tomotiv Teknoloji Platformu OTAM AYLIK BÜLTEN İÇİNDEKİLER Önsöz 1 Haber 1 ANADOLU ISUZU Ar-Ge Merkezi Tanıtımı 2 Önsöz HABER

Transkript

1 SAYI 13 AĞUSTOS 2010 OTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ ARAŞTIRMA GELİŞTİRME MERKEZİ İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ OTOMOTİV SANAYİİ DERNEĞİ TAŞIT ARAÇLARI YAN SANAYİİ DERNEĞİ ULUDAĞ İHRACATÇILAR BİRLİĞİ Önsöz D eğerli okurlarımız, sizlerle paylaştığımız aylık yayınımızın ikinci yılına, OTAM olarak yürütücülüğünü üslenmiş olduğumuz, Otomotiv Teknoloji Platformu (OTEP) çalışmaları kapsamında tamamlanmış olan Otomotiv Teknolojileri Vizyon dokümanını da bülten ekinde, bilgilerinize sunarak giriyoruz. Ülkemiz Otomotiv Teknolojileri ve Ar-Ge çalışmaları ile ilgili Stratejik Araştırma Planı için OTEP bünyesinde sürdürülen çalışmalara temel oluşturan söz konusu doküman Versiyon 1.0 olarak sunulmuş olup ilgili çalışma gruplarınca, belirli periyotlarda düzenli olarak güncel şartlara uygun biçimde yenilenerek ilerleyen versiyonlar bilginize sunulacaktır. Bültenimizin bu sayısında, Otomotiv Sanayiimizin önemli kuruluşlarından ve proje paydaşlarımızdan olan Anadolu ISUZU Ar-Ge Merkezi, Merkez Müdürü Sayın Hakan ÖZENÇ tarafından tanıtılmaktadır. Saygılarımla. Prof.Dr. Ali G. GÖKTAN OTAM Y.K.Bşk. Gn.Koordinatör goktan@itu.edu.tr HABER O tomotiv Teknoloji Platformu (OTEP) olarak 2008 yılında başladığımız çalışmalarımız kapsamında, Türk Otomotiv Sanayii tedarik zincirinin tüm paydaşlarını kapsayacak şekilde, gelecek otomotiv teknolojilerinin Ar-Ge yol haritası üzerinde, sistemli olarak ve çok geniş bir katılım ile çalışmalarımızı sürdürmekteyiz. Hatırlayacağınız gibi 2009 yılı içerisinde, Türk Otomotiv Sanayi tedarik zincirinin araç üreticisinden, aksam parça tedarikçisine, Ar-Ge firmalarına, Üniversitelere ve Türkiye de Ar- Ge projelerine hibe veya kredi bazlı destekler veren kurum ve kuruluşlara kadar çok geniş bir katılım ile düzenlenmiş olan 06 Mart 2009 tarihli Ortak Akıl Çalışması kapsamında yapılan ve OTEP ilgili komitelerinde SWOT çalışmasını sizlerle paylaşmıştık. derlenmiş olan Bugün de çalışmalarımızın geldiği son noktada, Otomotiv Teknolojileri Platformunun üyelerinin ve konu ile ilgili uzmanların değerli katılımları ile hazırlanmış olan Otomotiv Teknolojileri Vizyon Dokümanını OTAM aylık bülteni ekinde sizlerle paylaşmaktan mutluluk duyuyoruz. Otomotiv Teknolojileri Vizyon dokümanı, TASARIM VE ÜRETİM SİSTEMLERİ, ÇEVRE, ENERJI VE KAYNAKLAR, MOBİLİTE, TRANSPORT VE ALTYAPI ve GÜVENLİK olmak üzere dört ana başlıktan oluşmaktadır. Bu başlıkların her biri kendi içerisinde değerlendirilerek alt başlıklara ayrılmış ve her bir alt başlık özelinde ayrı ayrı vizyon çalışması yapılmıştır. Önümüzdeki dönemde hedefimiz, ortak akıl ile belirlediğimiz Otomotiv Sanayimize özgü vizyon dokümanımızı temel alan ve Otomotiv Sanayimizin Küresel pazarlardaki rekabetçiliğini Ar-Ge temelli bir gelişim stratejisi ile sürdürülebilir kılmayı hedefleyen, bir Stratejik Araştırma Planı (SAP) hazırlayarak sizlerin değerli görüşlerine sunmaktır. Bu vesile ile Otomotiv Teknoloji Platformunun değerli üyelilerine, bugüne kadar gösterdikleri özverili çalışmalardan dolayı bir kere daha teşekkürlerimi sunarım. Saygılarımla Volkan BAYRAKTAR OTEP Genel Sekreteri İÇİNDEKİLER Önsöz 1 Haber 1 ANADOLU ISUZU Ar-Ge Merkezi Tanıtımı 2 BÜLTEN EKİ: OTEP Otomotiv Teknolojileri Vizyon Dokümanı - Ver. 1.0

2 Hakan ÖZENÇ (*) A nadolu Isuzu Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş. (AIOS); Anadolu Grubu, Isuzu Motors Ltd. ve Itochu ortaklığında halka açık bir anonim şirkettir. Ana faaliyet alanı hafif kamyon, kamyonet, küçük otobüs ve pick-up sınıfındaki ticari araçların tasarımı, üretimi ve pazarlanmasıdır. Anadolu Isuzu'nun deneyimi ve birikimi, 1965 yılında kamyonet ve motosiklet üretimine başlayan Çelik Montaj'a dayanmaktadır yılına dek Skoda pickup üretimini sürdüren şirket, 1983'de Isuzu ile lisans anlaşması imzalayarak, 1984 yılında İstanbul Kartal'daki fabrikasında, Isuzu hafif kamyon üretimine başlamıştır. Anadolu Isuzu nun otobüs üretimi, 1987 yılında başlamıştır. Anadolu ISUZU, otomotiv sektöründe Türkiye'nin ilk Japon ortaklı şirketidir. Bu ortaklık ve işbirliği, 1984 yılından günümüze devam etmektedir. Anadolu Isuzu, Temmuz 1999'da Gebze Şekerpınar'da, m2 açık, m2 kapalı alan üzerine inşa edilmiş olan, yeni modern fabrikasına taşınmış, Ağustos 1999'dan itibaren kamyon ve otobüs üretimini yeni fabrikasında gerçekleştirmeye başlamıştır. Anadolu Isuzu'nun Türk otomotiv sektöründe öncülük yaptığı birçok konudan en önemlisi, müşteri memnuniyetini ön plana çıkaran hizmet anlayışı olmuştur. Kuruluşundan bu yana tasarım, üretim, satış ve satış sonrasında kalite bilincine önem veren Anadolu Isuzu, 1995 yılında tüm süreçlerinde Toplam Kalite Yönetimi'ni uygulamaya başlamıştır yılında ISO-9000 kalite yönetimi belgesi, 2005 yılında ISO çevre yönetim belgesi alınmıştır. Ürün kalitesinde Japon standartlarını hedef alan Anadolu Isuzu, Isuzu/ Japonya nın desteği ile sürekli iyileştirme felsefesi ışığında üretimde KAIZEN ve 5S çalışmalarını kuruluşundan bu yana sürdürmektedir. Üretim süreçlerini gerçekleştirirken Çevreye saygılı olmak Anadolu Isuzu nun temel prensiplerinden olmuştur. Ağustos 1999 da yeni fabrikasında üretime başladığı ilk günden beri atık sularını kendi arıtma tesisi bünyesinde arıtmakta olan Anadolu Isuzu, yasal olarak sektöre tanımlanan deşarj parametrelerinin çok daha altına inerek atık sularını arıtmayı, içinde bulunduğu doğaya ve sorumlu olduğu topluma karşı görev bilmiştir. Şirket, üretiminden kaynaklanan tehlikeli atıklarının bertarafını, Türkiye nin ilk atık bertaraf tesisi olan İzaydaş ın kurulması ve konuyla ilgili mevzuatın ülkemizde yürürlüğe girmesiyle birlikte büyük bir titizlikle gerçekleştirmiştir. Ayrıca, araç boyama ve katkı kimyasallarından kaynaklanan, otomotiv sektörünün önemli kirlilik parametrelerinden olan uçucu organik bileşikler (VOC), Anadolu Isuzu fabrikasında 2004 yılında AB çevre regülasyonları doğrultusunda takip edilmeye başlanmıştır. Konu T.C. çevre mevzuatında yayınlanmadan önce üretimde araç boyama proseslerinde gerekli görülen iyileştirmeler yapılmıştır. Halen yapılmakta olan aylık kontrollerle, uçucu organik bileşikler limitleri sürekli, titizlikle takip edilmektedir yılında, yukarıda bahsedilen gayretli çalışmaları sonrasında, BVQI firması tarafından Çevre Yönetim Sistemi belgelendirme denetimi yapılmış ve Anadolu Isuzu, ISO 14001:2004 sertifikasını almaya hak kazanmıştır. Anadolu Isuzu nun günümüzdeki çevre stratejisi, sadece üretim aşamasında çevreyi korumakla kalmayıp kendi sınıfında çevreci ürünler üretmektir. Buna örnek olarak, ürettiği araçlarda kullanılan her türlü malzeme verisinden gidilerek araç geri dönüşüm oranlarının hesaplanması Ar-Ge Merkezi bünyesinde yürütülmektedir. Kusursuz üretim modeli hedefleyen Anadolu Isuzu, uluslararası Isuzu Üretim Yönetimi Sisteminin zorlu basamaklarını başarıyla çıkarak, Isuzu/ Japonya auditorleri tarafından yapılan denetimler sonucunda, 2009 yılında Isuzu Üretim Yönetimi (IMM: Isuzu Manufacturing Management) ödülünü almaya hak kazanmıştır. Dünyadaki sayılı Isuzu üretim tesislerinde başarıyla kullanılan, Global Kalite Güvencesi sağlamayı hedefleyen bu sistem sayesinde; kalite, güvenlik, maliyet, verimlilik, teslimat konularında en üst seviyelerde esnek üretim yapısı oluşturulur ve maksimum müşteri memnuniyeti sağlanır. Üretim süreçlerinin geliştirilmesi ve IMM prensiplerinin uygulanmasında Ar-Ge Merkezi metod grubu önemli bir rol oynamaktadır. Anadolu Grubu bünyesinde, 1984 yılından beri Isuzu/Japonya ortaklığı ile kamyon ve otobüs segmentlerinde ticari araçlar üreten, Anadolu Isuzu nun vizyonu; üretiminin önemli bir kısmını ihraç eden, dış ülkelerde ortak- 2

3 lıklar kuran ve dünyaya teknoloji, teknik eleman ve parça temin eden uluslararası bir şirket olmaktır. Şirket misyonu; ticari araçlarda kendi sınıfında çevreye duyarlılık, kalite, teknoloji, pazar payı ve ihracat etkinliğinde bir numara olmak, kendini sürekli geliştirmektir. Anadolu Isuzu, ürün yelpazesindeki otobüslerin büyük kısmının ihracatını da gerçekleştirmektedir. Anadolu Isuzu, Ar-Ge, inovasyon ve kaliteye verdiği önem sayesinde kendi sektöründe yurtiçinde olduğu gibi yurtdışında da NPR Kamyon NPR kamyon, ön yüz yüksek pazar payları elde etmiş, segmentlerinde önemli bir oyuncu olmuştur yılından günümüze, 50 ülkeye den fazla küçük otobüs ihracatı gerçekleştiren Anadolu Isuzu, Türkiye nin küçük otobüs ihracatında her yıl açık ara lider olmaktadır. İhraç edilen otobüslerin tamamı Anadolu Isuzu Ar- Ge merkezinde geliştirilmekte, Şekerpınar fabrikasında üretilmekte ve Isuzu markasıyla satılmaktadır. Yurt içi ve yurt dışı müşteri profilindeki çeşitlilik, pazarların farklı talepleri ve rekabetin TURKUAZ CITIMARK NOVO lux NOVO lux iç görünüş yoğunluğu nedeniyle, Anadolu Isuzu ürünlerini sürekli geliştirmekte, güncellemekte ve ürün ailesine yeni modeller katmaktadır. Anadolu Isuzu ürün gamında çeşitli boyut ve sınıflarda 600 ün üzerinde model otobüs bulunmaktadır yılına kadar tasarım ve ürün geliştirme konularındaki çalışmalarını Mühendislik Müdürlüğü çatısı altında sürdüren Anadolu Isuzu, 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında Ar-Ge Merkezi olmak için Nisan 2009 da T.C. Sanayi ve Ticaret Bakanlığına başvuruda bulunmuş, yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucu 3 Haziran 2009 tarihinden geçerli olmak üzere Ar-Ge Merkezi belgesi almaya hak kazanmıştır. AR-GE MERKEZİ ÇALIŞMALARI Ar-Ge Merkezi tasarım çalışmaları Yeni Araç Tasarım Projeleri ve Mevcut Modelleri İyileştirme, Geliştirme Projeleri olarak iki alt başlık altında yürütülmektedir. Yeni Araç Tasarım Projeleri: Kamyon yerlileştirme Otobüs ürün geliştirme Yerel müşteri ihtiyaçlarına bağlı kamyon tasarım çalışmaları Mevcut Modelleri İyileştirme, Geliştirme Projeleri Özel araçlar, opsiyonlar, aksesuarlar. Farklı ülkelerin ve müşteri gruplarının kanun, regülasyon ve şartnamelerini uygulama. Maliyet düşürme projeleri. Ürün kalitesi geliştirme. Yüksek yerli parça oranı için yerlileştirme çalışmaları olarak sıralanabilir. Anadolu Isuzu, ticari araç sektöründe kamyon, kamyonet ve küçük otobüs üretimi gerçekleştirmektedir. Mümkün olduğunca yerli kaynaklardan faydalanmak ve yerli parçalar kullanmak Anadolu Isuzu temel stratejisidir. Üretimi gerçekleştirilen kamyon ve otobüs 3

4 modellerinde yüksek oranlarda yerli parça kullanılmaktadır. Otobüs tasarımları ve üretimleri firmada MD serisi ile başlamıştır. MD serisi (23 ve 27 oturma yolcu kapasiteli) ve üzerindeki tasarım değişiklikleri sonrasında Royal ticari ismiyle pazara sunulan bu araçların üretimi firmada yakın zamana kadar devam etmiştir yılında üretimine başlanan TUR- KUAZ serisi ile önemli sıçrama yapılmış ve küçük otobüs pazarına yeni bir boyut getirilmiştir yılı itibariyle TURKUAZ serisi AB ülkeleri de dahil olmak üzere bir çok ülkeye ihraç edilmeye başlanmıştır. CITIMARK geliştirdiği NOVO otobüs ailesini 2009 yılında seri üretime koymuş, hem iç pazarda hem ihracat pazarında kısa sürede yüksek üretim rakamlarına ulaşarak ticari başarı da sağlamıştır. NOVO modeli, Türkiye de satışa sunulan bu segmentteki ilk Euro 4 emisyon motorlu ve ilk 2001/85 regülasyonuna uygun otobüstür. müştür. Krizin etkilerinin ağır şekilde yaşandığı 2009 yılında Ar-Ge ye ayrılan pay firma cirosunun %1,21 i olarak gerçekleşmiştir yılının ilk altı aylık faaliyet döneminde ise Ar-Ge harcamaları toplam cironun %1,7 si üzerine çıkmıştır. Anadolu Isuzu, Ar-Ge merkezini finansal ve insan kaynağı olarak sürekli güçlendirmeyi hedeflemektedir. TURKUAZ TURKUAZ serisi araçların ürün yelpazesi genişletilerek (belediye otobüsü Citibus Class I versiyonu ile ayakta yolcu taşımaya müsaade eden Class II versiyonu) pazarın ihtiyaçları karşılanmış olmakla beraber bu seri kendini her geçen gün daha da ileriye götürmeyi başarmıştır. Anadolu Isuzu Ar-Ge Merkezi, pazar trendlerine uygun olarak yeni versiyon modellerin tasarımını çok hızlı bir şekilde tamamlayıp seri üretime geçirebilme kabiliyetine sahiptir. Şirket, müşteriden gelen özel isteğe göre ürettiği, farklı ürünler ile Ar-Ge yeteneklerini sürekli geliştirmektedir. İhracat yapılan ülkelerde kazanılan deneyim ile gerek ülkelerin ulusal mevzuatları, gerekse müşteri ihtiyaçlarını karşılayabilmek hedefiyle 2008 yılı sonunda TEYDEB onaylı, CITIMARK Sınıfı 9 metre arkadan motorlu alçak tabanlı araç projesi gerçekleştirilmiştir. Anadolu Isuzu, geçmişten bugüne kadar sürekli gelişme kaydettiği teknolojik altyapı deneyim ve bilgi birikimi ile NOVOCITI Anadolu Isuzu Ar-Ge Merkezi, 2009 yılının ilk yarısında tamamladığı NOVO otobüs projesi ile NOVO, NOVO LUX, NOVO ULTRA, NOVOCITI modellerini ortaya çıkartmıştır. Yapılan bu çalışma 7 metrelik araç segmentinde var olan ürünlerin geliştirilmesinden ziyade tamamen yeniden tasarlanmıştır. Seri üretime giren bu araçlar, kendi segmentindeki küçük otobüs gelişimine öncülük etmiştir. Anadolu Isuzu üretimi araçların tamamında Isuzu dizel motorları kullanılmaktadır. Dünya çapında yüksek kalite ve dayanıklılığa sahip olan Isuzu dizel motorları AIOS un Japon ortağı Isuzu Motors Ltd. tarafından geliştirilmekte ve üretilmektedir. Motor, şanzıman, diferansiyel gibi uygun Isuzu yürür aksam parçalarının belirlenmesi, otobüslere yerleşimi, analizi ve testleri Anadolu Isuzu Ar-Ge merkezi tarafından yapılmaktadır. Anadolu Isuzu, ekonomik kriz de olsa her dönem Ar-Ge ye yatırımını sürdür- AR-GE MERKEZİ ORGANİZASYONEL YAPISI Genel Müdüre bağlı olarak faaliyet gösteren Anadolu Isuzu Ar-Ge Merkezi Müdürlüğü organizasyonel yapısı Altyapı Grubu, Üstyapı Grubu, Dökümantasyon Grubu, Analiz Test - Homologasyon - Metod Grubu olmak üzere dört ana gruptan oluşur. 60 ın üzerinde kadroya sahip Ar-Ge Merkezi bünyesinde ayrıca Prototip Atölye bulunmaktadır. Altyapı Grubu: Motor ve aktarma organları, elektrikelektronik ve şasi gruplarından oluşmaktadır. Motor ve aktarma organları grubu: Otobüs ve kamyon modellerinde kullanılan Isuzu motoru ve aktarma organlarının adaptasyonunda görev alan grup, araştırma geliştirme, tasarım ve 4

5 analiz sonucunda en uygun konfigurasyonu belirler. Elektrik-elektronik: Otobüs ve kamyon modellerine ait tesisatların tasarlanmasından ve güncel teknolojinin araçlara uyarlanmasından sorumlu olan grup, sorunsuz araç ve elektrik/ elektronik ekipman kontrolü için yerli ve yabancı tedarikçiler ile Co- Engineering çalışmaları yaparak özgün elektronik kontrol modülü geliştirmelerine katılmaktadır. Şasi: İç pazara özgü kamyon modelleri ile tüm otobüs grubuna ait aks, fren ve şasi gibi sistemlerin tasarımdan sorumlu olan şasi grubu, ürün geliştirme süreci esnasında test ve analiz grubunun imkan ve yeterliliklerinden destek almaktadır. Üstyapı Grubu: Grup kendi içinde aşağıdaki alt gruplara ayrılmaktadır: Endüstriyel Tasarım Ekibi, Karoseri Grubu, Trim Grubu, Dökümantasyon Grubu ve Özel Araçlar Ekibi. Endüstriyel Tasarım Ekibi, tüm araçların iç ve dış endüstriyel tasarımları, renk ve doku seçimleri, şoför ergonomisi, yolcu araç etkileşimleri gibi konularda çalışmakta ve konsept tasarımlar ile AIOS un ürün ailesine yön vermektedirler. Tasarım grupları ile koordineli çalışan ekip, hayalleri gerçekleştirmek adına tasarımı zorlama misyonu ile daima bir adım öteyi düşünmektedir. NOVO ; Skeçten Gerçeğe Karoseri Grubu, aracın karoserisi ve üzerindeki tüm ekipmanların monte edilebilirliğinden sorumludur. Projelerde özellikle FEM analizlerinden destek alan grup, en sağlamı en hafif tasarım ile elde etme adına çalışmalarını sürdürmektedir. Bunun yanında grup, kaynak teknolojileri, alternatif malzemeler gibi konularda projeler yürütmektedir. Trim Grubu: Kendi içerisinde HVAC (Heating Vantilating & Air Conditioning: Isıtma/soğutma/Havalandırma) ekibi, mekanizmalar ekibi ve iç/dış trim ekibi olarak bölünmektedir. Endüstriyel Tasarım Ekibi ile koordineli çalışan grup, aracın iç ve dış görüntüsüne yön vermekte, ısıtma, soğutma performansını belirleyerek gerekli testlerin yapılmasına katkıda bulunmaktadır. İç Trim Çalışmaları Özel Araç Projeleri Ekibi: Anadolu Isuzu Ar-Ge Merkezi bünyesinde oluşturulan Özel Araç Grubu otobüs segmentindeki farklı müşterilerin farklı taleplerini yerine getirmek adına projeler geliştirmektedir. Bu sayede seri üretim tarzı ile terzi işi üretim yöntemini harmanlayan grup, ürün çeşitliliğini arttırmakta, her türlü müşteriye hitap edebilme yeteneğini yükseltmektedir. Ekip, en son geliştirdiği modeller ile yurtdışında önemli başarılara imza atmış, yeni pazarlar yaratmıştır. Grup, yılında iç pazarda satışı yapılan MD sınıfı 27 kişilik otobüslerin 5 temel modeli için 300'den fazla alt model geliştirmiş ve pazara sunmuştur. Benzer çalışmalar mevcut modeller için de devam etmekte olup, üretilen araçların yarısından fazlası özel araç statüsünde üretim hatlarından geçmektedir. MD Apron Aracı Turkuaz Okul Otobüsü 5

6 Dokümantasyon Grubu: Grup kendi içinde SAP, CATIA, SMAR- TEAM uzmanlarından oluşmaktadır. Ar -Ge çalışmalarının SAP ERP sistemine ürün ağaçları ile aktarımı, EPL ve operasyon planları ile seri üretim hazırlıkları, yedek parça katalogları hazırlanması gibi konularda çalışmaktadır. Ar- Ge bünyesinde 2007 yılından itibaren kullanılmakta olan Smarteam PDM (Product Data Management) sisteminin kontrolü Dokümantasyon Grubu nun sorumluluğundadır. Smarteam ile Ar-Ge Merkezi, tasarımlarının izlenebilirliğini arttırmış, eş zamanlı tasarım yeteneğini kazanmıştır. Grup, kendi içerisinde yürüttüğü projeler ile Anadolu Isuzu Ar-Ge Merkezinin süreç gelişiminde önemli katkı sağlamaktadır. Veri yönetimi, değişiklik yönetimi, proje yönetimi, ISO denetimleri, konu başlıklarında projeler yürüten ekip, kurulumunu sağladığı SMARTEAM programının CATIA entegrasyonu ile modellere ait tüm revizyonların izlenebilirliğini ve daima güncel model takibini sağlamıştır. Grup hali hazırda Kağıtsız Ortam Projesi ile şirket içinde kullanılan kağıt miktarını en aza indirme ve çevreyi koruma, Yeni Değişiklik Yönetim Sistemi ile daha verimli çalışan bir departmanlararası süreç, Smarteam PLM (Product LifeCycle Management) ile yan sanayi ile koordineli proje geliştirme gibi projeleri yürütmektedir. Test-Analiz Homologasyon ve Metod Grubu: Test grubu: Araç/sistem performans testleri (örnek: klima performansı testleri, ısıtma performansı testleri, fren performansı testleri, hararet testleri, vb.), komple araç dayanıklılık ve ömür testleri, araç homologasyon testleri temel çalışma konularını oluşturmaktadır. Komple aracın dayanıklılık testleri, hızlandırılmış ömür testi parkurları ve gerçek yol koşullarında yapılmaktadır. Hızlandırılmış ömür testleri için Türkiye yol koşullarında araç üzerinden yol datası toplanmakta, sonra bu datalar işlenerek en uygun hızlandırılmış ömür testi parkurları ve çevrimleri belirlenmektedir. Bu yöntem ile komple aracın dayanıklılık testleri kısa zamanda tamamlanabilmektedir. Uzman firmalarla yapılan işbirliği sonucu hızlandırılmış ömür testine tabi tutulan yeni model otobüsler, belirlenen testleri başarıyla geçmiş, satış sonrasında herhangi bir dayanıklılık sorunuyla karşılaşılmamıştır. Anadolu Isuzu, üniversite imkanlarını da çeşitli projelerde kullanmaktadır. Citimark aracı geliştirme projesi kapsamında İTÜ OTAM bünyesinde bulunan hidrolik yol simülatörü test bankosunda araç şasisi ömür testi yapılmıştır. Anadolu Isuzu Ar-Ge Merkezi, üniversiteler ile olan teknik işbirliğine büyük önem vermekte, projelerinde üniversitelerden destek almaya özen göstermektedir. Ar-Ge çalışanlarının önemli bir kısmı çeşitli üniversitelerde yüksek lisans ve doktora eğitimini sürdürmektedir. Analiz grubu: Bilgisayar destekli analiz grubu, sonlu elemanlar yöntemi ve ANSYS programı vasıtasıyla yapısal analizler gerçekleştirmektedir. Sonlu elemanlar yöntemi ile çeşitli yükleme koşulları ve senaryolarda tüm aracın karkas yapısının dayanımı ve detaylı bölgesel analizler yapılmaktadır. Bu yöntem ile tüm araç dışında kritik sistem ve/veya parçaların da yapısal analizleri yapılabilmektedir. ANSYS ve CATIA programları kullanılarak sonlu elemanlar tekniği ile yapılan analizler sonucu gerekli iyileştirmeler ve geliştirmeler araçların pilot üretim sürecine kadar gerçekleştirilmektedir. Anadolu Isuzu Ar-Ge Merkezi, belli konularında uzmanlaşmış çeşitli mühendislik firmaları ile de işbirliğine gitmektedir. Tasarlanan aracın yol tutuş özellikleri, sürüş simulasyonu, süspansiyon sistemi özellikleri, direksiyon sistemi özellikleri konularında bu firmalar ile ortak Ar-Ge çalışmaları yapmaktadır. İşbirliğine gidilen bu firmalar ile ADAMS yazılımı ile çeşitli senaryolarda aracın sürüş simülasyonları yapılmakta, şasi yürür aksam bölgelerinde kritik bölgeler belirlenmektedir. 6

7 Homologasyon grubu: Komple araç tip onayları ve sistem tip onaylarının elde edilmesi homologasyon grubunun sorumluluğu altındadır. Önemli belgelendirme testlerinden biri olan fren sistemleri ile ilgili olarak ABS fren sistemi testleri dışında kalan fren testleri Anadolu Isuzu nun test pistinde yapılabilmektedir. Belgelendirme testleri için uluslararası bir kuruluş olan TÜV SÜD firması ile çalışılmaktadır. Yine önemli belgelendirme testlerinden biri olan Elektro Manyetik Uyumluluk (EMC) testi sertifikasyonu için teknik servis olarak TÜV SÜD/Almanya kullanılmaktadır yılından itibaren yayınlanan yeni direktiflere uygun olarak, NOVO, CITI- MARK ve TURKUAZ araçlarının tüm Avrupa da geçerliliği olan Komple Araç Tip Onayları (WVTA- Whole Vehicle Type Approval) Almanya onay kuruluşu olan KBA üzerinden alınmış bulun- maktadır. Metod grubu: Bu çalışma grubu, üretim modellerine göre, süreç tasarımlarını gerçekleştirmekte, imalat operasyonlarını belirlemekte, proses haritalarını oluşturup, araçların üretim süresince üretim proseslerine destek vermekte, üretim ile ilgili fikstür, aparat, kalıp tasarımları konularında çalışmaktadır. Bunlara ek olarak metod grubu üretim hatları layoutları üzerinde, üretim süreçlerini geliştirme ve iyileştirme çalışmalarını da gerçekleştirmektedir. Bu grup Isuzu/Japonya nın üretim süreçlerini içeren IMM (Isuzu Manufacturing System) sisteminin Anadolu Isuzu da faaliyete geçirilmesi konusunda önemli çalışmalarda bulunmuştur. Ar-Ge Merkezinin bu konudaki desteğini Metod grubu sağlamaktadır. 7

8 TASARIM ve ÜRÜN GELİŞTİRME SÜREÇLERİ Anadolu Isuzu Ar-Ge merkezi, yeni modellerinin iç ve dış endüstriyel tasarımlarını tamamen kendi bünyesinde gerçekleştirmekte, tüm know-how ını network ortamında arşivleyerek yeni projelerine yansıtmaktadır. Mevcut dizayn sürecini CATIA ve Unigraphics destekli devam ettirmekte olan AIOS, bütünleşik tasarım takibi için Smarteam yazılımını kullanmaktadır. Ar-Ge Merkezindeki CAD sistemi bünyesinde bulunan; Catia V5 Smarteam (Ürün Yaşam çevrimi Yönetimi) AutoCAD MS Office Lotus Notes SAP /R3 sistemleri tasarım ve ürün geliştirmede entegre olarak kullanılmaktadır. Her talep durumunda AIOS Ar-Ge tasarım uzmanları konusunu inceleme, gerekli tasarımı yapma, devreye alma, gelişimi onaylama adımlarından sorumlu olarak hareket eder. Sürekli artan rekabet, müşteri beklenti, ihtiyaç ve istekleri, hitap edilen yeni pazarlar ve yeni teknolojiler, üretilmekte olan modellerin kısa aralıklarla geliştirilmesini ve yaratılan yeni ürünlerle ürün gamının zenginleştirilmesini gerektirmektedir. Ar-Ge merkezi ekibi, sürekli katıldığı uluslararası fuarlar, çalıştaylar, kongreler, Satış Sonrası Hizmetler Bölümünün düzenlediği servis klinik faaliyetleri, Satış/Pazarlama organizasyonundaki pazar/trend analizi ve müşteri değeri araştırmaları ile pazar gelişim ve trendlerini yakından takip etmekte, kısa-orta ve uzun vadeli proje takvimini oluşturmaktadır. Yeni bir araç tasarımı pazar araştırması ve benchmark çalışmaları ile başlar. Aracın istenilen pazarlarda başarılı olması için gerekli bilgiler derlenir. Bu bilgileri tasarım girdisi olarak alan endüstriyel tasarım uzmanları, gerekli ön çalışmaları yaparak konuyu detaylı çalışmak üzere konularında uzman Ar- Ge mühendis ve konstrüktörlerine aktarır. Tasarımların tamamı 3 boyutlu ortamda hazırlanır. Tasarım uzmanları, ürün geliştirme çalışmalarında aşağıdaki kural ve prensiplere uyarlar : AIOS Ar-Ge Merkezi tasarım standartları, ISUZU tasarım ve kalite standartları JIS, DIN ve ISO normları, Kanun ve regülasyonlar, Üretim, montaj ve son kullanıcı ergonomisi ve sağlığı, Müşteri değeri ve memnuniyeti, Çevre ve geri dönüştürülebilirlik, Mükemmeli arama ve geleceği düşünme eğilimi, Firma, ülke yararı ve etiktir. Tasarım çalışmalarını tamamlayan Ar- Ge ekibi, tasarımlarını torso model, sonlu elemanlar modelleri, kinematik analiz programları ve prototip çalışmaları, yol testleri ile doğrulayarak pilot üretim öncesi gerekli düzenlemeleri yaparlar. Homologasyon onay süreci, aracın tescillenmesi için gerekli tüm kontrol ve belge işlemlerinin yapılmasını içerir. AIOS Ar-Ge Merkezi, tasarım sürecinde diğer departmanlar ile koordineli çalışarak projenin tüm iç ve dış müşteri memnuniyetini sağladığına emin olur. Pilot aşamasına gelen projelerin ürün ağaçları oluşturularak konu, metod ve dokümantasyon gruplarına aktarılır ve seri üretim hazırlıkları başlar. Aracın seri üretime girişi ve tüm sorunlarının çözümü yine aynı ekip tarafından yürütülür. Kalite Kontrol Müdürlüğü ile koordineli olarak tespit edilen problemler hızla çözülerek seri üretim kararı verilir. Araç son olarak Isuzu'nun onayından geçer ve GCA (Global Customer Audit) standartlarına uygunluğu kontrol edilir. GCA sürecinde, konusunda uzman Kalite Kontrol auditorleri tarafından müşteri gözü ve algılaması ile yapılan kontroller sonucunda aracın nihai kalite onayı alınır. Tasarım ekibi, ürünü Satış Sonrası Hizmetler Müdürlüğü nün koordinasyonunda nihai müşterilerde de takip ederek gerekli düzenlemeleri yapar. Edindiği deneyimleri standartlarına aktaran ekip projeyi tamamlamış olarak yeni projeye geçebilir. Geliştirme, ürün ağırlık ve maliyet optimizasyonu, yeni opsiyon ekleme ve özel araç geliştirme süreçleri yeni ürünler için süreklilik arz eden çalışmalardır. Özel araçların tasarımı, tüm aracı tanıyan uzmanlardan oluşmuş bir grup tarafından koordine edilir. TEYDEB DESTEKLİ ÖNEMLİ PROJELER Anadolu Isuzu, son yıllardaki yenilikçi projelerinde TÜBİTAK TEYDEB Sanayi Ar-Ge Destekleme Programlarından yararlanmış bu sayede kendi Ar-Ge birikimini arttırırken, yaptığı işbirlikleri ile ülke otomotiv Ar-Ge sine de katkı sağlamıştır. Önceki yıllarda TEYDEB tarafından desteklenmiş olan, aşağıda belirtilen Ar-Ge projeleri başarı ile tamamlanmış; onaylanmış ve seri üretime geçmiştir. Yeni projeler ise devam etmek- 8

9 tedir. Tamamlanan TEYDEB Destekli Projeler: Royal Modeli Araçlarda Yeni Tasarım Geliştirilmesi ve Uygulaması Turkuaz Modeli Otobüslerde Yeni Tasarım Geliştirme ve Uygulaması Citimark Otobüs Geliştirme Projesi Novo Seyahat Otobüsleri Geliştirme Projesi AR-GE İŞBİRLİKLERİ, ORTAKLIK ve ÜYELİKLER TEYDEB tarafından desteklenen Citimark model otobüs geliştirme Ar-Ge projesi çerçevesinde Uludağ Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü nden danışmanlık desteği alınmıştır. Araç tip onayı çeşitli belgelendirme testlerinde İTÜ ile işbirliği yapılmıştır. TEYDEB tarafından desteklenen Citimark projesi kapsamında üniversitelerle işbirliği devam etmiştir. İTÜ - OTAM (Otomotiv Teknolojileri Araştırma Merkezi) ile ortak proje çalışması yapılmış, Citimark araç projesi için araç şasisinin yol datası toplanarak hızlandırılmış ömür testi İTÜ OTAM bünyesinde yapılmıştır. Avrupa da otomotiv firmalarına test, homologasyon, tasarım çalışmalarında faaliyet gösteren oldukça önemli bir konumda bulunan IDIADA firması ile işbirlikleri yapılmaktadır. Citimark araç projesi kapsamında, IDIADA firmasının hızlandırılmış yol testi parkurlarında prototip araç, durabilite/ömür testlerine tabi tutulmuştur. İTÜ-OTAM bünyesinde çeşitli proje çalışma konuları ile ilgili olarak eğitim ve danışmanlıklar alınması konusunda işbirliğine gidilmiştir. Planlanan ve Gerçekleşen Eğitimler: Gürültü ve titreşim Taşıt dinamiği Yorulma teorisi ve otomotivde uygulamalar Yol datası toplama, sinyal işleme teori ve uygulamalar Otomotivde FEM uygulamaları Otomotivde CFD uygulamaları Fren sistemleri ve tasarımı Çeşitli test ve analiz konularında birlikte çalışma ortamı yakalanan TSE, BU- TAL (Bursa Test ve Analiz Laboratuarı), UME ve TÜBİTAK-MAM kurumlarından çeşitli projelerde hizmet alımları olmaktadır. Araç tip onayı belgelendirme testlerinde Almanya TÜV SÜD ten, İTÜ den, TSE den teknik servis olarak hizmet alınmaktadır. Tip Onay testleri için onay kuruluşu olarak Almanya KBA, T.C. Sanayi Bakanlığı ve TSE kullanılmaktadır. Avrupa direktifleri ve regülasyonlarının takibi için Interregs üyeliği ile tüm regülasyonlar ve direktifler online olarak takip edilmekte ve yeni direktif/regülasyonlara uyumluluğun yanında, revize olanların da takibi gerçekleştirilmektedir. Anadolu Isuzu, üyesi bulunduğu OSD (Otomotiv Sanayi Derneği) üzerinden ACEA (European Automobile Manufacturers Association) ve OICA (The International Organization of Motor Vehicles) gibi otomotiv konusunda dünyada önde gelen kuruluşların çalışmalarına ulaşabilmektedir. Anadolu Isuzu, üyesi olduğu OTEP (Otomotiv Teknolojileri Platformu) üzerinden EARPA(European Automotive Research Partners Association) bilgilerine ulaşılabilmekte ve dolayısı ile otomotiv sektöründeki araştırmageliştirme konularını takip edebilmektedir. BİLİMSEL DERGİLERDE YAYIMLANMIŞ MAKALELER ve PATENTLER Citimark projesi çalışmalarında, İTÜ öğretim üyeleri ve Anadolu Isuzu Ar- Ge mühendisleri Fatigue Strength of an Urban Type Midi Bus Vehicle Chassis by Using Fem Analysis and Accelerated Fatigue Life Test adlı makalenin yayınını SAE World Congress 2009 da yapmıştır. Anadolu Isuzu Ar-Ge Mühendisleri, Haziran 2010 tarihlerinde Bursa da düzenlenen 5. OTEKON Otomotiv Teknolojileri Kongresinde, Bagaj Kapağı Mekanizması Tasarımı ve Tasarımın 4 -Çubuk Mekanizma Sistemi ile Kinematik Analizi konulu sunum yapılmıştır. Her iki senede bir yapılan, ASME 'ye (American Society of Mechanical Engineers) ait ESDA 2010 uluslararası konferansı bu sene Temmuz 2010 tarihlerinde Yeditepe Üniversitesinde yapılmıştır. Konferansda Ar-Ge Mühendisleri "Fatigue Life Prediction Of a Drag Link by Using FEM" adlı yayının sunumunu yapmıştır Son bir yılda yürütülen Ar-Ge projeleri sonucunda 5 adet patent başvurusunda bulunulmuştur. (*) Ar-Ge Merkezi Müdürü hakan.ozenc@isuzu.com.tr İletişim Bilgileri : İstanbul Teknik Üniversitesi Ayazağa Yerleşkesi, Motorlar ve Taşıtlar Laboratuarı, OTAM A.Ş Maslak / İstanbul Tel: Eposta: info@otam.com.tr Faks: Web: 9