YARGITAY 11. HUKUK DA RES

Transkript

1 YARGITAY 11. HUKUK DA RES

2 378 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 82 Say : 1 Y l 2008

3 YARGITAY 11. HUKUK DA RES E: 2002/6240 K: 2002/11024 T: ÖZEL S GORTA HUKUKU ZORUNLU TRAF K S GORTASI MAL K OLMAYAN ARAÇ SÜRÜCÜSÜNÜN ÖLÜMÜ* (KTK m. 91, 85/1) Özet: Zorunlu trafik sigortas iflletenin hukuki sorumlulu unu da kapsad ndan, malik olmayan araç sürücüsünün ölümü halinde de zorunlu trafik sigortas ndan tazminat al nabilmesi mümkündür. Taraflar aras nda görülen davada fiiflli Asliye 1. Hukuk Mahkemesi'nce verilen tarih ve 1999/ /67 say l karar n Yarg tay'ca incelenmesi taraf vekilleri taraf ndan istenmifl ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildi i anlafl lm fl olmakla, dava dosyas için Tetkik Hakimi taraf ndan düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruflma tutanaklar ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra iflin gere i görüflülüp, düflünüldü: KARAR Davac vekili, daval n n zorunlu trafik sigortac s müvekkilinin murisinin ise sürücüsü bulundu u arac n, dava d fl baflka bir araçla çarp flmas sonucu müvekkilin murisi Mehmet in vefat etti ini, murisin 2/8 oran nda kusurlu oldu unu, bu hususta giriflilen icra takibinin, daval - n n haks z itiraz sonucu durdu unu ileri sürerek itiraz n iptalini, %40 icra inkar tazminat n n daval dan tahsilini ve dava etmifltir. Daval vekili, davac n n, müvekkil flirkete sigortal arac n sürücüsü oldu undan üçüncü flah s say lamayaca n, talebin fahifl oldu unu savunarak, davan n reddini istemifltir. Mahkemece, toplanan kan tlar ve bilirkifli raporuna dayan larak, daval n n ( ,25 ) TL talepten sorumlu olaca gerekçesiyle an lan mebla için itiraz n iptaline, fazla istemin ve icra inkar tazminat talebinin reddine karar verilmifltir. Karar, taraf vekilleri temyiz etmifltir. (*) Gönderen: Av. Ayhan TOKAT

4 380 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 82 Say : 1 Y l Dava dosyas içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme karar n n gerekçesinde dayan lan delillerin tart fl l p, de erlendirilmesinde usul ve yasaya ayk r bir yön bulunmamas na ve mahkemece hükme esas al nan tüm bilirkifli raporlar nda davac murisinin 2/8 (%25) kusurlu oldu u kabul edilerek, tazminat hesaplamas yap lmas na ve zorunlu trafik sigortas nda, sigortac n n, KTK n n 91 ve 85/1. maddeleri uyar nca iflletenin hukuki sorumlulu unu üzerine alm fl bulunmas na, sigortac n n bu kapsamdaki sorumlulu unu s n rlayan ayn yasan n 92. maddesinde veya sigorta poliçesi genel flartlar nda, araç sürücüsünün bu kapsam d fl nda kald na iliflkin bir hüküm bulunmamas karfl s nda, malik olmayan sürücünün ölümü nedeniyle, sigortac n n sorumlu oldu unun benimsenmesi gerekmesine göre, daval vekilinin tüm, davac vekilinin, afla daki bent kapsam d fl nda kalan sair temyiz itirazlar n n reddi gerekmifltir. 2- Ancak dava, zorunlu trafik sigorta sözleflmesinden kaynaklanan alaca n tahsili amac yla giriflilen icra takibine yap lan itiraz n iptali istemine iliflkindir. Mahkemece, iki kez bilirkifli incelemesi yap ld ve tüm bilirkifli raporlar nda davac murisinin 2/8 kusuru dikkate al narak hesaplama yap ld halde, gerekçe gösterilmeden, ilk bilirkifli raporundaki mebla esas al nm fl ve mükerrer kusur indirimi yap lm flt r. Oysa daval vekili taraf ndan, her iki bilirkifli raporuna da yukar da aç klanan itirazlarda bulunulmufltur. Davac vekili de ayn flekilde her iki rapora yapt itirazlarda daval n n kabul etti ini belirtti i lira üzerinden davan n kabulünü istemifltir, ikinci bilirkifli raporuyla hesaplanan destek tazminat, bu mebla n üzerinde oldu una ve davac vekili aç kça ve miktar belirtilmek suretiyle talepte bulundu una göre, mahkemece, lira üzerinden davan n kabulüne karar verilmesi gerekirken, yaz l flekilde hüküm kurulmas do ru olmam fl, bozmay gerektirmifltir. SONUÇ: Yukar da 1 nolu bentte aç klanan nedenlerle daval vekilinin tüm davac vekilinin sair temyiz itirazlar n n reddine, 2 nolu bentte aç klanan nedenlerle davac vekilinin temyiz itirazlar n n kabulü ile, karar n davac yarar na BOZULMASINA, afla da yaz l fazla al nan lira harc n iste i halinde temyiz eden daval ya iadesine, ödedi i temyiz peflin harc n iste i halinde temyiz eden davac ya iadesine, tarihinde oybirli iyle karar verildi.

5 Yarg tay Kararlar 381 YARGITAY 11. HUKUK DA RES E: 2004/13041 K: 2005/12073 T: ÖZEL SA LIK S GORTASI DO UMSAL OLMAYAN RAHATSIZLIKLARDAN DO AN ZARAR* Özet: Do umsal olmad saptanan rahats zl a iliflkin tedavi giderlerinin özel sa l k sigortas poliçesinin güvencesi kapsam nda bulundu u kabul edilmelidir. Taraflar aras nda görülen davada stanbul Asliye 3. Ticaret Mahkemesi'nce verilen tarih ve 2001/ /638 say l karar n Yarg tay'ca incelenmesi duruflmal olarak daval vekili taraf ndan istenmifl olmakla, duruflma için belirlenen günde davac avukat gelip, daval avukat tebligata ra men gelmedi inden, temyiz dilekçesinin de süresinde verildi i anlafl ld ktan ve duruflmada haz r bulunan taraflar avukatlar dinlenildikten sonra, duruflmal ifllerin yo unlu u ve süre darl ndan ötürü iflin incelenerek karara ba lanmas ileriye b rak lm flt. Dava dosyas için Tetkik Hakimi taraf ndan düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruflma tutanaklar ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra iflin gere i görüflülüp, düflünüldü: Davac vekili, daval flirkete özel sa l k sigortas ile sigortal olan müvekkilinin geçirdi i beyin ameliyat giderlerinin ödenmedi ini ileri sürerek, TL nin faiziyle daval dan tahsilini talep ve dava etmifltir. Daval vekili, davac n n do ufltan gelen rahats zl n n sigorta güvencesi kapsam d fl nda ve talebin fahifl oldu unu savunmufltur. Mahkemece, hastane evrak na ve bilirkifli raporlar na dayan larak, davac n n ameliyat na esas rahats zl n n do umsal olmad ve yap lan tedavi giderlerinin sigorta örtüsü alt nda oldu u gerekçesiyle, davan n kabulüne karar verilmifltir. Karar, daval vekili temyiz etmifltir. Dava dosyas içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme karar n n gerekçesinde dayan lan delillerin tart fl l p, de erlendirilmesinde usul ve yasaya ayk r bir yön bulunmamas na göre, daval vekilinin tüm temyiz itirazlar yerinde de ildir. SONUÇ: Yukar da aç klanan nedenlerden dolay, daval vekilinin bütün temyiz itirazlar n n reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün (*) Gönderen: Av. Yüksel ERDO AN

6 382 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 82 Say : 1 Y l 2008 ONANMASINA, takdir edilen YTL duruflma vekillik ücretinin daval dan al narak davac ya verilmesine, afla da yaz l bakiye YTL temyiz ilam harc n n temyiz edenden al nmas na, tarihinde oybirli iyle karar verildi. YARGITAY 11. HUKUK DA RES E: 2004/13264 K: 2005/12483 T: REH NL EfiYANIN S GORTASI ÜÇÜNCÜ K fi N N HAKLARI* (TTK m. 1269, 1270; MK m. 879) Özet: Rehin alan rehin konusu mal üzerindeki menfaatini kendi ad na sigorta ettirebilece i gibi, bir baflkas n n da rehin konusu mal rehin alan hesab na ve onun lehine sigorta ettirmesi mümkündür. Böyle bir durumda, sigortadan tazminat talep etme hakk öncelikle rehin hakk sahibine aittir. Sigorta ettiren, ancak lehine sigorta edilenin aç k onay n almak kofluluyla tazminat istemek hakkna sahiptir. Taraflar arasmda görülen davada K.Çekmece Asliye 1. Hukuk Mahkemesi'nce verilen tarih ve 2003/ /506 say l karar n Yarg tayca incelenmesi duruflmal olarak daval vekili taraf ndan istenmifl olmakla, duruflma için belirlenen gününde davac avukat ile daval avukat gelip, temyiz dilekçesinin de süresinde verildi i anlafl ld ktan ve duruflmada haz r bulunan taraflar avukatlar dinlenildikten sonra, duruflmal ifllerin yo unlu u ve süre darl ndan ötürü iflin incelenerek karara ba lanmas ileriye b rak lm flt. Dava dosyas için Tetkik Hakimi taraf ndan düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruflma tutanaklar ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra iflin gere i görüflülüp, düflünüldü: Davac vekili, daval flirketin kasko sigorta poliçesi ile h rs zl k rizikosuna karfl da sigorta teminat verdi i müvekkilinin arac n n çal nmas na ra men poliçe ile verilen teminat gere ince zarar n, tazmin edilmedi ini, poliçe teminat tutar için daval aleyhine giriflilen icra takibinin de itirazla durduruldu unu ileri sürerek, itiraz n iptali ve inkâr tazminat na karar verilmesini istemifltir. (*) Gönderen: Av. Yüksel ERDO AN

7 Yarg tay Kararlar 383 Daval vekili, zarar n poliçe teminat kapsam nda olmad n savunarak davan n reddini istemifltir. Mahkemece, davan n kabulüne, itiraz n iptaline %40 inkar tazminat na karar verilmifltir. Karar, daval vekili temyiz etmifltir. 1- Taraflar aras nda düzenlenen sigorta poliçesinde davac ya ait araç üzerinde dava d fl Türkiye Ekonomi Bankas Avc lar fiubesi lehine rehin kayd mevcuttur. Dava d fl bankan n TTK'n n maddesi hükmü uyar nca, mal rehin alan kimse s fat yla o mal üzerindeki menfaatini kendi ad na sigorta ettirebilece i gibi, ayn Yasan n maddesi hükmü gere ince bir baflkas n n da rehin konusu mal rehin alan hesab na ve onun lehine sigorta ettirmesi mümkündür. Böyle bir durumda, Medeni Kanun'un 879. maddesine göre sigortadan tazminat talep etme hakk da öncelikle rehin hakk sahibine aittir. Sigorta ettiren ancak sigortal mal n dain ve mürtehini olan ve lehine sigorta edilenin aç k muvafakatini almak ve o suretle sigortadan, flayet kendi menfaati de zedelendi i takdirde, tazminat istemek hakk na sahip olur. Bu hususlar dikkate al nmadan davan n kabulü do ru görülmemifltir. Mahkemece böyle bir durumda davac l k s fat n n araflt r lmas bak - m ndan yap lacak ifl; davac ya as l dava ve talep hakk na sahip dain ve mürtehin bankadan davaya muvafakat veya icazetleri oldu unu belgelendirmesi için süre verilmeli, bu usuli ifllem tamamland ktan sonra iflin esas hakk nda karar verilmesi gerekirken, bu husus gözard edilerek hüküm kurulmas do ru görülmemifltir. 2- Kabul flekline göre de sigorta flirketinin poliçe ile teminat alt na ald zarar n belirlenmesi yarg lama sonucunda belirlenebilece inden likit bir alacak olarak kabul edilemez ve bu nedenle de daval borçlu aleyhine icra inkar tazminat na hükmedilemez. Mahkemece bu husus göz önünde tutulmaks zm icra inkar tazminat na hükmedilmesi de bozmay gerektirmifltir. 3- Bozma neden ve flekline göre daval vekilinin di er temyiz itirazlar n n flimdilik incelenmesine gerek görülmemifltir. SONUÇ: Yukar da (1) ve (2) numaral bentlerde yaz l nedenlerle karar n daval yarar na BOZULMASINA, (2) nolu bentte aç klanan nedenlerle daval vekilinin di er temyiz itirazlar n n flimdilik incelenmesine yer olmad na, takdir edilen 450,00 YTL duruflma vekillik ücretinin davac dan al narak daval ya verilmesine, ödedi i temyiz peflin harc n iste i halinde temyiz edene iadesine, tarihinde oybirli iyle karar verildi.

8 384 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 82 Say : 1 Y l 2008 YARGITAY 11. HUKUK DA RES E: 2005/6818 K: 2006/9816 T: fi DDETL RÜZGARDAN DO AN HASAR ARAfiTIRMA YÖNTEM * Özet: fiiddetli rüzgardan do an hasar n sigorta poliçesindeki f rt na klozu kapsam nda olup olmad n n belirlenmesi bak m ndan, meteoroloji ve inflaat mühendislerinden oluflturulacak bilirkifli kurulundan rapor al nmal d r. Taraflar aras nda görülen davada stanbul Asliye 2. Ticaret Mahkemesi'nce verilen tarih ve 2002/ /113 say l karar n Yarg tay'ca incelenmesi duruflmal olarak davac vekili taraf ndan istenmifl olmakla, duruflma için belirlenen gününde daval avukat gelip, davac vekili tebligata ra men gelmedi inden, temyiz dilekçesinin de süresinde verildi i anlafl ld ktan ve duruflmada haz r bulunan taraf avukat dinlenildikten sonra, duruflmal ifllerin yo unlu u ve süre darl - ndan ötürü iflin incelenerek karara ba lanmas ileriye b rak lm flt. Dava dosyas için Tetkik Hakimi taraf ndan düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruflma tutanaklar ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra iflin gere i görüflülüp, düflünüldü; Davac vekili, ya mur ve fliddetli f rt naya ba l olarak daval ya sigortal olan müvekkiline ait iflyerinde oluflan hasar n talebe ra men tazmin edilmedi ini ileri sürerek, TL'nin daval dan tahsilini talep ve dava etmifltir. Daval vekili, rizikonun f rt na tan m na girmedi ini ve sigorta güvencesi d fl nda kald n savunmufltur. Mahkemece, Meteoroloji daresi cevab na ve bilirkifli raporlar na dayan larak, tarihinde rüzgar h z n n 12,3 metre/saniye h zla esti i ve f rt na niteli i tafl mad, oluflan rizikonun f rt na klozu uyar nca sigortac n n sorumlulu unu gerektirmedi i sonucuna var larak davan n reddine karar verilmifltir. Karar, davac vekili temyiz etmifltir. Meteoroloji Mühendisi bilirkifli taraf ndan düzenlenen havale tarihli raporda rizikonun gerçekleflti i tarihinde meydana gelen hava olay n n metre uzakl ktaki Çorlu Meteoroloji stasyonu'nda yap lan ölçüm verilerine göre f rt na tan m na girecek anlamda 17,2 m/sn. fliddetindeki rüzgar h z ndan düflük de er saptanm fl olsa (*) Gönderen: Av. Yüksel ERDO AN

9 Yarg tay Kararlar 385 da, meteoroloji istasyonundan uzakta farkl lokal etki alt nda bulunan sigortal iflyerinde f rt nan n yaflanm fl olabilece inin belirtilmifl olmas karfl s nda, sigortal iflyerinin dosyada bulunan foto raflardan belirlenmesi mümkün bina ve çat özellikleri, bulundu u konum ve ölçümün yap ld - meteoroloji istasyonuna olan mesafe ve ekspertizce saptanan zarar n niteli ine nazaran inflaat ve meteoroloji mühendislerinden oluflturulacak bilirkifliler kurulundan al nacak raporla rizikonun poliçedeki f rt na klozu kapsam nda kal p kalmad n n belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, de inilen yönler aç kl a kavuflturulmadan ve bilirkifli raporlar aras ndaki çeliflki giderilmeden eksik incelemeyle yaz l oldu u gibi karar verilmesi do ru görülmemifltir. SONUÇ: Yukar da aç klanan nedenlerle, davac vekilinin temyiz itirazlar n n kabulü ile karar n davac yarar na BOZULMASINA, ödedi i temyiz peflin harc n iste i halinde temyiz edene iadesine, tarihinde oybirli iyle karar verildi.

10 386 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 82 Say : 1 Y l 2008 YARGITAY 11. HUKUK DA RES E: 2005/8847 K: 2006/9699 T: ÇALINAN ÇEK SON HAM L N HAKLARI Özet: Son hamilin çeki bankaya ibraz eti i, bankan n karfl l ks z oldu una iliflkin yaz y yazarak çeki son hamile iade eti i ve bu aflamada çekin çal nd anlafl ld na göre, çek üzerinde hukuki yarar olan son hamilin iptal talebi kabul edilmelidir. Has ms z olarak aç lan davada stanbul Asliye 12. Ticaret Mahkemesi'nce verilen tarih ve 2005/9-2005/234 say l karar n Yarg - tay'ca incelenmesi davac vekili taraf ndan istenmifl ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildi i anlafl lm fl olmakla, dava dosyas için Tetkik Hakimi taraf ndan düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruflma tutanaklar ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra iflin gere i görüflülüp, düflünüldü: Davac vekili, müvekkilinin orta oldu u dava d fl G. H rdavat Afi'ye ait çek karnelerini, flirket yönetim kurulu baflkan ve kendi ad na olan çek karnesini, müflterileri taraf ndan verilen ve karfl l ks z olmalar nedeniyle baz lar n n arkas nda karfl l ks z flerhi yaz l çeklerin ve bonolar n, tarihinde meydana gelen h rs zl k sonucu çal nd n ileri sürerek, çek ve bonolar n iptalini talep ve dava etmifltir. Mahkemece, toplanan kan tlara dayan larak, çeklerden keflidecisi AE olan, tarihli TL bedelli çekin, takasa verildi i ve bankaya ibraz edildi i gerekçesiyle, bu çek yönünden iptal isteminin reddine, di er çek ve bonolar n ise; davac n n r zas hilaf na zayii edildi i gerekçesiyle, iptallerine karar verilmifltir. Karar, davac vekili temyiz etmifltir. Dava, çek ve bono iptaline iliflkindir. Senedi kaybeden veya herhangi bir flekilde r zas hilaf na elinden ç - karan hak sahibi, tedbir almakla yükümlüdür. Bu tedbir esas itibariyle mahkemeye baflvurarak senedi iptal ettirmek olacakt r. Yap lan yarg lama sonucunda, temyize konu çeke iliflkin iptal istemi reddedilmifl ise de, son hamil olan davac n n çeki bankaya ibraz etti i, bankan n karfl l ks z oldu una iliflkin yaz y yazarak çeki davac ya iade etti i, davac n n elinde olan çeki çald rd ve çek üzerinde hukuki yarar bulundu u anlafl lmakla, temyize konu çek yönünden yaz l gerekçelerle davan n reddi karar do ru olmam flt r.

11 Yarg tay Kararlar 387 SONUÇ: Yukar da aç klanan nedenlerle, davac vekilinin temyiz itiraz n n kabulü ile karar n BOZULMASINA, ödedi i temyiz peflin harc n iste i halinde temyiz edene iadesine, tarihinde oybirli iyle karar verildi. YARGITAY 11. HUKUK DA RES E: 2006/7390 K: 2007/9712 T: SK HUKUKSAL STATÜ ADL YARGININ GÖREV * Özet: SK özel hukuk hükümlerine göre idare edilen bir kamu kuruluflu oldu undan tacir olan SK ile davac aras nda haks z fiilden kaynaklanan davaya adli yarg da bak lmal d r. Taraflar arasmda görülen davada istanbul Asliye 4. Hukuk Mahkemesi'nce verilen tarih ve 2006/22 83 say l karar n Yarg - tay'ca incelenmesi davac vekili taraf ndan istenmifl ve temyiz dilekçesinin sûresi içinde verildi i anlafl lm fl olmakla, dava dosyas için Tetkik Hakimi taraf ndan düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruflma tutanaklar ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra iflin gere i görüflülüp, düflünüldü: Davac vekili, daval n n hava durumuna iliflkin uyanlara ra men mazgallar ve ya mur suyu tahliye zgaralar n bak m n gere i gibi yapmamas sonucu meydana gelen su bask n sonras nda müvekkili nezdindeki sigortal iflyerinin zarara u rad n, sigorta tazminat n n ödendi ini, rücu koflullar n n olufltu unu ileri sürerek, YTL'n n faiziyle tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmifltir. Daval vekili, davada idari yarg n n görevli oldu unu, müvekkilinin hiçbir sorumlulu unun bulunmad n tazminat n fahifl oldu unu savunarak, davan n reddini istemifltir. Mahkemece, iddia, savunma, toplanan kan tlar ve tüm dosya kapsam na göre, somut olayda hizmet kusura bulunup bulunmad n n araflt - r lmas gerekti i, davada idare mahkemesinin görevli oldu u gerekçesiyle, dava dilekçesinin görev nedeniyle reddine, görevli mahkemenin idari yarg oldu una karar verilmifltir. Karar, davac vekili temyiz etmifltir. (*) Gönderen: Av. Ömer Emre KAYNAK

12 388 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 82 Say : 1 Y l 2008 Dava, ifl yeri sigorta poliçesinden kaynaklanan rucuan tazminat istemine iliflkindir. TTK'n n 18. maddesinde kendi kurulufl kanundan gere ince özel hukuk hükümleri dairesinde idare edilmek ve ticari flekilde iflletilmek üzere devlet, vilayet, belediye gibi kamu tüzel kiflileri taraf ndan kurulu teflekkül ve müesseselerin dahi tacir say lacaklar belirtilmifl, ayn Yasan n I2/11. maddesinde su, gaz, elektrik da t m, telefon, radyo ile haberleflme ve yay n yapma gibi ifllerle u raflan müesseselerin ticarethane say lacaklar hükme ba lanm flt r. Daval SK 'nin kuruluflu hakk ndaki 2560 Say l Kanun'da bu kurumun genel kurul, yönetim kurulu ve genel müdürlük ile yönetilece i denetçileri vas tas yla denetim yap laca, y ll k faaliyet ve yat r mlar n n bilançolarda belirlenip, genel kurulun onay na sunulaca ve bütçesinin kamu iktisadi teflebbüslerinde uygulanan bütçe formülüne göre düzenlenece i aç kland na göre bu kuruluflun özel hukuk hükümlerine göre idare edilen bir kamu kuruluflu oldu unun kabulü gerekir. Nitekim, Yarg tay Hukuk Genel Kurulu da 2560 Say l Kanuna tabi olan SK 'nin gördü ü hizmet kamu hizmeti ise de faaliyetini özel hukuk kurallar alt nda yapmas itibariyle TTK'n n 18/1. maddesi anlam nda tacir say laca n ve tacir olan daval ile davac aras ndaki haks z fiilden kaynaklanan (TTK'n n 3. maddesi) davaya bakma görevinin adli yarg n n görevine girdi ini YHGK'n n gün ve Esas 1980/ Karar, 1983/323 say l karar nda benimsenmifltir. Her ne kadar gün E K. say l idari eylemlerle ilgili bir içtihad birlefltirme karar varsa da tarihinde yürürlü e giren 2560 Say l Yasan n hükümleri karfl s nda bu çtihad Birlefltirme Karar n n SK bak m ndan uygulama alan n n kalmad sonucuna var lmal d r. Bu hususlar, YHGK'n n gün 1995/11-647, 1043 K. say l içtihad nda aynen benimsenmifltir. O halde, tacir olan SK ile davac n n sigortal s aras nda haks z fiilden kaynaklanan davaya bakma görevinin adli yarg ya ait oldu u dikkate al narak, iflin esas na girilmesi, taraf kan tlar n n toplanarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yaz l flekilde hüküm kurulmas do ru görülmemifl, karar n bozulmas gerekmifltir. SONUÇ: Yukar da aç klanan nedenlerle davac vekilinin temyiz itirazlar n n kabulü ile karar n BOZULMASINA, ödedi i temyiz peflin harc n iste i halinde temyiz edene iadesine, tarihinde oybirli iyle karar verildi.

13 Yarg tay Kararlar 389 YARGITAY 11. HUKUK DA RES E: 2005/13597 K: 2007/187 T: F KR VE SINA HAKLAR HUKUKU MADD TAZM NAT MARKAYA TECAVÜZ SEÇ ML K HAK (556 KHK m 66, HUMK m 75, BK m 42, 43) Özet: Davac -dava dilekçesinde maddi tazminat talep etmekle bu talebinin dayana- n ve 556 say l KHK nin 66. maddesinde yer alan de erlendirme usullerinden hangisini tercih etti ini beyan etmemifltir. O halde mahkemece, HUMK un 75. maddesi uyar nca davac ya maddi tazminat isteminin dayana n ve tazminata yönelik de erlendirmelerden hangisini tercih etti i aç klatt rarak o yönde inceleme yap l p sonucuna göre karar verilmesi, bu yöndeki incelemelerin sonuç vermemesi halinde BK n n 42 ve 43. maddelerine göre hüküm kurulmas gerekir Taraflar aras nda görülen davada stanbul 1. Fikri ve S nai Haklar Hukuk Mahkemesi nce verilen tarih ve 2003/ /297 say l karar n Yarg tayca incelenmesi davac vekili taraf ndan istenmifl ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildi i anlafl lm fl olmakla, dava dosyas için Tetkik Hakimi taraf ndan düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruflma tutanaklar ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra iflin gere i görüflülüp, düflünüldü: Davac vekili, daval n n, müvekkili ad na tescilli L. markas m tafl yan taklit ürünleri üretip ihraç ifllemlerini bafllatt n n Halkal Gümrük Müdürlü ü yaz lar ndan anlafl ld n ileri sürerek daval eyleminin marka hakk na tecavüz teflkil etti inin tespit ve mencine, fazlaya iliflkin haklar sakl kalmak kayd yla TL maddi ve TL manevi tazminat n haks z fiil tarihinden itibaren iflleyecek reeskont oran nda faiziyle birlikte daval dan tahsiline, el konulan ürünlerin imhas na, depolama ve sundurma ücretinin daval dan tahsiline ve hükmün ilan na karar verilmesini istemifltir. Daval, davaya cevap vermemifltir. Mahkemece toplanan delillere göre davan n k smen kabulüne, daval eyleminin davac markas na tecavüz teflkil etti inin tespitine ve önlen-

14 390 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 82 Say : 1 Y l 2008 mesine, gümrük idaresince el konulan 784 adet taklit ürünün etiketleri sökülerek ye masraflar dayal taraftan al nmak üzere Çocuk Esirgeme Kururnu na teslimine, davac ürünlerinin taklitleri henüz piyasaya sunulmam fl oldu undan maddi, tazminat isteminin reddine, takdiren TL manevi tazminat n tarihinden itibaren reeskont oran nda faiziyle birlikte davandan tahsiline ve hükmün ilân na karar verilmifltir: 1- Dava dosyas içerisindeki bilgi ve belgelere, naahkeme, karar n n gerekçesinde dayan lan delillerin de erlendirilmesinde usul ve yasaya ayk r bir yön bulunmamas na, dava konusu taklit ürünlerin davac markas n içeren etiketlerinin sökülmesi mümkün ise imhas na de il, etiketler sökülerek daval ya teslimine karar verilmesi gerekti inden mahkemenin bu ürünlerin etiketleri sökülerek ve masraflar daval ya ait olmak üzere Çocuk Esirgeme K rumu na teslimine iliflkin karar yönünden (daval temyizi olmad ndan) davac n n temyizde hukuki menfaati bulunmad - ndan davac vekilinin yerinde görülmeyen ve afla daki bentler kapsarn d fl nda; kalan sair temyiz itirazlar n n reddi gerekmifltir. 2-Davac -dava dilekçesinde maddi tazminat talep etmekle bu talebinin dayana n ve 556 say l KHK nin 66. maddesinde yer alan de erlendirme usullerinden hangisini tercih etti ini beyan etmemifltir. O halde mahkemece, HUMK un 75. maddesi uyar nca davac ya maddi tazminat isteminin dayana n ve tazminata yönelik de erlendirmelerden hangisini tercih etti i aç klatt rarak o yönde inceleme yap l p sonucuna göre karar verilmesi, bu yöndeki incelemelerin sonuç vermemesi halinde BK n n 42 ve 43. maddelerine göre hüküm kurulmas gerekirken eksik inceleme ile yaz l gerekçeyle maddi tazminat talebinin reddi do ru görülmemifltir. 3-Davac markas n n tan nm fl marka oldu u ve talep edilen 1 milyar liral k manevi tazminat n makul oldu u gözetilmeksizin yetersiz miktarda manevi tazminata hükmedilmesi de isabetsiz olmufltur. SONUÇ: Yukar da 1 nolu bentte belirtilen nedenlerle davac vekilinin di er temyiz itirazlar n n reddine, 2 ve 3 nolu bentlerde aç klanan nedenlerle, davac vekilinin temyiz itirazlar n n kabulüyle hükmün davac yarar na BOZUL- MASINA, ödedi i temyiz peflin harc n iste i halinde temyiz edene iadesine, tarihinde oybirli iyle karar verildi.

15 Yarg tay Kararlar 391 YARGITAY 11. HUKUK DA RES E: 2006/9700 K: 2007/12510 T: F KR VE SINA HAKLAR HUKUKU MADD TAZM NAT MANEV TAZM NAT TESC LL MARKA HAKSIZ KAZANÇ SEÇ ML K HAK (556 KHK m 62, 66/b, BK m 42) Özet: Davac vekili, maddi ve manevi tazrninat istemini KHK n n 62, 66/b ve 67. maddelerine dayand rm fl, maddi zarar n karfl l olarak daval n n markay kullanmak yoluyla elde etti i kazanç karfl l n istemifltir. Ancak, daval defter ve kay tlar n n incelenmesinde elde edilen kazanç tespit edilememifltir. Bu durum karfl s nda, davac n n zarara u rad sabit oldu una ve bunun miktar ispat edilemedi ine göre, BK n n 42. maddesi uyar nca uygun bir maddi tazminata karar verilmesi gerekirr. Taraflar aras nda görülen davada istanbul 2. Fikri ve S naî Haklar Hukuk Mahkemesi nce verilen tarih ve 2004/ /33 say l karar n Yarg tay ca incelenmesi davac vekilliye kat lma yoluyla daval vekili, taraf ndan istenmifl ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildi i anlafl lm fl olmakla, dava dosyas için Tetkik Hakimi taraf ndan düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruflma tutanaklar ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra iflin gere i görüflülüp düflünüldü. Davac vekili daval n n yurtd fl na ihraç etti i mallar aras nda müvekkili; markas n n taklitlerini içeren tekstil ürünlerini ihraç etti inin gümrükte tespit edildi ini, markaya olan güveni zedeledi i gibi, haks z kazanç elde etme peflinde oldu unu ileri sürerek, daval n n marka hakk na tecavüz teflkil eden fiillerin durdurulmas na, 500,00 YTL maddi ve 1.000,00 YTL manevi tazminat n tahsiline, el konulan ürünlerin imhas - na depolama-sundurma ücretinin daval ya tahmiline, hükmün ilan na karar verilmesini talep ve dava etmifltir. Daval vekili, müvekkilinin imalatç firma olmad n, tedarik etti i emtialar ihraç etti ini, bu ürünlerin imalatç firma taraf ndan flehven kar flt r ld n savunarak, davan n reddini istemifltir. Mahkemece; iddia, savunmalar, toplanan kan tlar ve tüm dosya kapsam na göre, daval n n davac markas n tafl yan ürünler dahil olmak

16 392 STANBUL BAROSU DERG S Cilt: 82 Say : 1 Y l 2008 üzere birçok markaya Almanya da mukim flirkete etmek istedi i, mallar hiç kontrol etmeden, koli fleklinde tedarikçi firmadan ald n n inand r - c l ktan uzak oldu u, eyleminin 556 say l KHK nin 61/c maddesi, uyar nca marka hakk na tecavüz teflkil eden fiillerden bulundu u, davac n n; maddi tazminat yönünden an lan KHK n n 62, 64, 66 ve 67. maddelerine dayand, yoksun kal nan kazanç yönünden 66/b maddesindeki seçimlik hakk tercih etti i, 500,00 YTL maddi tazminat n, YTL lik k sm n n yoksun kal nan kazanç, 75,00 YTL k sm n n yoksun; kal nan kazanc n art r m ve 125,00.-YTL k sm n n ise do rudan u ran lan zarar olarak aç klad, fiili zarar n nas l tespit edilece i yönünde KHK de bir aç klaman n olmad, BK n n 42 ve müteakip maddelerine göre tespitinin gerekti i, tedbir karar n n verilip verilmeyece i, verilse bile teminat karfl - l olup olmayaca husular davac taraf ndan önceden bilinemeyece inden daha tedbir karar verilmeden dava dilekçesindeki 125,00 YTL lik k sm n bu amaçla istendi i iddias na itibar edilmedi i, esasen bu talebin ayr bir dava konusu yap lmas n n mümkün oldu u, vekalet ücretiyle ilgili bir anlaflman n sunulmad, yasa ve tarife uyar nca ekalet ücreti takdir edilece i, toplam tazminattan fazla olan bu miktar n da davaya konu edilmeyece i, di er giderlerin de belgelendirilmedi i, daval defter ve kay tlar incelenmesinde zarar n hesab n n yap lamad, daval n n henüz ihracat yapamadan baflka bir anlat mla taklit markalar ihtiva eden ürünleri ticari alana sunmadan yakaland, yurt içinde piyasaya sundu una dair kan t sunulmad, tescilli markas n n korunmas n n ülke s n rlar ile s n rl oldu u, kar yoksunlu unun ispat edilemedi i, manevi tazminat n marka sahibinin ticari hayattaki imaj n n ve kendisine duyulan güvenin sars lmas, ürünlerin kalitesizli i nedeniyle kiflisel ve ticari varl nda meydana gelen olumsuz sonuçlar n giderilmesi için talep edilebilece i, tecavüzün sabit olmas n n tek bafl na yeteri: olmad, ticari kazanç elce edilemedi inden manevi zarar n da oluflmad gerekçesiyle, davan n k smen kabulüne, daval n n davac markas na tecavüzünün durdurulmas - na, el konulan ürünlerin imhas na, hüküm özetinin ilan na, maddi ve manevi tazminat isteminin reddine karar verilmifltir. Karar, davac vekili ile kat lma yoluyla daval vekili temyiz etmifltir. Dava dosyas içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme karar n n gerekçesinde dayan lan delillerin tart fl l p, de erlendirilmesinde usul ve yasaya ayk r bir yön bulunmamas na göre, daval vekilinin tüm davac vekilinin yerinde görülmeyen ve afla daki bentlerin kapsamlar d fl nda kalan di er temyiz itirazlar n n reddi gerekmifltir. Dava, markaya tecavüz fiillerin durdurulmas, maddi ve manevi tazminat istemlerine iliflkindir. Somut olayda daval n n, davac n n markas - n n taklitlerini içeren ürünleri ihraç etmek isterken bu mallara gümrükte el konuldu u hususu uyuflmazl k konusu de ildir. 556 say l KHK n n 61/c maddesi uyar nca daval n n bu eyleminin marka hakk na tecavüz teflkil etti i aç kt r. Davac n n sat fl tutar n n olumsuz yönde etkilenece i

17 Yarg tay Kararlar 393 kuflkusuzdur. Daval, davac n n u rayaca zarar karfl lamak durumundad r. Davac vekili, maddi ve manevi tazrninat istemini ayn KHK n n 62, 66/b ve 67. maddelerine dayand rm fl, maddi zarar n karfl l olarak daval n n markay kullanmak yoluyla elde etti i kazanç karfl l n istemifltir. Ancak, daval defter ve kay tlar n n incelenmesinde elde edilen kazanç tespit edilememifltir. Bu durum karfl s nda, davac n n zarara u rad sabit oldu una ve bunun miktar ispat edilemedi ine göre, BK n n 42. maddesi uyar nca uygun bir maddi tazminata karar verilmesi gerekirken, yaz l gerekçe ile hüküm kurulmas do ru görülmemifl, karar n bozulmas gerekmifltir. 3- Ayr ca, 556 say l KHK n n 62. maddesinde marka hakk tecavüze u rayan marka sahibinin di er istemlerinin yan s ra manevi tazminat da talep edebilece i düzenlenmifltir. Ancak, an lan KHK de manevi tazminata hangi koflullarda hükmedilece ine iliflkin bir aç kl k bulunmamaktad r. Bu istemin, genel hükümler aras nda yer alan BK n n 49 ve TTK n n 58/1-e maddeleri kapsam nda de erlendirilmesi gerekmektedir. Daval, tacir olup basiretli flekilde hareket etmek zorundad r. Ticari ifllerinde daha dikkatli ve özenli davranmak durumundad r. Öte yandan, BK n n 49. maddesinde 3444 Yay l Yasa ile yap lan de iflikle manevi tazminata karar verilmesi için art k kusurlu olma hali yeterli görülmüfltür. O halde, daval n n eylemleriyle davac markas na tecavüz etti i sabit oldu una göre uygun bir manevi tazminata hükmedilmesi gerekti i dikkate al nmadan yaz l flekilde karar verilmesi de yanl fl olmufltur. SONUÇ: Yukar da (1) numaral bentte aç klanan nedenlerle daval vekilinin tüm, davac vekilinin di er temyiz itirazlar n n REDD NE, (2) ve (3) numaral bentte aç klanan nedenlerle davac vekilinin temyiz itirazlar n n kabulü ile karar n davac yarar na BOZULMASINA, afla da yaz l bakiye 0,90.-YTL temyiz ilam harc n n temyiz eden daval dan al nmas na, ödedi- i temyiz peflin harc n iste i halinde temyiz eden davac ya iadesine, tarihinde oybirli iyle karar verildi.