MEPET METRO PETROL VE TESĠSLERĠ SANAYĠ TĠCARET A.ġ.

Transkript

1 MEPET METRO PETROL VE TESĠSLERĠ SANAYĠ TĠCARET A.ġ. 1 OCAK - 30 EYLÜL 2010, 1 OCAK - 31 ARALIK 2009, 2008 VE 2007 HESAP DÖNEMLERĠNE AĠT FĠNANSAL TABLOLAR VE ÖZEL AMAÇLI BAĞIMSIZ DENETĠM RAPORU

2 Ġçindekiler Sayfa Bağımsız denetçi görüşü - Bilançolar 1-2 Kapsamlı gelir tabloları 3-4 Özsermaye değişim tabloları 5-6 Nakit akım tabloları 7 Finansal tablolara ilişkin dipnotlar 8-62

3 MEPET METRO PETROL TESĠSLERĠ SANAYĠ TĠCARET A.ġ. NĠN 01 OCAK - 30 EYLÜL 2010, 1 OCAK - 31 ARALIK 2009, 2008 VE 2007 DÖNEMLERĠNE AĠT ÖZEL AMAÇLI BAĞIMSIZ DENETĠM RAPORU Mepet Metro Petrol ve Tesisleri Sanayi Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu na: Mepet Metro Petrol ve Tesisleri Sanayi Ticaret A.Ş. 'nin ve ("Şirket") 30 Eylül 2010 ve 31 Aralık 2009, 2008, 2007 tarihleri itibariyle hazırlanan ve ilişikte yer alan bilançolarını ve aynı tarihlerde sona eren dönemlere ait kapsamlı gelir tablolarını, özkaynak değişim tablolarını, nakit akım tablolarını, önemli muhasebe politikalarının özetini ve dipnotlarını denetlemiş bulunuyoruz. Finansal tablolarla ilgili olarak iģletme yönetimi'nin sorumluluğu İşletme yönetimi bu finansal tabloların Sermaye Piyasası Kurulu'nca yayımlanan finansal raporlama standartlarına göre hazırlanması ve dürüst bir şekilde sunumundan sorumludur. Bu sorumluluk, finansal tabloların hata veya hile ve usulsüzlükten kaynaklanan önemli yanlışlıklar içermeyecek biçimde hazırlanarak, gerçeği dürüst bir şekilde yansıtmasını sağlamak amacıyla gerekli iç kontrol sisteminin tasarlanmasını, uygulanmasını ve devam ettirilmesini, koşulların gerektirdiği muhasebe tahminlerinin yapılmasını ve uygun muhasebe politikalarının seçilmesini içermektedir. Bağımsız denetim kuruluģu'nun sorumluluğu Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak bu finansal tablolar hakkında görüş bildirmektir. Bağımsız denetimimiz, Sermaye Piyasası Kurulu'nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu standartlar, etik ilkelere uyulmasını ve bağımsız denetimin, finansal tabloların gerçeği doğru ve dürüst bir biçimde yansıtıp yansıtmadığı konusunda makul bir güvenceyi sağlamak üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir. Bağımsız denetim, finansal tablolarda yer alan tutarlar ve dipnotlar ile ilgili bağımsız denetim kanıtı toplamak amacıyla, bağımsız denetim tekniklerinin kullanılmasını içermektedir. Bağımsız denetim tekniklerinin seçimi, finansal tabloların hata ve/veya hile ve usulsüzlükten kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususu da dahil olmak üzere önemli yanlışlık içerip içermediğine dair risk değerlendirmesini de kapsayacak şekilde, mesleki kanaatimize göre yapılmıştır. Bu risk değerlendirmesinde, işletmenin iç kontrol sistemi göz önünde bulundurulmuştur. Ancak, amacımız iç kontrol sisteminin etkinliği hakkında görüş vermek değil, bağımsız denetim tekniklerini koşullara uygun olarak tasarlamak amacıyla, işletme yönetimi tarafından hazırlanan finansal tablolar ile iç kontrol sistemi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bağımsız denetimimiz, ayrıca işletme yönetimi tarafından benimsenen muhasebe politikaları ile yapılan önemli muhasebe tahminlerinin ve finansal tabloların bir bütün olarak sunumunun uygunluğunun değerlendirilmesini de içermektedir. Bağımsız denetim sırasında temin ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulmasına yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.

4 GörüĢ Görüşümüze göre, ilişikte yer alan finansal tablolar, Mepet Metro Petrol ve Tesisleri Sanayi Ticaret A.Ş. nin 30 Eylül 2010 ve 31 Aralık 2009, 2008, 2007 tarihleri itibariyle finansal durumunu ve aynı tarihlerde sona eren dönemlere ait finansal performansını ve nakit akımlarını, Sermaye Piyasası Kurulu nca yayımlanan finansal raporlama standartları çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmaktadır. 3 Kasım 2010, İstanbul, Türkiye Can Uluslararası Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi A member firm of INPACT International İsmail USLU Sorumlu Ortak, Başdenetçi Dünya Ticaret Merkezi A2 Blok Kat: 16 No: 458 Yeşilköy İSTANBUL

5 30 EYLÜL 2010 VE 31 ARALIK 2009, 2008 ve 2007 TARĠHLERĠ ĠTĠBARĠYLE BĠLANÇOLARI (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası ( TL ) olarak ifade edilmiştir.) (Seri:XI, No:29 Konsolide Olmayan) VARLIKLAR Dipnot Özel Bağımsız Özel Bağımsız Özel Bağımsız Özel Bağımsız Denetimden Denetimden Denetimden Denetimden GeçmiĢ GeçmiĢ GeçmiĢ GeçmiĢ Ref. 30 Eylül Aralık Aralık Aralık 2007 Dönen Varlıklar Nakit ve Nakit Benzerleri Finansal Yatırımlar Ticari Alacaklar İlişkili Taraflardan Alacaklar Diğer Ticari Alacaklar Finans Sektörü Faaliyetlerinden Alacaklar Diğer Alacaklar Stoklar Canlı Varlıklar Devam Eden İnşaat Sözleşmelerinden Alacaklar Diğer Dönen Varlıklar Ara Toplam Satış Amacıyla Elde Tutulan Duran Varlıklar Duran Varlıklar Ticari Alacaklar Finans Sektörü Faaliyetlerinden Alacaklar Diğer Alacaklar Finansal Yatırımlar Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar Canlı Varlıklar Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller Maddi Duran Varlıklar Maddi Olmayan Duran Varlıklar Şerefiye Ertelenmiş Vergi Varlığı Diğer Duran Varlıklar TOPLAM VARLIKLAR Ekteki dipnotlar mali tabloların tamamlayıcı parçasını oluşturur.

6 30 EYLÜL 2010 VE 31 ARALIK 2009, 2008 ve 2007 TARĠHLERĠ ĠTĠBARĠYLE BĠLANÇOLARI (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası ( TL ) olarak ifade edilmiştir.) (Seri:XI, No:29 Konsolide Olmayan) KAYNAKLAR Özel Bağımsız Özel Bağımsız Özel Bağımsız Özel Bağımsız Dipnot Denetimden GeçmiĢ Denetimden GeçmiĢ Denetimden GeçmiĢ Denetimden GeçmiĢ Ref. 30 Eylül Aralık Aralık Aralık 2007 Kısa Vadeli Yükümlülükler Finansal Borçlar Diğer Finansal Yükümlülükler Ticari Borçlar İlişkili Taraflara Borçlar Diğer Ticari Borçlar Diğer Borçlar Devam Eden İnşaat Sözleşmeleri Hakediş Bedelleri Finans Sektörü Faaliyetlerinden Borçlar Devlet Teşvik ve Yardımları Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü Borç Karşılıkları Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler Ara Toplam Satış Amacıyla Elde Tutulan Duran Varlıklara İlişkin Yükümlülükler Uzun Vadeli Yükümlülükler Finansal Borçlar Diğer Finansal Yükümlülükler Ticari Borçlar Diğer Borçlar Finans Sektörü Faaliyetlerinden Borçlar Devlet Teşvik ve Yardımları Borç Karşılıkları Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü Diğer Uzun Vadeli Yükümlülükler ÖZKAYNAKLAR Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar Ödenmiş Sermaye Sermaye Düzeltmesi Farkları Diğer Sermaye Yedekleri Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi (-) Hisse Senedi İhraç Primleri Değer Artış Fonları Yabancı Para Çevrim Farkları Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler Geçmiş Yıllar Kar/(Zararları) Net Dönem Karı/(Zararı) Azınlık Payları TOPLAM KAYNAKLAR Ekteki dipnotlar mali tabloların tamamlayıcı parçasını oluşturur.

7 01 OCAK- 30 EYLÜL 2010 VE 2009 ARA DÖNEM; 01 OCAK- 31 ARALIK 2009, 2008 ve 2007 HESAP DÖNEMLERĠNE AĠT AYRINTILI GELĠR TABLOSU (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası ( TL ) olarak ifade edilmiştir.) (Seri:XI, No:29 Konsolide Olmayan) Özel Bağımsız Özel Bağımsız Özel Bağımsız Özel Bağımsız Özel Bağımsız Dipnot Denetimden Denetimden Denetimden Denetimden Denetimden GeçmiĢ GeçmiĢ GeçmiĢ GeçmiĢ GeçmiĢ Ref. 01 Ocak- 01 Ocak- 01 Ocak- 01 Ocak- 01 Ocak- 30 Eylül Aralık Eylül Aralık Aralık 2007 SÜRDÜRÜLEN FAALĠYETLER Satış Gelirleri Satışların Maliyeti (-) 29 ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Ticari Faaliyetlerden Brüt Kar Faiz, Ücret, Prim, Komisyon ve Diğer Gelirler Faiz, Ücret, Prim, Komisyon ve Diğer Giderler (-) Finans Sektörü Faaliyetlerinden brüt kar BRÜT KAR Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-) 30 ( ) ( ) ( ) ( ) (19.437) Genel Yönetim Giderleri (-) 30 ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) Diğer Faaliyet Gelirleri Diğer Faaliyet Giderleri (-) 32 ( ) ( ) ( ) (4.207) (8.098) FAALĠYET KARI Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Kar/Zararlarındaki Paylar Finansal Gelirler Finansal Giderler (-) 34 ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) SÜRDÜRÜLEN FAALĠYETLER VERGĠ ÖNCESĠ KARI Sürdürülen Faaliyetler Vergi Gelir/Gideri (-) - Dönem Vergi Gelir/Gideri (-) 36 ( ) ( ) ( ) ( ) (50.446) - Ertelenmiş Vergi Geliri / Gideri (-) 36 ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) SÜRDÜRÜLEN FAALĠYETLER DÖNEM KARI DURDURULAN FAALĠYETLER Durdurulan Faaliyetler Vergi Sonrası Dönem Karı DÖNEM KARI Ekteki dipnotlar mali tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar.

8 01 OCAK- 30 EYLÜL 2010 VE 2009 ARA DÖNEM; 01 OCAK-31 ARALIK 2009,2008 VE 2007 HESAP DÖNEMLERĠNE AĠT KAPSAMLI GELĠR TABLOSU (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası ( TL ) olarak ifade edilmiştir.) (Seri:XI, No:29 Konsolide Olmayan) Özel Bağımsız Özel Bağımsız Özel Bağımsız Özel Bağımsız Özel Bağımsız Dipnot Denetimden Denetimden Denetimden Denetimden Denetimden GeçmiĢ GeçmiĢ GeçmiĢ GeçmiĢ GeçmiĢ Ref. 01 Ocak- 01 Ocak- 01 Ocak- 01 Ocak- 01 Ocak- 30 Eylül Aralık Eylül Aralık Aralık 2007 DÖNEM KARI DĠĞER KAPSAMLI GELĠR Duran Varlıklar Değer Artış Fonundaki Değişim Diğer Kapsamlı Gelir Kalemlerine İlişkin Vergi Gelir/Giderleri 35 ( ) DĠĞER KAPSAMLI GELĠR (VERGĠ SONRASI) TOPLAM KAPSAMLI GELĠR Dönem Karıının Dağılımı Azınlık Payları Ana Ortaklık Payları Toplam Kapsamlı Gelirin Dağılımı Azınlık Payları Ana Ortaklık Payları Hisse BaĢına Kazanç 0, , , , ,00991 SeyreltilmiĢ Hisse BaĢına Kazanç 0, , , , ,00991 Sürdürülen Faaliyetlerden Hisse BaĢına Kazanç 0, , , , ,00991 Sürdürülen Faaliyetlerden SeyreltilmiĢ Hisse BaĢına Kazanç 0, , , , , Ekteki dipnotlar mali tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar.

9 01 OCAK- 30 EYLÜL 2010 VE 2009 ARA DÖNEM; 01 OCAK-31 ARALIK 2009,2008 VE 2007 HESAP DÖNEMLERĠNE AĠT ÖZKAYNAK DEĞĠġĠM TABLOLARI (Seri:XI, No:29 Konsolide) (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası ( TL ) olarak ifade edilmiştir.) Sermaye Sermaye Düzeltme Farkları Değer Artış Fonları Geçmiş Yıl Karları Dönem Karı Toplam 31 Aralık 2006 Bakiyesi ( ) Önceki dönem karının birikmiş karlara transferi ( ) Dönem net karı Aralık 2007 Bakiyesi Nakit sermaye arttırımı Bedelsiz sermaye arttırımı ( ) - ( ) - - Önceki dönem karının birikmiş karlara transferi ( ) - Dönem net karı Aralık 2008 Bakiyesi Önceki dönem karının birikmiş karlara transferi ( ) - Dönem net karı Eylül 2009 Bakiyesi Ekteki dipnotlar mali tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar.

10 01 OCAK- 30 EYLÜL 2010 VE 2009 ARA DÖNEM; 01 OCAK-31 ARALIK 2009,2008 VE 2007 HESAP DÖNEMLERĠNE AĠT ÖZKAYNAK DEĞĠġĠM TABLOLARI (Seri:XI, No:29 Konsolide) (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası ( TL ) olarak ifade edilmiştir.) Sermaye Sermaye Düzeltme Farkları Değer Artış Fonları Geçmiş Yıl Karları Dönem Karı Toplam 31 Aralık 2008 Bakiyesi Önceki dönem karının birikmiş karlara transferi ( ) - Dönem net karı Aralık 2009 Bakiyesi Nakit sermaye arttırımı Bedelsiz sermaye arttırımı ( ) - - Önceki dönem karının transferi ( ) - Yeniden değerleme fonu artışı (Dipnot 17,18,19) Yeniden değerleme fonu üzerinden hesaplanan ertelenmiş vergi (Dipnot 35) - - ( ) - - ( ) Dönem net karı Eylül 2010 Bakiyesi Ekteki dipnotlar mali tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar.

11 01 OCAK- 30 EYLÜL 2010 VE 2009 ARA DÖNEM; 01 OCAK-31 ARALIK 2009,2008 VE 2007 HESAP DÖNEMLERĠNE AĠT NAKĠT AKIM TABLOSU (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası ( TL ) olarak ifade edilmiştir.) (Seri:XI, No:29 Konsolide Olmayan) A. ESAS FAALĠYETLERĠNDEN KAYNAKLANAN NAKĠT AKIMLARI Özel Bağımsız Özel Bağımsız Özel Bağımsız Özel Bağımsız Özel Bağımsız Denetimden GeçmiĢ Denetimden GeçmiĢ Denetimden GeçmiĢ Denetimden GeçmiĢ Denetimden GeçmiĢ 01 Ocak- 01 Ocak- 01 Ocak- 01 Ocak- 01 Ocak- 30 Eylül Aralık Eylül Aralık Aralık 2007 Vergi Öncesi Net Dönem Karı Düzeltmeler Amortisman ve itfa payları Maddi duran varlıklar değer azalışı Kıdem tazminatı karşılık giderleri 25 (11.162) (1.219) (10.149) Vadeli işlemlerden kaynaklanan zararlar / (karlar) 11 ( ) ( ) ĠĢletme Sermayesindeki DeğiĢikliklerden Önceki Faaliyet Karı (+) İlişkili taraflardan alacaklardaki değişim 39 ( ) ( ) ( ) ( ) Ticari alacaklardaki değişim 11 ( ) ( ) ( ) ( ) Diğer alacaklardaki değişim 12 (38.146) ( ) ( ) (31.962) (7.480) Stoklardaki değişim 14 ( ) ( ) ( ) Diğer dönen ve duran varlıklarda değişim 27 ( ) ( ) ( ) ( ) İlişkili taraflara borçlardaki değişim 38 ( ) Ticari borçlardaki değişim ( ) Diğer kısa ve uzun vadeli borçlardaki değişim 12 ( ) (65.633) Diğer yükümlülüklerdeki değişim 27 ( ) Esas Faaliyet ile Ġlgili Olarak OluĢan Nakit (+) ( ) Ödenen kıdem tazminatları Ödenen vergiler 36 ( ) ( ) ( ) ( ) (50.376) Esas Faaliyetlerden Kaynaklanan Net Nakit ( ) B. YATIRIM FAALĠYETLERĠNDEN KAYNAKLANAN NAKĠT AKIMI Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımları ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Maddi ve maddi olmayan duran varlık satış hasılatı Satış amaçlı elde tutulan duran varlıklardaki değişim ( ) - Yatırım Faaliyetlerinde (Kullanılan) / Elde Edilen Nakit ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) C. FĠNANSMAN FAALĠYETLERĠNDEN KAYNAKLANAN NAKĠT AKIMI Banka kredilerinde değişim 9 ( ) ( ) (94.304) Finansal kiralama borçlarında geri ödeme 9 - (3.476) (12.762) (13.603) Nakit sermaye arttırımı Finansman Faaliyetlerinden Kaynaklanan Net Nakit ( ) ( ) Nakit Ve Benzerlerinde Meydana Gelen Net ArtıĢ ( ) ( ) ( ) Dönem BaĢındaki Nakit Ve Nakit Benzerleri Mevcudu Dönem Sonundaki Nakit Ve Nakit Benzerleri Mevcudu Ekteki dipnotlar mali tabloların tamamlayıcı parçasını oluştururlar.

12 1. ġġrket ĠN ORGANĠZASYONU VE FAALĠYET KONUSU Mepet Metro Petrol ve Tesisleri Sanayi Ticaret A.Ş. (Şirket), 22 Mart 1999 tarihinde Metro Turizm Petrol Ürünleri Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi olarak İstanbul da kurulmuştur. 11 Mart 2010 tarihinde nevi değişikliği ile Metro Turizm Petrol Ürünleri Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi olarak tescil edilmiş, 31 Ağustos 2010 tarihinde Mepet Metro Petrol ve Tesisleri Sanayi Ticaret A.Ş. olarak unvan değişikliğine gidilmiştir. Şirket akaryakıt sektöründe faaliyet göstermektedir. Şirket in ana faaliyet konusu, akaryakıt istasyonları açmak ve işletmek ve her türlü akaryakıt ve madeni yağlar ile LPG depolama, dağıtım ve dolum tesislerinin kurulması ve kiraya verilmesinden oluşmaktadır. Şirket, 31 Ağustos 2010 tarihinde ana sözleşmesinde değişikliğe giderek, Metro Turizm Petrol Ürünleri Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi olan ticaret unvanını, Mepet Metro Petrol ve Tesisleri Sanayi Ticaret A.Ş. olarak değiştirmiştir. Söz konusu değişiklik 6 Eylül 2010 tarihli ve 7643 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayınlanarak tescil edilmiştir. Şirket in kayıtlı merkezi aşağıdaki adrestedir; Büyük İstanbul Otogarı No:51-52 Bayrampaşa/İstanbul Şirket in ortaklık yapısı aşağıdaki gibidir: 30 Eylül Aralık Aralık Aralık 2007 Pay Pay Pay Ortaklar Pay oranı (%) Pay tutarı oranı (%) Pay tutarı oranı (%) Pay tutarı oranı (%) Pay tutarı Metro Ticari Ve Mali Yatırımlar Holding A.Ş. 0, Galip Öztürk 0, , , , Uğur Öztürk 0, , , , Fatma Öztürk Gümüşsu 0, Sevgi Mert 0, Hüseyin Balkış 0, Erdem Yücel 0, Toplam 1, , , , Şirket faaliyetlerini yurt çapında yaygın toplam 28 akaryakıt istasyonu ile sürdürmektedir. 30 Eylül 2010 tarihi itibariyle Şirket in çalışan personel sayısı 196 kişidir ( 31 Aralık 2009: 148 kişi, 31 Aralık 2008: 84 kişi, 31 Aralık 2007: 50 kişi). 8

13 2. FĠNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA ĠLĠġKĠN ESASLAR Uygulanan finansal raporlama standartları Şirket in finansal tabloları Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından kabul edilen finansal raporlama standartlarına ( SPK Finansal Raporlama Standartları ) uygun olarak hazırlanmıştır. Sermaye Piyasası Kurulu ( SPK ), Seri: XI, No: 29 sayılı Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği ile işletmeler tarafından düzenlenecek finansal raporlar ile bunların hazırlanması ve ilgililere sunulmasına ilişkin ilke, usul ve esasları belirlemektedir. Bu tebliğ, 1 Ocak 2008 tarihinden sonra başlayan hesap dönemlerine ait ilk finansal tablolardan geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiş olup, SPK nın Seri: XI, No: 25 sayılı Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ i yürürlükten kaldırılmıştır. Bu tebliğe istinaden, işletmelerin finansal tablolarını Avrupa Birliği tarafından kabul edilen haliyle Uluslararası Finansal Raporlama Standartları ( UMS/UFRS ) na göre hazırlamaları gerekmektedir. Ancak Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS nin Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu ( UMSK ) tarafından yayımlananlardan farkları Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu ( TMSK ) tarafından ilan edilinceye kadar UMS/UFRS ler uygulanacaktır. Bu kapsamda, benimsenen standartlara aykırı olmayan, TMSK tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları ( TMS/TFRS ) esas alınacaktır. Finansal tabloların hazırlanış tarihi itibariyle, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS/UFRS nin UMSK tarafından yayımlananlardan farkları TMSK tarafından henüz ilan edilmediğinden, finansal tablolar SPK nın Seri: XI, No: 29 sayılı tebliği ve bu tebliğe açıklama getiren duyuruları çerçevesinde, UMS/UFRS nin esas alındığı SPK Finansal Raporlama Standartları na uygun olarak hazırlanmıştır. finansal tablolar ve bunlara ilişkin dipnotlar SPK tarafından 17 Nisan 2008 ve 9 Ocak 2009 tarihli duyurular ile uygulanması tavsiye edilen formatlara uygun olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuştur. Finansal tablolar Mepet Metro Petrol ve Tesisleri Sanayi Ticaret A.Ş. nin, yasal kayıtlarına dayandırılarak ve farklı muhasebe politikaları benimsenerek düzenlenen finansal tablolarına, SPK Finansal Raporlama Standartları na uygunluk sağlaması amacıyla, bazı düzeltme ve sınıflandırma kayıtları yansıtılmak suretiyle hazırlanmıştır. Finansal tablolar ve dipnotlar, SPK tarafından 9 Nisan 2008 tarihinde yayımlanan Seri: XI, No:29 numaralı tebliğinde belirlenen ve uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak sunulmuştur. 9

14 2. FĠNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA ĠLĠġKĠN ESASLAR (devamı) ĠĢlevsel ve sunum para birimi Şirket in finansal tablo kalemleri, söz konusu şirketin içinde bulunduğu ve operasyonları sürdürdüğü ana ekonomide geçerli olan para birimi cinsinden ölçülmüştür. Finansal tablolar ve raporlama para birimi olan TL cinsinden sunulmuştur. Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkındaki 5083 sayılı kanunun 1.maddesi uyarınca ve 4 Nisan 2007 tarihli ve 2007/11963 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince, Yeni Türk Lirası ve Yeni Kuruşta yer alan Yeni ibareleri 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere kaldırılmıştır. Buna göre bir önceki para birimi olan Yeni Türk Lirası değerleri TL ye ve Kr ye dönüştürülürken 1 Yeni Türk Lirası, 1 TL ye ve 1 Yeni Kuruş, 1 Kr ye eşit tutulmaktadır. 30 Eylül 2010, 2009 ve 31 Aralık 2009, 2008, 2007 finansal tabloların onaylandığı tarihler itibariyle T.C. Merkez Bankası döviz alış kurları aşağıdaki gibidir : 30 Eylül Aralık Eylül Aralık Aralık 2007 Amerikan Doları 1,4512 1,5057 1,4820 1,5123 1,1647 Avro 1,9754 2,1603 2,1603 2,1408 1,7102 Para birimleri sırasıyla, Avro ve Amerikan Doları dır. Finansal durum tablosu kalemleri raporlama dönemi sonundaki kur ile TL'ye çevrilmektedir. Yapılan çevrim işleminden doğan kar ya da zarar, kapsamlı gelir tablosunda "yabancı para çevrim farkları" hesabında gösterilmektedir. Yüksek enflasyon dönemlerinde mali tabloların düzeltilmesi SPK nın 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 sayılı kararına istinaden finansal tablolardaki tutarları yeniden ifade etme işleminin uygulanmasını gerektiren objektif koşulların gerçekleşmemiş olması ve SPK nın varolan verilere dayanarak ileride bu koşulların gerçekleşme emarelerinin büyük ölçüde ortadan kalktığını öngörmesi sebebiyle, işlevsel para birimi TL olan ve Türkiye de faaliyet gösteren şirketlerin finansal tabloları en son 31 Aralık 2004 tarihi itibariyle UMS 29 uyarınca (Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama) yeniden ifade etme işlemine tabi tutulmuştur. Dolayısıyla, bu şirketlerin 30 Eylül 2010 ve 31 Aralık 2009,2008, 2007 tarihli bilançolarında yer alan parasal olmayan aktif ve pasifler ve sermaye dahil özkaynak kalemleri, 31 Aralık 2004 tarihine kadar olan girişlerin 31 Aralık 2004 tarihine kadar endekslenmesi, bu tarihten sonra oluşan girişlerin ise nominal değerlerden taşınmasıyla hesaplanmıştır. Muhasebe politikalarındaki değiģiklikler Şirket cari dönemde Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) ve UMSK nın Uluslararası Finansal Raporlama Yorumları Komitesi (UFRSYK) tarafından yayınlanan ve 1 Ocak 2009 ve 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren geçerli olan yeni ve revize edilmiş standartlar, yorumlardan kendi faaliyet konusu ile ilgili olanları uygulamıştır. 10

15 2. FĠNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA ĠLĠġKĠN ESASLAR (devamı) Yeni ve revize edilmiģ uluslararası finansal raporlama standartları Henüz yürürlüğe girmemiş ve şirket tarafından erken uygulanması benimsenmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar: 1 Temmuz 2010 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan finansal dönemler için geçerli olacak olan fakat Şirket'in finansal tablolarına herhangi bir etkisi olması beklenmeyen mevcut standartlarla ilgili yorumlar ve değişiklikler aşağıda belirtilmiştir. UFRS 1 (değişiklikler) UFRS'nin İlk Olarak Uygulanması - Diğer İstisnai Durumlar 1 Temmuz 2010 tarihinde ya da bu tarih sonrasında başlayan mali dönemler için geçerli olan UFRS 1 standardındaki değişiklikler, UFRS 7 gerçeğe uygun değer açıklamalarının karşılaştırmalı sunumu açısından UFRS'leri ilk kullanan işletmelere sınırlı muafiyet getirmektedir. UFRS 9 'Finansal Araçlar: Sınıflandırma ve Ölçme' Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK), Kasım 2009'da UFRS 9'un finansal araçların sınıflandırılması ve ölçümü ile ilgili birinci kısmını yayımlamıştır. UFRS 9, UMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme'nin yerine kullanılacaktır. Bu Standart, finansal varlıkların, işletmenin finansal varlıklarını yönetmede kullandığı model ve sözleşmeye dayalı nakit akış özellikleri baz alınarak sınıflandırılmasını ve daha sonra gerçeğe uygun değer veya itfa edilmiş maliyetle değerlenmesini gerektirmektedir. Bu yeni standardın, 1 Ocak 2013 tarihinde ya da bu tarih sonrasında başlayan mali dönemlerde uygulanması zorunludur. Şirket, bu standardın uygulanması sonucunda finansal tablolarında oluşabilecek etkileri henüz değerlendirmemiştir. UMS 24 (2009) 'İlişkili Taraf Açıklamaları' Kasım 2009'da UMS 24 "İlişkili Taraf Açıklamaları" güncellenmiştir. Standarda yapılan güncelleme, devlet işletmelerine, yapılması gereken dipnot açıklamalarına ilişkin kısmi muafiyet sağlamaktadır. Bu güncellenen standardın, 1 Ocak 2011 tarihinde ya da bu tarih sonrasında başlayan mali dönemlerde uygulanması zorunludur. Şirket, revize edilen standardın uygulanması sonucunda finansal tablolarında oluşabilecek etkileri henüz değerlendirmemiştir. UMS 32 (Değişiklikler) Finansal Araçlar: Sunum ve UMS 1 Finansal Tabloların Sunumu UMS 32 ve UMS 1 standartlarındaki değişiklikler, 1 Şubat 2010 tarihinde ya da bu tarih sonrasında başlayan mali dönemler için geçerlidir. Bu değişiklikler finansal tablo hazırlayan bir işletmenin fonksiyonel para birimi dışındaki bir para birimini kullanarak ihraç ettiği hakların (haklar, opsiyonlar ya da teminatlar) muhasebeleştirilme işlemleri ile ilgilidir. Önceki dönemlerde bu tür haklar, türev yükümlülükler olarak muhasebeleştirilmekteydi ancak bu değişiklikler, belirli şartların karşılanması doğrultusunda, bu tür ihraç edilen hakların opsiyon kullanım fiyatı için belirlenen para birimine bakılmaksızın, özkaynak olarak muhasebeleştirilmesi gerektiğini belirtmektedir. Şirket, değişikliklerin uygulanması sonucunda finansal tablolarında oluşabilecek etkileri henüz değerlendirmemiştir. 11

16 2. FĠNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA ĠLĠġKĠN ESASLAR (devamı) Yeni ve revize edilmiģ uluslararası finansal raporlama standartları (devamı) Henüz yürürlüğe girmemiş ve Şirket tarafından erken uygulanması benimsenmemiş standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar (devamı): UFRYK 14 (Değişiklikler) Asgari Fonlama Gerekliliğinin Peşin Ödenmesi UFRYK 14 yorumunda yapılan değişiklikler 1 Ocak 2011 tarihinde ya da bu tarih sonrasında başlayan mali dönemler için geçerlidir. Tanımlanmış fayda emeklilik planına asgari fonlama katkısı yapması zorunlu olan ve bu katkıları peşin ödemeyi tercih eden işletmeler bu değişikliklerden etkilenecektir. Bu değişiklikler uyarınca, isteğe bağlı peşin ödemelerden kaynaklanan fazlalık tutarı varlık olarak muhasebeleştirilir. Şirket, bu değişikliğin finansal tablolarında bir etkisi olmayacağını düşünmektedir. UFRYK 19 'Finansal Yükümlülüklerin Özkaynak Araçları Kullanılarak Ödenmesi' UFRYK 19, 1 Temmuz 2010 tarihinde ya da bu tarih sonrasında başlayan mali dönemler için geçerlidir. UFRYK 19 sadece bir yükümlülüğünün tamamını ya da bir kısmını ödemek amacıyla özkaynak araçları ihraç eden işletmelerin kullanacağı muhasebe uygulamalarına açıklık getirir. Şirket, değişikliklerin uygulanması sonucunda finansal tablolarında oluşabilecek etkileri henüz değerlendirmemiştir. Mayıs 2010, Yıllık İyileştirmeler UMSK, yukarıdaki değişikliklere ve yeniden güncellenen standartlara ek olarak, Mayıs 2010 tarihinde aşağıda belirtilen ve başlıca 7 standardı/yorumu kapsayan konularda açıklamalarını yayınlamıştır: UFRS 1 Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarının İlk Olarak Uygulanması; UFRS 3 İşletme Birleşmeleri; UFRS 7 Finansal Araçlar: Açıklamalar; UMS 1 Finansal Tablo Sunumu; UMS 27 ve Olmayan Finansal Tablolar; UMS 34 Ara Dönem Finansal Raporlama; ve UFRYK 13 Müşteri Bağlılık Programları. 1 Temmuz 2010 tarihinde veya bu tarih sonrasında geçerli olan UFRS 3 ve UMS 27'deki değişiklikler haricindeki tüm diğer değişiklikler, erken uygulama opsiyonu ile birlikte, 1 Ocak 2011 tarihinde veya bu tarih sonrasında başlayan mali dönemlerde geçerli olacaktır. Şirket, yukarıdaki standartlar ile değişikliklerin uygulanması sonucunda finansal tablolarında oluşabilecek etkileri henüz değerlendirmemiştir. Şirket yöneticileri, yukarıdaki standart ve yorumların uygulanmasının gelecek dönemlerde Şirket in finansal tabloları üzerinde önemli bir etki yaratmayacağını düşünmektedir. 12

17 2. FĠNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA ĠLĠġKĠN ESASLAR (devamı) Önemli muhasebe değerlendirme, tahmin ve varsayımları Finansal tabloların hazırlanmasında Şirket yönetiminin, raporlanan varlık ve yükümlülük tutarlarını etkileyecek, bilanço tarihi itibari ile vukuu muhtemel yükümlülük ve taahhütleri ve raporlama dönemi itibariyle gelir ve gider tutarlarını belirleyen değerlendirmeler, varsayımlar ve tahminler yapması gerekmektedir. Gerçekleşmiş sonuçlar tahminlerden farklı olabilmektedir. Tahminler düzenli olarak gözden geçirilmekte, gerekli düzeltmeler yapılmakta ve gerçekleştikleri dönemde gelir tablosuna yansıtılmaktadırlar. Finansal tablolara yansıtılan tutarlar üzerinde önemli derecede etkisi olabilecek bilanço tarihinde var olan veya ileride gerçekleşebilecek tahminlerin esas kaynakları göz önünde bulundurularak yapılan varsayımların başlıcaları aşağıdaki gibidir. Ertelenmiş vergi varlıkları gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle geçici farklardan ve birikmiş zararlardan faydalanmanın kuvvetle muhtemel olması durumunda kaydedilmektedir. Kaydedilecek olan ertelenmiş vergi varlıkların tutarı belirlenirken gelecekte oluşabilecek olan vergilendirilebilir karlara ilişkin önemli tahminler ve değerlendirmeler yapmak gerekmektedir. Gelir ve giderlerin muhasebeleģtirilmesi Gelirler, faaliyetler ile ilgili olarak Şirket e ekonomik getiri sağlanmasının muhtemel ve getirinin güvenilir olarak ölçülebilmesinin mümkün olduğu zaman muhasebeleştirilir. Döneme hasılat kaydedilen satışlar için geçmiş deneyimler ve diğer ilgili veriler çerçevesinde iade ve indirimler için karşılık ayrılmaktadır. Aynı işlem ile ilgili hasılat ve giderler eşanlı mali tablolara alınmaktadır. Satış karşılığında nakit veya nakit benzerlerinin alındığı durumlarda hasılat, söz konusu nakit veya nakit benzerlerinin tutarıdır. Şirket satışları vadeli olarak gerçekleştirildiğinde, satış bedelinin makul değeri, alacakların bugünkü değerine indirgenmesi suretiyle bulunmaktadır. Alacakların bugünkü değerinin belirlenmesinde; satış bedelinin nominal değerini, ilgili mal veya hizmetin peşin satış fiyatına indirgeyen faiz oranı kullanılır. Satış bedelinin nominal değeri ile bu şekilde bulunan makul değer arasındaki fark, faiz geliri olarak ilgili dönemlere yansıtılmaktadır. Net satışlar, indirimler ve iadeler düşüldükten sonraki faturalanmış satış bedelinden oluşmaktadır. Ticari faaliyetler Ticari faaliyetler sonucu satışlardan elde edilen kazançlar, malın mülkiyeti alıcıya geçtiği zaman gelir olarak gerçekleşir. Net satışlar, faturalanan mallardan indirimler ve iadelerden arındırılmış değerini yansıtmaktadır. Şirket, Türkiye Karayolları üzerinde yer alan çeşitli illerdeki yolcu dinlenme tesislerinde akaryakıt ve market ürünlerinin satışını yapmaktadır. Kiralama faaliyetleri Faaliyet kiralaması kapsamında kiracılardan alınan kira gelirleri, aylık olarak kazanıldığında finansal tablolara yansıtılır. Peşin alınan kiralar, kazanılmamış (ertelenmiş) gelir olarak kabul edilip, kiralama süresince aylık olarak itfa edilir. 13

18 2. FĠNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA ĠLĠġKĠN ESASLAR (devamı) Hizmet gelirleri Gelir tamamlanma oranı dikkate alınarak muhasebeleştirilmektedir. Faiz gelir ve gideri Faiz gelir ve giderleri etkin getiri metodu kullanılarak tahakkuk esasına göre kayıt edilmektedir. İşletme tarafından tahsis edilmiş kredilerin tahsilatı şüpheli duruma düştüğü zaman ilgili faiz gelir tahakkuku kayıtlara yansıtılmaz. Temettü Ortakların kar payı alma hakkı doğduğu anda gelir kazanılmış kabul edilir. Maddi duran varlıklar Binalar ve arsalar dışındaki maddi duran varlıklar maliyet bedelinden birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü karşılığının düşülmesi suretiyle gösterilmektedir. Arsalar amortismana tabi değildir. Maddi duran varlıklar satıldığı zaman bu varlığa ait maliyet ve birikmiş amortismanlar ilgili hesaplardan düşüldükten sonra oluşan gelir ya da gider, gelir tablosuna dahil edilmektedir. Binalar, rayiç değerlerinden birikmiş amortismanın düşülmesi suretiyle gösterilmektedir. Maliyet değeri ile rayiç değeri arasındaki fark ertelenmiş vergiden netleşmiş şekilde özkaynakların altında değer artış fonları hesabında takip edilmektedir. Yeniden değerlenen varlık kullanıldığı müddetçe yeniden değerlenmiş tutarı üzerinden hesaplanan amortisman ile ilk maliyet bedeli üzerinden hesaplanan amortisman arasındaki farkın ertelenmiş vergi etkisi düşüldükten sonra yeniden değerleme fonundan düşülerek birikmiş karlar hesabına alacak kaydedilerek takip edilir. Maddi duran varlığın maliyet değeri; alış fiyatı, iadesi mümkün olmayan vergiler, maddi varlığı kullanıma hazır hale getirmek için yapılan masraflardan oluşmaktadır. Maddi duran varlığın kullanımına başlandıktan sonra oluşan tamir ve bakım gibi masraflar, oluştukları dönemde gider kaydedilmektedir. Yapılan harcamalar ilgili maddi varlığa gelecekteki kullanımında ekonomik bir değer artışı sağlıyorsa bu harcamalar varlığın maliyetine eklenmektedir. Yeni bir faaliyet açma maliyetleri, reklam maliyetleri de dahil yeni ürün ya da hizmet sunma maliyetleri, elemanların eğitim maliyeti de dahil yeni bir yerde veya yeni bir müşteri kesimiyle iş yapma maliyetleri, genel yönetim maliyetleri gibi maliyetler, maddi varlığın alış fiyatına dahil olmadıklarından ve varlığı, yönetimin amaçları doğrultusunda faaliyet gösterebilmesi amacıyla gerekli pozisyona ve işler duruma getirmek için katlanılmadıklarından, varlıkla doğrudan ilişkilendirilemez, dolayısıyla elde etme maliyetine dahil edilmemektedir. Kiraya konu olan varlığın sahipliğine ilişkin risk ve getirilerin Şirket te bulunduğu kiralama işlemleri finansal kiralama olarak sınıflandırılmıştır. Finansal kiralama yoluyla elde edilen sabit kıymetler Şirket in bilançosunda, ilgili varlığın makul değeri ile minimum kira ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanı üzerinden aktifte bir varlık, pasifte ise eşit tutarda bir yükümlülük olarak izlenir. Bu şekilde aktifte izlenen varlıkların amortismanı, diğer benzer varlıklar için uygulanan politikalara uygun olarak ayrılır. Kira süresinin kiralanan varlığın faydalı ömründen kısa olması ve kira süresi sonunda ilgili varlığın Şirket tarafından satın alınmasının makul şekilde kesin olmadığı durumlarda, aktifte yer alan kiralanan varlık kira süresi içerisinde; kiralanan varlığın faydalı ömrünün kira süresinden kısa olması durumunda ise faydalı ömrü içinde amorti edilir. 14

19 2. FĠNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA ĠLĠġKĠN ESASLAR (devamı) Maddi duran varlıklar (devamı) Bilançodaki finansal kiralama yükümlülüğü anapara geri ödemeleri yoluyla azaltılırken, kira ödemelerinin finansal gider kısmı, kiralama süresi boyunca oluştuğu döneme ait gelir tablosuna kaydedilir. Maddi duran varlıklar, kapasitelerinin tam olarak kullanılmaya hazır olduğu durumda aktifleştirilmekte ve amortismana tabi tutulmaktadır. Amortismana tabi varlıklar, tahmini ekonomik ömürlerine dayanan oranlarla doğrusal amortisman yöntemine göre kıst usulü amortismana tabi tutulmaktadır. Amortisman oranları aşağıdaki gibidir: Maddi duran varlıklar Amortisman oranları Binalar %2 - %5 Makine ve teçhizat % 10- % 25 Taşıt araçları % 20 Demirbaşlar % 2 - % 20 Özel Maliyetler % 4,76 - % 6,66 Ekonomik ömür ve amortisman metodu düzenli olarak gözden geçirilmekte, buna bağlı olarak metodun ve amortisman oranının ilgili varlıktan edinilecek ekonomik faydaları ile paralel olup olmadığına bakılmaktadır. Maddi duran varlık yeniden değerleme artışları, raporun 18 ve 19 no lu dipnotlarında belirtildiği üzere, Şirket in sahibi olduğu arsa ve bina ekspertiz şirketi tarafından yeniden değerlenmesi sonucunda oluşan değer artışının, ertelenmiş vergi ile netleştirilmesi sonucunda bulunan değerdir. Maddi olmayan duran varlıklar Maddi olmayan varlıklar faydalı ömürleri üzerinden doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak kıst bazında itfa edilmektedirler. Değer düşüklüğünün olması durumunda maddi olmayan duran varlıkların kayıtlı değeri, geri kazanılabilir tutarlarına indirilir. Maddi Olmayan Duran Varlıklar Haklar Amortisman oranları % 7 - % 33 Yatırım amaçlı gayrimenkuller Yatırım amaçlı gayrimenkuller, maliyetinin güvenilir bir şekilde ölçülmesinin mümkün olması ve gelecek ekonomik faydaların olası olması durumunda maliyet değeri üzerinden mali tablolara alınmaktadır. İlk kayıt sonrasında yatırım amaçlı gayrimenkuller maliyet esasına göre değerlemeye tabi tutulmakta ve maddi varlıklar başlıklı bölümde belirtilen hususlar çerçevesinde muhasebeleştirilmektedir. Şirket in yatırım amaçlı gayrimenkulleri yoktur ( ,2008, yoktur). 15

20 2. FĠNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA ĠLĠġKĠN ESASLAR (devamı) Canlı Varlıklar Şirket in canlı varlıkları yoktur ( ,2008, yoktur). SatıĢ amacıyla elde tutulan duran varlıklar Şirket in satış amaçlı elde tutulan duran varlıkları yoktur ( ,2008, yoktur). Stoklar Stoklar net gerçekleşebilir değer veya maliyet bedelinden düşük olanı ile değerlenmiştir. Net gerçekleşebilir değer, satış fiyatından stokların satışını gerçekleştirebilmek için gerekli satış maliyetlerinin düşülmesi suretiyle bulunan değerdir. Vadeli stok alımları için, söz konusu varlığın elde etme maliyeti peşin fiyatına indirgenir. Bu durumda, toplam ödeme tutarı ile peşin fiyat arasındaki fark, ilgili dönem boyunca faiz gideri olarak mali tablolara alınmaktadır. Varlıklarda değer düģüklüğü Varlıkların taşınan değerlerinin gerçekleşemeyeceğine yönelik olay veya değişikliklerin meydana gelmesi durumunda herhangi bir değer düşüklüğünün olup olmadığı incelenmektedir. Söz konusu uyarıların olması veya taşınan değerlerin gerçekleşebilir değeri aşması durumunda varlıklar gerçekleşebilir değerlerine indirgenmektedir. Varlıkların taşıdıkları değer, gerçekleşebilir değeri aştığında değer düşüklüğü karşılık gideri gelir tablosuna yansıtılır. Paraya çevrilebilecek tutar, varlığın net satış fiyatı ve kullanımdaki net defter değerinden yüksek olanıdır. Paraya çevrilebilecek tutar, belirlenebiliyorsa her bir kıymet için, belirlenemiyorsa kıymetin dahil olduğu nakit akımı sağlayan Şirket için tahmin edilir. Ancak, değer düşüklüğü karşılığının ters çevrilmesi sonucu varlığın taşınan değerinde meydana gelen artış, bu varlığa geçmiş yıllarda hiç değer düşüklüğü ayrılmamış olması halinde belirlenecek değerini aşmaması koşuluyla kayda alınmaktadır. Borçlanma maliyetleri Borçlanma maliyetleri gider olarak kaydedilmektedir. Özellikli varlıkla ilişkili borçlanma maliyetleri doğrudan ilgili bulunduğu özellikli varlığın maliyetine dahil edilir. Özellikli bir varlığın amaçlandığı şekilde kullanıma veya satışa hazır hale getirilmesi için gerekli faaliyetlerin tamamen bitirilmesi durumunda, borçlanma maliyetlerinin aktifleştirilmesine son verilir. 16

21 2. FĠNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA ĠLĠġKĠN ESASLAR (devamı) Finansal araçlar Finansal araçlar, bir işletmenin finansal varlıklarını ve bir başka işletmenin finansal yükümlülüklerini veya sermaye araçlarını arttıran anlaşmalardır. Finansal varlıklar: - nakit, - başka bir işletmeden nakit veya bir başka finansal varlık almayı öngören sözleşmeye dayalı hak, - işletmenin bir başka işletmeyle finansal araçlarını, işletmenin lehinde olacak şekilde, karşılıklı olarak değiştirmesini öngören sözleşmeye dayalı hak ya da, - bir başka işletmenin sermaye araçlarıdır. Sözleşmeye dayalı finansal yükümlülükler: - başka bir işletmeye nakit veya bir başka finansal varlık vermeyi öngören, veya - işletmenin bir başka işletmeyle finansal araçlarını, işletmenin aleyhinde olacak şekilde karşılıklı olarak değiştirmesini öngören sözleşmeye dayalı yükümlülüklerdir. Bir finansal varlık veya finansal yükümlülük ilk olarak, verilen (finansal varlık için) ve ele geçen (finansal yükümlülük için) rayiç değer olan işlem maliyetleri üzerinden (finansal yükümlülük için düşülerek) hesaplanır. İlk kaydı müteakip, krediler ve alacaklar; vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar ve rayiç değeri belirlenemeyen sermaye aracı niteliğindeki finansal varlıklar hariç olmak üzere, finansal varlıklar, varlık olan finansal türevler dahil olmak üzere, rayiç değerinden satış durumunda ortaya çıkacak işlem maliyetleri düşülmeksizin değerlenir. Krediler ve alacaklar ile vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar efektif faiz yöntemi kullanılarak hesaplanan iskonto edilmiş maliyetleri ile rayiç değeri ölçülemeyen sermaye aracı niteliğindeki finansal varlıklar ise maliyet değerleri ile takip edilir. Finansal yatırımlar Finansal yatırımlar içinde sınıflandırılan satılmaya hazır menkul kıymetlerin ilk kayda alımdan sonra müteakip değerlemesi, rayiç değeri üzerinden yapılmaktadır. Satılmaya hazır menkul değerlerin rayiç değerdeki değişikliklerden kaynaklanan kar ya da zarar, ilgili varlıklar satılana, nakde dönüşene veya başka bir şekilde elden çıkarılana veya değer düşüklüğüne maruz kalana kadar özkaynaklar içinde ayrı bir kalemde gösterilir, bu tarihten sonra ise birikmiş rayiç değer farkları gelir ve gider hesapları ile ilişkilendirilir. Satılmaya hazır menkul değerler üzerinden etkin faiz metodu kullanılarak hesaplanan faiz tutarı, faiz geliri olarak muhasebeleştirilir. Alınan temettüler ise alındığı tarihte temettü gelirleri içerisinde gösterilir. Aktif piyasalarda işlem gören satılmaya hazır menkul değerlerin rayiç değerleri bilanço tarihi itibariyle cari piyasada veya Menkul Kıymetler Borsası nda yayınlanan fiyatlar veya cari piyasa alış fiyatlarıyla belirlenir. 17

22 2. FĠNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA ĠLĠġKĠN ESASLAR (devamı) Finansal yatırımlar(devamı) Cari piyasa fiyatı bulunmayan veya cari piyasa fiyatının belirleyici olmadığı satılmaya hazır finansal varlıklar için rayiç değer, benzer yatırım araçlarının cari piyasa değerlerine veya yakın zamanda piyasada oluşmuş fiyatlara dayanılarak, iskonto edilmiş nakit akım analizi, opsiyon fiyatlandırma modelleri ve sıkça kullanılan diğer değerleme yöntemleri kullanılarak belirlenir. Rayiç değerleri güvenilir olarak belirlenemeyen satılmaya hazır finansal varlıklar, maliyet bedelinden, varsa değer düşüklüğü karşılığı indirilerek yansıtılırlar. Satılmaya hazır finansal varlıkların elde etme maliyeti ile gerçeğe uygun değeri arasında oluşan olumsuz farklar ise kalıcı olması halinde gelir tablosu ile ilişkilendirilir. Ticari alacaklar Ticari alacaklar, fatura değeri ile kayda alınmakta, şüpheli ticari alacak karşılığı düşüldükten sonra indirgenmiş net değerleri ile yansıtılmaktadır. Ticari alacakların finansman maliyeti, ilgili alacağın vadesine uygun etkin faiz oranı dikkate alınarak hesaplanır ve bulunan tutarlar satış gelirlerine gider olarak muhasebeleştirilir. Vadesi gelmiş alacakların tahsil edilemeyeceğine dair somut bir gösterge varsa şüpheli alacak karşılığı ayrılır. Tahsili tamamen mümkün olmayan alacaklar tespit edildikleri durumlarda tamamen silinirler. Vadeli çek ve senet rakamlarının içerdiği finansman maliyeti ilgili sözleşmelerde belirlenen bir faiz oranı bulunması halinde bu oran kullanılarak, olmaması halinde ise , , ve yıllarında TL için sırasıyla % 12, %14, %17 ve %17 oranları kullanılarak, bilanço günündeki net değerine getirilerek yansıtılmıştır. Ticari borçlar Ticari borçlar fatura değeri ile kayıtlara yansıtılmakta ve ilerleyen dönemlerde indirgenmiş net değerleri ile taşınmaktadır. TL haricindeki para birimlerinden oluşan senetsiz ticari borçlar, indirgenmiş net değerinin maddi tutarlarda olduğu durumlarda ilgili sözleşmelerde belirlenen faiz oranları kullanılarak eğer bu oranlar bilinmiyorsa ilgili oldukları Libor ve Eurobor oranları kullanılarak reeskont işlemine tabi tutulmaktadır. İşlem ve teslim tarihindeki muhasebeleştirme Tüm finansal varlık alış ve satışları işlem tarihinde, bir başka deyişle Şirket in alımı veya satımı gerçekleştireceğini taahhüt ettiği tarihte muhasebeleştirilir. Olağan alış ve satışlar, varlığın teslim süresinin genelde bir mevzuat veya piyasalardaki düzenlemelere göre belirlendiği alış ve satışlardır. NetleĢtirme / Mahsup Finansal tablolarda yer alan finansal varlık ve yükümlülükleri netleştirmeye yönelik yasal bir hak ve yaptırım gücüne sahip olunması ve söz konusu varlık ve yükümlülükleri net bazda tahsil etme/ödeme veya eş zamanlı sonuçlandırma maliyetinin olması durumunda bilançoda netleştirilerek gösterilmektedir. 18

23 2. FĠNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA ĠLĠġKĠN ESASLAR (devamı) Kur değiģiminin etkileri Yıl içerisinde gerçekleşen döviz işlemleri, işlem tarihindeki kurlar kullanılarak Türk Lirası'na çevrilmektedir. Bilançoda yer alan dövize bağlı varlık ve borçlar, bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak Türk Lirası'na çevrilmiştir. Bu çevrimden ve dövizli işlemlerin tahsil / tediyelerinden kaynaklanan kambiyo karları / zararları gelir tablosunda yer almaktadır. İlgili tarihler itibariyle dönem sonu ve ortalama ABD Doları kuru aşağıdaki gibidir; Dönem sonu TL Ortalama TL 30 Eylül ,4512 1, Aralık ,5057 1, Eylül ,4820 1, Aralık ,5123 1, Aralık ,1647 1,3003 İlgili tarihler itibariyle dönem sonu ve ortalama Euro kuru aşağıdaki gibidir; Dönem sonu TL Ortalama TL 30 Eylül ,9754 2, Aralık ,1603 2, Eylül ,1603 2, Aralık ,1408 1, Aralık ,7102 1,7782 Hisse baģına kazanç Kapsamlı gelir tablosunda belirtilen hisse başına kazanç, net karın, raporlama boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesiyle bulunmaktadır. Türkiye de şirketler sermayelerini hali hazırda bulunan hissedarlarına, geçmiş yıl kazançlarından dağıttıkları bedelsiz hisse yolu ile artırabilmektedirler. Bu tip bedelsiz hisse dağıtımları, hisse başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu hisse senedi dağıtımlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunur. 19

24 2. FĠNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA ĠLĠġKĠN ESASLAR (devamı) KarĢılıklar, Ģarta bağlı yükümlülükler ve Ģarta bağlı varlıklar Karşılıklar Karşılıklar ancak ve ancak Şirket in geçmişten gelen ve halen devam etmekte olan bir yükümlülüğü varsa, bu yükümlülük sebebiyle işletmeye ekonomik çıkar sağlayan kaynakların elden çıkarılma olasılığı mevcutsa ve yükümlülüğün tutarı güvenilir bir şekilde belirlenebiliyorsa kayıtlara alınır. Paranın zaman içindeki değer kaybı önem kazandığında, karşılıklar ileride oluşması muhtemel giderlerin bilanço tarihindeki indirgenmiş değeriyle yansıtılır. Karşılıklar her bilanço tarihinde gözden geçirilmekte ve yönetimin en iyi tahminlerini yansıtacak şekilde gerekli düzenlemeler yapılmaktadır. Şarta bağlı yükümlülükler ve varlıklar Şarta bağlı yükümlülükler, kaynak aktarımını gerektiren durum yüksek bir olasılık taşımıyor ise finansal tablolarda yansıtılmayıp dipnotlarda açıklanmaktadır. Şarta bağlı varlıklar ise finansal tablolara yansıtılmayıp ekonomik getiri yaratma ihtimali yüksek olduğu takdirde dipnotlarda açıklanır. Finansal kiralama işlemleri Kiraya konu olan varlığın sahipliğine ilişkin risk ve getirilerin Şirket te bulunduğu kiralama işlemleri finansal kiralama olarak sınıflandırılmıştır. Finansal kiralama yoluyla elde edilen sabit kıymetler Şirket in bilançosunda, ilgili varlığın makul değeri ile minimum kira ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanı üzerinden aktifte bir varlık, pasifte ise eşit tutarda bir yükümlülük olarak izlenir. Bu şekilde aktifte izlenen varlıkların amortismanı, diğer benzer varlıklar için uygulanan politikalara uygun olarak ayrılır. Kira süresinin kiralanan varlığın faydalı ömründen kısa olması ve kira süresi sonunda ilgili varlığın Şirket tarafından satın alınmasının makul şekilde kesin olmadığı durumlarda, aktifte yer alan kiralanan varlık kira süresi içerisinde; kiralanan varlığın faydalı ömrünün kira süresinden kısa olması durumunda ise faydalı ömrü içinde amorti edilir. Bilançodaki finansal kiralama yükümlülüğü anapara geri ödemeleri yoluyla azaltılırken, kira ödemelerinin finansal gider kısmı, kiralama süresi boyunca oluştuğu döneme ait gelir tablosuna kaydedilir. Operasyonel Kiralama Kiraya veren tarafın kiralanan varlığın tüm risk ve menfaatlerini kendinde tuttuğu kiralamalar operasyonel kiralama olarak sınıflandırılmaktadır. Operasyonel kira ödemeleri gelir tablosunda kira süresi boyunca doğrusal olarak gider kaydedilmektedir. 20