fibrilasyonlu Yaşam Kalp Yetersizliği ile Yaşamak, Kalp Pili İle Yaşamak, Kalp İlaçlarını Nasıl Kullanalım Kalp Hastalığında Cinsel Yaşam/Şeker Hastalığı/ İnme Teşhis ve Ameliyatsız Tedavi
32 Yayımlanmış Kitaplarımız Mitral Kapak Sarkması Nedir? Koroner Arter Baypas Ameliyatınız, Kalp Kapağı Ameliyatınız Damar Sertliği ve Risk Faktörleri Guatr ve Tiroid Hastalıkları Diyabetim ve Ben Çocuklarda Yanık ve Korunma Yolları
33 Yayımlanmış Kitaplarımız Sünnet Çocuklarda Fıtık ve İnmemiş Testis Sağlığımız ve Genetik Uyku Bozuklukları ve Tedavi Yaklaşımları Şaşılık ve Tedavisi
34 Yayımlanmış Kitaplarımız Kadınlarda İdrar Kaçırma Şikayeti ve Tedavi Yöntemleri Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar Sağlıklı Beslenme ve Zeytinyağı Sjögren Sendromu Nedir? (Kuru Göz-Kuru Ağız) İşitme Kayıpları
35 Yayımlanmış Kitaplarımız Sağlık İçin Vazgeçilmez Kaynak: SU Sağlık İçin Süt İçin İnsanoğlunun Evrimsel Sağlık Sorunu Çölyak Hastalığı Glutensiz Yaşam Biçimi Ses Kısıklığı ve Nedenleri
36 Yayımlanmış Kitaplarımız Vertigo (Baş Dönmesi) Çocukluk Çağında Epilepsi Kefir Sağlığıma Kefil Akciğer Kanseri Doğum Sonrasında Anne ve Bebek Sağlığı
37 Yayımlanmış Kitaplarımız Çocukluk Yaş Grubu İdrar Yolu Enfeksiyonunu Ne Kadar Biliyoruz? İlkyardım En Tehlikeli Deri Kanseri: Melanom Bebek ve Çocukların 1001 Yüzlü Hastalığı: REFLÜ Kronik Böbrek Hastası Olmak
38 Yayımlanmış Kitaplarımız Çocukların ve Hekimlerin Korkulu Rüyası: Karın Ağrısı Yapay Kalp Eyvah! Grip Oldum Kalp Nakli Prostat Bezi ve Hastalıkları
39 Yayımlanmış Kitaplarımız Mide ve Onikiparmak Bağırsağı Ülseri Bunama (Demans) Morarmayan (Asiyanotik) Çocuk Kalp Hastalıkları Cerrahisi Ağrısız Doğum Çocuğum Yemek Yemiyor Neden?
40 Yayıma Hazırlanan Kitaplarımız Mor Çocuk (Siyanotik) Kalp Hastalıkları Cerrahisi Prematüre Bebekler
41
42
Vertigo (Baş Dönmesi)
Vertigo (Baş Dönmesi) Prof. Dr. Tayfun KİRAZLI Prof. Dr. Cem BİLGEN Yrd. Doç. Dr. Kerem ÖZTÜRK Uzm. Dr. Sercan GÖDE Uzm. Dr. İsa KAYA Dr. Halil İbrahim MAVİLİ Bornova - İZMİR EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ
DetaylıÇOCUKLUK YAŞ GRUBU İDRAR YOLU ENFEKSİYONUNU NE KADAR BİLİYORUZ?
ÇOCUKLUK YAŞ GRUBU İDRAR YOLU ENFEKSİYONUNU NE KADAR BİLİYORUZ? Prof. Dr. Sevgi MİR Uzm. Dr. İpek KAPLAN BULUT Bornova - İZMİR EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK KİTAPLARI SAĞLIK SERİSİ 41 Çocukluk Yaş
DetaylıSjögren Sendromu Nedir? (Kuru Göz-Kuru Ağız)
Sjögren Sendromu Nedir? (Kuru Göz-Kuru Ağız) Prof. Dr. Yasemin KABASAKAL Doç. Dr. Gonca KARABULUT Bornova - İZMİR EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK KİTAPLARI SAĞLIK SERİSİ 29 Sjögren Sendromu Nedir?
DetaylıMEME KANSERİ HASTALARI İÇİN EL KİTABI
MEME KANSERİ HASTALARI İÇİN EL KİTABI Prof. Dr. F. Rüçhan USLU Uzm. Dr. Burcu ÇAKAR Yük. Hem. Yasemin GÜZEL Bornova - İZMİR EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK KİTAPLARI SAĞLIK SERİSİ 59 Meme Kanseri Hastaları
DetaylıHEPATİTLER (SARILIK HASTALIĞI) VE 0212 5294400 2182 KRONİK BÖBREK HASTALIKLARI VE 0212 5294400 2182
İSTANBUL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ 2013 YILI HASTA OKULU PLANI HASTANE ADI TARİH SAAT KONU EĞİTİM YERİ HASTA OKULU PROGRAMI İÇİN HASTA VE YAKINLARININ İLETİŞİM KURABİLECEKLERİ TELEFON NUMARASI HASEKİ 28/01/2013
DetaylıDiyabetik Ayak. Doç. Dr. Şevki ÇETINKALP Prof. Dr. Candeğer YILMAZ. Bornova - İZMİR
Diyabetik Ayak Doç. Dr. Şevki ÇETINKALP Prof. Dr. Candeğer YILMAZ Bornova - İZMİR EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK KİTAPLARI SAĞLIK SERİSİ 8 Diyabetik Ayak Doç. Dr. Şevki ÇETİNKALP Prof. Dr. Candeğer
DetaylıTEMEL, İLK 3 YILDA ATILIYOR!
Acıbadem Hastanesi Büyüme ve Ergenlik Bölüm Başkanı Prof. Dr. Atilla Büyükgebiz ile, çocuğun doğumundan itibaren vücudunda hangi hormonların ne gibi işlevleri olduğunu, ilk 3 yılın önemini ve ergenlik
DetaylıOsteoporoz (Kemik Erimesi)
Osteoporoz (Kemik Erimesi) Prof. Dr. Füsun SAYGILI Prof. Dr. Candeğer YILMAZ Uzm. Dr. Banu Şarer YÜREKLİ Bornova - İZMİR EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ HALK KİTAPLARI SAĞLIK SERİSİ Osteoporoz (Kemik Erimesi)
DetaylıSigara sağlığa zararlı olmasına rağmen birçok kişi bunu bile bile sigara kullanmaktadır. En yaygın görülen zararlı alışkanlıkların içinde en başı
Sigara sağlığa zararlı olmasına rağmen birçok kişi bunu bile bile sigara kullanmaktadır. En yaygın görülen zararlı alışkanlıkların içinde en başı çeken sigara vücuda birçok zarar vermekte ve uzun süre
DetaylıUÜ-SK AİLE HEKİMLİĞİ ANABİLİM DALI HİZMET KAPSAMI
Rev. No : 03 Rev.Tarihi : 28 Şubat 2012 1 / 5 1 HİZMET KAPSAMI: Aile Hekimliği Anabilim Dalı yaş, cinsiyet, yakınma, hastalık ayrımı yapmaksızın, yaşamın bütün evrelerinde ve süreklilik içinde, sağlığın
DetaylıMENOPOZ. Menopoz nedir?
MENOPOZ Hayatınızı kabusa çeviren, unutkanlık, uykusuzluk, depresyon, sinirlilik, halsizlik şikayetlerinin en büyük sebeplerinden biri menopozdur. İleri dönemde idrar kaçırma, kemik erimesi, hipertansiyona
DetaylıGünün Birinde Bir Hastaya Artık Ömür Boyu. Ekmek, Börek, Baklava, Makarna, Gofret, Gevrek, Kumru, Boyoz v.b. Yememesi Gerektiği Söylenirse;
Günün Birinde Bir Hastaya Artık Ömür Boyu Ekmek, Börek, Baklava, Makarna, Gofret, Gevrek, Kumru, Boyoz v.b. Yememesi Gerektiği Söylenirse; e SORUNUN ADI ÇÖLYAK HASTALIĞIDIR... Prof. Dr. Sema AYDOĞDU Ege
DetaylıMeme Kanseri Cerrahisine Bağlı Lenfödem
Meme Kanseri Cerrahisine Bağlı Lenfödem Editör: Doç. Dr. Sibel Eyigör Yazarlar: Doç. Dr. Sibel Eyigör Prof. Dr. Rüçhan Uslu Bornova - İZMİR /2011 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi
DetaylıDüşmeler ve Önlenmesi. Doç. Dr. Sibel EYİGÖR Prof. Dr. Berrin DURMAZ Uzm. Dr. Sevnaz ŞAHİN
Düşmeler ve Önlenmesi Doç. Dr. Sibel EYİGÖR Prof. Dr. Berrin DURMAZ Uzm. Dr. Sevnaz ŞAHİN Bornova - İZMİR /2011 EGE TIP SAĞLIK KİTAPLARI SERİSİ Düşmeler ve Önlenmesi Doç. Dr. Sibel EYİGÖR Prof. Dr. Berrin
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE
SAĞLIKLI BESLENME BİRECİK MESLEKİ VE TEKNİK ANADOLU LİSESİ ZEYNEP ŞAHAN KARADERE Sağlıklı büyümek ve gelişmek için yeterli ve dengeli beslenmeliyiz. BESLENME İnsanın yaşına, cinsiyetine, çalışma ve özel
DetaylıADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ. Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu
ADOLESANA VERİLMESİ GEREKEN KORUYUCU SAĞLIK HİZMETLERİ Doç Dr Müjgan Alikaşifoğlu Sağlık Hizmetlerinin Özellikleri Ergenin yaşına, gelişim düzeyine uygun Bireysel, kültürel ve sosyoekonomik farklılıklara
DetaylıHipertansiyon. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015
Hipertansiyon HT Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Neslihan Yukarıkır ve Arş. Gör. Dr. Dilber Deryol Nacar
DetaylıKANSER NEDIR? TARAMA YÖNTEMLERI NELERDIR? BURSA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ KANSER ŞUBE DR.AYŞE AKAN
KANSER NEDIR? TARAMA YÖNTEMLERI NELERDIR? BURSA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ KANSER ŞUBE DR.AYŞE AKAN 2005 DEN 2030 A DÜNYADA KANSER 7 milyon ölüm 17 milyon 11 milyon yeni vaka 27 milyon 25 milyon kanserli kişi
DetaylıSağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz. Diyetisyen Serap Orak Tufan
Sağlıklı besleniyoruz Sağlıkla büyüyoruz Diyetisyen Serap Orak Tufan İstanbul 2015 NEDEN OKULA GİDERİZ? PEKİ NEDEN YEMEK YERİZ? Hastalanmamak için Daha Güçlü olmak için Daha çabuk büyümek için Karnımızı
DetaylıMEME KANSERİ. Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler
MEME KANSERİ Söke Fehime Faik Kocagöz Devlet Hastanesi Sağlıklı Günler Diler KANSER NEDİR? Hücrelerin kontrolsüz olarak sürekli çoğalmaları sonucu yakındaki ve uzaktaki başka organlara yayılarak kötü klinik
DetaylıEMZİREN ANNELERİN BESLENMESİ. Kendiniz ve bebeğiniz için sağlıklı olan gıdaları seçin
EMZİREN ANNELERİN BESLENMESİ Kendiniz ve bebeğiniz için sağlıklı olan gıdaları seçin Bu yayın, FSA nın (Food Standards Agency) izniyle tercüme edilmiştir. Bu kitapçık, bir GAV yayınıdır. GAV Yayın No:
DetaylıÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME
ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Okul Çağı Dönemde (6-12 yaş) Çocuklarda Yeterli ve Dengeli Beslenme OKUL DÖNEMİNDE BESLENME ALIŞKANLIKLARI Öğün atlama görülebilir. Özellikle
DetaylıBesin Gidaların Yararı ve Zararı
Besin Gidaların Yararı ve Zararı Yiyip içtiklerinizin sağlığınızı nasıl etkilediğini, ömrünüzü uzatıp uzatmadığını ya da sizi yavaş yavaş öldürüp öldürmediğini merak ediyormusunuz. Yiyeceklerin eksi ve
DetaylıÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME
ÇOCUKLARIN BÜYÜME VE GELİŞMESİNDE YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Okul Çağı Dönemde (6-12 yaş) Çocuklarda Yeterli ve Dengeli Beslenme OKUL DÖNEMİNDE BESLENME ALIŞKANLIKLARI Öğün atlama görülebilir. Özellikle
DetaylıHASTALIKLARA ÖZEL BESLENME
HASTALIKLARA ÖZEL BESLENME Beslenme Yetersizliğine Bağlı Sorunlar 1 PROTEİN ENERJİ YETERSİZLİĞİ Büyüme ve gelişme için gerekli olan enerji, protein, karbonhidrat, vitamin ve minerallerin yeterince alınmamasına
DetaylıSÜT, OYUN, OKUL VE ERGENLİK DÖNEMİNDE BESLENME
SÜT, OYUN, OKUL VE ERGENLİK DÖNEMİNDE BESLENME O Beslenme; insanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan besin öğelerini yeterli miktarlarda alıp vücudunda
DetaylıOKUL ÖNCESİ ÇOCUK BESLENMESİ. Dr. Hülya YARDIMCI
OKUL ÖNCESİ ÇOCUK BESLENMESİ Dr. Hülya YARDIMCI Okul öncesi dönem yetişkinlik için temel oluşturan pek çok alışkanlığın geliştirildiği bir dönemdir. Bu dönemde yeterli ve dengeli beslenme kadar, iyi geliştirilmiş
DetaylıKan Yağları ve Kalbimiz. Prof. Dr. İnan Soydan Doç. Dr. Latife Meral Kayıkçıoğlu
Kan Yağları ve Kalbimiz Prof. Dr. İnan Soydan Doç. Dr. Latife Meral Kayıkçıoğlu Bornova - İZMİR /2011 Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Kitapları Sağlık Serisi Kan Yağları ve Kalbimiz Prof. Dr. İnan
DetaylıTAMAMLAYICI BESLENME Prof.Dr Sevin Altınkaynak Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
TAMAMLAYICI BESLENME Prof.Dr Sevin Altınkaynak Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı 1 / 29 Tanım Tamamlayıcı beslenme DSÖ tamamlayıcı beslenmeyi; 6. aydan sonra anne sütü yanında diğer Sadece anne
DetaylıDiyabette Beslenme. Diyabet
Diyabette Beslenme Diyabet BR.HLİ.044 Diyabet Hastası Nasıl Beslenmeli? Halk arasında şeker hastalığı olarak adlandırılan diyabet, düzenli beslenme programı gerektirir. Düzenli ve bilinçli bir beslenme
DetaylıObezite Nedir? Harun AKTAŞ - Trabzon
Obezite Nedir? Obezite günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en önemli sağlık sorunları arasında yer almaktadır. Obezite genel olarak bedenin yağ kütlesinin yağsız kütleye oranının aşırı artması
DetaylıOKUL ÇAĞINDA BESLENME
OKUL ÇAĞINDA BESLENME Doç. Dr. Yeşim ÖZTÜRK Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Gastroenteroloji, Beslenme ve Metabolizma Ünitesi Nisan 2008-İZMİR ADÖLESAN DÖNEM 1. Biyolojik değişim BÜYÜME
DetaylıA AFT (Ağız için yaralar) Sayfa 25 Alt Islatma Problemleri Sayfa 6 Anne Sütünü Çoğaltan Çay Sayfa 7 Astım ve Bronşit Sayfa 11 B Bağırsak Çalıştırıcı
A AFT (Ağız için yaralar) Sayfa 25 Alt Islatma Problemleri Sayfa 6 Anne Sütünü Çoğaltan Çay Sayfa 7 Astım ve Bronşit Sayfa 11 B Bağırsak Çalıştırıcı (Kabızlık) Sayfa 10 Baş Ağrıları Sayfa 19 Bel ve Boyun
DetaylıVücudumuzda oluşan tümör hücrelerini yok etmek için uygulanan ilaç tedavisine kemoterapi denir.
KEMOTERAPİ KEMOTERAPİ NEDİR? Vücudumuzda oluşan tümör hücrelerini yok etmek için uygulanan ilaç tedavisine kemoterapi denir. Kemoterapide, bir veya birden fazla ilaç bir arada kullanılabilir. Her ilacın
DetaylıBebeğinizin Beslenme Sağlığı ve Zeytin Yağı
Bebeğinizin Beslenme Sağlığı ve Zeytin Yağı Bebek beslenmesinde 0-3 yaş arası kritik bir dönemdir. Bu dönemde annelerin her konuda olduğu gibi beslenme konusunda bebekleri için mümkün olan en 1 / 7 iyi
DetaylıDamar Tıkanıklığı Nedir ve Belirtileri Nelerdir?
Damar Tıkanıklığı Nedir? Damar Tıkanıklığı Nedir ve Belirtileri Nelerdir? Damar tıkanıklığı özellikle ilerleyen yaşlarda karşımıza çıkan ve kalp krizine kadar götüren bir hastalıktır. İleri yaşlarda ortaya
DetaylıDENGELİ BESLENME NEDİR?
DENGELİ BESLENME NEDİR? Vücudun büyümesi, yenilenmesi ve çalışması için gereken dört temel besin grubu olan; süt ve ürünleri, et ve benzeri, sebze ve meyveler, ekmek ve tahıllar dan hergün sizin için gerekli
DetaylıAkciğer Kanseri. Bornova - İZMİR
Akciğer Kanseri Prof. Dr. Ufuk ÇAĞIRICI Prof. Dr. Alpaslan ÇAKAN Uzm. Dr. Ayşe Gül ERGÖNÜL Uzm. Dr. Ali ÖZDİL Dr. İlker AKÇAM Dr. Yeliz EROL Dr. Huriye Gülistan BOZDAĞ Dr. Önder KAVURMACI Bornova - İZMİR
DetaylıT.C. PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ NEDİR
T.C. PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ Sağlıklı yaşam, mutlu bireyler, güler yüzlü toplum DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ NEDİR Anemi (Kansızlık) Araştırması Korkuttu Bursa'da, Uludağ
Detaylıneden az yağlı az kolesterollü diyet?
neden az yağlı az kolesterollü diyet? DYT-YRD07 Rev / 2 Yürürlük Tarihi / 30.12.2005 Rev Tarihi / 17.18.2012 neden az yağlı az kolesterollü diyet? Kolesterol insan vücudunda doğal olarak bulunan yağa benzer
DetaylıKANSER TANIMA VE KORUNMA
KANSER TANIMA VE KORUNMA Uzm. Dr Dilek Leyla MAMÇU Sunum İçeriği Genel Bilgiler Dünyada ve Ülkemizdeki son durum Kanser nasıl oluşuyor Risk faktörleri neler Tedavi seçenekleri Önleme mümkün mü Sorular/
DetaylıKalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi. Doç. Dr. Bülent Özdemir Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı
Kalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi Doç. Dr. Bülent Özdemir Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı Kalp Krizini Tetikleyen Durumlar ve Tedavisi KALP KRİZİ Kalp krizi (miyokard
DetaylıProf. Dr. Sedat BOYACIOĞLU
Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU 173 Prof. Dr. Sedat BOYACIOĞLU Hiçbir canlının beslenmeden yaşamını sürdürmesi mümkün değildir. Bu, her yaşta olmak üzere, insanlar için de geçerlidir. Özellikle bebekler ve
DetaylıDIABETES MELLITUS NEDİR? NEDENLERİ VE SONUÇLARI. Mümkün olduğunca normal bir yaşam. Lilly Deutschland GmbH Werner-Reimers-Straße 2 4 61352 Bad Homburg
DIABETES MELLITUS NEDİR? NEDENLERİ VE SONUÇLARI DEDBT01944 Lilly Deutschland GmbH Werner-Reimers-Straße 2 4 61352 Bad Homburg Mümkün olduğunca normal bir yaşam www.lilly-pharma.de www.lilly-diabetes.de
DetaylıKanser tedavisi sırasında sağlıklı bir diyet hemen hemen başka zamanlardakiyle aynıdır. Her gün çeşitli gıdalar yemeniz gerekir.
KANSER HASTALARINDA BESLENME DESTEĞİ Dengeli ve sağlıklı beslenme sadece tedavi gören kanser hastaları için değil tedavi sonrası süreçte de sağlıklı yaşamı oluşturan önemli unsurlardan biridir. Kanser
Detaylı14 Kasım Dünya Diyabet Günü. Kadınlar ve Diyabet: Sağlıklı bir gelecek hakkımız
14 Kasım Dünya Diyabet Günü Kadınlar ve Diyabet: Sağlıklı bir gelecek hakkımız 14 Kasım Dünya Diyabet Gününe ilişkin Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji Bilim Dalımızın bilgilendirme metni:
DetaylıKADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ
KADIN VE AİLE SAĞLIĞI HİZMETLERİ İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER DAİRE BAŞKANLIĞI SAĞLIK VE HIFZISSIHHA MÜDÜRLÜĞÜ MENOPOZ DÖNEMİ BU EĞİTİMDE NELER PAYLAŞACAĞIZ? Menopoz nedir?
DetaylıÇocuklarda gerek iştahsızlık, gerekse besini reddetme ya da seçici davranma gibi yeme sorunları, büyük ölçüde psikolojik nedenlerle ortaya çıkar.
ÇOCUK VE BESLENME Çocuklarda gerek iştahsızlık, gerekse besini reddetme ya da seçici davranma gibi yeme sorunları, büyük ölçüde psikolojik nedenlerle ortaya çıkar. Çünkü beslenme, çocuk ve ailesi arasındaki
DetaylıADÖLESAN ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN - VELİLERİN VE ÖĞRETMENLERİN OBEZİTE DURUMLARI İLE BESLENME ALIŞKANLIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
2015 ADÖLESAN ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN - VELİLERİN VE ÖĞRETMENLERİN OBEZİTE DURUMLARI İLE BESLENME ALIŞKANLIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ 31.03.2014 İçindekiler YÖNETİCİ ÖZETİ... 5 1. BÖLÜM: ADÖLESAN ÇAĞINDAKİ
DetaylıOp Dr Aybala AKIL. ACIBADEM Bodrum Hastanesi
Sağlıklı bir anne için Sağlıklı beslenme Düzenli hekim kontrolü Gebelik öncesi hastalıkların sıkı takibi Sağlıklı bir yaşam tarzı Huzurlu bir gebelik süreci Sağlıklı beslenme = Dengeli beslenme Proteinler
DetaylıBESLENME SORUNLARI VE İŞTAHSIZLIK
BESLENME SORUNLARI VE İŞTAHSIZLIK Sebep mi? Sonuç mu? İştahsızlık, çocuğun yemek yemeyi reddetmesi ve önceki dönemlere nazaran daha az yemesi ile ortaya çıkan bir durumdur. İştahsızlık ve yemek yeme sorunu
DetaylıKansız kişilerde görülebilecek belirtileri
Kansızlık (anemi) kandaki hemoglobin miktarının yaş ve cinsiyete göre kabul edilen değerlerin altında olmasıdır. Bu değerler erişkin erkeklerde 13.5 g/dl, kadınlarda 12 g/dl nin altı kabul edilir. Kansızlığın
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ UYGULAMA ANAOKULLARI ÇOCUK BİLGİ FORMU. 2) Az sorunlu ya da çok sorunlu geçtiyse bu sorunların neler olduğunu kısaca yazınız:
ANKARA ÜNİVERSİTESİ UYGULAMA ANAOKULLARI ÇOCUK BİLGİ FORMU Çocuğun adı, soyadı: Çocuğun doğum tarihi:.../.../... Formun doldurulduğu tarih:.../.../.. DOĞUM ÖNCESİ DÖNEM 1)Çocuğun doğum öncesi dönemi nasıl
DetaylıYakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu. Yaşlı Bakım-Ebelik. YB 205 Beslenme İkeleri
Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Yaşlı Bakım-Ebelik YB 205 Beslenme İkeleri Uzm. Dyt. Emine Ömerağa emine.omeraga@neu.edu.tr YAŞLANMA Amerika da yaşlı bireyler eskiye göre
DetaylıAkdeniz Anemisi; Cooley s Anemisi; Talasemi Majör; Talasemi Minör;
TALASEMİ Akdeniz Anemisi; Cooley s Anemisi; Talasemi Majör; Talasemi Minör; Talasemi kırmızı kan hücrelerinin üretimini bozan genetik hastalıklardır. Ülkemizde çok sık görülmektedir. Hastaların kırmızı
DetaylıÇocukluk Çağı Obezitesi
Çocukluk Çağı Obezitesi Prof. Dr. Hilal Özcebe Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Enstitüsü hozcebe@hacettepe.edu.tr Çocuklarda Obezite Son yıllarda önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmesi Gelişmiş
DetaylıMemeyi reddin çeşitleri
Amaç Memeyi Red Prof. Dr. Sevin Altınkaynak Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları -Bir Bebeğin Memeyi Niçin Reddettiğinin Nedenini Belirleyebilmek -Anne ve Bebeğine Anne Sütüyle Beslenmenin Tekrar Başlatılması
DetaylıÜLKEMİZDE ÇÖLYAKLILARIN DİYETE UYUM SORUNLARI
ÜLKEMİZDE ÇÖLYAKLILARIN DİYETE UYUM SORUNLARI Sema AYDOĞDU GökhanTÜMGÖR Murat ÇAKIR Selda İ.ÇALIM Fatin ÜNAL Timur KÖSE Miray KARAKOYUN Hasan A.YÜKSEKKAYA Ege, Çukurova, Konya Selçuk, Karadeniz Teknik
Detaylı21.12.2015 Pazartesi İzmir Basın Gündemi
21.12.2015 Pazartesi İzmir Basın Gündemi MANİSA HABER Soğuklarla birlikte sinüzit vakalarında artış yaşanıyor Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ercan Pınar, havaların
DetaylıÇÖLYAK HASTALIĞI (GLUTEN ENTEROPATİSİ) ANTALYA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI OLMAYAN HASTALIKLAR VE PROGRAMLAR ŞUBESİ
ÇÖLYAK HASTALIĞI (GLUTEN ENTEROPATİSİ) ANTALYA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ BULAŞICI OLMAYAN HASTALIKLAR VE PROGRAMLAR ŞUBESİ ÇÖLYAK NEDİR? Çölyak hastalığı, bağırsaklardaki sindirimi sağlayan villus denilen
Detaylıiçin kılavuzunuz Hasta Bilgilendirmesi
için kılavuzunuz Hasta Bilgilendirmesi Bu ilaç, ek bir denetime tabi tutulmaktadır. Böylece güvenliğe ilişkin yeni bulguların hızlı bir biçimde saptanması mümkün olur. Görülebilen her türlü yan etkileri
DetaylıEKMEKSİZ DİYET OLUR MU? ŞİŞMANLIĞIN TEK SUÇLUSU EKMEK Mİ? Dilara Koçak Beslenme ve Diyet Uzmanı 8 Mart 2013 www.dilarakocak.com.tr
EKMEKSİZ DİYET OLUR MU? ŞİŞMANLIĞIN TEK SUÇLUSU EKMEK Mİ? Dilara Koçak Beslenme ve Diyet Uzmanı 8 Mart 2013 www.dilarakocak.com.tr Ağacın kökü toprak İnsanın kökü EKMEK tir. 2 BİR AYDA 7-12 KG. VERMEK
DetaylıTÜRKİYE DE EN FAZLA GÖRÜLEN BESLENME HATALARI
TÜRKİYE DE EN FAZLA GÖRÜLEN BESLENME HATALARI Türkiye beslenme durumu yönünden hem gelişmekte olan, hem de gelişmiş ülkelerin sorunlarını birlikte içeren bir görünüme sahiptir. Ülkemizde halkın beslenme
Detaylı2. Çocukluk çağında demir eksikliği anemisi?
DEMİR EKSİKLİĞİ 1. Demir eksikliği anemisi nedir? Demir eksikliği anemisi : kan hücrelerinin yapımı için gerekli olan demirin dışarıdan besinlerle yetersiz alınması yada vücuttan aşırı miktarda kaybedilmesi
DetaylıKemoterapi Hastalarında Tedavi Uyumunun Arttırılmasında Eczacı Danışmanlığı
Kemoterapi Hastalarında Tedavi Uyumunun Arttırılmasında Eczacı Danışmanlığı 3. Ulusal Hastane ve Kurum Eczacıları Kongresi 23-27 Mart 2016, Muğla Uz. Ecz. Metin Deniz KARAKOÇ Denizli Devlet Hastanesi Hasta
DetaylıMENOPOZ DÖNEMİNİN ÖZELLİKLERİ
MENAPOZDA VE YAŞLILIKTA BESLENME 1 MENOPOZ DÖNEMİNİN ÖZELLİKLERİ MENOPOZDA GÖRÜLEN SORUNLAR MENOPOZ DÖNEMİNDE BESLENME İLKELERİ YAŞLILIKTA BESLENME YAŞLILIKTA BESLENME İLKELERİ 2 3 YAŞAM BEBEKLİK ÇOCUKLUK
Detaylıwww.algiabaterapi.com
www.algiabaterapi.com YAŞAMDA BESLENME İLE İLGİLİ ÜÇ GEÇİŞ DÖNEMİ VARDIR Anne karnındaki beslenmeden sütle beslenmeye geçiş Ek besinlere geçiş Süt dışındaki besinlerle karşılaşma ve erişkin tipi beslenmeye
DetaylıSüt Çocuğu Beslenmesi Prof. Dr. Gülden Gökçay
Süt Çocuğu Beslenmesi Prof. Dr. Gülden Gökçay İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Beslenme ve Metabolizma BD Amaç Süt çocuğunda beslenmesinde Güncel durum Beslenme
DetaylıBESLENME. Doç. Dr. Emel ĐRGĐL
BESLENME Doç. Dr. Emel ĐRGĐL Oktay ın Yemek Duası Beslenme Fetal gelişimin en başından itibaren, bebeklik, çocukluk, adölesan dönemlerden erişkin döneme kadar yaşamın her döneminde; Yeterli gıda, Đyi beslenme,
DetaylıÇÖLYAK HASTALIĞI SELDA SAZAK PINAR YEŞİLGÖZ ZÜHAL DUMAN
ÇÖLYAK HASTALIĞI SELDA SAZAK PINAR YEŞİLGÖZ ZÜHAL DUMAN EKMEK YEMEDEN!!! Makarna Pasta yemeden ömür boyu DİĞER İNSANLARLA BİR ARADA YAŞAMAK??? Çölyak Hastalığı Buğday, arpa, çavdar, yulaf tüketilmesi ile
DetaylıDİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ
İstanbul Üniversitesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji ve Metabolizma Bilim Dalı DİYABETTE BESLENME PRENSİPLERİ Dr. Dyt. Cemile İdiz Ne yemeliyim? DİYABET Tatlı meyve yeme!! Limon şekeri düşürür
DetaylıÇOCUKLARDA BESLENME PROBLEMLERİ
2 ÇOCUKLARDA BESLENME PROBLEMLERİ Her besinden yaşına ve gelişimine uygun oranda alan çocuk, hem fiziksel hem de psikolojik açıdan sağlıklı ve dengeli olan çocuktur. Yeterli ve düzenli beslenmenin çocuk
DetaylıBesin Glikoz Zeytin Yağ. Parçalanma Yağ Ceviz Karbonhidrat. Mide Enerji Gliserol Yapıcı Onarıcı. Yemek Ekmek Deri Et, Süt, Yumurta
SİNDİRİM SİSTEMİ KARBONHİDRAT PROTEİN Besin Glikoz Zeytin Yağ Parçalanma Yağ Ceviz Karbonhidrat Mide Enerji Gliserol Yapıcı Onarıcı Yemek Ekmek Deri Et, Süt, Yumurta Enzim Şeker Enerji Aminoasit YAĞ VİTAMİN
DetaylıOkul Çocuklarında Diyabet ve Okulda Diyabet Bakımı Rehberi
Okul Çocuklarında Diyabet ve Okulda Diyabet Bakımı Rehberi Bu rehber Okullarda Diyabet Eğitim programı çerçevesinde Çocuk Endokrinoloji ve Diyabet Derneği Diyabet Çalışma Grubu tarafından hazırlanmış ve
DetaylıReflü Hastaları Ne Yapmalı?
On5yirmi5.com Reflü Hastaları Ne Yapmalı? Reflü hastalarının, yaşam kalitelerini yükseltmek ve daha az sorun yaşamaları için yapabilecekleri basit çözümler var. Yayın Tarihi : 11 Ekim 2011 Salı (oluşturma
DetaylıVerem Eğitim ve Propaganda Haftası
TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU TUVSDF www.verem.org.tr Verem Eğitim ve Propaganda Haftası (Her yılın ilk haftası) TÜRKİYE ULUSAL VEREM SAVAŞI DERNEKLERİ FEDERASYONU Kuruluş: 1948 Ord.Prof.Dr.Tevfik
Detaylı13 VİTAMİN - 6 MİNERAL- KARAMÜRVER EKSTRELİ ŞURUP
13 VİTAMİN - 6 MİNERAL- KARAMÜRVER EKSTRELİ ŞURUP Büyüme ve Gelişme Çağındaki Çocuklar İçin Uluslararası Kalite Standartlarında Özel Atmosfer Basıncı Altında Üretilen TEMEL BESİN TAKVİYESİ 1 VİTAMİNLER
DetaylıÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA
ÇEVRESEL SİNİR SİSTEMİ SELİN HOCA Çevresel Sinir Sistemi (ÇSS), Merkezi Sinir Sistemine (MSS) bilgi ileten ve bilgi alan sinir sistemi bölümüdür. Merkezi Sinir Sistemi nden çıkarak tüm vücuda dağılan sinirleri
DetaylıMERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065
MERVE SAYIŞ 04150019305 TUĞBA ÇINAR 04140033048 SEVİM KORKUT 04140033017 MERVE ALTUN 04140019065 TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ HAYAT PROGRAMI (2014 2017) TÜRKİYE SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ
DetaylıYaşamımızı devam ettirebilmemiz için tuza ihtiyacımız var! NEDEN?
Petra Kristali Tuzlu gerçekler Vücudumuz ve Tuz. Yaşamımızı devam ettirebilmemiz için tuza ihtiyacımız var! NEDEN? Yaşam kaynağımız olan su, ancak yeterli miktarda ve sağlıklı tuzla birlikte görevini yerine
DetaylıGEBELİK DÖNEMİNDE BESLENME. Dr. Hülya YARDIMCI A.Ü. Beslenme ve Diyetetik Bölümü
GEBELİK DÖNEMİNDE BESLENME Dr. Hülya YARDIMCI A.Ü. Beslenme ve Diyetetik Bölümü GEBELİKTE BESLENMENİN ÖNEMİ Gebelik kadınlar için doğal fizyolojik bir olaydır. Annenin yeterli ve dengeli beslenmesi bebeğin
Detaylıİnfluenza virüsünün yol açtığı hastalıkların ve ölümlerin çoğu yıllık grip aşıları ile önlenebiliyor.
Her yıl milyonlarca kişiyi etkileyen bir solunum yolu enfeksiyonu olan grip, hastaneye yatışı gerektirecek kadar ağır hastalık tablolarına neden olabiliyor. Grip ve sonrasında gelişen akciğer enfeksiyonları
DetaylıGastrointestinal Sistem Hastalıkları. Dr. Nazan ÇALBAYRAM
Gastrointestinal Sistem Hastalıkları Dr. Nazan ÇALBAYRAM ÇÖLYAK HASTALIĞI Çölyak hastalığı bir malabsorbsiyon sendromudur. Hastalık; gluten içeren unlu gıdalara karşı genetik bazda immünojik bir intolerans
DetaylıBeyin Tümörü Sinir sisteminin (Beyin, omurilik ve sinirlerin) tümörleri, sinir dokusunda bulunan çeşitli hücrelerden kaynaklanabilir ya da vücudun başka bir yerindeki habis tümörün genellikle kan yolu
DetaylıHaftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu
Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı Haftalık İnfluenza (Grip) Sürveyans Raporu 6 Mayıs 2015 18. Hafta (27 Nisan 3 Mayıs 2015) ÖZET Ülkemiz de 2015 yılı 18. hafta itibariyle çalışılan sentinel numunelerdeki
DetaylıREVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Hazırlama Komitesi Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü 1/8
DetaylıKocaeli İlinde Obezite ve Bir Tedavi Alternatifi Olan Obezite Cerrahisi Farkındalığının Değerlendirilmesi
Kocaeli İlinde Obezite ve Bir Tedavi Alternatifi Olan Obezite Cerrahisi Farkındalığının Değerlendirilmesi Sertaç Ata Güler, Sertaç Kırnaz, Ezgi Uçar Taş, Oktay Yirmibeşoğlu, Tonguç Utku Yılmaz, Nihat Zafer
DetaylıAdım Adım Nasıl Sağlıklı Zayıflanır?
On5yirmi5.com Adım Adım Nasıl Sağlıklı Zayıflanır? 3 adımda sağlıklı beslenme alışkanlığını kazanabilirsiniz. Yeter ki kendinizi ve vücudunuzu iyi tanıyın. İşte tüyolar... Yayın Tarihi : 16 Mart 2012 Cuma
DetaylıSigaranın Vücudumuza Zararları
Sigaranın Vücudumuza Zararları Sigaranın vücudumuza olan zararları ve sigarayı bıraktıktan sonra vücudumuzdaki değişimler burada anlatılmaktadır. Sırt ve Bel Ağrısı: Sigara içmek bel ile ilgili hastalıkların
DetaylıSINCAN İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
SINCAN İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ Bu sunu Sincan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Hayatboyu Öğrenme Programı Grundtvig Öğrenme Ortaklığı Projesi kapsamında düzenlenen Eğitim Toplantıları için hazırlanmıştır.
DetaylıGebelikte Beslenme Vitaminler
Gebelik döneminizde dengeli bir beslenme alışkanlığı edindiğinizde, sıvıyı bol miktarda aldığınızda, doktorunuzun verdiği demir içerikli preparatları düzenli olarak aldığınızda, normal sınırlar içinde
DetaylıSAĞLIKLI BESLENME. Beslenme BESİN ÖĞELERİ. Beslenme karın doyurmak veya doydurmak demek değildir. Besin maddesi
SAĞLIKLI BESLENME Yrd. Doç. Dr. Omca DEMİRKOL Beslenme Bilim Dalı Beslenme, besinlerin üretiminden hücrede kullanımına değin geçen tüm evrelerde insan-besin ilişkisini inceleyen bir bilim dalıdır. Beslenme
DetaylıZARARLI ALIŞKANLIKLAR
ZARARLI ALIŞKANLIKLAR İnsanın sağlıklı, başarılı ve mutlu olabilmesi için beden ve ruh sağlığının her türlü zararlı şeylerden korunması lâzımdır. İnsanın ruh ve beden sağlığını bozan şeylerin başında zararlı
DetaylıKALP KRİZİ UZ.DR.MUHAMMET HULUSİ SATILMIŞOĞLU
KALP KRİZİ UZ.DR.MUHAMMET HULUSİ SATILMIŞOĞLU Türkiye ulusal düzeyde ölüm nedenleri arasında ilk sırayı 205.457 ölümle kardiyovaskülerhastalıklar (tüm ölüm nedenlerinin %47,73 ü) almaktadır. Kardiyovasküler
Detaylı0-1 YAŞ BESLENMESİ 1
0-1 YAŞ BESLENMESİ 1 0-1 YAŞ DÖNEMİ BESLENMENİN ÖNEMİ Bebeklerin yeterli ve dengeli beslenmesi onların sağlıklı olması, büyüme ve gelişmesinin en önemli belirleyicisidir. Bebeklik dönemindeki beslenme
DetaylıKalp Hastalıklarından Korunma
Kalp Hastalıklarından Korunma AsılRezzan Dr alt başlık Deniz stilini Acardüzenlemek için tıklatın Kalp- Damar hastalıkları (KDH) birçok Avrupa ülkesinde ve Türkiye de orta ve ileri yaş grubunda en önemli
DetaylıDİYABET DİYETİ * Diabet diyeti, yeterli ve dengeli beslenme temeline dayanmaktadır. Size önerilen miktarlardaki yiyecekler günlük protein,
DİYABET DİYETİ * Diabet diyeti, yeterli ve dengeli beslenme temeline dayanmaktadır. Size önerilen miktarlardaki yiyecekler günlük protein, karbonhidrat, yağ ve enerji ihtiyacınızı karşılayacaktır. * Bu
DetaylıOBEZİTE DİYABET VE METABOLİK HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI
OBEZİTE DİYABET VE METABOLİK HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI Dr. Sabahattin KOCADAĞ Çocuk ve Ergen Sağlığı Daire Başkanlığı Dünyada her yıl 2,8 milyon insan, fazla kilolu (obezite de dahil) olmak nedeniyle
DetaylıHepatit B ile Yaşamak
Hepatit B ile Yaşamak NEDİR? Hepatit B, karaciğerin iltihaplanmasına sebep olan, kan yolu ve cinsel ilişkiyle bulaşan bir virüs hastalığıdır. Zaman içerisinde karaciğer hasarlarına ve karaciğer kanseri
DetaylıBilindiği üzere beslenme; anne karnında başlayarak yaşamın sonlandığı ana kadar devam eden yaşamın vazgeçilmez bir ihtiyacıdır
OBEZİTE Obezite günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en önemli sağlık sorunları arasında yer almaktadır. Obezite genel olarak bedenin yağ kütlesinin yağsız kütleye oranının aşırı artması sonucu
Detaylı