MEV Koleji Özel Ankara Okulları 1

Transkript

1 1) Hangi felsefi sistemi incelerseniz inceleyin, içinden çıktığı toplumdan, dönemin koşullarından izler taşıdığını görürsünüz. Özgür düşünceye sahip insan, kendini toplumun temel kabullerinden ve ideolojilerinden uzaklaştırır ve eleştirel bakış açısıyla yine bunları ele alıp irdeler. Buna göre felsefenin ortaya çıkması; I. Özgür olma II. Eleştirel olma III. Başka kültürlerden etkilenme IV.Egemen ideolojinin dışında düşünebilme görüşlerinden bağlanmıştır? A) I ve II B) I ve III C) I, II, III D) I, II, IV E) I,II, II, IV hangilerine 2) Astronomi üzerine çalışan Kopernik, çok sayıda dış merkezli çemberden oluşan sistemin karmaşıklığını eleştirerek yola çıktı. Ona göre sistem bu kadar karmaşık ve anlaşılmaz olamazdı. Önceki bazı filozofların ileri sürdüğü Yer merkezli bir sistemde Yer in çembersel bir yörünge üzerinde hareket ettiği varsayımını kabul etti. Yıllarca süren matematiksel hesaplamalar, bu modelle gerçeğin örtüştüğünü gösterdi. Parçada Kopernik in çalışmalarıyla ilgili verilen bilgilerden yola çıkarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Bilim evrenseldir. B) Bilim birikimlidir. C) Bilim objektiftir. D)Bilim genellenebilir niteliğe sahiptir. E)Bilim adamlarının değeri zamanla anlaşılır. 3) Hegel, doğru bilginin kaynağı olarak aklı kabul edenlerdendir. Duyularla değil, akıl yoluyla elde edilen, mantık kurallarına uygun olarak çıkarılan bilgiyi gerçek bilgi sayar. Dış dünyadaki varlıkların yapı ve işleyişi ile aklın işleyişi aynıdır. Bu nedenle de dış dünyanın bilgisi, aynı işleyişe sahip akılla elde edilir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Hegel in düşüncesinin ifadesidir? A) Bilgi duyumla elde edilip, akılla yorumlanır. B) İnsan zihninde duyulara dayalı olmayan bilgi yoktur. C) Bilgi deneyle başlar, akılda sonlanır. D) Akla uygun olan gerçek, gerçek olan akla uygundur. E) Akılla elde edilen bilgi, deneyle elde edilen bilgiden üstündür. 4) Bilim felsefecileri, bilimin insanı mutlak doğruya ulaştırıp ulaştıramayacağı konusunda birbirinden farklı görüşler ileri sürmüşlerdir. Sonsuz ve sınırsız evrende yaşayan, sınırlı ve sonlu bir yaşam süresine sahip bir varlığın, içinde yaşadığı evrenin tüm sırlarını çözmesi, yaşamın tüm alanlarını sadece bilime dayanarak açıklaması mümkün değildir. Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Bilimin sonuçları genellenebilir niteliktedir. B)Bilim insan hayatını kolaylaştırmalıdır. C) Evrendeki olaylar hem bilimle hem metafizik bilgilerle açıklanmalıdır. D) Bilim, evreni açıklarken yetersiz kaldığında felsefeye başvurmalıdır. E) Bilimin ulaştığı sonuçların mutlak doğruluğu söz konusu değildir. MEV Koleji Özel Ankara Okulları 1

2 5) Platon a göre ideal devlet, bilge olanların yönetimde olduğu, kurallar konurken ve sosyal hayat düzenlenirken bilginin ve erdemin söz sahibi olduğu devlettir. Çünkü ancak bilge kişi sadece bir sınıfın değil, bütün toplumun refahını ve mutluluğunu sağlamayı amaç edinir. Bu parçadan yola çıkarak aşağıdaki düşüncelerden hangisine ulaşılamaz? A) İdeal devlet arayışı içindedir. B) Yöneticilerin görev ve yetkileri belirlenmiş olmalıdır. C) Devlet insan doğasına aykırı bir kurumdur. D) Devlet her bireye eşit davranmalıdır. E) Devlet varoluş amacı olan topluma hizmet için vardır. 6) Sanat, gerçekliğe ilişkin yargılarımızla ve hatta önyargılarımızla dalga geçer. Gökyüzünü mavi, ağacı yeşil, toprağı kahverengi görmekten vazgeçmeyi; bildiklerimizi salıvermeyi, düşünceyi özgür bırakmayı öğretir. Varlıkların aklımıza gelmeyen halleri, gerçekliğin hayal gücüyle yeniden yoğrulmuş biçimi; daha önce farkına varmadığımız güzelliklerle tanıştırır. Bu rüzgâra kendini bırakıp güzelin bambaşka hallerini görmek, yaşanası bir deneyim değil midir? Parçada sanatın en önemli katkısı A) Farklı bakış açısıyla bakmayı öğretmesi B) İnsan ruhunu yüceltmesi C) Hayal gücünü geliştirmesi D) Doğru bilinenlerin yanlış olabileceğini göstermesi E) Gerçekliğin görünenden farklı olduğunu göstermesi 7) Anselmus ünlü Tanrı kanıtlamasında, insanın çevresindeki her şeyin mutlak bir varlıktan varlığını aldığını söyler. Buna göre tanrı olmasaydı bütün var olan varlıklar da olmazdı. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi bu düşünceyi desteklemektedir? A) Var olan her şey Tanrı nın varlığını kanıtlamaktadır. B) Evrende her şey değişime uğramış, Tanrı bu değişime etki etmemiştir. C) Tanrı nın varlığını kanıtlamaya çalışmak bir dine inanarak mümkündür. D) İnsanı yaratan Tanrı, onu yaptıklarından sorumlu tutmamıştır. E) Tanrı nın evreni yaratma sürecini anlatan kutsal kitaplar, Tanrı nın varlığının somut kanıtıdır. 8) Materyalizme göre evrendeki tek töz maddedir. İnsan varlıklarına duyu deneyinde sunulan dünya; rasyonel bir biliş tarzının kendilerine erişemediği şeyleri gizleyen sanal bir gerçeklik değil, temel gerçeklik olduğunun savunan doğadan ayrı ve doğadan öte bir varlık alanının olmadığını iddia eden bu görüş, etkisini sanat, siyaset ve ekonomi başta olmak üzere pek çok alanda göstermiştir. Aşağıdaki yargılardan hangisi parçadaki görüşü desteklemektedir? A) Varlığın ötesindeki töz insan zihni tarafından bilinemezdir. B) Evrendeki değişimin arkasındaki ilke Logos tur. C) Ruh da dâhil olmak üzere her şey maddedir. D) Düşünsel olan maddeyi değil, madde düşünsel olanı oluşturur. E) Varlıklar içinde yalnızca insan, ruh ve maddeden oluşur. MEV Koleji Özel Ankara Okulları 2

3 9) İlkçağ boyunca yapılan felsefe çalışmaları bilimsel çalışmaları da kapsar niteliktedir. Örneğin hiçbir deneye başvurmayan Demokritos, bugünkü atom anlayışının ilk şeklini ortaya koyan kimsedir. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Felsefe, bilimin ilerlemesine katkıda bulunmuştur. B) Bilimin bazı sorularına İlkçağ da felsefe de yanıt aramıştır. C) İlkçağ da bilim ile felsefe arasında ayrıma rastlanmaz. D) Bugünkü bazı bilimsel teorilerin ilk şekli felsefi düşünce içinde doğmuştur. E) Günümüz felsefesi, bilime deneysel çalışma ve doğrulama imkânı sunmuştur. 11) İnsan zihni doğuştan bilgi yüklü değil, boş fakat yazılmaya imkân veren bir anlama yetisiyle donatılmıştır. Yazılmamış bu levha, duyumlardan gelen izlenimler ve izlenimlerin oluşturduğu idelerle yavaş yavaş dolmaya başlar. Parçada belirtilen görüşe sahip bir filozof aşağıdaki yargılardan hangisini desteklemektedir? A) Bilginin kaynağı deneydir. B) Bilgi, ideaların bilgisidir. C) Bilgi deneyle başlar, akılda biter. D) Bilgiyi oluşturmada akıl tek kaynaktır. E) Duyuma dayalı bilgiler kişiden kişiye değişir. 10) Felsefe, Eski Yunan da doğa felsefesiyle başlamıştır. Thales, Herakleitos, Parmenides, Pisagor, Demokritos gibi filozoflar varlığı merak etmişler, evrenin ilk öğesinin ne olduğuna dair cevap aramışlar. Bu parçaya göre felsefeyi başlatan A) Filozofların keşif ve icatlardan etkilenmesi. B) Filozofların akıl yürütmeye başlaması. C) Filozofların varlığın özünü bilme çabası. D) Filozofların bilimle ilgilenmeye başlaması. E) Filozofların birbirlerinin cevaplarıyla yetinmemesi. 12) Su, deniz seviyesinde 100 C de kaynar yargısı; ancak deniz seviyesinde su 100 C de kaynarsa doğruluk değeri alır. Buna göre, yargının doğru olma koşulu A) Yargının herkes tarafından doğru kabul edilmesi B) Yargının günlük hayatı kolaylaştırıyor olması C) Yargının gerçeğe uygun olması D) Yargının basit gözlemle bile doğrulanabilmesi E) Yargının genel geçer olması MEV Koleji Özel Ankara Okulları 3

4 13) Kişinin mutluluğu, çevresindeki insanların mutluluğuyla ilişkilidir. En çok sayıda insana en fazla mutluluk sağlayan eylem doğru eylemdir. Mill e göre bir insan ancak üyesi olduğu toplumdaki insanlar da o eylemin sonuçlarından yarar sağlarsa mutluluğa ulaşabilir. Buna göre iyi nin ölçütü A) Davranışın kendisi B) Davranışın niyeti C) Davranışın nedeni D) Davranışın sonucu E) Davranışı gerçekleştiren kişinin yaşadığı toplumun ön kabulleri 14) Devlet işlerinin yürümesini sağlayan, hiyerarşik biçimde örgütlenmiş görev yapanlardan oluşan yapıdır. Toplum yönetiminde iktidarın etki alanı dışında bulunan ve kendi dinamiğini oluşturarak varlığını sürdüren yapıdır. Devletin egemen olma, yönetimi elinde bulundurma gücüdür. Devlet ile birey ve bireylerin kendi içlerindeki ilişkileri düzenleyen normlar bütünüdür. Siyaset felsefesi ile ilgili kavramlardan hangisinin açıklaması yukarda verilmemiştir? A) İktidar B) Bürokrasi C) Hukuk D) Egemenlik E) Sivil toplum 15) Teoloji incelediği dinin inanç ve kurallarını doğru kabul eder, onların rasyonel açıklamalarını yapmaya ve üstünlüklerini göstermeye çalışırken; din felsefesi dinleri ele alır ve onu sorgular. Buna göre teolojiyle din felsefesini birbirinden ayıran temel fark A) Bütün dinlerin savunmasını yaparak Tanrı nın varlığını kanıtlamaya çalışması B) Tanrı nın evrendeki gücü ve etkisini insanlara hatırlatması C) Dini kanıtlamaya çalışması ancak taraf olmaması D) Din hakkında nesnel değerlendirme yapması E) Hangi dinin daha rasyonel olduğu konusunda önyargı içermesi 16) İdealist görüşün temelini oluşturan Platon idealizminde, idealar yalnızca bilginin nesnesi olmakla kalmaz, aynı zamanda gerçekliği oluşturan varlık kategorisini meydana getiren temel varlıklar olarak bulunurlar. Parçadan hareketle, Platon un metafiziği için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) İdealar dış dünyadaki varlıklardan öncedir. B) İdealar duyulur dünyadaki varlıklar olduğu sürece anlaşılabilirdir. C) İdealar tümel özellik taşıyan ilk varlıklardır. D) İdealar mutlak ve statiktir, değişime kapalıdır. E) Dış dünyadaki varlıklar idealardan pay aldığı ölçüde gerçektir. MEV Koleji Özel Ankara Okulları 4

5 17) Felsefenin ne olduğuna dair yüzlerce, binlerce tanım yapılmıştır. Tanımların çokluğuna bakarak, felsefenin karmaşık ve anlaması zor bir yapıya sahip olduğunu ve felsefenin belirsizliklerle dolu olduğunu öne sürmek; felsefenin özünün anlaşılmadığının işaretidir. Felsefenin ne olduğuna ilişkin yapılan tanımların çokluğu onu karmaşık ve belirsiz yapmaz. Aksine, onun ussal düşünme etkinliğinin çeşitliliği olarak kendini ortaya koyduğunu gösterir. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi felsefenin tek bir tanımı olmamasının sebebidir? A) Felsefenin ilgilendiği konu alanının çok geniş olması B) Felsefenin tanımı üzerine ortak görüşe varılamaması C) Felsefenin öznel düşünce etkinliği olması D) Felsefede kullanılan kavramların karmaşık olması E) Felsefenin olayları akıl düzeyinde yorumlaması 18) Felsefe (philosophia) Eski Yunanca da bilgelik sevgisi anlamına gelmektedir. Bilge her şeyi bilen değil, bilgiyi arayandır. O halde felsefe, bilgiyi aramayı sevmek demektir. Bu parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Felsefe bilgeliğe ulaşma çabasıdır. B) Bilgelik felsefe yapmayı sevmektir. C) Bilgelik felsefe için gereklidir. D) Bilgelik felsefe sevgisidir. E) Felsefe bilgelikten vazgeçmedir. 19) İstanbul da yaşayan ve işi sebebiyle sık sık uçak yolculuğu yapan Ahmet Bey iki kez uçağı kaçırmış, her ikisinde de hafif uçak kazaları meydana gelmiştir. Bu bilgiye dayanarak uçak kazalarının sebebi olarak Ahmet Bey in uçağa binmemesi gösterilebilir mi? Böyle bir açıklamayı hangi zihin kabul eder? Bu parçaya dayanarak aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılabilir? A) Sezgi en güvenilir bilgi kaynağıdır. B) Tüm bilgiler deneyden gelir. C) Duyu verilerine dayanarak her zaman güvenilir bilgi elde edilemez. D) Olgusal dünyada olaylar neden, sonuç ilişkisiyle birbirine bağlıdır. E) İki olay arasında zorunlu bir nedensellik değil, ardışıklık söz konusudur. 20) Modern çağın bilime verdiği aşırı önem ve duyduğu güven, beraberinde felsefeyi bilimselleştirme çabalarını da getirmiştir. Konuyla ilgili çalışan pek çok isim, felsefeyi metafizik öğelerden arındırarak onu bilimsel bir etkinlik olarak yeniden yapılandırmayı amaçlamıştır. Tüm bu denemeler felsefeyi bilim yapmadığı gibi, felsefenin alanını daraltarak, felsefeyi bilime indirgeme çalışmaları olarak kalmıştır. Felsefe bilimle yan yana olmalı ancak bilimle eşdeğer görülmemelidir. Parçada söz edilen görüş A) Felsefe temelde bilimden güç almaktadır. B) Felsefenin bilime indirgenme çalışmaları yanlıştır. C) Bilim felsefeden beslenmelidir. D) Felsefe kendini bilimden soyutlamalıdır. E) Felsefe ve bilimin kavram ve yöntemleri farklıdır. MEV Koleji Özel Ankara Okulları 5

6 20) Hobbes a göre insan her şeyden önce kendi varlığını sürdürmeye çalışır. Doğa karşısında herkes eşittir ve herkes doğanın nimetlerinden olabildiğinde yararlanmak ister. Bu durumun insanlar arasında çatışma yaratır ve herkes herkesin düşmanı olur. Çatışma durumu insanın kendi varlığı için bir tehlike olduğundan biricik güdüsü olan varlığını sürdürme arzusuna ters düşer. Bu nedenle insanlar herkesin güvenliğini sağlayacak yurttaşlık durumuna geçerler. Bu parçadan yola çıkarak Hobbes un ahlak anlayışıyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) İnsan özünde iyi bir varlıktır. B) İnsan özgür olan tek varlıktır. C) İnsan eylemlerinin sonucuna göre hareket eden tek varlıktır. D) İnsan özünde kötü bir varlıktır. E) İnsan çatışma durumu olduğunda çıkarını değil ahlak yasasını düşünerek hareket eden bir varlıktır. 22) Ortaçağ ın teosantrik yapısı hemen her alanda etkisini hissettirmiştir. Kilise yalnız dini otorite olmakla kalmamış; sosyal, ekonomik, siyasi ve entelektüel güç olma eğilimi göstermiştir. Bu gücün korunması ve devam ettirilmesi adına hayatın her alanında ve her anında dini hissetmesini sağlamak, dini düşünceden bağımsız düşünmelerini engellemek amacıyla aforoz etme ve engizisyon mahkemelerinde yargılama gibi uygulamalara gidilmiştir. Bu parçada ortaçağın en çok hangi özelliğinden söz edilmektedir? A) Bilim ve felsefenin dini etkide olması B) Ekonomik ve siyasi istikrarın sağlanmasında dinin rolünün olması C) Dinin dogmatik yapısının hâkim olduğu bir dönem olması D) Ortaçağda dine duyulan güvenin arttığı E) Dini dogmaların bilim ve felsefeyle temellendirildiği dönem olması 21) Platon a göre varlıkların asılları idealar dünyasındadır. Duyulur dünyadaki varlıklar, idealar dünyasındaki varlıklardan pay alarak var olmuşlardır. Duyulur dünyada gördüğümüz ağaç, idealar dünyasındaki ağaç ideasının bir yansımasıdır. Sanat ise idealar dünyasının yansıması olan dünyanın yansımasıdır. Buna göre Platon için sanat nedir? A) Yaratma B) Oyun C) Taklit D) Beceri E) Hayal gücünün ürünü 23) Ben bende değil, sende de hem sen hem ben, Ben hem benimim, hem de senin, sen de benim, Bir öyle garip hale bugün geldim ki, Sen ben misin, bilmiyorum, ben mi senim. Mevlana nın dizeleri aşağıdaki görüşlerden hangisini dile getirmektedir? A) İnsan duyulur dünyadan uzaklaştıkça Tanrı nın bilgisine ulaşır. B) Evrendeki oluşun arkasındaki ilke mutlak varlık olan Tanrı dır. C) İnsan kendi varlığını bildikçe maddeden uzaklaşıp ruha ulaşır. D) İnsan özünü Tanrı dan alan bir varlıktır. E) İnsan Tanrı bilgisine eriştiğinde ölümsüzlüğe ulaşır. MEV Koleji Özel Ankara Okulları 6

7 24) Felsefe yapmaya gönül vermiş bir kişi, bildiği, inandığı her şeyi unutmalı, bilgiyi yeniden inşa edecek sorgulama işine girişmelidir. Ancak bunu kör bir yüreklilikle değil, canlı bir bilinç ve birikimle yapmalıdır. Bu parçaya dayanarak aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılabilir? A) Filozof bilgiye dayalı bir bilinçle sorgulama yapmalıdır. B) Her filozof sorgulama işini başarılı şekilde yapamaz. C) Bilinçli yapılmayan felsefe nedeniyle bu disiplin karmaşık hal almıştır. D) Filozof olmak için öncelikle gerçeklerle yüzleşecek cesarete sahip olmak gerekir. E) Filozofun felsefeye nasıl baktığı çalışmalarını etkileyen önemli bir etmendir. 26) Kant a göre deneyden önce hiçbir bilgiye sahip olmasak da, birtakım ana kavramlarla dünyaya geliriz. Doğuştan sahip olduğumuz bu kalıplar deneyden gelecek veriler için çerçeve işlevi görür. Deneyden gelen veriler bu kalıplarla birlikte çalışır, sonuçta bilgi ortaya çıkar Buna göre, deney öncesi kavramlar aşağıdakilerden hangisini sağlamaktadır? A) Deney verilerinin işlenip düzenlenmesini B) Deney verilerinin kontrol edilmesini C) Bilginin kesinlik kazanmasını D) Bilginin insan yaşamına işlerlik kazandırmasını E) Deneyle elde edilemeyecek bilgilerin zeminini oluşturmayı 25) Felsefeyi reddetmek de felsefedir. Bu cümlede aşağıdaki yargılardan hangisi vurgulanmaktadır? A) Felsefe bilinçli yapılan bir etkinlik değildir. B) Felsefe yapmak kaçınılmazdır. C) Felsefe yapmayan insan mutlu bir yaşama kavuşamaz. D) Felsefe yapmak için felsefe öğrenimi gerekli değildir. E) Felsefede karşı düşünceye yer yoktur. 27) Russell, felsefenin bilimsel olması gerektiği görüşünü destekler. Ona göre, felsefe ilkelerini değerlerden değil bilimden almalıdır. Filozof, bir bilim adamı ile aynı idealleri paylaşmalı, çalışmalarıyla bilim adamına yol göstericilik yapmalıdır. Felsefe metafizik öğelerden kurtulmalı, bilim üzerine düşünmelidir. Aşağıdakilerden yargılardan hangisi parçadaki görüşü desteklemektedir? A) Felsefe evrene ilişkin bütüncül yaklaşım göstermelidir. B) Felsefenin sorgulayıcı yapısı, bilimi geliştirecek en önemli desteği sağlamaktadır. C) Felsefe de bilim gibi genel geçer bilginin peşindedir. D) Felsefe bilim mantığı yapmalı, bilimi konu edinmelidir. E) Bilim, felsefenin yöntemlerinden faydalanmalı, farklı yollardan bilgiyi aramalıdır. MEV Koleji Özel Ankara Okulları 7

8 28) Yaşam, insanın tek başına çıktığı hayat yolculuğunda yaptığı keşiflerden ibarettir. J.P.Sartre, belirlenmiş bir özü ve kaderi olmadan dünyaya gelen insanın en başta iyi ve kötü gibi değerlere sahip olmadığını söyler. İnsan bütün bu değerleri kendi bulmak ve yaratmak zorundadır. Bu sınırsız özgürlük durumu sorumluluğu da beraberinde getirmekte, insan kendi iradesiyle seçtiği eylemlerin sorumluluğunu da almaktadır. Sorumlu insan, eylemde bulunmadan önce dünyayı paylaştığı diğer insanları da hesaba katmakta, sorumluluk aldıkça özgürleşmektedir. Parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) İnsan yaşam yolculuğunda evrensel ahlak yasalarına ulaşır. B) Herkes için geçerli ortak ahlaki yargılar bulunmaktadır. C) İnsan belirlenmiş özünü gerçekleştirdiğinde ahlaka uygun davranmış olur. D) Eylemin ahlaki değer taşıması, eylemin ortak değerlere uygun olmasına bağlıdır. E) Eylemin ahlaki değer taşıması onun özgür iradeden kaynaklanmasına bağlıdır. 29) Sanatı içinde bulunduğu zaman ve mekândan bağımsız düşünmek doğru değildir. Bir sanat yapıtı incelendiğinde, eserin ortaya konduğu dönemin koşullarıyla ilgili ipuçlarına rastlamak mümkündür. Örneğin ortaçağ sanatı, dönemin teosantrik yapısından izler taşımaktadır. Ortaçağda Hıristiyanlığı yaymak ve anlatmak amacıyla sanattan yararlanılmıştır. Kiliseler başta olmak üzere, yapıların dış yüzeylerine konusunu İncil den alan resimler yapılmıştır. Bu sayede okuma yazma bilmeyenlere dinin özünü ve gereklerini anlatan bilgiler verilmiştir. Bu parçadan yola çıkarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Ortaçağ da din her alanda etkisini hissettirmiştir. B) Geçmişte sanatın eğitsel işlevi olmuştur. C) Sanat toplumsal gelişimi hızlandırma amacı güder. D) Sanat toplumsal koşullardan etkilenmektedir. E) Ortaçağ sanatı dine hizmet etmiştir. MEV Koleji Özel Ankara Okulları 8

9 30) Montesquieu, Yasaların Ruhu adlı eserinde yönetim şekillerinden söz eder. Buna göre despotizm büyük devletlere, sıcak iklimlere uygun düşer ve korkuya dayanır. Britanya örneğinde olduğu gibi, ne soğuk ve ne de sıcak olan bir iklimin hüküm sürdüğü, orta büyüklükteki devletlere uygun düşen yönetim biçimi, monarşidir; söz konusu yönetim biçimi, şan ve şerefe dayanır. Buna karşın, soğuk iklimlere ve küçük devletlere uygun düşen rejim, demokrasidir; demokrasinin yönetici ilkesinin ise erdem olduğunu öne sürer. Bu bilgilere dayanarak Montesquieu nun görüşleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Devlet büyüdükçe baskı artmaktadır. B) Her toplum yapısı farklı yönetim biçimi gerektirir. C) Küçük devletlerde daha özgür yapı söz konusudur. D) Toplumsal ve siyasal analizler yaparak uygun yönetim tarzı belirlenmelidir. E) Evrensel bir düzen mümkündür. 31) Felsefenin bakışı, kulenin en tepesinden manzarayı izlemek gibidir. Filozof kuledeki tek bir pencereden değil, kulenin en üstünden görüntünün tamamını görmeye çalışır. Bu parçadan yola çıkarak, filozofun konulara bakışı ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A)Tümevarımcı bir yaklaşımla olayları değerlendirir. B)Konulara bütüncül bir bakış açısıyla bakar. C)Felsefenin ele aldığı konuları kendi bakış açısıyla yorumlar. D)Kendinden önceki filozoflardan yararlanmaktan çekinmez. E)Konuları tek tek inceler, genel bir konuya varmaya çalışır. 32) Felsefeden önce insanlar kendilerini, doğayı ve evreni birçok şekilde ele almışlardır. Önceleri mitolojik bir yaklaşımla var olanı kavramaya çalışırlar. Her şeyi doğaüstü güçlerle açıklamaya çalışırlar. Daha sonra mitosların yerini dinsel açıklamalar almıştır. Tek tanrılı dinlerin öğretilere insana hazır bir yaratılış kuramı verse de insanoğlu ne mitolojik ne dinsel öğretiyle yetindi. O, kendi akıl ve düşüncesiyle var olan her şeyi sorgulayarak felsefeyi ortaya çıkardı. Parçada dile getirilen düşünce, aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı olabilir? A)Felsefenin amacı nedir? B)Felsefe nasıl ortaya çıkmıştır? C)Felsefenin işlevi nedir? D)Felsefenin alanı nedir? E)Felsefe nerde ortaya çıkmıştır? 33) Bilginin kaynağını radikal biçimde akıl veya deneyde görenlere karşı olan görüştür. Bu görüşe göre, bilgi için akıl veya deneyden yalnız birinin olması yeterli değildir. Uzlaşmacı nitelik taşıyan bu görüş, hem dış dünyadan gelen verilere hem zihinden gelen kalıplara yer vererek, bilginin kaynağını hem akıl hem deneyde görür. Parçada söz edilen görüş A) Emprizm B) Rasyonalizm C) Realizm D) Kritisizm E) Entüisyonizm MEV Koleji Özel Ankara Okulları 9

10 34) Bilimin amacı evreni tanımak ve doğayı denetim altına almaktır. Bilimsel yöntem yoluyla önce evrene ilişkin olaylar, sonra bu olguları birbirine bağlayan yasalar ortaya çıkarılmaya çalışılır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bilimin özelliği değildir? A) Bilimsel yönteme dayanması B) Olgusal olması C) Evrendeki yasaları değiştirmeye çalışması D) Doğaya egemen olmayı sağlaması E) Neden- sonuç ilişkilerine dayalı olması 36) Denizler, dağlar, göller gibi doğal şeyler güzelse de onlar birer sanat eseri değildir. Sanat, doğaya ve doğal olana karşıt bir kavramdır. Sanat eseri insana bağlı olarak ortaya çıkan bir eserdir. Bu düşünceyi destekleyen yargı A) Sanattaki güzel ile doğadaki güzel aynı değildir. B) Nesneyi sanat eseri yapan, onun doğadaki güzelden üstün olmasıdır. C) Sanatçı doğayı taklit ederek yapıtını oluşturur. D) Estetik özne olduğu sürece ortaya çıkan eser sanat eseri olur. E) Sanat doğal olanın yansımasından ibarettir. 35) Özgür irade davranışları belirlemeli ancak özgür iradeyi yönlendiren iyi niyet olmalıdır. Örneğin kör bir adama karşıdan karşıya geçerken yardım eden biri, davranışı gerçekleştirmeden önce eğer yardım etmezsem insanlar beni ayıplar diye düşünüyorsa bu eylemin ahlaki olduğundan söz edilebilir mi? Bir eylem sadece kendisi için istenmeli, kör birine yardım etmek iyi olduğu için yardım edilmelidir. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi parçadaki düşünceyi destekler niteliktedir? A) Ahlaklı yaşam iyi niyetle yapılan davranışlarla mümkündür. B) Eylemin ahlaki olduğu, sonuçlarına bakarak söylenebilir. C) İyi niyetle yapılan eylemin sonucu olumsuzsa, davranış kötüdür. D) İnsan ahlaki eylemde bulunurken toplumsal denetim nedeniyle özgür olamaz. E) İnsanın özgür iradesi eylemde bulunmadan önce, o eylemin sonuçlarını göz önünde bulundurmalıdır. 37) More un Platon dan etkilenerek kaleme aldığı Ütopya adlı eseri, akıl temelinde yönetilen ortaklaşmacı kent devletini anlatmaktadır. Filozofun ideal düzeninde, bireyin ve toplumun bencilliğini engellemek için önerilen çözüm ortak mülkiyettir. More; Malın kişisel bir hak olduğu, her şeyin parayla ölçüldüğü bir yerde sosyal adalet ve rahatlık asla gerçekleşmez. Aslan payı kötülere bırakılırsa büyük çoğunluk yoksulluk içinde kıvranırken, doymak bilmez bir avuç insan memleketin bütün zenginliklerini sonuna kadar sömürür. der. Buna göre More un karşı çıktığı düşünce A) Sosyal adaletin sağlanamayacağı B) Devletin tüm insanların mutluluğunu sağlayamayacağı C) İdeal düzenin mümkün olamayacağı D) İnsan doğasının iyi olup sosyal yaşam içinde bozulduğu E) Özel mülkiyetin korunması gerektiği MEV Koleji Özel Ankara Okulları 10

11 38) Deizm, evreni yaratan bir Tanrı varlığını kabul etmekle beraber, yaratıcının evrene müdahalesi görüşü söz konusu olduğunda teizmden ayrılmaktadır. Deizme göre Tanrı evreni yaratmış, daha sonra bırakmıştır. Deistler inancı doğa kanunlarında ve insan mantığında görmeyi benimser. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi deizmin kabullerine uygundur? A) İnsan yazgısına uygun davrandığı sürece mutlu bir yaşam sürer. B) Doğaüstü olaylar, kehanet ve mucizeler gerçek dışıdır. C)Özgürlük Tanrı ya itaat etmekle yaşanır. D)Kâinat insan aklının anlayamayacağı yapıdadır. E)Evren Tanrı tarafından amaçlı olarak yaratılmıştır ve buna uygun olarak yönetilmektedir. 40) Ortaçağ da düşünce dinin himayesi altına girmiştir. Felsefe de bilim de dine hizmet ettiği sürece değer bulmuştur. Egemenliğin Tanrı da olduğu inancı, varlığın bilgisine de ancak bu yolla ulaşılacağı düşüncesini doğurmuştur. İnanç en kuvvetli dönemini yaşamış, önüne çıkan her düşünceyi yıkıp yok etmiştir. Buna göre Ortaçağ için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A)Teosantrik anlayış bütün gücüyle kendini hissettirmiştir. B)İman doğrusu, akıl doğrusuna üstün gelmiştir. C)Dogmatik düşünce kendini felsefe ve bilime dayandırmıştır. D)Bilim ve felsefe dinin dogmalarına savaş açmıştır. E)Bilim ve felsefe açısından karanlık bir dönem olmuştur. 39) Felsefe ile sanat, birçok konudan benzerlik gösterir. Öncelikle her ikisi de insanın ve yaşamın gizemini çözmeye, evrendeki ahenkli uyumu yoklamaya çalışır. Felsefe de sanat da ürünle ortaya çıkar. Sonsuz yaratıcılığa dayalı bu iki etkinlik, varlığın yeni yorumlarını sunar. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi felsefe ve sanatın ortak özelliği değildir? A)Yaratma faaliyeti olmaları B)Doğru bilgiyi aramaları C)Bir ürün olarak ortaya çıkmaları D)Varlığı yeniden yorumlamaları E)İnsanı ve yaşamı konu edinmeleri 41) Aristoteles e göre form ve madde varlıklarda bir arada bulunur. Form olmadan maddeden, madde olmadan formdan bahsetmek mümkün değildir. Madde mümkün maddelerden oluşurken, form onu gerçekliğe dönüştürür. Örneğin tahta meddedir. Tahtaya form verildiğinde masa ortaya çıkar. Parçaya göre Aristoteles in varlık görüşü A)Varlık madde ile ideanın birlikte oluşturduğu bütünlüktür. B)Varlık somut gerçeklik olan maddeden ibarettir. C)Asıl var olan maddedir, form onu duyulur kılar. D)Gerçek varlık madde ile ideayı buluşturan sonsuz varlıktır. E)Madde, ideadan pay aldığı için gerçeklik kazanmıştır. MEV Koleji Özel Ankara Okulları 11

12 42) Bazı felsefe öğrencilerinin felsefeden beklentileri pek de akılcı değildir. Felsefe söz konusu olunca, felsefenin yaşamın anlamını göstereceğini, varoluşun tüm sırlarını ortaya koyacağını düşünürler. Bu beklentilerinin karşılanmadığını gördüklerinde ise felsefenin gereksiz bir uğraş olduğu sonucuna ulaşırlar. Oysaki felsefenin amacı yaşamın anlamını göstermek değil, yaşamın anlamını sorgulamanın değerini anlatmaktır. Bu parçaya dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Felsefe herkesin beklentilerini karşılayacak çok boyutluluğa sahip değildir. B) Felsefeyle ilgilenenler, ondan hiçbir şey beklemeden felsefe yapmalıdır. C) Felsefenin amacı cevap vermek değil, soru sormayı öğretmektir. D) Felsefe yaşamın çoğu alanını konu edinecek yapıya sahip değildir. E) felsefenin karmaşık yapısı, onun gereksiz bir uğraş olduğu düşüncesine neden olmaktadır. 44) Estetik, doğada bulunan veya insan tarafından yapılmış olan güzel şeylere yönelir; güzel diye nitelenen değerleri analiz eder. Estetikte, güzelin ne anlama geldiği, güzel olarak nitelenen varlıkları güzel yapan faktörlerin neler olduğu irdelenir. Estetik, güzelin genel bilgisine ulaşmaya çalışan felsefe dalıdır. Güzeli sadece sanat alanıyla sınırlayan, sanatın ne olduğunu sorgulayan, sanatçının etkinliğini ve sanat yapıtlarını irdeleyen felsefe dalı da sanat felsefesidir. Sanat, hayal gücü, yetenek ve yaratıcılık gerektiren bir insan etkinliğidir. Sanata felsefe açısından yaklaşım, sanat felsefesi dediğimiz disiplini ortaya çıkarmıştır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi sanat felsefesinin sorduğu sorulardan değildir? A) Sanatçı sanat eserini nasıl oluşturur? B) Estetik yargılar öznel midir? C) Doğru bilgi mümkün müdür? D) Güzeli güzel yapan nedir? E) Güzelin güzel olmasını sağlayan ölçütler nelerdir? 43) İndeterminist görüş, insanın eylemlerini kendi özgür iradesiyle seçtiğini savunur. İnsanın isteme ve eylemleri iç ve dış nedenlerle belirlenmiş olamaz. İnsanın her eylemi esasında özgürlüğünün gerçekleştirme çabasıdır. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi indeterminist görüşe uygun değildir? A) İnsan eylemleri onun özgür iradesinin sonucudur. B) İnsan kendi davranışlarından sorumlu bir varlıktır. C) İnsan yazgısına uygun davranmalıdır. D) İnsan davranışları üzerinde toplumsal normlar belirleyici olamaz. E) Neyin iyi neyin kötü olduğuna kişinin kendisi karar verir. MEV Koleji Özel Ankara Okulları 12

13 45) Hobbes a göre doğal durum halindeyken eşit, özgür ancak çatışma içinde olan insanlar, bundan kurtuluşun yolu olarak bir sözleşme yoluyla güvenliklerinden sorumlu olacak bir gücün altında toplanmayı kabul ederler. Rouesseau ise, doğal yaşam halindeyken eşit, özgür ve mutlu olan insan topluluklarının özel mülkiyetin gelişmesi ve varsıl-yoksul ayrımının belirginleşmesiyle yaşadıkları kaos ortamından söz eder. Bu durum yöneticilerin atanması ile sonlanmış, herkes iktidara itaat etmiştir. Merakın ve şüphenin felsefenin gelişimindeki rolünü yazınız. Hobbes ve Rousseau nun devletle ilgili ortak düşünceleri aşağıdakilerden hangisidir? A) İnsanlar özleri gereği iyidir ve devlet ortaya çıkmadan önce mutludur. B) İnsanlar özleri gereği kötüdür ve devlet ortaya çıkmadan önce kaos ortamı vardır. C) Devlet insanların uyum ve ahengini bozmuş bir kurumdur. D) Devlet insanlar arasındaki eşitlik durumunu ortadan kaldırmıştır. E) Devlet yapay bir kurum olarak ortaya çıkmıştır. MEV Koleji Özel Ankara Okulları 13

14 MEV Koleji Özel Ankara Okulları 14