Metal ve alaģımların teknik ve ekonomik bakımdan önem taģıyan büyük bir bölümü pasifleģme özelliğine sahiptir. Korozyona uğramakta olan bir metalin

Transkript

1 ANODĠK KORUMA 12 1

2 ANODĠK KORUMA Metal ve alaģımların teknik ve ekonomik bakımdan önem taģıyan büyük bir bölümü pasifleģme özelliğine sahiptir. Korozyona uğramakta olan bir metalin pasif tutuma geçmesi sonucu korozyon hızında büyük bir azalma görülür 12 2

3 ANODĠK KORUMA Anodik koruma bu ilkeye dayalı olarak gerçekleģtirilir. Korozyona uğrayan metal anot olarak polarize edilerek potansiyeli koruma alanı (pasif alan) içine kaydırılır. 12 3

4 ANODĠK KORUMA Böylece baģlatılan pasif tutumun sürdürülmesi için metal potansiyelinin bu alan içinde sabit tutulması gerekir. Koruma için gerekli bu koģullar potansiyostatık devre ile sağlanır. 12 4

5 ANODĠK KORUMA ġekil 110b bir asit tankına uygulanan iç koruma yöntemini göstermektedir. Koruma devresi potansiyostat, korunacak yapı ve ortam için korunan metalin potansiyelini sürekli olarak izlemek gerekir. 12 5

6 ANODĠK KORUMA Ölçümler için uygun bir mukayese elektordundan (Örneğin doygun kalomel elektrodu) yararlanılır. 12 6

7 ANODĠK KORUMA Koruma potansiyelinden sapmalar geri besleme yöntemi (feed back control) ile elektrik akımına dönüģtürülür. Böylece korunan metal uygun yönde polarize edilerek sapmalar anında sıfıra indirgenir ve potansiyel öngörülen değerde sabit tutulur. 12 7

8 ANODĠK KORUMA Katodik koruma yöntemi ile kıyaslayarak anodik koruma yönteminin yarar ve sakıncalarını Ģöyle özetlenebilir: (a) Anodik kontrol aktif pasif dönüģümü gösteren metallere uygulanabilir. Krom, nikel titanyum, demir paslanmaz çelikler, nikel ve titan alaģımları bunun baģlıca örnekleridir. Bakır ve bakır alaģımları, çinko, magnezyum ve kadmiyum anodik korumanın uygulanamadığı metallerdir. 12 8

9 ANODĠK KORUMA Buna karģılık katodik koruma bütün metal ve alaģımlara uygulanabilir. Potansiyel dağılımı anodik korumada katodik korumaya oranla daha homojendir. Bu nedenle yardımcı elektrotların Ģekli, yeri ve konumu anodik korumada daha az önem taģır 12 9

10 ANODĠK KORUMA (c) Potansiyostat gibi pahalı bir yöntemi kullanma zorunluğu anodik korumanın ilk yatırım masraflarını yükseltir. (d) Anodik koruma çok etken asit ortamlarda bile baģarı ile kullanılır. En yaygın uygulama alanı sülfürik asittir. Ancak zayıf asitler (Örneğin fosforik asit) ve bazik ortamlarda da kullanım bulur. Asit ortamlarda uygulanan korumalarda katot malzemesi platin, platinle kaplanmıģ tantal ve kurģundan yararlanılır. Bazik ortamlarda ise nikel ve demir en çok kullanılan katot malzemeleridir

11 Tablo 9. Anodik korumanın akım gereksinimine ait veriler

12 . Şekil 111. Endüstriyel alanda zemin korozyonu 12 test istasyonu 12

13 TASARIM YARDIMIYLA KOROZYONDAN KORUMA 36 13

14 TASARIM Korozyondan korunma tasarım ile baģlar. Tasarım mühendisinin ana görevi hiç Ģüphesiz yapacağı iģlev, üretim ve mekanik dayanım açısından tasarıma en uygun Ģekli vermektir 36 14

15 TASARIM Konstrüksiyonların çoğu genellikle az veya çok ölçüde korozif olan alanlara kurulur ve çoğu kez alınacak tedbirler önceden görülebilir

16 TASARIM Bir konstrüksiyonda korozyonun kontrolü önemli ölçüde onun tasarımına bağlı olduğundan, tasarım mühendisinin görevini yaparken korozyon konusunu göz önünde bulundurması gereklidir

17 TASARIM En ekonomik konstrüksiyon Ģüphesiz maliyeti ömür boyunca en düģük olandır. Bakım-onarım maliyeti, özellikle yeniden boyama maliyeti toplam maliyetin önemli bir bölümünü oluģturur

18 TASARIM Üretimi en kolay olan konstrüksiyon en ekonomik olandır. Fakat çoğu zaman üretimi pahalı olmasına karģın genel bakım onarım masrafları ucuz olan alternatifler ekonomik açıdan uygun olabilir 36 18

19 TASARIM Korozyondan korunma üretimin ilk aģamasında tasarım ile baģlar. Eğer korozyon açısından uygun olmayan bir durumda tasarlanmıģsa, çelik bir konstrüksiyonu boyama veya diğer yüzey iģlemleri ile etkili Ģekilde korumak mümkün olmayabilir 36 19

20 TASARIM Korozyonu en verimli ve ucuz bir biçimde önlemek konstrüksiyonu korozyona uğramayacak Ģekilde tasarlamakla baģlar 36 20

21 TASARIM Tasarım iģlemlerinde Ģu hususlar göz önüne alınmalıdır: Ana ön Ģartların yerine getirilmesi, Konstrüksiyon malzemesinin, uygun yüzey iģlemi ve diğer korozyon önlemlerinin seçimi, Tasarım iģleminin uygun Ģekilde yapılması

22 TASARIM AĢağıdaki sorular konuya değiģik bakıģ açıları hakkında bir fikir verir: Konstrüksiyon nerede kullanılacak? Ġstenen ömür ne kadardır? Bakım ve onarım gerektiğinde konstrüksiyon buna imkan vermeli mi? Durdurma ve kapatmaya izin verilebilir mi? Çevrenin korozifliği nedir? Ne tip bir korozyon beklenebilir? Yorulma korozyonu ve gerilme korozyonu çatlaması ihtimali var mıdır? ġartlar çok aģırı mı (Yüksek sıcaklık, yüksek basınç, yüksek akıģ hızı vb.)? 36 22

23 TASARIM Çevre Ģartları da önemlidir. Malzemenin maruz kaldığı çevre Ģartlarının malzemenin korozyon davranıģına etkisi yadsınamaz. Çevrede mevcut olan önemsiz sayılabilecek miktardaki bileģenler korozyon açısından kritik olabilir, korozyonu artırabilir. Ġklim Ģartları da korozyon açısından önemlidir 36 23

24 TASARIM Yüzey ĠĢlemleriyle ilgili aģağıdaki soruların cevaplarının bilinmesini gerektirir: Konstrüksiyon boyanacak mı, ziftlenecek mi, plastik veya metalik mi kaplanacak? Yüzey iģlemi ile konstrüksiyonun bakımı mümkün mü? Yüzey kaplama için ne kadarlık bir ömür kabul ediliyor? Ön temizleme iģlemi, kaplamanın uygulanması ve koruma zamanı ile ilgili bir seçim yapılabilir mi? Katodik koruma veya koruyucular koruyucu tabakasına bir alternatif midir? Konstrüksiyona özel bir tolerans verilmesi düģünülüyor mu? 36 24

25 TASARIM ġeklġ BASĠTLEġTĠRMEK Konstrüksiyona verilen Ģekil ne kadar basit olursa, o kadar iyi bir koruma Ģansı temin edilmiģ olur. Konstrüksiyon ne kadar çok açı, köģe, kenar ve iç yüzey içeriyorsa, o kadar zor olur. Bunlara ilave olarak, karmaģık Ģekilli bir konstrüksiyon korozif ortama maruz daha geniģ yüzeyler verir. Tüp Ģeklindeki profillerin boyanması ve bakımı çok daha kolaydır ve bunlar genellikle en az yüzey alanına sahiptirler. Bu nedenlerden dolayı, bu profiller daha yaygın olan L, T ve U profillerine, özellikle boyama veya diğer yüzey iģlemleriyle bakımı yapılan çatı konstrüksiyonlarında bir alternatiftirler 36 25

26 TASARIM KALICI NEMLĠLĠĞĠ ÖNLEMEK Konstrüksiyonun mümkün olduğu kadar nem ve rutubetten korunmuģ olmasına dikkat edilmelidir

27 TASARIM Profiller öyle düzenlenmeli ki nemlilik doğmamalı ve konstrüksiyon muntazam Ģekilde boyanabilmeli ve bakımı yapılabilmelidir (ġekil 112)

28 TASARIM Depolama tankları öyle Ģekillendirilmeli ki, tamamen boģaltılıp temizlenebilmeli (ġekil 113) Şekil 113. Depolama tanklarının tasarımı 36 28

29 TASARIM Şekil 114. Beton yataklı tanklarda tasarım durumu altlarından nemliliğin meydana gelmesine imkan olmamalıdır (ġekil 114 ve ġekil 115)

30 TASARIM Şekil 115. Silindirik bir tank için uygun beton yatağının tasarımı 36 30

31 TASARIM ġekil 117. Kazan ve depoların taģıyıcı ayaklar üzerine oturtulması. (a) ayaklarla temas eden yüzeylerde toplanan su, yetersiz havalanma sonucu, deponun bu bölgesinde aralık korozyonu ile tahribata yol açar. (b) ve (c) doğru tasarım örnekleri 36 31

32 TASARIM ġekil 118. Sıvının kendi kendisini boģaltma ilkesine ters ve doğru tasarım örnekleri. (a) depolar ve ısı değiģtiriciler (b) yağıģa açık profiller (c) u-profiden taģıyıcı 36 32

33 TASARIM Sıcak gazların soğuk metal yüzeyleri ile teması anında yoğunlaģma sonucu oluģan nemlilik genellikle büyük problemler doğurur. Bunun nedeni, yoğunlaģmıģ nemliliğin saf su niteliğinde olmayıp, erken yoğunlaģan korozif solüsyon niteliğinde oluģudur. YoğunlaĢma nedeniyle oluģan nemliliğin doğurduğu korozyon problemleri en iyi Ģekilde tasarım ve konstrüksiyon aģamasında çözülebilir (ġekil 119)

34 TASARIM Tasarlanan sistemin geometrisi nedeni ile aģağıdaki hususlardan biri veya birkaçı ortaya çıkabilir: Yetersiz tahliye, Çözeltilerin daha deriģik hale gelme olasılığı, Oksijen dağılımı açısından çözeltide bölgesel farklılaģmalar (farklı havalanma), Kontrol, tamir ve bakım için gerekli olan eriģebilirliğin yetersiz olması 36 34

35 TASARIM Şekil 120. Hatalı birleştirmeler sonucu ortaya çıkan aralıklar 36 35

36 TASARIM Sıvı birikimine yol açabilecek kötü tasarımlar Düzeltilmiş tasarımlar Şekil 121. Durgun sıvı birikintilerinin oluşamayacağı tasarımlar yapılmalıdır 36 36

37 TASARIM 36 37

38 TASARIM GALVANĠK KOROZYON TEHLĠKESĠ Galvanik etkinin oluģmaması için alttaki Ģartların yerine getirilmiģ olması gerekmektedir: Metaller arasında yeterli potansiyel fark bulunmalıdır. Metaller birbiri ile direkt temas halinde olmamalıdır 36 38

39 TASARIM Galvanik korozyonu önlemenin en basit ve yaygın metodu iki metal arasına elektriksel bir yalıtkan koymaktır (ġekil 123). Organik malzemelerin çoğu bu amaçla kullanılabilir, fakat bunların çoğu yüksek basınçlarda deforme olduğundan pek fazla emniyetli sayılmazlar. Ayrıca yalıtkan malzemelerin nem yutarak yarık korozyonu meydana getirmemesi için poröz olmaması gerekir. Şekil 123. Galvanik korozyonun faklı metallerin yalıtkan malzemeler ile ayrılarak önlenmesi 36 39

40 TASARIM. Şekil 124. Bakır ve çelikte (veya aluminyumda) galvanik korozyonun önlenmesi için iki farklı malzeme grubu arayüzeyinde yalıtkan malzeme kullanılması 36 40

41 TASARIM Şekil 125. Farklı metallerin birleştirilmesinde değiştirilebilen ara parçaların kullanılması 36 41

42 TASARIM Temas halindeki metallerden daha aktif (anodik) olanın alanı ötekine göre daha küçükse korozyon bakımında çok kritik bir durum ortaya çıkar. Bu takdirde oyukçuk (pitting) korozyonu tehlikesi baģ gösterir

43 TASARIM Aktif olan metalin alanı temasta olduğu metalin alanından daha büyük olursa, korozyonun lokalize olması mümkün değildir. Bu durumda genel korozyon oluģur ki, oyukçuk korozyonuna göre daha az tehlikelidir 36 43

44 TASARIM Uyumsuz metallerin birleģmesi sonucu oluģan lokal korozyon, malzemedeki iç yapı değiģiklikleri ve çevre Ģartlarında mevcut maddelerin etkisi nedeni ile oluģabilir. Farklı metal temaslarından kaynaklanan galvanik korozyon riski galvanik seride birbirinden uzak metallerin teması önlenerek azaltılabilir 36 44

45 TASARIM Seride birbirine yakın olan metaller birbirleri ile birleģtirilirse, galvanik korozyon riski en aza indirilmiģ olur 36 45

46 TASARIM Fabrikasyon anında metalurjik yapı ve bileģimde değiģiklik yaratan (kaynak vb) iģlemler korozyona yol açabilirler. Korozyona hassas dövme metallerin tane sonu aģınması, kaynak dikiģi yakınlarındaki kaynak bozunması ve taneler arası aģınma, hassas malzemelerin seçici korozyonu (pirinçlerde çinko kaybı veya çinkosuzlaģma, gri dökme demirde demir kaybı veya grafitleģme) buna örnek teģkil ederler 36 46

47 TASARIM Sıvı akıģkanlarda bölgesel korozyona yol açabilecek metalik parçalar bulunabilir. Örneğin alüminyumla temasta olan bakır iyonları pitting korozyonu yaratabilir. Daha soy olan Cu iyonları Al üzerine çökelerek, katodik hidrojen çıkıģını teģvik edeceği için alüminyum korozyonu teģvik edilecektir 36 47

48 TASARIM Metallerin plastik, ağaç, betonarme ile temasta olduğu durumlarda da gereken önemin verilmesi kaçınılmazdır. Bakım ve tamirat sırasında yanlıģ ve hatalı malzemelerin kullanılmamasına özen gösterilmelidir 36 48

49 KOROZYONUN ÖNLENMESİ İÇİN SENSÖRLER 5 49

50 KOROZYONUN ÖNLENMESĠ ĠÇĠN SENSÖRLER Şekil 131. Beton donatı çeliklerin korozyonu için yerleştirilmiş sensör

51 KOROZYONUN ÖNLENMESĠ ĠÇĠN SENSÖRLER. Şekil 132. Korozyon önlenmesi amacıyla 5 kullanılan değişik sensörler 51

52 . Şekil 133. CP-140 tipi bir deniz keşif uçağına yerleştirilen korozyon sensörleri 5 52

53 KOROZYONUN ÖNLENMESĠ ĠÇĠN SENSÖRLER. Şekil 134. Uçaklar için geliştirilen korozyon sensörleri 5 53

54 BİRLEŞTİRME YÖNTEMLERİNİN KOROZYON KONTROLÜNDEKİ ÖNEMİ 31 54

55 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ Metal sanayinde çok çeģitli birleģtirme yöntemleri olmakla beraber, metal malzeme kullanılarak yapılan imalat daha çok perçinleme, ergitme kaynağı, direnç kaynağı, vidalama, sarı (Cu-Zn) kaynak, sert (Cu-Ni-Zn) ve yumuģak (Pb-Sn) lehim yöntemleri ile yapılır

56 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ Enerji santrallarında, kimya ve gıda endüstrisinde, petrol rafinerilerinde, ısı değiştirgeçleri için çok uygulanan boru genişletme ile birleştirme yöntemi özel bir öneme sahiptir

57 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ Bu yöntemlerden her birisi aģağıdaki hususlardan bir veya birkaçının ortaya çıkmasına neden olabilir: Kalıcı gerilmeler, Aralıklar, Heterojen mikroyapı değiģiklikleri, Sertlik değiģmeleri, Elektriksel temaslarda iç yapı farklılıkları, Sıvı akıģında girdaplar doğuran ve bölgesel olarak hız artıģları yaratan Ģekil farklılaģmaları, Flux artıkları, Farklı malzemelerin kaynak yapıldığı ergime bölgelerindeki karıģık bileģimler, Farklı malzemelerin birleģmesinde ortaya çıkabilecek galvanik etki 31 57

58 BirleĢtirme Ģekillerinin çoğu, ġekil 126 da görüldüğü gibi suyun havasız kalabileceği aralıklara sahip olabilir. Bu durum yarığın ağız kısmı ile dip kısmı arasında farklı metal/çözelti potansiyelinin meydana gelmesine yol açar, bunun sonucunda aralık içinde korozyonu hızlandıran elektrokimyasal pil meydana gelir. Metallerin çoğu, korozyona karģı gösterdikleri direnci yüzeylerinde yenilenebilen oksit oluģumuna borçludurlar. Eğer aralık, yarık veya çatlak içinde filmin yenilenmesine yetecek kadar oksijen yoksa, hızlı korozyon kaçınılmazdır

59 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ (a) uygun olmayan tasarım (b) uygum tasarım Şekil 127. Aralık korozyonunu önleyen kaynaklı birleştirmeler 31 59

60 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ Kaynak esnasında metalin maruz kaldığı sıcaklığın neden olduğu iç yapı değiģiklikleri de korozyona neden olabilir. Yüzeylerinde ince ve düz tanelere sahip olan parçalar korozyona daha dayanıklıdır 31 60

61 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ Korozyon kontrolu için metallerin seçiminde göz önüne alınacak birçok faktör vardır. Bunların en önemlilerinden biri de maliyet faktörüdür. Bir parçanın ana amacı, kendisine yapılan yatırımı kara dönüģtürmek ve en düģük maliyetle halka hizmet vermektir

62 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ Malzemeler göz önüne alındığında, düģük mukavemetli karbon çeliklerinin geniģ levhalar halinde kolay temin edilebildiği ve rahatça Ģekillendirildikleri görülür. Bu açıdan karbon çeliğinden yapılan depo veya benzeri bir kap göreceli olarak ucuza mal olur

63 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ Çeliğin alaģım miktarı arttıkça malzeme ve fabrikasyon maliyeti hızla artar. AlıĢılmamıĢ malzemeler pahalıdır ve bunların fabrikasyonunda meydana gelecek problemler imalat ve montajda gecikme riski yaratırlar 31 63

64 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ Tasarımda her Ģeyin aģırısından kaçınılmalı ve iģi en ucuza çıkaracak malzeme seçimi yapılmalıdır. Yerine göre belli korozyon toleranslarının tanındığı karbon çeliğinden yapılan bir kabın paslanmazla kaplanandan daha ucuza çıkması veya tasarlanan bir süre için paslanmaz çelikten yapılan bir kap yerine karbon çeliğinden iki tane yapmak toplam maliyet açısından daha elveriģli olabilir 31 64

65 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ Böyle durumlar, yapılacak seçim üzerinde sadece malzemenin korozyon ve diğer mekanik özelikleri açısından değil, ekonomik açıdan da durulması gerekliliğini ortaya koyar. Bağlantılar için göz önünde tutulması gereken husus daha önce de belirtilen ve tehlikeli bir sonuç doğuran küçük bir anot ve büyük bir katot kombinasyonundan sakınmaktır 31 65

66 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ Büyük bir anot ve küçük bir katot kombinasyonu tercih edilir. Bu durumda bağlantı katodik olarak korunacaktır. Somun, cıvata, vida, kaynak ve lehimlerin konstrüksiyonun bağlanan elemanlarından daha soy olması gerekir 31 66

67 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ KAYNAK Kaynak metallerin birleģtirilmesinde endüstriyel yönden en önemli metotlardan biridir. Alın birleģtirmesini mümkün kılan kaynak iģlemi korozyon açısından bindirme birleģtirmesi yöntemine tercih edilir, çünkü bindirme yolu ile birleģtirmede yarıklar ve oyuklar meydana gelebilir 31 67

68 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ KAYNAK Kaynak iģlemi korozyon açısından çoğu imalat çelikleri ve düģük alaģımlı çelikler için tercih edilir. Dikkat edilmesi gereken husus kaynak iģleminin usulüne uygun yapılması ve doğru dolgu malzemesi seçilmesidir. Hafif metaller ile yüksek alaģımlı çelikler daha özel kaynak metotları gerektirirler 31 68

69 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ KAYNAK Bu durumlarda genellikle MIG (Metal-inert-gas) metal soy gaz ve TIG (Tungsten-inert-gas) Tungsten soy gaz iģlemleri kullanılır ve bu usullerle yüksek kaliteli kaynaklar elde edilir

70 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ KAYNAK Ergitme yolu ile yapılan kaynak iģleminde kullanılan dolgu maddesi genellikle ana malzemeden farklı bir yapıya sahiptir. Bu nedenle ana malzeme ile kaynak metali arasında her zaman ihmal edilemeyen potansiyel farkları doğabilir 31 70

71 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ KAYNAK Kaynak anında kaynak metali ile ana malzeme arasında ısıl iģlem farklılığı nedeni ile kaynak anındaki hızlı soğumalar da potansiyel farkının doğmasına sebep olabilir

72 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ KAYNAK Ana malzemeden daha soy olan bir dolgu malzemesinin seçimi, uygun olan küçük katot-büyük anot kombinasyonunu temin eder. Böylece, özellikle iletkenliği yüksek elektrolitlerde birçok problemin önüne geçilmiģ olunur 31 72

73 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ KAYNAK Bazı durumlarda ısıdan etkilenen bölgede tercihli olarak bir korozyon atağı meydana gelebilir. Özellikle sülfür inklüzyonları ihtiva eden çeliklerde bu durumla çok karşılaşılır 31 73

74 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ KAYNAK Bu tip bir atağın, paslanmaz krom ve krom-nikel çeliklerinde kaynak dikiģi boyundaki ısıdan etkilenmiģ bölgenin dıģ kısmındaki tane sınırları boylarında karbür çökelmeleri ve kromca zayıflama nedeni ile oluģan, kaynak bozulması denen oyulma ve taneler arası korozyonla karģılaģtırılmaması gereklidir 31 74

75 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ KAYNAK Paslanmaz çeliklerin kaynağı asetilenle yapılmaz. Bunun nedeni karbürizasyon ve karbür çökelmeleri nedeni ile taneler arası korozyon tehlikesinin ortaya çıkma ihtimalidir

76 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ KAYNAK Kaynaklar daima düzgün ve iyi ĢekillendirilmiĢ olmalı, yarık ve boģluklar ihtiva etmemelidir. Kaynak etrafının cuflardan ve sıçrayan metal artıklarından arındırılması gerekir. Kaynağın dar yüzünün korozif ortama dönük olması gerekir. Kaynak dikiģlerinin sürekli olmasına özen gösterilmelidir (ġekil 128)

77 Şekil 128. Kaynak yerlerinin dar tarafı korozif 31 ortama dönük olmalıdır 77

78 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ LEHĠMLEME YumuĢak ve sert lehimle birleģtirmeler çoğu durumlarda ana malzeme ile dolgu malzeme arasında önemli bir potansiyel farkı doğurabilir. Özellikle bakır ihtiva eden lehimlerle yapılan sert lehimlemelerde metaller arası ara bileģikler oluģabilir 31 78

79 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ LEHĠMLEME Lehimlemede kullanılan koruyucu maddelerin çoğu (fluxlar) nemlilikte yüksek iletkenliği olan korozif solüsyonlar yaparlar. Bu durum genellikle hafif metal ve alaģımlarında sonradan korozyon artıklarına sebep olabilir 31 79

80 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ LEHĠMLEME Konstrüksiyon açısından lehim bağlantıları herhangi ciddi bir problem doğurmaz. Yarık ve boģluklar gayet iyi akıģkanlık ve nemlendirici özelliği olan lehim tarafından iyi bir Ģekilde doldurulur. Isıl iģlem etkisi de kaynakta olduğu gibi korozyon problemi doğurmaz

81 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ PERÇĠN VE VĠDALI BAĞLANTILAR Bu tür bağlantılarda çok dar yarık ve çatlakların oluģma ihtimali vardır. Perçin ve somun-cıvata bağlantılı soğuk iģlenmiģ yüzeyler, sıcak iģlenmiģ yüzeylerden daha hızlı korozyona uğrarlar. Farklı malzemelerin soy bir lehimle birleģtirilmeleri genellikle somuncıvata bağlantılarına tercih edilir (ġekil

82 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ PERÇĠN VE VĠDALI BAĞLANTILAR Sık sık sökülme zorunluluğu nedeni ile vidalı bağlantıların kullanıldığı konstrüksiyonlarda vidaların, paslanmayı önleyen gresler ile yağlanması zorunludur. Vidalı bağlantılardaki somun-cıvata ikilisinin çinko kromat astarı ile kullanılmadan önce muamele edilmesi faydalıdır 31 82

83 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ PERÇĠN VE VĠDALI BAĞLANTILAR Perçinli bağlantılarda temas yüzeylerinin montajdan önce korozyondan korunması için gerekli tedbirlerin alınması faydalıdır. Boruların tüplere ve tanklara bağlantısında flanģlı saplamalar vidalı bağlantılara tercih edilir. Bunların bir yerde toplanmasında ve tercihli olarak değiģtirilebilen bir flanģta birleģmesinde yarar vardır 31 83

84 BĠRLEġTĠRME YÖNTEMLERĠ PERÇĠN VE VĠDALI BAĞLANTILAR Şekil 129. Lehimleme daima korozyon açısından cıvata bağlantılarına üstünlük gösterir. Şekil 130. Bir saplamanın ana boru içinde çıkıntı yapmaması gerekir 31 84