Birinci Bölüm Đ T Đ K A T SORU VE CEVAPLARI

Transkript

1 Birinci Bölüm Đ T Đ K A T SORU VE CEVAPLARI A) DĐN, ĐMAN ve ĐSLÂM S. 1- Din neye denir? C. 1- Din; akıl sahibi insanları kendi istekleri ile dünya ve ahirette iyiliğe ve mutluluğa ulaştırmak amacıyla Allah tarafından peygamberleri aracılığı ile gönderilen esaslar bütünüdür. S. 2- Dinin gayesi nedir? C. 2- Dinin gayesi; insanların dünya ve ahiret mutluluklarını sağlamaktır. S. 3- Dinler kaç kısma ayrılır? C. 3- Dinler başlıca üç kısma ayrılır: 1) Hak din, 2) Muharref dinler, 3) Batıl dinler. S. 4- Hak dini tarif ediniz. C. 4- Hak din; Allah tarafından peygamberleri aracılığı ile insanlara bildirilen, hiç bir değişikliğe uğramadan ve bozulmadan günümüze kadar gelen dindir. Bu özellikleri taşıyan tek din, ĐSLÂM Dini dir. S. 5- Muharref din ne demektir? C. 5- Muharref din; Allah tarafından peygamberleri aracılığı ile gönderilen, ancak sonradan insanlar tarafından değiştirilen ve aslı bozulan dindir. S. 6- Bâtıl dinleri tarif ediniz. C. 6- Bâtıl dinler; insanlar tarafından uydurulan dinlerdir.(aya, güneşe, ateşe tapmak gibi.) S. 7- Đslâm Dini ni diğer semâvi dinlerden ayran özellikler nelerdir? C. 7-1) Diğer semâvi dinler belli bir bölgeye yahut belli bir topluma özgü iken, Đslâm Dini bütün insanlığa hitap eden evrensel bir dindir. 2) Diğer dinlerin hükümleri, ilke ve prensipleri Đslâm Dini nin gelmesi ile yürürlükten kalkmıştır. Đslâm ın getirdiği ilke ve esaslar kıyamete kadar geçerlidir. 3) Diğer semâvi dinlerin ana kaynakları kaybolduğu veya değişikliğe uğradığı halde, Đslim in ana kaynağı Kur ân-i Kerîm günümüze kadar bir harfi bile değişmeden gelmiştir. 4) Đslâm da tevhîd (Allah ın birliği) inancı vardır. Diğer dinlerde bu inanç bozulmuştur. 5) Diğer semâvi dinlerden her biri, kendinden sonra gelen dini kabul etmezken, Đslâm bütün semâvi dinleri asli şekliyle kabul eder. S. 8- Akâid ne demektir? C. 8- Akâid; akîde kelimesinin çoğulu olup, sözlükte; gönülden bağlanılan, inanılan şeyler demektir.terim olarak; Đslâm Dini nde inanılması farz olan şeyler, iman esasları, dinin temel kural ve ilkeleri anlamına gelir. S. 9- Akâid ilmi nedir? C. 9- Đman esaslarını konu alan bilim dalına Akâid ilmi denir. 1

2 S. 10- Đman ne demektir? C. 10- Đman; sözlükte doğrulamak, inanmak demektir.dinî terim olarak ise; Peygamberimiz Hz. Muhammed (a.s.) in vahiy yoluyla Allah tan alıp insanlara ulaştırdığı şeylerin doğru olduğunu kalp ile tasdik etmek ve inandığını dil ile ifade etmektir. S. 11- Đman kaç kısma ayrılır? C. 11- Đman, inanılacak şeyler açısından iki kısma ayrılır: 1) Đcmâlî iman: Đnanılacak şeylere kısaca ve toptan inanmak demektir. Đmanın bu çeşidi, kelime-i tevhid ve kelime-i şehâdette özetlenmiştir. Başka bir ifadeyle, Đcmâlî iman; Allah tan başka ilah olmadığına ve Hz. Muhammed in Allah ın elçisi olduğuna inanmaktır. 2) Tafsîlî (ayrı ayrı) iman: Đnanılacak şeylerin her birine açık ve geniş bir şekilde, ayrıntılı olarak inanmaktır. S. 12- Đmanın şartları nelerdir? C. 12- Đmanın şartları 6 tanedir: 1) Allah ın varlığına ve birliğine inanmak, 2) Allah ın meleklerine inanmak, 3) Allah ın kitaplarına inanmak, 4) Allah ın peygamberlerine inanmak, 5) Ahiret gününe inanmak, 6) Kadere, iyilik ve kötülüğün Allah ın yaratmasıyla olduğuna inanmak. S. 13- Đmanın geçerli olabilmesi için hangi şartların bulunması gereklidir? C. 13- Đmanın geçerli olabilmesi için şu şartları taşıması gerekir: 1) Đmanın özgür irâde ile kabul edilip, kalple tasdik edilmesi, 2) Đnanılması gereken şeylerin tümüne inanılması, dinin esaslarından herhangi birinin inkâr edilmemesi, 3) Đmanın yeis halinde, yani ölümün gelip çattığı an gerçekleşmiş olmaması, 4) Đmanda şüphe bulunmaması, 5) Đmana şirk karıştırılmaması, 6) Âyetlerle, dinî hükümlerle alay edilmemesi gerekir. 11 S. 14- Đslâm Dini ne nasıl girilir? C. 14- Kelime-i Şehâdet getirilerek ve içerdiği anlama inanılarak Đslâm Dini ne girilir ve Müslüman olunur. S. 15- Kelime-i Şehâdeti ve anlamını söyleyiniz. C. 15- EŞHEDÜ ELLÂ ĐLÂHE ĐLLELLÂH VE EŞHEDÜ ENNE MUHAMMEDEN ABDUHU VE RASÛLÜH. Anlamı: Ben şahitlik ederim ki, Allah tan başka ilâh yoktur. Ben yine şahitlik ederim ki, Hz. Muhammed (a.s.) O nun kulu ve peygamberidir. S. 16- Kelime-i Tevhidi ve anlamını söyleyiniz. C. 16- LÂ ĐLÂHE ĐLLELLÂH MUHAMMEDÜ R RASÛLÜLLÂH. Anlamı: Allah tan başka ilâh yoktur. Hz. Muhammed (a.s.) O nun peygamberidir. Kelime-i şehâdet ve kelime-i tevhîd; Allah ın ve Peygamberimizin bize bildirdiği emir ve yasakların bir cümlede özlü birer ifadesidir. Bu nedenle bu iki cümleyi söyleyen kişi; Đslâm ın bütün emir ve yasaklarını kabul etmiş sayılmaktadır. 2

3 S. 17- Đnanç bakımından insanlar kaç kısma ayrılır? C. 17- Dört kısma ayrılırlar: 1) Mü min, 2) Münâfık, 3) Kâfir, 4) Müşrik. S. 18- Mü min kime denir? C. 18- Mü min; Allah ın varlığına ve birliğine, Hz.Muhammed (a.s.) in Allah ın peygamberi olduğuna ve Allah tan vahiy ile alıp bildirdiği şeylere kalbi ile inanan ve bu inancını dili ile söyleyen kimselere denir. 12 S. 19- Kâfir kime denir? C. 19- Đslâmî esasları kısmen ya da bütünüyle inkâr eden kimselere kâfir denir. S. 20- Münâfık kime denir? C. 20- Münâfık; Allah ın varlığına ve birliğine, Hz. Muhammed (a.s.) in peygamberliğine inanmadığı halde, dili ile inandığını söyleyen kimselere denir. S. 21- Müşrik kime denir? C. 21- Allah ın varlığına inanan fakat Allah tan başka ilah ya da ilahların varlığını kabul eden kimselere denir. Müşrikler, kâfir sayılır. S. 22- Âmentü ne demektir? C. 22- Đslâm Dini nin iman esasları kısaca âmentü terimi ile ifâde edilir. Kelime olarak inandım anlamındadır. Halk arasında,iman esaslarını kısa ve özlü olarak içeren metne ilk kelimesinden hareketle âmentü denilmektedir. S. 23- Âmentü nün metnini okuyup, anlamını söyleyiniz. C. 23- Âmentü nün metni şöyledir: Âmentü billâhi ve melâiketihî ve kütübihî ve rusulihî velyevmil âhiri ve bilkaderi hayrihî ve şerrihî minellâhi teâlâ velba sü ba delmevti hakkun eşhedü ellâ ilâhe illellâh ve eşhedü enne Muhammeden abduhû ve rasûlüh. Anlamı ise şudur: Allah ın varlığına, birliğine inandım, meleklerine inandım, kitaplarına inandım, peygamberlerine inandım, ahiret gününe inandım, kaderin, hayır ve şer her şeyin Allah tan olduğuna inandım,öldükten sonra dirilmeğe inandım. Şahitlik ederim ki; Allah tan başka ilâh yoktur ve yine şahitlik ederim ki, Hz. Muhammed Allah ın kulu ve de rasûlüdür. 13 B) ALLAH A ĐMAN S. 24- Đslâm da Allah inancı nasıldır? C. 24- Kur ân-ı Kerîm de ve Peygamberimizin hadislerinde bizlere bildirilen bütün sıfatları ile birlikte Allah a gönülden inanmaktır. S. 25- Allah ın sıfatları kaça ayrılır? C. 25- Allah ın sıfatları zâtî sıfatları, sübûtî sıfatları ve selbî sıfatları diye üç kısma ayrılır. 3

4 S. 26- Zâtî sıfatlar ne demektir ve kaç tanedir? C. 26- Sadece Yüce Allah ta bulunup, başka hiç bir varlıkta bulunmayan niteliklere Zâtî sıfatlar denir. Bu sıfatlar 6 tanedir. S. 27- Sübûtî sıfatlar ne demektir ve kaç tanedir? C. 27- Yüce Allah la birlikte yarattığı varlıklarda da bulunan özelliklere Sübûtî sıfatlar denir. Ancak Yüce Allah da bulunan bu sıfatlar, yaratıklarınki ile kesinlikle kıyaslanamaz. Yaratıklara bu nitelikleri veren Yüce Allah tır. Sübûtî sıfatlar 8 tanedir. S. 28- Selbî sıfatlar ne demektir? C. 28 Selbî sıfatlar, Allah zalim değildir, Allah uyumaz, uyuklamaz, Allah sorgulanmaz, Allah ın anası, babası, çocuğu yoktur gibi Allah ın ne olmadığını, hangi niteliklere sahip olmadığını bildiren sıfatlardır. S. 29- Allah ın zâtî sıfatlarını ve anlamlarını söyleyiniz. C. 29- Allah ın zâtî sıfatları şunlardır: 1) Vücûd: Allah ın var olması demektir. 2) Kıdem: Varlığının başlangıcı olmaması demektir. 3) Bekâ: Varlığının sonu olmaması demektir.16 4) Vahdâniyet: Allah ın bir tek olması demektir. 5) Muhâlefetün lil havâdis: Sonradan olanlara benzememesi demektir. 6) Kıyâm binefsihi: Varlığının kendinden olması, var olmak için başka bir şeye muhtaç olmaması demektir. S. 30- Allah ın sübûtî sıfatlarını ve anlamlarını söyleyiniz. C. 30- Allah ın sübûtî sıfatları şunlardır: 1) Hayat: (Diri olmak.) Allah devamlı olarak diridir. 2) Đlim: (Bilmek.) Allah geçmişi, geleceği, gizli ve açık her şeyi bilir. Hiç birşey O nun bilgisi dışında değildir. 3) Semi : (Đşitmek.) Allah her şeyi işitir. 4) Basar: (Görmek.) Allah her şeyi görür. 5) Đrâde: (Dilemek.) Allah dilediğini yapar. 6) Kudret: (Gücü yetmek.) Allah ın her şeye gücü yeter. 7) Kelâm: (Söylemek.) Allah söz sahibidir. Kur ân-ı Kerîm Allahsözüdür. 8) Tekvîn: (Yaratmak.) Allah yaratıcıdır. Kâinattaki her şeyi O yaratmıştır. S. 31- el-esmâü l-hüsnâ ne demektir? C. 31- En güzel isimler demektir. Yüce Allah ı niteleyen bütün isim ve sıfatlara el- Esmâü l-hüsnâ denilmektedir. S. 32- el-esmâü l-hüsnâ nın bazılarını örnek olarak söyleyebilir misiniz? C. 32- Allah: (Kendisine ibâdet edilen en yüce varlığın özel ismidir.) Rahmân: (Bu dünyada bütün yaratıklarına çok merhamet eden.) Rahîm: (Ahirette, mü minlere çok merhamet eden.) Melîk: (Buyrukları tutulan, mülk sahibi.) Kuddûs: (Noksanlıklardan arınmış olan.) Selâm: (Yaratıklarını esenlikte kılan.) Müheymin: (Hükmü altına alan.) Cebbâr: (Dilediğini zorla yaptırma gücüne sahip olan, yaraları saran.) 4

5 Hâlik: (Yaratıcı.) Gaffâr: (Günahları örtücü, mağfireti bol olan.) Kahhâr: (Đsyankârları kahreden.) Vehhâb: (Karşılıksız veren.) Rezzâk: (Rızıklandıran.) Fettâh: (Hayır kapılarını açan.) Şekûr: (Az amele bile çok sevap veren.) Celîl: (Yücelik sıfatları bulunan.) Kerîm: (Çok cömert.) Hakîm: (Hikmet sâhibi.) Mecîd: (Şerefi yüksek olan.) Hamîd: (Övgüye lâyık olan.) Samed: (Muhtaç olmayan.) Sabûr: (Çok sabırlı.) S. 33- Allah ın birliği ilkesine ve inancına ne denir? C. 33- Tevhîd denir. C) MELEKLERE ĐMAN S. 34- Melek ne demektir? C. 34- Melek Allah ın emriyle çeşitli görevleri yerine getiren, gözle görülmeyen varlıkların genel adıdır. S. 35- Melekler nasıl varlıklardır? C. 35- Melekler nûrdan yaratılmış varlıklardır. Yemezler, içmezler, erkeklik ve dişilikleri yoktur. Hiç günah işlemezler. Allah ın emirlerini eksiksiz yerine getirirler. Sayılarını Cenâb-ı Hakk tan başka kimse bilemez. S. 36- Dört büyük meleğin isimleri ve görevleri nelerdir? C. 36-1) Cebrâil: Allah ile peygamberleri arasında elçilik yapar. 2) Mikâil : Tabiat olaylarını idare eder. (Yağmurun yağması,rüzgarın esmesi gibi.) 3) Đsrâfil : Kıyametin kopması ve insanların öldükten sonra tekrar dirilmesi için sûr denilen bir aleti üfürür. 4) Azrâil : Allah ın emri ile ömrü sona erenlerin canlarını alır. S. 37- Dört büyük melekten başka melekler var mıdır? C. 37- Vardır. Başlıcaları şunlardır: 1) Kirâmen Kâtibîn: Đnsanların yaptıkları iyilik ve kötülükleri yazan, kaydeden meleklerdir. 2) Münker ve Nekir: Đnsanlar öldükten sonra kabirde onlara soru sormakla görevli meleklerdir. S. 38- Cin nedir? C. 38- Cin; Allah ın ateşten yarattığı, yemesi, içmesi ve üremesi olan, iman ve ibâdetle sorumlu tutulan, insanlar tarafından görülemeyen varlıkların genel adıdır. S. 39- Şeytan nedir? 5

6 C. 39- Şeytan; Allah a isyan eden, insanları ve cinleri Allah a isyan ettirmek için uğraşan varlıkların genel adıdır. Şeytanların atası ve en büyüğü, Allah tarafından lanetlenmiş olan Đblis dir. 21 D) KĐTAPLARA ĐMAN S. 40- Allah Teâlâ; peygamberlerine kitaplarını, emir ve yasaklarını nasıl bildirir? C. 40- Yüce Allah insanlara iletilmek üzere, seçtiği peygamberlerine kitaplarını, emir ve yasaklarını vahiy yoluyla bildirir. S. 41- Vahiy nedir? C. 41- Vahiy; Allah tarafından doğrudan doğruya veya bir elçi vasıtasıyla peygamberlere bildirilen ve kesinlik ifade eden bilgidir. S. 42- Vahyin belli başlı gönderiliş şekilleri nelerdir? C. 42-1) Sadık (doğru) rüya şeklinde, 2) Đlham yoluyla, 3) Melek yoluyla, 4) Perde arkasından yapılan vahiy, gibi çeşitleri vardır. S. 43- Đlâhî Kitap ne demektir? C. 43- Đlâhî Kitap; Allah Teâlâ nın kullarına yol göstermek ve aydınlatmak üzere peygamberlerine gönderdiği sözlere ve bunların yazıya geçirilmiş şekline denir. S. 44- Đlâhî kitaplar kaç kısma ayrılır? C. 44- Đlâhî kitaplar; Allah sözü olmak bakımından aralarında farklılık bulunmaz. Ancak büyüklüğü itibariyle suhuf ve kitap olmak üzere ikiye ayrılırlar. S. 45- Suhuf ne demektir? C. 45- Suhuf, dar bir çevrede, küçük topluluklara, ihtiyaçlarına cevap verilebilecek şekilde indirilen bir kaç sahifeden oluşmuş küçük kitaplara denir. S. 46- Kitaplara Đman ne demektir? C. 46- Allah tarafından bazı peygamberlere kitaplar indirildiğine ve bu kitapların içeriğinin tümüyle doğru ve gerçek olduğuna inanmak demektir. S. 47- Ehl-i Kitap ne demektir? C. 47- Đlâhî kitap olarak Yahûdilere Tevrat, Hristiyanlara da Đncil verildiğinden, bu iki dine inananlara Ehl-i Kitap (kitap ehli, kitaplılar) denilmektedir. S. 48- Allah tarafından peygamberlere gönderilen 4 büyük kitabı ve bunların hangi peygamberlere gönderildiğini söyleyiniz. C. 48-1) Zebur : Hz. Dâvûd (a.s.) a, 2) Tevrat : Hz. Mûsâ (a.s.) a, 3) Đncil : Hz. Đsâ (a.s.) a, 4) Kur an-ı Kerim : Hz. Muhammed(a.s.) a gönderilmiştir. S. 49- Yüce Allah, peygamberlerine 4 büyük kitaptan başka yazılı metinler göndermiş midir? 6

7 C. 49- Evet, bazı peygamberlere suhuf (sahifeler) denilen yazılı metinler göndermiştir. S. 50- Hangi peygambere kaç sayfa gönderildiğini söyleyiniz. C. 50- Hz. Adem e 10 sayfa, Hz. Şît e 50 sayfa Hz. Đdrîs e 30 sayfa Hz. Đbrahim e 10 sayfa olmak üzere toplam olarak 100 sahife gönderilmiştir. S. 51- Kur ân-ı Kerim nasıl bir kitaptır? C. 51- Kur ân-ı Kerim; Peygamberimiz Hz. Muhammed (a.s.) e Allah tarafından gönderilen 114 sûre ve 6236 âyetten oluşan, bir harfi dahi değişmeden günümüze kadar gelen en son ve eşsiz ilâhî kitaptır. S. 52- Kur ân-ı Kerim ne zaman ve nerede indirilmeye başlanmıştır? C. 52- Kur ân-ı Kerim; milâdî 610 yılında, Mekke yakınlarındaki Hira Dağı nda,ramazan Ayı nın 27. gecesinde «oku» emriyle inmeye başlamış ve 23 senede tamamlanmıştır. S. 53- Đlk inen âyetler hangileridir ve bu âyetlerin anlamını söyleyiniz? C. 53- Alâk sûresinin ilk beş âyetidir: 1) "Yaratan Rabbinin adıyla oku." 2) "O, insanı alak (döllenmiş yumurta)dan yarattı." 3) "Oku, Rabbin nihâyetsiz kerem sahibidir." 4) "Ki kalemle (yazı yazmayı) öğreten O dur." 5) "Đnsana bilmediğini O öğretti." S. 54- Âyet ne demektir? C. 54- Bir veya birkaç kelime ya da cümleden oluşan Allah sözü demektir. S. 55- Sûre ne demektir? C. 55- Sûre; Kur ân-ı Kerim in en az üç âyetten oluşan ve özel isimleri bulunan bölümleridir. S. 56- Kur ân-ı Kerim in ilk ve son sûreleri hangileridir? C. 56- Kur ân-ı Kerim in ilk sûresi Fâtiha, son sûresi de Nâs sûresidir. S. 57- Kur ân-ı Kerim in en uzun ve en kısa sûreleri hangileridir? C. 57- Kur ân-ı Kerim in en uzun sûresi 286 âyetten oluşan Bakara Sûresi, en kısa sûreler ise, üçer âyetten meydana gelen Asr ve Kevser sûreleridir. S. 58- Meâl ne demektir? C. 58- Meâl; Kur ân-ı Kerim in Arapça dan başka bir dile çevrilmesidir. Ancak hiç bir meâl; Kur ân-ı Kerim in orijinalinin yerini tutamaz. S. 59- Tilâvet (Okuma) Secdesi ne demektir? C. 59- Kur ân-ı Kerim de secde âyetleri okunduğu zaman yapılması gereken secdeye, Tilâvet (Okuma) Secdesi denir. Kur ân-ı Kerim de 14 yerde secde âyeti vardır ve özel işâretler ile belirtilmiştir. S. 60- Mushaf ne demektir? C. 60- Kur ân sahifelerinin bir araya toplanarak kitap haline getirilmiş şekline «Mushaf» denir. 7

8 S. 61- Kur ân-ı Kerim ne zaman «Mushaf» haline getirilmiştir? C. 61- Hz. Peygamber in emanet olarak bıraktığı yazılı Kur ân sayfaları, I.Halife Hz. Ebûbekir zamanında «Mushaf» haline getirilmiş, III. Halife Hz. Osman zamanında da 5 nüsha halinde çoğaltılmıştır. Daha sonra bu ana örneklerden çoğaltılan mushaflar bütün dünyaya yayılmıştır. S. 62- Kur ân-ı Kerim in özellikleri nelerdir? C. 62-1) Son ilâhî kitaptır, Allah sözüdür. 2) Diğer ilâhî kitaplar belirli topluluklara gönderildiği halde, Kur ân bütün insanlığa gönderilmiştir. 3) Diğer ilâhî kitaplar ya kaybolmuş veya insanlar tarafından değiştirilmiştir.kur ân ise bir harfi bile değişmeden günümüze kadar gelmiştir. 4) Hükümleri kıyâmete kadar geçerlidir. 5) Okunması ile ibadet edilmiş ve sevap kazanılmış olur. 6) Bütün insanlar ve cinler için bir öğüttür, rehberdir, rahmet ve şifadır. S. 63- Kur ân-ı Kerim e karşı görevlerimizi sayınız. C. 63-1) Kur ân-ı Kerim in Allah sözü olduğunu bilmeli ve inanmalıyız. 2) Kur ân-ı Kerim i abdestli olarak elimize almalıyız. 3) Kur ân-ı Kerim i temiz ve uygun bir yerde muhâfaza etmeliyiz. 4) Başkaları tarafından okunan Kur ân ı saygı ile dinlemeliyiz. 5) Kur ân-ı Kerim in anlamını öğrenerek, emirlerine ve yasaklarına uymalıyız. S. 64- Kur ân-ı Kerim i baştan sona ezberleyen kişilere ne denir? C. 64- Hâfız denir. S. 65- Kur ân-ı Kerim i güzel okuma ile ilgili ilke ve kuralları anlatan ilim dalına ne denir? C. 65- Tecvîd denir. E) PEYGAMBERLERE ĐMAN S. 66- Peygamber kime denir? C. 66- Allah ın insanlar arasından seçtiği, güzel ahlâk sahibi, Allah tan aldığı emir ve yasakları insanlara bildirmekle görevli kimselere peygamber denir. S. 67- Nebi ve Resül kime denir? C. 67 Peygamberler e Allah tan ilâhi haber (vahy) almış olmaları açısından Nebî, aldıkları bu haberleri insanlara tebliğ etmeleri, ulaştırmaları açısından da Resûl denir. S. 68- Peygamberlerde bulunması gereken sıfatları ve anlamlarını söyleyiniz. C. 68-1) Sıdk : Doğru sözlü olmak, 2) Emânet : Güvenilir olmak, 3) Fetânet : Akıllı ve zeki olmak, 4) Đsmet : Günah işlememek, 5) Teblîğ : Allah tan aldığı hükümleri aynen insanlara bildirmek. S. 69- Đnsanlığın yaratılışından bu yana kaç peygamber gönderilmiştir? C. 69- Kur ân-ı Kerim in bize bildirdiğine göre, insanlığın yaratılışından bu yana peygamber gönderilmeyen hiç bir toplum yoktur. Yüce Allah; emir ve yasaklarını kullarına iletmeleri için 8

9 her topluma çeşitli aralıklarla peygamberler göndermiştir. Fakat bunların sayısı konusunda kesin bir bilgi yoktur. Kur an da sadece 28 inin adı geçmektedir. S. 70- Đlk ve son peygamber kimlerdir? C. 70- Đlk insan ve ilk peygamber Hz. Âdem (a.s.), son peygamber ise Hz. Muhammed (a.s.) dir. Hz. Muhammed le birlikte peygamberlik kapısı kapanmış olup, artık bir daha peygamber gönderilmeyecektir. 27 S. 71- Bir insanın peygamber olduğu nasıl anlaşılır? C. 71- Yukarıda sayılan sıfatları taşıması ve gösterdiği mûcizelerle anlaşılır. S. 72- Mûcize ne demektir? C. 72- Mûcize; peygamberlerin peygamber olduklarını ispat etmek için Allah ın yardımı ile gösterdikleri olağanüstü olaylardır. S. 73- Kerâmet neye denir? C. 73- Velilerin (Allah dostu ermiş kulların) gösterdiği olağanüstü olaylara kerâmet denir. S. 74- Peygamberimizin üç büyük mûcizesini söyleyiniz. C. 74-1) Kur ân-ı Kerim, 2) Đsrâ ve Mi râc, 3) Ayın ikiye bölünmesi. S. 75- Peygamberimizi diğer peygamberlerden ayıran en önemli özellikleri nelerdir? C. 75-1) Son peygamber olması, böylece ilahi dinler zincirinin Đslâmiyetle en mükemmel şekle ulaşması, 2) Getirdiği dinin hükümlerinin kıyamete kadar geçerli olması, 3) Diğer peygamberler gibi belli bir bölgeye veya belli bir topluma değil, bütün insanlığa peygamber olarak gönderilmesi. S. 76- Kur ân-ı Kerim de kaç peygamberin ismi geçmektedir? Sırayla sayabilir misiniz? C. 76- Kur ân-ı Kerim de ismi geçen peygamber sayısı 25 tir. Bunlar; 1) Adem, 2) Đdris, 3) Nûh,4) Hûd,5) Sâlih,6) Lût,7) Đbrahim,8) Đsmail, 9) Đshak,10) Yakup,11) Yusuf,12) Şuayb,13) Musa,14) Harun,15) Davut, 16) Süleyman,17) Eyyub,18) Zülkifl,19) Yunus,20) Đlyas,21) Elyesa, 22) Zekeriyya,23) Yahya,24) Đsa,25) Hz. Muhammed(a.s.) dir Kur ân-ı Kerim de ayrıca Üzeyir, Lokmân ve Zü l-karneyn diye üç şahsın daha ismi geçmektedir. Ancak, bunların peygamber mi veli mi olduğunda ihtilaf edilmiştir. S. 77- Sünnet neye denir? C. 77- Peygamberimiz (a.s.) in sözleri, eylemleri ve onaylarına sünnet denir. S. 78- Sünnet kaça ayrılır? C. 78- Sünnet 3 e ayrılır. 1) Kavlî Sünnet: Peygamberimizin dine ilişkin sözlerine kavli sünnet denir. Kavli sünnet aynı zamanda hadis diye de anılır. 2) Fiilî Sünnet: Peygamberimizin bizzât yaptıkları, bizden de yapmamızı istedikleri şeylerdir. 9

10 3) Takrirî Sünnet: Peygamberimizin birini bir iş yaparken gördüğü halde, bir şey söylemeyerek onayladıkları işlerdir. 29 F) AHĐRETE ĐMAN S. 79- Ahiret ne demektir? C. 79- Ahiret; sözlükte son, sonra olan ve son gün anlamına gelir. Dinî terim olarak ahiret; kıyametin kopması ile başlayacak olan sonsuz ve sınırsız hayat demektir. Kıyamet, Allah ın emri üzerine Đsrafil (a.s.) in sûr a birinci defa üflemesi ile kopacaktır. S. 80- Sûr ne demektir? C. 80- Kıyametin kopuşunu belirtmek ve kıyamet koptuktan sonra bütün insanların mahşer yerinde toplanmak üzere dirilmelerini sağlamak için, Đsrâfil (a.s.) tarafından üfürülecek olan, niteliği ve özelliği bizce bilinmeyen âlete sûr denir. S. 81- Ölüm ve ecel ne demektir? C. 81- Ölüm; rûhun bedenden ayrılmasıyla birlikte sonsuz bir hayata atılan ilk adımdır. Đnsanın ölümüyle ahiret hayatı başlar. Allah tarafından insan hayatı ve diğer canlılar için belirlenmiş süreye ve bu sürenin sonuna yani ölüm anına ecel denir. S. 82- Ahiret hayatının devreleri genel olarak nelerdir? C. 82-1) Kabir hayatı (Berzâh), 2) Kıyâmetin kopması 3) Yeniden dirilme (Ba s),4) Haşir ve Mahşer 5) Amel defterlerinin dağıtılması, 6) Hesâp, 7) Amellerin tartılması (Mîzân), 8) Sırât köprüsü, 9) Şefâat, 10) Cennet ve Cehennem, gibi devreleri kapsamaktadır. S. 83- Kabir ve Kabir Hayatı ne demektir? C. 83- Ölen insanların geçici bir zaman için kalacakları mekana Kabir denir. Ölümle başlayıp, yeniden dirilmeye kadar devam edecek hayata da Kabir Hayatı denilir. Kabir hayatına Berzâh da denilmektedir. S. 84- Kıyamet ne demektir? C. 84- Sözlükte; kalkmak, dirilmek, ayaklanmak anlamına gelir.dinî terim olarak ise; kâinatın düzeninin bozulması, her şeyin altüst edilerek yok olması, yok olan ve ölen şeylerin yeniden yaratılıp diriltilerek ayağa kalkması ve mahşere doğru yönelmesine Kıyamet denir. S. 85- Kıyamet ne zaman kopacaktır? C. 85- Kıyametin ne zaman kopacağını Allah tan başka kimse bilemez. Müslüman için önemli olan; kıyametin ne zaman kopacağını bilmek değil, onun kopmasıyla başlayacak olan sonsuz hayata gerektiği şekilde hazırlanabilmektir. S. 86- Öldükten sonra dirilme nasıl olacaktır? C. 86- Đsrâfil (a.s.) ın bir defa sûra üfürmesiyle kıyamet kopacak, sonra ikinci defa sûra üfürülerek bütün canlı yaratıklar tekrar diriltileceklerdir. Dirilme; hem beden hem de rûh ile olacaktır. S. 87- Haşir ve Mahşer ne demektir? C. 87- Haşir; Allah ın insanları hesâba çekmek üzere tekrar dirilişten sonra bir araya toplamasıdır. Đnsanların toplandıkları yere de Mahşer denilir. 10

11 S. 88- Amel defterleri nedir ve ne zaman verilecektir? C. 88- Đnsanların dünyada iken yaptıkları iyilikler ve kötülükler Kirâmen Kâtibin adı verilen melekler tarafından yazılır. Đşte her insan için yazılan bu defterlere Amel Defterleri denir. Mahşer yerinde toplanılmasından sonra insanlara, dünyada iken yaptıkları işlerin yazılı bulunduğu bu amel defterleri dağıtılır. 31 S. 89- Mîzân ne demektir? C. 89- Sözlükte; terazi anlamına gelen mîzân; ahirette hesaptan sonra herkesin amellerinin tartıldığı ilâhî adâlet ölçüsüne verilen bir isimdir. S. 90- Sırât ne demektir? C. 90- Sırât; cehennemin üzerine uzatılmış bir yoldur. Herkes buradan geçecektir. Mü minler; yaptıkları amellerine göre, kimi sür atle, kimi daha yavaş olarak bu yoldan geçecek; kâfirler ve günahkârlar ise ayakları sürçerek cehenneme düşeceklerdir. S. 91- Şefaat ne demektir? C. 91- Şefaat; günahı olan mü minlerin günahlarının bağışlanması, olmayanların da cennette daha yüksek derecelere erişmeleri için, peygamberlerin ve Allah katında dereceleri yüksek olanların Allah a yalvarmaları ve dua etmeleri demektir. Şefaat etme iznini Allah verecektir. Allah ın izin vermediği hiçbir kimse şefaat etme yetkisine sahip değildir. S. 92- Cehennem nedir? C. 92- Kelime olarak derin kuyu anlamına gelen cehennem; ahirette kâfirlerin sürekli olarak, günahkâr mü minlerin de günahları ölçüsünde cezalandırılmak üzere kalacakları azap yeridir. S. 93- Cennet nedir? C. 93- Sözlükte bahçe, bitki ve sık ağaçlarla örtülü yer anlamına gelen cennet; terim olarak çeşitli nimetlerle bezenmiş olan, mü minlerin içinde ebedî kalacakları ahiret yurduna denir. 33 G) KAZA ve KADERE ĐMAN S. 94- Kader neye denir? C. 94- Kâinatta olacak şeylerin zamanını, yerini, özelliklerini ve nasıl olacaklarını Allah ın ezelde bilmesi ve takdir etmesine kader denir. S. 95- Kazâ ne demektir? C. 95- Allah ın ezelde takdir ettiği şeylerin zamanı gelince, bu takdire uygun olarak yaratılmasına kazâ denir. S. 96- Tevekkül neye denir? C. 96- Tevekkül, yapacağımız herhangi bir iş için bütün gücümüzle çalışıp, elimizden geleni yaptıktan sonra, sonucunu Allah tan beklemektir. S. 97- Hayır ne demektir? C. 97- Hayır sözlükte iyilik; iyi, faydalı iş ve fayda anlamına gelir. Dini terim olarak ise, dinde yapılması emredilen ve karşılığında sevap (mükâfat) vadedilen şeylere denir. S. 98- Şer ne demektir? 11

12 C. 98- Kelime olarak kötülük, fenalık ve kötü iş demek olan şer;allah ın hoşnut olmadığı, sevmediği, yasakladığı, işlenmesi durumunda kişinin cezâ ve kınama ile karşılaşacağı davranışlar demektir. 35 S. 99- Hayır ve şerri işlemek insanın iradesinde midir? C. 99- Yüce Allah insanlara irade vermiştir. Đyilik ve kötülüklerin neler olduğunu da, gönderdiği kitaplar ve peygamberleri aracılığı ile insanlara bildirmiştir. Đnsan; iradesi ile dilerse hayır, dilerse şer işleri yapabilir. Cenâb-ı Hakk; insanların iyiliklere yönelmesini diler, kötülük yapmasını istemez. Đyilik yapanlar karşılığında ödül, kötülük yapanlar da cezâ görürler. S Đnşâallâh ne demektir? C Allah dilerse demektir. S Allah ın yararlanmamız için yarattığı şeylerin genel adı nedir? C Nimet. S.102- Allah ın bize verdiği yiyecek-içecek türünden nimetlere ne denir? C Rızık denir. S.103- Dinin aslından olmayan asılsız, boş inançlara ne denir? C Hurâfe veya Bâtıl inançlar denir

13 Đkinci Bölüm Đ B Â D E T SORU VE CEVAPLARı A) ĐBÂDET ve MÜKELLEF S. 1- Đnsanın dünyaya gönderiliş amacı nedir? C. 1- Allah ı tanımak ve O na ibâdet etmektir. S. 2- Đbâdet nedir? C. 2- Đbâdet; Allah a kulluk yapmak, saygı göstermek ve O nun bize verdiği sayısız nimetlere karşı şükrân borcumuzu yerine getirmektir. Dar anlamda ibâdet; namaz, oruç, zekât, hac, kurban gibi belli dinî görevlerimizi kapsar. Ama geniş anlamda ibâdet; Allah ın bizden yapmamızı istediği her türlü güzel iş ve davranışları, bütün dinî ve ahlâkî görevleri, yapılmamasını istediği kötü şeyleri ve haramları terk etmeyi,kısaca dinimizin bütün emir ve yasaklarına uymayı içine alır. S. 3- Đbâdetler kaça ayrılır? C. 3- Đbâdetler üç kısma ayrılır. 1) Beden ile yapılan ibâdetler (Namaz ve Oruç gibi), 2) Mal ile yapılan ibâdetler (Zekat gibi), 3) Hem mal hem de beden ile yapılan ibâdetler (Hac gibi). S. 4- Đslâm nedir? C. 4- Đslâm; Peygamberimiz (a.s.) in bildirdiği şeylerin hepsini kalp ile onaylayıp, dil ile söyleyerek, onları yaşamak ve uygulamak demektir. S. 5- Đslam da amelî hükümlerin kaynakları (edille-i şer iyye) kaç tanedir ve nelerdir? C.5- Đslâm da hükümlerin çıkarıldığı ana kaynaklara edille-i şer iyye denir ve bunlar 4 tanedir. 1) Kitâp (Kur ân-ı Kerim), 3) Đcmâ, 2) Sünnet (Peygamberin söz, fiil ve takrirleri) 4) Kıyâs. S. 6- Đcmâ neye denir? C.6-Đslâmî ilimler konusunda derin bilgi sahibi bilginlerin (Müctehitlerin) bir konuda görüş birliğine varmalarına icmâ denir. 39 S. 7- Kıyâs ne demektir? C. 7- Kitâp ve sünnette hüküm bulunmayan dinî bir konuya, aralarındaki gerekçe (illet) birliği nedeniyle akıl yürüterek çözüm bulmaktır. S. 8- Đnsanların söz, eylem ve davranışları ne zaman yazılmaya başlar? C. 8- Đnsanların söz, eylem ve davranışları, ergenlik çağına gelip, akıllarını kullanabildikleri çağda yazıcı melekler tarafından yazılmaya başlar. S. 9- Mükellef kime denir? C. 9- Mükellef; ergenlik çağına eren, akıl sahibi, Allah ın emir ve yasaklarından sorumlu olan her erkek ve kadına denir. 13

14 S. 10- Mükellef olmanın şartları kaçtır? C. 10- Mükellef olmanın şartları ikidir: 1) Akıllı olmak, 2) Ergenlik çağına gelmek. S. 11- Mükelleflerin başlıca dinî görevleri nelerdir? C. 11- Mükelleflerin görevleri 8 tane olup şunlardır: 1) Farz, 2) Vâcip, 3) Sünnet, 4) Müstehâb, 5) Mübâh, 6) Harâm, 7) Mekrûh,8) Müfsid. S. 12- Farz neye denir? C. 12- Allah ve Resûlü tarafından yapılması kesin ve bağlayıcı tarzda istenilen emirlere farz denir. S. 13- Farz kaç kısma ayrılır? C. 13- Farz ikiye ayrılır: 1) Farz-ı ayn: Her mükellefin bizzat kendisinin yapmak zorunda olduğu farz görevlere denir. (Günde 5 vakit namaz kılmak ve her yıl Ramazan ayında oruç tutmak gibi.) 2) Farz-ı kifâye: Müslümanların bir kesiminin yerine getirmesiyle, diğerlerinin sorumlu tutulmayacağı farz görevlere denir. (Cenâze namazı kılmak gibi.) S. 14- Vâcip neye denir? C. 14- Farz kadar kesin olmamakla birlikte, kuvvetli bir delil ile yapılması emredilen şeylere vâcip denir. (Kurbân kesmek ve bayram namazı kılmak gibi.) S. 15- Sünnet neye denir? C. 15- Peygamberimiz (a.s.) in söz, fiil ve takrirlerine (yanında söylenen bir sözü ve yapılan bir fiili onaylamasına) sünnet denir. S. 16- Uygulama bakımından sünnet kaç kısma ayrılır? C. 16- Uygulama bakımından sünnet üçe ayrılır: 1) Sünnet-i Müekkede ( Kuvvetli Sünnet): Hz. Peygamber in devamlı yaptığı, nadiren terkettiği ibâdetlerdir. (Sabah ve öğle namazlarının sünnetleri gibi.) 2) Sünnet-i Gayri Müekkede(Kuvvetli olmayan Sünnet): Hz. Peygamber in bazen yaptığı bazen de terkettiği ibâdetlerdir. (Đkindi ve yatsı namazının ilk sünnetleri gibi.) 3) Sünnet-i Zevâid (Đbâdet amaçlı olmayan Sünnet): Hz. Peygamber in insan olarak yaptığı normal davranışlarıdır. (Hz. Peygamber in giyim ve kuşam tarzı gibi.) S. 17- Müstehâb neye denir? C. 17- Yapılmasında sevâp ve terkedilmesinde de günah olmayan şeylere müstehâb denir. S. 18- Mübâh neye denir? C.18- Mübâh; kişinin yapmak ve yapmamakta serbest olduğu şeylere denir. (Yemek, içmek, yürümek veya uyumak gibi.) S. 19- Harâm neye denir? 14

15 C. 19- Yapılması kesin olarak yasaklanmış şeylere harâm denir. (Ana-babaya karşı gelmek, içki içmek, haksız yere adam öldürmek, zinâ yapmak, kumar oynamak gibi.) Harâmın karşıtına helâl denir S. 20- Mekrûh neye denir? C. 20- Mekrûh; harâm kadar kesin olmasa da, dinimizce yapılmaması istenen ve yapılması hoş görülmeyen şeylere denir. S. 21- Mekrûh kaç kısma ayrılır? C. 21- Mekrûh ikiye ayrılır: 1) Tahrîmen Mekrûh: Harâma yakın olup, vâcibin karşıtıdır. Vâciplerin terkedilmesi tahrîmen mekrûhtur. 2) Tenzîhen Mekrûh: Harâm olmadığı halde, yapılması hoş görülmeyen şeylerdir. S. 22- Müfsid neye denir? C. 22- Müfsid; başlanılmış bir ibâdeti bozan şeylere denir. (Namazda iken konuşmak, oruçlu iken kasıtlı bir şey yemek gibi.) S. 23- Đlmihâl neye denir? C. 23- Bütün müslümanların dinî bilgi ve uygulama bakımından ihtiyaç duyduğu temel bilgilere ilmihâl denir. S. 24- Herhangi bir işe başlarken ne söylememiz gerekir? C.24- Bismillâhirrahmânirrahîm demeliyiz. Buna kısaca Besmele denir. S. 25- Besmele nin anlamı nedir? C. 25- Rahmân ve Rahîm olan Allah ın adıyla başlarım. demektir. 42 B) ABDEST, GUSÜL ve NAMAZ S. 26- Đslâm ın temel esasları kaçtır? C. 26- Đslâm ın temel esasları beştir: 1) Kelime-i Şehâdet getirmek, 2) Namaz kılmak, 3) Oruç tutmak, 4) Zekât vermek, 5) Hacca gitmek. Bunlar, Đslâm ın temel esaslarıdır. Dinimizde mutlaka yapılması şart olan başka görevler de vardır. (Tanıklığı doğru yapmak, anababaya itaat etmek gibi.) S. 27- Abdest nedir? C. 27- Abdest; yüzü ve dirseklerle beraber elleri yıkamak, başı meshetmek ve topuklar dahil ayakları yıkamaktan ibaret olan ibâdettir. S. 28- Abdestin farzları kaçtır? C. 28- Abdestin farzları dörttür: 1) Yüzü yıkamak, 2) Elleri dirseklerle beraber yıkamak, 3) Başın dörtte birini meshetmek, 15

16 4) Ayakları topukları ile beraber yıkamak. S. 29- Abdesti bozan şeyler nelerdir? C. 29- Abdesti bozan şeylerin bazıları şunlardır: 1) Vücudun herhangi bir yerinden kan, irin ve su çıkması, 2) Ağız dolusu kusmak, 3) Küçük veya büyük tuvalet ihtiyacını gidermek, yellenmek, 4) Bayılmak ve sarhoş olmak, 5) Namazda gülmek (yanındaki kişinin işiteceği kadar), 6) Yatarak veya dayanarak uyumak, 7)Tükürdüğü zaman, tükürüğünün yarısı veya daha fazlası kan olmak. S. 30- Abdestsiz neler yapılamaz? C. 30-1) Namaz kılınamaz, 2) Tilavet secdesi yapılamaz, 3) Kâbe tavaf edilemez. S. 31- Gusül (boy abdesti) nedir? C. 31- Bütün vücudun temiz su ile yıkanmasına gusül (boy abdesti) denir. S. 32- Guslün farzları kaçtır? C. 32- Guslün farzları üçtür: 1) Ağıza su vermek (Mazmaza), 2) Buruna su çekmek (Đstinşak), 3) Bütün vücudu yıkamak. S. 33- Gusül yapmayı gerektiren haller nelerdir? C. 33- Gusül yapmayı gerektiren haller şunlardır: 1) Cünüplük (cinsel ilişki veya şehvetle meni gelmesi ile oluşan hükmi kirlilik) hâli, 2) Kadınların âdet hâllerinin sona ermesi, 3) Doğum yapan kadınlarda lohusalık halinin bitmesi. S. 34- Gusül abdesti olmadan neler yapılamaz? C. 34-1) Namaz kılınamaz, 2) Kur ân okunamaz, 3) Kur ân a el sürülemez, 4) Kâbe tavaf edilemez, 5) Bir zorunluluk olmadıkça camiye girilemez. S. 35- Teyemmüm nedir? C. 35- Suyu bulabilme veya bulunduğunda kullanma imkânının olmadığı durumlarda abdest veya gusül yerine, temiz toprak veya toprak cinsinden bir maddeye elleri sürüp, yüzü ve iki kolu meshetmekten ibâret olan hükmî (ibadet amaçlı) temizliktir. S. 36- Teyemmümün farzları kaçtır? C. 36- Teyemmümün farzları ikidir: 1) Niyet etmek, 2) Elleri temiz bir toprağa veya toprak cinsinden bir şeye iki defa vurup,birinci vuruşta yüzü, ikinci vuruşta kolları meshetmek. 16

17 4 S. 37- Teyemmümü bozan şeyler nelerdir? C. 37-1) Abdesti bozan her şey teyemmümü de bozar. 2) Su bulunduğu ve kullanma imkânı olduğu zaman teyemmüm bozulur. S. 38- Özür nedir ve Özürlü Kimse kime denir? C. 38- Devamlı burun kanaması, idrarı tutamama, devamlı kusma, yaranın devamlı kanaması gibi abdesti bozan bedensel rahatsızlıklara Özür ; böyle kişilere de Özür Sahibi denir. S.39- Dinimizde özürlü kimseler için tanınan kolaylıklar nelerdir? C. 39- Đslâm Dini, kolaylık ve rahmet dinidir. Kişiye gücünün üstünde sorumluluk yüklememiş; ibâdetler dâhil her alanda kolaylık sağlanmasını, zorluk ve sıkıntıların önlenmesini ilke edinmiştir. Bu sebeple, normal durumlarda abdesti bozan şeyler konusunda özürlü kimseler için özel hükümler getirilerek, bu kişilerin ibâdet etmelerine fırsat tanınmıştır. Dinimizde özürlülere tanınan bazı kolaylıklar şunlardır: 1) Su bulunmadığı veya suyu kullanmanın sağlığa zararlı olduğu durumlarda teyemmüm yapabilirler. 2) Su kullanmak bedenlerine zarar veriyorsa, yaranın veya bandajın üzerine ıslak el ile meshedebilirler. 3) Bir namaz vakti süresince özürleri devam ediyorsa, aldıkları abdest ile namazlarını kılabilirler, ancak her namaz vakti için abdestlerini yenilerler. S. 40- Mesh ne demektir? C. 40- Mesh kelime anlamı olarak, bir şey üzerinde eli gezdirmek, o şeyi elle silmek demektir. Dinî terim olarak da; abdestte elin ıslaklığı ile herhangi bir organın, mestin veya sargının üzerinde yapılan sembolik bir temizlik demektir. (Teyemmümde, sadece yüz ve kollar üzerinde toprakla mesh yapılır.) S. 41- Mest ne demektir? C. 41- Deri ve benzeri maddelerden ayaklara giymek amacıyla yapılan, ayakları topuklarla birlikte örten, içine su geçirmeyecek veya yere konduğunda kendi kendine dik durumda durabilecek bir ayakkabı çeşididir. 46 S. 42- Mest üzerine meshetmek ne demektir? C. 42- Abdestli olarak ayaklara mest giyildiğinde, tekrar abdest alınacağı zaman,giyilen mest çıkarılmayarak, ıslak elin en az üç parmağının bir defa mestin üzerine sürülmesidir. S. 43- Mest üzerine meshin câiz olabilmesi için hangi şartlar gereklidir? C. 43-1) Mest, abdestli olarak giyilmelidir. 2) Mest, ayağın abdestte yıkanması gereken yerlerini tamamen kaplamalıdır. 3) Mest, dayanıklı ve sağlam bir maddeden yapılmalıdır. 4) Mestin topuktan aşağı kısmında, altında veya üstünde ayak parmaklarından en az üçü girecek kadar bir deliği ve yırtığı bulunmamalıdır. S. 44- Mest üzerine meshin süresi ne kadardır? C. 44- Yolcu olmayanlar için bir gün bir gece (24 saat), yolcular için üç gün üç gecedir (72 saat). S. 45- Namaz ne demektir? 17

18 C. 45- Kelime olarak, dua etmek, övmek, yüceltmek, yönelmek gibi anlamlara gelir. Dinî terim olarak ise; belirli zamanlarda, Allah a ibadet maksadı ile Hz. Peygamber in öğrettiği şekilde ve ibadet niyetiyle gerçekleştirilen özel hareket ve eylemlerdir. S. 46- Namaz ne zaman farz kılınmıştır? C. 46- Namaz, hicretten yaklaşık bir buçuk yıl evvel, Miraç olayı sırasında farz kılınmıştır. S. 47- Namaz kimlere farzdır? C. 47-1) Müslüman olanlara, 2) Ergenlik çağına gelmiş olanlara, 3) Akıllı olanlara farzdır. S. 48- Namazın çeşitleri nelerdir? C. 48- Namazlar başlıca üç çeşittir: 1) Farz Namazlar (Beş vakit namaz ile cuma namazı gibi.), 2) Vâcib Namazlar (Vitir ve bayram namazları gibi.), 3) Nâfile Namazlar (Farz ve vâcib namazların dışında kalan namazlar.). S. 49- Namaz kılınması câiz olmayan vakitler hangileridir? C. 49-1) Güneş doğarken, 2) Güneş tam tepede iken, 3) Güneş batarken,hiç bir namaz kılınamaz. Ancak, başlanmış ikindi namazı sırasında güneş batarsa, namaz tamamlanabilir. S. 50- Beş vakit namazı ve rek at sayılarını söyleyiniz. C. 50- Beş vakit namaz, vitir namazı dahil toplam 40 rek attır. 1) Sabah Namazı : Dört rek attır.(2 rek at sünnet, 2 rek at farz.) 2) Öğle Namazı : On rek attır.(4 rek at ilk sünnet-i müekked, 4 rek at farz, 2 rek at son sünnet-i müekked.) 3) Đkindi Namazı : Sekiz rek attır.(4 rek at sünnet-i gayr-i müekked, 4 rek at farz.) 4) Akşam Namazı : Beş rek attır. (3 rek at farz, 2 rek at sünnet-i müekked.) 5) Yatsı Namazı : On rek attır.(4 rek at ilk sünnet-i gayri müekked, 4 rek at farz, 2 rek at son sünneti müekked.) 6) Vitir Namazı : Üç rek attır. (Yatsı namazından sonra kılınır.) S. 51- Namazın farzları kaçtır? C. 51- Namazın farzları 12 dir. Altısı namazın dışında, altısı da içindedir. Dışındakilere şart, içindekilere de rükûn denir. S. 52- Namazın şartları nelerdir? C. 52- Namazın şartları şunlardır: 1) Hadesten Tahâret (Gusül gerekenin gusletmesi, abdesti olmayanın abdest alması.), 2) Necâsetten Tahâret (Bedende, elbisede ve namaz kılınacak yerde dinen pis kabul edilen bir pislik varsa temizlenmesi.), 3) Setr-i Avret (Örtülmesi gereken yerlerin örtülmesi. Avret yerleri; erkeklerde göbek ile dizkapağı arası, kadınlarda ise, yüz, el ve ayaklar dışındaki bütün bedendir.), 4) Đstikbâl-i Kıble (Namazda Kıbleye dönülmesi.), 5) Vakit (Namazların vakti içinde kılınması.), 6) Niyyet (Namaza niyyet edilmesi). 18

19 S. 53- Đbâdetle temizliğin ilişkisi nedir? C. 53- Dinimizde temizlik genel olarak öngörülmüş ve ayrıca bazı ibâdetler için temizlik ön şart sayılmıştır. Đbâdetlerin emredilmesinin ana amaçlarından biri de; Allah a kulluk bilincine ulaşmanın yanında, insanları maddî ve manevî temizliğe yöneltmek, böylece onların sağlıklı ve güvenli bir toplum oluşturmalarını, dünyada ve ahirette mutlu olmalarını sağlamaktır.bu yönüyle ibâdetle temizlik arasında çok yakın ve sıkı bir ilişki vardır. Bu nedenle, Yüce Allah, temizlik konusunda titizlik gösterenleri sevdiğini bildirmektedir. (Bakara sûresi 125. âyet) Peygamberimiz de: S. 54- Hades ne demektir ve kaça ayrılır? C. 54- Abdestsizlik veya cünüplük sebebiyle, insanda meydana geldiği var sayılan manevî kirliliğe Hades denir. Büyük Hades ve Küçük Hades diye ikiye ayrılır. S. 55- Büyük Hades nedir? C. 55- Gusülle giderilebilecek cünüplük, hayız ve nifâs gibi hallerdir. S. 56- Küçük Hades nedir? C. 56- Abdestsiz bulunma hâlidir. S. 57- Necâset neye denir? C. 57- Maddî pislik veya kirliliğe necâset, bu kirliliği yapan maddelere ise necîs denir. S. 58- Taharet ne demektir ve kaç kısma ayrılır? C. 58- Taharet kelime olarak temizlik demektir. Đslâm bilginleri temizliği; a) Maddî temizlik, b) Hükmî temizlik, c) Manevî temizlik, olmak üzere üç kısma ayırmışlardır. 49 S. 59- Maddî temizlik nedir? C. 59- Elbise, beden ve ibadet yerinin maddî pisliklerden ve kirliliklerden temizlenmesine maddî temizlik denir. S. 60- Hükmi temizlik nedir? C. 60- Hades denilen manevî kirlilik halinin giderilmesi için yapılan temizliğe hükmî temizlik denir. S. 61- Manevî temizlik nedir? C. 61- Kişinin kendisini gıybet, yalan, haram yemek, emanete ihanet etmek...gibi günahlardan; kalbini kıskançlık, büyüklenme, gösteriş, hırs ve benzeri kötü huy ve hastalıklardan, benlik ve bilincini Allah ın gayrısından (mâsivâ) temizlemesi demektir. S. 62- Kıble nedir ve neresidir? C. 62- Müslümanların namaz kılarken yöneldikleri yöne Kıble denir. Kıblemiz;Mekke şehri nde bulunan Mescid-i Harâm ın içindeki Kâbe dir. S. 63- Kâbe kim tarafından yapılmıştır? C. 63- Kâbe Hz. Đbrahim ve oğlu Hz. Đsmail tarafından yapılmıştır. 19

20 S. 64- Namazın rükünleri nelerdir? C. 64- Namazın rükünlerı şunlardır: 1) Đftitâh Tekbiri (Namaza başlarken tekbir almak.), 2) Kıyâm (Namazda ayakta durmak.), 3) Kıraat (Namazda Kur ân okumak.), 4) Rükû (Namazda eğilmek.), 5) Sücûd (Namazda secdeye gitmek.), 6) Ka de-i Âhire (Namazın sonunda "Ettehiyyâtü" okuyacak kadar oturmak.). S. 65- Tekbir ne demektir? C. 65- Allah en büyüktür. anlamındaki Allahu Ekber sözünü söylemeğe tekbir denir. 50 S. 66- Namazın vâciplerinden bazılarını söyleyiniz. C. 66- Namazın vâciplerinden bazıları şunlardır: 1) Farz namazların ilk iki, vitir ve nafile namazların her rek atında Fâtiha Sûresi ni okumak, 2) Fâtiha yı zamm-ı sûreden önce okumak, 3) Secdede alınla burnu birlikte yere koymak, 4) Đki secdeyi arka arkaya yapmak, 5) Tadil-i erkâna uymak, 6) Üç ve dört rek atlı namazların ikinci rek atından sonra oturmak, 7) Đlk ve son oturuşlarda Et-tehiyyâtü yü okumak, 8) Đmama uyan kimsenin sükût etmesi, (sessiz olması), 9) Vitir namazlarında Kunût dualarını okumak, 10) Namazın sonunda selâm vermek, 11) Gerektiğinde sehiv secdesi yapmak. S. 67- Tadil-i Erkân ne demektir? C. 67- Tadil-i Erkân; namazın rükûnlarını yerli yerinde ve düzenli yapmak demektir. Özellikle; rükûda, rükûdan doğrulunca secdede ve iki secde arasındaki oturuşta sözkonusu olur. Rükûda en az 3 defa Sübhâne Rabbiye l-azîm diyecek kadar durmak, doğrulduktan sonra ayakta ve iki secde arasında en az Sübhânellah diyecek kadar beklemek tadil-i erkândan sayılır ve namazın vâciplerindendir. S. 68- Namazın sünnetlerinden bazılarını söyleyebilir misiniz? C. 68- Namazın bazı sünnetleri şunlardır: 1) Đftitah tekbiri alırken ellerin yukarı kaldırılması, içlerinin kıbleye yönelik tutulması, 2) Đftitah tekbirinin hemen ardından el bağlamak, 3) Sübhâneke okumak, 4) Đlk rek atta Sübhânekeden sonra Eûzü Besmeleyi okumak, 5) Her rek atın başında Fâtiha dan önce Besmele okumak, 6) Sübhâneke ve Eûzü Besmele yi gizli okumak, 7) Fâtiha nın sonunda âmin demek, 8) Rükûa varırken tekbir almak, 9) Rükûda üç sefer Sübhâne Rabbiye l-azîm demek,51 10)Rükûdan doğrulurken Semiallâhu limen hamideh ve arkasından Rabbenâ lekel hamd demek, 11) Secdeye varırken önce dizlerini, sonra ellerini, daha sonra yüzünü yere koymak ve secdeden kalkarken, secdeye varış sırasının tersini yapmak, 12) Đftitâh tekbiri dışındaki diğer tekbirleri okumak, 13) Secdede üç defa Sübhâne Rabbiye l-a lâ demek, 20

21 14) Et-Tahiyyâtü duasını gizli okumak, 15) Et-Tahiyyâtü duasından sonra Salli, Bârik ve Rabbenâ dualarını okumak. S. 69- Namazın mekrûhlarından bazılarını söyleyebilir misiniz? C. 69- Namazda mekrûh sayılan bazı şeyler şunlardır: 1) Bir zararın giderilmesi amacı olmaksızın, namaz dışı bir davranışta bulunmak. (Parmak çıtlatmak, giyisinin kolunu kıvırmak...gibi.), 2) Namaza ilişkin eylemleri, namazın sünnet ve adâbına uymaksızın yerine getirmek. (Özrü olmaksızın duvar, direk, baston vs. gibi bir şeye yaslanmak gibi.), 3) Özürsüz namazın sünnetlerini terketmek, 4) Namazda esnemek, gerinmek, 5) Namaza konsantre olma amacı dışında, gözleri yummak, gözleri sağa sola, aşağı yukarı çevirmek, 6) Sıkışık abdestle namaz kılmak, 7) Namazın geçerliliğine engel olmayacak miktarda elbise, vücut ve namaz yerinde necaset bulunduğu halde namaz kılmak, 8) Temiz olmayan şeylere karşı, kişinin kendini ibadete vermesini engelleyecek ve zihnini meşgul edecek yerlerde namaz kılmak, 9) Sahibinin izni olmadan başkasına ait bir yerde ve başkasına ait bir elbise içinde namaz kılmak, 10) Başka ezberi olduğu halde Fâtiha dan sonra sürekli belli bir sûreyi okumak, 11)Fâtiha dan sonra okunacak sûrelerde Kur ân daki sıraya uymamak. S. 70- Namazı bozan şeyler nelerdir? C. 70-1) Namazda konuşmak, 2) Namazda birşey yemek veya içmek,52 3) Namazda kendi işiteceği kadar gülmek, 4) Göğsü kıbleden çevirmek, 5) Selâm vermek veya almak, 6) Namaz kılarken güneşin doğması, 7) Manayı bozacak şekilde Kur ân âyetlerini yanlış okumak, 8) Namazda örtülmesi gereken yerlerin açılması, 9) Namazda iken abdestin bozulması, 10) Namazda bayılmak. S. 71- Ezan ve Müezzin neye denir? C. 71- Ezan sözlükte duyurmak, bildirmek anlamına gelir. Dinî terim olarak anlamı ise, farz namazların vaktinin geldiğini duyurmak için belli vakitlerde okunan ve Hz. Peygamber tarafından öğretilen belli ifadelerdir. Ezan okuyan kişiye de Müezzin denir. S. 72- Ezan ilk defa ne zaman okunmaya başlamıştır? C. 72- Müslümanlığın ilk yıllarında bugün bildiğimiz şekilde ezan okunmuyor,çeşitli yollarla namaz vakitleri duyuruluyordu. Hicretin ilk yıllarında Medine de Mescid-i Nebî nin yapımı tamamlanıp, müslümanlar düzenli bir şekilde cemaatle namaz kılmaya başlayınca, Peygamberimiz namaz vakitlerinin girdiğini ve topluca namaz kılınacağını duyurmak için ne yapılabileceğini arkadaşlarıyla görüşmüş ve sonunda bugün bildiğimiz şekliyle ezanın okunması kararlaştırılmıştır. S. 73- Đlk ezanı kim okumuştur? 21

22 C. 73- Ezan ilk defa Hz. Bilâl-i Habeşî tarafından sabah namazında, Neccâroğulları ndan bir kadına ait yüksekçe bir evin damından okunmuş ve artık müslümanlığın önemli bir sembolü haline gelmiştir. S. 74- Ezanın sözlerini ve Türkçe anlamlarını söyleyiniz. C. 74- Ezanın sözleri ve Türkçe anlamları şöyledir: ALLÂHU EKBER (4 defa) Allah en büyüktür. EŞHEDÜ ELLÂ ĐLÂHE ĐLLELLÂH (2 defa) Şahitlik ederim ki, Allah tan başka ilâh yoktur. EŞHEDÜ ENNE MUHAMMEDE R-RASÛLÜLLÂH (2 defa) Şahitlik ederim ki, Hz. Muhammed Allah ın elçisidir. HAYYE ALE S-SALÂH (2 defa)haydin namaza. HAYYE ALE L-FELÂH (2 defa)haydin Felâha. (Kurtuluşa) ALLÂHU EKBER (2 defa)allah en büyüktür. LÂ ĐLÂHE ĐLLELLÂH (1 defa) Allah tan başka ilâh yoktur. Sabah namazında HAYYE ALE L-FELÂH denildikten sonra, iki defa ESSALÂTÜ HAYRÜN MĐNENNEVM namaz uykudan hayı rlıdır cümlesi eklenir. S. 75- Camilerde ezan okunan ince ve yüksek kuleye ne denir? C. 75- Minare denir. S. 76- Minarede müezzinin ezan okuduğu çıkıntılı özel bölümün adı nedir? C. 76- Şerefe dir. S. 77- Minarelerin ucuna takılan hilâle ne denir? C. 77- Alem denir. S. 78- Ramazan aylarında ve kutsal gecelerde iki minare arasına asılan ışıklı yazıya ne denir? C. 78- Mahya denir. S. 79- Kamet ne demektir ve nasıl yapılır? C. 79- Erkeklerin yalnız başlarına yahut cemaatle namaz kılacakları zaman,farzlardan önce ezanın sözlerini okumalarına kamet denir. Tanımından da anlaşılacağı gibi kâmette ezanın sözleri aynen okunur. Sadece HAYYE ALE L-FELÂH tan sonra iki kere (Namaz başladı) anlamındaki KAD KÂMETĐ S-SALÂH denilir. S. 80- Cuma Namazı ne zaman kılınır? C. 80- Cuma Namazı; cuma günü öğle namazı vaktinde kılınır.54 S. 81- Cuma Namazı kimlere farzdır? C. 81- Cuma Namazı şu şartları taşıyan kişilere farzdır: 1) Erkeklere, 2) Hür olanlara, 3) Sağlıklı olanlara, 4) Mukim olanlara (Yolcu olmayanlara), 5) Görme ve yürüme engelli olmayanlara. 22

23 S. 82- Teravih Namazı nedir? C. 82- Teravih Namazı, Ramazan ayında yatsı namazından sonra ve vitir namazından önce 20 rek at olarak kılınan bir namazdır. S. 83- Teravih Namazının hükmü nedir? C. 83- Sünnettir. S. 84- Bayram Namazı nedir? C. 84- Bayram Namazı, Bayram günü, güneş doğduktan yaklaşık 45 dakika sonra kılınan iki rek atlı vâcip bir namazdır. S. 85- Yolcu Namazı nedir? C. 85- Yolcu Namazı; 90 km. uzaklıkta bir yere 15 günden az kalmak niyetiyle giden kimselerin kıldığı namazdır. Yolculuk halinde dört rek atlı farzlar ikişer rek at olarak kılınır. Vakit müsait ise sünnetler kısaltılmaksızın kılınabilir. S. 86- Kaza Namazı nedir? C. 86- Kaza Namazı; vaktinde kılınmayan namazların sonradan kılınmasıdır. S. 87- Cenaze Namazı nedir? C. 87- Cenaze Namazı, ölen müslümanlar için dua niyetiyle, rükusuz ve secdesiz kılınan (farz-ı kifâye) bir namazdır. S. 88- Sehiv Secdesi nedir? C. 88- Sehiv Secdesi, yanılma, unutma ve dalgınlık gibi nedenlerle namazın vâciplerinden birinin terk edilmesi veya ertelenmesi, farzların ise sadece ertelenmesi durumunda namazların sonunda yapılan secdeleredenir.55 S. 89- Sehiv Secdesi nasıl yapılır? C. 89- Son oturuşta Tahiyyât duası okunup, iki yana selâm verildikten sonra, iki secde daha yapılır ve oturulur. Bu oturuşta Tahiyyât duası ile beraber Salli, Bârik ve Rabbenâ duaları okunarak, her zamanki gibi önce sağa, sonra sola selâm verilir. S. 90- Camide topluca namaz kılanlara ne denir? C. 90- Cemaat denir. S. 91- Cemaatle namaz kılmanın dinî hükmü nedir? C. 91- Đslâm Dini, birlik ve beraberliğe çok büyük önem vermiştir. Bu nedenle, imkânlar dahilinde 5 vakit namazın cemaatle kılınmasını, Peygamberimiz (a.s.) önemle öğütlemiş ve cemaatle kılınan namazın, yalnız kılınan namazdan 27 derece daha sevap olduğunu bildirmiştir. Cuma ve bayram namazlarının cemaatle kılınması zorunludur. Diğer farz namazların cemaatle kılınması ise, müekked (kuvvetli) sünnettir. S. 92- Cemaate gitmemeyi câiz kılan özürler nelerdir? C. 92-1) Hastalık, 2) Can güvenliğinin olmaması, 3) Olumsuz hava şartları, 4) Bedensel özürler (Gözlerin görmemesi, kötürümlük, düşkün ihtiyarlık gibi). S. 93- Camilerimize girerken nelere dikkat etmeliyiz? 23

24 C. 93- Camilerimize girerken; 1) Abdestli olmaya, 2) Soğan, sarımsak gibi şeyleri yiyerek kötü kokulu olmamaya, 3) Temiz ayak ve temiz çoraplı olmaya, 4) Yüksek sesle konuşmamaya, 5) Sağ ayakla girmeye dikkat etmeliyiz. S. 94- Saf ne demektir? C. 94- Camide cemaatle namaz kılarken yanyana dizilerek meydana getirilensıraya saf denir.56 S. 95- Camide müslümanlara namaz kıldıran kişiye ne denir? C. 95- Đmam denir. S. 96- Camide müslümanlara öğütlerde bulunan ve konuşma yapan kişilerene denir? C. 96- Vâiz denir. S. 97- Vâizin yaptığı öğüt ve konuşmalara ne denir? C. 97- Vaaz denir. S. 98- Vâizin cemaate vaaz vermek için çıktığı yüksek yere ne denir? C. 98- Kürsü denir. S. 99- Cuma ve bayram namazlarında imam tarafından minberde okunan dua ve verilen öğütlere ne denir? C. 99- Hutbe denir. S Camilerde imamın çıkıp hutbe okuduğu merdivenli ve yüksek yere ne denir? C Minber denir. S Camilerde Kâbe yönünü gösteren, imama ayrılmış girintili yere ne denir? C Mihrâb denir. S Caminin yuvarlak olan çatı kısmına ne denir? C Kubbe denir. S Cami bahçelerinde abdest almak için yapılmış özel yerlere ne denir? C Şadırvan denir. S Üzerinde namaz kılınan özel örtüye ne denir? C Seccâde denir.57 S Teşrik Tekbirleri nedir ve ne zaman okunur? C Kurban Bayramı ndan bir gün önce arefe günü sabah namazından başlayarak, bayramın 4. günü akşam namazına kadar (ikindi namazı dahil) farz namazlardan sonra bir defa okunan tekbirlere teşrik tekbirleri denir. Teşrik tekbirleri şöyledir: ALLÂHU EKBER, ALLÂHU EKBER, LÂ ĐLÂHE ĐLLELLÂHU VALLÂHU EKBER, ALLÂHU EKBER VE LĐLLÂHĐL HAMD. 24