Tez Yönetimi ve Makale Yazımı Teknikleri Hilton Oteli-İzmir. Tanışma, Öğrenme Hedefleri ve Beklentilerin Saptanması Bilimsel Yöntem Nedir?
|
|
- Temel Süleymanoğlu
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Saat 10:00-10:45 Tez Yönetimi ve Makale Yazımı Teknikleri Hilton Oteli-İzmir Konu Tanışma, Öğrenme Hedefleri ve Beklentilerin Saptanması Bilimsel Yöntem Nedir? 10:45-11:00 Kahve Molası 11:00-11:45 Araştırmanın Temel İlkeleri Araştırma Türleri 11:45-13:00 Öğle Yemeği 13:00-13:45 Örneklem ve Örneklem Yöntemleri Araştırma Türlerine Göre Örneklem 13:45-14:00 Kahve Molası 14:00-14:45 Araştırmada Veri Veri Analizinin Temel Kavramları 14:45-15:00 Kahve Molası 15:00-15:45 Araştırmanın Yazılması Toplantı Geri Bildirimleri ve Tartışma ve Katkılar
2 Bilimsel Yöntem Nedir? Doç. Dr. Yasemin Baskın Dokuz Eylül üniversitesi Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD Temel Onkoloji AD Bilim Nedir? o Evrenin ya da olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneysel yöntemlere ve gerçekliğe dayanarak yasalar çıkarmaya çalışan düzenli ve güvenilir bilgi. 1
3 Bilim Nedir? o Einstein «Her türlü düzenden yoksun duyu veriler ile düzenli düşünceler arasında uygunluk sağlama çabasıdır.» o Bertrand Russell «Gözlem ve gözleme dayalı akıl yürütme yoluyla dünyaya ilişkin olguları birbirine bağlayan yasaları bulma çabasıdır.» Bilimsel Düşünme o Kritik (Düzenli)Düşünme: Ampirisizm (deneycilik) Kuşkuculuk Rasyonalizm (akılcılık) 2
4 Deneycilik o Demokritos ve Epikuros o George Berkeley o Francis Bacon(tümevarımsal yöntemi) o Bertrand Russel bilginin duyumlar sayesinde ve deneyimle kazanılabileceğini öne süren görüştür. Deneyci görüşe göre insan zihninde doğuştan bir bilgi yoktur. İnsan zihni, bu nedenle boş bir levha (tabula rasa) gibidir. Kuşkuculuk o Septisizm, skeptisizm veya şüphecilik, o her tür bilgi savını kuşkuyla karşılayan, bunların temellerini, etkilerini ve kesinliklerini irdeleyen, o aklın kesin bir bilgi elde edemeyeceğini, hakikate erişilse dahi sürekli ve tam bir şüphe içinde kalınacağını, o mutlak`a ulaşmanın mümkün olmadığını savunan felsefi görüştür 3
5 Akılcılık o Platon, Aristoteles,Descartes o Kantçı rasyonalizm o Hegelci rasyonalizm o Isaac Asimov,Benjamin Franklin, Sigmund Freud Usculuk, akılcılık, bilginin doğruluğunun duyum ve deneyimde değil, düşüncede ve zihinde temellendirilebileceğini öne süren felsefi görüş. o "En doğrusu, halen en doğru bildiğimizi yanlışlayacak yeni varsayımlar yaratmaktır" Sir Karl Popper o Bilimin en önemli özelliği yanlışlığının gösterilebilir düzeltilebilir olmasıdır. Karl Popper 4
6 o "Hayatta en hakiki mürşit ilimdir, fendir". Kemal Atatürk o Benim manevi mirasım bilim ve akıldır. Kemal Atatürk Bilimsel Yöntem Nedir? o Bilimsel yöntem çeşitli yeni bilgi edinmek bilinen bazı bilgileri doğrulamak veya düzeltmek amacıyla, çeşitli fenomenleri araştırmak için geçmişte kazanılmış, öğrenilmiş bilgileri tamamlamak için kullanılan yöntemlerin bütününe verilen isimdir. Isaac Newton (1687, 1713, 1726). Rules for the study of natural philosophy", Philosophiae Naturalis Principia Mathematica, Third Edition. The General Scholium containing the 4 rules follows Book 3, The System of the World. Reprinted on pages of I. Bernard Cohen and Anne Whitman's 1999 translation, University of California Press ISBN , 974 pages. 5
7 Bilimsel Yöntem Nedir? o Bilimsel yöntem(ler) Gözlemlenebilir, Deneysel (ampirik) ve ölçülebilir kanıtların Belirli bazı mantıksal prensiplerle incelenmesine dayanır. Isaac Newton (1687, 1713, 1726). Rules for the study of natural philosophy", Philosophiae Naturalis Principia Mathematica, Third Edition. The General Scholium containing the 4 rules follows Book 3, The System of the World. Reprinted on pages of I. Bernard Cohen and Anne Whitman's 1999 translation, University of California Press ISBN , 974 pages. o BİLİMSEL YÖNTEMİN AŞAMALARI o Gözlem o Hipotez o Gerçekleme o Genelleme 6
8 Bilimsel Yöntemin Özellikleri o Yöntem belirlenmiş bir sistematik izlemelidir. o Savlanan düşünce deneyle kanıtlanmalıdır. o Elde edilen kanıt yinelenebilir olmalıdır. Bilimsel Yöntemin Sistematiği o Sorunu tanımlamak o Bilgi ve kaynak toplamak o Varsayım (hipotez) oluşturmak o Deneyler/veri toplamak o Verileri analiz etmek o Verileri yorumlamak ve sonuçlar çıkarmak o Sonuçları yayınlamak 7
9 o Yayınlanmamış bilgi bilim değildir Ruacan Araştırmanın Temel İlkeleri 8
10 o Araştırmanın yapılmasında araştırmacı Özgür Özgün Öznel o Ancak bilimsel kazanımlar ve öğretiler evrensel olduğu için o Araştırma süreci Uyulması zorunlu ilkeler taşır. İlgili etik kuralların uygulanmasını gerektirir. 9
11 Araştırmada Zorunlu İlkeler o Dürüst olma o Toplum Yararına Davranma o Yan Tutmama o Uygun Örnek Alma o Kontrol Kullanma o Fark Ettirmeme o Kafa Karıştıran Etmenler o Uygun ölçüt/birim Kullanma o Bilimsel araştırmalarda 4 farklı sonuçla karşılaşabiliriz Yan tutma Kafa karıştıran durumlar (BilgiJ) Raslantısal sonuçlar (İstatistikJ) Nedensel sonuçlar Bilimsel araştırmalar nedensel sonuçlara ulaşmayı amaçlar 10
12 ARAŞTIRMALARDA HATA KAYNAKLARI YAN TUTMA (BIAS) / YANILGI / YANLILIK Tanım: Araştırmanın Örneklemi, Veri Toplama Yöntemleri, Verilerin Analizleri ve Sonuçların Yorumlanmasına İlişkin, Bilerek ya da Bilmeyerek Yapılan Hatalar Nedeniyle Sonuçların Gerçek Durumu Yansıtmamasıdır 11
13 YAN TUTMA/YANILGI (BIAS) TÜRLERİ Seçim Yanılgısı(Selection) Yanıt Yanılgısı(Response) Bilgi / Ölçüm Yanılgısı(Information / Measurement) İstatistiksel Analizden Kaynaklanan Yanılgılar Yayınlamada Taraf Tutma(Publication) TARAF TUTMA/YANILGI (BIAS) TÜRLERİ I - SEÇİM YANILGISI(SELECTION) Örnek Büyüklüğü, Yöntemi, Temsil Gücü Katılım Boyutu İzlemelerdeki Kayıp 12
14 YAN TUTMA/YANILGI (BIAS) TÜRLERİ II - YANIT YANILGISI(RESPONSE) Yönlendirici Sorular Duyarlı Konular / Sorular İletişim Sorunları Yanıt Vermeme YAN TUTMA/YANILGI (BIAS) TÜRLERİ III - BİLGİ /ÖLÇÜM M YANILGISI (INFORMATION/ MEASUREMENT) Hafıza/Hatırlama Ölçüm m Hataları (Random, Sistematik) Geçerlilik, erlilik, Tutarlılık Validasyon, akreditasyon 13
15 TARAF TUTMA/YANILGI (BIAS) TÜRLERİ IV VERİ ANALİZLERİNDEN KAYNAKLANAN YANILGILAR Uyarlama (Adjustment)) Yapılmaması Sınıflandırma Hataları Yanlış İstatistiki Yöntemler-Yorumlar 1. Yan tutma o Örneklem seçiminde, o Deney ve kontrol gruplarını seçerken, o Veri toplama aşamasında, o Ölçümleri yaparken, o Sonuçların yorumlanmasında yan tutma, o Yedek denek yerleştirme. 14
16 2. Uygun örneklem yöntemini seçememe 3. Yeter sayıda denek üzerinde çalışmama 4. Kontrol grubu kullanmama 5. Farkına vardırmama İlkesine uymama 6. Uygun ölçü bulamama 7. Değişkenler arası İlişkileri saptamada başarısızlık 8. Araştırmayı standart koşullarda yürütememe 9. Doğru, güvenilir ve eksiksiz veri toplayamama 10.Uygun olmayan İstatistiksel yöntem kullanma 15
17 11.Karşılaştırılamayacak durumları karşılaştırma 12.Sonuçları doğru yorumlayamama 13.Diğer hata kaynakları: o Ölçüm İşlemlerinden, o Ölçümcüden, o Deneklerden kaynaklanan hatalar NASIL DOĞRU SONUÇLARA ULAŞABİLİRİZ? BİR ARAŞTIRMA YAPARKEN... VERİLERİMİZİ KULLANIRKEN 16
18 o Su, gemi adını verdiğimiz o olağanüstü yüzer evleri taşımak için yaratılmıştır. Fènelon ( ) o Pirelerin duyma fonksiyonlarına ilişkin bir deney (anonim) o Pireler beyaz bir zemin konulur, yüksek bir sesle zıpla! diye seslenilir, pireler zıplar. o Pirelerin ön bacakları koparılır, yüksek sesle zıpla! diye seslenilir, pireler zıplamaz. o Sonuç: Pirelerin ön bacakları koparıldığında duyma fonksiyonları yok olur. o Japonlar hiç yağlı yemek yemiyorlar, ve orada kalp krizinden ölüm oranı İngilizlerle Amerikalılara göre daha az!!! o İtalyanlar aşırı ölçüde yağlı yemek yiyorlar, kalp krizinden ölüm oranı İngilizlerle Amerikalılara göre daha az!!! o Fransızlar aşırı ölçüde kırmızı şarap içiyorlar, kalp krizinden ölüm oranı İngilizlerle Amerikalılara göre daha az!!! o "İngilizce konuşmak" kalp krizi için risk faktörüdür. 17
19 Öyleyse o Veriler ile sonuçlar arasındaki ilişkileri doğru anlamak gerekir. o Araştırmanın iki temel kavramı Birliktelik Nedensellik BİRLİKTELİK o Yan yana duran sağlık olguları bir birliktelik oluşturur. o Ama her durumda anlamlı ilişki içermez: o Kırsal alanda doğum oranı fazladır o Kırsal alanda leylekler fazladır o Bebekleri leylekler mi getirir? 18
20 BİRLİKTELİK o İki olgunun birlikte bulunması nedensellik içermeyebilir. o Sık televizyon izleme o Yarık damak o Ailede televizyon izleme sıklığı fazladır. Ayrıca aile üyeleri arasında yarık damak fazladır.iki olay birbirini etkilemez o İki olgu birlikte bulunur ancak birbirini değiştirmiyor ise aralarında nedensel olmayan birliktelik vardır. BİRLİKTELİK o Bazı olguların birlikte bulunmaları aynı zamanda nedensellik içerir, biri diğerinin nedeni yada sonucu olabilir: o Kış ayları o Soğuk algınlığı o Kış aylarında soğuk, vücut direncini azaltır, viral hastalıklar daha çok olur. o Tek yönlü nedensellik o (kış mevsimi infeksiyona yatkınlığı arttırır ancak infeksiyonun kış mevsimini değiştirme olasılığı yoktur) 19
21 BİRLİKTELİK o İki yönlü nedensellik o Olgular birbirlerini değiştirebilirler o Korku-taşikardi o Taşikardi-korku o Ani bir korku kalbimizin hızlı atmasına neden olabilir. Yada hiçbir neden yokken hissedilen bir taşikardi, korkmamıza neden olabilir. BİRLİKTELİK o Gizlenmiş nedensellik o Sınav -kaygı- korku -kahve- taşikardi Sınav, kaygı nedeniyle korkuya, uyanık kalma çabası nedeniyle kahve içmeye dolaylı olarak taşikardiye neden olabilir. Sınav her iki gelişmenin ortak nedenidir. Bu durumda korku ve taşıkardi arasında gizlenmiş bir nedensellik ilişkisi kurulur. 20
22 BİRLİKTELİK o Yalancı birliktelik o Tırnak yeme o Yüz kızarması o Stres ayrı ayrı tırnak yemeye ve yüz kızarmasına sebep olabilir. Ancak tırnak yeme ve yüz kızarması birbirlerine neden olmaz, birbirlerinin nedeni yada sonucu değildirler. Ortak bir nedene bağlı birliktelikleri vardır. Nedensellik olmadan birlikte bulunurlar. BİRLİKTELİK o Yalancı birliktelik o Suda boğulma o Dondurma yeme o Dondurma yeme oranları arttıkça suda boğulmalar artar. Aralarında yüksek bir korelasyon var!!! o Birbirlerinin nedeni yada sonucu değildirler. Ortak bir nedene (YAZ MAVSİMİ) bağlı birliktelikleri vardır. Nedensellik olmadan birlikte bulunurlar. 21
23 BİRLİKTELİK o Doğrudan ve aracısız birliktelik Stres Hipertansiyon o Dolaylı birliktelik Bir yakının kaybı Stres hipertansiyon NEDENSELLİK o Yargıç: niçin banka soyuyorsunuz? o Jesse James: çünkü para orada 22
24 NEDENSELLİK o Bir birliktelik şeklidir. o Özelliklerin bir değiştiğinde, diğerinde de değişiklik olmaktadır. o Tatil zamanları-trafik kazaları o Güneş ışınları-deri kanserleri NEDENSELLİK o Tek yönlü neden-sonuç bağıntısı Kadınların yaşı Doğum sayısı Yaşın artması doğum sayısını değiştirir, ancak doğum sayısı yaşı değiştiremez. 23
25 NEDENSELLİK o İki-Yönlü neden sonuç bağıntısı Damar sertliği Hipertansiyon Damar sertliği kan basıncının artmasına neden olur. Damar basıncı arttıkça damar duvarındaki değişim damar sertliğine neden olur. NEDENSELLİK o Zorunlu nedensellik Neden bulunmadığında sonuç asla ortaya çıkmıyorsa Ovum (yumurta hücresi) Döllenme (yavru oluşumu) Ovum olmadan döllenme gerçekleşmez. Zorunlu bir nedensellik var. 24
26 NEDENSELLİK o Yeterli Nedensellik Neden sonucun gerçekleşmesine yardım ediyorsa Hepatit virüsü Karaciğer kanseri Karaciğer kanseri için hepatit olma bir zorunluluk değildir. Ancak hepatit virüsü bazı durumlarda kanserin oluşumuna yardım eder. NEDENSELLİK o Göreli bir kavramdır. Nedenler bazen sonuç, sonuçlar bazen neden olabilir. o İğne batması o Hepatit o Karaciğer kanseri o Sağlık çalışanına iğne batması (nedeniyle) hepatit (sonuç) gelişebilir o Hepatit (nedeniyle) karaciğer kanseri (sonuç) gelişebilir. 25
27 NEDENSELLİK o Çoklu nedenler Cins Yaş Meslek Diyet Sigara nedenleri kalp krizi (SONUÇ) NEDENSELLİK o Kafa karıştırıcı etmenler Neden sonuç arasındaki ilişki bazen kolaylıkla görülmez, yanlış görülebilir. Sigarayı bırakır bırakmaz görülen ölümler Sigara akciğer kanserine neden olur, ölüme yakın nefes darlığı artar sigara içemez, bırakır. Ölür. 26
28 Kafa karıştırıcı Durumlar o Kurt iyilik olsun diye kuzuyu yer (Buckland ) o Kuzu böylece hastalık ve yaşlılıktan kurtulur. o Savanlarda sağlıklı aslan-antilop dengesi ve türün devamı Kafa karıştırıcı Durumlar o RNA Elektroforezlerinin sonunda gözlenen kalıntılar analitik hatalardır (1993 e kadar! Pek çok bilim insanı) o mi RNA ların keşfi o The C. elegans heterochronic gene lin-4 encodes small RNAs with antisense complementarity to lin-14. o Rosalind C. Lee, Rhonda L. Feinbaum,Victor Ambros Harvard University. Cell Received 6 August
29 Kafa Karıştırıcı Durumlar o Kafa karıştırıcı etmenler, perde önünde duranlarla yetinmeyip perde arkasının araştırılması ile açıklığa kavuşur. o Akla gelmeyen araştırılamaz NEDENSELLİK KRİTERLERİ İlişkinin gücü (RR, OR) Diğer çalışmalar ile tutarlılık Doz-cevap ilişkisi (biological gradient) Zamansal (temporal) sekans İlişkinin spesifisitesi Biyolojik açıklanabilirlik (biologic plausability) Mevcut bilgiler ile uyumluluk Deneysel kanıt Analoji (göz-fotoğraf makinesi) 28
30 Araştırmanın Aşamaları Konu seçimi Araştırmanın planlanması Uygulama Değerlendirme Rapor - makale yazımı Araştırılacak Sorunun Saptanması o Genel Ölçütler: Çözülebilirlik : Problem araştırma ile çözülebilir mi? Problemin çözülebilmesi için veri elde edilebilir mi? Önemlilik : Problem önemli mi? Teorik veya pratik bir yararı var mı? Yenilik : Problem orijinal mi? Araştırma daha önceden yapılan bir araştırmanın tekrarı olmamalıdır., yeni bilgiler eklemelidir. 29
31 Araştırılabilirlik : Araştırmaya katılanların gizlilik hakkı ve sağlıklarının tehlikeye atılmaması, pişmanlık duyabileceği davranışlara zorlanmaması, fiziksel ve psikolojik baskı altında bırakılmaması gerekir. Anlamlılık : Araştırmanın sonucunda varılacak bulguların, bilgilerin işe yarar olmaları gerekir. Genellenebilirlik : Araştırma alanının geniş, araştırmadan yararlanabilecek grubun büyük olması gerekir. o Özel Ölçütler : Alanda Yeterlilik : Araştırmacının, araştırılan konuya ilişkin bilgisi, sonuçları değerlendirmeye yeterli mi? Yöntem ve Teknik Bilgilerdeki Yeterlilik : Araştırmacı, verilerin toplanması ve değerlendirilmesinde gerekli yöntem ve teknik bilgisine sahip mi? Veri Toplama İznine Sahiplik : Verilerin toplanmasına izin verilecek mi? 30
32 Zaman ve İmkan Yeterliliği : Araştırmanın tamamlanabilmesi için gerekli zaman, eleman ve mali güç var mı? Araştırmanın bu sebeplerden dolayı yarıda kesilmemesine güvence sağlandı mı? İlgi Yeterliliği : Araştırmacı, araştırma sonucu ne çıkarsa çıksın onu savunabilecek cesarette mi? Araştırmacı, konuyla ilgili mi? Güncellik : Problem ilgi çekici ve güncel konulardan mı seçildi? Teknik olanaklar : İyi ve sıhhatli bir araştırma için uygun ortam sağlanabildi mi? Teşvik : Araştırma problemi, yeni araştırmaları teşvik edip, yeni gelişmelere yol açabilecek nitelikte mi? 31
33 Araştırma Planının Hazırlanması o Amaca uygun bilgiler sağlamak üzere izlenen bir kavramsal çerçeve ve bir eylem kılavuzudur. o Araştırmanın en önemli aşamasıdır. o Seçilen konuya ilişkin tanım yapılmalıdır Konuda sınırlama Mekanda sınırlama; Bölge, kent ya da kentin belirli parçası, köy vb. Zamanda sınırlama : Kullanılacak araştırma malzemelerinde sınırlama : 32
34 o Yapılan araştırma sonucunda erişilmek istenen sonuç (amaç) belirtilmelidir Konu iyi tanımlanmışsa, amaç açık bir şekilde ortaya çıkacaktır. Amaç, araştırma probleminin somutlaştırıldığı ve araştırma için yön tayin eden bir ifadedir. Başlıca üç amaca yönelik olabilir. o Araştırma bir durum saptama (tanıtlama), o Bir ilişkiyi arama ( açıklama) o bir varsayımı sınama (genelleme) o Araştırmanın önemi, araştırmadan elde edilecek kuramsal ya da pratik sonuçların, yararları, bilime ya da yaşantımıza katkıları planlamada yer almalıdır. o Sorunun çözümüne yarayacak hipotezler geliştirilip belirtilmelidir. 33
35 o Araştırma planında, araştırma yönteminin belirlenmesi gerekir. Araştırmanın yapılacağı yer ve bu yerin seçilmesinin nedenleri Kitle/popülasyon hakkında bilgi Örnekleme yöntemi hakkında bilgi Veri toplama yolları hakkında bilgi Araştırmanın alan uygulamasına ilişkin bilgi Uygulama sonucu verilerin kodlama, denetleme, bilgi girişi ve doğruluk kontrollerinin nasıl yapılacağına ilişkin bilgi Verilerin nasıl değerlendirileceği, tabloların hazırlanması, bağımlı ve bağımsız değişkenlerin saptanması, ölçütlerin ortaya konulması, gerekebilecek istatistiksel yöntemler hakkında bilgi ve yararlanılan kaynaklar 34
36 Araştırmanın Uygulanması o Uygulama aşamasında, planda belirtilen veri toplama yöntemiyle konuya ilişkin veriler elde edilir. o Doğru toplanmış verilere dayanan kararlar doğru yola ve başarıya, o Eksik veya yanlış toplanmış verilere dayanan kararlar ise yanlış yola ve başarısızlığa götürür. Verilerin Değerlendirilmesi o Toplanan kuramsal ve ampirik (gözlemsel) verilerin istatistiksel çözümlemesi, bulgu durumuna getirilmesi bu aşamada yapılır. o Çeşitli yöntemlerle elde edilen verilerin, düzene konulması, daha kolay anlaşılabilir ve yorumlanabilir hale getirilmesine VERİ ANALİZİ denir. 35
37 o Veriler amaca uygun biçimde sınıflandırılmalıdır. o Verilerin kodlanması gerekir. o Uygun istatistiksel analiz yapılmalı. o Bulguların tablolara/şekillere geçirilmeleri gerekir. o Verilerden elde edilen sonuçların yorumlanması gerekir. Araştırma Sonuçlarının Sunulması o Araştırmadan elde edilen bulguların rapor şeklinde okuyucuya sunulmasına araştırma raporu adı verilir. Bu rapor yazılmadan, bir bilimsel araştırma tamamlanmış sayılmaz. 36
38 o Araştırmada elde edilen sonuçlar rapor şeklinde sunulurken, Bölüm başlıkları, konuyu tam yansıtacak ve okuyucunun ilgisini çekecek nitelikte olmalıdır. Numaralama standart şekilde olmalıdır. Rapor, gereksiz süslemelerden arındırılmalıdır. Yazı alanlarının belirlenmesinde simetri özelliğine dikkat edilmelidir. o Araştırmanın içeriği açısından ise, Kavram, kelime ve deyimlerin sunulmasında, bölüm ve kısımların düzenlenmesinde ve materyalin sunulmasında birlik sağlanmalıdır. Konu, belirli bir mantık sırasında sunulmalıdır. Konu ile ilgili önemli noktalara gereken kuvvet verilmelidir. Rapor açık ve anlaşılır olmalıdır. Rapor kapsamlı olmalıdır. Araştırmanın zayıf noktaları belirtilmelidir. 37
39 Araştırma Türleri o Araştırmanın amacına göre o Araştırmanın kapsadığı zamana göre o Veri toplama biçimine göre 38
40 Araştırmanın amacına göre o Aydınlatıcı, yenilik getiren ve sorun çözen araştırmalar o Tanımlayıcı araştırmalar o Analitik araştırmalar Araştırmanın kapsadığı zamana göre o Kesitsel (cross-sectional) araştırmalar o İleriye yönelik (prospektif) araştırmalar o Geriye dönük (retrospektif) araştırmalar 39
41 Veri toplama biçimine göre o Kayıt araştırmaları o Anket yöntemi İle araştırma o Deneysel araştırmalar o Gözlem o Kütüphane araştırmaları o ANALİTİK ÇALIŞMALAR Karşılaştırma ve istatistiksel analiz yapılır DENEYSEL, KLİNİK (EXPERIMENTAL-INTERVENTIONAL) ÇALIŞMALAR GÖZLEMSEL (OBSERVATIONAL) ÇALIŞMALAR o TANIMLAYICI (DESCRIPTIVE) ÇALIŞMALAR Tanımlayıcı, açıklayıcı çalışmalar (Karşılaştırma ve istatistiksel analiz genellikle gerektirmez) 40
42 DENEYSEL KLİNİK ÇALIŞMALAR orandomize Kontrollü Çalışma (Altın standart) onon-randomize Kontrollü Çalışma GÖZLEMSEL ÇALIŞMALAR okohort çalışma oolgu-kontrollü (Case-Control) çalışma okesitsel (Cross-sectional) çalışma okontrolsüz araştırma 41
43 TANIMLAYICI (DESCRIPTIVE) ÇALIŞMALAR oolgu serileri (Case series) oolgu sunumları (Case report) oeksper görüşü (Expert opinion) SİSTEMATİK DERLEMELER o Meta-Analiz okarar (Decision) Analiz oekonomik Analiz (Cost-benefit analysis / maliyet-fayda analizi) 42
44 Etkene maruziyete araştırmacı mı karar veriyor? EVET Deneysel araştırma grupları belirleme rastgele mi? HAYIR Gözlemsel araştırma karşılaştırma grubu var mı? EVET HAYIR EVET HAYIR Randomize Nonrandomize Analitik Tanımlayıcı kontrollü kontrollü çalışma çalışma klinik çalışma klinik çalışma çalışmanın yönü ne? etken sonuç etken sonuç ikisi aynı anda Kohort Vaka-kontrol Kesitsel 85 Randomize Kontrollü Çalışmalar Çift kör Hastalar Rastgele gruplama Tedavi grubu Kontrol grubu İzlem İzlem Karşılaştır 43
45 Randomize Kontrollu Çalışmalar (RKÇ) o Klinik araştırma dizaynı için altın standart kabul edilir o İlk 1948 yılında yayınlanmış Streptomycin in Tuberculosis Trials Committee. Streptomycin treatment of pulmonary tuberculosis. BMJ 1948;2: Neden RKÇ? o Prospektif tasarım o Kontrollü ortam (farklılığa neden olabilecek faktörler kontrol edilebilir) o Yan tutma (bias) en aza indirilebilir o Neden-sonuç ilişkisi göreceli olarak daha güvenilir bir şekilde ortaya konabilir o Yeni tedavi yöntemlerini denemek için en uygun çalışma yöntemleridir 44
46 RKÇ tasarımı o Yeterince büyük örneklem (araştırmanın gücü) o Anlaşılabilir ve yanıtlanabilir araştırma sorusu o Uygun kontrol grubu o Uygun etkililik ölçütleri o Güvenilir randomizasyon yöntemi o Maksimum körleme o Çalışmaya katılan tüm hastaların analize katılması (ITT) Intention to treat (ITT) analizleri «kısıtlılıklar» o Çoğu zaman RKÇ larda hastalar ilk başta randomize edildikleri grupta kalmayabilirler. Ya başka tedavi grubuna geçebilirler yada çalışmadan ayrılabilirler. o Test edilen ilacın hastalık durumu ağır olan hastalar üzerinde yan etkileri daha fazla ise, bu grup hastalar çalışmadan erken ayrılabilirler. Bu durumda en sağlıksız hastalar gruptan ayrıldığından, veri analizinin sadece kalan hastalarda yapılması durumunda ilacı güvenli gösterebilir. «ITT çalışmalarda tüm hastalar sonunda hangi tedaviyi almış olurlarsa olsunlar ilk randomize edildikleri grupta analiz edilirler» 45
47 Randomizasyon o Randomizasyon deneklerin çalışmaya katıldıktan sonra hangi gruba ayrılacaklarının rastlantısal olarak belirlenmesi demektir. o Deneklerin çalışma ve kontrol gruplarına rastgele ayrılması çalışma gruplarının etkinliği incelenecek olan sağaltım dışındaki öngörülen ve öngörülmeyen tüm faktörler açısından benzer özelliklere sahip olmasını sağlamak amacıyla yapılır. Randomizasyon Yöntemleri o Basit Randomizasyon (Yazı/Tura; Zar; Rastgele Sayılar Tablosu) o Blok Randomizasyon Ör: 3 grup: ABC,ACB,BAC,BCA,CAB,CBA) o Sistematik Randomizasyon Ör: 2 grup: ABBAAABBAB 46
48 Dezavantajlar (RKÇ) o Pahalıdır o Her zaman mümkün değildir o Etik sorunlar olabilir o Hazırlanan özel şartlar nedeniyle genel populasyona genellenemeyebilir o Uygun olmayan durumlarda mecburen gözlemsel çalışmalara başvurulur o Ama RKÇ sonuçlarına yalnızca uygun şekilde tasarlanıp uygulandıkları sürece güvenilebilir!!! o! Literatürde kötü tasarlanmış ve yanıltıcı sonuçlar veren çok sayıda RKÇ rastlanabilir 47
49 Çalışma düzeni ve istatistik analizi yetersiz veya yanlış bilimsel araştırmalara, dünyanın en saygın ve en çok okunan yayınlarında da rastlanmaktadır Bir araştırma sonucuna göre; aralarında British Medical J, The New England J of Medicine, The Lancet gibi dergilerinde bulunduğu 30 dergide yayınlanan 4200 makalenin, yalnızca %20 sinin çalışma düzeni ve istatistik analiz olarak geçerli olduğu; kötü deney düzeni ve istatistik analizli çalışmaların %80 inde pozitif bulgu varken (ilaç etkili, tanı geçerli) iyi çalışmaların yalnızca %25 inde pozitif bulguya rastlanmıştır CONSORT bildirisi (Begg et al. 1996) o Consolidated Standarts for Reporting of Trials www. consort-statement.org o Yayında belirtilmesi istenen 21 nokta belirlenmiş o Hastaların çalışma içindeki aldıkları tedavileri gösterir akış şeması istenmiş o 70 den fazla dergi artık yazarlardan bu formata uymasını bekliyor o Bu sayede yazarların verileri seçici olarak yayınlamaları ve gerçekleri çarpıtmalarının engellenmesi amaçlanıyor 48
50 o The CONSORT statement: revised recommendations for improving the quality of reports of parallel-group randomised trials Moher et al. JAMA 2001; 285: Moher et al. Ann Intern Med. 2001;134: Moher et al. Lancet 2001; 357:
51 CONSORT bildirisi (akış diyagramı) Non-Randomize Kontrollü Çalışmalar o RKÇ den tek farkı gruplar arası randomizasyon yoktur o Çalışmanın sonuçları, bilinen veya bilinmeyen bazı faktörler tarafından etkilenebilir o Değeri RKÇ den daha düşüktür 50
52 Kohort çalışma İlgilenilen grup (sigara içenler) İzlem Karşılaştırma grubu (sigara içmeyenler) İzlem Sonuçları karşılaştır Kohort Çalışma o Genellikle insidans ve risk çalışmaları için o Çalışmanın başlangıç noktası etkene maruziyettir o Araştırılan sonuç ortaya çıkana kadar grup takip edilir ve benzer özelliklere sahip kontrol grubu ile karşılaştırılır o Prospektif veya retrospektif olabilir o Çalışma sonunda çalışma grubundaki hastalıklıların oranı kontrol grubundaki oranla karşılaştırılır (Rölatif risk-rr) 51
53 Kohort Çalışma o En önemli avantajları; genel populasyona genellenebilmeleri, etik olmayan etkenlerin gözlenebilmesidir. o Dezavantajları ise; etkene maruz kalan grubun daha farklı takip edilebilmesi ve uzun zamana gereksinim göstermesidir. Olgu Kontrollü Çalışma Hikayelerini al İlgilenilen grup (Kanser hastaları) Hikayelerini karşılaştır Sonuç çıkar Hikayelerini al Karşılaştırma grubu (Kanser olmayanlar) 52
54 Olgu Kontrollü Çalışma o Kohort çalışmanın tam tersidir, hastalıktan (sonuç) başlar o NE OLDU? Sorusuna yanıt arar. o Araştırılan hastalığı taşıyan grup (olgular), taşımayan kontrol grubu ile karşılaştırılır o Tek bir hastalığı (sonuç), ancak birden çok etkeni araştırmaya uygundur. Olgu Kontrollü Çalışma o Ucuz, kısa sürede ve az sayıda hasta ile yapılabilir ancak bir çok Bias a açıktır o Çoğunlukla retrospektifdir ancak nadiren prospektif olabilir o Olgu grubunda etkene maruz kalanlar, kontrol grubundakiler ile karşılaştırılır (Odds ratio-or) 53
55 Kesitsel (Cross-Sectional) Çalışma o Belirli bir zaman dilimi içerisinde, belli bir grup hem etken hem de sonuç açısından araştırılır o NE OLUYOR? Sorusu araştırılır. o Etken ile sonuç arasındaki ilişki hakkında kesin olmayan fikir verir o Bir hastalığın prevalansı hakkında fikir verir o Gözlemsel çalışmalar ile Tanımlayıcı çalışmalar arasında bir yerdedir o En sık tarama ve tanı testlerinin etkinliğini belirlemek için kullanılır Kontrolsüz Araştırma o Bir sağaltım yöntemi ya da ilacın, belli bir grup üzerindeki etkilerini ortaya koymaya çalışır o En önemli eksikliği kontrol grubunun olmamasıdır 54
56 Meta-Analiz o Sadece bir literatür derlemesi olmayıp, sistematik bir literatür taraması ve elde edilen verilerin bir araya toplanıp, yeniden değerlendirilerek belli bir etkenin, belirli bir sonuç üzerine olan etkilerini istatistiksel olarak daha anlamlı düzeyde ortaya koyma işlemidir. o Meta analize dahil edilen çalışmalar önceden belirlenmiş kriterlere göre çalışmaya dahil edilmelidir o Doğruluğu ve değeri analize dahil edilen çalışmaların kalitesi ile doğru orantılıdır. Meta-Analiz o Her bir çizgi ortasındaki nokta gruplar arasındaki hesaplanan fark noktasıdır ve çizginin genişliği bu hesabın %95 güven aralığını göstermektedir. o Eğer sonuçların güven aralığı (yatay çizgi) etki olmayan çizgiden geçerse (dikey çizgi), bu ya tedaviler arasında hiçbir anlamlı fark olmadığı ya da gerçek sonuçların yer alacağı güvene izin vermeyecek kadar küçük örneklem büyüklüğü anlamına gelmektedir. 55
57 Karar (Decision) Analizi o Farklı tedavi stratejilerinden hangisinin daha optimal olduğunu ortaya koymaya çalışan matematiksel bir modellemedir o Temel ihtimallerin ortaya konulduğu bir ağaç dalı grafik çizilir o Meta-analizlerden elde edilen bilgilerin ışığında ana tahminler yapılır o Genelde meta-analiz yapmak için yeterli veri olmadığında yapılır 56
58 Ekonomik Analiz (maliyet-fayda ve maliyet etkinliği analizi) o Çeşitli tedavi yöntemi ya da tekniklerinin, sağlıkla ilgili faydalarının ekonomik yönden karşılaştırıldığı analitik metotdur o Kullanılan yöntemin ekonomik maliyeti elde edilen sonucun ekonomik maliyeti ile karşılaştırılır o Ör: İnhalasyon ile TİVA anestezisi maliyetlerinin karşılaştırılması 57
59 Olgu Sunumları o Bilimsel değeri en az olan makaleler olarak kabul edilirler o Genellikle yeni veya çok nadir görülen bir hastalığı, yan etkiyi ya da tedavi yöntemini bildirdiklerinden yine de önemlidirler o Klinisyenlere bu nadir olay hakkında ışık tutar ve o konuda çalışma yapılması gerekliliğini ortaya koyarlar o Nadir görülen bir olgudan çok, nadir ortaya çıkış şekli ya da zor tedavi edilen olgulardan oluşmalıdır Olgu Sunumları Khan et al. BJOG 2002; 109:
60 Çalışmaların etkinliğinin sınıflandırılması (US Preventive Services Task Force ) o Level I o Prospektif, randomize, kontrollü çalışma o Level II-1 o Non-randomize, kontrollü çalışma o Level II-2 o Kohort çalışma o Vaka-kontrollü çalışma o Level II-3 o Kesitsel (Cross-Sectional) çalışma o Kontrolsüz, araştırma çalışması o Level III o Olgu serileri o Olgu sunumları o Eksper görüşleri 59
61 Kanıta dayalı tıp; bilimsel çalışma piramidi Meta-analizler RKÇ Kohort Vaka Kontrollü Olgu Serileri Olgu Sunumları Düşünce ve klinik görüşler Editör yazıları Hayvan çalışmaları İn-vitro (test tüpü) çalışmaları ÖRNEKLEM o Evren o Örneklem 60
62 Evren o Popülasyon, kitle, toplum (araştırma evreni) o Belirli bir özelliği taşıyan bireylerin tümünün oluşturduğu topluluk. o Araştırmada, evreni incelemek ideal olmakla birlikte mümkün değildir. o Evreni incelemek yerine; o Evreni temsil eden bir «örneklem» üzerinde araştırma yaparak o Belirli bir yanılma olasılığını kabul ederek o Evren hakkında fikir sahibi olmaya çalışırız 61
63 Örneklem Yöntemleri o Olasılıksız o Olasılıklı Basit Rastgele Örnekleme Tabakalı Rastgele Örnekleme Küme Örnekleme Sistematik Örnekleme Örnekleme Yöntemleri 1- Olasılığı Bilinmeyen Örnekler (Olasılıksız Örnekleme Yöntemleri), 2- Olasılıklı Örnekleme Yöntemleri. 62
64 Olasılığı Bilinmeyen Örnekler (Olasılıksız Örnekleme Yöntemleri) a. Gelişigüzel Örnekleme Evren büyüklüğü bilinmez b. Kota örneklemesi Kişilerin örneğe girme olasılığı? c. İkna yoluyla Kamuoyu görüşü saptamada kullanılırlar d. Uygunluk nedeniyle e. Gereklilik nedeniyle Olasılıklı Örnekleme Yöntemleri a. Basit rastgele örnekleme yöntemi: * Evren homojen (sosyodemografik özellikler) * Her bireyin örneğe seçilme şansı eşit b. Sistematik örnekleme yöntemi: * Evren büyük ve homojen, hazır liste var * Listeden eşit aralıklarla seçim söz konusu 63
65 Olasılıklı Örnekleme Yöntemleri c. Tabakalı örnekleme yöntemi: * Evren homojen yapıda değildir. Alt gruplar (+) * Her tabaka kendi içinde homojendir d. Küme örnekleme yöntemi: * Küme içi heterojen olmalıdır * Kümeler küçük olmalıdır 64
66 VERİ o Veri toplamada genel ilkeler o Verilerin özellikleri o Verinin özelliğini etkileyebilecek etmenler Verinin anlamı o Bir sonuca varabilmek için gerekli bilgidir. o Araştırmanın amacına yönelik toplanacak bilgilerin, işlenmeye hazır biçimidir. 65
KARŞILAŞTIRMA İSTATİSTİĞİ, ANALİTİK YÖNTEMLERİN KARŞILAŞTIRILMASI, BİYOLOJİK DEĞİŞKENLİK. Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2005
KARŞILAŞTIRMA İSTATİSTİĞİ, ANALİTİK YÖNTEMLERİN KARŞILAŞTIRILMASI, BİYOLOJİK DEĞİŞKENLİK Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2005 1 Karşılaştırma istatistiği Temel kavramlar: Örneklem ve evren:
DetaylıBKİ farkı Standart Sapması (kg/m 2 ) A B BKİ farkı Ortalaması (kg/m 2 )
4. SUNUM 1 Gözlem ya da deneme sonucu elde edilmiş sonuçların, rastlantıya bağlı olup olmadığının incelenmesinde kullanılan istatistiksel yöntemlere HİPOTEZ TESTLERİ denir. Sonuçların rastlantıya bağlı
DetaylıARAŞTIRMA TÜRLERİ R. ALPAR
ARAŞTIRMA TÜRLERİ R. ALPAR ARAŞTIRMA TÜRLERİ Araştırmanın yapılacağı yer, amaç, kapsadığı zaman ve veri toplama biçimine göre değişik biçimlerde sınıflandırılabilir. Araştırmanın kapsadığı zamana göre:
DetaylıKanıta Dayalı Tıp ve Epidemiyoloji
Kanıta Dayalı Tıp ve Epidemiyoloji Doğan Fidan, MD, MSc, PhD Liverpool University, Public Health Department, Liverpool, UK Sanofi-aventis Global Office, Paris, France Türk Toraks Derneği, 9. Yıllık Kongresi,
DetaylıRİSK ÖLÇÜLERİ. Yrd.Doç.Dr. Selçuk Korkmaz Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik Anabilim Dalı. Turcosa Analitik Çözümlemeler
RİSK ÖLÇÜLERİ Yrd.Doç.Dr. Selçuk Korkmaz Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik Anabilim Dalı Turcosa Analitik Çözümlemeler selcukorkmaz@gmail.com ÇOCUK NEFROLOJİ DERNEĞİ BİYOİSTATİSTİK EĞİTİMİ
DetaylıÖrneklemden elde edilen parametreler üzerinden kitle parametreleri tahmin edilmek istenmektedir.
ÇIKARSAMALI İSTATİSTİKLER Çıkarsamalı istatistikler, örneklemden elde edilen değerler üzerinde kitleyi tanımlamak için uygulanan istatistiksel yöntemlerdir. Çıkarsamalı istatistikler; Tahmin Hipotez Testleri
Detaylı"İlim tercüme ile olmaz, tetkikle olur.
"İlim tercüme ile olmaz, tetkikle olur. Bir araştırma projesinin hazırlanma, önerilme, yürütülme, sonuçlandırılma ve sonuçların yayımlanması aşamasında görülen etiğe aykırı kabul edilecek çeşitli davranışlar
Detaylıİçindekiler vii Yazarların Ön Sözü xiii Çevirenin Ön Sözü xiv Teşekkürler xvi Semboller Listesi xvii. Ölçme, İstatistik ve Araştırma...
İçindekiler İçindekiler vii Yazarların Ön Sözü xiii Çevirenin Ön Sözü xiv Teşekkürler xvi Semboller Listesi xvii BÖLÜM 1 Ölçme, İstatistik ve Araştırma...1 Ölçme Nedir?... 3 Ölçme Süreci... 3 Değişkenler
DetaylıDENEYSEL ARAŞTIRMALAR MÜDAHALE ARAŞTIRMALARI Dr. Meltem Şengelen HÜTF Halk Sağlığı AD 12 Şubat 2015 Epidemiyoloji Sağlıkla ilgili tüm sorunların ve hastalıkların kişi-yerzaman özelliklerine göre tanımlanması,
DetaylıToplum ve Örnek. Temel Araştırma Düzenleri. Doç. Dr. Ertuğrul ÇOLAK. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik Anabilim Dalı
Toplum ve Örnek Temel Araştırma Düzenleri Doç. Dr. Ertuğrul ÇOLAK Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik Anabilim Dalı Toplum ve Örnek İstatistik, toplumdan kurallara uygun olarak,
DetaylıTemel ve Uygulamalı Araştırmalar için Araştırma Süreci
BÖLÜM 8 ÖRNEKLEME Temel ve Uygulamalı Araştırmalar için Araştırma Süreci 1.Gözlem Genel araştırma alanı 3.Sorunun Belirlenmesi Sorun taslağının hazırlanması 4.Kuramsal Çatı Değişkenlerin açıkça saptanması
DetaylıTanımlayıcı İstatistikler. Yrd. Doç. Dr. Emre ATILGAN
Tanımlayıcı İstatistikler Yrd. Doç. Dr. Emre ATILGAN 1 Tanımlayıcı İstatistikler Yer Gösteren Ölçüler Yaygınlık Ölçüleri Merkezi Eğilim Ölçüleri Konum Ölçüleri 2 3 Aritmetik Ortalama Aritmetik ortalama,
DetaylıÖrnek 4.1: Tablo 2 de verilen ham verilerin aritmetik ortalamasını hesaplayınız.
.4. Merkezi Eğilim ve Dağılım Ölçüleri Merkezi eğilim ölçüleri kitleye ilişkin bir değişkenin bütün farklı değerlerinin çevresinde toplandığı merkezi bir değeri gösterirler. Dağılım ölçüleri ise değişkenin
DetaylıUYGUN HİPOTEZ TESTİNİN SEÇİMİ. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik Anabilim Dalı
UYGUN HİPOTEZ TESTİNİN SEÇİMİ Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik Anabilim Dalı ÖNEMLİLİK (Hipotez) TESTLERİ ü Önemlilik testleri, araştırma sonucunda elde edilen değerlerin ya da varılan
DetaylıEVREN, ÖRNEK, TEMSİLİYET. Prof. Mustafa Necmi İlhan
EVREN, ÖRNEK, TEMSİLİYET Prof. Mustafa Necmi İlhan MD, PhD, PhD, MBA Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AbD mnilhan@gazi.edu.tr 1 Neden Araştırma Yaparız? Bilimsel gerçeğe ulaşmak Bilinenlerin
DetaylıTANIMLAYICI İSTATİSTİKLER
TANIMLAYICI İSTATİSTİKLER Tanımlayıcı İstatistikler ve Grafikle Gösterim Grafik ve bir ölçüde tablolar değişkenlerin görsel bir özetini verirler. İdeal olarak burada değişkenlerin merkezi (ortalama) değerlerinin
DetaylıFrekans. Hemoglobin Düzeyi
GRUPLARARASI VE GRUPİÇİ KARŞILAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Uzm. Derya ÖZTUNA Yrd. Doç. Dr. Atilla Halil ELHAN 1. ÖNEMLİLİK (HİPOTEZ) TESTLERİ Önemlilik testleri, araştırma sonucunda elde edilen değerlerin ya da
DetaylıTemel ve Uygulamalı Araştırmalar için Araştırma Süreci
BÖLÜM 8 ÖRNEKLEME Temel ve Uygulamalı Araştırmalar için Araştırma Süreci 1.Gözlem Genel araştırma alanı 3.Sorunun Belirlenmesi Sorun taslağının hazırlanması 4.Kuramsal Çatı Değişkenlerin açıkça saptanması
DetaylıProf.Dr.İhsan HALİFEOĞLU
Prof.Dr.İhsan HALİFEOĞLU FREKANS DAĞILIMLARINI TANIMLAYICI ÖLÇÜLER Düzenlenmiş verilerin yorumlanması ve daha ileri düzeydeki işlemler için verilerin bütününe ait tanımlayıcı ve özetleyici ölçülere ihtiyaç
DetaylıSPSS E GİRİŞ SPSS TE TEMEL İŞLEMLER. Abdullah Can
SPSS E GİRİŞ SPSS TE TEMEL İŞLEMLER SPSS in üzerinde işlem yapılabilecek iki ana ekran görünümü vardır. DATA VIEW (VERİ görünümü) VARIABLE VIEW (DEĞİŞKEN görünümü) 1 DATA VIEW (VERİ görünümü) İstatistiksel
DetaylıDeneysel Araştırmalarda Uygun Örneklem Büyüklüğü Ve İstatistiksel Güç Analizi. Doç Dr. Nurhan DOĞAN AKÜ Tıp Fak. Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD
Deneysel Araştırmalarda Uygun Örneklem Büyüklüğü Ve İstatistiksel Güç Analizi Doç Dr. Nurhan DOĞAN AKÜ Tıp Fak. Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD Giriş Yeterli Örneklem Büyüklüğü Neden Önemlidir? Özel
DetaylıBİLİMSEL BİLGİ BİLİMSEL ARAŞTIRMALARLA ÜRETİLİR. İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERE BİLİMSEL ARAŞTIRMA TAMAMLANDIĞINDA DEĞİL, DAHA PLANLAMA
BRADFORD HILL BİLİMSEL BİLGİ BİLİMSEL ARAŞTIRMALARLA ÜRETİLİR. İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLERE BİLİMSEL ARAŞTIRMA TAMAMLANDIĞINDA DEĞİL, DAHA PLANLAMA AŞAMASINDA BAŞVURULMALIDIR. 2 BİLİMSEL MAKALELERDE YAPILAN
Detaylıİkiden Çok Grup Karşılaştırmaları
İkiden Çok Grup Karşılaştırmaları Bir onkoloji kliniğinde göğüs kanseri tanısı almış kadınlar arasından histolojik evrelerine göre 17 şer kadın seçilerek sağkalım süreleri (ay) alınmıştır. HİSTLOJİK EVRE
DetaylıHipotez Testlerine Giriş. Hipotez Testlerine Giriş
Hipotez Testlerine Giriş Hipotez Testlerine Giriş Hipotez Testlerine Giriş Gözlem ya da deneme sonucu elde edilmiş sonuçların, raslantıya bağlı olup olmadığının incelenmesinde kullanılan istatistiksel
DetaylıLOJİSTİK REGRESYON ANALİZİ
LOJİSTİK REGRESYON ANALİZİ Lojistik Regresyon Analizini daha kolay izleyebilmek için bazı terimleri tanımlayalım: 1. Değişken (incelenen özellik): Bireyden bireye farklı değerler alabilen özellik, fenomen
DetaylıİSTATİSTİK HAFTA. ÖRNEKLEME METOTLARI ve ÖRNEKLEM BÜYÜKLÜĞÜNÜN TESPİTİ
ÖRNEKLEME METOTLARI ve ÖRNEKLEM BÜYÜKLÜĞÜNÜN TESPİTİ HEDEFLER Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Örneklemenin niçin ve nasıl yapılacağını öğreneceksiniz. Temel Örnekleme metotlarını öğreneceksiniz. Örneklem
DetaylıBİYOİSTATİSTİK Sağlık Alanına Özel İstatistiksel Yöntemler Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH
BİYOİSTATİSTİK Sağlık Alanına Özel İstatistiksel Yöntemler Dr. Öğr. Üyesi Aslı SUNER KARAKÜLAH Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD. Web: www.biyoistatistik.med.ege.edu.tr
DetaylıBİYOİSTATİSTİK DERSLERİ AMAÇ VE HEDEFLERİ
BİYOİSTATİSTİK DERSLERİ AMAÇ VE HEDEFLERİ DÖNEM I-I. DERS KURULU Konu: Bilimsel yöntem ve istatistik Amaç: Biyoistatistiğin tıptaki önemini kavrar ve sonraki dersler için gerekli terminolojiye hakim olur.
DetaylıİÇİNDEKİLER. BÖLÜM 1 Değişkenler ve Grafikler 1. BÖLÜM 2 Frekans Dağılımları 37
İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 Değişkenler ve Grafikler 1 İstatistik 1 Yığın ve Örnek; Tümevarımcı ve Betimleyici İstatistik 1 Değişkenler: Kesikli ve Sürekli 1 Verilerin Yuvarlanması Bilimsel Gösterim Anlamlı Rakamlar
DetaylıBÖLÜM 13 HİPOTEZ TESTİ
1 BÖLÜM 13 HİPOTEZ TESTİ Bilimsel yöntem aşamalarıyla tanımlanmış sistematik bir bilgi üretme biçimidir. Bilimsel yöntemin aşamaları aşağıdaki gibi sıralanabilmektedir (Karasar, 2012): 1. Bir problemin
DetaylıSık kullanılan istatistiksel yöntemler ve yorumlama. Doç. Dr. Seval KUL Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi
Sık kullanılan istatistiksel yöntemler ve yorumlama Doç. Dr. Seval KUL Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik AD Bşk. 1 Hakkımda 2 Hedef: Katılımcılar modülün sonunda temel istatistiksel yöntemler
DetaylıTEMEL İSTATİSTİKİ KAVRAMLAR YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM ÇÜTCÜ
TEMEL İSTATİSTİKİ KAVRAMLAR YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM ÇÜTCÜ 1 İstatistik İstatistik, belirsizliğin veya eksik bilginin söz konusu olduğu durumlarda çıkarımlar yapmak ve karar vermek için sayısal verilerin
DetaylıAkış planı. Kanıt nedir? Meta-analiz Nedir? Neden meta-analiz? Olumlu ve olumsuz yönleri nelerdir? Nasıl hazırlanır?
Akış planı Kanıt nedir? Meta-analiz Nedir? Neden meta-analiz? Olumlu ve olumsuz yönleri nelerdir? Nasıl hazırlanır? Kanıt nedir? Bir şeyin doğruluğu, gerçekliği konusunda kanaat verici belge, delil, iz.
DetaylıBÖLÜM 3 KURAMSAL ÇATI VE HİPOTEZ GELİŞ
BÖLÜM 3 KURAMSAL ÇATI VE HİPOTEZ GELİŞ İŞTİRME Araştırma rma SüreciS 1.Gözlem Genel araştırma alanı 3.Sorunun Belirlenmesi Sorun taslağının hazırlanması 4.Kuramsal Çatı Değişkenlerin açıkça saptanması
DetaylıGİRİŞ. Bilimsel Araştırma: Bilimsel bilgi elde etme süreci olarak tanımlanabilir.
VERİ ANALİZİ GİRİŞ Bilimsel Araştırma: Bilimsel bilgi elde etme süreci olarak tanımlanabilir. Bilimsel Bilgi: Kaynağı ve elde edilme süreçleri belli olan bilgidir. Sosyal İlişkiler Görgül Bulgular İşlevsel
DetaylıÖĞRENCİNİN ADI SOYADI:. NO:
ÖĞRENCİNİN ADI SOYADI:. NO: İMZA: 2011-2012 ÖĞRETİM YILI TIP 1. SINIF TEMEL BİYOİSTATİSTİK DERSİ ARA SINAVI (04.11.2011) Biyoistatistik ve Tıp Bilişimi Anabilim Dalı Başarılar Temel Biyoistatistik dersi
DetaylıBİYOİSTATİSTİK İstatistiksel Tahminleme ve Hipotez Testi-III Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH
BİYOİSTATİSTİK İstatistiksel Tahminleme ve Hipotez Testi-III Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD. Web: www.biyoistatistik.med.ege.edu.tr
DetaylıMedikal Araştırma Tasarımları. Doç. Dr. Oktay ÖZDEMİR Yorum Danışmanlık Ltd
Medikal Araştırma Tasarımları Doç. Dr. Oktay ÖZDEMİR Yorum Danışmanlık Ltd 1 Tıpta Araştırma Düzenleri Gözlemsel Çalışmalar Tanımlayıcı çalışmalar Retrospektif (Vaka-kontrol) araştırmalar Kesitsel araştırmalar
Detaylı3 KESİKLİ RASSAL DEĞİŞKENLER VE OLASILIK DAĞILIMLARI
ÖNSÖZ İÇİNDEKİLER III Bölüm 1 İSTATİSTİK ve SAYISAL BİLGİ 11 1.1 İstatistik ve Önemi 12 1.2 İstatistikte Temel Kavramlar 14 1.3 İstatistiğin Amacı 15 1.4 Veri Türleri 15 1.5 Veri Ölçüm Düzeyleri 16 1.6
DetaylıİÇİNDEKİLER BİRİNCİ KISIM: TASARIM PAZARLAMA ARAŞTIRMASINA GİRİŞ
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... v TEŞEKKÜR... vi İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ VE TEŞEKKÜR... vii İÇİNDEKİLER... ix ŞEKİLLER LİSTESİ... xviii TABLOLAR LİSTESİ... xx BİRİNCİ KISIM: TASARIM BİRİNCI BÖLÜM PAZARLAMA ARAŞTIRMASINA
DetaylıGenel olarak test istatistikleri. Merkezi Eğilim (Yığılma) Ölçüleri Dağılım (Yayılma) Ölçüleri. olmak üzere 2 grupta incelenebilir.
4.SUNUM Genel olarak test istatistikleri Merkezi Eğilim (Yığılma) Ölçüleri Dağılım (Yayılma) Ölçüleri olmak üzere 2 grupta incelenebilir. 2 Ranj Çeyrek Kayma Çeyrekler Arası Açıklık Standart Sapma Varyans
DetaylıYANLILIK. Yanlılık örneklem istatistiği değerlerinin evren parametre değerinden herhangi bir sistematik sapması olarak tanımlanır.
AED 310 İSTATİSTİK YANLILIK Yanlılık örneklem istatistiği değerlerinin evren parametre değerinden herhangi bir sistematik sapması olarak tanımlanır. YANLILIK Yanlı bir araştırma tasarımı uygulandığında,
DetaylıBİYOİSTATİSTİK. Uygulama 4. Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH
BİYOİSTATİSTİK Uygulama 4 Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD. Web: www.biyoistatistik.med.ege.edu.tr 1 Güven Aralıkları 2 Güven Aralıkları
DetaylıAraştırma Yöntemleri. Araştırma Tasarımı ve İstatistik Test Seçimi
Araştırma Yöntemleri Araştırma Tasarımı ve İstatistik Test Seçimi Araştırma Süreci İLGİ? Y Y? FİKİR?? X Y, A B KURAM A B E F C D X Y KAVRAMSALLAŞTIRMA Kavramların ve araştırılacak değişkenlerin anlamlarını
Detaylı1 PAZARLAMA ARAŞTIRMASI
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 PAZARLAMA ARAŞTIRMASI 11 1.1. Pazarlama Araştırması Kavramı ve Kapsamı 12 1.2. Pazarlama Araştırmasının Tarihçesi 14 1.3. Pazarlama Araştırması Pazarlama Bilgi Sistemi ve
DetaylıI.GİRİŞ. İSTATİSTİK teriminin Latince Durum anlamına gelen STATUS kelimesinden türediği kabul edilir. İlk uygulamalar
BİYOİSTATİSTİK I.GİRİŞ İSTATİSTİK teriminin Latince Durum anlamına gelen STATUS kelimesinden türediği kabul edilir. İlk uygulamalar Vergi ödeyeceklerin belirlenmesi Askere alınacakların saptanması I.GİRİŞ
DetaylıDeneysel Araştırma Modelleri. Dr. Şebnem Bozkurt Bartın Devlet Hastanesi
Deneysel Araştırma Modelleri Dr. Şebnem Bozkurt Bartın Devlet Hastanesi Deney Nedir? Deney yapan kişi tarafından bir yada daha çok değişkene müdahale edilerek bu müdahalenin başka bir değişkene etkisini
DetaylıBİYOİSTATİSTİK Korelasyon Analizi Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH
BİYOİSTATİSTİK Korelasyon Analizi Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD. Web: www.biyoistatistik.med.ege.edu.tr 1 Bir değişkenin değerinin,
DetaylıMEÜ. SAĞLIK BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ DERS TANIMI FORMU
MEÜ. SAĞLIK BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ DERS TANIMI FORMU Dersin Adı-Kodu: BİS 601 Örnek Genişliği ve Güç Programın Adı: Biyoistatistik Dersin düzeyi Doktora Ders saatleri ve Teori Uyg. Lab. Proje/Alan Çalışması
DetaylıNicel / Nitel Verilerde Konum ve Değişim Ölçüleri. BBY606 Araştırma Yöntemleri 2013-2014 Bahar Dönemi 13 Mart 2014
Nicel / Nitel Verilerde Konum ve Değişim Ölçüleri BBY606 Araştırma Yöntemleri 2013-2014 Bahar Dönemi 13 Mart 2014 1 Konum ölçüleri Merkezi eğilim ölçüleri Verilerin ortalamaya göre olan gruplanması nasıl?
Detaylıİçindekiler. Pazarlama Araştırmalarının Önemi
İçindekiler Birinci Bölüm Pazarlama Araştırmalarının Önemi 1.1. PAZARLAMA ARAŞTIRMALARININ TANIMI VE ÖNEMİ... 1 1.2. PAZARLAMA ARAŞTIRMASI İŞLEVİNİN İŞLETME ORGANİZASYONU İÇİNDEKİ YERİ... 5 1.3. PAZARLAMA
Detaylıİstatistik. Temel Kavramlar Dr. Seher Yalçın 1
İstatistik Temel Kavramlar 26.12.2016 Dr. Seher Yalçın 1 Evren (Kitle/Yığın/Popülasyon) Herhangi bir gözlem ya da inceleme kapsamına giren obje ya da bireylerin oluşturduğu bütüne ya da gruba Evren veya
DetaylıKullanılacak İstatistikleri Belirleme Ölçütleri. Değişkenin Ölçek Türü ya da Yapısı
ARAŞTIRMA MODELLİLERİNDE KULLANILACAK İSTATİSTİKLERİ BELİRLEME ÖLÇÜTLERİ Parametrik mi Parametrik Olmayan mı? Kullanılacak İstatistikleri Belirleme Ölçütleri Değişken Sayısı Tek değişkenli (X) İki değişkenli
DetaylıOluşturulan evren listesinden örnekleme birimlerinin seçkisiz olarak çekilmesidir
Bilimsel Araştırma Yöntemleri Prof. Dr. Şener Büyüköztürk Doç. Dr. Ebru Kılıç Çakmak Yrd. Doç. Dr. Özcan Erkan Akgün Doç. Dr. Şirin Karadeniz Dr. Funda Demirel Örnekleme Yöntemleri Evren Evren, araştırma
DetaylıBÖLÜM 5 MERKEZİ EĞİLİM ÖLÇÜLERİ
1 BÖLÜM 5 MERKEZİ EĞİLİM ÖLÇÜLERİ Gözlenen belli bir özelliği, bu özelliğe ilişkin ölçme sonuçlarını yani verileri kullanarak betimleme, istatistiksel işlemlerin bir boyutunu oluşturmaktadır. Temel sayma
Detaylı26.12.2013. Farklı iki ilaç(a,b) kullanan iki grupta kan pıhtılaşma zamanları farklı mıdır?
26.2.23 Gözlem ya da deneme sonucu elde edilmiş sonuçların, raslantıya bağlı olup olmadığının incelenmesinde kullanılan istatistiksel yöntemlere HĐPOTEZ TESTLERĐ denir. Sonuçların raslantıya bağlı olup
DetaylıBiyoistatistiğe Giriş: Temel Tanımlar ve Kavramlar DERS I VE II
Biyoistatistiğe Giriş: Temel Tanımlar ve Kavramlar DERS I VE II İstatistik Nedir? İstatistik kelimesi farklı anlamlar taşımaktadır. Bunlar; Genel anlamda; üretim, tüketim, nüfus, sağlık, eğitim, tarım,
DetaylıTaraf tutma (Bias) önlenmiş
Hamdi Akan Ankara Tıp Fakültesi Hematoloji Bilim Dalı hamdiakan@gmail.com 23 Ocak 2015 Toplumu iyi temsil ediyor = Hasta sayısı Doğru tasarım ve metodoloji Taraf tutma (Bias) önlenmiş Sağlam istatistik
DetaylıBİR MAKALENİN MİMARİSİ. Prof.Dr. Mustafa Asım Şafak
BİR MAKALENİN MİMARİSİ Prof.Dr. Mustafa Asım Şafak Charles Darwin «Sadece gözlem yapsa ve hiç yazmak zorunda olmasa bir doğa bilimcinin yaşamı çok zevkli olurdu» Çin Atasözü «Söz uçar, Yazı kalır» Bilimsel
DetaylıBÖLÜM I ARAŞTIRMANIN DOĞASI
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...... V BÖLÜM I ARAŞTIRMANIN DOĞASI... 1 1.1. GERÇEĞİ ARAMA YOLLARI..... 1 1.1.1.Deneyim..... 2 1.1.2. Mantık... 2 1.1.3. Bilimsel Araştırma... 3 1.1.4. Yansıtma... 4 1.2. BİLGİ EDİNME
DetaylıMerkezi Eğilim ve Dağılım Ölçüleri
Merkezi Eğilim ve Dağılım Ölçüleri Soru Öğrencilerin derse katılım düzeylerini ölçmek amacıyla geliştirilen 16 soruluk bir test için öğrencilerin ilk 8 ve son 8 soruluk yarılardan aldıkları puanlar arasındaki
DetaylıKitle: Belirli bir özelliğe sahip bireylerin veya birimlerin tümünün oluşturduğu topluluğa kitle denir.
BÖLÜM 1: FREKANS DAĞILIMLARI 1.1. Giriş İstatistik, rasgelelik içeren olaylar, süreçler, sistemler hakkında modeller kurmada, gözlemlere dayanarak bu modellerin geçerliliğini sınamada ve bu modellerden
DetaylıBİYOİSTATİSTİK Örnekleme ve Örnekleme Yöntemleri Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH
BİYOİSTATİSTİK Örnekleme ve Örnekleme Yöntemleri Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD. Web: www.biyoistatistik.med.ege.edu.tr 1 Araştırmalarda
DetaylıARAŞTIRMA METOTLARI VE VERİ TOPLAMA
ARAŞTIRMA METOTLARI VE VERİ TOPLAMA VERİ TOPLAMA SÜRECİ Araştırma metotları Verilerin nerelerden Nasıl Kim tarafından Ne zaman Hangi veri toplama aracıyla toplanacağı Toplanan verilerin hangi teknikler
DetaylıTemel İstatistik. Y.Doç.Dr. İbrahim Turan Mart Tanımlayıcı İstatistik. Dağılımları Tanımlayıcı Ölçüler Dağılış Ölçüleri
Temel İstatistik Tanımlayıcı İstatistik Dağılımları Tanımlayıcı Ölçüler Dağılış Ölçüleri Y.Doç.Dr. İbrahim Turan Mart 2011 DAĞILIM / YAYGINLIK ÖLÇÜLERİ Verilerin değişkenlik durumu ve dağılışın şeklini
DetaylıARAŞTIRMA KONULARINI BELİRLEME TEKNİKLERİ
ARAŞTIRMA KONULARINI BELİRLEME TEKNİKLERİ Yrd. Doç. Dr. Satı BOZKURT Ege Üniversitesi HemĢirelik Fakültesi Hemşirelikte Araştırma HemĢireler var olan doğruları gerçekleģtirmek, Alanlarına yeni bilgiler
DetaylıBÖLÜM 5 DENEYSEL TASARIMLAR
BÖLÜM 5 DENEYSEL TASARIMLAR Temel ve Uygulamalı Araştırmalar için Araştırma Süreci 1.Gözlem Genel araştırma alanı 3.Sorunun Belirlenmesi Sorun taslağının hazırlanması 4.Kuramsal Çatı Değişkenlerin açıkça
DetaylıBÖLÜM-1.BİLİM NEDİR? Tanımı...1 Bilimselliğin Ölçütleri...2 Bilimin İşlevleri...3
KİTABIN İÇİNDEKİLER BÖLÜM-1.BİLİM NEDİR? Tanımı...1 Bilimselliğin Ölçütleri...2 Bilimin İşlevleri...3 BÖLÜM-2.BİLİMSEL ARAŞTIRMA Belgesel Araştırmalar...7 Görgül Araştırmalar Tarama Tipi Araştırma...8
DetaylıOlasılık ve Normal Dağılım
Olasılık ve Normal Dağılım P = 0 İmkansız P =.5 Yarı yarıya P = 1 Kesin Yazı-Tura 1.5 2 1.5 2.5.5.25 Para atışı 10 kere tekrarlandığında Yazı Sayısı f % 0 3 30 1 6 60 2 1 10 Toplam 10 100 Atış 1000 kere
DetaylıBİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Yöntem Dr. Seher Yalçın 3.2.2017 Dr. Seher Yalçın 1 YÖNTEM Araştırmanın Modeli Evren ve Örneklem Veriler ve Toplanması Verilerin Çözümü ve Yorumu 3.2.2017 Dr. Seher Yalçın
DetaylıGirişimsel Makaleler nasıl yazılır? Prof Dr Fatih Ağalar Genel Cerrahi Bölümü Departman Tarih
Girişimsel Makaleler nasıl yazılır? Prof Dr Fatih Ağalar Genel Cerrahi Bölümü Departman Tarih Klinik çalışmalar düzgün yazılmalıdır Hekimler çağdaş literatüre inanmak ve ona göre hasta tedavi etmek durumundadır
DetaylıBİYOİSTATİSTİK Merkezi Eğilim ve Değişim Ölçüleri Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH
BİYOİSTATİSTİK Merkezi Eğilim ve Değişim Ölçüleri Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD. Web: www.biyoistatistik.med.ege.edu.tr 1 İstatistik
DetaylıKonum ve Dağılım Ölçüleri. BBY606 Araştırma Yöntemleri Güleda Doğan
Konum ve Dağılım Ölçüleri BBY606 Araştırma Yöntemleri Güleda Doğan Konum ölçüleri Merkezi eğilim ölçüleri Verilerin ortalamaya göre olan gruplanması nasıl? Yakın, uzak? Sıklık dağılımlarının karşılaştırılması
DetaylıKANITA DAYALI TIP Yrd. Doç. Dr. Yasemin ÇAYIR Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD
KANITA DAYALI TIP Yrd. Doç. Dr. Yasemin ÇAYIR Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD 1 Soğuk su içmeyi engelleyerek soğuk algınlığını önleyebilir miyiz? Vitamin C vererek gribi önleyebilir
DetaylıJEODEZİK VERİLERİN İSTATİSTİK ANALİZİ. Prof. Dr. Mualla YALÇINKAYA
JEODEZİK VERİLERİN İSTATİSTİK ANALİZİ Prof. Dr. Mualla YALÇINKAYA Karadeniz Teknik Üniversitesi, Harita Mühendisliği Bölümü Trabzon, 2018 VERİLERİN İRDELENMESİ Örnek: İki nokta arasındaki uzunluk 80 kere
DetaylıİÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...
İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ... v GİRİŞ... 1 1. İSTATİSTİK İN TARİHÇESİ... 1 2. İSTATİSTİK NEDİR?... 3 3. SAYISAL BİLGİDEN ANLAM ÇIKARILMASI... 4 4. BELİRSİZLİĞİN ELE ALINMASI... 4 5. ÖRNEKLEME... 5 6. İLİŞKİLERİN
DetaylıBilimsel Araştırma Yöntemleri. Doç. Dr. Recep Kara
Bilimsel Araştırma Yöntemleri Doç. Dr. Recep Kara YÖNTEM BÖLÜMÜ 4. Ders Araştırmanın Modeli Evren ve Örneklem Verilerin Toplanması Verilerin Analiz Edilmesi bölümlerinden oluşur. 1. Araştırmanın Modeli
DetaylıBİYOİSTATİSTİK Uygulama 4 Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH
BİYOİSTATİSTİK Uygulama 4 Yrd. Doç. Dr. Aslı SUNER KARAKÜLAH Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik ve Tıbbi Bilişim AD. Web: www.biyoistatistik.med.ege.edu.tr 1 Örnek Senaryo İmplant üreten İMPLANTDENT
DetaylıProf. Dr. Özkan ÜNVER Prof. Dr. Hamza GAMGAM Doç. Dr. Bülent ALTUNKAYNAK SPSS UYGULAMALI TEMEL İSTATİSTİK YÖNTEMLER
Prof. Dr. Özkan ÜNVER Prof. Dr. Hamza GAMGAM Doç. Dr. Bülent ALTUNKAYNAK SPSS UYGULAMALI TEMEL İSTATİSTİK YÖNTEMLER Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 8. Baskı Frekans Dağılımları Varyans Analizi Merkezsel
DetaylıOlgu-kontrol araştırmalarının analizi ve değerlendirilmesi. Raika Durusoy
Olgu-kontrol araştırmalarının analizi ve değerlendirilmesi Raika Durusoy 1 Olgu-kontrol araştırmaları Belli bir hastalığı olan ( olgu ) ve olmayan ( kontrol ) bireyler belirlenir Her iki grubun bir etkene
DetaylıBÖLÜM 1 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEDE TEMEL KAVRAMLAR
İÇİNDEKİLER BÖLÜM 1 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMEDE TEMEL KAVRAMLAR I. Öğretimde Ölçme ve Değerlendirmenin Gerekliliği... 2 II. Ölçme Kavramı... 3 1. Tanımı ve Unsurları... 3 2. Aşamaları... 3 2.1. Ölçülecek
DetaylıDİŞ HEKİMLİĞİNDE ARAŞTIRMA ve YAYIN ETİĞİ
Hacettepe Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Asistan Etik Eğitimi 20-21 Şubat 2015 DİŞ HEKİMLİĞİNDE ARAŞTIRMA ve YAYIN ETİĞİ Yrd Doç Dr FUNDA GÜLAY KADIOĞLU ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ Tıp Fakültesi Tıp Tarihi
DetaylıKORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ. Doç. Dr. Bahar TAŞDELEN
KORELASYON VE REGRESYON ANALİZİ Doç. Dr. Bahar TAŞDELEN Günlük hayattan birkaç örnek Gelişim dönemindeki bir çocuğun boyu ile kilosu arasındaki ilişki Bir ailenin tükettiği günlük ekmek sayısı ile ailenin
DetaylıAraştırma Yöntem ve Teknikleri
Araştırma Yöntem ve Teknikleri Araştırma Raporunun Hazırlanması - 2 2.1.4. Önem Metin / Ana Bölüm Konu üzerinde araştırmaya yapmaya neden ihtiyaç duyulduğu, bu araştırmanın araştırmacılara ve bilime sağlayacağı
DetaylıARAŞTIRMA SÜRECİNİN ADIMLARI. LİTERATÜR TARAMA PROBLEMİN TANIMLANMASI Prof.Dr.Besti Üstün
ARAŞTIRMA SÜRECİNİN ADIMLARI LİTERATÜR TARAMA PROBLEMİN TANIMLANMASI Prof.Dr.Besti Üstün Araştırma Adımları Literatür tarama Problemin tanımlanması Teorik çerçeve Amaç/hipotez/soru Araştırma değişkenlerini
DetaylıSu Ürünlerinde Temel İstatistik. Ders 2: Tanımlar
Su Ürünlerinde Temel İstatistik Ders 2: Tanımlar Karakter Araştırma yada istatistiksel analizde ele alınan ünitenin yapısal (morfolojik, fizyolojik, psikolojik, estetik, vb.) özellikleridir. Tüm karakterler
DetaylıİÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm UYGULAMA VERİLERİ
İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm UYGULAMA VERİLERİ VERİ GRUBU 1. Yüzücü ve Atlet Verileri... 1 VERİ GRUBU 2. Sutopu, Basketbol ve Voleybol Oyuncuları Verileri... 4 VERİ 3. Solunum Yolları Verisi... 7 VERİ 4.
DetaylıEpidemiyolojik Çalışma Tipleri. Doç.Dr. Emel ĐRGĐL Halk Sağlığı Anabilim Dalı
Epidemiyolojik Çalışma Tipleri Doç.Dr. Emel ĐRGĐL Halk Sağlığı Anabilim Dalı Epidemiyolojik Çalışma Tipleri Gözlemsel Tanımlayıcı Olgu bildirimleri Analitik Đlişkisel Kesitsel Olgu-kontrol Topluluk Deneysel
DetaylıOLASILIK ve KURAMSAL DAĞILIMLAR
OLASILIK ve KURAMSAL DAĞILIMLAR Kuramsal Dağılımlar İstatistiksel çözümlemelerde; değişkenlerimizin dağılma özellikleri, çözümleme yönteminin seçimi ve sonuçlarının yorumlanmasında önemlidir. Dağılma özelliklerine
DetaylıEGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ UZMANLIK EĞİTİMİ TEZ YAZIM KURALLARI
EGE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ UZMANLIK EĞİTİMİ TEZ YAZIM KURALLARI BİÇİMSEL ÖZELLİKLER 1. Kullanılacak Dil Tez yazımında Türkçe kullanılmalıdır. Yabancı kökenli olan sözcükler Türkçe karşılıkları ile
DetaylıİSTATİSTİK 1. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Ölçme ve Değerlendirme Anabilim Dalı. Yrd. Doç. Dr. C. Deha DOĞAN
İSTATİSTİK 1 Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Ölçme ve Değerlendirme Anabilim Dalı Yrd. Doç. Dr. C. Deha DOĞAN 4. ÇEŞİT YALAN VARDIR, BEYAZ YALAN YALAN KUYRUKLU YALAN İSTATİSTİK Rakamlar
DetaylıEGE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJE KESİN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT REPORT. 4,5 cm
A4 2,5cm YAZI KARAKTERİ: TIMES NEW ROMAN EGE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJE KESİN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT REPORT İLK PENCERE: Proje adı 12 punto ile en fazla 38 Karakter
DetaylıParametrik Olmayan İstatistiksel Yöntemler IST
Parametrik Olmayan İstatistiksel Yöntemler IST-4035-6- EÜ İstatistik Bölümü 08 Güz Non-Parametric Statistics Nominal Ordinal Interval One Sample Tests Binomial test Run test Kolmogrov-Smirnov test X test
DetaylıEĞĠTĠMDE ÖLÇME ve DEĞERLENDĠRME
EĞĠTĠMDE ÖLÇME ve DEĞERLENDĠRME Öğrenci başarısının veya başarısızlığının kaynağında; öğrenci, öğretmen, çevre ve program vardır. Eğitimde değerlendirme yapılırken bu kaynaklar dikkate alınmaz. Eğitimciler,
DetaylıANALİTİK YÖNTEMLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2004
ANALİTİK YÖNTEMLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2004 1 Laboratuvarlarda yararlanılan analiz yöntemleri performans kalitelerine göre üç sınıfta toplanabilir: -Kesin yöntemler
DetaylıBİYOİSTATİSTİK. p<0,05 pozitif bir bulgu mudur??
BİYOİSTATİSTİK Yrd.Doç.Dr. Ömer UYSAL Bezmialem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik ve Tıp Bilişimi Anabilim Dalı British Medical J, The New England J of Medicine, The Lancet...vb gibi 30 dergi
DetaylıHastane Yönetimi-Ders 8 Hastanelerde İstatistiksel Karar Verme
Hastane Yönetimi-Ders 8 Hastanelerde İstatistiksel Karar Verme Öğr. Gör. Hüseyin ARI 1 İstanbul Arel Üniversitesi M.Y.O Sağlık Kurumları İşletmeciliği Hastane Yönetiminde İstatistiksel Karar Vermenin Önemi
Detaylı2. REGRESYON ANALİZİNİN TEMEL KAVRAMLARI Tanım
2. REGRESYON ANALİZİNİN TEMEL KAVRAMLARI 2.1. Tanım Regresyon analizi, bir değişkenin başka bir veya daha fazla değişkene olan bağımlılığını inceler. Amaç, bağımlı değişkenin kitle ortalamasını, açıklayıcı
Detaylı