Tarım ve Kadın GÜBRETAŞ, tarımda kadın çiftçilerin önemine dikkat çekiyor...

Transkript

1 GÜBRETAŞ 5 yıl aradan sonra temettü dağıtıyor GÜBRE FABRİKALARI T.A.Ş. NİN YAYINIDIR YIL: 10 SAYI: 35 İLKBAHAR 2014 Tarım ve Kadın GÜBRETAŞ, tarımda kadın çiftçilerin önemine dikkat çekiyor... Nuri İyem Toprağı İşleyen Kadınlar GÜBRETAŞ yeni hedeflere ilerliyor 09 Selçuk ta bir hanım ağa: Gülseren Kutsigil 18 Tarımda öne çıkan riskler ve risklerin yönetimi

2 Toprağı işleyen kadınları görmek Değerli Verim okurları, İlkbaharla birlikte doğada yeni bir uyanışın yaşandığı bugünlerde GÜBRETAŞ olarak dergimizin yeni bir sayısıyla karşınızdayız. Verim in bu sayısında, geride kalan 2013 yılına dair bazı sonuçlar ile güzel bir başlangıç yaptığımız 2014 te şirketimizle ilgili yeni gelişmelerin haberlerini bulacaksınız. Verim, elinizde bulunan bu sayısıyla 10. yılına girdi. Şimdiye kadar yayınlanan Verim in 35 sayısında GÜBRETAŞ la ilgili birçok önemli ve güzel haberi buluşturduk Dergimizin kapağında bu kez sizi, Anadolu nun renklerini en güzel yansıtan sanatçılardan biri olan ünlü ressam Nuri İyem in bir tablosuyla karşıladık. Nuri İyem in 1969 tarihinde resmettiği Toprağı İşleyen Kadınlar adlı bu tablonun orijinali, GÜBRETAŞ ın Genel Müdürlük binasında yer alıyor. Bizce bu tablo, iki şeyi özetliyor: 1) Sektörde öncülük ettiğimiz ve son yıllarda yeni örnekleriyle geliştirdiğimiz GÜBRETAŞ ın kültür-sanat yaklaşımıyla 62 yıldır bu ülkenin geçmişten günümüze birçok kültürel ve sanatsal değerlerine de destek olduk, olmaya devam ediyoruz. 2) İyem in sanat diliyle özetlediği gibi Anadolu topraklarında kadın elinin ve emeğinin, tarım alanında da toprağa can kattığını düşünüyoruz. Bunun için kadın çiftçilerimizle ilgili eğitimler ve sosyal projeler gerçekleştirerek, bu konudaki duyarlılığı artırmayı hedefliyoruz. Nitekim fotoğraf yarışmamızda bu sene Tarımda Kadın konusunu tema olarak seçmiştik. Ayrıca 8 Mart Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle bu yıl kadın çiftçilerimizi İzmir in Selçuk ilçesindeki etkinliğimizde bir araya geldik. O buluşmanın güzel bir hatırası olarak, bölgedeki kadın çiftçilerden Gülseren Kutsigil le yaptığımız söyleşiyi Tarım ve Kadın köşemizde sizlerle paylaştık. Bu köşemiz, önümüzdeki sayılarda konuyla ilgili örnek başarı hikayelerini buluşturmaya devam edecek. Dergimizin iç sayfalarında, GÜBRETAŞ la ilgili haberleri bulacaksınız. Şirketimizin tarım sektöründeki, finans dünyasındaki ve sosyal sorumluluk alanındaki faaliyetleriyle ilgili gelişmeleri okuyacaksınız. Ayrıca Açık Görüş bölümünde Doç. Dr. Burhan Kara ile Sektörel Bakış ta şirketimizin Risk Yönetimi Müdürü Ertuğrul Köse nin yazdığı yazılar, tarım konusuyla ilgili iki önemli konuda bilgiler içerdiği için dikkatle okunmalı... Yeni sayımızda, yeni başarı haberlerimizle karşınızda olmak temennisiyle İÇİNDEKİLER 03 Panorama 05 Gündem GÜBRETAŞ yeni hedeflere ilerliyor. 08 Tarım ve Kadın Selçuk ta bir hanım ağa: Gülseren Kutsigil 11 Yeni Ürün 12 Çerçeve 16 Ürün Uygulama 18 Sektörel Bakış >Ertuğrul Köse Tarım Sektöründe Öne Çıkan Riskler ve Risklerin Yönetimi 22 Başarılı Bayilerimiz ve Kooperatiflerimiz 24 Açık Görüş >Doç. Dr. Burhan Kara Kar, buğdayın yorganıdır. 27 Buluşmalar 31 Ödüllü Bulmaca Periyodik Kurumsal Bülten Yıl: 10 Sayı: 35 İlkbahar 2014 Yayın Türü: Yaygın Süreli Baskı Tarihi: 10 Nisan 2014 GÜBRETAŞ Tarım Kredi Kooperatifleri İştirakidir. Gübre Fabrikaları T.A.Ş. adına sahibi: Osman Balta Yazı İşleri Müdürü Nihat Vuran Yayına Hazırlık Kurumsal İletişim Müdürlüğü Yayın Kurulu Osman Balta, Ferhat Şenel, Tahir Okutan, İsmail Babacan, Yakup Güler Editör Merve Tekçam Katkıda Bulunanlar Ertuğrul Köse, Yusuf Karatekin, İsmet Kirkit, Murat Yormaz İletişim Bilgileri Gübre Fabrikaları T.A.Ş. Esentepe, Kasap Sok. No: 22 Şişli / İSTANBUL Tel: (0212) Faks: (0212) E-posta: verim@gubretas.com.tr İnternet: Tasarım Uygulama Düzey Ajans/Oğuzhan Cengiz Merkez Mah. Begonya Sok. No: 12 Gaziosmanpaşa/İSTANBUL Tel: (0212) pbx Faks: (0212) Baskı İlbey Matbaa 2. Matbaacılar Sitesi 3 NB 3 Topkapı- Zeytinburnu / İstanbul Tel: (0212)

3 Panorama GÜBRETAŞ, yatırımcısına kazandırmaya devam ediyor GÜBRETAŞ ın son yıllarda yakaladığı istikrarlı başarı çizgisi, yansımalarını göstermeye devam ediyor. Daha önce farklı finansal araştırmalarda Türkiye nin en hızlı büyüyen şirketi olarak açıklanan Gübre Fabrikaları T.A.Ş. (GÜBRETAŞ), bu kez Milliyet gazetesinde yayınlanan bir değerlendirmede 2014 yılının ilk çeyreğinde borsada en çok kazandıran şirketler arasında 3. sırada yerini aldı. 23 Mart 2014 tarihinde Zeynep Aktaş imzasıyla yayınlanan analiz yazısında, Dolardaki artışın BİST te işlem gören şirketlerin bilançolarını nasıl etkilediğini incelendi ye oranla 2013 de zarar eden şirketlerin daha fazla olduğunu belirten Aktaş, 401 şirketten 292 sinin karda 109 unun ise zararda olduğunu açıkladı. Zeynep Aktaş yazısında, GÜBRE- TAŞ ın Dolar bazında 2014 ilk çeyrekte kazandıranlar sıralamasında İttifak Holding ve Çelebi den sonra %27 lik bir kazandırma oranıyla 3. sırada yerini aldığını açıkladı yılını satış rekoruyla tamamlayan GÜBRETAŞ, ortaklarına temettü dağıtacak GÜBRETAŞ, 2013 yılsonu finansal sonuçlarını açıkladı. Bir önceki yıla göre %7,3 lük artışla toplam 1 milyon 667 bin ton satış gerçekleştirerek şirket tarihinin yeni satış rekoruna erişen GÜBRETAŞ, pazar payıyla sektördeki liderliğini güçlendirdi. Şirket ayrıca Yarımca Tesisleri nde 507 bin ton üretim gerçekleşti yılında 2 milyar 265 milyon 437 bin 409 TL konsolide ciroya ulaşan GÜBRETAŞ, faaliyetlerinden 94 milyon 713 bin 933 TL konsolide net kâr elde etti. Yönetim Kurulu, oluşan bu kârdan 66,8 milyon TL nin (1 TL nominal değerli paya 0,20 TL) ortaklara temettü olarak dağıtılmasının 62. Olağan Genel Kurul un onayına sunulmasını kararlaştırdı. GÜBRETAŞ Genel Müdürü Osman Balta, son senelerde her açıdan büyük bir başarı ivmesi yakaladıklarını belirterek, Şirket tarihinin en büyük yurtiçi yatırımlarının gerçekleştirildiği 2013 yılını aynı zamanda yeni satış rekoruyla tamamlayarak, büyümemizi sürdürdük dedi. Konsolide olarak 2 milyar 265 milyon TL satış geliri elde ettiklerini belirten Genel Müdür Balta, 280 milyon 751 bin TL konsolide kâr oluştuğunu kaydetti. Osman Balta, sözlerine şöyle devam etti: Bu kârdan diğer ortaklarımıza isabet eden kontrol gücü olmayan paylar düşüldüğünde, ana ortaklık payımız 94,7 milyon TL oldu. Yönetim Kurulumuz, oluşan kârdan 66,8 milyon TL nin ortaklara temettü olarak dağıtılmasına karar verdi. Geçtiğimiz Nisan ayında Razi Petrokimya yatırımının son taksitini ödemiştik, Kasım ayında ise SPK nın onayıyla bedelsiz sermaye artırımını gerçekleştirdik. Böylece 2013 yılı GÜBRETAŞ açısından satış ve yatırımdaki başarıların yanı sıra finansal yönden de ortaklarımızı, hissedarlarımızı ve tüm paydaşlarımızı memnun eden verimli bir yıl oldu. Şirketin Olağan Genel Kurul toplantısının 16 Nisan da yapılacağını söyleyen Osman Balta, GÜBRETAŞ ın büyümesini bu yıl da sürdüreceklerini belirterek, 2014 yılı satış hedefimizi 1 milyon 700 bin ton olarak bütçeledik. Konsolide ciro hedefimiz de 2,4 milyar TL civarında 60 yılı aşan köklü tecrübemizle bu topraklara değer katmaya devam ediyoruz dedi. 3

4 Gündem Tarım Bakanı Eker, GÜBRETAŞ Diyarbakır Bölge Satış Müdürlüğü nü ziyaret etti Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehmet Mehdi Eker 24 Mart 2014 tarihinde GÜBRETAŞ Diyarbakır Bölge Satış Müdürlüğü nü ziyaret etti. Tarım Kredi Kooperatifi Merkez Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Necat Buğdaci nin da bulunduğu ziyarette, GÜBRETAŞ ın iyi tarım uygulamaları kapsamında doğru gübreleme ve toprak analizi çalışmaları hakkında Bölge Satış Müdürü Mahmut Özalp bilgi verdi. Bakan Mehdi Eker, konuşmasında toprak analizi ve doğru gübreleme konusunun önemine dikkat çekti, toprak ve su kaynaklarının kirletilmeyecek şekilde çiftçilere önerilerde bulunulması önemli. Bu konuda GÜBRETAŞ a görev düşüyor dedi. Tarımsal Öğretim Günü, Bozok Üniversitesi'ndeki GÜBRETAŞ konferansıyla kutlandı Ülkemizde ilk zirai eğitimin başlamasının 168. yıldönümü nedeniyle Bozok Üniversitesi Ziraat Fakültesi tarafından organize edilen konferans, 10 Ocak 2014 tarihinde Yozgat ta gerçekleşti. Konferansta konuşan GÜBRETAŞ Genel Müdürü Osman Balta, tarımda verimlilik artışı için bilinçlenmenin yaygınlaşması gerektiğini ve bunun yolunun da eğitimden geçtiğini vurguladı. 4 Bozok Üniversitesi nin Erdoğan Akdağ Kampüsü ndeki Kültür Merkezi nde gerçekleşen programa öğrenci ve akademisyenlerin yanı sıra Rektör Prof. Dr. Tamer Uçar, Fakülte Dekanı Prof. Dr. Şaban Güçlü, Yozgat Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Veli Büke, Ziraat Odası Başkanı İsmail Açıkgöz, Yozgat Tarım ve Hayvancılık İl Müdür Yardımcısı İbrahim Acar ve GÜBRETAŞ Genel Müdür Yardımcısı Tahir Okutan da katıldı. Tarımın geleneksel yöntemler yerine daha bilinçli şekilde yapılması halinde zirai üretimdeki verim ve kalitenin yükseltilebileceğini belirten GÜB- RETAŞ Genel Müdürü Osman Balta, Ürünlerde verim-kalite artışı sayesinde, çiftçilerimizin birim alandan daha fazla kazanç elde etmeleri de mümkün oluyor. Bu nedenle GÜBRETAŞ olarak her yıl Türkiye nin yüzlerce noktasında gerçekleştirdiğimiz eğitim toplantılarının yanı sıra Bilinçli Üretici Kazanır sloganıyla üniversitelerimizle işbirliğine girerek seminerler de düzenliyoruz dedi. Tarım arazilerini doğru ve verimli kullanarak olumsuz faktörlerden korumanın da önemli olduğunu vurgulayan Osman Balta, bunun da yolunun toprak analizinden geçtiğini ifade etti. Genel Müdür Balta, GÜBRETAŞ ın bu konuda 2006 dan beri yürüttüğü Türkiye Toprak Verimliliği Haritası Projesi yle ilgili bilgiler aktardı. Bozok Üniversitesi ndeki GÜBRETAŞ Eğitim Bursu alan öğrencilerin de katıldığı programın sonunda, Bozok Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Tamer Uçar katılımlarından dolayı GÜBRETAŞ Genel Müdürü Osman Balta ya teşekkür ederek günün anısına bir plaket verdi. GÜBRETAŞ Bu Toprağın Renkleri Basın Fotoğraf Yarışması na katılımlar devam ediyor Tarımda Kadın temalı GÜBRETAŞ Bu Toprağın Renkleri Basın Fotoğraf Yarışması na başvurular sürüyor. GÜBRETAŞ ın iki yıldır düzenlediği Bu Toprağın Renkleri Basın Fotoğraf Yarışması na başvurular, 30 Nisan a kadar devam ediyor. Yarışmada 7 kategoride toplam 13 bin TL para ödülü dağıtılacak. Sonuçların 14 Mayıs Dünya Çiftçiler Günü nde açıklanacağı yarışmanın jüri üyeleri arasında basın fotoğrafçılığının tecrübeli isimlerinden Coşkun Aral, Rıza Özel, Mehmet Demirci, Galip Ataman, Selahattin Sevi, Halit Ömer Camcı ve Nihal Gündüz yer alıyor.

5 Gündem GÜBRETAŞ yeni hedeflere ilerliyor Yıllık Değerlendirme Toplantısı nı bu yıl Afyon Güral Otel de gerçekleştiren GÜBRETAŞ yöneticileri, 2013 yılı sonuçları ve 2014 hedeflerini değerlendirdi. Toplantıda durumsal liderlik konulu bir kurumiçi eğitim semineri de yapıldı. GÜBRETAŞ, 11. kez gerçekleşen Yıllık Değerlendirme Toplantısı nı 27 Şubat - 2 Mart tarihleri arasında Afyon da gerçekleştirdi yılsonunda ulaşılan yeni satış rekoru ve istikrarlı yükselişin değerlendirildiği toplantıda, 2014 yılına ait yeni hedefler ve projeler de konuşuldu. Departman faaliyeti sunumlarının yanı sıra kurumiçi eğitim seminerinin de gerçekleştiği organizasyona, yöneticilerin aileleriyle birlikte Türkiye genelinden toplam 115 kişi katıldı. Son yıllarda her açıdan büyük bir başarı ivmesi yakaladıklarını dile getiren GÜBRETAŞ Genel Müdürü Osman Balta, 2013 yılında satışlarımızı %7,5 oranında artışla 1 milyon 667 bin tona yükselterek hem yeni satış rekoruna ulaştık, hem de sektör liderliğimizi perçinlemiş olduk. Pazar faaliyetlerindeki başarıların yanı sıra 2013 senesi GÜB- RETAŞ tarihinde çok önemli yatırımların yapıldığı bir yıl oldu. 100 milyon TL civarında bir yatırım bütçesi gerçekleştirdik. Yeni yılda hedeflerimizi de yükseltmeye devam ediyoruz te satış hedefimizi 1 milyon 700 bin ton olarak belirledik ve yine 100 milyon TL nin üzerinde yatırımları gerçekleştirerek istikrarlı yükselişimizi sürdüreceğiz dedi. Toplantıya iştirak eden Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Kutlu ise GÜB- RETAŞ ın başarılarıyla ve yatırımlarıyla yükselişini sürdürdüğüne dikkat çekti. Başkan Kutlu, Bu başarı, gayretli ve uyumlu bir çalışmanın, sinerjinin sonucudur. Son yıllarda Türkiye nin en hızlı büyüyen şirketi haline gelen GÜBRETAŞ ile ana hissedarı Tarım Kredi Kooperatifleri arasındaki güç birliğinin de, ülkemizdeki tarım sektörü için önemli katma değerler ortaya çıkardığını görmek memnuniyet verici dedi. 5

6 Gündem GÜBRETAŞ FMB Africa Konferansına Katıldı Şubat 2014 tarihleri arasında Fas ın Marakeş kentinde gerçekleştirilen FMB Africa Konferansına GÜB- RETAŞ ı temsilen Genel Müdür Yardımcılarımız İsmail Babacan ve Tahir Okutan, Hammadde ve Emtia Ticaret Müdürü Şükrü Kaya ve Danışman Cihat Bağdat tan oluşan bir heyet katıldı. GÜBRETAŞ heyeti konferans süresince dünyanın dört bir yanından gelen 20 den fazla heyetle birebir görüşmeler gerçekleştirdi ve uluslararası gübre gündemini yakından izleme imkanı buldu. Heyet ayrıca Fas ın yerleşik en büyük gübre dağıtıcılarından Toutagri Grubu nun El Cedide bölgesindeki tesislerine bir ziyaret gerçekleştirdi ve işbirliği ve yatırım imkanları değerlendirildi. Karşılıklı ziyaretlerle ilişkilere ivme kazandırılması konusunda görüş birliğine varıldı. Yıl Sonu Satış Değerlendirme Toplantısı Nevşehir'de yapıldı GÜBRETAŞ Frankfurt'ta Yatırım Fonları ile buluştu TEB Yatırım ve BNP Paribas tarafından ortaklaşa düzenlenen TEB-BNP Paribas Turkish Mid Conference a katılan GÜBRETAŞ, yerli ve yabancı yatırım kuruluşları ile görüşerek firmanın son dönem performansını, yatırım stratejilerini ve genel beklentilerini paylaştı. GÜBRETAŞ ı temsilen Genel Müdür Yardımcısı Ferhat Şenel, Yatırımcı İlişkileri Müdürü Hüseyin Karakuş ve İştirak İlişkileri Uzmanı Gökhan Gümüş ün katıldığı konferansda, yabancı ve yerel fonların bulunduğu bir çok firma ile görüşüldü. 6 GÜBRETAŞ ın 2013 pazar sonuçlarının değerlendirildiği yıllık Satış Değerlendirme Toplantısı, ilgili departmanlardan 80 kişinin katılımıyla 9-12 Ocak tarihlerinde Nevşehir de yapıldı. Gübre sektörünün öncü firması GÜBRETAŞ, 2013 yılında %7,3 artış oranıyla 1 milyon 670 bin tonluk satış rekoru gerçekleştirerek son yıllardaki istikrarlı büyümesini devam ettirdi. GÜBRETAŞ, 2013 satış-sevkiyat sonuçlarının değerlendirildiği yıllık Satış Değerlendirme Toplantısı nı ise 9 12 Ocak tarihleri arasında Nevşehir Kozaklı da gerçekleştirdi. GÜBRETAŞ Genel Müdürü Osman Balta nın başkanlığında gerçekleşen etkinliğe Genel Müdür Yardımcıları Tahir Okutan, İsmail Babacan ve Yakup Güler ile satış, pazarlama, ürün geliştirme, sıvı-toz ürünler, lojistik ve dış ticaret departmanlarının müdürlerinin yanı sıra Türkiye genelindeki bölge satış müdürlüklerine bağlı müşteri temsilcileri ile mobil satış temsilcilerinden oluşan 80 kişi katıldı. Şirketin 2013 yılsonu satış verilerinin değerlendirildiği toplantıda, sektör ve sahayla ilgili genel sorunlar ve çözüm önerileri de ele alındı. Bu yıl ayrıca özel gündem konusu olarak sıvı-toz gübre ürünler hakkında yapılan değerlendirme oturumlarına, TKİ ve TARKİM firmalarının temsilcileri sunumlarıyla katkı verdi.

7 Gündem GÜBRETAŞ'tan Türk Kızılayı'na kan bağışı GÜBRETAŞ, yönetici ve çalışanlarının katılımıyla Türk Kızılayı nın kan bağışı kampanyasına destek verdi. 5 Şubat 2014 tarihinde Genel Müdürlük binası önündeki Kızılay otobüsünde gerçekleşen etkinlikte GÜB- RETAŞ Genel Müdürü Osman Balta, Genel Müdür Yardımcıları ve personelin katılımıyla yaklaşık 35 kişi kan bağışında bulundu. Türk Kızılayı yetkilileri ise kampanyaya verdiği katkılardan dolayı GÜBRETAŞ a teşekkür ziyareti yaptı. GÜBRETAŞ tan kültür-sanat alanında iki önemli katkı Aramıza katılanlar GÜBRETAŞ ailesi büyüyor. 9 yeni çalışma arkadaşı ailemize katıldı. Genel Müdürlük bünyesinde, Hanifi Koçak Doğrudan ve İhaleli Satış Geliştirme Ve Operasyon sorumlusu olarak Satış Müdürlüğü nde, Akif İhsan Akman ise Finans Operasyon Sorumlusu olarak Finans Müdürlüğü nde göreve başladı. Mühendis Doğuş Barış Demirhan, vardiya amiri olarak, Yasin Aydınöz ise İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı olarak Yarımca Tesislerinde işbaşı yaptı. Hüseyin Gedikoğlu ve Gürşah Sarı Antalya Bölge Satış Müdürlüğü nde Müşteri Temsilciliği görevini yürütecek. Tekirdağ Bölge Satış Müdürlüğü nde Koray Akev Müşteri Temsilcisi, Emrah Keleş ise lojistik elemanı olarak işe başladı. Yeni çalışma arkadaşlarımıza ailemize hoş geldiniz diyor, görevlerinde başarılar diliyoruz. Kurum içi atamalar Hammadde ve Emtia Ticaret Müdürlüğü görevini vekaleten yürütmekte olan Şükrü Kaya bu göreve asaleten, İnsan Kaynakları Müdürlüğü bünyesinde Personel ve İdari İşler Sorumlusu olarak görev yapmakta olan Mustafa Karacan, İdari İşler Şefliği görevine, Hammadde ve Emtia Ticaret Müdürlüğü bünyesinde İthalat Sorumlusu olarak görev yapmakta olan Aysen Kara, Satınalma ve İhracat Şefliği görevine, Hukuk Müşavirliği bünyesinde Avukat olarak görev yapmakta olan Salih Yurt, Hukuk Müşavirliği görevine atandı. Bugüne kadar görevlerini başarı ile yürüten arkadaşlarımıza teşekkür eder, yeni görevlerinde başarılar dileriz. GÜBRETAŞ Kitaplığı, Bu Toprağın İnsanları dizisinin 3. kitabı, Anadolu nun Sevgi Pınarı; Mevlanâ Celaleddin çıktı. İskender Pala nın kaleme aldığı bu eser, Anadolu nun gönül mimarlarından ve sevgi pınarlarından biri olan Mevlanâ nın toprak konulu sözlerinide bir araya getirdi. GÜBRETAŞ ın bu topraklara armağan ettiği bir diğer proje ise Klasik Türk Müziği nin günümüzdeki en önemli kanun virtüözlerinden Göksel Baktagir in özgün bestelerinden oluşan 5 CD lik Düşler Harmanı albüm seti. 7

8 TarımveKadın Dünya Kadınlar Günü'nde kadın çiftçilerle İzmir'de buluştuk GÜBRETAŞ, Dünya Kadınlar Günü dolasıyla tarımda kadının önemine dikkat çekerek onları bilinçlendirmek ve gelişimlerine destek sağlamak amacıyla kadın çiftçileri bu yıl İzmir de bir araya getirdi. GÜBRETAŞ, bu yıl 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla bölgedeki çiftçi kadınları İzmir in Selçuk ilçesinde buluşturdu. Bilinçli tarımın yaygınlaşması amacıyla sektörde çiftçilere yönelik eğitim çalışmalarıyla öne çıkan GÜBRETAŞ, tarımda kadının önemine dikkat çekerek, kadın çiftçileri üretim konusunda bilinçlendirmek ve kendilerini geliştirmelerine destek sağlamak amacıyla tarihi Şirince Köyü ndeki Taş Mektep te (Artemis Restoran) düzenlediği etkinlikle bir araya getirdi. 8 Programa Selçuk Kaymakamı Ayhan Boyacı nın yanı sıra Selçuk Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürü Yunus Öztürk, Selçuk Tarım Kredi Kooperatifleri Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Gürsoy, kooperatif müdiresi Tuğba Özarslan, GÜBRETAŞ Pazarlama Müdürü Yusuf Karatekin, Bölge Satış Müdürü İrfan Karakaya ile bölgedeki kadın çiftçiler ve kadın ziraat mühendisleri katıldı. Toplantıda konuşan GÜBRETAŞ Pazarlama Müdürü Yusuf Karatekin, kadın iş gücünün en yoğun olduğu alanlardan birinin tarım olduğuna işaret etti. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı na bağlı Çiftçi Kayıt Sistemi ne göre Türkiye de 2,5 milyon civarında çiftçi bulunduğunu, bu çiftçiler arasından yaklaşık 350 bininin kadın çiftçi olduğunu belirtti. Bilinçli tarımın yaygınlaşması amacıyla GÜBRETAŞ olarak her yıl Türkiye genelinde 2 bine yakın noktada 150 bin çiftçinin katılımıyla iyi tarım uygulamalarının anlatıldığı eğitim toplantıları düzenlediklerini vurgulayan Karatekin, kadın çiftçilerin eğitimi konusuna da büyük önem verdiklerini dile getirdi. Kadın çiftçileri tarımsal üretim konusunda bilinçlendirmek ve desteklemek amacıyla çeşitli etkinlikler ve sosyal sorumluluk projeleri geliştirdiklerini söyleyen Karatekin, GÜB- RETAŞ ın düzenlediği basın fotoğraf yarışmasının bu yılki temasının da Tarımda Kadın olduğunu belirtti. Selçuk Kaymakamı Ayhan Boyacı nın konuşmalarının ardından Ziraat Mühendisi Hasan Altas, kadın çiftçilere yönelik Gübre ve Gübreleme Teknikleri konusunda bir seminer verdi. Selçuk ta tarımla uğraşan örnek çiftçilerden Gülseren Kutsigil in de tecrübelerini paylaştığı konuşmasının ardından gruplara ayrılan çiftçi kadınlar çiftçilerle bölgede yaygın olan meyve ve sebze ürünlerinin gübreleme yöntemleriyle ilgili workshop yapıldı. Toplantının sonunda, günün anısına kadın çiftçilere ve kadın ziraat mühendislerine hediyeler verildi.

9 TarımveKadın Selçuk'ta Bir Hanım Ağa: Gülseren Kutsigil Gülseren Kutsigil, Aydın ın Karpuzlu ilçesinde doğmuş. Küçüklüğünde ortaokul olmadığı için iki yıl biçki-dikiş kursuna katılıp terzi olmuş. Önceleri aile fertlerinin elbiselerini dikerken, daha sonra 29 yıl lise coğrafya öğretmenliği yapan eşi Etem Bey Selçuk a atanınca öğretmen arkadaşlarının elbiselerini dikmeye başlamış. Bu arada çok iyi bir otomobil sürücüsü olan Gülseren Hanım, çevrelerindeki hanımlara direksiyon eğitimi de vererek aile bütçesine destek olmuş. Etem Bey in emekliliğinden sonra aileden miras kalan Selçuk taki tarlada ziraata başlamışlar. Eşi ile el ele, gönül gönüle vererek çalışıp 60 dönümlük araziyi 2 bin ağaçlık bir meyve bahçesine dönüştürmüşler. GÜBRETAŞ ın Kadınlar Günü nedeniyle bu yıl Selçuk ta düzenlediği kadın çiftçileri buluşturma etkinliğinde tanıştığımız Gülseren Hanım la, eşiyle birlikte gerçekleştirdikleri bu başarı hikayesi üzerine sohbet ettik Gülseren Hanım, tarımla ilişkiniz ne zaman ve nasıl başladı? Eşimin ailesi tarımla uğraşmıştı, arazileri vardı. Ama ben çiftçiliğin ç sini bile bilmiyordum. Evlendikten sonra Aydın ın Karpuzlu ilçesinde kaldık. Eşim orada öğretmendi. Selçuk taki bu bahçeyi kiraya veriyorduk. Bir ara bu işi siz kendiniz de yapabilirsiniz dediler. Yapabilir miyiz, yapamaz mıyız derken başladık. Önce mübarektir diye buğday ekerek başladık. Sonra karpuz ektik. Çevremizde bu işleri bilen kişilere danıştık. Birine Sen olsan bu arazide ne yaparsın? diye sordum. O da bana Tarla ziraatı çok zor olur, fidan dikip ağaçlandırırdım dedi. Önce 18 dönümlük araziye şeftali fidanları dikip başladık. Ufacık fidanlardı. Fidanların o haline bakınca Bunlar bize para mı getirecek? diye sordum eşime, bunlara kalırsak aç kalırız diye düşündük. Mandalina ya da zeytinle karşılaştırıldığında şeftalinin bakımı çok daha ağır Şeftali ilk yıl baktırır, ikinci yıl tattırır, üçüncü yıl sattırır diye bir söz var. Bunları işin içine girince gördük ama eşimle birlikte azimle üstesinden geldik. Tecrübelerinizi ve bilgilerinizi nasıl artırdınız? Tarımla uğraşırken babadan atadan gördüklerimizle yetinmedik, hep yeniliğe açık olduk ve araştırdık. İlçe Tarım Müdürlüğü nden öğreniyoruz, bilenlere ve uzmanlara danışıyoruz. Eşim internetten çok araştırma yapıyor, başka yerlerde nasıl yapıldığını araştırıyor... Hatta bir fidan firmasının daveti üzerine tek başıma İspanya ya gittim. Oradaki fidan yetiştiriciliği yöntemlerini gördüm. Spring Kristal dediğim şeftali türünü bu bölgede ilk biz diktik. O zamanlar güldüler bana. Bu ocak ayında çiçek açıyor, hiç meyve alamazsın dediler. Mayısta ürün almaya başladım. 9

10 TarımveKadın O zaman gülenlerin hepsi, sonradan bu şeftaliden dikmeye başladı. Bilinçli tarım yapıyoruz. Tarım Bakanlığı ndan onaylı İyi tarım uygulamaları sertifikamız var. Hepsini bilerek ve kontrollü yapıyoruz. Yetiştirdiğiniz ürünlerin pazarlama işini nasıl yapıyorsunuz? Maalesef o, en sıkıntılı konu. Tüccarlar geliyor, ben 5 istesem onlar 2 diyor. Verdiğimiz emeğin ve titizliğin karşılığını alacak kadar kazanç elde edemiyoruz. Hatta 3 yıl İzmir Hali ne doğrudan kendim götürdüm. Fakat daha zahmetli olduğu halde, hiçbir yıl umduğumuzu alamadık. Nasıl oldu anlatır mısınız? 30 ağaç gülaven türünde şeftalimiz vardı. Eşime Bunları yol kenarında satabilir miyiz dedim. Bundan 15 yıl önce, o zaman otoban geçmemişti daha Ailece başladık. Her sabah o 30 ağaçtan kasa topluyorduk. Ve hiç unutmam 500 bin lira aldık. Kalan 380 ağacın meyvelerini ise tüccarlara toplam bin liraya sattık. Korkunç bir fark vardı. Pazarlamacılardan sıkıldığımız için eşime Doğrudan hal e satmayı bir denesek? dedim. Bir halciyle anlaştık, kamyoncu bulduk, işçileri ayarladık. Saat 6 gibi getiriyordum işçileri, onlarla birlikte ben de çalışıyordum. Üç yıl ürünlerimizi İzmir Hali ne verdik. İzmir e götürmenin bir kâr getirmediğini görünce, Selçuk taki hale vermeye başladık... O bir ay gerçekten yorucu geçiyordu ama işçi bulabilsem yine öyle yaparım. Şimdi işçi bulamıyoruz. İnsanlar turizm işletmeleri gelişince otel işlerinde çalışıyorlar, tarlada çalışmak istemiyorlar artık... Zaman zaman ilaçlama yaparken üç işçi bulamadığımız olurdu. O zaman ben traktörün direksiyonuna geçer bulabildiğim iki işçiyle bahçeyi ilaçlardık. Sizin bir bayan olarak bu işlere yoğunlaşmanız nasıl oldu? 1992 de eşim kalp krizi geçirdi. Bir ay yoğun bakımda kaldı. Bir gün hastanede, Çıkınca şu bahçeye mandalina da dikelim dedi. Ben de Yahu sen bir 10 iyileş, bakarız dedim. Ama böyle söylemesine çok sevindim, çünkü bu iyileştiğinin belirtisiydi. O zamanlar 78 model bir arabam vardı. Eşimden bana sıfır model araba alması ve arazinin tamamını damla sulama yaptırması koşuluyla kabul edeceğimi söyledim. Etem de tamam dedi, böylece 30 dönüme mandalina dikimi yaptık. Neden böyle bir şart koşmuştunuz? Çünkü kanal sulama yaparken kanal açtırıyorduk traktörle Bir işçi geliyordu üç günde suluyordu. Bahçenin tamamı sulanıncaya kadar diğer tarafın sulanma zamanı geliyordu.. Maliyet kaybı bir taraftan, zaman kaybı bir taraftan, su kaybı bir taraftan... Bu yüzden damlama yöntemine geçmek işimizi kolaylaştıracaktı. Böylece zaman içinde ağaçlarımızı çoğalttık. Eşim beyin olarak, fikir olarak bana hep destek oldu. Onun destekleri olmasaydı bunları yapamazdık. Etem destek oldu, yönlendirici oldu; ben el ayak oldum. Araba üstünde işçi bul, traktör bul, bahçeyi sürecek adam bul her şeyle uğraştım. Ama hepsinden memnunum. Gülseren Hanım, kadın çiftçi olmanın zorlukları var mı? İlk başlarda çekimser davrandım. Zamanla Selçuk halkı bana alıştı, ben onlara alıştım. Artık bir iş yapmak için çekinmiyorum. İnsanlar da çalışan kadını takdir ediyor. Bazıları pazarlama zorluklarına katlanamayacağımı varsayıp, emeğimizi sömürmek istediler. Buna rağmen itiraf etmeliyim ki, bir şey üretmenin tadını bilmeyen bir kadının, yapacağı iş değil. Ama kadınlara da önerim; evde boş oturmasınlar, eşlerine destek olmaya çalışsınlar. Tarla olur, el işi olur ama bir şeyler yapmaya gayret etsinler. Bugünkü ekonomik koşullar, erkeğin çalışıp eve para getirdiği, kadının ev gezmeleriyle zaman öldürdüğü zamanlardan değil. Artık imkânlar da çok. Kadınların yapamayacağı hiçbir şey yok. Yeter ki istekleri olsun... Bu toplum kadınların bu isteğiyle daha iyi yerlere gelecek. Sabır ve azimle ben başardım, tüm kadınlar da başarabilir. Meyvelerle ilgili başka türlü bir faaliyetiniz var mı? Evet, önceleri kavanozlarda hiç katkı maddesi kullanmadan ev için konserveler yaptım. Sonra da kayınvalidemden öğrendiğim tarzda bahçemizdeki ağaçlardan ürettiğimiz kayısı, turunç, vişne reçelleri yaptım. Selçuk un kurtuluş şenliklerinde sattım. Çok da beğenildi. Olanaklarım elverse, pazarını bulabilsem, daha fazlasını yapmak isterim. Etem Bey, siz Gülseren Hanım ı bize anlatır mısınız? Gülseren, evimizin direğidir. Ben önceden Karpuzlu da Ortaokul Müdürü olarak görev yapıyordum. Buraya gelince müdürlük tazminatı ve ek dersler gitti, çıplak maaşa kaldık. Gülseren Karpuzlu da, biçki dikiş kursuna gitmişti. Evde terziliğe başladı. Arkadaşların eşleri için kıyafetler dikiyordu. İyi araba kullandığı için arkadaşların hanımlarına kızlarına, bayandan ders aldırmak isteyenlere direksiyon dersi veriyordu. Yani tam anlamıyla evimizin direğidir. Allah ondan razı olsun. Tarımla uğraşmak nasıl bir duygu verir? Tarım çok güzel... Bir şeyi üretmenin güzelliği ve yetiştirmenin zevki çok büyük... Doğal olarak insan, parasal olarak yetiştirdiğinin faydasını da görmek istiyor. Fakat galiba en güzeli tertemiz bir doğada yaşamak, yetiştirdiği doğal yiyeceklerle beslenmektir.

11 Yeniürün Sıvı-Toz Grubunda iki yeni ürün Verimli ve üstün kaliteli hasad için ürün portföyünü sürekli zenginleştiren GÜBRETAŞ, ME ve ME deseninde %100 suda çözünür gübreleri üreticilere sunuyor yüksek oranda potasyumun yanında dengeli olarak azot ve fosfor içermekte, ayrıca bitkiler için çok önemli olan iz elementleri barındırmaktadır. 2:1:3 desenine göre formüle edilmiş olup, domates, biber, patlıcan başta olmak üzere tüm sebze ve meyvelerde kullanılabilir. Özellikle çiçeklenme sonrasındaki gelişim döneminde ve hasad boyunca kullanılması tavsiye edilir yüksek ve eşit oranda azot ve potasyumun yanında dengeli miktarda fosfor, bunların yanında bitkiler için çok önemli olan iz elementleri barındırmaktadır. 2:1:2 desenine göre formüle edilmiş olup, hıyar, kabak, karpuz başta olmak üzere tüm sebze ve meyvelerde kullanılabilir. Özellikle çiçeklenme sonrasındaki gelişim döneminde ve hasad boyunca kullanılması tavsiye edilir. 11

12 Çerçeve Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Yönetim Kurulu Başkanlığı nda Görev Değişimi Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Yönetim Kurulu 31 Mart 2014 tarihinde yaptığı Yönetim Kurulu Toplantısında kendi arasında yeniden görev dağılımı yaptı. Yapılan görev dağılımı neticesinde Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Yönetim Kurulu Başkanlığına Varol Yıldız, Başkan Vekilliklerine Adnan Güney ve Necat Buğdaci seçildi. Raintrade, 3. Yıllık Değerlendirme Toplantısı'nı Erzurum'da gerçekleştirdi GÜBRETAŞ ın liderliğindeki konsorsiyum tarafından 2008 de alınan Razi Petrokimya nın iştiraki olarak Ocak 2011 de İstanbul da kurulan Raintrade Dış Ticaret A.Ş., üçüncü yılı geride bırakırken Yıllık Değerlendirme Toplantısı nı Erzurum da gerçekleştirdi. Raintrade firmasının yönetici ve çalışanlarının yanı sıra GÜBRETAŞ, Razi Petrokimya, Arya Phosphoric Jonoub, TGM Denizcilik ve Tarım Kredi Kooperatifleri üst yönetiminin katıldığı toplantıda, 2013 yılı değerlendirilmesi ve 2014 hedefleri konuşuldu de dünya gübre piyasasındaki sıkıntılara rağmen önemli bir performans ortaya koyan Raintrade A.Ş., dünyadaki finansal ve siyasal krizlere rağmen 2014 yılında da başarısını sürdürmeyi hedefliyor. GÜBRETAŞ ın İran daki bağlı ortaklığı Razi Petrokimya nın iştiraki olarak İstanbul da kurulan ve Şubat 2011 de ticari faaliyetlerine başlayan Raintrade Petrokimya ve Dış Ticaret A.Ş.,Razi de üretilen ürünlerin uluslararası pazarlamasını gerçekleştiriyor. Üçüncü yılını dolduran Raintrade, bu yılki Yıllık Değerlendirme Toplantısı nı 6-9 Şubat 2014 tarihleri arasında Erzurum da yaptı. Xanadu Snow White Hotel de gerçekleştirilen toplantıda, Raintrade in 2013 yılı faaliyetleri değerlendirilerek, 2014 yılının satış ve organizasyonu planlandı. 7 Şubat Cuma günü Raintrade A.Ş. Genel Müdürü Zekayi Doğan tarafından, Genel ve Bölgesel Pazar Analizi, 2013 Satış ve Faaliyet Değerlendirmesi, 2014 Yılının Tahmin ve Beklentileri başlığı altında bir sunum gerçekleştirildi ü zorlu ama verimli bir yıl olarak değerlendiren Zekayi Doğan, Raintrade in uluslararası anlamda bir marka olduğuna işaret etti. Genel Müdür Doğan, 2014 ü de başarılı bir yıl olarak geçireceğimizi ümit ediyoruz dedi. GÜBRETAŞ Genel Müdürü Osman Balta ise başarıda emeği geçen herkese teşekkür ederek, GÜBRETAŞ, iştirakleriyle birlikte sektörde küresel oyuncularından biri olma yolunda basamakları bir bir çıkarken, ülkemiz için katma değerler üretmeye devam ediyor. Biz de bu başarıları daha ileriye taşımanın sorumluluğu içinde yorulmadan hep birlikte çalışmaya devam edeceğiz dedi. Toplantıların ardından 8 Şubat günü düzenlenen tarihi Erzurum gezisi ve akşam katılımcılara ve misafirlere verilen veda yemeği ile program kapanışı gerçekleşti. 12

13 Çerçeve Razi Petrokimya'dan GÜBRETAŞ'a 213,5 Milyon TL Temettü Geliri GÜBRETAŞ ın liderlik ettiği konsorsiyum tarafından 2008 yılında satın alınan Razi Petrokimya şirketinin Olağan Genel Kurul Toplantısı, 3 Mart ta Tahran da yapıldı. Genel Kurulda Razi Petrokimya nın geçmiş yıllara ilişkin dağıtılmamış kâr, olağanüstü yedek akçe ve 2013 yılına ilişkin gelirleri üzerinden hesaplanan toplam dağıtılabilir kâr tutarının tamamının temettü olarak dağıtılmasına karar verildi. Temettünün ödeme zamanı konusunda Yönetim Kurulu nun yetkili kılındığı toplantıda, GÜBRE- TAŞ ın ortaklık payına isabet eden tutar İran Riyali (TL karşılığı olarak yaklaşık 213,5 milyon TL) oldu. Türkiye nin yurtdışındaki en büyük sanayi yatırımı olma özelliği taşıyan Razi Petrokimya, GÜBRETAŞ ın liderliğindeki konsorsiyumla İran Özelleştirme İdaresi nden 2008 yılında satın alındı. Razi nin satın alımından kaynaklanan özelleştirme borçlarının son taksiti Nisan 2013 te ödendi. Etis Lojistik, 2014'ü yatırım yılı ilan etti GÜBRETAŞ ın Negmar çatısı altındaki iştiraklerinden intermodal taşıma, tahliye, istifleme, depolama ve ara taşıma hizmeti sunan Etis Lojistik, 2014 ü yatırım yılı ilan etti. Etis Lojistik Genel Müdürü Erdal Kılıç, hedeflenen iş planı, yeni müşteri potansiyeli ve stratejik hedefler doğrultusunda 2014 yılında 175 milyon TL ciroya ulaşmayı hedeflediklerini açıkladı. Belirlenen ciro kapsamında da 2 milyon ton yük taşımayı planladıklarını bildiren Kılıç, yurtiçi parsiyel taşımacılık hizmetleri ve depoculuk konusunda farklı yatırımlarla büyümeye devam edeceklerini söyledi. Güçlü oldukları alanlarda yatırımlarına devam edeceklerini kaydeden Erdal Kılıç, özellikle liman, tahliye sistemleri, depolama ve ara nakliye işlerine ağırlık vererek madencilik ve endüstriyel yükler konusundaki uzmanlıklarını geliştireceklerini ifade etti. Kılıç, 2014 yılında yapılan yatırımlar Etis Lojistik i 2015 yılına taşıyacak dedi. Yatırımlarında verimlilik ve müşteri memnuniyetini hedefledikleri gibi çevre bilincinin gelişmesine de önem veren Etis Lojistik, özmal filosundaki araçlarını birer birer çevre dostu CNG li motorlara çeviriyor. CNG Dönüşümü yapılan araçlarda önemli avantajlardan birinin de karbon emisyonunu azaltan total yakıt tüketim oranı olduğuna dikkat çeken Kılıç, Uygulama teknolojilerinin yaygın olmaması ve gerekli uzmanlığın bulunamamasına rağmen CNG dönüşümü konusunda öncü rol oynamakta kararlıyız. Servis sağlayıcılar ve CNG istasyonlarının hızla artabilmesi için buradaki kararlılığımızın önemli olduğuna inanıyoruz. Türkiye gibi enerji ithalatçısı olan ülkelerde, hepimiz düşük yakıt sarfiyatlı ve teknolojileri takip etmeliyiz. Böylece hem tasarruf sağlayarak hem de çevreyi koruyarak bütün paydaşlarımızı memnun edebiliriz diye konuştu yılında tahliye sistemleriyle ilgili de yatırımlar yaptıklarını ifade eden Kılıç, gelen gemilerin özellikle dökme yüklerinin hızlı, efektif ve verimli tahliye edilmesi için özel kamyon yatırımı yaptıklarını bildirdi. Etis, 2014 yatırımları ile planlananlar hariç olmak üzere şu an aktif olarak 126 bin metrekarelik bir depolama alanına sahip diyen Kılıç, 2013 yılını ise 125 milyon TL ciro ile kapattıklarını vurguladı. 13

14 Çerçeve İstanbullines, bölge trafiği için yeni çözümler planladı GÜBRETAŞ ın Negmar çatısı altındaki iştiraklerinden İstanbullines, yoluna hızlı ve emin adımlarla devam ediyor ü başarılı bir şekilde kapatan İstanbullines, 2014 yılında da yeni yatırımlara imza atmayı planlıyor. Ambarlı Bandırma arasında altı yıldır hizmet veren, 2012 yılından bu yana da üç gemi ile Eskihisar-Topçular arabalı vapur hattı seferlerini gerçekleştiren İstanbullines, düzenlediği ekonomik kampanyalarla bölgedeki trafiğin çözümüne katkı sağlıyor. Firmanın bu kampanyası yoğun bir rağbet gördü ve gemilerdeki doluluk oranını artırdı. RO-RO taşımacılığı alanında faaliyet gösteren İstanbullines ın Genel Müdürü Bülent Şafak, Ambarlı Bandırma arasında altı yıldır hizmet verdiklerini ve 75 bine yakın araç taşıdıklarını belirtti. Şafak, İstanbullines, günlük karşılıklı sürdürdüğü RO-RO seferleri ile ağır vasıta araçlarını İstanbul şehir içi trafiğine girmeden en yakın limanlardan deniz yoluyla sevk ediyor ve İstanbul un ağır vasıta trafik yükünü hafifletiyor. İstanbul-Bandırma istikametinde ortalama 7 saat süren taşıma süresini 3.5 saate indiren İstanbullines, günlük 600 araç taşıma kapasitesiyle ortalama hat başına km karayolundan tasarruf sağlıyor diye konuştu. Raintrade Dış Ticaret yeni yerine taşındı Şişli deki ofislerinde hizmet veren Raintrade Dış Ticaret A.Ş., Anadolu yakasının Göztepe semtinde yeni tamamlanan Nida Kule ye taşındı. 17 Şubat tan itibaren çalışmalarına Göztepe de devam eden şirket Nida Kule nin 12. katında bulunuyor. 14

15

16 ÜrünUygulama Mısırda bereketi GÜBRETAŞ ın mısır üreticileri için özel fomüle ettiği taban gübresi Sakarya da yapılan denemelerde verim ve kalitede farkını ortaya koydu Murat Yormaz Ziraat Mühendisi Gübre Fabrikaları T.A.Ş Sakarya da üretim alanı bakımından fındıktan sonra ikinci sırada gelen mısır bitkisi yaklaşık 300 bin dekar alanda birinci ürün olarak danelik yetiştirilmektedir. Bölgede üretilen danelik çeşitler ağırlıklı olarak yem ve nişasta sanayisinde kullanılmaktadır. İkinci ürün olarak ekilen çeşitler ise silajlık ve haşlamalık (taze tüketim) olarak yetiştirilmektedir. 16 Mısır ağırlıklı olarak merkez, Akyazı, Söğütlü ve Ferizli ilçelerinde üretilmektedir. Bölgede sulu ve kuru şartlarda üretilen mısırın verimi ortalama kg/da dır. Toprak hazırlığının uygun ve zamanında yapılmaması, yetersiz sulama, ekim sıklığının uygun olmaması, yanlış çeşit seçimi ve dengesiz gübreleme gibi nedenler yüksek verimli ve üstün kaliteli mısır üretimini engellemektedir. Gübrelemede yapılan en büyük hatalar ise; üreticilerin toprak analizi yaptırmaması, analiz yaptırsa dahi önerilen sonuçları uygulamamasıdır. Ayrıca ekimle birlikte taban gübresi yerine azotlu gübrelerin kullanılması, gelişme periyodunda ise ihtiyaç duyulandan fazla azotlu gübre uygulaması en önemli hataların başında gelmektedir. Sakarya da mısır ekimi yapılan toprakların; organik madde kapsamı düşük, killi, çinko, potasyum ve magnezyum içeriği yetersiz, bunlarla beraber toprak ph sı hafif alkali yapıdadır. Bu kapsamda üreticilerimizin yapacakları gübreleme programlarında dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıdadır: Çinko ve potasyum içeren, asit karakterli taban gübreleri tercih edilmeli. Toprak ph sı genellikle yüksek olduğundan, mutlaka yapraktan iz element ve magnezyum içeren gübreler uygulanmalı. Toprak organik maddesini arttırmak için yanmış çiftlik gübresi veya organik toprak düzenleyiciler kullanılmalıdır. Bölgedeki mısır üreticilerinin uygulaması genel olarak ekim öncesi ortalama 50 kg/da taban gübresi, ardından 50 kg/da üre (%46 azot) üst gübresi şeklindedir. Çiftçilerimizin alışıla-

17 ÜrünUygulama Gübreleme Programı GÜBRE UYGULAMA ZAMANI UYGULAMA ŞEKLİ MİKTAR (SO3)+Fe+Zn Ekim Öncesi Toprak 40 kg/da AMONYUM SÜLFAT Ekim Öncesi Toprak 20 kg/da ÜRE Ara çapada Toprak 20 kg/da AN Ara çapada Toprak 20 kg/da HUMAS-15 Çıkış öncesi ot ilacı ile Toprak 2 L/da ME Bitki cm olunca Yaprak 250 gr/da COMBI Bitki cm olunca Yaprak 200 gr/da MAGNEZYUM Bitki cm olunca Yaprak 250 cc/da Mısır yetiştiriciliğinde Gübretaş ın özel ürünü olan (SO3)+Fe+Zn desenli taban gübresi, yüksek verim ve üstün kaliteli ürün hasadını hedeflemektedir. İçeriğinde bulunan 6 adet bitki besin maddesi, bitkiyi dengeli bir şekilde besleyerek, yüksek verimli ve kaliteli mahsul alınmasını sağlamaktadır. gelmiş gübreleme programı; verimin düşmesine, gübre israfının artmasına, hasatta yüksek rutubete neden olmaktadır. Ayrıca bilinçsiz gübreleme alışkanlıkları, sürdürülebilir tarımsal üretime olumsuz yönde etki etmektedir. Mısır yetiştiriciliğinde Gübretaş ın özel ürünü olan (SO3)+- Fe+Zn desenli taban gübresi, yüksek verim ve üstün kaliteli ürün hasadını hedeflemektedir. İçeriğinde bulunan 6 adet bitki besin maddesi, bitkiyi dengeli bir şekilde besleyerek, yüksek verimli ve kaliteli mahsul alınmasını sağlamaktadır. İçeriğinde bulunan %24 fosfor ve %12 potasyum ile iyi bir çiçeklenme, saçak kök oluşumu, sağlıklı olgunlaşma ve kaliteli ürün hedeflenmektedir. Bünyesindeki %10 kükürt, bitkinin kök bölgesinde ph ı düşürerek topraktaki besin maddelerinin daha iyi alınmasını sağlar. Bunun yanında tane tutumu ve diğer metabolik işlevlerin sağlıklı yürütülebilmesi adına çinko (Zn) ve demir (Fe) içermektedir (SO3)+Fe+Zn tüm içeriği ile mısır yetiştiriciliği yapan üreticilerimizin kompoze gübre ihtiyacını karşılamaktadır. Sakarya ili Söğütlü ilçesinde gerçekleştirdiğimiz ve beslenme planının temelini oluşturan (SO3)+Fe+Zn gübresi ile hem verim hem de kalite olumlu neticeler alınmıştır. Dengeli besleme için öncelikli şart olan toprak analizi yapılarak bitkinin ihtiyacı olan gübreleme programı oluşturulmuştur. Analiz sonucuna göre yapılan gübreleme programı neticesinde gübrelemede Gübreleme Programı Gübreleme programının oluşturulmadan önce kasım ayı içerisinde toprak numuneleri alınmış ve analiz sonuçları çerçevesinde yukarıdaki program oluşturulmuştur. Programda taban gübresi ile amonyum sülfat gübresi, ekim öncesi tarlaya serpme olarak uygulanmış ve toprağa karıştırılmıştır. Amonyum sülfat kullanılmasının nedeni bir önceki yıldan kalan anızların parçalanıp organik maddeye dönüşümünü sağlamak ve topraktaki mikroorganizma faaliyetini arttırmaktır. Tohum ekiminden hemen sonra çıkış öncesi yabancı ot ilacı ile dekara 2 litre humik asit uygulanarak tohumların eş zamanlı çimlenip çıkış yapması, ideal kök gelişimi olması ve Sakarya topraklarında yaşanan çatlama probleminin önüne geçilmesi sağlanmıştır. daha az maliyet ve verimde ciddi artış sağlanmıştır. Bölgenin 2011 yılı ortalama verimi: kg/da, rutubet: Bölgenin 2012 yılı ortalama verimi: kg/da, rutubet: Gübreleme yapılan arazinin verimi: kg/da, rutubet: 20 17

18 SektörelBakış Tarım Sektöründe Öne Çıkan Riskler ve Risklerin Yönetimi Ertuğrul Köse GÜBRETAŞ Risk Yönetimi Müdürü Tarım, tarihteki ilk uğraşı alanı olarak en eski sektördür. Bu sektör, dünyada ve ülkemizdeki güncelliğini korumakta olup, gelecekte de, aynı önemle varlığını sürdürecektir. İnsanın olduğu her yerde en temel ihtiyaçlardan biri beslenmedir. Tarım, yaşamın sürmesi için devamlı bir gereksinim olan beslenme gereksinimlerini karşılamaya yönelik en önemli üretim faaliyetidir. Dünya nüfusu sürekli arttığı için beslenme ihtiyaçları gün geçtikçe daha da büyümektedir. Dünya nüfusundaki artışa karşın, birim alandan elde edilen tarımsal üretimin artış hızı % arasında değişmektedir. Diğer taraftan, doğal, ekolojik veya teknolojik faktörler nedeniyle ekilebilir alanlar giderek azalmaktadır. Nüfus artış hızı ile tarımsal üretim artış hızı arasındaki dengesizlik nedeniyle gıda ihtiyacı ve buna bağlı gıda güvenliği büyük önem arz etmektedir. Bu nedenle, ekilebilir alanlardan en yüksek verimin elde edilmesi gerekmektedir. 18

19 SektörelBakış Türkiye, tarımda dünyanın önde gelen ülkelerinden biridir. Tarım sektörü Türkiye ekonomisi için en önemli sektörlerden biridir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2013 yılı verilerine göre; tarımda 6 milyon 15 bin kişi istihdam edilmektedir; bu rakam Türkiye deki toplam istihdamın % 23.6 sını oluşturmaktadır. Türkiye de ekilebilen toplam tarım alanı (çayır ve mera alanları hariç) 23.8 milyon hektardır. Tarım sektörü 2012 yılında 62 milyar Dolarlık hasıla ile milyar Dolar olan Türkiye nin milli geliri içinde % 7.9 paya sahiptir. Türkiye, dünyada ve Avrupa ülkeleri arasında da, tarımsal gayrisafi hasıla sıralamasında ön sıralarda yer almaktadır; tarımsal hasıla itibariyle Türkiye 2012 yılında dünya ülkeleri arasında 7. sırada, Avrupa ülkeleri arasında ise 1. sırada yer almaktadır. Riskler iyi yönetilebilirse, fırsata dönüştürülebilir. Tarım sektörü, doğası gereği değişen politik, sosyo-ekonomik koşullar ve iklim koşulları gibi çok sayıda risk ve belirsizliği de, kendi içinde barındırmaktadır. Risk, amaçlara/hedeflere ulaşma noktasında engel teşkil eden her türlü faktör olarak ifade edilebilir. Risk tehdit olduğu gibi, iyi yönetildiğinde fırsat ta oluşturabilir. Risklere karşı 4 farklı şekilde tepki verilebilir; risk alınabilir, risk azaltıcı önlemlere başvurulabilir, risk transfer edilebilir (sigorta enstrümanı) ve riskten kaçınılabilir/risk alınmaz. Türkiye de istihdama katkı yapan ve ülke ekonomisinde önemli bir yere sahip olan tarım sektöründe bitkisel ürünlerle ilgili öne çıkan riskler bu çalışmada meteorolojik (doğal koşullarla ilgili) riskler ve ekonomik koşullarla ilgili riskler olmak üzere iki grupta incelenmiştir ve söz konusu risklerin minimize edilmesi için de, bazı öneriler sıralanmıştır. Dünyada son yıllarda hissedilen küresel ısınma ve sera etkisi sonucu meteorolojik kökenli doğal afetlerin sayı ve şiddetlerinde önemli artışlar olduğu görülmektedir. Kuraklık, tarım alanında karşılaşılan en büyük meteorolojik risktir. Kuraklığın yanı sıra seller, fırtınalar, kasırgalar, don olayları ve dolu gibi meteorolojik kökenli riskler ve bunların verdikleri zararlar gün geçtikçe artmaktadır. Farklı ülkelerde, farklı doğal risklerin etkisi ile oluşan büyük maddi kayıplar dünya ekonomisini de, büyük ölçüde tehdit eder hale gelmiştir. 20. yüzyıla oranla meteorolojik kökenli doğal riskler yüzyılımızda daha da büyük önem kazanmıştır. Tüm sektörler doğal risklere karşı korunmak için her türlü çabayı sarf etmekte, bu konuda araştırmalara da büyük yatırımlar yapılmaktadır. Tarımda doğal risklerin yönetiminde öncelik teknik koruma önlemlerinindir ve tarımsal meteoroloji konusunda yapılan çalışmalarda kullanılan erken uyarı sistemleri tarımda doğal afetlerin vereceği büyük maddi ve ekonomik zararları en aza indirmekte önemli bir role sahiptir. Ülkeler, doğal risklerin etkilerini daha onlar felaket haline gelmeden teknik önlemlerini alarak, önemli ölçüde azaltmaktadırlar. Diğer taraftan, Tarım Sigortası olarak tanımlanan risk transferi programları çerçevesinde yürütülen çalışmalar sonucunda doğa olayları büyük ölçüde afet olmaktan çıkarılmaktadır. Her türlü risk, çiftçinin, devletin ve ülke ekonomisinin üzerinden alınıp, sigorta sistemlerine transfer edilebilmektedir. Kuraklık riski karşısında minimum su harcayan sulama sistemlerinin kullanımı, az su tüketen bitkilere ve bodur meyveciliğe yönelme, teknik koruma önlemlerinden bir kaçıdır. Diğer taraftan don riskine karşı ısıtma ve yağmurlama sistemleri, dolu ve fırtınaya karşı koruma örtüleri, dolu ön uyarı 19

20 SektörelBakış Tarım sigortası sistemi gönüllülük esası üzerine kurulmuş olup, Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı olan çiftçiler sigorta yaptırabilmektedir. Bu uygulama ile devlet tarım sigortası yaptıran çiftçilere prim desteği vermeye başlamıştır. sistemleri gibi önlemler tarımsal üretimi doğal risklerden korumak amacıyla kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra bio-teknolojinin eseri olan don, dolu ve fırtınaya dayanıklı bitki çeşitlerinin geliştirilmesi şeklindeki kültürel önlemler de risk yönetimi teknikleri içinde yer almaktadır. Meteorolojik risklerin yönetiminde sigortalama (riski transfer etme) önemli bir araçtır. Ülkemizde tarım sigortaları uygulamaları; genel sigortacılık kanunu çerçevesinde, bitkisel ürünlerin dolu riskine karşı sigortalanması ile 1957 yılında başlamış, ancak sistem, sektörün özelliği dolayısıyla, bağımsız bir yasal zemin oluşturulamadığından istenen başarıyı yakalayamamıştır Sayılı Tarım Sigortaları Kanunu, 21 Haziran 2005 tarihinde Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiş, tarım sigortalarını geliştirmek, yaygınlaştırmak ve diğer teknik hizmetleri yürütmek için Tarım Sigortaları Havuzu kurulmuştur. 20 Tarım sigortası sistemi gönüllülük esası üzerine kurulmuş olup, Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı olan çiftçiler sigorta yaptırabilmektedir. Bu uygulama ile devlet tarım sigortası yaptıran çiftçilere prim desteği vermeye başlamıştır. Bitkisel ürünler ve seralar için dolu ana risk olmakla birlikte fırtına, hortum, yangın, heyelan, deprem, sel, su baskını (seralar için taşıt çarpması, kar ve dolu ağırlığı da teminat kapsamına alınan riskler arasındadır) tarım sigortaları kapsamında teminat altına alınmaktadır. Yukarıda sıralanan tüm riskler için ödenen sigorta priminin % 50 si oranında devlet desteği verilmektedir. Meteorolojik kökenli riskler için sigorta enstrümanının kullanılması çiftçilerin zararlarının azaltılmasında yarar sağlayacaktır. Devlet destekli tarım sigortaları çiftçilerimiz tarafından benimsenmiş olup, 2011 yılında Milyon TL olan tarım sigortası prim tutarı 2012 yılında Milyon TL ye ulaşmıştır yılında ödenen hasar tutarı ise milyon TL dir. Bu konuda yapılacak tanıtım ve bilgilendirme faaliyetlerinin gerek çiftçilerimize gerekse ülke ekonomimize önemli katkı sağlayacağı bir gerçektir. Ekonomik koşullar, tarım sektöründe önemli bir risk grubunu oluşturmaktadır. Diğer grupta değerlendirdiğimiz ekonomik koşullarla ilgili riskler arasında ise; ülkedeki genel ekonomik koşullar (fiyatlar genel seviyesi, büyüme, bireylerin satın alma gücü vb.), girdi maliyetlerindeki değişiklikler (akaryakıt, tohum, gübre fiyatları, ilaçlama, işgücü maliyeti vb.), finansman imkanları (krediye erişim, kredi kullanabilme, kredi fiyatı), pazar koşulları (arz-talep durumu, uluslararası piyasalar), ürün fiyatlarında değişim ve devletin tarımsal desteklemeye yönelik politikaları yer almaktadır. Ekonomik koşullarla ilgili risklerin azaltılmasında; girdilerin önceden ve optimum (uygun/etkin fiyat seviyeleri) seviyelerden temin edilmesi, kaynakların planlanması, piyasada oluşacak olumsuz fiyat değişimlerinden minimum düzeyde etkilenmek için ürün çeşitliliğine gidilmesi (ürün çeşitliliğine gidilerek arz-talep koşullarına göre fiyat değişimlerinden avantaj da elde edilebilir), pazar koşullarının takip edilmesi, pazar hakkında bilgi sahibi olmak ve sözleşmeli üretim yapmak gibi önlemlerin alınması ve tarımsal destekleme imkanlarından yararlanılması gibi stratejiler uygulanabilir. Sonuç olarak; tarım alanında faaliyet gösteren çiftçilerimizin ve işletmelerin meteorolojik kökenli risklere karşı teknik koruma önlemlerinin yanı sıra risk transfer aracı olarak sigorta enstrümanını kullanmaları, ekonomik koşullarla ilgili risklerin azaltılmasında ise, girdilerin önceden temin edilmesi, kaynak planlaması yapılması, pazar koşullarının yakından takip edilmesi ve tarımsal destekleme imkanlarından yararlanarak risklerin etkin bir şekilde yönetileceği düşünülmektedir. Kaynaklar 1- AKÇAGÖZ, Handan, ÖZKAN, Burhan, KARADENİZ, Feyza C., Cemal FERT, 2006, Tarımsal Üretimde Risk Kaynakları ve Risk Stratejileri: Antalya İli Örneği, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt:19, S.1, ss Yılı Faaliyet Raporu-TARSİM, 3-Tarımsal Veriler, 4-Tarımda Risk Yönetimi ve Tarımsal Mekanizasyon, 5-Türkiye İstatistik Kurumu, gov.tr