T.C. GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü

Transkript

1 Sayı : B.12.0.GKG Konu: Brusellanın Konjuktival Aşı İle Kontrol ve Eradikasyonu Projesi Genelge NO:2012/JÛ3 T.C. 1 3, * m Ülkemizde yaygın olarak görülen ve yetiştiricilerimizin ekonomik kayıplarına neden olmasının yanında sürdürülebilir hayvancılığımıza da olumsuz etkiler yapan Brusella, hem hayvan sağlığını hem de halk sağlığını tehdit eden önemli bir zoonoz hastalıktır. Brusellanın kontrol ve eradikasyonu için Ülkemizde yapılan ilk çalışmalar sığırda "Brusella Abortus" için 1930 yılında başlatılmıştır. Bu kapsamda 1951 yılında Ankara Etlik Veterinerlik Bakteriyoloji ve Seroloji Enstitüsü bünyesinde kurulmuş olan laboratuvar, daha sonra İstanbul Pendik Veterinerlik Bakteriyoloji ve Seroloji Enstitüsü'ne taşınmıştır. Brusella Melitensis laboratuvarı ise 1965 yılında kurulmuş, Brusella Melitensis Rev. 1 aşısının geniş kapsamlı üretimi 1969 yılında başlamıştır. Sadece hayvanların verimini düşürüp, sağlıklarını tehdit etmekle kalmayan, aynı zamanda insan sağlığı için de ciddi riskler oluşturan bu tehlikeli hastalıkla mücadele için "Ulusal Brusella Kontrol ve Eradikasyon Projesi" 1984 yılında uygulanmaya başlanmış ve dişi sığır yavruları ile koyun ve keçi yavrularının aşılanacağı projenin 26 yılda tamamlanması hedeflenmiştir. Hastalığın yaygınlığının tespiti amacıyla 1998 yılında yapılan çalışmada Brusella fert prevalansı, sığırlarda % 1,43, koyunlarda ise % 1,97, sürü prevalansı ise sığırlarda % 11,4, koyunlarda % 15 olarak tespit edilmiştir. Bakanlığımızca uygulanan "Ulusal Brusella Kontrol ve Eradikasyon Projesi" sonrasında hastalığın sığır ve koyunlarda yaygınlığının tespiti amacıyla 2011 yılında yapılan çalışmanın ilk değerlendirmelerine göre sığırlarda Brusella sürü prevalansı %7,8 (fert prevalansı %2,7) ve koyunlarda Brusella sürü prevalansı %22,5 (fert prevalansı %3,4) olarak tespit edilmiştir. Brusellanın eradikasyonunu sağlamış ülkelerin yaptığı çalışmalar incelendiğinde, sürü prevelansı % 1 den az olduğunda test ve kesim metodu ile kısa süreli eradikasyon programı uygulandığı, hastalık prevalansı daha yüksek olduğunda ise yapılan aşılamalar ile sürü prevalansın önce % 1 in altına çekildiği sonra test ve kesim metodu ile hastalığın yok edildiği görülmektedir yılında Brusellanın yaygınlığı konusunda yapılan çalışmanın sonuçları, hastalığın eradikasyonunu sağlamış ülkelerin mücadele stratejileri çerçevesinde Bakanlığımız uzmanları tarafından değerlendirildiğinde, ülkemizde Brusella ile mücadelede kitle aşılaması yapılmasının en etkili yöntem olduğuna, kitle aşılamasının ise her yaştaki hayvana güvenilir olarak uygulanabilecek konjuktival aşılama ile yapılmasına karar verilmiştir. Bu kapsamda sığırlarda 10 yıl, koyun ve keçilerde 6 yıl sürdürülecek "Brusellanın Konjuktival Aşı İle Kontrol ve Eradikasyonu Projesi'nin 01/01/2012 tarihinden itibaren başlatılması Bakanlık Makamınca uygun görülmüştür. Söz konusu proje, 03/04/2009 tarihli ve sayılı resmi gazetede yayımlanan Brusellozla Mücadele Yönetmeliği ve ekte gönderilen 31/12/2011 tarihli ve 22 sayılı Bakanlık Makam Olur'u (Ek-1) kapsamında hazırlanan aşağıdaki esaslar dahilinde sürdürülecektir. A- GENEL PRENSİPLER: 1- Aşılama programının başlangıcında konu ile ilgili tüm sorumluların katılımlarıyla İl Müdürünün başkanlığında bir toplantı düzenlenecek, aşılama programını kolaylaştırıcı ve hızlandırıcı tüm tedbirler alınacaktır. 2- Bakanlıkça belirlenmiş aşılama programının gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyulan taşıtlar öncelikli olarak görevlendirilecektir. 3- Programlanan aşılamanın gerçekleştirilmesi il/ilçe müdürlerinin sorumluluğundadır. İl Müdürleri aşılama programının % 100 gerçekleştirilmesi için personel yetersizliği olan ilçelere, il ya da başka ilçe müdürlüğünden geçici personel görevlendirilmesi için Valilik Makamından Olur alacaktır. 4- Aşılamalar mesaiye bağlı kalınmaksızın uygun olan en erken saatte başlatılarak, o yerleşim birimindeki tüm yetiştiricilere ulaşması sağlanacaktır. Mesai öncesi aşılama çalışmalarına gönderilen Telefon: (0 312) Ayrıntılı bilgi: Cihangir G.GÜMÜŞTEPE E-Posta : cihangir.gumustepe@tarim.gov.tr

2 T.C. personelden, görev dönüşü Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube Müdürü ve İlçe Müdürünün uygun görüşü ile mesaiye devamı beklenmeden idari izin verilebilecektir. İl ve İlçe Müdürleri bu hususta gerekli tedbirleri alacaktır. 5- Projenin temeli aşılama ve aşılanan hayvanların veri tabanına aşı kayıtlarının yapılmasıdır. Büyükbaş hayvanlara uygulanan aşılar TURKVET kayıt sistemi üzerindeki "STS / Aşılama" bölümünden, küçükbaş hayvanlara uygulanan aşılar KKKS üzerindeki "Hayvanlar/Aşılama" bölümünden 10 gün içinde mutlaka bireysel hayvan aşı kaydı olarak kaydedilecektir. Hayvanlara uygulanan konjuktival Brusella aşılarının doğru ve zamanında veri tabanına işlenmesinden Hayvan Sağlığı, Yetiştiriciliği ve Su Ürünleri Şube Müdürü sorumludur. Şube Müdürleri aşılama ve aşılanan hayvanların veri tabanına kayıt çalışmalarını yakından takip edecek ve hatalı uygulamalara meydan verilmemesini sağlayacaktır. B- AŞILARIN TEMİNİ VE UYGULAMALARI 1- Bakanlık programı kapsamında "Brusellanın Konjuktival Aşı İle Kontrol ve Eradikasyonu Projesi' gereği uygulanacak konjuktival brusella aşıları Pendik Veteriner Kontrol Enstitü Müdürlüğünce ücretsiz olarak temin edilecektir. Aşı nakillerinde bütün ilgililerce soğuk zincirin aksamaması için gerekli hassasiyet gösterilecek ve aşı zayiatının asgari düzeyde tutulması sağlanacaktır. 2- Konjuktival aşılar veteriner hekimler, veteriner sağlık teknikeri ve teknisyenleri tarafından uygulanacaktır. Bakanlık taşra teşkilatında 4/B kapsamında görev yapan veteriner hekimler de ihtiyaç halinde İl Müdürü tarafından aşılama çalışmalarında görevlendirilecektir. 3- Konjuktival aşı sonrası etken sadece baş lenf yumrularına lokalize olur ve generalize bir aşı infeksiyonu oluşturmaz, bu nedenle de aşılanan hayvanlarda abort ve saçılım riski yok denecek kadar azdır. Tüm yaştaki dişi sığırlarda ve koyun ile keçilerde uygulanabilir. Parenteral olarak uygulanmadığından kazara uygulayıcının aşıyı kendisine enjekte etme riski ortadan kalktığından daha güvenli bir aşıdır. 4- "Brusellanın Konjuktival Aşı İle Kontrol ve Eradikasyonu Projesi' gereği yapılacak uygulamalarda Bakanlığımızca kuş gribi ile mücadele kapsamında gönderilmiş olan biyogüvenlik malzemeleri kullanılacaktır. 5- Proje sığırlarda 10, koyun ve keçilerde 6 yıllık olarak planlanmış olmakla birlikte, sığırlarda 10 uncu, koyun ve keçilerde 6 ncı yıl yapılacak serosurvey çalışması sonuçlarına göre projenin uygulama süresi uzatılabilecektir. Uygulanacak proje ile sığır, koyun ve keçilerde Brusella sürü prevalansı öncelikle % 1 in altına çekilecek, sonra test ve kesim metodu uygulanarak hastalığın eradikasyonu sağlanacaktır. 6- Sığır, koyun ve keçilerde subcutan aşı uygulamalarına son verilmiştir. Kamu zararının oluşmaması amacıyla il/ilçe müdürlükleri depolarında bulunan S-19 ve Rev-1 genç subcutan aşılarını 2012 yılı içerisinde uygulayacaklardır. Aşı üretiminden sorumlu Pendik Veteriner Kontrol Enstitü Müdürlüğü de deposunda bulunan genç S-19 ve Rev-1 subcutan aşıları talep eden il müdürlüklerine göndereceklerdir yılında genç aşısı ile aşılanmış hayvanlara konjuktival aşı uygulanmayacaktır. 7- Uygulanacak proje gereği ergin ya da genç tüm dişi sığır, koyun ve keçiler ile damızlık olarak ayrılacak erkek koyun ve keçiler konjuktival aşı ile aşılanacaktır Proje gereği sığırlarda kitlesel aşı uygulama stratejisi olarak B.abortus S-19 konjuktival aşısı 2012 yılında, genç S-19 subcutan aşı ile aşılanmış olanlar hariç, tüm dişi sığırlara uygulanacaktır yılında 2012 yılında aşılanamayan ergin dişi sığırların ilk aşılaması, 1. aşılaması yapılan hayvanların ikinci aşılaması ve 3-6 aylık yaştaki dişi sığırların 1. aşılaması yapılacaktır yılında, 2013 yılında ilk aşıları yapılan hayvanların ikinci aşısı ve 3-6 aylık yaştaki buzağıların 1. aşısı yapılacak ve bu şekilde 10 yıllık bir aşılama programı uygulanacaktır. Yeterli bağışıklığın oluşması için her hayvanın hayatı boyunca iki kez aşılanması yeterlidir. Sığırlarda iki aşılama 12 ay arayla yapılacaktır Proje gereği koyun ve keçilerde kitlesel aşı uygulama stratejisi olarak B.melitensis Rev.l konjuktival aşısı 2012 yılında, genç Rev-1 subcutan aşı ile aşılanmış olanlar hariç, tüm dişi koyun ve keçiler ile damızlık erkek koyun ve keçilere uygulanacaktır. Yeterli bağışıklığın oluşması için her hayvanın hayatı boyunca bir kez aşılanması yeterlidir. Aşının uygulandığı ikinci yıl sadece 3-6 aylık yaşlardaki dişi kuzu ve oğlaklar ile bir önceki seneden aşılanmamış olarak kalan ergin dişi hayvanlar ile damızlık erkek hayvanlar aşılanacaktır. Bu şekilde 6 yıllık bir aşılama programı uygulanacaktır. 8- Pendik Veteriner Kontrol Enstitü Müdürlüğünün yıllık konjuktival aşı üretim kapasitesi sığır, koyun-keçi dozudur. Aşı üretim planına göre Bakanlığımızca her ilin hayvan sayısı göz önüne alınarak aşı uygulama programı ve zamanlaması (Ek-2) belirlenmiştir. İl/ilçe müdürlüklerince söz konusu aşılar belirlenen zaman içerisinde uygulanacaktır. Telefon: (0 312) Ayrıntılı bilgi: Cihangir G.GÜMÜŞTEPE E-Posta : cihangir.gumustepe@tarim.gov.tr

3 T.C. m fijlfc* pf C- HASTALIK TAKİBİ VE UYGULANACAK TESTLER 1- Proje uygulama süresince yapılan Brusella aşılarına ya da daha önce uygulanmış brusella aşılarına bağlı yanlış pozitifliklerin önüne geçmek ve kamu kaynaklarının etkin kullanımını sağlamak amacıyla Bakanlığımız Enstitüsü Müdürlükleri brusellanın tespiti için, hastalıktan ari işletme oluşturulması ve ariliğin sürdürülmesi için yapılan testler ile damızlık erkek hayvanlarda yapılacak testler, ithal hayvanlarda karantinanın kaldırılması amacıyla yapılan testler ve kamu kurumlarına ait hayvanlarda yapılan testler hariç, serolojik test yapmayacaktır. 2- İl/ilçe Müdürlüklerince Brusellanın kontrolü için Bakanlığımız Enstitüsü Müdürlüklerine serolojik teşhis yapılması için numune gönderilmeyecek, yalnızca yavru atıkları, yavru zarları, atık yavruya ait mide sıvısı ve vaginal svaplar bakteriyolojik teşhis yapılmak üzere ilin bağlı bulunduğu Bakanlık Enstitü Müdürlüğüne gönderilecektir. 3- Brusellanın teşhisi için Bakanlığımız Enstitüsü Müdürlüklerine gönderilen marazi madde protokollerinde mutlaka ilgili hayvanın kulak numarası ve işletme sahibinin adı belirtilecektir. Enstitüsü Müdürlüklerince tanzim edilen raporlarda hayvanların kulak numaraları ile işletme sahibinin adı ve soyadı bulunacaktır. 4- Hayvan sahiplerince doğrudan getirilen marazi maddelerin kabulü esnasında, İl/İlçe Müdürlüğünün ilgili işletmede hastalığı takip ve kontrol edebilmesi için, Enstitüsü Müdürlükleri tarafından yetiştiricinin kimlik tespiti yapılacak, rapor kimlik bilgileri üzerinden tanzim edilecektir. 5- Yavru atıklarında bakteriyolojik olarak yapılan brusella izolasyonu sonrasında hastalık çıkışı yapılacak, işletmede bulunan diğer hayvanlarda hastalığın serolojik kontrolü yapılmayacaktır. Ancak işletmede bulunan diğer hayvanlarda klinik gözlem yapılacak, yakın dönemde yavru atmış ya da vaginal akıntısı olan hayvanlardan vaginal svap alınarak bakteriyolojik teşhis için ilgili Enstitü Müdürlüğüne gönderilecektir. Hastalığın sönüşü yavru atan hayvanın kesime şevkinden sonra uygulanan temizlik ve dezenfeksiyon sonrası yapılacaktır. Bakteriyolojik olarak hastalığın tespit edildiği yerlerde henüz konjuktival aşı uygulanmamışsa mihrak aşılaması yapılacak, mihrak aşılamalarında özellikle aynı merayı kullanan birkaç köy varsa sirayete maruz sınıfına bu köylerde alınacak ve aşı uygulaması öncelikli olarak yapılacaktır. 6- İşletmelerde oluşan atıklar il/ilçe müdürlüklerimize bildirilmeden imha edilmişse, işletmede Brusellanın kontrolüne yönelik klinik kontrol yapılacak, atık yapan hayvandan vaginal svap alınacak, bakteriyolojik olarak teşhis yapıldığında yukarıda açıklanan işlemler uygulanacaktır. 7-01/01/2012 tarihinden önce tespit edilmiş mihraklarda, laboratuvar sonucu pozitif olarak belirlenmiş hayvanlar mecburi kesim ile işletmeden uzaklaştırılmışa, işletmede bulunan hayvanlara konjuktival Brusella aşısı uygulanacak ve temizlik ile dezenfeksiyon yapılarak hastalık söndürülecektir. Pozitif olarak kabul edilen hayvanlar henüz kesime sevk edilmemiş ise kesime sevk edilerek işletmeden uzaklaştırılacak ve işletmede bulunan diğer hayvanlara konjuktival Brusella aşısı uygulandıktan sonra temizlik ve dezenfeksiyon yapılarak hastalık söndürülecektir. Pendik Veteriner Kontrol Enstitü Müdürlüğünce henüz aşı gönderilmemiş il/ilçe müdürlükleri, mihraklarda bulunan pozitif hayvanların kesimi sağlandıktan sonra işletmede temizlik ve dezenfeksiyon uygulatarak hastalık sönüşünü yapacaklardır. Aşı yapılmadan hastalık sönüşünün yapıldığı işletmelerde il/ilçe müdürlüğü program dahilinde gönderilen aşıyı öncelikle uygulayacaktır. 8- Hastalık çıkışlarında, hastalık çıkış raporlarına, hastalık sönüşlerinde, hastalık çıkış ve sönüş raporlarına işletmenin sahibinin adı ve soyadı ile işletmenin numarası mutlaka yazılacaktır. Laboratuvar bakteriyolojik test sonucu pozitif olan işletmelerde, hastalık çıkış raporları tanzim edilirken, yavru atan hayvan tutulan, işletmede bulunan diğer hayvanlar ise maruz olarak belirtilecektir. 9- Sağlık Bakanlığı taşra kuruluşları tarafından il/ilçe müdürlüklerimize bildirilen insan Brusella vakalarında, hastalık tespit edilen kişi ile ilişkilendirilebilen hayvancılık işletmeleri Brusella yönünden izlemeye alınacak, varsa yavru atıkları ya da vaginal akıntılardan numune alınarak Bakanlık Enstitü Müdürlüğüne bakteriyolojik teşhis için gönderilecektir. Pozitif sonuç elde edildiğinde, pozitif reaksiyon veren hayvanlar kesime gönderilecek, diğer hayvanlarda konjuktival Brusella aşısı uygulanacaktır. Hastalık çıkış ve sönüşü yukarıda açıklandığı gibi yapılacaktır. 10- Hastalıktan ari işletmelerde bulunan aşılanmamış hayvanlarda yapılan komplement fıkzasyon (CFT) testi negatif sonuç vermelidir. Hayvanlar aşılı ise ve aşılamadan sonra 1 yıl zaman geçmemişse CFT Test sonucu 30 EEC den düşük, 1 yıldan fazla zaman geçmişse 20 EEC den düşük olmalıdır. Bu değerlerin üzerinde sonuç veren hayvanların bulunduğu işletmelere sertifika tanzim edilmeyecek, devam niteliğinde yapılan testlerde ise sertifikalar iptal edilecektir. Bu nedenle Bakanlık Enstitü Müdürlükleri tanzim ettikleri raporlarda mutlaka CFT test sonuçlarına yer vereceklerdir. Telefon: (0 312) Ayrıntılı bilgi: Cihangir G.GÜMÜŞTEPE E-Posta : cihangir.gumustepe@tarim.gov.tr

4 T.C. y tüm A T A i Ç- HASTA HAYVANLAR VE TAZMİNAT 1- Brusella'da erken teşhis hastalığın yayılımında çok önemlidir. Bu nedenle tüm atıklar dikkatle takip edilmeli ve ilgili enstitüye marazi madde gönderilmelidir. 2- Brusella nedeniyle hastalık çıkışı bakteriyolojik test sonuçlarına göre yapılacak, serolojik test sonuçlarına göre hastalık çıkışı ve takibi yapılmayacaktır. Brusella nedeniyle tazminat ödenebilmesi için bakteriyolojik teşhis yapılması zorunludur. 3- Damızlık erkek hayvanlarda yapılan serolojik test sonucu pozitif olanlar damızlıkta kullanılmayacak, ya tazminatsız kesime sevk edilecek ya da kastre edilerek serbest bırakılacaktır. 4- Atık yavruda bakteriyolojik teşhis yapılacağı ve atık yapan sığır, koyun ya da keçi akut Brusella olduğundan, halk sağlığını korumak amacıyla atık yapan hayvan şarta tabi kesime sevk edilmeyerek mahallinde itlaf ve imha edilecektir. 5- Aşı uygulamasından sonra atık gerçekleştiğinde, atık yavru Bakanlık Enstitü Müdürlüğüne gönderilecek, Enstitü Müdürlüğünce atık yavruda bakteriyolojik olarak Brusella tespit edildiğinde atık yapan hayvana yukarıdaki hüküm uygulanacaktır. 6- Hayvanların tazminata esas kıymet takdiri yapılırken, 5996 sayılı Kanun'da belirtilen esaslara uyulacaktır. 7- Hayvanların itlaf ve imha işlemleri esnasında resmi veteriner hekim nezaret edecektir. İtlaf ve imha işlemleri yapılan hayvanların TURKVET/KKKS kayıt sisteminden düşümünün yapılıp yapılmadığı İl/İlçe Müdürlüklerince kontrol edilecektir. 8- Hayvan İtlaf ve Tazminat Mazbataları Bakanlıkça belirlenen usullere göre tanzim edilerek, hasta hayvanların kulak numaralarını içeren laboratuvar raporu, itlaf ve imha tutanağı, Hayvan Hastalıkları Tazminatı Desteği Hakediş Belgesi ile birlikte Bakanlığa gönderilecektir. D- KAMUOYUNUN BİLİÇLENDİRİLMESİ VE EĞİTİM 1-Bakanlığımızca Brusella hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesi amacıyla iki adet spot film hazırlatılmıştır. Ulusal kanallarda hem yetiştiricilere hem de tüketicilere yönelik olarak hazırlatılmış spot filmler yayınlatılacaktır. İl/İlçe müdürlüklerimiz de söz konusu filmlerin mahalli kanallarda yayınlatılması için çaba göstererek farkındalığın artırılmasını sağlayacaklardır. 2- İl/ilçe müdürlüklerimiz eğitim ve yayım faaliyetleri kapsamında, yetiştiricilerimizi bilgilendirmek, eğitmek ve aşılamaya teşvik etmek amacıyla toplantılar organize edecek, çiftçi mektupları, liflet ve broşür göndererek hedef kitlelere yönelik bilgilendirme faaliyetleri gerçekleştirilecektir. Bilgilendirmeler özellikle Brusellanın bulaşma ve yayılma yolları, hastalıktan korunma ve kontrol yöntemleri, mihrak bölgesinde ve hastalık durumunda alınması gereken tedbirler, aşılamayı özendirici faaliyetler, Brusellanın ekonomik etkilerinin anlatılması temelinde olmalıdır. E-SEROSURVEY FAALİYETLERİ 1- Proje sığırlarda 10, koyun ve keçilerde 6 yıllık olarak planlanmıştır. Projenin uygulama süresini gözden geçirmek, hastalıkla ilgili gelinen seviyeyi değerlendirmek ve yeni stratejileri belirlemek amacıyla sığırlarda 10 uncu, koyun ve keçilerde 6 ncı yıl serosurvey çalışması yapılacaktır. 2- Serosurveyin uygulanmasında kan alınacak hayvanlar en son 1 yıl önce aşılanmış olacaktır. Kan alınacak hayvanlar Bakanlıkça belirlenecek ve il müdürlükleri bilgilendirilecektir. F-BAKANLIK VE VETERİNER ENSTİTÜLERİNİN SORUMLULUKLARI 1- Bakanlık, aşı programını her yıl düzenleyerek yayımlayacak, proje faaliyetlerini yerinde denetleyecektir. Bakanlık her yıl proje uygulayıcıları ile birlikte yıl içindeki çalışmaları değerlendirecektir. 2- Bakanlık aşı uygulamalarında kullanılacak malzemeyi temin edecek ve il müdürlüklerine gönderecektir. 3- Bakanlık aşılama programı kapsamında, ihtiyaç duyulan aşıyı gerekirse imkanları dahilinde yurt içi ya da yurt dışından özel üretim laboratuvarından tedarik edecektir. 4- Bakanlık Enstitü Müdürlükleri, İl Müdürlüklerince gönderilen numuneleri kısa sürede test ederek sonuçlarını yazılı olarak İl Müdürlüğüne bildireceklerdir. Brusellanın izole edilmesi durumunda aynı gün içinde faks ya da e-posta ile İl Müdürlüğü'nü ve nü bilgilendirecekler, daha sonra da orjinal raporu göndereceklerdir. Telefon: (0 312) Ayrıntılı bilgi: Cihangir G.GÜMÜŞTEPE E-Posta : cihangir.gumustepe@tarim.gov.tr

5 T.C. 5- Bakanlık Enstitü Müdürlükleri İl/ilçe müdürlüklerinin atık göndermek için ihtiyaç duyacağı marazi madde gönderme malzemelerini temin edecektir. Bakanlık Enstitü Müdürlüklerinin ihtiyaçları tamamen karşılayamaması durumunda, Pendik Veteriner Kontrol Enstitü Müdürlüğü katkı sağlayacaktır. 6- Bakanlık Enstitü Müdürlükleri, İl Müdürlüklerinde proje gereği uygulanan eğitim ve yayım çalışmalarına katkıda bulunacaklar, il müdürlüğünden alınan aşılama programı çerçevesinde aşı uygulamalarını yerinde denetleyecektir. Brusellozis vakalarını kaydedecek, il/ilçe müdürlüğü sağlık personeline Brusellanın epidemiyolojisi hakkında eğitim vereceklerdir. 7- Bakanlık Enstitü Müdürlükleri kendilerine gelen marazi maddelerin bakteriyolojik muayenelerini yaptıktan sonra izole edilen Brusella suşlarını, ülke genelinde oluşturulan epidemiyolojik verilere kaynak olacak biyotip haritasının geliştirilmesi için Pendik Veteriner Kontrol Enstitüsü Müdürlüğüne gönderecektir. 8- Pendik Veteriner Kontrol Enstitü Müdürlüğü, Ulusal Referans Enstitüdür. Konjuktival aşıların üretimi ve dağıtımından sorumludur. Ayrıca Enstitü uzman personeli tarafından atık materyallerden etkenin izolasyonu ve identifıkasyonu konusunda Bakanlık diğer enstitü müdürlükleri ilgili personeline uygulamalı eğitim verilecektir yılında başlatılan "Brusellanın Konjuktival Aşı İle Kontrol ve Eradikasyonu Projesi'nin başarıya ulaşması için tüm paydaşların yapılan faaliyetlere inanması ve aktif katılımı gerekmektedir. Bu nedenle, il/ilçe müdürlerinin, veteriner hekim, veteriner sağlık teknikeri ve teknisyenlerinin, fiilen yaptığı mücadele çalışmalarının yanında, konu paydaşı olan hayvan yetiştiricilerini, sivil toplum örgütlerini, medya mensuplarını v.b. farkındalığı arttırmak için konunun önemi hakkında bilgilendirmeleri gerekmektedir. Ancak tüm paydaşların hayvan sağlığı politikalarına gerekli desteği vermeleri ve katılımları ile hedeflere ulaşılabilir. Hayvan sağlığının güvence altına alınamadığı bir ortamda sürdürülebilir hayvancılığı, insan sağlığını, gıda güvenilirliğini ve sürdürülebilir gıda güvenliğini temin etmek mümkün değildir. Bu çerçevede, hayvan sağlığını ve dolayısı ile halk sağlığını korumak için uygulamaya konan projenin Brusellanın Ülkemizden yok edilmesi hedefine erişerek tamamlanması için kamunun tüm imkanlarının kullanılması hususunda gereğini rica ederim. Genel Müdür V. EKLER; 1-Bakanlık Makam Olur'u yılı aşı programı DAĞITIM: Gereği: 81 İl Valiliğine (il Müdürlüğü) Etlik VKMAEM 7 VKEM Bilgi: Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına Telefon: (0 312) Ayrıntılı bilgi: Cihangir G.GÜMÜŞTEPE E-Posta : cihangir.gumustepe@tarim.gov.tr

6 T.C. Sayı : B.12.0.GKG Konu: Brusella ile Mücadele ası- BAKANLIK MAKAMINA Hem hayvan sağlığını hem de halk sağlığını tehdit eden ve Ülkemizde yaygın olarak görülen Brusella, yetiştiricilerimizin ekonomik kayıplarına neden olmasının yanında sürdürülebilir hayvancılığımıza da olumsuz etkiler yapmaktadır. Söz konusu hastalığın sığır ve koyunlarda yaygınlığının tespiti amacıyla Mayıs/Haziran-2011 tarihleri arasında yürütülen saha çalışmalarının ilk değerlendirmelerine göre sığırlarda sürü prevalansı %7,8 (fert prevalansı %2,7), koyunlarda sürü prevalansı %22,5 (fert prevalansı %3,4) olarak tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar Bakanlığımız uzmanları tarafından değerlendirildiğinde, ülkemizde Brusella ile mücadelede kitle aşılaması yapılmasının en etkili yöntem olduğuna, kitle aşılamasının ise her yaştaki hayvana güvenilir olarak uygulanabilecek konjunktival aşılama ile yapılmasına karar verilmiştir. Brusella ulusal referans laboratuvarımız olan Pendik Veteriner Kontrol Enstitü Müdürlüğü ülkemizde uygulanacak mücadelede kullanılmak üzere konjunktival brusella aşısı üretmek üzere gerekli alt yapı hazırlıklarını tamamlamıştır. Makammızca da uygun görüldüğü taktirde 01/01/2012 tarihinden itibaren "Brusellanın Konjunktival Aşı İle Kontrol ve Eradikasyonu Projesi'nin başlatılması, projenin sığırlarda 10 yıl, koyun ve keçilerde 6 yıl sürdürülmesi, son aşı uygulamasından sonra yapılan serosurvey sonuçlarına göre proje uygulama süresinin yeniden değerlendirilmesi, sürü prevalansı %1 in altında tespit edildiğinde test ve kesim metodu uygulanarak Brusella eradikasyonunun sağlanması, proje süresince hastalık takibinin yalnızca bakteriyolojik test sonuçlarına göre yapılmasını Olur'l Uygun görüşle arz ederim. 2^/12/2011 Genel Müdür V. y OLUR 2,/-../12/2011 Mehmet Mehdi EKER Bakan Eskişehir yolu 9.km.Lodumlu/ ANKARA Telefon: (0 312) Ayrıntılı bilgi: Esra ŞEN UNUTMAZ E-Posta : esra.senunutmaz@tarim.gov.tr

7 2012 YILI KOYUN-KEÇİ BRUSELLOZ (REV-1) AŞILAMA PROGRAMI İlin Adı Aşı Gönderim Tarihi S-19 Kampanya Bitiş Tarihi S-19 Program 05-AMASYA 10 Şubat 15 Nisan ANKARA 10 Şubat 15 Nisan ÇANKIRI 10 Şubat 15 Nisan ÇORUM 10 Şubat 15 Nisan K ASTAMONU 10 Şubat 15 Nisan KAYSERİ 10 Şubat 15 Nisan SAMSUN 10 Şubat 15 Nisan TOKAT 10 Şubat 15 Nisan TOPLAM ÇANAKKALE 10 Mart 15 Mayıs EDİRNE 10 Mart 15 Mayıs ISTANBUL 10 Mart 15 Mayıs KIRKLAREL1 10 Mart 15 Mayıs KOCAELİ 10 Mart 15 Mayıs TEKIRDAG 10 Mart 15 Mayıs YALOVA 10 Mart 15 Mayıs TOPLAM AGRI 10 Nisan 15 Haziran BINGOL 10 Nisan 15 Haziran BITLIS 10 Nisan 15 Haziran ERZINCAN 10 Nisan 15 Haziran ERZURUM 10 Nisan 15 Haziran HAKKARİ 10 Nisan 15 Haziran TUNCELİ 10 Nisan 15 Haziran VAN 10 Nisan 15 Haziran ARDAHAN 10 Nisan 15 Haziran IGDIR 10 Nisan 15 Haziran TOPLAM ELAZIG 10 Mayıs 15 Temmuz KARS 10 Mayıs 15 Temmuz MALATYA 10 Mayıs 15 Temmuz MUŞ 10 Mayıs 15 Temmuz SİİRT 10 Mayıs 15 Temmuz ŞIRNAK 10 Mayıs 15 Temmuz TOPLAM ADANA 10 Eylül 15 Aralık ADIYAMAN 10 Eylül 15 Aralık ANTALYA 10 Eylül 15 Aralık BURDUR 10 Eylül 15 Aralık DİYARBAKIR 10 Eylül 15 Aralık GAZİANTEP 10 Eylül 15 Aralık HATAY 10 Eylül 15 Aralık K.MARAŞ 10 Eylül 15 Aralık MARDİN 10 Eylül 15 Aralık ŞANLIURFA 10 Eylül 15 Aralık BATMAN 10 Eylül 15 Aralık KİLİS 10 Eylül 15 Aralık O-OSMANIYE 10 Eylül 15 Aralık TOPLAM

8 2012 YILI KOYUN-KEÇİ BRUSELLOZ (REV-1) AŞILAMA PROGRAMI İlin Adı Aşı Gönderim Tarihi S-19 Kampanya Bitiş Tarihi S-19 Program 09-AYDIN 10 Eylül 15 Aralık DENİZLİ 10 Eylül 15 Aralık ISPARTA 10 Eylül 15 Aralık MERSİN 10 Eylül 15 Aralık MUĞLA 10 Eylül 15 Aralık TOPLAM NEVŞEHİR 10 Eylül 15 Aralık NIGDE 10 Eylül 15 Aralık AKSARAY 10 Eylül 15 Aralık KARAMAN 10 Eylül 15 Aralık TOPLAM KIRŞEHİR 10 Eylül 15 Aralık YOZGAT 10 Eylül 15 Aralık BAYBURT 10 Eylül 15 Aralık KIRIKKALE 10 Eylül 15 Aralık TOPLAM AFYON 10 Ekim 15 Aralık ESKİŞEHİR 10 Ekim 15 Aralık KONYA 10 Ekim 15 Aralık SİVAS 10 Ekim 15 Aralık TOPLAM ARTVİN 10 Kasım 15 Ocak BİLECİK 10 Kasım 15 Ocak BOLU 10 Kasım 15 Ocak GİRESUN 10 Kasım 15 Ocak GÜMÜŞHANE 10 Kasım 15 Ocak ORDU 10 Kasım 15 Ocak RİZE 10 Kasım 15 Ocak SİNOP 10 Kasım 15 Ocak TRABZON 10 Kasım 15 Ocak ZONGULDAK 10 Kasım 15 Ocak BARTIN 10 Kasım 15 Ocak KARABÜK 10 Kasım 15 Ocak DÜZCE 10 Kasım 15 Ocak TOPLAM BALIKESİR 10 Aralık 15 Şubat BURSA 10 Aralık 15 Şubat İZMİR 10 Aralık 15 Şubat SAKARYA 10 Aralık 15 Şubat KÜTAHYA 10 Aralık 15 Şubat MANİSA 10 Aralık 15 Şubat UŞAK 10 Aralık 15 Şubat TOPLAM Yukarıda belirtilen tarihlerde Pendik VKEM belirlenen miktarlardaki aşıyı ilgili ile sevk edecektir. 2-Hastalık çıkışına bağlı uygulamalar için henüz kampanya amaçlı aşı gönderilmemiş İl Müdürlükleri Pendik VKEM' den öncelikli aşı talep edecektir. 3-Brusella Programı Şap aşılaması ile aynı döneme gelen il müdürlükleri farklı zamanlarda; iki aşı arasında en az 15 gün olacak şekilde aşılamaları yapacaklardır. 4-S-19 Konjuktival aşısının Ülkemiz dışında hiçbir yerde üretimi bulunmamakta, Rev-1 aşısının ise ülkemiz dahil çeşitli ülkelerde üretimi yapılmaktadır. İl Müdürlüklerimizce kamu kaynaklarının etkin kullanılması amacıyla programlanan aşı miktarları ile hayvan sayılarını gözden geçirmeleri ve uyumsuzlukların Genel Müdürlüğümüze bildirilmesi gerekmektedir. 5-Belirtilen Kampanya bitiş tarihine kadar tüm aşılamalar tamamlanmış olacaktır.

9 2012 YILI KOYUN-KEÇİ BRUSELLOZ (REV-1) AŞILAMA PROGRAMI İlin Adı Aşı Gönderim Tarihi REV-1 Kampanya Bitiş Tarihi REV-1 Program 05-AMASYA 10 Şubat 15 Nisan ANKARA 10 Şubat 15 Nisan ÇANKIRI 10 Şubat 15 Nisan ÇORUM 10 Şubat 15 Nisan KASTAMONU 10 Şubat 15 Nisan KAYSERI 10 Şubat 15 Nisan SAMSUN 10 Şubat 15 Nisan O-TOKAT 10 Şubat 15 Nisan TOPLAM AYDIN 10 Mart 15 Mayıs BALIKESIR 10 Mart 15 Mayıs BİLECİK 10 Mart 15 Mayıs BURSA 10 Mart 15 Mayıs ÇANAKKALE 10 Mart 15 Mayıs EDIRNE 10 Mart 15 Mayıs ISTANBUL 10 Mart 15 Mayıs KIRKLAREL1 10 Mart 15 Mayıs KOCAELİ 10 Mart 15 Mayıs KUTAHYA 10 Mart 15 Mayıs MANISA 10 Mart 15 Mayıs SAKARYA 10 Mart 15 Mayıs TEK1RDAG 10 Mart 15 Mayıs YALOVA 10 Mart 15 Mayıs TOPLAM A GRİ 10 Nisan 15 Haziran B1NGOL 10 Nisan 15 Haziran B1TLIS 10 Nisan 15 Haziran ELAZIG 10 Nisan 15 Haziran ERZINCAN 10 Nisan 15 Haziran ERZURUM 10 Nisan 15 Haziran MALATYA 10 Nisan 15 Haziran ARDAHAN 10 Nisan 15 Haziran IGDIR 10 Nisan 15 Haziran TOPLAM HAKKAR1 10 Mayıs 15 Temmuz KARS 10 Mayıs 15 Temmuz MUŞ 10 Mayıs 15 Temmuz TUNCEL1 10 Mayıs 15 Temmuz VAN 10 Mayıs 15 Temmuz TOPLAM ADIYAMAN 10 Eylül 15 Aralık DİYARBAKIR 10 Eylül 15 Aralık GAZLANTEP 10 Eylül 15 Aralık MARDIN 10 Eylül 15 Aralık S1IRT 10 Eylül 15 Aralık BATMAN 10 Eylül 15 Aralık ŞIRNAK 10 Eylül 15 Aralık KILIS 10 Eylül 15 Aralık TOPLAM

10 2012 YILI KOYUN-KEÇİ BRUSELLOZ (REV-1) AŞILAMA PROGRAMI İlin Adı Aşı Gönderim Tarihi REV-1 Kampanya Bitiş Tarihi REV-1 Program 03-AFYON 10 Eylül 15 Aralık DENİZLİ 10 Eylül 15 Aralık HATAY 10 Eylül 15 Aralık İZMİR 10 Eylül 15 Aralık MUĞLA 10 Eylül 15 Aralık ŞANLIURFA 10 Eylül 15 Aralık UŞAK 10 Eylül 15 Aralık TOPLAM ADANA 10 Eylül 15 Aralık BURDUR 10 Eylül 15 Aralık NEVŞEHİR 10 Eylül 15 Aralık O-OSMANİYE 10 Eylül 15 Aralık TOPLAM ANTALYA 10 Eylül 15 Aralık ISPARTA 10 Eylül 15 Aralık TOPLAM MERSÎN 10 Ekim 15 Aralık K.MARAŞ 10 Ekim 15 Aralık AKSARAY 10 Ekim 15 Aralık KARAMAN 10 Ekim 15 Aralık TOPLAM ARTVİN 10 Kasım 15 Ocak ESKİŞEHİR 10 Kasım 15 Ocak GÜMÜŞHANE 10 Kasım 15 Ocak KIRŞEHİR 10 Kasım 15 Ocak NIGDE 10 Kasım 15 Ocak RİZE 10 Kasım 15 Ocak SİVAS 10 Kasım 15 Ocak TRABZON 10 Kasım 15 Ocak YOZGAT 10 Kasım 15 Ocak BAYBURT 10 Kasım 15 Ocak KIRIKKALE 10 Kasım 15 Ocak TOPLAM BOLU 10 Aralık 15 Şubat GİRESUN 10 Aralık 15 Şubat KONYA 10 Aralık 15 Şubat ORDU 10 Aralık 15 Şubat SİNOP 10 Aralık 15 Şubat ZONGULDAK 10 Aralık 15 Şubat BARTIN 10 Aralık 15 Şubat DÜZCE 10 Aralık 15 Şubat KARABÜK 10 Aralık 15 Şubat TOPLAM Yukarıda belirtilen tarihlerde Pendik VKEM belirlenen miktarlardaki aşıyı ilgili ile sevk edecektir. 2-Hastalık çıkışına bağlı uygulamalar için henüz kampanya amaçlı aşı gönderilmemiş İl Müdürlükleri Pendik VKEM' den öncelikli aşı talep edecektir. 3-Brusclla Programı Şap aşılaması ile aynı döneme gelen il müdürlükleri farklı zamanlarda; iki aşı arasında en az 15 gün olacak şekilde aşılamaları yapacaklardır. 4-S-19 Konjuktival aşısının Ülkemiz dışında hiçbir yerde üretimi bulunmamakta, Rev-1 aşısının ise ülkemiz dahil çeşitli ülkelerde üretimi yapılmaktadır. İl Müdürlüklerimizce kamu kaynaklarının etkin kullanılması amacıyla programlanan aşı miktarları ile hayvan sayılarını gözden geçirmeleri ve uyumsuzlukların Genel Müdürlüğümüze bildirilmesi gerekmektedir. 5-Belirtilen Kampanya bitiş tarihine kadar tüm aşılamalar tamamlanmış olacaktır.