* Konu : Kenya, Tanzanya, Uganda Yat ınm Senegal'de Yay ımlanan Yönetmelik

Transkript

1 T.C. BASBAKANLIK D ış Ticaret Müsteşarlığı Sayı : B.02.1.DTM * Konu : Kenya, Tanzanya, Uganda Yat ınm Senegal'de Yay ımlanan Yönetmelik TÜRKWE ODALAR 'VE BORSALAR B İRLİĞİNE P.K Bakanliklar İANKARA Kenya, Tazızanya ve Uganda'da yat ınm imkanlarma ili şlcin bilgi notlan, Nairobi Ticaret Müşavirliğimizden al ınmakla ekte gönderilmektedir. Öte yandan, Dakar Ticaret Müşavirligimizden alman bir yaz ıda, Senegal Ticaret Balcanlığı'mn 31 Aralık 2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere `biyolojik olarak parçalanamayan (non biodegradable) plastik ürünleri'nin ithalatımn, ülke iç,erisinde sat ışının ve bu tür mallan içeren satış anlaşmalanıun yapılmasuun yasaldandıgnı belirten bir yönetmeliği yayımladığı kaydedilmelctedir. Bilgilerini ve gereğini rica ederim. Emine ENDİL Müsteşar a. Daire Başkan ı V. EKLER: I- Kenya Yat ınm Notu (16 sayfa) Tanzanya Yatırım Notu (4 sayfa) Kenya Yatırun Notu (4 sayfa) DAĞITIM: - MÜS İAD - TUSKON DTM Anlasmalar Genel Müdürlü ğü Ayruıtıll bilgi için irtibat E ınine ŞEND İL, Daire Başkam V. İnönü Bulvarı No.36 Emek ANICARA Telefon: (0 312) Falcs: (0 312) e-posta: africa@dtm.gov.tr Elektronik Ağ:

2 KENYA'DA YATIRIM İ MKANLARI Kenya, jeo-stratejik konumu itibariyle çok önemli bir ülke olup, bu konumu nedeniyle yat ırımc ılar için doğal bir cazibe merkezidir. Bu bağlamda, Doğn Afrika Bölgesine aç ılan kap ı olup, bu bölgenin finans; ileti şim ve ulaşım merkezidir. Bir çok uluslararas ı şirket kendilerine bölgesel merkez olarak Kenya'y ı seçmi şlerdir. Kenya'da çok sayıda yabancı yatınmc ıdan oluşan sağlam bir özel sektör mevcuttur. Bu itibarla, Kenya'ya yat ınm yapan i şadamlar ı, 2000 yıl ında Kenya, Tanzanya ve Uganda tarafından kurulan ve 93 milyon tüketiciye sahip Doğu Afrika Birli ği Pazar ına ve 385 milyon ttiketiciye sahip Do ğu ve Ğüney Afrika Ortak Pazanna (COIVIESA) giri ş imican ına sahip olmaktad ırlar. Kenya, bağuns ızl ığım lcazandığı zamandan (1963) beri, serbest pszar prensiplerine sad ık kalm ış, çevre ülkelerde ya şanan siyasi, sosyal ve ekonomik krizlere rağmen bölgesinde bir istilcrar unsuru olmu ştur. 1990'lardan beri yat ınm ortam ın ın iyileştirilmesi, üretimin ve ihracatın art ırılmas ı amac ıyla aşağıda belirtilen önlemler almm ıştır Döviz ve fıyat kontrollerinin kald ırılması Kenya Şilini'nin convertible olmas ı Ulusal güvenlik, sağl ık, ye çevrenin korunmas ıyla do ğrudan alakal ı ürünler-- dışuada.ithal lisans ı uygulamas ı sona erdirilmi ştir. Sermaye piyasalar ı yabancı iştirakçilere aç ıhn ıştır Yatınm ve Sermaye teşvikleri getirilmesi Gümrük ve Katma De ğer Vergisi İadesi sisteminin getirilmesi ihricat İşleme Bölgeleri ( İhracata Yönelik eretim Bölgeleri) kurulmas ı Çeşitli ülkeler ile Çifte Vergilendirrrıenin Önlenmesi, Yat ırımların Karşıl ıld ı Teşviki ve Korunmas ı Anlaşmalarının yap ılmas ı Kenya, Dünya Ticaret Örgütü'ne (DTÖ) kuruldu ğundan beri (Ocak 1995) üyedir. Diğer taraftan, Avrupa Birliği, ABD pszarlanna tercihli giri ş inıkan ına sahiptir. Bu meyanda, AB'nin Afrika, Karayip ve Pasifık elkelenyle imzaladığı Orfakl ık Anlaşmalanna Kenya'da dahil olup; tüm s ınai ürünler ile s ığır eti, süt ve sütlü ürünler, tahıllar, taze ve i şlenmiş meyve sebze gibi tar ımsal ürünler, Kenya'dan AB pazar ına girişte gümrilk vergisi indirimi ve kota muafiyeti gibi tercihli ticaret imicanlar ından faydalanmaictad ır. Diğer taraftan, Kenya, AGOA (Africa Growth and Opportunity Act) kapsam ında tekstil, dokuma, geleneksel el sanatlar ı ürünlerini ABD pazar ına günfrük vergisiz olarak ilraç edebilmeictedir. Bunlann d ışında, Genelleştirilmi ş Tercihler Sistemi (GTS) kapsam ında, Kenya'nin çok say ıda sanayi ürünü ABD, Japonya, Kanada, Yeni Zelanda, Avustralya,

3 Isviçre, İsveç, Norveç, Finlandiya, Avusturya gibi geli şmi ş ülke pazarlarına tercihli olarak giri ş yapabilmekte ayr ıca GTS rejimine tabi 3000'den fazla ürün itibariyle de herhangi bir miktar s ınırlanmas ı uygulanmamaktadır Ocak ay ında yikürlü ğe giren Yat ırımlar ın Korunmas ına ili şlcin Kanun'a göre; Kenya Hükümeti, yat ırımlar ın kolaylaştırılmas ı ve te şvilci amac ıyla, iş kıırmak için gerekli izinlerin al ınmas ında yat ırımc ılara her türlü kolaylığı sağlayacak olup, bu itibarla, i ş kıırmak için çe şitli mercilerden al ınmas ı gereken izin say ımn azaltılmas ı ve sürecin basitle ştirilmesine yönelik çal ışmalar devam etmelctedir. Yatınmlann ve ticaretin geli şmesinin önündeki engeller kald ınlarak ekonomi liberalleştirilmi ş, bu bağlamda dövi köntrollen, itkalat thracat izinleri, para transferine uygulanan lus ıtlamalara son verilmi ştir. Hültürtittin öncelikleri aras ında yatırımların ve ticaretin calandirılmas ı, yolsuzlukla mücadele, aliyap ıya yatırım, eğitim ve sağl ık hizmetlerinin iyile ştirilmesi gelmelctedir. Kenya'n ın eğitim sisteminin kalitesi A.frika ortalamas ının çok "üzerinde olup, eğitim dili ingilizcedir. Ülkede 11 üniversite ve. 4 Teknik okul bulunmalctad ır. üzellikle, 1. Kibaki Hilkümeti döneminde (2002 y ılmdan beri), eğitime ayrılan kaynaldann artmas ı, eğitim standartlannda art ışa neden olmuş, ilköğretim seviyesindelci ö ğrencilerin say ısı 10 milyonu, üniversite ö ıencilerinin sayısı ise 1 milyonu bulmu ştur. Teknik eğitim okullannda ve ö ğretmen enstitülerinde 50 binin üzerinde ö ğrenci olcumalctad ır. Olcur yazarl ık oraru yüzde 90'lar seyiyesine ulaşmıştır: İngilizce konuşabilen, nitelikli i ş gücünü dünya ortalamasunn çok alt ında ücretlere istihdam etnıek mümlciindür. Kenya, yerleşmek ve yatırım yapmak için başta muhte şem havas ı ve doğası olnıak üzere bir şok avantaj sunmalctad ır. Dünyan ın 8. harikas ı olarak nitelendirilen Maasai Mara ve Tsavo Ulusal parklar ı ile başta Mombasa olmak üzere Do ğu sahilleri geli şmiş otel ve konaldama imkanlanyla her y ıl binlerce ziyaretçiyi ağulamalctactır. Kenya'da ikamet edecek yabanc ılar, modem al ışveri ş merkezlerinden, lokantalardan, kaliteli hastanelerden ve di ş tedavi merkezlerinden yararlanabilirler. Özellikle, başkent Nairobi'de, yeni ve nitellidi konut imlcan ı bulunmakta olup, evler kaliteli ve güvenilirdir. Yatırunlann Korunmasma İlişkin Kanun'a göre; yabanc ı yat ırımc ılar tilke dışına kar transferi yapmakta serbesttirler y ıl ından beri dalgalı döviz lcuru sistemi uygulanmakta olup, döviz i şlemleri ticari bankalar ve döviz bürolar ı aracı lığı ile serbestçe yap ılabilmelctedir y ılı Temmuz ay ı itibanyle 1 ABD Dolar ı, 63 Kenya Şilinfne e şit olup, bu oran uluslararas ı piyasa ko şullarına ve ülkedelci siyasi, ekonomilc, sosyal koşullara bağh olarak değişebilmektedir. 1994'de Kenya hükümeti, Kambiyo Kontrol Yasas ındaki sın ırlamalar ı kalduaralc, döviz ve kambiyo kontrollerini gev şetmiştir. Bu itibarla, ihracatçılann elde ettikleri döviz gelirlerini Kenya'daki ticari bankalarda tutmalarırıa, bankaların da kendi nam ve hesaplar ına döviz al ıp satmalanna müsaade edi1mi ştir. Yap ılan liberalle ştirme çal ışmalan neticesinde; Kenya vatanda şlan, döviz hesab ı açabilme, hükümet garantisi aranmaks ız ın uluslararas ı piyasalardan kredi 2

4 kullanma imkanlar ına kavu şmuşlar, di ğer taraftan, Kenya'daki yabanc ı yatınmc ılar da yerel kredilerden faydalanabilme imkan ına sahip olmu şlar, yat ınm gelirlerinin ülke d ışına transferi üzetindeki s ın ırland ırmalar kld ırılmıştır. Kenya'da üretilen ve ülkeye ithal edilen mallar Katma De ğer Vergisine (KD'V) tabi olup, ortalama KDV oran ı % 16'd ır. Hükürnetin ihracat ı te şvik düzenlemelerinde yerli ve yabancı mal ayrım ı yap ılmamaktad ır. Di ğer taraftan, yabanc ılar için çal ışma müsaadesi al ınmas ı gerelcmelctedir. Kenya anayasas ına göre; telafi ödemesi (tazminat) ödemesi yap ılmadan özel bir müllc kamulaştınlamaz. Kenya, üye ülkelerdelci ticari olmayan riskleri garanti eden ve Dünya Bankas ına bağl ı olarak faaliyet gösteren ÇoIctarafil Yat ır ım Garanti Ajansma üyedir. İhracata Yönelik Üretim Bölgelerinde (Export Processing Zones EPS) faaliyet gösterefı i şletaıelere; 10 yıll ık vergi muafiyeti, bu sürenin bitiminde 10 y ıl boyıınca sabit oran (%25) üzerinden vergiye tabi olmak, damga vergisi ve KDV muafiyeti, ara mal ı girdilerinde sm ırlamaya gitmeme, belli baş l ı sanayi düzenlemelerinden ve lisans uygularnas ından muafiyet tan ınmas ı gibi yat ınm teşvilderi sağlanmaktad ır. Söz konusu teşviklerin yan ıs ıra AGOA (Africa Growth and Opportunity Act) kapsam ında tekstil, dokuma, geleneksel el sanatlan ürünlerini ABD pa7anna gümrük vergisiz olarak ihraç edebilme imkanı nedeniyle, bu bölgelerdelci yat ırımcı sayısında art ış sağlannu ştır. - - Kenya'n ın maden kaynaklan s ın ırl ı olmakla birlikte, zengin bir tanmsal yap ıya, turizm için önem arz eden mükemmel bir do ğaya ve yaban hayatma sahiptir. Orman baldm ından zengin olan Kenya, 35 binden fazla hayvan türüne ev sahipli ği yapmaktadır. Tanm ve Hayvanc ıl ık sektöra, Gayri Safı Yurt İçi Hasıla'nın (GSYIH) yüzde 23'ünti oluştunnakta olup, ekonominin en önemli selctörildür Tar ım do ğrudan ve dolayl ı olarak toplam istihdam ın yansun karşılamaktad ır. Verimli tarım alanlan üllcenin orta ve batı lasunlarında yer almalctad ır.hayvanc ılık ise, ülkenin yart lcurak kuzey ve do ğu bölgelerinde yoğunlaşmıştır. Sanayileşme, devletin önemli hedefierinden olmas ına rağmen, bağıms ızl ılctan bu yana önemli bir ilerleme kaydedilememi ştir. Sanayi daha çok, Nairobi, Mombasa ve Kisimu'da yogunlaşmıştır. İmalat sanayinde, degirmencilik, bira üretimi, süt ve şeker elde etmeye yönelik i şlenmi ş gıda sanayi ön plandad ır. Mombasa'dalci rafıneride ithal edilen ham petrol i şlenmelcte ve elde edilen ürünler iç piyasan ın hizmetine sunulmalcta veya Uganda, Ruanda gibi ülkelere tekrar ihraç edilmelctedir. Kenya, önemli bir çimento üretim merkezi olup, in şaat selctöründelci büyüme ve bölge ülkelerinin artan talebi nedeniyle, ihtiyac ı karşılayamaınaktad ır. Bu alanda büyük ihracat ve yat ırım potansiyeli mevcutttır. Diğer taraftan, Kenya'ya hemen her türlü ürün ithal edildi ğinden, ihracat ımız baldm ından potansiyel pa7ar te şkil etti ği görülmeldedir. Tiirk ürünleri kalitesi ve uygun fiyadyla Kenya'da olumlu bir imaja sahiptir.

5 Türkiye'nin Kenya'ya ihracat ı 2006da 85 milyon dolara, 2007 y ı l ında ise 100 milyon dolara yükselmi ş, ayn ı şelcilde Türlciye'nin Kenya'dan ithalat ı da 3 milyon dolardarr (2006 y ılı) 10 milyon dolara (2007 y ıl ı) ç ılcm ışt ır. Kenya'ya ihracat ımızın ağırl ığın ı tarıma ve Icimya sanayine dayal ı teknolojik ürünler ile g ıda maddeleri; Kenya'dan ithalat ımızın yüzde 60' ından fazlas ın ı ise deri sanayimizde kullan ılan deri hammaddesi olu şturmalctad ır. Kenya'ya ihracat ım ız 2008'de de artarak devam etmelctedir y ıl ın ın ilk çeyreğinde (Ocak-Şubat-Mart aylan) Kenya'ya ihracatımız 36 Milyon ABD Dolar ına ulaşarak geçen y ılın ayn ı dönemine k ıyasla yüzde 300 artış göstermi ştir yıl ının ilk çeyre'ginde (Ocak- Şubat-Mart aylar ı) Kenya'ya ihracat ımız 9 Milyon ABD Dolar ı seviyesindeydi. 27 Aral ık 2007 tarihinde yap ılan Devlet Başkanl ığı seçimlerinin ard ından Ocak ve Şubat aylar ında yaşanan siyasi gerginlik ve şiddet olayları nedeniyle ekonomik ve ticari hayat ın durma nolctas ına gelmesine rağmen ulaşılan bu rakamlar, gelecek için ümit vermelctedir y ılmın ilk çeyre ğinde (Ocak- Şubat-Mart aylar ı) Kenya'dan ithalat ımız 3 Milyon ABD Dolar ına ulaşarak geçen y ıl ın ayn ı dönemine loyasla ytizde 50 artış göstenni ştir yılının ilk çeyreğinde (Ocak- Şubat-Mart ayları) Kenya'dan ithalat ım ız 2 Milyon ABD Dolan seviyesindeydi. Bu itibarla, Kenya'ya ihracat ımız ithalat ımızdan fazla artmakta olup, Kenya d ış ticaret faziam ız olan (ihracat ım ızın ithalatunızdan fazla olduğu) ülkeler aras ındad ır. Kenya'da i ş yapan Türk, Kenyal ı ve yabanc ı işadamlanyla yap ılan görüşmelerden özellikle; telcstil-konfelcsiyon ve hazu giyim, deri giyim, deri ayalckab ı ve çanta gibi ürünler, gıda maddeleri, inşaat malzemeleri, tarım malcinalan, Gübre, İnsan ve hayvan sağlığuada kullan ılan ilaçlar ve kozmetik üninlerimizin Kenya'ya ihracat ve yat ınm potansiyeline sahip olduğu anlaşılmaktadır. Bu çerçevede, a şağıda belirtilen sektörlerin öncelildi yat ırım alanları olduğu düşünülmelctedir; Tarım ve Hayvanc ıl ık: - Geni ş ve verimli tar ım arazilerinin devletten kiralanarak, m ısır, pamuk, yer fıstığı, şeker kamışı, çeltik, buğday gibi iirünlerin üretimi ve ihracann ın yap ılmas ı, - Et, süt ve sütlü ürünler işleme tesislerinin kıırulmas ı - Zirai ilaçlama, tar ım kimyasallan ve gübre fabrikalarmm kurulmas ı - Her türlü tar ımsal alet, makine ve ekipman üretimi yap ılabilir, söz konusu üriinlerin yedek parça ve servis ihtiyaçlan Icar şılanabilir. 4

6 Mitsubishi, Nissan, Isuzu gibi Japon araba markalar ı doğrudan Japonya veya Dubai üzerinden Kenya'ya ithal edilmektedir y ı l ında, Oficemizden Kenya'ya 2,287,000 ABD Dolar ı değerinde traktör ihraç edilmi ştir. Kenya ekonomisinde tar ım ve hayvanc ılık selctörü önemli bir yer tuttuğundan (toplam ekonominin yüzde 23'ünü olu şturmalctad ır) başta tralctör olmak üzere tanm araç ve makinalan ihracat ım ız için büyük potansiyel taşımalctad ır. Otomotiv ana sanayinde, otobüs, minibüs, kamyonet gibi ticari araçlar ile otomotiv yan sanayini olu şturan; otomotiv aksam ve yedek parçalan, iç ve d ış lastik ile alcümülatörlerin de ihracatım ız için potansiyel arz etti ği düşünülmeictedir Son olarak, Türk Hava Yollar ının bir an önce do ğrudan İstanbul-Nairobi seferlerine başlamas ın ın iki ülke aras ındaki ticaret ve yat ırım hac ıninin artmisma önemli icatkı sağlayacağı dü şünülmelctedir. Hali hazuda, Kahire, Dubai veya Doha üzerinden alctarmah olarak M ıs ır Hava Yollar ı, Emirates ve Katar Hava yoilar ı Nairobi- İstanbul hattında en uygun uçuş güzergah ın ı sunmalcta, ancak aictarma limanlar ında uzıın süre (Dubai ve Doha'da bir ganü bulmalctad ır) beklendiğinden zaman kayb ı çok büyük olmalctadir. istanbul-nairobi aras ında doğrudan uçuşlar başlad ığı takdirde yalcla şık yedi saatte Türkiye'den Kenya'ya gelmek mümkt ın olacalc, ihracatç ııarım ıza ve yatınmc ılarım ıza zaman ve maliyet balem ından büyük avantaj sağlanacalcur. 6

7 Müteahhitlik Hizmetleri: Kenya ekonomisi altyap ı ve üst yap ı projeleri için d ış kredilere ve yard ımlara bağıml ıdır. Bu itibarla, müteahhitlik ve mü şavirlik fırmalarımız fınansman imkan ını kendileri sağlad ıkları takdirde, yeni yolların yap ım ı, mevcut yolların iyileştirilmesi, köprü yap ım ı, toplu sosyal konutlar ın inşas ı, tar ım alanlar ında sulama kanallan, baraj yap ım ı gibi bir çok yat ınm imkan ı bulunmalctad ır. İmalat Sanayi: Ülkedelci sanayi üretimi çok s ınırlı ve verimsiz olduğundan talebi karşılayamaınaktad ır. Bu nedenle, hemen her türlü sanayi ürünü ithal edilmelctedir. Uzak doğu ürünleri ucuz fakat dü şük kaliteli, Avrupa ü ı-ünleri ise kaliteli fakat çok pahal ıdır. Bu bağlamda, Türk ürünleri kalitesi ve uygıın fiyanyla Kenya'da olumlu bir imaja sahiptir. Bu itibarla, yap ı ve in şaat malzemeleri, İnsan ve hayvan sağl ığında kullan ılan ilaçlar, kozmetik üriinleri alan ında yatırım yap ılabilir. G ıda Sanayi: Tarım ülkesi olmas ına rağmen, çikolata, şekerleme, makama, domates salças ı, yemeklik yağlar, nebati yağ, bisktivi, m ıs ır ni şastas ı, maya, cfidet gibi işlenmi ş tarım ürünleri ithal edihnekde olup, gerekli tesis, makina, elcipman ve teknoloji transferi ile söz konusu ürünlerin üretiini yat ırımc ılarım ız tarafindan Kenya'da yap ılabilir Tekstil ve Haz ır Giyirn: Kenya'da pamuk üretimi konusunda ciddi potansiyel bulunmakla birlikte teknolojik yetersizlilder nedeniyle arzu edilen miktar ve kalitede üretim yapılamamaktad ır. i şçilik ücretleri ortalama 200 ABD Dolar ı civar ındadır. Gerelcli tesis, makina, elcipman ve teknoloji transferi yap ılaralc, tekstil ve haz ır giyim üretinıi yap ılabilir. Ayr ıca, ülkede küçük ve büyükba ş hayvan bolluğunlan dolayı, uygun fiyata ham deri te ınin edilip, Kenya'da i şlenerek nihai mamul haline getirilip, di ğer ülkelere ihraç edilebilir. Oto ınotiv Sektörü: Bu bağlarada, Kenya'n ın otomotiv ana ve yan sanayi olarak toplam ithalat ı 2004'de 510 Milyon ABD Dolar ı, 2005'de iki kat art ışla 1,1 Milyar ABD Dolan ve 2006'da 1,375 Milyar ABD Dolar ı olarak gerçdcle şmiştir. Kenya'nm otomotiv ana sanayi ithalat ı 2004'de 429 Milyon, 2005'de 916 Milyon ve 2006'da 1,15 Milyar ABD Dolan o1arak gerçelde şmi ştir. Kenya'n ın Motorlu Kara Taşıtlan (road motor vehicles) ithalatı ise 2004'de 307 Milyon, 2005'de 330 Milyon, 2006'da 530 Milyon ABD Dolar ı olarak gerçekle şmiş olup, ithalatm ağırlıkh k ısmı Japonya'dan yap ılmalctad ır. Kenya Devleti yedi yaşına kadar ikinci el araç ithalatma müsaade etmekte olup, Toyota, 5

8 imalat ında, kafeinsiz kahve üretimi ve ihracat ı nda da potansiyel bulunmaktad ı r. Y ı ll ık 402 bin ton olarak gerçekleşen şeker üretimi y ı ll ık 600 bin tonluk ülke talebini karşı layamamaktad ır. Şekerden elde edilen bir tür pekmez (Şeker çökeltisinden olu şan koyu renkli tatl ı s ıv ı), insan tüketimine mahsus alkol ve ekmek mayasi imalat ında kullan ılmaktad ır. Çikolata ve şekerleme ürünlerinin üretimi ve ihracat ı için de büyük potansiyel bulunmaktad ır. Şeker, çay, et, süt ve süt ürünlerinin üretimi ve i şlemesinde de yat ır ım f ırsatlar ı mevcuttur. Kümes Hayvanlar ı Tavuk üretimi, ülkenin ve bölgenin ihtiyaçlar ı n ı karşılayamamakta olup, bu alanda, yat ı r ımlara ihtiyaç duyulmaktad ı r. Bal ıkç ı l ı k Kenya rn ın Hint Okyanusu ve Viktorya Gölü k ıyılan, bal ı kç ı l ık için muazzam potansiyel arz etmektedir. Halihaz ırda, derin deniz bal ı kç ı l ığı, karides, alabal ı k yetiştiriciliği yeni ba şlam ış olup, h ızla geli şmektedir. Bal ı k i şleme aian ında (bal ı k filetosu yap ım ı, bal ık yemi üretimi) ve bal ı kç ı l ık destek altyap ısında (dondurulmu ş bal ık nakliyesi, soğuk depolama gibi) yat ır ım imkanlar ı mevcuttur. Deri ve Deriden Mamul Urünler Kenya, küçük ve büyük ba ş hayvan derisi üretiminde önde gelen ülkelerden olup, deri ürünlerinin ço ğu ihracat için belirli bir düzeye dek i şlenmekle birlikte; ayaldeb ı, çanta, ceket gibi nihai deri mamül üretimine yönelik yat ır ımlar bak ımından potansiyel arz etmektedir. Hayvanc ı l ı k Süt ve süt ürünleri üretimi ile et elde etmek için büyükba ş hayvan yetiştiricili ğinde yat ır ım imkanlar ı mevcuttur. Süt ve sütlü ürünler sanayi, yerel ve bölgesel pazarlarda yeni yat ı r ımlara imkan verecek şekilde serbestleştirilmiştir. Deve ku şu, timsah üretimi gibi geleneksel olmayan hayvan yeti ştiricili ği de yeni yat ır ım alanlar ı ndand ır. Ar ıcı l ık ve balc ı l ık da yeni geli şmeye ba şlam ış olup, büyük potansiyel mevcuttur.

9 TARIM SEKTÖRÜNDE YATIRIM FIRSATLARI Kenya nüfusunun yüzde 75'i geçimini tar ınıdan sağ lamakta olup, tar ım sektörü ekonominin lokomotifi durumundad ır. Ekilebilir ürün çeşitliliğinin ve elde edilen ürün miktarı nın artırılması yolu ile sektörün daha da büyümesi hedeflenmektedir. Diğer taraftan, paketleme, depolama ve nakliye alanlar ında teknolojik altyap ı n ı n geliştirilmesinde; yo ğ unla ştırı lm ış sulama ve katma değer kazand ırıcı tarı msal işleme süreçierinde de yatırım fırsatı bulunmaktadır. _ - - Di'ger taraftan,_ tar ım sektörü kapsam ında yat ırı m fı rsatı sunan alanlar aşağıda belirtilmekte.dir: Tanmsal Destek Yem üretiminde, haşereierle mücadele ilaçlannda, sulama sistemlerinin geliştirilmesi, barajların inşas ı, hayvan sağlı 'g ı hizmederinde, so ğuk depolama imkanları ile yaş çiçek ve diğer bozulabilir ürünlerin soğuk zincir içerisinde nakliyesine yönelik tar ı msal destek sistemlerinde yat ırı m imkanları mevcuttur. Kesme Çiçek ve Bahçecilik ürünteri Kesme çiçek ve bahçecilik ürünleri, en h ızlı büyüyen alanlar olup, Kenya'n ı n çaydan sonra ikinci en önemli ihrocat kalemidir. Bu çerçevede, kesme çiçek, fasulye, mantar, macadamia (fındığa benzeyen bir tür çerez), ananas, mango, avakado gibi tropikal meyvelerin üretimi ve ihracat ında potansiyel bulunmaktad ır. Tarıma Dayalı Sanayi Bu sektörde de çok fazla yat ırım imkan ı bulunmaktad ır. Kenya'da tereya ğ' ı, margarin, ayçiçek ya ğı, kolza (kanola) ya ğı, pamuk yağı, susam, hindistan cevizi yağ' ı üretilirken, bol miktarda palmiye ya ğı ithal edilmektedir. Bu çerçevede, palmiye ya ğın ı ikame edecek ürünlerin geli ştirilmesine yönelik yatırımlar teşvik edilmektedir. Kenya'daki bira tesislerinde, yerel olarak elde edilen arpadan bira üretilmekte ve ihraç edilmektedir. Ülkede yak ın zamanda papaya (bir tür tropical meyve) ve şaraplık üzüm üretimi de gerçeldeştirilmiş olup, bölgesel ve uluslar aras ı pazarlara ihraç etme imkan ı bulunmaktad ır. Kavrulmuş ve öğütülmüş kahve

10 İmalat Sanayinde Yatırım İmkanları.. imalat selctörü, ba ğıms ızl ığın kazan ıld ığı zamanlarda ithal ilcamesine dayah olarak -geli şmeye ba.şlamış olup, günümüzde ülkenin sanayi politikas ına da uyumlu olarak ihracata yönelmelctedir. Selctör özellikle tar ımsal üretime katrna de ğer kazanduarak, ekonomik büyüme üzerinde önemli eticide bulunmaktad ır. Sektör 2000 y ıl ı ralcamlanna göre; 700'den fazla kurulu ş, i şletme ile 218 bin ki şiye doğrudan istihdam imkan ı sağlamaktad ır. Tarımsal ürünleri i şleme, tekstil, otomotiv aksamların ın montaj ı, elektronik, plastik, ka ğıt, kimyasallar, insan ve hayvan kullamm ına mahsus ilaçlar, metal ve mühendislik ürünlerini de içeren imalat sanayindeşdoğrudan veya ortalchklar kurma yolu ile iç piyasaya ve ihracat pazarlar ına üretim yapmak için yatırımlar yap ılabilir. Kağıt Ürünleri Kenya'n ılyenilenebilir ormanc ılık ürünlerinin değerlendirilmesiyle hem ka ğıt hem de kağıt hanıuru üretimi yanan entegre tesisi bultuunaktad ır. Di ğer taraftan, üretiminde belirli bir teknolojik seviye gerelctiren ambalaj ka ğıdı, gazete-dergi kağıdı, stuıta gibi ürünler ise ithal edilmelctedir. Bu itibarla, a,t ık-hurda, kağıt, küspe gibi ham maddelerden kağıt yap ımına yönelik yat ırım imkanları mevcuttur. Tekstil ve Konfeksiyon Tekstil, giyim ve konfeksiyon imalat ında büyük yat ırım potansiyeli bulumnaktad ır. Tekstil elcipmanlann ın ve yedek parçalann ın yarus ıra boya ve lcimyasallar gibi telcstil selctöründe kullandan önemli hammaddeler ithal edilmelctedir. Ihracata yönelik i şleme. bölgelerinde ise iptik-elyaf ve giysi gibi tekstil kalemlerinin imalat ına yönelik potansiyel meveuttur. Metal İşleri Kenya'da, ithal edilen veya imal edilen çelik, çelik k ırıntıs ı, çelik çubuldan ve s ıcalc haddelenmiş çelik halkalar ı-tomarları kullan ılıp çeşitli metal ürünlere dönü ştürülmesine imican sağlayan temel düzeyde bir metal sektörü bul ıııımaktad ır. Ülkede çe şitli dökümhaneler ve metal i şleri atölyeleri mevcut olup, yeni dökürnhaneler kurarak demir çelik ürünlerini ileri seviyede i şleme imicanlan bulunmaktad ır. Taşıt Parça ve Alcsam ı Motorlu taşıt parça ve alcsam ı sanayi, yerel ihtiyaçlara cevap verme yolunda h ızla ilerlenıelctedir. Bu çerçevede, bölgesel pazarlara ihracat yapmak ve iç piyasan ın ihtiyaçlann ı karşılamak için fırsatlar mevcuttur.

11 Elektrikli Ekipmanlar Su pompas ı, elektrik motoru, alum kesicileri, transformatörler > kondansatörler, relistanslar, yal ıtkanlar gibi tirünlerde hem iç piyasa hem de ihracat pa7arlan için yat ınm potansiyeli mevcuttur. Elektronik Kenya'n ın elektronik sanayi henüz emekleme devresinde olmas ına rağmen, elektronik eşyalar ın bakım ı, test edilmesi, dnar ım ı ve monte edilmesi gibi alanlarda faaliyet gösteren az say ıda firma bulunmaktadır. İhracata Yönelik Oretim Bölgelerinde dogrudan yat ırım yaparak veya ortald ık kurarak faaliyette bulunmak mümkündür. Tüketiciye yönelik elektronik ürünlerin (renkli televizyon, video kay ıt cihazian vb.), yazıcılar, disk sürticülerin üretind yap ılabilir. Nitelikli ve ucuz i şgilcünden yararlanarak Kenya pazar ına ve bölge ülkelerine üretim ve ihracat Plastik, Kimyasallar ve Eczachk fjrünleri - Kenya'daki iyi geli şmiş bir plastik sanayi mevcut olup, polivinil klorür (PVC), ıs ı geçirmeyen bir tür plastik olan polistiren ve polipropilen gibi ilrünleri granül halinde ithal edip, Kenya'da _ i şlemek _ mündcündür.. Çok say ıda eczac ıl ık ürünü tablet, şurup, kapsül ve şınnga edilmeye haz ır şekilde imal edilmelcte olmamna ra ğmen, eczac ılık ürünlerinin ç.ogu ithal edihnektedir. Efil alkolden P VC granülleri; metanolden formaldehit elde edilmesine; tekstil boyas ı, tükenmez ve dolma icılem mürekkebi, jelatin kapstiller, kostik, gtibre gibi kimyasallarm üretilmesine yönelik yat ınmlar yap ılabilir. Madencilik ve Madensel ürünler Ülkenin yeterli olmad ığı cam üretiminde firsatlar mevcuttur. Bir Icaç tesisde seramik, çanak çömlek ve fayans imal edilmelde birlikte ihtiyac ın çoğu ithal edilmektedir. Diger taraftan, altın, değerli taşlar ve petrol gibi madenlerin araştırılması ve ç ıkarılmasma yönelik yat ırım imkanlan mevcuttur. Ağaç, Kereste ve Orman Ürünleri Yenilenebilir kaynakların kullan ılmas ıyla yüksek kalitede el yap ımı mobilya, tala ş torundan sunta, kaliteli kaplama tahtas ı, tahta oyuncaklar, Icriket sopası ve tennis raketi

12 İnşaat Sektöründe Yat ırı m F ırsatları Kenya'da alt yap ıya sahip, geli şmi ş bir in şaat sanayi mevcuttur. Kaliteli mühendislik, in şaat ve mimari tasarım hizmetlerine ulaşmak mümkündür. Yollar ın ve köprülerin durtunlanmn iyileştirilmesi ve yeniden inşa edilmelerine ili şlcin çeşitli destek fonlar ı ve programlar yürürlülctedir. Nüfusun art ışı ile clüşük maliyetli pre fabrike bina, mesken, ticaret merkezleri ve s ınai yap ılar ın in şas ında da yat ır ım imkanlar ı mevcuttur. Gecekondu bölgelerinin durumlar ın ın iyile ştirilmesi, dü şük ve orta gelirli kesimin bütçesine uygun evler yap ılmas ı, in şaat malzemele ı-inin ifnal edilmesi alanlar ında yatırım fırsatlar ı bulunnıaktad ır. Ülkenin önemli tar ımsal ve s ınai bölgelerine hizmet eden k ırsal, tali yollar ın in şas ı ve mevcut olanlar ın iyile ştirilmesi, istihdam ve kalk ınman ın desteklenmesi bak ımından önem arz etmelctedir. Kuzey Koridoru denilen bölgedelci Mombasa-Malaba-Busia otoyolunun in şas ına i ştirak edilip, i şletme imtiyazından pay al ınmas ı mümlcündür. Kenya'n ın kuzey komşular ı Sudan ve Etiyopya ile ula şım, naldiye bağlantılann ın geliş-tirilmesi gündemdedir. Bu sayede, bu ülkelere Kenya ürünlerinin --p-azarlanabilmesi münkündür. İnşaat projelerinin bazıları aşağıda verilmektedir; Y3I İnşaatlarına ilişkin yeni aç ılan ihaleler haldonda bilgi adresinden al ınabilir. Havaalanlann ın iyileştirilmesi halclunda adresinden bilgi al ınabilir. Lamu'da yeni bir Liman yap ı lmas ı Kenya Uganda petrol boru hatt ının uzat ılmas ı Rafıneri inşaatı Petrol dağıtını, depolama ve i şleme tesislerinin inşas ı ve büyüttilmesi Rüzgar/Güne ş Enerjisi tesisleri in şaas ı Kamu ve özel selctör tarafından yürütülen toplu konut projeleri

13 gibi spor aletleri yap ımına ydnelik fırsatlar bulunmalctad ır. Çevrenin korunmas ın ın öneminin farkında olarak, hükümet aktif olarak yeniden ağaçlandırma program ı izl emelctedir. - İmalat Sabayinde Yat ırım İmkanlar ı Hakk ında Geni ş Bilgiye aşağıda verilen adreslerden ulaşabilirsiniz: Kenya Yatırını İdaresi (Kenya Investment Authority) Tel:(254)(20) , Mobile:(254)(722)205424/ Mobile: (254)(733) Fax:(254)(20) infooinyestmentkenva com T.C. Nai ı-obi Tel: (254)(20) , (254)(20) Falcs- (254)(20) tcbenairowananchi.com Ticaret Müsavirliği Tel:(254)(20) _zt_stwehotmail o url conj

14 İnşaat Sanayinde Yatırım İmkanlan Halckulda Geniş Bilgiye aşağıda verilen adreslerden ulaşabilirsiniz: " Ministry of Roads and Public Works Ministry of Trade and Industry Shelter Afrique Housing Finance Company of Kenya National Housing Ccuporation NHC House, Aga Khan Walk P.O. Box Tel: (254) Fax: (254) Kenya Yatırım Maresi (Kenya Investment Authoı-ıty) Tel:(254X20) , Mobile:(254)(722)205424/ Mobile:(254)(733) Fax.(254)(20) ınfoainvestmentkenva.com T.C. Nairobi Büyiikelçiliği Tel: (254)(20) , (254)(20) Falcs- (254)(20) tcbenairwananchi.com Ticaret Müsavirliği Tel:(254)(20) orturk.okav hotmail.com

15 Altyap ı Alan ında Yatırım F ırsatları Telekomünikasyon Devam etmekte olan serbestle ştinne ve özelleştirme çalışmalar ı, özel sektör giri şimcilerine özellikle bili şim (IT) ve ileti şim sektörlerinde önemli yat ırun fırsatları sunmaktad ır. Söz konusu sektörlerde gereken donamma sahip yat ırımcılar yerli girişimcilerle ortakl ık kurma yolu ile cep telefonu ve internet hizmetleri gibi alanlarda i şbirliğine Buniarm d ışında; intern - ef-geni ş bant altyap ısın ın geli ştirilmesi, bilgisayar donan ımları ve programlar ı ile ekipman, teknik ve dan ışmanl ık hizmetlerinin tedarilci konular ında da yatırım imkanları mevcuttur. Yol Alt Sektörü Ülkenin sosyo-ekonomik kallunmasma destek sa ğlanmasun teminen yol ağmın iyileş-tirilmesi öncelik arzetmekte, hatta Avrapa şehirlerindeki gibi yer altmdan ulaştırrrıa imkatılarınm in şas ına yönelik projeler gündemde bulunmaktad ır. Bu itibarla, S ınai ve Ticari Kalkınma Teşkilatı (ICDC) şehir ulaştrma altyap ısıtun geli ştirilmesine projelerine ilgi gösteren Çek Cumhuriyetinden yanrunc ılar ile i şbirliğine gidebilecek yerli ve yabanc ı yatınmcılar aramaktad ır. Bu çerçevede say ılabilecek projeler; Yol giivenlik ekipmarilarm ın temini Yol güvenliği konusunda eğitim Sehıf ulaşım kapasitesinin art ırılmas ı Eldpman, teknik ve danışmanl ık hizmetlerinin sağlarunas ıchr.

16 Lstik Halihanrda ülkede Firestone (E.A.) Limited ad ında lastik imalatı yaparı tek bir tesis bulunmaktadır. ICDC bir tane daha lastik fabrikas ı yap ılmas ında fayda görmekte ve ortalch ğa girecek yatırımcılar ararnakta ve teşvik etmektedir. Liman tesisleri Kabinler A,rtan konteyner trafığini rahatlatmak için Mombasa liman ındakt kabinlerin konteyner kabinlerine dönü ştürülmesi projesi gündemdedir. Konteyner terminali isletrne sistemleri - n - Mombasa konteyner terminalindeld konteyner trafiginin h ızlandınlmasının temini arnamyla modern bilgi teknolojisi sistemlertnin kurulması hususunda yatırım imkanlan mevcuttur. Likoni Feribotunu ikame edecek altemative yol yap ımı ICDC Trafik darbogaz ım aşmak arnacıyla, Mombasa' daki Likoni Feribotunu ikame edecek alternative yol yap ım ı için finansman ve teknik bilgi sağlayacalc yatuunc ılarla işbirliği yapma niyetindedir. Bu çerçevede; Limaıı hizmetlerinin iyile ştirilmesi Liman hizmetlerinin idaresi Kenya Denizcilik İdarest için kapasite art ınmı

17 Deniı mühendisli ği hizmetlerinde teknik danışmanl ık hizmetler ile ekipman tedarik edilmesi projeleri gündemdedir. Artan hava ve yolcu trafiginin rahatlat ılmas ı amac ıyla mevcut hava alanlar ın ın geli ştirilmesine ihtiyaç duyulmalcta olup, bu kapsamda; Havaalanlar ının iyile ştirilmesi Havaalanların ın idaresi Telcnik ve dan ışmanl ık hizmetleri ile ekipman tedarikinin sa ğlaurnas ı Kisumu'dan bal ık ve kesme çiçek nakliyesi için yeni fırsatlar oluşturulmas ı gündemdedir.

18 TANZANYA'DA YATIRIM İ MKANLARI -Tanzanya, lan2 yüzölştinıü ve 40 milyona ulaşan nüfilsu ile Do ğru Afrika bölgesinin en büytik ülkesidir. Brundi, Kenya, Malavi, Mozambik, Ruanda, Uganda ve Zambiya ile kom şu olup, Hint Olcyanusu lay ılarnun uzunluğu 1424 lan.yi bulmalctad ır. Jeo-stratejik konumu itibariyle çok önemli bir ülice olup, bu konumu nedeniyle yatırımcılar için do ğal bir cazibe merkezidir. Tanzanya Devleti, yabanc ı yatırımc ıları çekebilinek için di ğer Afrilca ülkelerine nazaran cazip te şvikler sunmalcta olup; Danimarka, İtalya, Hindistan, Norve9, İsve9, Kenya, Uganda, Zambiya ve Finlandiya ile çifte vergilendirmenin önlenmesi a ıılaşmalan imıalamıştır. Tanzanya'dalci yabancı yatunıalar, millile ştirme ve zorla el koymaya Icar şı korumnaktad ır. Tanzanya, yannmlann korunmas ı ve te şvik edilmesiııe ilişlcin çoldu ve ikili anlaşmalann bir lasmına taraftır. Bu itibarla, Çoklu Yatırım Garand Ajansmın ve Uluslararası Yatırımlardaıı Kaynalclanan Anla şmazl ıldann Çözilınü Merkezinin üyesidir. Tanzanya'nın el değmemiş doğal kaynakları, çok geniş yatırım imkanları sumnaktadır. Bu bağlamda; elcilebilir topraldar, tar ım alanlan, madenler ve do ğal turistik mekanlar potansiyel yat ırımcılan belclemelctedir. Yaban hayatuun zenginli ği ve işlenmemiş maden rezervleri lie uluslararas ı alanda bilinmelcted ır. Madencilik ve turizm selctörleri öncelikli dış yatırım alanlan olup, Tanzanya ekonomisinin lokomotifi olmaya adaydır. Tanzanya devletinin yatu ırrı dostu politilcas ı kendini; ilerici yatınnı mevzuatmda, doğrudan dış yatmmlann say ısındaki artışta ve işleyen bir piyasa ekonomisinin lcunlimas ına yönelik lictisadi ve yap ısal reforınlarla gösterraektedir. Oncelildi yat ırım projelerine kurumsal destek ba şta Tanzarrya Yat ınm Merkezi olmak üzere ilgili lcurum ve kuruluşlarca sağlanmaktadır. Diğer taraftan, Tanzanya ekonomik performansm iyileştirilmesine ve sürdürülebilir büyümenin sağlannıasma yönelik olarak iktisadi ve yap ısal reförmlan başanyla sürdürnıektedir plindan beri yaplimakta olan reformlar sayesinde gayri safi railli hasıla'da yıllardır artış görülmekte, başta enflasyon ralcanlian oln ıak üzere mali göstergeler kontrol -altuıda tutulmaktadır. Malcro düzeyde gözlenen olumlu geli şınelerin milcro seviyede de hissedliebil ınesi için gerekli olan yat ırım maliyetlerinin daha da aşağı seviyelere indirilmesi çabalanna devam edilmektedir. Yatmmlann ülkeye çeldlmesi bak ınuııdan çok öneınli olan altyamnın iyile ştiffimesi hususu ıada Tanzanya hükümetinin çali şmalan devam etmektedir. Kaliteli yolların inşasılıa ilişlcin bir program yüriiıiiiktedir; ilci demiryolu a ğı 14 şebri ve ko ınşu üllce Zambiyayı birbirine bağlaınaktadır. Diğ'er taraftan, uluslararas ı ve ulusal havayolları Tan7anya'yı dünyaya bağlamalctad ır. Dar es Salaam, Tanga ve Mtwara Iirnanlan denize layıs ı olmayan koraşu ülkeler Uganda, BrundL Ruanda, Zambiya, Malavi ve Kongo - Demokratik Cumhuriyeti ile olan ticarette finemli rol üstlenn ıektedirler.

19 Yahrım ikliminin iyile ştirilmesini teminen, ba şta ele1ctrik, su gibi temel kamu Iıizmetlerinin sağlaranası ve vergi sisterainin baside ştirilmesi olmak üzere yap ılacak çok i ş bulunmaktadır. Eğitimli i şgücünün Afrika ekonomilerinde rekabet eden şirketler için temel öncelik taşıdığı gerçeğinden hareketle, Tanzanya hülcümeti nitelikli iş gücünün yeti ştirilmesine yönelik tedbirleri a1maktadır. Bu itibarla, bütçeden e ğithne aynlan pay öncelci yıllara kıyasla art ış göstermi ş olup, hüldimetin be şeri kaynaldann geli ştirilmesine ve ülkeye telcnoloji transferinin te şvik edilmesine yönelik çabalar ı sürmektedir. Tanzanya, Sahara-Altı Afrika'da ilctisadi ve siyasi istilcrar merkezi olup, ideolojik çan şmalardan, etnik ve sin ıfsal sorualardan uzaktin 1992 yilında çok partili sistemirt kabul edilniesi, (ilkedelci ban ş911 siyasi 11clind etkilememi ştir. Bu itibarla, temel sosyal ve iktisadi öncelilderde toplumsal mutabakat bulunmaktad ır. Diğer taraftan, Türkiye ile Tanzanya aras ındaki ticari ili şkiler incelendiğirıde, Tanzanya'ya hemen her türlü ürün ithal edildi ğinden, ihracatunız balcuaundan potansiyel pazar teşkil ettiği görülmelcte olup, Türk ürünleri. kalitesi ve uygun flyanyla Tanzanya'da pazar avantaj ına sahiptir. - - Türlciye'nin Tanzanya'ya ihracat ı 2005'de 23 milyon dolara, 2006'da 27 milyon dolara, 2007 ydnıda ise 30 milvon dolara yükselrai ş, aym şekilde Türlciye' ılin Tanzanya'dan ithalat ı da 2005 yılmda 10 milyon dolar, 2006'da 16 milyon dolar ve 2007'de 12 railyon dolar olarak gerçekle şmiştir. Tanzanya'ya ihracatun ızın ağulığnu demir ve çelik ülürderi, elektrildi makn ıa ve_ cihaziar ile gıda maddeleri; Tanzanya'dan ithalatmuzın yüzde 75'iııi ise tütün ve mamülleri ile deri sanayimizde kullamlan deri hammaddesi oluşturmaktadır. Tanzanya'ya ihracatunız 2008'de de artarak devam etmelctedir y ılunn ilk 8 ayında (Ocak-Ağustos dönemi) Tanzanya'ya ihracat ımız 42 Milyon ABD Dolanna ulaşarak geçen yılın aym dönemine lay-asla vüzde 126 artış gösterıniştir yılının ilk 8 ayında (Ocak-Ağ-ustos dönemi) Tanzanya'ya ihracat ımız 18 Milyon ABD Dolan seviyesiıadeydi yılının ilk 8 ayında (Ocak-Ağustos dönerni) Tanzanya'dan,ithalatım ız 9,8 Milyon ABD Dolanna ula şarak geçen yıhn aynı dönenüne layasla yüzde 35 art ış göstenniştir yıluıııı Ocak-Ağustos -döneıninde, Tanzanya'dan ithalat ım ız 7,2 Milyon ABD Dolan seviyesi ııdeydi. Bu itibarla, Tanzanya'ya ihracat ım ız ithalatımızdan fazla mtnakta olup, Tanzanya d ış ticaret faziam ız olan (ilu-acat ımızm ithalat ımırdan fazla olduğu) iııkeler aras ıııdadıx. fi Tanzanya'dalci fahri konsolosumuz ile yap ılan görü şmeler ve Ticaret Mü şavirliğimizce yap ılan araştırmalar sonucu; tekstil-konfeksiyon ve haz ır giyim, deri giyim, deri ayaldcab ı ve çanta gibi ürünler, gıda maddeleri, in şaat malzemeleri, tanın 2

20 maldnalan, gübre, insan ve hayvan sağlığında 1cullandan ilaçlar, elektrik-elelctronik ürünleri ile perakende ürünlerimizin Tanzanya'ya ihracat potansiyeline sahip olduğu anlaşılmaktad ır. Özellikle, Tanzanya'da Büyüke1ali ğimiz ile Ticaret Mü şavirlimizin açdmas ı ve öncelilcle Nairobi'ye olmak üzere Do ğu Afrika bölgesine Türldye'den Türk Hava Yollanıun dokrudan uçak seferlerinin ba şlamas ı dunımunda; Tanzanya ile ticaret ve yatırım hacmimizin çok daha üst seviyelere akaca ğana inanilmaktad ır. Bu çerçevede, a şağıda belirtilen selctörlerin öncelikli yatınm alanlan olduğu düşünülinektedir; Tarım ve Hayvanc ıl ık: Tanm, Tanzanya ekonomisinde ündo 2.21:z_iör olup, nüfusun yüzde 80'i geçimini tarımdaıı sağlamalc-ta, Gayrı Safi Milli Hasnarr :, 7;ns ı tarımdan elde edilmelctedir. Halihazırda, 94,5 railyon hektar arazi ziraat ve ha3rvanc ılık için uygundur. Bu arazinin ancak 10,2 milyon hektan 7;r9 26 nrilycm heictan da hayvanc ılık için lcullamlınakta olup, 58.3 mj.1.yon nektarl:k arazi at ıl yaziyette yat ınmalan beldemektedir. r":a çereevede; ra: - Geniş ve verimli tarım arazilerinin devletten kiralanarak, ımsıt, panıuk, yer fistıgı, kajun, balcliyat, tahıl, çay, kahve, çebik üretimi ve ihracatunn yap ılması, Et (str, koyun, keçi ve tavuk eti), süt ve sütlü ürürıler i şleme tesislerinin lcurulması, - Zirai ilaçlanıa, tarım Ichnyasallan ve gübre fabrikalannuı lcurulması, Her türlü tanmsal alet, edevat, makine Ye ekipman imalatuun yap ılin-gğı; 'söz kontsu fininlerin yedek parça ve servis ilıtiyaçlarınnı karşılanabilmesi nrümldinaiin Maden: 19801iyıllann ortalanndan beri siiregelen iktisadi reformlar sayesinde şpğadeneilik alanında yerli ve'yabancı yatırımlar artış göstamiştir. Başta altııı, elmas, mll, kğbalt, bakır, demir cevheri, könıtir ile tanzanit gibi değerli taşlar olmak üzererge-fitş maden kaynalclanna sahiptir -Güney Afrika'dan sonra lotan ın en büyük ikinci altuı ürştibisidir. ' Tanzanya lıükümeti;,özel selctörü maderderin aranmas ı,.211zarıçnası ve pazarlanmas ı hususlarında teşvik etmektedir. Yukanda bahsödijen maderaer, dışnıda, özellikle loyı bölgesinde petrol ve doğat gaz ararna ve sondaj faallyetleri dec yanı etmektedin