TÜRK STANDARDLARI ENSTĠTÜSÜ TÜRK STANDARDLARI ENSTĠTÜSÜ

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜRK STANDARDLARI ENSTĠTÜSÜ TÜRK STANDARDLARI ENSTĠTÜSÜ"

Transkript

1 TÜRK STANDARDLARI ENSTĠTÜSÜ BELGELENDİRMEDE ÖNCÜ VE LİDER KURULUŞ 1 TÜRK STANDARDLARI ENSTĠTÜSÜ BELGELENDİRMEDE ÖNCÜ VE LİDER KURULUŞ 2 1

2 TÜRK STANDARDLARI ENSTĠTÜSÜ Standard Hazırlama Belgelendirme Ürün Personel Sistem Laboratuvar Gözetim ve Muayene Metroloji ve Kalibrasyon 3 TÜRK STANDARDLARI ENSTĠTÜSÜ STANDARD HAZIRLAMA MERKEZĠ BAġKANLIĞI STANDARDĠZASYON Standardizasyon, mevcut ve olası problemler dikkate alınarak, belirli bir konuda ortak ve tekrar eden kullanımlar için en uygun düzeyde bir düzen gerçekleştirilmesi amacıyla gerekli hükümlerin oluşturulması faaliyetidir. (TS EN 45020) 4 2

3 TÜRK STANDARDLARI ENSTĠTÜSÜ STANDARD HAZIRLAMA MERKEZĠ BAġKANLIĞI Standardizasyonun Sağladığı Faydalar ÜRETĠCĠYE Üretimin belirlenmiş plan ve programlara göre yapılmasına yardımcı olur. Uygun kalite ve seri imalâta imkan sağlar. Kayıp ve artıkları asgariye indirir. Verimliliği ve hasılayı artırır. Depolamayı ve taşımayı kolaylaştırır, stokların azalmasını sağlar. Maliyeti düşürür. 5 TÜRK STANDARDLARI ENSTĠTÜSÜ STANDARD HAZIRLAMA MERKEZĠ BAġKANLIĞI Standardizasyonun Sağladığı Faydalar TÜKETĠCĠYE Can ve mal güvenliğini sağlar. Karşılaştırma ve seçim kolaylığı sağlar. Fiyat ve kalite yönünden aldanmaları önler. Ucuzluğa yol açar. Tüketicinin bilinçlenmesinde etkili rol oynar. 6 3

4 TÜRK STANDARDLARI ENSTĠTÜSÜ STANDARD HAZIRLAMA MERKEZĠ BAġKANLIĞI Standardizasyonun Sağladığı Faydalar EKONOMĠYE Kaliteyi teşvik eder, her türlü israfı önler. Sanayii belirli hedeflere yöneltir. Üretimde kalitenin gelişmesine yardımcı olur. Ekonomide arz ve talebin dengelenmesinde yardımcı olur. Yanlış anlamaları ve anlaşmazlıkları ortadan kaldırır. İhracatta ve ithalatta üstünlük sağlar. Yan sanayi dallarının kurulması ve gelişmesine yardımcı olur. Rekabeti geliştirir ve kötü malı piyasadan siler. 7 TÜRK STANDARDLARI ENSTĠTÜSÜ ÜRÜN BELGELENDĠRME MERKEZĠ BAġKANLIĞI UYGUNLUK DEĞERLENDĠRME Ürünün piyasaya arz edilmesinden önce ilgili teknik düzenlemeye uygun olarak üretilip üretilmediğinin deney ve muayene edilmesi ve bu işlemin sonucun belgelenmesi faaliyetidir. (ISO/IEC 17000) 8 4

5 TÜRK STANDARDLARI ENSTĠTÜSÜ ÜRÜN BELGELENDĠRME MERKEZĠ BAġKANLIĞI BELGE Faaliyet alanına göre, yetkili kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mevzuat çerçevesinde zorunlu alanlarda belge vermek üzere yetkilendirilen özel veya kamu laboratuarları, muayene ve belgelendirme kuruluşları tarafından düzenlenen, standard ve teknik düzenlemelere uygunluğu gösteren belgeler ile ilgili mevzuat çerçevesinde zorunlu alanlar dışında kalan standard ve teknik düzenlemelere uygunluğu gösteren evraktır. 9 TÜRK STANDARDLARI ENSTĠTÜSÜ ÜRÜN BELGELENDĠRME MERKEZĠ BAġKANLIĞI BELGELENDĠRĠLMĠġ OLAN TOPLAM STANDARD SAYISI VE SEKTÖREL DAĞILIMI 10 5

6 TÜRK STANDARDLARI ENSTĠTÜSÜ ÜRÜN BELGELENDĠRME MERKEZĠ BAġKANLIĞI Elektroteknik Sektörü Belgelendirme Müdürlüğü 11 Hizmet Verilen Belge Tipleri; Türk Standartlarına Uygunluk Belgesi, TSE Kritere Uygunluk Belgesi (TSEK), IECEE-CB Deney Belgesi, CCA- NTR Belgesi, Ortak Kriterler Belgesi, Harmonize Marka Kullanma Belgesi KEYMARK /ENEC Belgesi ve TSE Elektromanyetik Uyumluluk Belgesi 12 6

7 Belge Tipleri Türk Standardlarına Uygunluk Belgesi, Ürünlerin ve üretildikleri üretim yerlerinin belgelendirilmiş standarda uygunluğunu gösteren ve süresi bir yıl olan belgedir. TSE Kritere Uygunluk Belgesi, Standardı henüz oluşturulamamış ürünler için teknik uzmanlarca hazırlanan şartları karşılayan ürünler için düzenlenen ve süresi bir yıl olan belgedir. 13 Belge Tipleri CB Deney Belgesi, Uluslararası platformda IECEE-CB üyesi ülkelerin belgelendirme kuruluşlarınca kabul edilmesi zorunlu olan ve süresi 3 yıl olan belgedir. CCA- NTR Belgesi, Avrupa ülkeleri nezdinde CCA (CENELEC Belgelendirme Anlaşması) üyesi ülkelerindeki belgelendirme kuruluşlarınca kabul edilmesi zorunlu olan ve süresi 3 yıl olan belgedir. 14 7

8 Belge Tipleri Ortak Kriterler Belgesi, Ürünlerin Uluslar arası platformda kabul görmüş olan Ortak Kriterler (Common Criteria) standardlarına uygunluğu gösteren bir belgedir. TSE bu konuda 2010 yılında akredite olmuģ ve belgemizin uluslar arası tanınırlığı sağlanmıştır. Harmonize Marka Kullanma Belgesi, Kablo ve kordonlar konusunda Avrupa ülkeleri nezdinde HAR Anlaşmasına taraf olan belgelendirme kuruluşlarınca kabul edilmesi zorunlu olan ve süresi 3 yıl olan belgedir. 15 Belge Tipleri KEYMARK /ENEC Belgesi ve Anlaşmaya taraf olan belgelendirme kuruluşlarınca kendi markalarına eşdeğer olarak görülmesi zorunlu olan ve süresi 3 yıl olan belgedir. TSE Elektromanyetik Uyumluluk Belgesi, EMU TSE EMC Ürünlerin ilgili EMC (Elektromanyetik Uyumluluk) standardlarına uygun olduğunu göstereren ve süresi 3 yıl olan belgedir. 16 8

9 IECEE-CB Sistemi 17 IECEE-CB Sistemi Enstitümüz 1998 yılından bu yana Elektroteknik konularını içine alan uluslar arası organizasyonlara birlikte çalışmaktadır. Elektroteknik konularında uluslar arası standard hazırlama kuruluşu olan IEC (International Electrotechnical Committee) standardlarına göre çalışmalarını yürüten IECEE-CB (IEC System for Electrical Equipments-Certification Scheme) organizasyonuna üye 53 ülkeden biri olup, bu kapsamda düzenlenen IECEE-CB deney belgeleri tüm üye ülkeler ve 80 den fazla Belgelendirme Kuruluşunca tanınmaktadır. 18 9

10 IECEE-CB Sistemi Üye Ülkeler Argentina Australia Austria Belarus Belgium Brazil Bulgaria Canada China Croatia Czech Rep. Denmark Finland France Germany Greece Hungary India Indonesia Ireland Israel Italy Japan Kenya Korea Rep. of Malaysia Mexico 19 IECEE-CB Sistemi Üye Ülkeler Netherlands New Zealand Norway Poland Portugal Romania Russia Saudia Arabia Serbia Singapore Slovakia Slovenia South Africa Spain Sweden Switzerland Thailand Turkey Ukraine United Arab Emirates United Kingdom United States Uruguay 20 10

11 IECEE-CB Sisteminin Kapsamı 21 IECEE-CB Sistemi Kapsamı 19 ürün kategorisi var BATT- Bataryalar CABL-Kablo ve Kordonlar CAP- Kapasitörler CONT-Cihaz Anahtarları EMC-EMU HOUS- Elektrikli Ev aletleri INST-İç Tesisat Ekipmanları LITE-Aydınlatma MEAS-Ölçü aletleri 22 11

12 IECEE-CB Sistemi Kapsamı MED-Medikal Ekipmanlar OFF-Bilişim Teknolojisi ve ofis ekipmanları POW-Alçak gerilim, yüksek güç anahtarlama cihazları PROT-Tesisat koruyucu ekipmanlar PV-Fotovoltaikler SAFE-Güvenlik trafoları TOOL-Taşınabilir aletler TOYS-Elektrikli oyuncaklar ENT-Elektronik eğlence ekipmanları MISC-Diğer Ekipmanlar 23 IECEE-CB Sisteminin Hedefi IECEE nin gerçekleģtirdiği hedef - Tek test - Tek uluslararası sertifika - Gerektiği kadar sayıda marka 24 12

13 IECEE-CB Sistemi Bu sistem aşağıdakileri içerir; a) Belgelendirme Kuruluşu NCB tarafından talep edilen numune(ler), b) Numunelerin Deney Laboratuvarı tarafından muayene deneye tabi tutulması - CBTL; c) Test Raporunun değerlendirilmesi d) Belgelendirme Kuruluşu tarafından nihai kararın verilmesi- NCB; e) CB Deney Belgesi 25 IECEE-CB Sistemi IECEE-CB Sisteminin Faydaları Daha hızlı deney ve belgelendirme Daha fazla uluslar arası ürünlerin tanınması Ürünlerin kabulünün hızlanması Bir çok ülkede düzenleyici ve yetkililer tarafından doğrudan tanınma Perakendeciler ve Tüketiciler tarafından kabul edilme Ürünlerin üreticiden pazara daha hızlı girebilmesi 26 13

14 IECEE-CB Sistemi Nasıl Çalışıyor? F Ġ R M A BaĢvuru NCB CBTL TSE BELGESĠ+TEST RAPORU (TALEP EDĠLĠRSE) + + IECEE TEST RAPORU + 27 IECEE-CB Sistemi Nasıl Çalışıyor? F Ġ R M A TEST RAPORU

15 IECEE-CB Sistemi Nasıl Çalışıyor? NCB F Ġ R M A TEST RAPORU CBTL Fransa Pazarı 29 EEPCA- Elektrikli Ürünler için Belgelendirme Birliği 30 15

16 EEPCA- Elektrikli Ürünler için Belgelendirme Birliği EEPCA çatısı altında yer alan anlaģmalar, HAR ENEC (KEYMARK) CCA, CCA-EMC Anlaşmaları yer alır. Detaylı bilgi için adresini ziyaret edebilirsiniz. 31 EEPCA- Elektrikli Ürünler için Belgelendirme Birliği CCA Kapsam: -IECEE-CB kapsamı ile aynıdır. -Sadece standardlar IEC yerine EN olarak ifade edilmiştir

17 EEPCA- Elektrikli Ürünler için Belgelendirme Birliği ENEC Kapsam: -LITE -CONT -HOUS -SAFE -OFF -TOOL - Detaylı bilgi için adresini ziyaret edebilirsiniz. 33 TSE ENEC AKREDĠTASYON KAPSAMI Bu yıl içerisinde ENEC kapsamımızı LITE -Aydınlatma HOUS -Elektrikli Ev Aletleri OFF -Ofis Ekipmanları TRON -Elektronik Eğlence Ekipmanları INST -İç Tesisat Malzemeleri Ürün gruplarında genişletmeyi hedefliyoruz

18 TSE ENEC AKREDĠTASYON KAPSAMI Özellikle aydınlatma ürün grubunda, üreticilerden, gelen talepler doğrultusunda ENEC kapsamımızın genişletilmesi talep edilmiştir. Bu doğrultuda belgelendirme ve laboratuvar olarak çalışmalar büyük ölçüde tamamlanmıştır. 35 LITE (Aydınlatma) konusundaki TSE Belgeleri Şu an Türk Standartları Enstitüsünden LITE (Aydınlatma) standartları kapsamında verilmiş 271 adet belge mevcuttur. Bu belgelerin 172 tanesi genel armatür standardı olan TS EN dan verilmiştir. LEDli armatür konusunda ise TS EN standardı altında 25 adet belge mevcut olup, LED li armatür konusundaki başvurular büyük bir hızla devam etmektedir. Şimdiden yeni armatür belgelendirme başvurularının yarısından fazlasını LED li armatürler oluşturmakta olup, bu oran her geçen gün artmaktadır. Önümüzdeki 3 sene içinde TS EN standartındaki belge sayısının yarısını LED li armatür belgelerinin oluşturacağını tahmin etmekteyiz

19 LED AYDINLATMA ÜRÜNLERĠ Yapılan hesaplamalar göstermiştir ki ülkemizde üretilen elektrik enerjisinin % 20 si aydınlatma gereçlerince harcanmaktadır. (AGİD ve TEİAŞ) Dolayısıyla aydınlatma tüketiminde uygulanabilecek her tasarruf gerek ülkemiz kaynaklarının doğru kullanımı, gerekse daha yaşanabilir bir vatan için katkı sağlayacaktır. 37 LEDLĠ AYDINLATMALAR Son 10 yıl içerisinde led aydınlatma gereçleri sırasıyla enkandesen lambaların, fluoresan lambaların,halojen ve deşarj esaslı lambaların kullanım alanlarını çok hızlı bir şekilde devralmıştır. Öncelikli olarak iç aydınlatmada sınırlı kullanım alanı ile üretimine başlanan ledli aydınlatma gereçleri, gelişen teknolojiye paralel olarak, bugün çok farklı alanlarda geniş bir kullanım olanağı sunmakta ve bu gelişim büyük bir hızla devam etmektedir. Nisan

20 LED TEKNOLOJĠSĠ LED teknolojisi hızla yayılmakta ve gelişmekte ve buna paralel olarak armatürlerde de LED lamba kullanımı hızla yaygınlaşmaktadır. LED lambalar öncelikli olarak tasarruf özelliğiyle öne çıkar. Verimlilik açısından akkor filamanlı lambalara göre 10 kata, floresan lambalara göre 3 kata kadar tasarruf sağlamaktadır ve lamba ömrü olarak da eski teknolojilerden daha avantajlıdır. = = 39 LED ARMATÜRLER Nisan

21 LED UYGULAMALAR Nisan LED UYGULAMALAR Nisan

22 LED UYGULAMALAR Nisan LED UYGULAMALAR Nisan

23 LED UYGULAMALAR Nisan LED UYGULAMALAR Nisan

24 LED MODÜLLER Nisan LED MODÜLLERĠN TANIMLANMASI (TS EN 62031) Nisan

25 LED MODÜLLER (EN 62031) Tip 1 Modül: AC 1000 V Maks gerilime, sahip 50 veya 60 Hz frekansta çalışan veya DC 250 V Maks. Gerilimde çalışan kendinden balastlı (sürücülü) LED modüller. Tip 2 Modül:Besleme gerilimine bağlı bir balast (sürücü) ile ve modül içinde sabit akım,sabit gerilim veya sabit güçte çalışmayı sağlayacak yarı balasta (sürücüye) sahip LED modüller. Tip 3 Modül:Sabit akım,sabit gerilim veya sabit güçte çalışacak balastın (sürücünün) modülden tamamen ayrı olduğu LED modüller. Nisan LED modüllerle çalışan armatürlerin belgelendirilmesi TS EN genel aydınlatma armatür standardı (Güvenlik standardı) LED modüllü lambalarla çalışan armatürleri de kapsamaktadır. Fakat normal armatürlerden farklı olarak armatürün içinde kullanılan LED modülleri çıkarılabilir bir lamba olmadığı için armatürün komponenti sayılırlar ve bu yüzden kullanılan LED lerin ilgili standart olan EN e uygunluk belgesi bulunmalıdır

26 LED modüllerle çalışan armatürlerin belgelendirilmesi Armatür üzerinde bulunan Entegre veya Gömülü sürücülerin uluslararası kabul görebilecek CB ve/veya CCA belgelerinin bulunmaması durumunda, bu sürücülerin deneyleri TS EN ve TS EN standardına göre yapılmaktadır. Bununla birlikte LED modüllerin Optik karakteristikleri ise laser ışınımları açısından TS EN ve fotobiyolojik ışınımları açısından ise TS EN standardına göre değerlendirilmektedir. 51 LED modüllerle çalışan armatürlerin belgelendirilmesi Ancak LED Armatüründe yapılan belgelendirme, armatürün kullanılacağı ortam ve çalışma konumu şartları dahilinde geçerli olacağından, TS EN genel aydınlatma armatür standardı ile birlikte Armatürün kullanım özelliğine göre dahil olduğu TS EN X standardı deneyleri tamamlanarak armatür belgelendirilir. Bununla birlikte armatürlerde aranacak Emisyon, Bağışıklık ve diğer EMC özellikleri (TS EN 61547,TS EN ve TS EN X serisi) ürün güvenliğinin belirlenmesi ve belgelendirilmesi açısından gereklidir

27 LED modüllerle çalışan armatürlerin belgelendirilmesi Bu aşamaya kadar LED armatürlerin, TS EN TS EN X, TS EN , TS EN , TS EN 62031, TS EN 62471, TS EN 60825, TS EN 61547, TS EN X gibi güvenlik standardları kapsamında belgelendirilmesi anlatılmıştır. Ancak armatürler öncelikle güvenlik standardlarına göre belgelendirilirken, performans belgelendirmelerinin de değerlendirilmesi LED teknolojisinin doğru kullanımını ve verimliliğini sağlayacaktır. 53 LED armatürlerin ve komponentlerin performans özellikleri Bugün LED teknolojisi hızla yol alırken, güvenlik standardlarına göre uygun bulunmuş ürünlerin performanslarının da değerlendirilmesi için oluşan talep performans kriterlerini içeren ön standardların (IEC/PAS dokümanları) hazırlanarak kısa sürede standard hale getirilmelerini sağlamıştır. (IEC/PAS 62717, IEC/PAS 62612, IEC/PAS 62612, IEC 62384, IEC/PAS , dokümanları gibi ) 54 27

28 SONUÇ Ülkemizde, LED Armatürler için güvenlik standardları doğrultusunda yapılan belgelendirme hizmetleri ile birlikte Armatürlerin EMC Uygunluklarının ve Performans kriterlerinin de belgelendirilmesi, piyasada vaad edilen lümeni/lüksü veren, vaad edilen ömrü tamamlayabilen, aydınlatma verimliliği yüksek, amaca uygun aydınlatma yapabilen ürünlerin piyasada kalıcı olmasını kriterlere uymayan ürünlerin de piyasa dışında yer almasını sağlayacaktır. 55 KATILIMINIZ ĠÇĠN TEġEKKÜR EDERĠM. Gürsel ERATAK Uzman, Elektrik ve Elektronik Mühendisi 56 28