ORTADOĞU BÜLTENĐ. Haber Özetleri. Irak

Transkript

1 ORTADOĞU BÜLTENĐ 2008 Haber Özetleri Irak Đran Dışişleri Bakanı Manucehr Muttaki ile Irak Ticaret Bakanı Abdul Falah El- Sudani, Đran-Irak arasındaki ikili ilişkileri geliştirmek amacıyla bugün Bağdat ta bir araya gelecek. Her iki ülkeden yirmiden fazla temsilcinin katılacağı görüşmelerde ekonomik ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi ve genişletilmesini amaçlıyor. Mutaki, dün geç saatlerde Irak Başbakanı Nuri El-Maliki ve Cumhurbaşkanı Celal Talabani ye ziyarette bulunacağı Bağdat a gitti. Bakanlık ayrıca görüşmelerin petrol, elektrik sanayi ve ticaret hacmini genişletme amaçlarını taşıdığını belirtti. ( Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık El-Haşimi, Irak Ulusal Güvenlik Bakanı Şirvan El Vaili ile yaptığı görüşmede, güvenlik gelişmeleri baskın ve tutuklama kampanyalarının azaltılmasıyla desteklenmelidir, dedi ve yeniden yapılanma ve gelişmenin önemini vurguladı. Görüşmelerin sonunda Ulusal Güvenlik Bakanlığı nın ülke düzeni ve güvenliğine olan katkılarını görmeyi umduğunu belirtti. ( Görev süresini tamamlayan ABD'nin Irak Büyükelçisi Ryan Crocker, bir televizyon röportajında Irak ta güvenlik gelişmeleri yaşanıyor olmasına rağmen Đran ın Şii militanları halen silah ve eğitimle desteklediğini söyledi. Ayrıca birçok kanıt olduğunu da vurgulayan Crocker, bize ve Iraklılara fırlatılan roketler Đran yapımı ve yapılan patlayıcılar Đran da alınan eğitimler sonucu yapılıyor ve yakalanan militanlar Đran da eğitildiklerini söylüyorlar, dedi. Diğer yandan, Đran Büyükelçiliğinden gelen açıklamayla, suçlamalar reddedildi ve Amerika nın kanıtları Irak hükümetine sunmasını, Irak hükümetinin bu konuda sonuca varması gerektiği söylendi. ( Irak Başbakanı Nuri El-Maliki dün yaptığı konuşmada, Iraklılara ve parti çalışanlarına teşekkür ettikten sonra, Birleşmiş Milletler (BM) Irak Özel Temsilcisi Steffan De Mistura ya ve politik sürece olumlu etkileri ve süreçte aktif biçimde bulunarak destek olmalarından dolayı yerel seçimlerde uluslararası gözlemci olarak katılan ve seçimlerin dürüstlük içinde geçmesine katkıda bulunan uluslararası gözlemcilere minnettarlığını iletti. Maliki ayrıca, Irak ta son üç yıl içinde ortaya çıkan demokrasi ve özgürlüğün ortaya çıkması, seçimlerin başarılı geçmesini sağladı, Irak seçimlerinin başarısı ve yerel konseylerin oluşumu Irak ı parlamento seçimlerine hazırlayacaktır. Anayasal kurumlar ve hukuk devletinin oluşması da hız kazanacaktır. Dünyadaki uluslararası örgüt ve kuruluşların büyük oranda Irak seçimlerinde 1

2 bulunması Irak ın hak ettiği itibar ve değerin bir göstergesidir, dedi. ( Irak Đçişleri Bakanlığı tarafından pazartesi günü yapılan açıklamada, Irak ın kuzeydeki bölgesel yönetimden vize alarak giriş yapan yabancıların, yasal suçlamalar ve tutuklanma olasılığıyla karşılaşabileceği bildirildi. Irak ın batısında bulunan direnişçilerin yoğun olarak bulunduğu Felluce de Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetimden alınmış 10 günlük vizeye sahip olan Đtalyan uyruklu bir kişinin tutuklandığı belirtildi. Irak Đçişleri Bakanlığı sözcüsü Abdülkerim Halaf, Irak ın kuzeyinden verilmiş bir vize ile Irak tan vizesiz girmeye çalışan kişilerin hükümet tarafından tutuklanacaklarını, ayrıca Irak ı ziyaret etmek isteyen kişilerin Irak ta aktivitelerini devam ettirmek için Irak merkezi hükümetine bağlı yetkililerden alınmış resmi vize taşımaları gerektiğini sözlerine ekledi. Ayrıca Halaf, vize vermede tek yetkilinin Đçişleri Bakanlığı olduğunu vurguladı. ( Đran'ın eski Dışişleri Bakanı Ali Ekber Velayeti, Irak medyasının açıkladığı üzere geçtiğimiz Pazartesi günü Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani ile bir araya geldi. Đran ın dini lideri Ayetullah Ali Humeyni'nin başdanışmanlığı görevini sürdüren Velayati, devlet başkanını ve Irak ulusunu mevcut seçimlerde gösterilen başarı dolayısıyla kutladı. Toplantıda aynı zamanda Irak'ta gerçekleşen siyasi gelişmeler de masaya yatırıldı. Velayati, Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Adil Abdülmehdi ile de bir araya geldi. Görüşmede iki komşu ülkenin birbirine yönelik ortak çıkarları doğrultusunda ikili ilişkileri ele aldı. (Tehran Times) Şii din adamı Mukteda El-Sadr dün yaptığı açıklamada vilayet konseyi üyelerinin, temsil ettiği kişilerin çıkarlarıyla çatışan biçimde kendi bloklarını desteklememelerini ve gündem konularıyla ilgili tarafsız bir tutum sergilemelerini istedi. Ayrıca Sadr, seçimde başarılı olan yandaşlarına da Irak ın birliğini korumaları konusundaki isteklerini iletti. ( Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy 31 Ocak ta Irak ta gerçekleştirilen seçimleri çok başarılı bulduğunu belirtti. Bağdat ta gerçekleşen Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani nin de katıldığı basın konferansında Sarkozy ülkesinin Irak barış projesi için olan desteklerini yineledi. Talabani ise, Fransa nın kırk yıldır Irak halkını desteklediğini söyledi. Bu arada Fransa nın Bağdat ta yeni bir büyükelçilik yapacağı, Erbil ve Basra olmak üzere de iki konsolosluk açacağı açıklandı. ( Irak ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin lideri Mesud Barzani ve temsilciler heyeti, Kuveyt ve Katar ında bulunduğu bir haftalık Körfez ülkeleri ziyaretlerini tamamladılar. Başarılı olarak tanımlanan görüşmeler sonucunda her iki ülkeden de önemli yatırımlar beklendiği söylendi. ( Irak'taki okullarda, 2006 sonunda idam edilen Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in dönemi ile ABD işgaline ilişkin konulara artık hiç değinilmediği belirtildi. Đngiliz Reuters ajansının derlemesine göre, ilk ve orta dereceli okullarda ''çocukları tedhişin büyük gerginliğinden korumak'' amacıyla bu konulara girilmiyor. Öğretmenlerin anlattığına göre, Saddam zamanında top oynayan çocuklar, ABD işgalinin getirdiği son 6 yılın terör ortamının etkisiyle artık hep oyuncak tabanca veya bıçak taşıyor. Reuters, başkent Bağdat'ta Hristiyanların da yönetiminde olan ve öğrencileri 2

3 Müslüman olan okulların öğretmenleriyle de görüştü. Minik ve ergen öğrencilere, öğretmenleri tarafından, ''Kuşkulu nesneleri derhal bildirin ve sakın ellemeyin'' tavsiyesi her gün tekrarlanıyor. (AA) Irak Başbakanı Nuri El-Maliki, Amerika nın Irak a baskı yaptığı dönemlerin artık geride kaldığını belirtti. Dün bir basın toplantısı düzenleyen Irak Başbakanı Nuri El- Maliki, ABD Başkan Yardımcısı Joseph Biden ın Bağdat yönetiminin Irak taki siyasi reformları hızlandırılması gerekir şeklindeki demecine değinerek Amerika nın Irak üzerinde baskı kurduğu dönemler artık geride kaldı, dedi. ABD Başkan Yardımcısı Biden ın buyurgan ifadelerine tepki gösteren Irak Başbakanı Nuri El-Maliki, Irak hükümeti kendi sorumluluklarının farkındadır, biz gerekli reformları yapmaktayız ve bu reformların son aşamasında bulunuyoruz, dedi. (YDH ASHARQ ALAWSAT VOA TÜRKÇE) Đran Đran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, "halkın güçlü iradesi ve direnişi sayesinde düşmanların tehditlerinin boşa çıkarıldığını" söyledi. Ahmedinecad, Tahran'daki Azadi Meydanı'nda düzenlenen Đran Đslam Devrimi'nin 30. yıl dönümü törenlerinde yaptığı konuşmada, ABD ile müzakereler, kitle imha silahları, terörizmle mücadele, Đran'a yönelik olası askeri tehditler ve Đran'daki bilimsel gelişmeler konusunda değerlendirmelerde bulundu. Ahmedinecad, ABD Başkanı Barack Obama'nın Đran'a karşı değişim söylemlerine ilişkin olarak, "Gerçek değişikliği olumlu karşılayacağız. Đran halkı adil ve karşılıklı saygı esasına dayalı müzakerelere hazırdır", ifadesini kullandı. "Obama'dan, eski Başkan Bush'un hatalarını tekrar etmemesini" isteyen Ahmedinecad, ABD'nin Ortadoğu politikasını da değiştirmesi gerektiğini belirtti. Đran halkının 8 yıllık savaş sırasında kitle imha silahlarının kurbanı olduğunu anlatan Ahmedinecad, "Kitle imha silahları ve atom bombaları ciddi tehdit oluşturuyor. Bunların imha edilmesi gerekir", dedi. Batı ve ABD'nin terörizmle mücadelesine ilişkin olarak Ahmedinecad, "Đran halkı, 30 yıldır terörizmle mücadele ediyor. Gerçekten terörizmle mücadele etmek istiyorsanız, terörizmin en büyük kurbanı olan Đran halkıyla işbirliği yapın ki terörizm ortadan kalksın" diye konuştu. Ahmedinecad, dünyada gerçek anlamda güvenlik sağlanması için de BM'nin temel yapısının değiştirilerek, adalet üzerine yeniden bina edilmesi gerektiğini ifade etti. (CNN TÜRK TRT) Đran Meclis Başkanı Ali Laricani nükleer program konusunda yeni Amerikan yönetiminin Đran la görüşme isteğini olumlu karşıladıklarını söyledi. Laricani bunu dün Madrid de görüştüğü Đspanya başbakanına söyledi. Đspanyol yetkililer, Laricani nin bu açıklamayı, ABD Başkan Yardımcısı Joseph Biden ın, Tahran la diyaloğa açık olduklarını belirten konuşmasının ardından yaptığını bildirdi. (VOA TÜRKÇE) Đran da Đslam devriminin 30. yılı, her yıl olduğu gibi, bu yıl da 10 gün sürecek törenlerle kutlanıyor. Bu yıl da kutlamaların ilk gününde, 15 yıl sürgünde kalan ve 1 Şubat 1979 da Đran a geri dönen dini lider Ayetullah Humeyni nin dönüşü kutlandı. Devrim öncesinde iktidarda olan Şah Rıza Pehlevi döneminde Đran da zengin ve yoksul arasındaki uçurum büyümüştü. Şah ın ekonomi yönetimine olan güvensizlik ve otokratik yönetim biçimine duyulan öfke rejime karşı çıkışı ateşlemişti. Şah Rıza Pehlevi ye karşı muhalefet, 1964 yılından beri sürgünde bulunan Şiî din adamı Ayetullah Humeyni çevresinde toplanmıştı sonlarında kitle gösterilerinin, 3

4 grevlerin ve halk arasındaki hoşnutsuzluğun bütün ülkeye yayılması karşısında Şah Muhammed Rıza Pehlevi, 16 Ocak 1979 da Đran ı terk etmiş, 1 Şubat 1979 da ise Ayetullah Humeyni sürgünden dönmüştü. (NTV) Đsrail-Filistin Đsrail de dün yapılan parlamento seçimlerinden Likud Partisi nin birinci çıkması beklenirken, Tzipi Livni liderliğindeki Kadima Partisi nin önde gittiği açıklandı. BBC ve El-Arabiya televizyonlarının son dakika gelişmesi olarak duyurduğu habere göre seçimlerde oy veren kişiler üzerinde yapılan anket sonuçlarına göre iktidarda bulunan Tzipi Livni liderliğindeki Kadima Partisi, önde gidiyor. Gazze saldırısı sonrasında aşırı sağcı eğilimlerin ciddi ölçüde yükseldiği Đsrail de, Benyamin Netanyahu liderliğindeki Likud Partisi nin seçimlerden birinci çıkacağı tahminleri yapılıyordu. Tahminlerin tersine işbaşındaki koalisyonun büyük ortağı Dışişleri Bakanı Tzipi Livni liderliğindeki merkez Kadima Partisi ni ilk sıraya oturttu. Oy verme işlemlerinin tamamlanmasından sonra açıklanan sandık çıkış sonuçlarına göre, Kadima yı, Binyamin Netanyahu başkanlığındaki sağcı Likud izlerken, üçüncü sırada ise Avigdor Lieberman ın liderliğindeki aşırı sağcı Đsrail Evimiz Partisi yer aldı. Solcu Đşçi Partisi ise tarihinde en düşük oyu alarak dördüncü sıraya düşmesi dikkat çekti. Bu sonuçlara dayanarak yapılan hesaplamalarda, 120 sandalyeli Đsrail Meclisi ne (Knesset), Kadima 30, Likud 28, Đsrail Evimiz 15 ve Đşçi Partisi 13 millevekili gönderebilecek. Geri kalan sandalyelerin ise, diğer küçük partiler arasında dağılması bekleniyor. Đsrail de dün yapılan ve 33 partinin katıldığı erken genel seçimlerde, 5.3 milyon civarında kayıtlı seçmenin oy kullanması için ülkede sandıklar de açıldı. 15 saat süren oy verme işlemi, Türkiye saatiyle de tamamlandı. Şiddetli yağmur ve rüzgâr nedeniyle seçime katılımın ilk saatlerde düşük olduğu, ancak daha sonra katılımın yüzde 65 i geçtiği açıklandı. Şas 11, Arap partilerden Ra'am Ta'al 4, Hadaş 4, Balad 3, Birleşmiş Tevrat Yahudiliği 5, Ulusal Birlik 4, Meretz 3, Habayit Hayehudi (Yahudi Evi) partisi DE 3 milletvekilliğini garantilemiş görünüyor. Seçimlere katılma oranı da yine bu kesinleşmemiş sonuçlara göre yüzde 65,2 düzeyinde oldu. Đsrail Merkez Seçim Komisyonu, kesin sonuçları Đsrail ordusu askerlerinin ve ülke dışındaki Đsrailli temsilcilerin de oylarının sayılmasıyla, 18 Şubat günü ilan edecek. Sonuçlara göre, hiçbir parti tek başına hükümeti kuramıyor. Livni, hükümeti kendisinin kuracağını iddia etti. Netanyahu ise, milliyetçi kampın galip geldiğini ve hükümeti kurma görevinin kendisine verileceğini savunuyor. "Parlamentodaki sandalyelerin yarısından fazlasının sağcılara gitmesi Livni'nin işini zorlaştıracak" yorumları yapılıyor. Kesin sonuçlar, 15 Şubat Pazar günü açıklanacak. (CNN TÜRK BBC TÜRKÇE YDH TRT NTV MSNBC VOA TÜRKÇE) Đsrail askerlerinin Gazze savaşı sırasında kendilerini korumak için Filistinlileri canlı kalkan olarak kullandıkları ortaya çıktı. El Cezire Đngilizce kanalı, Đsrail in Gazze ye kara saldırısı başlattığı dönemde Hamas mevzilerine sızabilmek için Filistinlileri canlı kalkan olarak kullandığını duyurdu. El-Cezire muhabiri Huda Abdulhamid, Đsrail ordusunun 4 Ocak ta Cibaliye yakınlarındaki bir köye düzenlediği operasyona ilişkin haberinde bölge sakinlerinden Raid Abdurabbih adlı bir Filistinlinin açıklamalarına yer verdi. Đsrail tanklarının her tarafı kuşattığını belirten Raid Abdurabbih, olay günü yaşadıklarını şöyle anlattı: Çok şiddetli çatışmalar oluyordu. Đsrail askerlerinin haykırışlarını duyuyorduk, evimiz açılan ateşle sarsılıyordu. O sırada bizim evimize bir roket isabet etti. Bazı Filistinli direnişçiler, bizim evimizin yakınlarındaydı ve biz iki ateş arasında kalmıştık. Bu çatışmadan üç gün sonra hoparlörlerden kendilerine 4

5 seslenildiğini işittiklerini belirten Abdurabbih, Đsrail askerlerinin kendilerinden beyaz bayrak kaldırarak evden çıkmalarını istediklerini söyledi. Đsrail askerlerinin evlerinden çıkan Filistinlilerin yaşlılarını gençlerinden ayırdığını belirten Abdurabbih, Đsrail askerleri gençleri önlerine katarak onları birer canlı kalkan olarak kullandı. Đsrail askerlerinin hakaretlerine hedef olan bu Filistinliler, 24 saat boyunca canlı kalkan olarak kullanıldı dedi. (YDH) Hamas örgütü, Gazze Şeridi'nde uzun vadeli ateşkes anlaşması yapılıp yapılamayacağını görmek için Đsrail'de düzenlenen seçimlerden çıkacak sonucu bekliyor. Hamas'ın Lübnan temsilcisi Usame Hamdan, "Đsrail seçimini izliyoruz. Olacakların belirleyicisi seçimler olacak" dedi. "Seçimi sağcı Likud'un lideri Benyamin Netanyahu kazanırsa, bugünkü iktidarın anlaşmaya yanaşacağını sanmam" diyen Hamdan, "Bugünkü hükümet kazanırsa anlaşma yapabilir." diye konuştu. Hamdan, seçim sonucu belli oluncaya kadar başta Gazze Şeridi'nin geçiş noktalarının açılması olmak üzere hassas sorunların çözümü amacıyla temaslarını sürdüreceklerini de belirtti. Đsrail, 22 gün süren Gazze saldırısının ardından 18 Ocakta ateşkes ilan etmişti. O tarihten bu yana kalıcı ateşkes anlaşması yapılması yolundaki girişimlerde kayda değer ilerleme sağlanamadı. Gazze Şeridi, Haziran 2007'den bu yana Đsrail ablukası altında bulunuyor. (CNN TÜRK) 5