FORSKJELLIGE TYPER SKOG:

Transkript

1 FORSKJELLIGE TYPER SKOG: Selv om de ser ganske like ut, er det mange forskjellige typer skog. Klimaet og jordsmonnet på stedet bestemmer hva slags trær og planter som vokser i skogen. Skogen kan deles i tre grupper med utgangspunkt i deres opprinnelse og alder: urskog, naturskog og kulturskog. Urskog: Urskogen har utviklet seg helt naturlig og fritt som et resultat av forandringer i naturen gjennom mange hundre år. Mennesker og menneskelig virksomhet har ikke påvirket urskogens utvikling. Planter og dyr som lever i urskogen har tilpasset seg skogens forandringer gjennom tidene. Det er mulig å finne trær i alle aldre i en urskog og når trærne dør og faller ned, blir de boplass for mange dyr og fugler. Urskogen består av mange ulike arter som ikke har mulighet til å leve andre steder enn i en urskog. Derfor er det veldig viktig å ta vare på urskogene våre. I Norge er urskogene vernet. 10

2 ORMAN ÇEŞİTLERİ: Ormanlar birbirlerine benzeseler de bulundukları yerin konumuna ve iklimine bağlı olarak birbirlerinden çok farklı olabilirler.ormanlar genç ya da yaşlı oluşlarına, zaman içerisinde doğal olarak oluşmuş ya da insan eliyle dikilmiş oluşlarına göre guruplara ayrılırlar. Bu yönleriyle ormanları üç guruba ayırabiliriz: bakir (eldeğmemiş) ormanlar, doğa ormanları ve kültür ormanları: Bakir ormanlar (urskog): Bakir ormanlar insan eli değmeden, yüzlerce, yüzlerce yıl süren uzun bir süreç içerisinde, yeryüzünde olan doğal gelişim ve değişimler doğrultusunda, kendi kendilerine oluşmuşlardır. Bu ormanlarda her yaşta ağaca rastlamak mümkündür.çoktan ölmüş ağaçlar yattıkları ya da durdukları yerde pek çok kuş ve bazı hayvanlar için bir yaşama alanı görevi görürler.bu ormanlarda hiç bir zaman ağaç kesimi yapılmamıştır.pek çok türü içinde barındıran ve belki de bakir ormanların dışında başka bir yerde varolma şansları olmayan bu çeşitli türlerin yaşayıp gelişmesine olanak sağlayan bakir ormanlar dünyamız için çok önemlidir. Norveç de bakir ormanlar koruma altındadırlar. NORVEÇCE jordsmonn opprinnelse urskog tilpasse verne klima TÜRKÇE toprak köken, kaynak bakir orman ayarlamak,uyarlamak,denk getirmek korumak,savunmak iklim,hava 11

3 Naturskog: Naturskogen kan ligne på en urskog ved første øyekast. I motsetning til urskogen er naturskogen blitt påvirket av mennesker med blant annet tømmerhugging. I naturskogen finner vi både unge og gamle trær. Noen ganger kan vi se døde trær som ikke har falt ned på bakken, eller trær som ligger døde og råtner. Det er viktig at disse ikke ryddes vekk, men bidrar til samspillet i naturen. Kulturskog: Kulturskog består av like gamle trær som har blitt plantet i rekker. Vi ser nesten aldri gamle eller døde trær i kulturskogen, fordi det blir drevet hogst med jevne mellomrom. Trærne i en kulturskog er plantet tett i tett og de slipper ikke dagslyset gjennom. Løvtrær trenger mye lys for å vokse og trives ikke der. Derfor finnes det vanligvis ikke løvtrær i en kulturskog. På grunn av hogst, skogplanting eller annen menneskelig virksomhet, finnes det heller ikke mange ulike arter i kulturskogen. Det er flere kulturskoger i Norge enn natur og urskog. 12

4 Doğa ormanları: Doğa ormanları insanda bakir ormanlar izlenimi bırakabilirler.burada her yaşta ve boyda ağaçla karşılaşabiliriz. Bazen de halen ayakta duran, ama çoktan ölmüş ağaçlarla ya da ölüp yere düşmüş, çürümek üzere olan ağaçlarla karşılaşırız. Ağaçların kesilmeden, doğal olarak yaşlanabilmeleri, ölmüş olmalarına rağmen ormanda kalabilmeleri ormandaki tür çeşitlerinin yaşamaları ve gelişmeleri açısından çok önemlidir. Yine de doğa ormanlarında bakir ormanların aksine, insan elinin izlerini bulabiliriz. Kultur ormanları: Kültür ormanları belli bir düzen içerisinde dikilmiş ağaçlardan oluşur. Bu ormanlarda ağaçlar aynı yaştadır ve neredeyse hiçbir zaman çok yaşlı ya da ölmüş ağaçlarla karşılaşmayız, çünkü kültür ormanlarında düzenli olarak ağaç kesimi yapılmaktadır.burada diken yapraklı olmayan, yapraklı ağaçlar da yoktur. Yaşamak için ışığa gereksinim duyan yapraklı ağaçlar, bu birbirlerine çok yakın bir şekilde dikilmiş ağaçlardan dolayı gerekli ışığı alamazlar, bu da yapraklı ağaçların kültür ormanlarında yaşamalarını neredeyse olanaksız kılar. Tüm bu saydığımız nedenlerden dolayı bu ormanlarda yaşayan tür sayısı çok fazla değildir. Norveç de kültür ormanları bakir ve doğa ormanlarına karşın büyük bir alan kaplar. NORVEÇÇE kulturskog hogst naturskog tømmer, tømmerhugging TÜRKÇE kültür ormanları ( insan eliyle oluşturulmuş ormanlar) (balta ile) kesim tabıat ormanları (doğal yolla oluşmuş ormanlar kereste, ağaç kesimi 13

5 Hver skog eller hvert voksested har spesielle egenskaper som gjør det mulig for ulike arter og organismer å utvikle seg. Dette kalles en biotop. Biotoper er avgrensede geografiske områder som gir muligheter for at bestemte dyr og plantearter kan vokse og utvikle seg der. Naturen trekker grenser for disse områdene. Faktorer som klima, jordsmonn, fuktighetsgrad, tilgang til vann, levende dyrearter og menneskelig virksomhet, avgjør hvilke arter som kan leve og utvikle seg i et naturlig begrenset område. Størrelsen kan variere. Et lite område kan også være en biotop. Skogen kan kategoriseres i forhold til voksested, klima, tresorter og vegetasjon: 14

6 Ormanlar bulundukları yere, o yerin iklimine bağlı olarak yetişip, gelişen bitki örtüsüyle de farklılık gösterirler. Orman kendi içerisinde de farklı türlerin yaşaması için farklı uygun özellikler gösterir. Burada belki de yeri gelmişken biotoplardan sözetmemiz gerekir. Biotopları kısaca aynı türden, belirli bazı hayvan ve bitki türlerinin yaşamasına olanak sağlayan bölgeler olarak tanımlayabiliriz. Bu bölgelerin başladığı ve bittiği yerler, yani sınırları, doğa kendisi belirlemiştir.lokal iklim, toprağın yapısı, nem oranı o bölgede hangi canlı türlerinin en iyi şekilde yaşayabileceğini belirler. Bir biotop aynı türden bazı nadir hayvan ve bitki türlerinin yaşamasına olanak sağlayan küçük bir bölge de olabilir.tüm bu özelliklerinden dolayı biotoplar korunmalıdır. NORVEÇÇE voksested tresorter fuktighet vegetasjon organısme TÜRKÇE gelişme ortamı ağaç çeşitleri islaklık, nemlilik,rutubet bitki örtüsü organızma Bulundukları yerin konumuna, iklimine, bitki örtüsüne ve ağaç türlerıne göre de ormanları bir sıralamaya koyabiliriz. 15