SİME-SEN. 1)Engellilikten etkilenen memurların hakları için araştırma yapmak,onları bilgilendirmek.

Transkript

1 SİME-SEN ENGELLİLER KOMİSYONU ÇALIŞMALARI HAKKINDA BİLGİ ENGELLİLER KOMİSYONUNUN GÖREVLERİ 1)Engellilikten etkilenen memurların hakları için araştırma yapmak,onları bilgilendirmek. 2)Yasal sınırlar içinde hakların kazanımı,engelsiz bir çalışma hayatı ve engelleri aşmak konularında gerekli çalışmaları yapmak. 3)Toplumda engelliler adına farkındalık yaratmak.farkındalığı çalışma hayatında,yöneticileri ve tüm çalışanları da kapsayacak şekilde yaymak.böylece engelli çalışanların uğradıkları mobbing sayısını en aza indirmek. 4)Engellilikten etkilenen çalışanların sorunlarını, taleplerini iletebilecekleri bir birim oluşturmak. 5) Engellilikten etkilenen çalışanların yalnız olmadıklarını onlara hissettirmek.onlara bireysel mücadele yerine örgütlü mücadelenin desteğini sağlamak. ENGELLİ HAKLARI KONUSUNDA YASAL DAYANAKLARIMIZ 1)Anayasa Madde 10: (Ek fıkra: 7/5/ /1 md.)çocuklar, yaşlılar, engelliler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz. 2)Anayasa Madde 49: Çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir. 3)Anayasa Madde 50: Kimse, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz.küçükler ve kadınlar ile bedenî ve ruhî yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar. 4)5378 Sayılı Engelliler Yasası: Geçici Erişilebilirlik maddeleri engelli çalışanlara uygun düzenlemelerin yapılmasını zorunlu kılar. 5)Engellilerin Devlet Memurluğuna Alınma Yönetmeliği(EKPSS): 3 EKİM 2011 MADDE 20 (1) Kamu kurum ve kuruluşları çalışma yerlerini ve eklentilerini, engellilerin erişebilirliğine uygun duruma getirmek, engellilerin çalışmalarını kolaylaştıracak gerekli tedbirleri almak ve engellilerin görev yaptıkları kadronun gereği olan işleri yapabilmeleri için engel durumlarına göre gerek duyulan yardımcı ve 1

2 destekleyici araç ve gereçleri temin etmek zorundadır. 6)EKPSS Yönetmeliği MADDE 21 (1) Belirli bir mesleği olan engellilerin meslekleri ile ilgili işlerde çalıştırılmaları esastır. (2) Belirli bir mesleği olmayan veya mesleğine uygun kadro bulunmayan engelliler, engel durumlarına göre yapabilecekleri hizmetlere ait mevcut kadrolarda çalıştırılır. Engelliler, engelliliklerini artırıcı veya ek engel getirici işlerde çalıştırılamaz. 7) Devlet Memurları Kanunu(657Sayılı) Madde 100 Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre merkezde Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca, illerde valiler tarafından tespit olunur. (Ek fıkra: 13/2/ /104 md.) Ancak engelliler için; engel durumu, hizmet gerekleri, iklim ve ulaşım şartları göz önünde bulundurulmak suretiyle günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri ile öğle dinlenme süreleri merkezde üst yönetici, taşrada mülki amirlerce farklı belirlenebilir. 8)Devlet Memurları Kanunu (657Sayılı)"MADDE 101- Günün yirmi dört saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan Devlet memurlarının çalışma saat ve şekilleri kurumlarınca düzenlenir. Ancak, kadın memurlara; tabip raporunda belirtilmesi halinde hamileliğin yirmi dördüncü haftasından önce ve her halde hamileliğin yirmi dördüncü haftasından itibaren ve doğumdan sonraki bir yıl süreyle gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilemez. Engelli memurlara da isteği dışında gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilemez." 9)Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü nün 03 ARALIK 2002 Tarih ve B.02.0.PPG Sayılı Genelgesi 2002/58 Madde 3: Ulusal düzeyde kabul edilen Mayıs Engelliler Haftasının ilk günü ile 3 Aralık Dünya Engelliler Gününde, engellilere yönelik faaliyet gösteren Konfederasyon, bağlı federasyonlar ve derneklerin kamu görevlisi olan yönetim kurulu üyeleri ile kamuda görev yapan tüm engelliler idari izinli sayılacaktır. Olumsuz hava koşulları nedeniyle valiliklerce okulların tatil edilmesi halinde aynı bölgedeki kamu görevlisi engelliler, ayrıca bir talimat ve talebe gerek kalmadan, belirlenen tatil süresince idari izinli sayılacaktır. 10) Millî Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı Ve Kuvvet Komutanlıklarında Görevli Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 21 Aralık 2013 Resmî Gazete Sayı : (1) Memurun isteği üzerine yer değiştirme suretiyle atamalarda aşağıda belirtilen öncelik sırası esas alınır: 2

3 a) Sağlık durumu: Memurun sağlık durumuna dayanarak yer değiştirme isteğinde bulunabilmesi için; kendisinin veya kanunen bakmakla yükümlü olduğu kimselerden birinin, bulunduğu yerde kalmasının sağlık durumunu tehlikeye koyacağını ya da tam teşekküllü hastane bulunan bir yerde oturma zorunluluğu bulunduğunu, tam teşekküllü resmi hastaneden alınacak sağlık kurulu raporu ile belgelendirmesi gerekir. Bu şekilde yapılacak atamalarda 6 ncı maddede belirtilen hizmet sürelerini tamamlamış olma şartı aranmaz. 11)Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığında Görevli Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik İç İşleri Bakanlığından 27 Temmuz 2012 Resmi Gazete.Sayı : Bölgelerdeki zorunlu çalışma süreleri: MADDE 6 (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki memurların atanma istekleri; birinci hizmet bölgesinde atandığı ilde dört yıl, ikinci hizmet bölgesinde atandığı ilde üç yıl, üçüncü hizmet bölgesinde atandığı ilde ise iki yıllık zorunlu çalışma süresi tamamlanmadan dikkate alınmaz. (2) Engelli Devlet memuru olarak göreve alınan personel, adaylık süresinin sona ermiş olması kaydıyla, birinci fıkrada belirtilen zorunlu çalışma sürelerine tabi değildir. MADDE 9 (1) Atamalarda aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulur: d) Engelli memurların atanmak istedikleri yerde boş kadro bulunması halinde kadroları ile birlikte atamaları yapılabilir. İsteğe bağlı yer değiştirmeler: MADDE 11 (1) Aşağıda belirtilen öncelik sırası esas alınarak, hizmet bölgelerindeki zorunlu çalışma süreleri tamamlanmadan memurun isteği üzerine yer değiştirme suretiyle atama yapılabilir. a) Sağlık Durumu: Memurun sağlık durumuna dayanarak yer değiştirme isteğinde bulunabilmesi için; kendisinin veya kanunen bakmakla yükümlü olduğu kimselerden birinin, bulunduğu yerde kalmasının sağlık durumunu tehlikeye koyacağını ya da tam teşekküllü hastane bulunan bir yerde oturma zorunluluğu bulunduğunu, tam teşekküllü resmi hastaneden alınacak sağlık kurulu raporu ile belgelendirmesi gerekir. 12) İç İşleri Bakanlığının Tarih ve B.050.PGM /20484 Sayılı 81 İl Valiliğine gönderdiği yazı Bu yazının 2. Paragrafında görme zorluğu yaşayan personelin, akşam mesai sonrası havanın kararması nedeniyle evlerine dönüşlerde yaşadıkları sıkıntıların giderilmesi için bu personellerin mesai saatlerinin daha uygun zamana çekilmesini, bu konuda gerekli hassasiyetin gösterilmesi ifadesi yer alır.görme engelli,az gören 3

4 ve gece körlüğü olan personelin kış saati uygulaması nedeniyle mesai bitiş saatinin geri çekilmesi yönünde yazılan bu yazı İç İşleri Bakanlığına bağlı kurum ve kuruluşlarda uygulanması için yayınlanmıştır.jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı İç İşleri Bakanlığına bağlı olduğu için burada çalışan engelliler için bu yazının da yasal dayanak oluşturması söz konusu olabilir. SİME-SEN Engelliler komisyonu olarak son birkaç ayda yaptığımız çalışmalarda engelli memurların yaşadığı sıkıntıların tespiti yapılmaya çalışılmıştır.yasal dayanaklar göz önünde bulundurularak alınması gereken önlemler belirlenmeye çalışılmış, neler yapılması gerektiği konusunda Sendika Yönetimimizle görüş alış verişinde bulunulmuştur. YAŞANAN SORUNLAR 1)Engelli çalışanlar ;çalışma ortamında yaşanan genel sorunlardan diğer çalışanlara göre daha fazla etkilenmektedir. 2)Engellilikten doğan sorunlar genel sorunların yanında görmezden gelinmektedir. 3)Engellilikten etkilenen çalışanlar için yapılması gerekli düzenlemeler göz ardı edilmekte, kurum amiri ve diğer çalışanlar bu düzenlemelerin yasal olarak yapılması gerektiğine inanmamaktadır. 4)Engelli çalışanın uğradığı mobbing sayısı diğer çalışanlardan fazladır.engelli çalışan çoğu zaman engeline bağlı olarak mobbinge maruz kalmaktadır.kurum amirince yapılan mobbing kadar çalışma arkadaşları tarafından da mobbinge uğramaktadırlar. 5)Engelli çalışanın yasal olarak izinli olmaları gereken günlerde (3 Aralık Dünya Engelliler Günü ve Mayıs Engelliler Haftasının ilk gününde,valilik kararı ile olumsuz hava şartlarına nedeniyle ilan edilen günlerde) idari izin haklarını çoğunlukla kullanamadıkları tespit edilmiştir. 6)Görme engelli,az gören,gece körlüğü olan ve yürüme engelli memurlar için yasa gereği kış saati uygulamasının olduğu aylarda mesai saati düzenlemesi yapılmadığı tespit edilmiştir. 7)Engelli çalışanların haklarına dair konularda çoğunlukla yeterli bilgiye sahip olmadıkları,oldukları hallerde de bu hakları kullanmakta sıkıntı yaşadıkları tespit edilmiştir. 8)Kendi istekleri dışında nöbet tutamayacakları halde mesai adı altında hafta sonları mesaiye çağırılarak çalıştırıldıkları tespit edilmiştir. 9)Engelli çalışanların çoğu engelliliklerini artırıcı görevlerde çalışmaktadır. 10)Engelli çalışanların çalışma ortamlarında gerekli fiziki düzenlemelerin yapılmadığı 4

5 tespit edilmiştir. Rampa,asansör,tutamaç,merdivenlerin erişilebilirliği,engelli tuvalet i,engelli park yeri,engelliliğe uygun personel servisi ve benzer önlemlerin (5378 Sayılı Engelliler Yasasının Erişilebilirlik Maddeleri gereği) alınması zorunludur.ancak TSK bünyesindeki kurum ve kuruluşlarda bu önlemlerin alınması ile ilgili çalışmaların yok denecek kadar az olduğu tespit edilmiştir. Yasalar gereği engelli çalışanın çalışma hayatında ihtiyaç duyduğu araç ve gereçlere sahip olmadığı da tespit edilmiştir. 11)Engelli çalışanların erken emeklilik hakkı yasal olarak belirlendiği halde bazı engel gruplarında belirlenen sürenin de fazla olduğu tespit edilmiştir. 12)Engelli çalışanların hakların kazanımında her kurumdan ayrı sağlık raporu istendiği,sağlık raporlarının SGK tarafından ücretli hale getirmesi nedeniyle sıkıntı yaşadıkları her rapor alımında yıllık izinlerini kullanmak zorunda kaldıkları tespit edilmiştir. 13)Engellilik Vergi İndirimi konusunda bir üyemizin 10 yıl önce engelli kadrosundan işe girmiş olduğu halde vergi indirimi hakkını bilmediği için geçen süre içinde Vergi Dairesine başvuru yapmadığı,başvuru yaptığında da Defterdarlık tarafından tekrar rapor istendiği(sürekli raporu olduğu halde),ancak geçen süre içinde engellilik derecesi hesaplamasında yapılan değişiklik nedeniyle(balthazar Cetveli) engel oranının %40 ın altına düştüğü bu nedenle vergi indiriminden yararlanamadığı tespit edilmiştir.gata Sağlık Kurulundan alınan bilgiye göre üyemizin Balthazar Cetvelinde yapılan değişiklikten dolayı engel oranının düşebileceği ancak erken emeklilik hakkının kazanılmış hak olduğunu öğrendik.ancak gelir vergisi indirimi için zamanında başvuru yapmadığı için bu konunun çözümlenmesinin hukuki bir konu olduğu bilgisi alınmıştır. Not:Engellilik Gelir Vergisi İndirimi %40 ve üzeri engeli olan çalışanlar içindir. 14)Engelli çalışanlardan bazıları eğitimini aldıkları ve atandıkları kadroların dışında çalıştırılmaktadır. 15)Sorunların çoğunun kurum amirlerince engelliler hakkındaki yasal dayanakların bilinmemesinden ve önemsenmemesinden kaynaklandığı tespit edilmiştir. 16)Engelli çalışanın kullandığı ortez, protez ve tekerlekli sandalye,işitme cihazı vb alımında SGK katkı payının düşük olduğu,kalite kontrolü yapılmaksızın ödenek verildiği,bu ödenek karşılığı kalitesiz ortez,protez ve diğer araç ve gereçlerin alınabildiği,sgk ödeneği üzerine ilave ücret ödenerek kaliteli ve kullanılabilir malzemelere sahip olunduğu bilinmektedir. Akülü tekerlekli sandalye kullanması gerekirken,sağlık Uygulama Tebliğinde akülü tekerlekli sandalye alımında ellerini kullanabilenlere verilmemesi ifadesi olduğundan akülü tekerlekli sandalye ödeneği alamayan çalışanların olduğu tespit 5

6 edilmiştir. ÇALIŞMALARI DEVAM EDEN ENGELLİ BİREYLER YASASI TASLAĞINDA YER ALMASINI TALEP ETTİĞİMİZ KONULAR 1)Engelli memura bir defaya mahsus istediği yere atanma hakkının verilmesinde engel oranının %50 den % 40 a indirilmesi. 2)Engelli çocuğu olan memura verilmesi söz konusu olan 20 gün hastalık izninin engelli memura da verilmesi. Not:Bu konularda Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğüne,TBMM Sağlık Komisyonuna taleplerimiz iletilmiştir. ENGELLİ ÇALIŞANLAR HAKKINDA TALEPLERİMİZ -Engelli çocuğu olan memura tanınan yıllık izinlerini parçalara bölerek kullanmak hakkının engelli memura da verilmesi. (Genel Kurmay Başkanlığından talebimizdir.) -Engelli çalışanların Mayıs Engelliler Haftasının ilk günü, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü ve Valilikçe açıklanan olumsuz hava şartlarının olduğu günlerde kullanacakları yasal izinlerinin verilmesi. (Hazırlanan yazı metni Sendikamız tarafından değerlendirilmektedir.) -Görme engelli,az gören,gece körlüğü olan ve yürüme engeli olan çalışanların kış saati uygulaması olan aylarda mesai saatlerinin düzenlenmesi. (Hazırlanan yazı metni Sendikamız tarafından değerlendirilmektedir.) -Sağlık raporu alımının yeniden ücretsiz hale getirilmesi.(engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğüne,TBMM Sağlık Komisyonuna taleplerimiz iletilmiştir.ayrıca bu konuda TBMM Dilekçe Komisyonuna dilekçe verilmiştir.) -Engellilerin muayene katkı payından muaf tutulmaları..(engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğüne,TBMM Sağlık Komisyonuna taleplerimiz iletilmiştir.ayrıca bu konuda TBMM de soru önergesi verilmesi sağlanmıştır.) ÜZERİNDE ÇALIŞILAN/ÇALIŞILACAK KONULAR -Engelli memurların lojman hakkından daha etkin yararlanması için ek lojman puanı verilmesi.aynı puana sahip iki personel arasında seçim yapılırken engelli çalışana öncelik hakkı verilmesi.(genel Kurmay Başkanlığından talep edeceğiz.) -TSK ya ait dinlenme tesislerindeki tatil imkanlarından öncelikli yararlanması.(genel Kurmay Başkanlığından talep edeceğiz.) -Engellilik adına farkındalık yaratmak için tüm kurumlarda çalışan personele Engellilik ve Farkındalık konulu seminerlerin verilmesi üzerinde çalışacağız. 6

7 -Engelli memurların yaşadığı sıkıntıların tespitinde,çalışma ortamının düzenlenmesi,erişilebilirlik önlemlerinin alınması konularında çalışana destek olacak ve uğradıkları mobbing konularının tespit edecek İş Koçu Uygulamasının başlatılması gerektiğini düşünmekteyiz.bu konu Bakanlığa verdiğimiz talepler dosyası içinde yer almıştır.tsk bünyesinde İş Koçu uygulamasının ya da aynı görevi yapacak bir birimin oluşturulması konusunda Komisyon olarak çalışacağız. -TSK bünyesindeki tüm kurum ve kuruluşların 2014 yılı içinde erişilebilir hale getirilmesi zorunluluğunun olması gerektiğini biliyoruz.biz de komisyon olarak bu çalışmalara dahil olmak amacındayız.çalışma aşamalarında engelli çalışanın da sürece dahil edilmesi gerektiğine inanmaktayız. -Engelli çalışanların engelli hakları konusunda baş vurabileceği Engelli Hakları konulu bir kitapçık çalışması yapmaktayız.yakın zamanda Ücretsiz Ulaşım Hakkı Yönetmeliğinin çıkacak olması ve yeni bir Engelli Bireyler Yasası çalışmalarının devam ediyor olması nedeniyle bir süre beklemek kararındayız.kitapçık basım aşamasında iken güncelliğini yitirebilir.ülkemizde sık olarak mevzuat değişikliği yapılmaktadır.hiç değilse bahsi geçen yönetmelik ve yasanın ilave edildiği oldukça güncel bir kitapçıkla karşınıza çıkmak niyetindeyiz. -Şimdiye dek alınmış engellilik raporlarının Ulusal Veri Sistemine kaydının sağlanması,zaman içinde kurumların mükerrer rapor istemelerinin önüne geçilmesi için gereken çalışma yapılacaktır. -Engellilerin ÖTV Muafiyetli araç alım şartlarındaki kısıtlayıcı maddelerin engelliler yararına yeniden düzenlenmesi için gerekli çalışma yapılacaktır. Bundan sonraki süreçte de komisyonumuza iletilen sorun ve talepler incelenmeye devam edilecektir.gelişmeleri siz üyelerimizle paylaşmaya devam edeceğiz. Yüksek Hemşire Ayşe Sarı Engelliler Komisyonu Başkanı 7

8 8