ığı bbı Eğitimi üçhan Yazan Sertöz Dr.Rüç Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Transkript

1 Dünya da Kan Bankacılığı ığı ve Transfüzyon TıbbT bbı Eğitimi Dr.Rüç üçhan Yazan Sertöz Ege Üniversitesi Tıp Tp Fakültesi Kan Merkezi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

2 Kan Bankacılığı ığında ilerlemeler İmmunhematoloji Kan bileşenleri Aferez Transplant immünolojisi Transfüzyonla bulaşan infeksiyonlar Plazma inaktivasyon yöntemleri

3 Dünya da Transfüzyon TıbbT bbı İlk ISBT 1935 te uzmanlık alanı olması gerektiği 1988 de Avrupa Konseyi, ISBT, DSÖ, IFRC transfüzyon tıbbında eğitim ve öğretimde tüm ülkelerde benzer yaklaşımların olmasıgerektiği önerilerinde bulunmuşlar 1989 da ilk Avrupa ISBT kongresinde bunun için bir oturum ayrılmış 1991 de mezuniyet sonrasıtransfüzyon tıbbıeğitiminde olması gereken minimumlar bir oturumda tartışılmış

4 Dünya da Transfüzyon TıbbT bbı En iyi uygulamalar Avrupa Konseyi (EC) Avrupa Transfüzyon Tıbbı Okulu (ESTM) İngiliz konseyi (BC) İtalyan transfüzyon tıbbıve hematoloji derneği (SIMTI) ISBT Avrupa Kan Birliği (EBA) Alman Transfüzyon Derneği (DGTI) KMTD

5 İngiliz kan transfüzyon derneği i (BBTS) Esas hedef transfüzyon tıbbıeğitimi BBTS ve eğitim öğretim strateji grubu

6 Fransa Kan Transfüzyonu Derneği (SFTS) SFTS çatısıaltında CNFMC-TS-Kan transfüzyonunda sürekli eğitim konseyi Kan transfüzyonu konusunda uzmanlar Kan transfüzyonunu uygulayanlar Kan bankalarının akreditasyonunda deneyimli uzmanlar SFTS CNFMC-TS nin eğitim ve akreditasyon konusundaki tüm önerilerini kabul ediyor

7 Alman Transfüzyon Derneği i (DGTI) Tıp Fakültelerinde transfüzyon tıbbıile ilgili zorunlu bir uygulama yok. İstek dahilinde dersler var. Katılım %5 in altı Fakültedeki kan merkezinin gücüne göre ancak birkaçtıp fakültesinde bu konuda zorunlu dersler var. Transfüzyon tıbbı alanında iki uzmanlık dalı var Tam uzmanlık Bir transfüzyon servisinde üç yıl eğitim İki yıl klinik uygulama (iç hastalıkları, KD/cerrahi) Kısmi uzmanlık Bir transfüzyon servisinde bir yıl eğitim İki yıl klinik uygulama (iç hastalıkları, KD/cerrahi) Yılda iki-üç toplantı ve seminerler hazırlar

8 Düzenleyici ve teknik standartlar İyi laboratuvar uygulamaları(glp) İyi üretim uygulamaları(gmp) Kalite yönetim sistemleri

9 Seifried-Anket 2006 yılında Norbert Mueller Seifred ve ark de Euronet-TMS ve EBA platformlarıüzerinden anket 14 ülke -dördünde transfüzyon tıbbıtanımlanmışbir eğitim programı ile tam bir uzmanlık alanı Norveç İsveç Almanya Avusturya Bu ülkelerde başarılıbir eğitim programıve final sınavının ardından diploma verilmektedir İlgili dernek ve makamlarınca kabul görmektedir E. Seifried, J. Schuettrumpf & M. M. MuellerISBT Science Series (2011)

10 Seifried-Anket 14 ülke -dördünde içhastalıkları, hematoloji veya immünoloji branşlarında yandal Mueller ile uyumlu Bu çalışmalar ankete katılan ülkelerin ancak yarısında transfüzyon tıbbıanadal ya da yandal eğitimi verildiğini göstermektedir Birçok Avrupa ülkesi gelişmişortak bir transfüzyon tıbbıeğitimi planlamaktadır EUBIS, EU-Q-SOP, EU-OBUP ve DOMAINE gibi birçok projenin temelini eğitim modülleri oluşturmaktadır E. Seifried, J. Schuettrumpf & M. M. MuellerISBT Science Series (2011)

11 Program içerii eriği-1 İmmunhematoloji ve kan grup seroloji/moleküler biyolojisi İyi üretim uygulamaları(gmp): Standart kan ürünü için İyi üretim uygulamaları(gmp): Hematopoetik kök hücreyi de içeren aferez Transfüzyon uygulamalarında klinik danışmanlık ve kan-ürünlerinin uygun kullanımı Doğum öncesi takip ve doğum sonrası hemoterapi Kuagulasyon ve inhibitör konsantrelerinin kullanımında klinik danışmanlık Kalite kontrol Ürün güvenliği, yan etki ve komplikasyon yönetimi Ürün geri kazanım yöntemleri Otolog hemoterapi ve kan kazanım yöntemleri

12 Program içerii eriği-2 Donör yönetimi, danışmanlık ve iletişim becerileri Acil tıp ve afet yönetiminde esaslar Lab becerileri: Viral ve bakteriyel patojenler için seroloji, NAT Transplantasyon immunolojisi, immunogenetik ve HLA tiplendirme Kan ve ürünlerinin ruhsatlandırılması, üretimi ve pazarlama Hemovijilans Terapötik hemaferez Çocuk-erişkin hemato-onkoloji temelleri Kan yoluyla bulaşan hastalıklar ve epidemiyolojileri

13 Modül l 1-1 Klinik EğitimE 6 ay-üçyıl (ortalama iki yıl) Hemoterapi Tüm kan ve ürün isteklerini uygun şekilde yapılabilmeli, transfüzyon yan etkilerini takip tedavi edebilmeli Dökümantasyon ve kalite kontrolu yapabilmeli İçhastalıklarıve tüm yan dalları Anesteziyoloji (yoğun bakım dahil) Jinekoloji Pediatri Cerrahi Branşlar

14 Modül l 2-2 Donör r Hekimliği Bir yıl Tam kan ve aferez donör yönetimi donör seçimi donasyon öncesi, sırası ve sonrası tıbbı bakım KYBH İnfeksiyon epidemiyolojisi Danışmanlık Rxn da tanı, akut ve uzun dönem tedaviler Raporlama Planlama, organizasyon, ürün hazırlanması Yeterli sayıda ürün hazırlayan merkezlerde ve deneyimli hekimlerin gözetiminde yapılmalıdır

15 Modül l 3-3 Laboratuvar eğitimie En az bir yıl İmmunhematoloji KYBH serolojik testleri Moleküler teknikler Kuagulasyon bozuklukları tanı ve tedavisi Doku tiplendirme

16 Modül l 4-4 Transfüzyon tıbbt bbında tam yeterlilik eğitimi e En az bir yıl Modül sonunda artık bir kan merkezi sorumlusu olabilmeli Üretim, transport, depolama Ulusal ve uluslararası düzenlemeler, standartlar Kalite kontrol, yönetim İzlem yöntemleri geliştirme Afet yönetimi Transfüzyon ile ilişkili aktiviteler planlama, yürütme Donör kazanım kampanyaları

17 Modüller arasısınavlar, ilgili dernek ve otoritelerce yapılan final sınavıile Transfüzyon Tıbbı uzmanlık diploması EC Mesleki niteliklerin karşılıklı tanınması Modüler eğitim sistemi ülkelerin kendi uzmanlık eğitiminde standardizasyonu adım adım sağlamasına olanak verir

18 NIH Massachusetts Hastanesi Kan bankacılığı ve immunhematoloji programı Hematolog, Klinik Patoloji Uzmanlığı iki yıllık program

19 Program İçeriği-1 Klinik ve laboratuvar immunohematoloji Aferez teknikleri Doku tipleme Donör seçimi Kan bileşenleri hazırlama Kemik iliği ve periferik kök hücre hazırlama yöntemleri Teknik prosedürler

20 Program İçeriği-2 Acil durumlar Terapötik flebotomi Transfüzyon rxn Kan bileşenleri kullanım Kan bankasıenvanter sorumlusu, laboratuvar teknik sorumlusu ile çalışır Konferanslar, eğitim toplantılarıve transfüzyon komitesi toplantılarına katılır Bütçe ve personel yönetimi ile ilgili idari toplantılara katılır Konsültasyon Birinci yılın ilk yarısından sonra araştırma ilgi alanını seçer 2.yıl Klinik veya temel bilimlerde araştırma projesi

21 HARVARD TIP Klinik patoloji bünyesinde Akredite (ACGME) program Hematolog/Onkolog, Anestezist Normal süre 10 ay-araştırma ilgi alanını seçer NIH eğitim burslarıile 1-2 yıl araştırma Uygulama hastanesinde 4+2 ay (MGH, Brigham ve Kadın Hastalıkları Hastanesi, Beth Israel Tıp Merkezi) 1 ay kemik iliği ve periferik kök hücre hazırlama yöntemleri (Dana-Farber Kanser Enstitüsü) 3 ay tercih

22 MAYO Bir yıl Her yıl en fazla iki öğrenci Akredite (ACGME) program Amerikan Patoloji Board Kan bankacılığıve transfüzyon tıbbında board sınavı

23 Sonuç Dünyada da transfüzyon tıbbında eğitimde standardizasyon yok Her ülkede farklıuygulamanın yanında aynıülke içinde bile standardizasyon yoktur Avrupa Konseyi, direktifleri aracılığıile transfüzyon tıbbında uluslararası düzenlemeler getirmiştir Şu an yürürlükte olan direktifler ile yüksek kalite standartları sağlanmışolsa da bu alanın karmaşıklığınıgiderici özellikleri tam olarak yoktur Diğer tıbbi uzmanlık eğitimi ve nitelikleri için minimum gereksinimler, minimum süre direktiflerin içinde listelenmiştir Ancak transfüzyon tıbbı, kan transfüzyonu ve immunhematoloji alanında yeterli değildir

24 Sonuç Transfüzyon tıbbıuzmanlığı(anadal/yandal) gerekli Transfüzyonun tüm uygulamalarınıkapsayacak standart Transfüzyon Tıbbıuzmanlık eğitimi için; Ülkelerin ilgili dernekleri ve ulusal otoritelerin birlikte çalışabileceği büyük çaplıprojeler ve komiteler oluşturulmalı, varolanlar desteklenmelidir