Avrupal lara Kremal Kahve ile Çikolatal Kahveyi Kim Ö retti?

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Avrupal lara Kremal Kahve ile Çikolatal Kahveyi Kim Ö retti?"

Berna Cavus
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Evrensel Bak fl Aç s Gürbüz Evren Avrupal lara Kremal Kahve ile Çikolatal Kahveyi Kim Ö retti? Bütün Dünya da yazmaya bafllad m ilk y llarda, Kraliçe Marie Antoinette in, Frans z Devrimi s ras nda, Ekmek Yoksa Pasta Yesinler sözünü konu eden bir yaz kaleme alm flt m. Hemen özetleyelim. 789 da ayaklanan halk, Bastille 1 Hapishanesi ni bast ktan sonra Versailles Saray na gelecektir. O s rada Kraliçe Marie Antoinette kahvalt etmektedir. Duydu u sesler üzerine balkona ç kan Marie Antoinette i gören Parisliler, Aç z, ekmek bulam yoruz diye ba r r. Kraliçe Marie de, Ekmek yoksa pasta yiyin Antoinette

yaz kaleme alm ﬂt m. Hemen özetleyelim. 789 da ayaklanan halk, Bastille 1 Hapishanesi ni bast ktan sonra Versailles Saray na gelecektir.

2 A vusturya prensesi Marie Antoinette, Fransa Kral XVI. Louis ile evlendirilmiflti. Her Avusturyal gibi, kahvalt da, ülkenin milli yiyece i olan ayçöre i yiyen Prenses, Fransa ya gelin giderken, sarayda ayçöre i bulundurulmas n istemiflti. Bunun üzerine Versailles Saray n n aflç lar Frans zca Croissant (Kruvasan) anlam na gelen ayçöre inin yap l fl n ö renmiflti. Marie Antoinette, Ekmek yoksa pasta yesinler derken, Croissant yesinler demek istiyordu. Antoinette in bu sözlerini duyanlar, Croissant bilmediklerinden, ayçöre inin pasta oldu unu düflündüler. Croissant n yani Ayçöre i nin öyküsü Osmanl ordular n n 1683 y l nda Viyana y ikinci kez kuflatmas yla bafllar. Bir gece yar s, Osmanl ordusunda, la mc lar olarak adland r - lan tünel kaz c lar kente girmeye çal fl rken, bu saatlerde üretim yapan ekmekçiler, askerlerin bir f r n n içine ç kt klar n görüp alarm verince Türkler püskürtülür. Tünelden ç kan askerlerin bafl ndaki mi ferlerinde hilal bulundu u için, günün an s na Viyanal ekmekçiler çörekleri hilal fleklinde yapmaya bafllar. Türkler karfl s nda kazan lan zaferi simgeledi i düflüncesiyle her sabah ayçöre i yemek, Avusturyal lar aras nda bir gelene e dönüflünce, ayçöre i, herkesin ulaflabilece i bir yiyecek olur. Bu olaydan birkaç gün sonra, Viyanal lar n yard m na Polonya Kral III. Jean Sobieski komutas nda, 65 bin kiflilik bir ordu yetiflecek, Türkleri 72 Kral III. Jean Sobieski Viyanal lar, Türk Ordusunun geride b rakt tonlarca erzak aras nda 500 çuval da kahve bulacakt r. geri çekilmek zorunda b rakacakt r. Viyanal lar, Türk Ordusunun geride b rakt tonlarca erzak aras nda 500 çuval da kahve bulacakt r. Kral III. Jean Sobieski den önce, bir baflka Polonyal, Georg Franz Kolschitzky de, savafl n kaderini de ifltiren isimlerden biridir. On y l stanbul da yaflayan bu soylu Polonyal, çok iyi Türkçe konuflmaktad r. Bu özelli i sayesinde kenti kuflatan Osmanl güçlerinin aras ndan rahatl kla geçen Kolschitzky, Osmanl Ordusu hakk ndaki

Bunun üzerine Versailles Saray n n aflç lar Frans zca Croissant (Kruvasan) anlam na gelen ayçöre inin yap l fl n ö renmiflti.

3 tüm bilgileri Avusturyal yetkililere verir. Kral III. Jean Sobieski imdada yetiflti inde, Avusturyal lar da, Kolschitzky den ald klar bilgiler sayesinde Osmanl n n zay f yönlerine do ru karfl sald r ya geçerler. Savafl n kazan lmas ndan sonra Kolschitzky ye Avusturya n n en büyük niflan ve bu ülkenin vatandafll verilir. Polonyal soyluya verilenler bunlarla s n rl de ildir. Osmanl askerlerinden kalan 500 çuval kahve de, Türklerin adetlerini bildi i için Kolschitzky e teslim edilir. Viyana da bir kahvehane açan Kolschitzky BD EYLÜL 2013 Viyana da bir kahvehane açan Kolschitzky, stanbul da yaflad y llarda severek içti i Türk kahvesini burada yaparak satmaya bafllar. Kolschitzky, stanbul da yaflad y llarda severek içti i Türk kahvesini burada yaparak satmaya bafllar. Ancak Türk kahvesinin tad Viyanal lar n hofluna gitmeyecek, Polonyal n n da iflleri bozulacakt r. Bunun üzerine Kolschitzky, kahveyi filtreden geçirdikten sonra piflirecek, iste e göre de içine süt kremas ve bal katacakt r. Bu yöntem tutmufltur. Kimilerinin Sütlü Kahve kimilerinin de Kremal Kahve dedikleri yeni kahve Viyanal lar n çok hofluna gidecektir. Kolschitzky nin kahvehanesi, Viyana Kahvesi anlam - na gelen Cafe Viennois içmek isteyenlerle dolup taflmaya bafllar. Bununla yetinmeyen Polonyal, Pazar günleri müzik dinletisi ve zamanla da gazeteleri müflterilerine sununca, kahvehanesinin ünü Avrupa n n dört bir yan na yay lacakt r. Ama hepsinden önemlisi Kolschitzky, Avusturyal lar n Osmanl karfl s ndaki zaferini an msatmak için Kremal Kahvenin yan nda Ayçöre i yani Kruvasan da vermeye bafllayacakt r. 73

Savafl n kazan lmas ndan sonra Kolschitzky ye Avusturya n n en büyük niflan ve bu ülkenin vatandafll verilir. Polonyal soyluya verilenler bunlarla s n rl de ildir.

4 Kolschitzky nin bu yenilikleri bir gelene e dönüflecek, bugün Viyana kahvehaneleri de ayn hizmetleri sunmaya devam edecektir. kinci Viyana kuflatmas ndan 15 y l kadar önce, Fransa Kral 14. Louis yi kahve ile tan flt ran yine Türkler olmufltur. Osmanl Padiflah 4. Mehmet, Fransa ya elçi olarak görevlendirdi i Süleyman A a ile Kral 14. Louis ise Türk elçinin önerisi üzerine kahveyi fleker yerine çikolata ile F içmeyi tercih etmifltir. Kral 14. Louis ye gönderdi i hediyeler aras nda kahve de vard r. Süleyman A a n n, Paris te a rlad Frans z soylular, ikram edilen kahvenin tad n ac bulmufltur. Türk elçi de sorunu, kahvenin yan nda fleker vererek çözmüfltür. flte bundan sonra kahve Paris ten bafllayarak tüm Fransa da en çok aranan içecek haline gelmifltir. Kral 14. Louis ise Türk elçinin önerisi 74 üzerine kahveyi fleker yerine çikolata ile içmeyi tercih etmifltir. On y l önce Fransa da Kral n emriyle, David Chaillou adl bir subay taraf ndan üretilmeye bafllanan çikolatan n tad n bilen Süleyman A a, bu önerisiyle 14. Louis kahve al flkanl n n sorumlusu olmufltur. Kral n bu al flkanl, zamanla Paris kahvehanelerinden bafllayarak tüm Avrupa ya yay lan, kahvenin yan nda çikolata verilmesi gelene inin de kayna olmufltur. Süleyman A a Paris ten ayr l rken, ard nda tad sadece Fransa y de il, Avrupa y da etkisi alt na alacak kahveyi b rakt. Frans z kaynaklar, Osmanl elçisinin ayr lmas ndan hemen sonra, özellikle o dönem baflta stanbul olmak üzere Osmanl egemenli i alt ndaki bölgelerden Marsilya liman na kahve yüklü gemilerin gelmeye bafllad n, buradan da Fransa ya da t ld n yazar. rans z Kraliyet Saray na yerleflen kahve, Kral 15. Louis de ba ml l k yaratacak kadar etkili olacakt r. Kral n bu tutkusunu bilen Osmanl Saray, Paris e çok s k kahve gönderir. Kral, kahve sevgisi nedeniyle Versailles Saray n n dillere destan güzellikteki bahçesinde bir sera kuracakt r. Kral da, burada kendi elleriyle kahve yetifltirecektir. Yetifltirdi i kahveyi, Osmanl Padiflah n n hediyesi olan kahve de irmeninde, yak n dostlar n n önünde çekmek ve piflirmek ise 15 Louis nin en büyük tutkular ndan biri

Louis ise Türk elçinin önerisi üzerine kahveyi fleker yerine çikolata ile F içmeyi tercih etmifltir. Kral 14. Louis ye gönderdi i hediyeler aras nda kahve de vard r.

5 Valle, 1614 y l nda kaleme ald, Türklerin siyah renkli kahve adl bir içece i var. çenleri, yazlar serinletiyor, k fllar ise s t yor. Her zaman s cak sunulan ve zevk veren bu içecek, Türkler aras nda sohbetlerin aç lmas na ve yürütülmesine büyük katk sa l yor sözleriyle, kahveyi Avrupal lara övmektedir. Pietro Della Valle haline gelmifltir. Venedikli gezgin Pietro Della Valle, 17. Yüzy lda Osmanl topraklar na çok s k seyahat eden bir isimdir. Giderek tüm Avrupa ya yay - lan kahvenin halk aras nda gördü ü büyük ilgi en çok flarap üreticilerini rahats z etmifltir. Öyle ki kahvenin yasakland - dönemler bafllam flt r. Bunlar da bir sonraki yaz da paylaflal m. gurbuzevren@butundunya.com.tr DAHA KÖTÜSÜ OLAB L RD Bankan n kredilerden sorumlu müdürü, arazisinde petrol arayan bir yat r mc y ziyaret etti ve verilen kredilerin vadelerinin doldu unu an msatt. Aralar nda flöyle bir konuflma geçti: Müdür: Eski petrol kuyular n z canland rmak için size bir milyon dolar kredi verdik, ama kuyular n zdan petrol ç kmad. Yat r mc : Daha kötüsü olabilirdi. Müdür: Sonra yeni kuyular açmak için bir milyon dolar daha verdik. Yeni kuyular da bofl ç kt. Yat r mc : Daha kötüsü olabilirdi. Müdür: Sonra yeni model petrol arama malzemesi için bir milyon daha verdik, ama anlad m z kadar yla ifle yaramad. Yat r mc : Daha da kötü olabilirdi. Müdür:: Böyle konuflman zdan s k ld m art k. Daha kötü ne olabilirdi ki? Yat r mc : O paralar sizin bankan zdan de il de, benim cebimden ç kabilirdi. 75

Pietro Della Valle haline gelmifltir. Venedikli gezgin Pietro Della Valle, 17. Yüzy lda Osmanl topraklar na çok s k seyahat eden bir isimdir.

Benzer belgeler

Gazi Osman. Tarih yazan. Tarihimizdeki en önemli savunma savafl Çanakkale de verilmifltir. Bu savafltan önce, 187778 deki Osmanl -Rus Savafl

Gazi Osman. Tarih yazan. Tarihimizdeki en önemli savunma savafl Çanakkale de verilmifltir. Bu savafltan önce, 187778 deki Osmanl -Rus Savafl Evrensel Bak fl Aç s Gürbüz Evren Tarih yazan Gazi Osman Pafla Tarihimizdeki en önemli savunma savafl Çanakkale de verilmifltir. Bu savafltan önce, 187778 deki Osmanl -Rus Savafl s ras nda Türk askerinin yazd